background image

dr in

ż

. Stefan Brock

1

Nietrafne prognozy dotycz

ą

ą

ą

ą

ce regulatorów PID

◮ 1982:  The  ASEA  Novatune Team  1982  (Novatune is  a useful
general digital control law with adaptation):

PID Control will soon be obsolete

◮ 1989: Conference on Model Predictive Control:

Using  a  PI  controller  is  like  driving  a  car  only  looking  at  the 
rear view mirror: It will soon be replaced by Model Predictive
Control.

◮ 2002: Desborough and Miller (Honeywell):

Based  on  a  survey  of  over  11000 
controllers  in  the  refining, chemicals 
and  pulp  and  paper  industries,  98%  of 
regulatory

controllers 

utilise

PID 

feedback

*) B. Bernhardsson, K.J. Åström Control System Design – PID Control , 2007

Seminarium  ZSIEP 04-IV-2008

• Zdecydowana wi

ę

kszo

ść

regulatorów

w praktycznych układach sterowania (nie tylko nap

ę

dowych) 

to regulatory PI/PID

• W przeciwie

ń

stwie do innych regulatorów mo

ż

na je łatwo 

nastawia

ć

eksperymentalnie, równie

ż

przy niepełnej wiedzy 

o obiekcie sterowania; reguły post

ę

powania s

ą

(powinny 

by

ć

)

dobrze znane in

ż

ynierom.

• Wzgl

ę

dnie łatwe:  samostrojenie i adaptacja

• Wyniki uzyskane w układzie z regulatorem
PI/PID mog

ą

by

ć

baz

ą

do porówna

ń

z innymi

metodami sterowania

Dlaczego warto zajmowa

ć

si

ę

regulatorami PI/PID

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

2

Jak 

nie nale

ż

my

ś

le

ć

o regulatorach

10

)

(

m

G

f

C

=

*) K.J. Åström, H.Panagopoulos, T. Hägglund ,  Automatica vol. 34, no 5, 1998

• niepełna struktura

• tylko reakcja r 

y

• bezalternatywno

ść

nastaw

• dwa stopnie swobody 
(2DOF)
• po pierwsze : C

y->u

• reakcja na zakłócenia 
• wra

ż

liwo

ść

na zmiany G

m

• kompromis mi

ę

dzy szybko

ś

ci a odporno

ś

ci

ą

*)

• C

r->u

mniej krytyczne

Kilka struktur  regulatora 2DOF

11

Matlab7 / Control System Toolbox / Siso Design Tool

a

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

3

Kilka struktur  regulatora 2DOF

12

Matlab7 / Control System Toolbox / Siso Design Tool

b

Kilka struktur  regulatora 2DOF

13

Matlab7 / Control System Toolbox / Siso Design Tool

c

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

4

Kilka struktur  regulatora 2DOF

14

Matlab7 / Control System Toolbox / Siso Design Tool

d

Schemat regulatora PID bez 

ogranicze

ń

= K

P

(e + K

i

e + K

d

(de/dt))

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

5

ISA: International Society of

Automation

Standardowe formy regulatora PID –

zastosowania  w  regulatorach 
przemysłowych.

Forma I:

Współczynniki wagowe sygnału 

zadanego

ż

ne definicje uchybu dla cz

ęś

ci P, I, D.

Współczynniki wpływaj

ą

na reakcj

ę

układu na sygnał zadany, nie zmieniaj

ą

reakcji na zakłócenie

W praktyce najcz

ęś

ciej

c = 0

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

6

Wpływ współczynnika b

Regulator o 2 stopniach swobody 

Gdy b=1 i c=0 – regulator o strukturze PI-D

Gdy b=0 i c=0 – regulator o strukturze I-PD

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

7

20

Regulator PID z współczynnikami wag wartości 

zadanej (‘Poor man’s 2DOF’ *)

*) B. Bernhardsson, K.J. Åström Control System Design – PID Control , 2007

b = c = 1

Wpływ szumów pomiarowych

Sinusoidalne szumy pomiarowe

Składowa sygnału steruj

ą

cego wynikaj

ą

ca z 

szumu pomiarowego 

Dla du

ż

ych cz

ę

stotliwo

ś

ci składowa u

n

ma 

du

żą

amplitud

ę

. Ograniczenie poprzez filtr 

dolnoprzepustowy.

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

8

Posta

ć

czasowa równania cz

ęś

ci D dla c=0 

Równanie operatorowe cz

ęś

ci D dla c=0 

Stała czasowa filtru 1 rz

ę

du: 

Maksymalne wzmocnienie 

szumów pomiarowych:

Typowe warto

ś

ci N: 8 - 20

Alternatywne formy regulatora PID

Forma II (szeregowa):

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

9

Relacje mi

ę

dzy parametrami

form I i II 

Forma III (równoległa):

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

10

Parametry regulatorów przemysłowych

Bezuderzeniowe (bumpless) 

przeł

ą

czanie trybu pracy Manual/Auto

Regulator w formie pr

ę

dko

ś

ciowej

MCU – Manual Control Unit

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

11

Schemat regulatora PID bez 

ogranicze

ń

= K

P

(e + K

i

e + K

d

(de/dt))

Schemat regulatora PID z ograniczeniem

= limit(K

P

(e + K

i

e + K

d

(de/dt))) 

Limit ±U

max

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

12

Efekt nasycenia w cyfrowej realizacji 

algorytmu PID:    

wind-up

Eliminacja efektu wind-up w 

układzie analogowym

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

13

Rozwi

ą

zania układu anti wind-

up

• Regulator PI ze zmiennymi ograniczeniami

• Warunkowe całkowanie

• Ograniczone całkowanie

Ś

ledz

ą

cy układ anti wind-up

• Zmodyfikowany, 

ś

ledz

ą

cy układ

anti wind-up. 

• Zarz

ą

dzaniem uchybem (error governor) 

Regulator PI ze zmiennymi 

ograniczeniami

• Zmienne ograniczenie jest 

wprowadzone w gał

ę

zi z integratorem, 

tak by sumaryczny sygnał wyj

ś

ciowy nie 

przekraczał zadanych warto

ś

ci. 

• Algorytm dla regulatora PI

• zale

ż

nie od znaku uchybu, człon 

całkuj

ą

cy u

i

w ka

ż

dym kroku jest 

ustawiany na warto

ść

odpowiednio 

min(u

i

u

max

– u

p

) lub max(u

i

u

max

– u

p

). 

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

14

Regulator PI ze zmiennymi 

ograniczeniami

1. u

p

= K

p

e oraz u

i

*

= u

i

+K

i

*dt*e

2. gdy e = 0 to wtedy u

i

u

i

*

3. gdy e > 0 to u

i

min (u

i

*

u

max

– u

p

)

nie ma nasycenia        jest 

nasycenie

4. gdy e < 0 to u

i

max (u

i

*

u

min

– u

p

)

5. u = u

p

u

i

Regulator PI ze zmiennymi 

ograniczeniami

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

15

Warunkowe całkowanie

• W  tej  metodzie integrator  jest  wł

ą

czany  lub 

wył

ą

czany 

zale

ż

nie 

od 

ustalonych 

warunków:

– wielko

ść

sygnału wyj

ś

ciowego regulatora 

– sygnału uchybu. 

• Najlepsze rezultaty s

ą

osi

ą

gane gdy 

całkowanie jest wył

ą

czane kiedy sygnał

wyj

ś

ciowy jest w ograniczeniu i 

jednocze

ś

nie sygnał wyj

ś

ciowy i sygnał

uchybu maj

ą

ten sam znak. 

Warunkowe całkowanie

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

16

Warunkowe całkowanie

Ograniczone całkowanie

• Na wej

ś

cie integratora podawany jest 

dodatkowy sygnał z wyj

ś

cia integratora, 

przetworzony przez blok strefy martwej 
o du

ż

ym współczynniku wzmocnienia.

• Wielko

ść

strefy martwej jest równa 

zakresowi dopuszczalnego sygnału 
wyj

ś

ciowego regulatora. 

• W ten sposób sygnał wyj

ś

ciowy 

integratora jest ograniczony do poziomu 
wyznaczonego przez szeroko

ść

strefy 

martwej

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

17

Schemat układu z ograniczeniem 

integratora

Schemat układu z ograniczeniem 

integratora

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

18

Ś

ledz

ą

cy układ anti wind-up

• Klasyczne rozwi

ą

zanie problemu wind-up.

• Gdy sygnał wyj

ś

ciowy z regulatora 

przekracza zakres dopuszczalny, wytwarzany 
jest sygnał sprz

ęż

enia zwrotnego. 

• Sygnał ten jest równy ró

ż

nicy pomi

ę

dzy 

sygnałami przed ograniczeniem i za 
ograniczeniem. 

• Ograniczenie mo

ż

e by

ć

wprowadzane 

rzeczywi

ś

cie przez układ wykonawczy lub te

ż

mo

ż

e zosta

ć

zamodelowane w regulatorze. 

Ś

ledz

ą

cy układ anti wind-up

k=1/T

t

T

t

= (0.1 ... 1)* T

i

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

19

Przemysłowe regulatory PID

Przemysłowe regulatory PID

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

20

Regulator w formie standardowej z AWU

Wspólny blok całkuj

ą

cy

Regulator w formie standardowej z AWU

Rozdzielne bloki całkuj

ą

ce

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

21

Wystarczaj

ą

cy jest regulator PI

• gdy dynamika obiektu jest dobrze przybli

ż

ana 

członem 1-rz

ę

du (poziom w pojedynczym 

zbiorniku, proces mieszania,…);

• dla obiektów wy

ż

szego rz

ę

du, gdy wymagania 

dynamiczne nie s

ą

ostre – cz

ęść

zapewnia 

eliminacj

ę

uchybu ustalonego, cz

ęść

odpowiedni

ą

dynamik

ę

procesów przej

ś

ciowych.

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

22

Wystarczaj

ą

cy jest regulator PID

• gdy dynamika obiektu jest dobrze przybli

ż

ana 

członem 2-rz

ę

du; 

• gdy stałe czasow ró

ż

ni

ą

si

ę

znacznie (regulacja 

temperatury); człon przyspiesza reakcj

ę

układu regulacji;

• dla obiektów wy

ż

szego rz

ę

du, ograniczone jest 

dopuszczalne wzmocnienie cz

ęś

ci P; człon D

poprawia tłumienie i pozwala zwi

ę

kszy

ć

wzmocnienie.

Regulator PID jest niewystarczaj

ą

cy

• Dla obiektów wy

ż

szego rz

ę

du.

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

23

• Dla obiektów z długim czasem martwym

SP – regulator z predyktorem Smitha

Realizacja regulatora PID w S7-300

• blok regulatora PID dost

ę

pny w 

standardowym zestawie instrukcji STEP-7 
(elementarne mo

ż

liwo

ś

ci) 

• bloki regulatora PID dost

ę

pne w 

dedykowanym pakiecie rozszerzaj

ą

cym 

„Standard PID Control” (rozbudowane 
mo

ż

liwo

ś

ci) 

• sprz

ę

towe moduły regulatora PID 

(regulacja szybkich, zło

ż

onych procesów)

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

24

Pakiet „Standard PID Control”

Struktura bloku PID

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

25

Typy układów wykonawczych

• Układ wykonawczy proporcjonalny z ci

ą

głym 

sygnałem wej

ś

ciowym (zawory proporcjonalne, 

układu regulacji poło

ż

enia)

• Układ wykonawczy proporcjonalny z 

impulsowym (PWM) sygnałem wej

ś

ciowym 

(unipolarnym – otwarte/zamkni

ę

te lub 

bipolarnym – w przód/w tył)

• Układy wykonawcze z akcj

ą

całkuj

ą

c

ą

trójstanowym sygnałem wej

ś

ciowym (ruch 

nap

ę

du: otwieraj/stój/zamykaj)

Bloki funkcyjne

• PID_CP – regulator z wyj

ś

ciem ci

ą

głym 

lub impulsowym

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

26

Bloki funkcyjne

• PID_ES – regulator z wyj

ś

ciem 

trójstanowym

Dobór konfiguracji układu 

wyj

ś

ciowego

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

27

Zastosowanie standardowego 

bloku PID

• Regulacja stałowarto

ś

ciowa typu P, PI, PD, PID

• Regulacja stałowarto

ś

ciowa z sygnałem 

wyprzedzaj

ą

cym

• Regulacja kaskadowa

• Regulacja z zachowaniem stosunku zmiennych

• Regulacja procesów mieszania

Funkcje standardowego bloku PID

• Ograniczanie warto

ś

ci sygnałów i szybko

ś

ci zmian sygnałów: 

zadanego i wyj

ś

ciowego

• Ograniczenie wpływu zakłóce

ń

przez filtrowanie sygnału 

uchybu

• Dodatkowe opó

ź

nianie sygnału pomiarowego (człon inercyjny) 

w celu ograniczenia oscylacji wysokiej cz

ę

stotliwo

ś

ci

• Linearyzacja kwadratowej funkcji sygnału pomiarowego 

(pomiar przepływu poprzez ró

ż

nicowy czujnik ci

ś

nienia)

• Tryb pracy r

ę

czny - zadawanie warto

ś

ci wyj

ś

ciowej z innych 

bloków

• Monitorowanie dwóch par warto

ś

ci : ostrzegawczej i alarmowej 

dla sygnałów pomiarowego i uchybu

• Mo

ż

liwo

ść

zastosowania działania P i D w torze sprz

ęż

enia 

zwrotnego

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

28

Kompensacja wpływu 

mierzonych zakłóce

ń

Regulacja z zachowaniem stosunku 

zmiennych Ratio Control

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

29

Regulacja 

procesu 

mieszania

Regulacja kaskadowa

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

30

Regulator z 

wyj

ś

ciem 

ci

ą

głym lub 

impulsowym

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

31

Regulator z 

wyj

ś

ciem 

3-stanowym i 

sprz

ęż

eniem od 

układu 

wykonawczego

Regulator z 

wyj

ś

ciem 

3-stanowym, 

bez sprz

ęż

enia 

od układu 

wykonawczego

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

32

Przykład 1 - obiekt symulowany, typ PI, 

wyj

ś

cie 3-stanowe

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

33

Bloki programu

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

34

Przykład 2 - obiekt symulowany, typ 

PID, wyj

ś

cie ci

ą

głe

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

35

Przemysłowe regulatory PID

Regulator PID w S7-200

TBL – adres zmiennej tworzącej 
tablicę z danymi

LOOP – numer pętli – 0..7

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

36

MX – wartość z poprzedniej próbki

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

37

Wyłączenie poprzez wpis Ti=<bardzo dużo>

UWAGA: Aby umozliwić praće typu I lub ID wpis Kc=0.0 
jest interpretowany jako wyłączenie części P, lecz przyjęcie 
Kc=1.0 dla części I oraz D

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

38

Normalizacja sygnałów wej

ś

ciowych

1. Konwersja liczby wejściowej (na przykład z 

przetwornika A/C) do postaci 
zmiennoprzecinkowej.

2. Normalizacja do zakresu 0.0 – 1.0

Normalizacja sygnału wyj

ś

ciowego

Wyjście jest znormalizowane 0.0 – 1.0

Denormalizacja do liczby rzeczywistej skalowanej 

Konwersja do liczby całkowitej dla przetwornika 
C/A

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

39

Analog Input (4-20mA) for PID PV

B+,B- and C+,C-
are unused inputs

Analog Output (0-10V) from PID process

pump with the
water supply

water level 75 %

I 0.7

I 0.2

I 0.6

I 0.5

I 0.4

I 0.3

I 0.1

I 0.0

I 1.2

I 1.5

I 1.4

I 1.3

I 1.1

I 1.0

Q 0.7

Q 0.2

Q 0.6

Q 0.5

Q 0.4

Q 0.3

Q 0.1

Q 0.0

Q 1.1

Q 1.0

STOP

RUN

SF

SIEMENS

6ES7 214-1BC01-0XB0

CPU 216

SIMATIC
S7-200

X
4

1
3

EXTF

EM 235

AI 3x12Bit

AQ 1x12Bit

A+ A-

B+ B-

Vo L+ M

M

L+

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

40

Przykład PID

• Utrzymywanie stałego poziomu wody w 

zbiorniku - stała warto

ść

zadana – 75%

• Odbiór – o zmiennej, nie mierzonej szybko

ś

ci

• Zasilanie – pompa o nastawianej wydajno

ś

ci

• Pomiar poziomu – sygnał analogowy, 

unipolarny

• Sygnał wyj

ś

ciowy- sygnał analogowy, 

unipolarny

VD104 – wartość zadana

VD112 – Kc=0.25

VD116 – Ts=0.1 s

VD120 – Ti=30 min

VD124 – Td=0

SMB34 – przerwanie czasowe, 
100 ms

Zgoda na przerwania

background image

dr in

ż

. Stefan Brock

41

Odczyt A/C (kanał 0) do akumulatora

Konwersja do liczby rzeczywistej

Normalizacja do zakresu 0.0 – 1.0

Wpis do tabeli regulatora PID

Warunkowe wywołanie bloku 
regulatora PID

Denormalizacja sygnału 
wyjściowego

Konwersja do liczby całkowitej

Wyprowadzenie sygnału 
wyjściowego na przetwornik C/A