Kajtkowe przygody - Geneza utworu
Maria Kowncacka była pisarką bardzo wyczuloną na sprawy dzieci. Interesowała się ich światem,
życiem, codziennością. W jej twórczości wszystko to znajduje wierne odbicie. „Kajtkowe
przygody” to jedna z wielu książek, w których pisarka przedstawia problemy i przygody młodych
ludzi na tle życia wsi i zwierząt.
Czas i miejsce akcji
Akcja utworu rozgrywa się na wsi. W tym czasie pory roku zmieniają się od wiosny do wiosny.
Zdarzenia ogniskują się wokół gospodarstwa Orczyków. Toczą się na zmianę na podwórku, w
domu, w polu lub na łące.
Problematyka
W książce splatają się losy ludzi i zwierząt. Poszukują oni wspólnego języka, tak by wieść życie
obok siebie.
Młody bocian zostaje opuszczony przez rodzinę i odtąd jest zdany sam na siebie. Radzi sobie póki
jest ciepło. Kiedy jednak nadchodzi jesień, musi włączyć się w życie gospodarstwa. Z początku
niewiele rozumie z panujących tam reguł. Przed nim długa droga, w czasie której będzie musiał
nauczyć się współistnienia z innymi – ludźmi i zwierzętami (które często dosłownie zachowują się
po ludzku – jak zając Filip Wypłosz, razem z żoną żyjący w jakiejś kotlince). Będzie musiał
przyzwyczaić się do ich inności, tak jak oni przyzwyczają się do niego. A potem – podobnie jak
jelonek, „Rogaś z doliny Roztoki”, autorstwa tej samej pisarki – odejdzie do innych bocianów, żeby
od nich nauczyć się tego, co w bocianim życiu najważniejsze
Pisarka opowiada też o tym, że praca i życie na wsi stanowią jedno. Nakreślone to jest z niezwykłą
znajomością rzeczy. Pokazuje dalej Kownacka w jaki sposób wpływa to na relację między ludźmi.
Wszyscy skupiają się wokół cerowania worków lub naprawiania koszy i czynności te sprawiają, że
ludzie którzy wykonują je wspólnie stają się sobie bliżsi. Uczą się odpowiedzialności za pracę i za
siebie nawzajem (uczył się jej także Kajtuś kiedy pilnował małego Wawrzonka).
Plan wydarzeń
1.Zapoznanie z postacią młodego bociana.
2.Próba wyrwania słabszemu bratu tłustego ślimaka.
3.Wypadnięcie z gniazda.
4.Pomoc ludzi.
5.Uleczenie małego bociana.
6.Powrót do gniazda i zmiana postawy łapczywego Kajtka.
7.Osłabienie organizmu i niezdolność do odlotu z innymi ptakami.
8.Pozostanie na podwórzu.
9.Wyprawa z dziećmi na grzyby do lasu.
10.Prace na podwórzu.
11.Praca w polu.
12.Opiekowanie się małym Wawrzusiem przez Kajtka.
13.Pojawienie się myszki na polu.
14.Płacz dziecka i zjawienie się matki.
15.Zganienie bociana za złą opiekę nad malcem.
16.Suszenie gałęzi na len.
17.Przybycie sąsiadek i międlenie lnu.
18.Zaplątanie się Cukiereczka w włókna lnu.
19.Zagonienie bociana do dołu przez Cukiereczka.
20.Uratowanie bociana przez Antka.
21.Wykopanie kolejnego dołu i pilnowanie zapasów przez bociana.
22.Nadejście królików.
23.Przegonienie królików i kolejne wpadnięcie do dołu.
24.Ponowne uratowanie Kajtka przez Antka.
25.Przygotowanie beczki do kiszenia kapusty przez gospodarzy.
26.Wejścia psa do izby i wystraszenie kota.
27.Wpadnięcie kota i Kajtka do beczki.
28.Wyrzucenie psa na zewnątrz i ponowne wyparzenie beczki.
29.Wyprawa do mleczarni.
30.Polowanie na mysz.
31.Uderzenia kota w głowę zamiast złapania myszy.
32.Pochwała babci.
33.Zjedzenie naparstka babci.
34.Nagana udzielona przez babcię.
35.Spacer po polu, spotkanie znajomego królika.
36.Nadejście kuny i ucieczka szarych ptaków.
37.Wiadomość o grasującym lisie.
38.Powrót do kurnika i ogłoszenie nowiny.
39.Wyrzucenie lisa przez gospodarzy.
40.Próba zjedzenia kukiełki dzieciom.
41.Ukaranie bociana przez Antka przy pomocy pajdy chleba z pieprzem.
42.Odkrycie umiejętności latania przez Kajtka.
43.Lot na odległą łąkę w poszukiwaniu żab.
44.Przygoda z rybami w wiadrze.
45.Przygoda z traktorem.
46.Przyłączenie się do dzikich bocianów.
Kajtek
Bocian, główny bohater opowiadania. Z początku bardzo łapczywy, egoistyczny. Próbując wyrwać
młodszemu bratu kęs z dziobka wypadł z gniazda. Został przygarnięty przez ludzi, był zbyt słaby,
by odlecieć z rodziną do ciepłych krajów. Od tej pory zamieszkał w gospodarstwie. Po niemal roku
odkrył, że potrafi latać, jednak po powrocie rodziców został wyrzucony z gniazda i musiał dołączyć
do innego stada.