MAKROEKONOMIA
MAKROEKONOMIA
2
Spór o teorię równowagi ogólnej
między
ekonomią neoklasyczną
a ekonomią keynesowską
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
3
KEYNESIŚCI
NEOKLASYCY
równowaga ogólna
możliwa przy różnym
poziomie cen
i przy różnym stopniu
wykorzystania czynników
wytwórczych – czyli przy
takim stanie zatrudnienia,
któremu towarzyszy pewne
bezrobocie przymusowe
równowaga ogólna
kształtuje się tylko na
poziomie DN, kiedy jest
pełne wykorzystanie
czynników wytwórczych
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
Zależność między przeciętnym poziomem cen (P)
a realnym dochodem narodowym (Y)
Wzrost (obniżka) przeciętnego poziomu cen (P):
• spadek (wzrost) siły nabywczej pieniądza
• wzrost (obniżka) stóp procentowych
• spadek (wzrost) popytu na kredyty inwestycyjne
i konsumpcyjne
• bodziec do wzrostu produkcji
od strony
zagregowanego
popytu
od strony
zagregowanej
podaży
4
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
5
Równowaga w gospodarce
P
Y
AS
AD
E
Y
E
P
E
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
6
Zmiany równowagi
P
Y
AS
E
1
AD
2
E
2
E
3
AD
1
AD
3
Ruch krzywej AD wywołany:innymi czynnikami niż zmiana cen (zmiana ilości pieniądza
w obiegu, wzrost wydatków rządowych, wzrost optymizmu przedsiębiorstw)
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
7
P
Y
E
1
Zmiany równowagi
AD
AS
1
AS
2
AS
3
E
2
E
3
Ruch krzywej AS wywołany:innymi czynnikami niż zmiana cen (zmiana kosztów produkcji,
zmiany wielkości zasobów)
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
8
Spór między ekonomią neoklasyczną a keynesowską
dotyczy głównie kształtu krzywej podaży i odpowiedzi
na pytanie, czy o poziomie dochody narodowego (Y)
decydują czynniki podażowe, czy też popytowe
oraz czy równowaga ogólna jest możliwa tylko w sytuacji
pełnego wykorzystania wszystkich czynników produkcji,
czy przy różnym poziomie dochodu narodowego (Y)
i różnym (niepełnym) stopniu wykorzystaniu zdolności
produkcyjnych
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
9
TEORIA NEOKLASYCZNA
(prawo rynków Say’a)
• w produkcji uczestniczą czynniki produkcji
(praca, ziemia, kapitał)
• w zamian za świadczone usługi czynniki produkcji otrzymują
wynagrodzenie
(zysk, odsetki, płaca, czynsz dzierżawny)
• wzrostowi produkcji towarzyszy odpowiedni wzrost dochodów
z czynników produkcji
• dochody są w całości wydatkowane na zakup dóbr i usług
wchodzących w skład PKB
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
10
Według teorii neoklasycznej
•
popyt jest zawsze wystarczający do wchłonięcia produkcji
wytworzonej przy pełnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych
i pełnym zatrudnieniu
•
nadprodukcja lub kryzys – niemożliwe
•
w gospodarce równowaga – w przypadku jakiekolwiek odchyleń
od od stanu równowagi mechanizmy korygujące sprowadzają
gospodarkę do stanu równowagi
• płace i ceny są giętkie (elastyczne)
•
krzywa AS wyznaczona przez potencjalne możliwości produkcyjne
gospodarki
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
Model równowagi według neoklasyków
11
P
Y
AD
0
AD
1
AS
Y
max
P
E
E
Równowaga w p.
E
gdzie globalny popyt (AD) zrównuje się z globalną podażą (AS) przy
pełnym wykorzystaniu czynników wytwórczych
Y
max
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
12
KRYTYKA MODELU NEOKLASYCZNEGO PRZEZ
KEYNESA
• według Keynesa o rozmiarach produkcji i zatrudnienia
w gospodarcze decyduje popyt globalny
AD = C + I + G
• Keynes udowodnił możliwość występowania równowagi w gospodarce przy
różnym poziomie wykorzystania możliwości produkcyjnych oraz różnym
poziomie zatrudnienia
• według Keynesa między otrzymaniem dochodów a ich wydawaniem występuje
zjawisko oszczędności – co powoduje, że popyt konsumpcyjny jest
niewystarczający do wykorzystania istniejących zdolności produkcyjnych
• we współczesnej gospodarce nie ma doskonałej konkurencji ceny i płace są
sztywne
• krzywa globalnej podaży (AS) nie jest pionowa ale ma kształt odwróconej
litery L
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
P
Y
AS
AD
Wyznaczanie równowagi przy pełnym i niepełnym wykorzystaniu zdolności
produkcyjnych według teorii neoklasycznej (N), według Keynesa (K)
13
K
P
K
Y
0
P
Y
AS
AD
Wyznaczanie równowagi przy pełnym i niepełnym wykorzystaniu zdolności
produkcyjnych według teorii neoklasycznej (N), według Keynesa (K)
14
K
P
K
Y
1
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
P
Y
AS
AD
Wyznaczanie równowagi przy pełnym i niepełnym wykorzystaniu zdolności
produkcyjnych według teorii neoklasycznej (N), według Keynesa (K)
15
P
K
Y
max
P
Y
AS
AD
Wyznaczanie równowagi przy pełnym i niepełnym wykorzystaniu zdolności
produkcyjnych według teorii neoklasycznej (N), według Keynesa (K)
16
P
N
Y
max
N
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
P
Y
AS
AD
Wyznaczanie równowagi przy pełnym i niepełnym wykorzystaniu zdolności
produkcyjnych według teorii neoklasycznej (N), według Keynesa (K)
17
P
N
Y
max
N
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
P
Y
AS
AD
0
AD
1
Wyznaczanie równowagi przy pełnym i niepełnym wykorzystaniu zdolności
produkcyjnych według teorii neoklasycznej (N), według Keynesa (K)
18
P
N
N
K
E
P
K
Y
max
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
19
Według Keynesa
• równowaga jest możliwa przy bardzo różnym stopniu wykorzystania
czynników wytwórczych i różnym poziomie zatrudnienia
• na poziomym odcinku krzywej popytu (AD) rośnie dochód
narodowy (Y)
• na pionowym odcinku krzywej popytu (AD) rosną tylko ceny (P),
a dochód narodowy (Y) utrzymuje się na poziomie Y
max
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek
20
Według Keynesa
•
mechanizm rynkowe nie jest doskonały, a jego samoczynne działanie
nie jest w stanie zapewnić ani pełnego wykorzystania czynników
wytwórczych w gospodarce, ani pełnego zatrudnienia
• w celu zwiększenia zdolności do konsumpcji społeczeństwa
i zmniejszenia skłonności do nadmiernego oszczędzania należy
stosować progresywny system podatkowy
• w celu zwiększenia zdolności do inwestowania bank centralny
powinien zwiększyć podaż pieniądza (obniżenie stóp procentowych,
potanienie kredytu)
• państwo powinno zwiększyć wydatki budżetowe
Makroekonomia
dr Elżbieta Lorek