Wykład 7

}

Wykład 7

OśE NARODZENIE

„W owym czasie wyszło rozporządzenie cezara Augusta, Ŝeby przeprowadzić spis ludności w
całym świecie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz.
PodąŜali więc wszyscy, aby się dać zapisać, kaŜdy do swego miasta. Udał się teŜ Józef z Galilei,
z miasta Nazaret, do miasta Dawidowego zwanego Nazaret, poniewaŜ pochodził z domu i rodu
Dawida, Ŝeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna” (Łk 2,1-5).

Ks. Michał Bednarz

„Narodził się wam Zbawiciel” (Łk 2,1-20)

w. Łukasz jest Ewangelistą, który zdradza zainteresowanie danymi chronologicznymi i do-

kładnie określa czas wydarzeń. Tym samym zaznacza, Ŝe zbawienie nie jest ideą istniejącą poza
czasem i przestrzenią. Wspomina róŜne osobistości, a między innymi podkreśla, Ŝe wydarzenie
rozgrywa się w czasach panowania cesarza rzymskiego Augusta (30 r. przed Chr. - 14 po Chr.).
Umieszcza zatem narodzenie Jezusa w ramach historii ogólnej. Podaje cesarski tytuł August,
jaki nadawano Oktawianowi.

Ponadto św. Łukasz zaznaczy później, Ŝe Jezus jest jedynym Zbawicielem (Łk 2,11), jedynym
Panem i jedynym, który ludziom zapewni pokój (Łk 2,14). Zwłaszcza na Wschodzie władców
nazywano  dobroczyńcami  i  zbawcami.  Cesarzowi  Rzymu  przeciwstawiony  jest  więc  Jezus,
który  jest  Mesjaszem  i  Panem  (Łk  2,11).  Jednak  cesarz  wydaje  rozkaz,  a  Jezus  musi  się  mu
poddać od chwili narodzenia. Znacznie później zostanie oskarŜony i wydany w ręce Piłata, któ-
ry dumnie stwierdzi, Ŝe ma nad Nim władzę (J 19,20). Władza pogańskiego cesarza nad Mesja-
szem  jest  jednak  tylko  czasowa.  Zostanie  to  zmienione  dzięki  wydarzeniu  paschalnemu  (Łk
24,36;  Dz  2,36).  Człowiek,  uchodzący  za  władcę  świata,  został  zestawiony  z  najmłodszym  i
najniŜszym  ze  swych  poddanych.  Okazało  się  jednak,  Ŝe  mieli zamienić się  rolami.  Przez na-
stępne  wieki  Jezus  panować  będzie nad  ludzkimi  sercami  i  umysłami,  podczas gdy  królestwo
Augusta będzie istnieć jedynie w podręcznikach historii i ruinach.

Rzym bardzo często oddawał zarząd na Wschodzie w ręce jakiegoś dowódcy. Kwiryniusz był
nie tylko namiestnikiem Syrii, ale takŜe rzymskim zarządcą Wschodu. Rządził tam jako wice-
cezar od r. 12 przed Chr aŜ do r. 16 po Chr. Dlatego mógł przeprowadzić spis w Palestynie.
Gdyby spis odbywał się w Italii, wystarczyłoby, aby sam przywódca rodziny udał się do miej-
scowości swego pochodzenia. W Palestynie administracja rzymska musiała się dostosować do
zwyczajów lokalnych. Hebrajczycy byli niezwykle silnie związani ze swoim pokoleniem i zie-
mią rodzinną. Dlatego powrót do miejsca przodków był czymś naturalnym.

PotęŜny i wyniosły August oraz jego zastępca Kwiryniusz są w tym wielkim wydarzeniu, które
przedstawia Ewangelia, jedynie figurami określającymi czas, który Opatrzność BoŜa wybrała
na przyjście Zbawiciela na świat. Nawet nie domyślali się, Ŝe zostali wybrani dla przeprowa-

}

dzenia najwaŜniejszego BoŜego zamiaru. Kolejny raz ujawnia się udział Boga w dziejach świa-
ta. Działa On w sposób tajemniczy, ale niewątpliwy. Cała wielka machina administracyjna im-
perium rzymskiego została wprawiona w ruch, aby Wysłannik Boga narodził się w mieście
Dawida, zgodnie z zapowiedzią proroka Micheasza (Mi 5,1).

Uderza postawa św. Józefa. W tamtych czasach zeloci buntowali się przeciw rozkazom pogań-
skiego  cesarza  (Dz  5,37).  Św.  Józef  jest  posłuszny  poleceniom  Augusta,  chociaŜ  jest  potom-
kiem Dawida i widzi w Dziecku, które się narodzi, Mesjasza i Zbawiciela. Oddaje jednak cesa-
rzowi to, co jest cesarskie, podobnie jak uczyni to kiedyś Jezus (Łk 20,25).  Zbawca  i  Mesjasz
Pan jest ubogim wśród ubogich. Nie było dla Niego miejsca w Ŝadnym mieszkaniu. Ewangeli-
sta pisze o gospodzie. Być moŜe chodzi o tzw. khan, czyli karawanseraj. Był to dom zajezdny
na Wschodzie, miejsce postoju karawan, z pomieszczeniami dla podróŜnych i składami na to-
wary. Pamiętając o tym, nie naleŜy kierować się zbytnio fantazją i wyobraŜać sobie, Ŝe Maryja
i  św.  Józef,  nie  znalazłszy  miejsca  w  gospodzie,  udali  się  do  jakiejś  odległej  stajni.  Miejsce,
gdzie znajdował się Ŝłób, mogło być częścią karawanseraju. Być moŜe sytuacja wyglądała na-
stępująco. Maryja i św. Józef przybyli do karawanseraju w Betlejem. Nie było jednak miejsca
w pokojach. Schronili się więc w części dolnej karawanseraju, gdzie przechowywano zwierzę-
ta. Mogły to być groty, znajdujące się pod karawanserajem albo z nim połączone.

Jezus nazwany jest pierworodnym. Chłopiec był tak nazywany nawet w tym wypadku, gdy był
jedynym synem niewiasty. Znane są przypadki, Ŝe na grobie kobiety, która umarła przy uro-
dzeniu pierwszego syna, pisano, Ŝe był to jej pierworodny. W ten sposób podkreślano, Ŝe zgod-
nie z Prawem chłopiec ten naleŜy do Boga (Wj 13,2; por. Łk 2,23). Ewangelista określa zatem
stan prawny Jezusa.

Ewangelista pamięta takŜe o Maryi. Opisuje krótko Jej stan. Czytelnicy wiedzą juŜ, jak się to
stało i dlatego autor nie podaje dokładniejszych wyjaśnień. Stwierdza natomiast, Ŝe nie było
nikogo, kto mógłby udzielić Maryi pomocy. Dlatego sama owinęła Go w pieluszki. Matka musi
złoŜyć Dziecko w Ŝłobie, gdyŜ zachodzi obawa, Ŝe zostanie podeptane przez zwierzęta. Ubó-
stwo, które Jezus będzie głosił, jest rysem charakterystycznym Mesjasza od samego początku.
Jego los jest związany z losem Maryi. Upokorzenie wcielonego Syna BoŜego jest widoczne w
Ŝ

yciu Maryi i św. Józefa.

Orędzie BoŜe dotarło najpierw do pasterzy z okolic Betlejem. Niewątpliwie św. Łukasz widzi
w nich ubogich, którzy są mu niezwykle drodzy i na których mu bardzo zaleŜy. W okresie No-
wego Testamentu rabini potępiali pasterzy i pogardzali nimi, gdyŜ pozostawali z daleka od sy-
nagog i nie zachowywali dokładnie przepisów Prawa. Ale takim prostaczkom Bóg zechciał ob-
jawić swoją tajemnicę (Łk 10,21).

Słowa anioła stanowią radosne orędzie. Jest to więc Ewangelia (Łk 1,19; 4,17) skierowana bez-
pośrednio do pasterzy, ale w rzeczywistości przeznaczona do całego ludu BoŜego. Chwała Bo-
ga objawia się w Jego miłosiernych czynach. Bóg udziela w obfitości pokoju, który był zapo-
wiadany w dniach zbawienia (Mi 5,4; Iz 9,5-6; 11,6; 53,5; 60,17; 66,12). Nie jest to pokój
rzymski (pax romana), którego zaŜywał świat w czasach Augusta. Chodzi o pełnię Ŝycia nad-
przyrodzonego, której moŜe udzielić jedynie Bóg. Tylko On jest źródłem prawdziwego i pełne-
go zbawienia. Daje je najpierw ubogim (Łk 10,21). Nie odmawia jednak nikomu tego daru.
Udziela go ludziom, w których sobie upodobał, czyli tym, na których spoczęła Jego miłość.

}

Ks. Mirosław Łanoszka

Albowiem Dziecię nam się narodziło (Iz 9,5)

Ewangelista Łukasz opisuje samo wydarzenie BoŜego narodzenia w krótkich słowach: „Kiedy
tam  przebywali,  nadszedł  dla  Maryi  czas  rozwiązania.  Porodziła  swego  pierworodnego  Syna,
owinęła Go w pieluszki i połoŜyła w Ŝłobie, gdyŜ nie było dla nich miejsca w gospodzie” (Łk
2,6-7).  Łukasz,  mówiąc  o  narodzeniu Jezusa,  podkreśla  troskę  Maryi  o  swego  pierworodnego
Syna,  poprzez  przywołanie  Jej  dwóch  gestów:  owinięcia  w  pieluszki  oraz  złoŜenia  w  Ŝłóbku.
Ewangelista, przekazując nam te szczegółowe informacje, w sposób naturalny zachęca nas do
poszukiwania ich znaczenia. Egzegeci w geście Maryi, która owinęła swojego Syna w pielusz-
ki,  dostrzegają  zapowiedź  owinięcia  ciała  martwego  Jezusa  w  płótna  (Łk  2,1-7;  23,50-53).
Drugi gest, jakim jest złoŜenie Jezusa w Ŝłóbku, z powodu braku miejsca w gospodzie, przywo-
łuje  słowa  o  Synu  Człowieczym,  który  „nie  ma  miejsca,  gdzie  by  głowę  mógł  połoŜyć”  (Łk
9,58), a takŜe nie ma własnego grobu po swojej śmierci (Łk 23,53). Jednak, pomimo braku od-
powiedniego miejsca dla nowonarodzonego Dziecięcia, Maryja składa swego Syna w darze ca-
łemu światu.

Ewangelista Łukasz w opisie BoŜego narodzenia aŜ trzy razy mówi o Ŝłóbku (Łk 2,7.12.16), a
w jednym z tych miejsc traktuje go jako znak, dzięki któremu pasterze rozpoznają nowonaro-
dzonego Zbawiciela: „A to będzie znakiem dla was: znajdziecie Niemowlę owinięte w pielusz-
ki i leŜące w Ŝłobie” (Łk 2,12). W świetle Starego Testamentu moŜemy zobaczyć inny wymiar
symboliki,  związanej  ze  Ŝłóbkiem.  Początkowe  wersety  Księgi  Proroka  Izajasza  zawierają
skargę, jaką Bóg kieruje do swojego, niewdzięcznego ludu. MoŜemy tam przeczytać takie sło-
wa: „Wół rozpoznaje swego pana i osioł Ŝłób swego właściciela; Izrael na niczym się nie zna,
lud mój niczego nie rozumie” (Iz 1,3). Lud izraelski zostaje porównany do bezrozumnych zwie-
rząt, a nawet jest gorszy od nich, poniewaŜ nie rozpoznał swojego Pana. Bóg jako dobry Ojciec
wykarmił i wychował swoich synów, a oni pozostają w niewdzięcznej postawie niewierności i
„niepoznawania” Boga (Iz 1,2). Wydaje się, Ŝe przedstawiony przez Łukasza opis BoŜego na-
rodzenia  mówi,  Ŝe  ta  sytuacja  właśnie  uległa  zmianie,  bo  oto  pasterze  przybywają  do  Ŝłóbka,
gdzie znajdują swojego Pana, który jest źródłem nieskończonej radości dla całego narodu izra-
elskiego. To właśnie w osobach prostych pasterzy, którzy byli pogardzani przez religijne elity
tamtych  czasów,  lud  BoŜy  zaczął  juŜ  rozpoznawać  swego  Pana  złoŜonego  w  Ŝłobie.  Łukasz,
pisząc o BoŜym narodzeniu, wspomina o braku miejsca w gospodzie dla Świętej Rodziny (Łk
2,7). MoŜliwe, Ŝe pełniej zrozumiemy ten fakt, kiedy spojrzymy na niego przy pomocy obrazu,
jaki kreśli prorok Jeremiasz, przemawiając do Pana i Zbawcy Izraela: „Nadziejo Izraela! Jego
Wybawco  w  czasie  utrapienia!  Dlaczego  jesteś  jak  obcy  przybysz  w  kraju  i  jak  podróŜny,  co
zatrzymał  się  tylko  na  nocleg?”  (Jr  14,8).  Jednak,  Pan  i  Zbawca  Izraela  nie  zatrzymuje  się  w
gospodzie, by tylko przenocować, ale zostaje złoŜony w Ŝłóbku, by wejść w Ŝycie i pozostać na
zawsze jako mieszkaniec pośród swojego ludu, jako Emmanuel, czyli Bóg z nami. JeŜeli chodzi
o  gest  owinięcia  w  pieluszki  Jezusa,  to  Księga  Mądrości,  mówiąc  o  Salomonie,  najpotęŜniej-
szym spośród królów judzkich, stwierdza: „Owinięto mnie w pieluszki i pielęgnowano troskli-
wie.  śaden  król  przecieŜ  nie  rozpoczął  Ŝycia  inaczej”  (Mdr  7,4-5).  MoŜliwe,  Ŝe  owinięcie  w
pieluszki Jezusa jest znakiem, Ŝe Zbawca Izraela nie jest kimś obcym pośród swojego ludu, ale
został przez niego przyjęty i otoczony troską. Jezus, urodzony w Betlejem, mieście króla Dawi-
da, zostaje złoŜony w Ŝłóbku, by stać się prawdziwym pokarmem dla swojego ludu, a owinięcie
Go w pieluszki w Ŝaden sposób nie przesłania Jego królewskiej godności.

}

Proroctwo Izajasza o Almie, dziewiczej Matce Mesjasza, oraz Jej Synu, Emmanuelu (Iz 7,14),
jest kontynuowane w kolejnym fragmencie Księgi Izajasza, mówiącym o narodzinach niezwy-
kłego dziecka (Iz 9,1-6). Historycznym tłem dla tej wyroczni jest ponury obraz skutków asyryj-
skiej inwazji, spowodowanej błędną decyzją polityczną niewiernego króla Achaza, jaką podjął
w  czasie  tak  zwanej  wojny  syro-efraimskiej  (734  r.  przed  Chr.).  Północne  Królestwo  Izraela,
jako  pierwsze,  zostało  doświadczone  tym  wojennym  dramatem,  który  przyniósł  tamtejszym
mieszkańcom deportacje, a takŜe sprowadził na nich dotkliwy głód. Izajasz na tle tego mrocz-
nego  obrazu,  wywołanego  asyryjską  agresją,  zwraca  się,  zwłaszcza  do  północnych  plemion
Izraela,  z  radosną  zapowiedzią  zbawczej  interwencji  Boga.  To  BoŜe  działanie  przyniesie  zie-
miom Północnego Królestwa (Izrael) wolność spod asyryjskiego panowania oraz wielkie szczę-
ś

cie, które Izajasz przedstawia w obrazach podziału łupu wojennego oraz zbioru plonów. Ta

radosna  zapowiedź  nadejścia  nowej  epoki  dla  mieszkańców  Izraela  jest  związana  z  narodze-
niem niezwykłego dziecka, o którym prorok mówi: „Albowiem Dziecię nam się narodziło, Syn
został nam dany, na jego barkach spoczęła władza. I nazwano Go imieniem: Przedziwny Rad-
ca, Bóg Mocny, Ojciec na Wieki, KsiąŜę Pokoju” (Iz 9,5). Izajasz zapowiada, Ŝe to dzięki na-
rodzeniu  tego  tajemniczego  dziecka,  które  zasiądzie  na  wieki  na  tronie  Dawida,  ustanawiając
królestwo pokoju, dokona się radykalna przemiana dramatycznej sytuacji narodu izraelskiego.
Proroctwo  Izajasza  mówi,  Ŝe  to  niezwykłe  dziecko  jest  nazwane  czterema  podwójnymi  imio-
nami,  które  wskazują  na  jego  szczególne  przymioty  duchowe.  Tytuł  „Przedziwny  Radca”  na-
wiązuje do daru mądrości, o który na początku swego panowania modlił się król Salomon (1Krl
3).  Kolejne  określenie  „Bóg  Mocny”  łączy  się  wyraźnie  z  imieniem  Emmanuel,  czyli  Bóg  z
nami, i jest to bez wątpienia najmocniejsze imię, jakim zostaje nazwane to dziecko. Następny
tytuł „Ojciec na Wieki” mówi o miłości mającego się narodzić króla wobec swoich podwład-
nych. Miłość ta, trwając na wieki, jest postawą niezmienną i nieodwołalną. Ostatnie określenie
„KsiąŜę Pokoju” zapowiada, Ŝe w ustanowionym przez to dziecko królestwie zapanuje dosko-
nały pokój, który jest podstawowym dobrem czasów mesjańskich. A zatem, wspomniane inte-
lektualne i moralne przymioty narodzonego dziecka mają mu pomóc w doskonałym sprawowa-
niu królewskiej władzy. Tradycja i liturgia Kościoła wszystkie wymienione tytuły tego niezwy-
kłego dziecka odnosi bezpośrednio do osoby Jezusa, wskazując w ten sposób, Ŝe to właśnie On
jest prawdziwym Emmanuelem. Tylko Jezus Chrystus jako jedyny potomek Dawida moŜe być
nazwany  Bogiem  Mocnym.  Głoszona  przez  Niego  BoŜa  mądrość  (Dobra  Nowina)  czyni  Go
Przedziwnym Radcą, a pełna miłosiernej miłości postawa wobec grzeszników Ojcem na Wieki
wobec kaŜdego z nich. Tylko Jezus przyniósł wszystkim ludziom ostateczne zbawienie wraz z
pełnią dóbr mesjańskich swojego wiecznego królestwa sprawiedliwości i pokoju.

Ks. Piotr Łabuda

Nawrócenie Szawła – BoŜe Narodzenie (Dz 9,1-9)

Gdy słucha się Łukaszowego opisu BoŜego Narodzenia, gdy myślimy o dziwnych drogach Bo-
Ŝ

ych, po których prowadzi On człowieka, warto otworzyć księgę Dziejów Apostolskich i spoj-

rzeć na niezwykłe i pełne tajemnicy BoŜe Narodzenie, które dokonało się u bram Damaszku,
warto przeczytać opis nawrócenia pochodzącego z Tarsu, młodego i gorliwego faryzeusza
Szawła.

}

Autor Dziejów Apostolskich aŜ trzykrotnie relacjonuje wydarzenia, które miały miejsce u bram
Damaszku. Po raz pierwszy – moŜna powiedzieć – w miejscu historycznym, w Dz 9, opisując
prześladowanie  pierwszej  wspólnoty  Kościoła.  Wtedy  to  Paweł  po  ukamienowaniu  młodego
diakona  Szczepana,  wyposaŜony  w  pisma  od  arcykapłan  udaje  się  do  synagog  w  Damaszku,
aby tam zabiegać o czystość wiary w jedynego Boga Jahwe. Po raz drugi, św. Łukasz wspomi-
na o nawróceniu Szawła po uwięzieniu Apostoła Narodów w Jerozolimie. Zakończyła się trze-
cia podróŜ misyjna, Paweł wraca do Jerozolimy i gdy przybywa do świątyni, aby tam przygo-
tować  się  do  oczyszczenia  i  złoŜyć  ofiarę,  tłum  śydów  przybyłych  z  Azji  rzuca  się  na  niego,
chcąc  go  zgładzić.  Wtedy  trybun  wraz  Ŝołnierzami,  aresztuje  Pawła,  tym  samym  ocalając  mu
Ŝ

ycie. Paweł jednak prosi trybuna, aby mógł zabrać głos. Gdy mu pozwolono, wtedy opowiada

historię swojego Ŝycia, rozpoczynając właśnie od czasu, gdy prześladował chrześcijan i gdy
została mu dana łaska wiary do Jezusa (Dz 22,1nn.). Po raz trzeci historię nawrócenia czytamy
w Dziejach Apostolskich, gdy uwięziony w Cezarei Paweł staje przed obliczem namiestnika
Festusa oraz króla Agryppy (Dz 26,1nn.).

Wszystkie trzy opisy nawrócenia Pawła, choć w pewnej mierze róŜnią się między sobą drob-
nymi detalami – co podyktowane jest adresatami – przedstawiają jedną najwaŜniejszą prawdę –
oto z gorliwego prześladowcy Szaweł staje się gorliwym uczniem i orędownikiem Jezusa Chry-
stusa.

JakŜesz wielką moc ma czas, gdy w człowieku rodzi się i zamieszkuje Bóg? PodróŜe misyjne,
czas walki o wiarę i czystość Dobrej Nowiny. Czas dbania o załoŜone wspólnoty. Posyłani
uczniowie. Znoszone niedogodności. Liczne pisma. A wreszcie męczeńska śmierć. Wszystko
to, jak podkreśla Paweł na chwałę Boga w Kościele i Jezusie Chrystusie, po wszystkie pokole-
nia (zob. Ef 3,21).

Warto zatem spojrzeć na opis nawrócenia.

„Szaweł ciągle jeszcze siał grozę i dyszał Ŝądzą zabijania uczniów Pańskich. Udał się do arcy-
kapłana  i  poprosił  go  o  listy  do  synagog  w  Damaszku,  aby  mógł  uwięzić  i  przyprowadzić  do
Jerozolimy męŜczyzn i kobiety, zwolenników tej drogi, jeśliby jakichś znalazł. Gdy zbliŜał się
juŜ w swojej podróŜy do Damaszku, olśniła go nagle światłość z nieba. A gdy upadł na ziemię,
usłyszał  głos,  który  mówił:  «Szawle,  Szawle,  dlaczego  Mnie  prześladujesz?»  «Kto  jesteś,  Pa-
nie?» – powiedział. A On: «Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz. Wstań i wejdź do miasta,
tam  ci  powiedzą,  co  masz  czynić».  Ludzie,  którzy  mu  towarzyszyli  w  drodze,  oniemieli  ze
zdumienia, słyszeli bowiem głos, lecz nie widzieli nikogo. Szaweł podniósł się z ziemi, a kiedy
otworzył  oczy,  nic  nie  widział.  Wprowadzili  go  więc  do  Damaszku,  trzymając  za  ręce.  Przez
trzy dni nic nie widział i ani nie jadł, ani nie pił.” (Dz 9,1-9)

Opowiadanie Łukasza zaskakuje nas. Jednak ciekawym jest to, Ŝe jego istotą wydaje się być nie
tyle samo – mimo wszystko nieoczekiwane – nawrócenie, co o wiele bardziej ostateczne pod-
danie się i uznanie poleceń Objawiającego się Jezusa

. Zrozumiemy to lepiej uświadamiając

sobie, jakie myśli nurtowały umysł Pawła od dnia ukamienowania Szczepana do podróŜy do
Damaszku.

Zob. W. Barclay, Dzieje Apostolskie, Poznań 2002, s. 53-54; E. Dąbrowski, Dzieje Apostolskie. Wstęp-przekład-komentarz, Poznań

2008

, s. 298-300.

}

Myśli Pawła nie mogły nie wracać do tamtej, strasznej sceny kamienowania. Nie tak prosto by-
ło zapomnieć, jak umierał Szczepan. Być moŜe w sercu prawego faryzeusza – pamiętajmy bo-
wiem, Ŝe Szaweł prześladując chrześcijan, czynił to z gorliwości o chwałę BoŜą, zatem, wydaje
się zasadnym przypuszczenie, Ŝe w sercu Szawła jak drzazga kłuła myśl: „Czy zły człowiek
mógł umierać w ten sposób”? Być moŜe wraz z tą myślą, zaczęło pojawiać się pytanie o praw-
dziwość wiary uczniów Chrystusa.

Aby uciszyć tę natrętną wątpliwość, Paweł rzucał się w wir działania. Często się zdarza, Ŝe kie-
dy człowiek przystępuje do działania, w słuszność którego zaczyna wątpić, podwaja wysiłki i
zaangaŜowanie, Ŝeby przekonać siebie, Ŝe ma rację, Ŝeby uciszyć wątpliwości. Być moŜe
pierwszą taką akcją było prześladowanie chrześcijan w Jerozolimie. Nie dało mu to wewnętrz-
nego uspokojenia. Znowu musiał zadawać sobie pytanie: „Jaką tajemnicę posiadają ci ludzie,
Ŝ

e w obliczu niebezpieczeństw i cierpień, zachowują wewnętrzny spokój”. I tak, podejmując

coraz  bardziej  gwałtowną  i  brutalną  walkę  znalazł  się  pewnego  dnia  w  Sanhedrynie.  Władza
Sanhedrynu  rozciągała  się  wszędzie  tam,  gdzie byli  śydzi.  W  niektórych  dziedzinach  arcyka-
płani  mieli  władzę  nie  tylko  nad  śydami  w  Palestynie,  ale  równieŜ  i  w  innych  wspólnotach.
Stąd  teŜ  i  to  niezwykłe  posłanie.  Paweł  bowiem  słyszał,  Ŝe  wielu  chrześcijan  schroniło  się  w
Damaszku. ZaŜądał więc od Sanhedrynu listów upowaŜniających go do uwięzienia chrześcijan
i  doprowadzenia  ich  do  Jerozolimy.  Wszystko  to  czynił  z  gorliwości  o  czystość  wiary.  Choć
być  moŜe  juŜ  wtedy  kiełkowało  i  wzrastało  w  nim  to  jedno pytanie –  „dlaczego  ludzie  ci tak
postępują?”

Z Jerozolimy do Damaszku było około 230 km. Gdy drogę tę odbywano pieszo, podróŜ trwała
około tygodnia. Paweł chyba jednak przebył ją o wiele szybciej. Wydaje się, iŜ jedynymi towa-
rzyszami podróŜy Pawła byli funkcjonariusze Sanhedrynu, pełniący rolę straŜników. Jechał w
gromadzie, choć właściwie wydaje się, Ŝe był jakby sam. Zapewne zagłębiał się we własnych
myślach. Najpierw, gdy opuścili Jerozolimę udali się na północ. Minęli Samarię, potem zapew-
ne przez dolinę Ezdrelon i Galileę przebyli Jordan, tuŜ obok ujścia do jeziora Genezaret. Droga
zatem prowadziła przez Galileę, o której zapewne wiedział, Ŝe była krainą gdzie Jezus spędził
najwięcej czasu. Być moŜe wybrał inną drogę – przez Scytopolis, skąd traktem rzymskim, bar-
dzo w tamtym czasie uczęszczanym, przez wyŜynę Hauranu przez tereny Dekapolu, udał się do
Damaszku.

Nie wiemy, którą drogę wybrał młody faryzeusz. Jednak zapewne w drodze myśli tłoczyły się
jedna po drugiej, wywołując coraz to większe napięcie, w miarę, jak zbliŜał się do Damaszku –
jednego z najstarszych miast na świecie. Na zielonej równinie, gdy przekroczyło się pasmo
Hermonu, leŜało piękne, białe miasto. Cel podróŜy gorliwego faryzeusza. Wydaje się jednak, Ŝe
całe piękno i dostojeństwo Damaszku, nie zajmowało myśli i serca Szawła.

Według tradycji samo nawrócenie miało miejsce w miejscowości dziś nazywanej Kokab, odle-
głej o 18 km od  murów Damaszku. Istniejące tu ruiny kościoła nazywane są przez  mieszkań-
ców  Mar Bulos – Święty Paweł. Inni uwaŜają, Ŝe wydarzenia o których pisze Łukasz rozegrały
się  2  km  od  wschodniej  bramy  Damaszku  (Bab  Kisan).  Na  tym  miejscu  zbudowano  klasztor
ś

w. Pawła.

Dla naszych jednak rozwaŜań nie samo miejsce jest istotowo waŜne. O wiele waŜniejsze bo-
wiem jest to, co się wtedy tam, u bram tego staroŜytnego miasta wydarzyło.

}

Otoczyła  go  jasność  –  światłość  i  usłyszał  głos.  Znamiennym  jest,  Ŝe  Jezus  nie  pyta  Szawła,
„dlaczego  prześladujesz  mój  kościół?”,  „dlaczego  prześladujesz  moich  uczniów?”.  Jezus  pyta
go, dlaczego mnie prześladujesz! Prześladując zatem wspólnotę kościoła prześladował samego
Chrystusa. Stąd teŜ Paweł później napisze, iŜ: „wszyscy razem tworzymy jedno ciało w Chry-
stusie” (Rz 12,5). Szaweł pojął w jednej chwili to, co później wyraził w swoich pismach – Ŝe
Kościół tworzy jedno ciało, którego Głową jest Chrystus. I tak Szaweł z prześladowcy chrześci-
jan  stał  się  Apostołem  Narodów.  Jednak,  by  się  to  dopełniło,  najpierw  przez  trzy  dni  trwa  w
ciemnościach. Nic nie je, nic nie pije. Nie widzi. Być moŜe jest to konieczny czas, aby wejść w
swoje serce, by bez reszty zostawić to co zewnętrzne i odnaleźć – spotkać w sobie Chrystusa.

U  bram  Damaszku  Szaweł  w  sposób  niezwykły  spotyka  się  z  Chrystusem.  Słyszy  Jego  głos.
Czy Go takŜe widzi? Zdania są tu podzielone. Jedyni uwaŜają, iŜ widział jedynie światłość, inni
twierdzą,  Ŝe  widział  samego  Chrystusa.  W  rzeczywistości  jest  to  kwestia  wtórna.  Dla  Szawła
bowiem  najwaŜniejszym  było  to,  Ŝe  spotkał  się  z  Nim  (zob.  1  Kro  9,1l  15,8;  2  Kor  4,6).  Co
więcej, spotkanie to zaczęło nowy rozdział w Ŝyciu młodego potomka Beniamina. śycia, które
juŜ zawsze było z Chrystusem. Stało się zaś to, gdyŜ narodził się w nim Chrystus.

Nawiązując do tego wydarzenia w orędziu do młodzieŜy

papieŜ Benedykt XVI stwierdza: „W

obliczu róŜnorodnych trudności Paweł pisał do swego wiernego ucznia Tymoteusza: „ZłoŜyli-
ś

my nadzieję w Bogu Ŝywym” (1 Tm 4,10). Jak się w nim owa nadzieja zrodziła? Aby na takie

pytanie  odpowiedzieć  musimy  wyjść  od  jego  spotkania  z  Chrystusem  Zmartwychwstałym  na
drodze  do  Damaszku.  W  tamtym  czasie  Paweł  był  młodym  człowiekiem,  podobnie  jak  wy.
Miał  około  dwudziestu  czy  dwudziestu  pięciu  lat.  Był  gorliwym  zwolennikiem  prawa  mojŜe-
szowego,  gotowym  do  zwalczania  wszelkimi  środkami  tych,  których  uwaŜał  za  nieprzyjaciół
Boga.  Kiedy  udawał  się  do  Damaszku,  aby  aresztować  chrześcijan,  został  oślepiony  tajemni-
czym światłem i odczuł, Ŝe jest wzywany po imieniu: „Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześla-
dujesz?”. Upadłszy na ziemię zapytał: „Kto jesteś, Panie?”. Ów głos odpowiedział: „Ja jestem
Jezus, którego ty prześladujesz” (por. Dz 9,3-5). Po tym wydarzeniu Ŝycie Pawła uległo rady-
kalnej zmianie: przyjął chrzest i stał się apostołem Ewangelii. Na drodze do Damaszku, został
wewnętrznie przemieniony przez BoŜą miłość, napotkaną w osobie Jezusa Chrystusa. Pewnego
dnia napisze: „Choć nadal prowadzę Ŝycie w ciele, jednak obecne Ŝycie moje jest Ŝyciem wiary
w  Syna  BoŜego,  który  umiłował  mnie  i  samego  siebie  wydał  za  mnie”  (Ga  2,20).  Z  prześla-
dowcy  stał  się  więc  świadkiem  i  misjonarzem.  Utworzył  wspólnoty  chrześcijańskie  w  Azji
Mniejszej i w Grecji, przemierzając tysiące kilometrów, napotykając wszelkiego rodzaju pery-
petie aŜ do męczeństwa w Rzymie. Wszystko ze względu na miłość Chrystusa.”

Pytanie: Dlaczego św. Łukasz pisze, Ŝe Jezus urodził się w bardzo ubogich warunkach?

Benadykt XVI, Orędzie na XXIV Światowy Dzień MłodzieŜy na 2009 rok.