1 

BADANIE MOCZU U PSÓW I KOTÓW – czI (badanie ogólne właściwości fizyko 
chemicznych moczu) 
 
opracował dr Paweł Jonkisz 
 
ILOŚĆ DOBOWA MOCZU 
 

Psy 31ml /kg mc/ 24h  
Koty 

26 ml /kg mc/ 24h  

 
ZAGĘSZCZANIE MOCZU  
 
  zależy od 

 

Ilości K+ i Ca++ 

 

ilości i prawidłowego działania ADH (na ramię wstępujące pętli Henlego) 

 

obecności w diecie elektrolitów /gł. Na/ 

 

obecności w diecie białka  

 
 
ZABURZENIA WYDZIELANIA MOCZU 

 

POLIURIA [WIELOMOCZ] 

 

POLLAKISURIA [CZĘSTOMOCZ] 

 

STRANGURIA  [bolesne oddawanie moczu ] 

 

OLIGURIA / SKĄPOMOCZ/  

 

ANURIA / BEZMOCZ/ 

 
Ilość dobowa moczu u Kota (wg.Krafta) 
 

Zdrowy  

  

 1-2 ml/kg c.c  /godz 

Poliuria     

>2 ml/kg c.c / godz 

Oliguria    

<1 ml/kg c.c /godz 

Anuria  

 

<0,5 ml/kg c.c /godz 

 
CIĘŻAR WŁAŚCIWY MOCZU 
Fizjologicznie tzw. NORMOSTENURIA 

Pies    

1,016-

1,045  max. nawet 1,060 (średnio 1,030) 

Kot    1,018 

– 1,040  max. nawet 1,080 (średnio 1,035) 

 
HYPOSTENURIA 

około  1,007  u  zwierzęcia  z  objawami  odwodnienia  i  podwyższonym  poziomem 

mocznika wskazuje na pierwotn

ą niewydolność nerek,  

wskazuje na całkowita utratę zdolności zagęszczania i rozcieńczania. tzw. sztywna 
nerka albo IZOSTENURIA,  

 

2 

1,002 

– 1,006 stale, sugeruje moczówkę prostą diabetes insipidus 

 

HYPERSTENURIA 

 

powyżej 1,030 u psa i 1,035 u kota 

 

łączy się z oligurią i anurią 

 
PRZEJRZYSTOŚĆ MOCZU 
 

 

zmętnienie  klarownego  moczu  (w  przypadku  moczu  silnie  zagęszczonego)  może 
nastąpić po ochłodzeniu 

 

jeśli pH alkaliczne – wytrącanie fosforanów 

 

jeśli pH kwaśne – wytrącanie moczanów 

 

rozrost drobnoustrojów ureazodotatnich 

 
oznaczenie pochodzenia zmętnienia 

  ogrzanie 

– jeśli znika to – moczany, jeśli nie to dodać 

  CH3COOH 

– jeśli znika to fosforany lub węglany (+CO2) jeśli nie 

 

dodać HCL – jeśli znika to szczawiany, jeśli nie 

 

dodać NaOH – jeśli się rozpuści to ropa 

 
ODCZYN (pH) MOCZU  

 

Mięsożerne – 6 –6,5 

 

przesunięcie w ZASADOWY – 

- 

Dieta jarska 

- 

Zakażenie florą ureazododatnią Zasadowica oddechowa lub metaboliczna 

- 

Leki (wodorowęglan sodu, sterydowe p/zapalne) 

 

 

przesunięcie w KWAŚNY – 

- 

Głód 

- 

Biegunki 

- 

Pokarm bogato-

białkowy 

- 

Gorączki 

- 

Kwasica oddechowa lub metaboliczna 

- 

Leki (chlorek amonu, wit.C) 

 
BARWA MOCZU  

  fizjologicznie  żółty do bursztynowo-żółtego 
 Ciemniejsza od fizjolog. barwa moczu wskazuje na oligurię (mocniejsze 

zagęszczenie moczu), też przy dużej ilości moczanów, hemoglobinurii, 

 

3 

 Mocz krwisty lub brunatny świadczy o urazach w ukł. moczowym        

 Żółto-zielona barwa moczu – żółtaczka mechaniczna, miąższowa 

 

BIAŁKOMOCZ - proteinuria 

 

   

Białko w moczu występuje fiziologicznie po; wysiłku , posiłku , w czasie ciąży i 

emocji 

  PRZEDNERKOWY 

- 

przy  niewydolności krążenia 

- 

w stanach gorączkowych  

- 

chorobach OUN (np.padaczki) 

- 

choroby  zakaźne 

 

  NERKOWY   

- 

glomerulopatie , 

- 

zesp. nerczycowy,  

- 

zapalenie śródmiąższowe nerek (nephritis interstitalis) 

- 

gruźlica nerek 

 

  POZANERKOWY   

- 

uszkodzenia, stany zapalne i nowotwory dróg wyprowadzających 

-  choroby prostaty 
- 

zapalenia ukł. rozrodczego                      

 

KRWIOMOCZ - hematuria 
 

- 

makroskopowy - 

krew widoczna “gołym” okiem 

- 

mikroskopowy - erytrocyty widoczne pod mikroskopem [ norma 2-4 w.p.w.] 

 

- 

glomerulopatie  

- 

zap. nerek , miedniczek nerkowych. 

- 

guzy, zawały nerek 

- 

kamice  

- 

pasożyty nerek i pęcherza moczowego 

- 

mechaniczne urazy ukł. moczowego  

- 

chor. zakaźne (leptospiroza, nosówka ) 

 
HEMOGLOBINURIA  
 
- 

występuje przy: 

- 

glomerulonephritis ,  

 

4 

- 

intoksykacji organizmu toksynami bakterii i grzybów 

- 

w chorobach zakaźnych  

MIOGLOBINURIA    

przy nadmiernym wysiłku fizycznym oraz przy zmianach degeneracyjnych mięsni 

 
CUKROMOCZ 

–mellituria 

 

 

cukrzyca (we krwi hyperglikemia, PU/PD) 

 

Zespół Fanconiego (bez hyperglikemii we krwi) 

 

Choroby OUN 

 

Nadczynność tarczycy  

 

Gorączka 

 
BARWNIKI ŻÓŁCIOWE 
Żółtaczka hemolityczna 

Hyperbilirubinemia (wolna) 
Brak bilirubiny w moczu 
Wzrost urobilinogenu w moczu 

Żółtaczka miąższowa 

Hyperbilirubinemia (wolna i związana) 
Bilirubina związana obecna w moczu 
Wzrost urobilinogenu w moczu 

Żółtaczka mechaniczna 

Hyperbilirubinemia 
Bilirubina związana obecna w moczu 
Brak urobilinogenu w moczu