background image

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica 

Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki 

 

 

 

MODELOWANIE i IDENTYFIKACJA 

Sprawozdanie z laboratorium 1  

15 III 2012 

„Eksperymentalna analiza modalna” 

 

Para Paweł 

Piecuch Jakub 

Pielaszkiewicz Zbigniew 

Piróg Arkadiusz 

Olchawski Tomasz 

 

AiM, gr. A2, zespół II 

background image

1.

  Cel ćwiczenia 

 

Celem przeprowadzonego ćwiczenia było zapoznanie się z eksperymentalną analizą modalną 

poprzez  wyznaczenie  częstości  drgań  własnych  oraz  współczynników  tłumienia  badanej 

konstrukcji  (łopatka  śmigła)  za  pomocą  modelu  ARMA  oraz  porównanie  otrzymanych 

wyników z parametrami wyznaczonymi dzięki szybkiej transformacie Fourier’a (FFT). 

 

2.

  Przebieg ćwiczenia 

 

Aby zrealizować zadany cel na zawieszonym swobodnie badanym obiekcie umieszczono trzy 

czujniki  przyspieszenia  podłączone  do  komputera  pomiarowego  oraz  wzbudnik  drgań 

wymuszający  drgania  (o  charakterze  szumu  białego)  konstrukcji  w  zakresie  0  –  500Hz. 

Wykonano  trzy  różne  pomiary  dla  trzech  różnych  konfiguracji  położenia  akcelerometrów. 

Przed  każdym  z  pomiarów  sprawdzono  poprawność  zamocowania  czujników.  Dane  zostały 

zarejestrowane  za  pomocą  komputera  pomiarowego.  Poniższy  rysunek  przedstawia 

umiejscowienie czujników podczas ćwiczenia. 

 

 

 

 

 

background image

3.

  Opis stanowiska 

 

Stanowisko  pomiarowe  składa  się  z  zawieszonej  swobodnie  łopaty  ogonowej  śmigłowca  do 

której  przymocowano  wzbudnik  drgań  połączony  za  pomocą  wzmacniacza  mocy  ze 

sterującym nim komputerem. W celu rejestrowania odpowiedzi układu do badanego obiektu 

przyłączono  trzy  akcelerometry  jednoosiowe  PCB  połączone  ze  środowiskiem  TestLAB, 

pracującym na komputerze pomiarowym. 

 

4.

  FFT przebiegów czasowych 

 

Dla zarejestrowanych przebiegów wyznaczono szybką transformatę Fourier’a: 

 

Z powyższych wykresów odczytano częstotliwości drgań własnych: 

 

•  f

1

≈40Hz 

•  f

2

≈120Hz 

•  f

3

≈220Hz 

 

 

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

0

1

2

3

4

x 10

5

Gęstość widmowa mocy

Częstotliwość [Hz]

P

o

m

ia

1

 

 

czujnik 1

czujnik 2
czujnik 3

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

0

1

2

3

4

5

x 10

4

Częstotliwość [Hz]

P

o

m

ia

2

 

 

czujnik 1

czujnik 2
czujnik 3

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

0

1

2

3

4

x 10

5

Częstotliwość [Hz]

P

o

m

ia

3

 

 

czujnik 1

czujnik 2
czujnik 3

background image

 

5.

  Tabele z częstotliwościami drgań własnych i współczynnikami tłumienia obiektu uzyskanymi 

za pomocą modelu ARMA. 

 

Po  analizie  uzyskanych  przebiegów  FFT  (trzy  różne  częstotliwości  drgań  własnych  ω

r

)

 

przyjęto  postać  modelu  ARMA  o  następujących  wartościach  opóźnień:  p=6  oraz  q=5. 

Pozwoliło  to  na  uzyskanie  trzech  różnych  par  sprzężonych  pierwiastków  równania 

charakterystycznego,  odpowiadających  trzem  różnym  częstotliwościom  drgań  własnych 

układu  (oraz  trzem  różnym  współczynnikom  tłumienia).  Rezultaty  otrzymane  na  podstawie 

wzorów  zamieszczonych  w  instrukcji  do  laboratorium,  zweryfikowano  przy  użyciu 

wbudowanej  w  środowisko  MATLAB/SIMULINK  funkcji  damp  (funkcja  zwraca  współczynniki 

tłumienia oraz częstości drgań własnych na podstawie transmitancji obiektu). 

 

Poniżej zamieszczono tabelę otrzymanych wyników (w nawiasie podano wartości obliczone 

za pomocą funkcji damp): 

 

Tabela częstotliwości drgań własnych ω

r

 [Hz] (zaokrąglone do części setnych) 

 

czujnik 1 

czujnik 2 

czujnik 3 

pomiar 

239,57 (233,95) 

244,71 (238,97) 

219,29 (214,14) 

114,47 (111,78) 

114,15 (111,47) 

112,71 (110,07) 

39,93 (38,99) 

39,68 (38,74) 

39,59 (38,66) 

pomiar 

244,71 (238,97) 

231,26 (225,84) 

221,51 (216,31) 

114,15 (111,47) 

115,56 (112,85) 

121,48 (118,63) 

39,68 (38,74) 

39,61 (38,68) 

44,84 (43,78) 

pomiar 

219,29 (214,14) 

223,15 (217,91) 

222,62 (217,40) 

112,71 (110,07) 

115,41 (112,70) 

119,03 (116,24) 

39,59 (38,66) 

- * 

47,50 (46,38) 

 

Tabela współczynników tłumienia ξ

r

 [1/s] 

 

czujnik 1 

czujnik 2 

czujnik 3 

pomiar 

0,0103 (0,0103) 

0,0097 (0,0097) 

0,0294 (0,0294) 

0,0089 (0,0089) 

0,0078 (0,0078) 

0,0149 (0,0149) 

0,0078 (0,0078) 

0,0073 (0,0073) 

0,0078 (0,0078) 

pomiar 

0,0097 (0,0097) 

0,1096 (0,1096) 

0,3466 (0,3466) 

0,0078 (0,0078) 

0,0161 (0,0161) 

0,0863 (0,0863) 

0,0073 (0,0073) 

0,0117 (0,0117) 

0,0109 (0,0109) 

pomiar 

0,0294 (0,0294) 

0,0258 (0,0258) 

0,5082 (0,5082) 

0,0149 (0,0149) 

0,011 (0,011) 

0,0691 (0,0691) 

0,0078 (0,0078) 

- * 

0,0158 (0,0158) 

 

*  brak  wyniku  liczbowego  dla  drugiego  czujnika  w  trzecim  pomiarze  spowodowany  jest 

dwoma  pierwiastkami  rzeczywistymi  (jedna  z  trzech  par),  które  użyte  w  algorytmie 

przystosowanym do pierwiastków zespolonych dały zespolone wartości parametrów. 

 

 

 

 

background image

 

Poniżej zamieszczono skrypt pliku wykorzystanego do uzyskania wyników przedstawionych w 

punktach 4 i 5: 

clc 
clear 

all

 

 

 

P11=load(

'pomiary\mii_lab_1_11.txt'

); 

P12=load(

'pomiary\mii_lab_1_12.txt'

); 

P13=load(

'pomiary\mii_lab_1_13.txt'

); 

P21=load(

'pomiary\mii_lab_1_21.txt'

); 

P22=load(

'pomiary\mii_lab_1_22.txt'

); 

P23=load(

'pomiary\mii_lab_1_23.txt'

); 

P31=load(

'pomiary\mii_lab_1_31.txt'

); 

P32=load(

'pomiary\mii_lab_1_32.txt'

); 

P33=load(

'pomiary\mii_lab_1_33.txt'

); 

  
p11=[]; 
p12=[]; 
p13=[]; 
p21=[]; 
p22=[]; 
p23=[]; 
p31=[]; 
p32=[]; 
p33=[]; 
  

for

 i=1:length(P32(:,1)) 

  p11=[p11;P11(i,:)'];  
  p12=[p12;P12(i,:)']; 
  p13=[p13;P13(i,:)']; 
  p21=[p21;P21(i,:)']; 
  p22=[p22;P22(i,:)']; 
  p23=[p23;P23(i,:)']; 
  p31=[p31;P31(i,:)']; 
  p32=[p32;P32(i,:)']; 
  p33=[p33;P33(i,:)']; 

end

 

 

 

dt=1/1024; 
  
p=[p11,p12,p13,p21,p22,p23,p31,p32,p33]; 
  
Px=[]; 
O=[]; 
Odamp=[]; 
K=[]; 
Kdamp=[]; 
  

for

 i=1:9  

    X=fft(p(:,i),(1/dt)); 
    XX=X.*conj(X); 
    Px=[Px,XX]; 
     
    M=armax(p(:,i),[6,5]); 
    pr=polydata(M); 
    T=tf(M); 
    [W,D]=damp(T); 
    W=1000*W/(2*pi); 
    r=roots(pr); 
     
    r11=r(1,1); r12=r(2,1);  
    wr1=(1/dt)*sqrt(log(r11)*log(r12)); 
    fr1=wr1/(2*pi); 
    ksi1=-log(r11*r12)/(2*wr1*dt); 
 
     
    r21=r(3,1); r22=r(4,1);  
    wr2=(1/dt)*sqrt(log(r21)*log(r22)); 
    fr2=wr2/(2*pi); 
    ksi2=-log(r21*r22)/(2*wr2*dt); 
     
    r31=r(5,1); r32=r(6,1);  
    wr3=(1/dt)*sqrt(log(r31)*log(r32)); 
    fr3=wr3/(2*pi); 

background image

    ksi3=-log(r31*r32)/(2*wr3*dt); 
     
    O=[O;fr1,fr2,fr3]; 
    Odamp=[Odamp;W']; 
    K=[K;ksi1,ksi2,ksi3]; 
    Kdamp=[Kdamp;D']; 

end

 

 

 

okno1=figure(1); 
  
subplot(3,1,1); 
plot(Px((1:500),1),

'red'

); 

hold 

on

 

grid 

on

 

plot(Px((1:500),2),

'green'

); 

plot(Px((1:500),3),

'blue'

); 

title(

'Gęstość widmowa mocy'

,

'fontsize'

,16); 

legend(

'czujnik 1'

,

'czujnik 2'

,

'czujnik 3'

); 

xlabel(

'Częstotliwość [Hz]'

); 

ylabel(

'Pomiar 1'

); 

  
subplot(3,1,2); 
plot(Px((1:500),4),

'red'

); 

hold 

on

 

grid 

on

 

plot(Px((1:500),5),

'green'

); 

plot(Px((1:500),6),

'blue'

); 

legend(

'czujnik 1'

,

'czujnik 2'

,

'czujnik 3'

); 

xlabel(

'Częstotliwość [Hz]'

); 

ylabel(

'Pomiar 2'

); 

  
subplot(3,1,3); 
plot(Px((1:500),7),

'red'

); 

hold 

on

 

grid 

on

 

plot(Px((1:500),8),

'green'

); 

plot(Px((1:500),9),

'blue'

); 

legend(

'czujnik 1'

,

'czujnik 2'

,

'czujnik 3'

); 

xlabel(

'Częstotliwość [Hz]'

); 

ylabel(

'Pomiar 3'

); 

 

6.

  Wnioski 

 

Eksperymentalna  analiza  modalna  pozwala  wyznaczyć  parametry  badanego  obiektu  na 

podstawie  przebiegu  zmiennej  wyjściowej.  W  przeprowadzonym  ćwiczeniu  zastosowano 

model ARMA, dzięki któremu wyznaczono częstotliwości drgań własnych oraz współczynniki 

tłumienia  badanego  obiektu.  Weryfikacja    otrzymanych  wyników  dwoma  innymi  metodami 

potwierdza poprawność obliczeń.  

 

Alternatywną  metodą  wyznaczenia  częstotliwości  drgań  własnych  jest  szybka  transformata 

Fourier’a,  dzięki  której  wskazać  można  częstotliwości  sygnału,  które  przenoszą  największe 

moce.  W  zarejestrowanym  przebiegu  widoczne  są  trzy  prążki  odpowiadające  trzem 

częstotliwościom  drgań  własnych  (w  tym  jednej  dominującej).  Na  podstawie  ilości  prążków 

ustalono rząd modelu ARMA.  

 

Metoda  oparta  na  szybkiej  transformacie  Fouriera  pozwala  na  szybsze  i  łatwiejsze 

oszacowanie wartości częstotliwości drgań własnych. Minusem jest jednak to, że nie pozwala 

na wyznaczenie współczynnika tłumienia. W obu metodach należy wzbudzić badany obiekt w 

takim  zakresie  częstotliwości  wymuszenia,  w  jakim  poszukujemy  wyżej  wymienionych 

parametrów. 

 

background image

Aby otrzymać końcowy wynik uśredniono wartości wyznaczone przy użyciu modelu ARMA: 

 

 

 

f

1

=41,55Hz 

 

 

ξ

1

=0,1198

1

/

s

 

 

 

 

 

f

2

=115,51Hz 

 

 

ξ

2

=0,0263

1

/

s

 

 

 

f

3

=229,56Hz 

 

 

ξ

3

=0,0098

1

/

 

Podane wyżej pary (częstotliwość drgań własnych – współczynnik tłumienia) spełniają 

zależność odwrotnej proporcjonalności.