background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

0

  

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
               i NAUKI 

 

 

 

 
 

Anna Kusina 

 

 
 
 
 
 

Kosztorysowanie robót budowlanych 
311[04].Z1.06 

 

 

 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 

 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy  
Radom 2005 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

1

Recenzenci: 
mgr inż. Krystyna Osakowicz  
mgr inż. Zbigniew Kazimierz Romik 
 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Katarzyna Maćkowska 
 
 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Janusz Figurski 
mgr inż. Mirosław Żurek 
 
 
 
Korekta: 
mgr inż. Mirosław Żurek 
 
 
 
 
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej  311[04].Z1.06 
Kosztorysowanie robót budowlanych
, zawartego w modułowym programie nauczania dla 
zawodu 311[04] Technik budownictwa.

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

2

SPIS TREŚCI

 

 

1. Wprowadzenie 
2. Wymagania wstępne  
3. Cele kształcenia 
4. Przykładowe scenariusze zajęć dydaktycznych 
5. Ćwiczenia 

 5.1. Metody kosztorysowania robót budowlanych i rodzaje kosztorysów 

3
4
5
6

            10
            10

   5.1.1. Ćwiczenia 
   5.1.2. Sprawdzian postępów 
5.2. Normy pracy  i rodzaje katalogów kosztorysowych 

         10
         11 

           12

   5.2.1. Ćwiczenia 
   5.2.2. Sprawdzian postępów 
5.3. Przedmiar i obmiar robót budowlanych 

         12
         13 

           14

   5.3.1. Ćwiczenia 
   5.3.2. Sprawdzian postępów 
5.4. Podstawy prawne kosztorysowania robót budowlanych 

         14
         15 

           16

   5.4.1. Ćwiczenia 
   5.4.2. Sprawdzian postępów 
5.5. Kalkulacja składników ceny kosztorysowej 

         16
         17 

           18

   5.5.1. Ćwiczenia 
   5.5.2. Sprawdzian postępów 
5.6. Zasady rozliczania kosztów materiałów, sprzętu i czasu pracy 

         18
         19 

           20

   5.6.1. Ćwiczenia 
   5.6.2. Sprawdzian postępów 
5.7. Zasady sporządzania kosztorysów 

         20
         21 

           22

   5.7.1. Ćwiczenia 
   5.7.2. Sprawdzian postępów 
5.8. Umowy na roboty budowlane 

         22
         23 

           24

   5.8.1. Ćwiczenia 
   5.8.2. Sprawdzian postępów 
5.9. Systemy płac w budownictwie 
   5.9.1. Ćwiczenia 
   5.9.2. Sprawdzian postępów                                                                                            

         24
         25 

           26 
           26 
           27

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia                                                                                         
7. Literatura                                                                                                                      

         28 
         35

 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

3

1. WPROWADZENIE 

 
     Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik budownictwa. 
 

W poradniku zamieszczono: 

–  wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już 

ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, 

–  cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy 

z poradnikiem, 

–  przykładowe scenariusze zajęć, 
–  ćwiczenia, przykładowe  ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi 

metodami nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

–  ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, 
–  wykaz literatury. 

 

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami 

ze  szczególnym  uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego. 
 

 

 

 Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−  posługiwać się podstawowymi pojęciami i terminami z zakresu budownictwa, 
−  rozpoznawać elementy budynku konstrukcyjne i wykończeniowe, 
−  posługiwać się dokumentacją techniczną, 
−  rozróżniać materiały budowlane, 
−  rozróżniać technologie wykonywania robót budowlanych, 
−  wykonywać pomiary  inwentaryzacyjne, 
−  biegle wykonywać obliczenia, 
−  korzystać z różnych źródeł informacji, 
−  posługiwać się techniką komputerową,  
−  stosować zasady współpracy w grupie, 
−  uczestniczyć w dyskusji i prezentacji, 
−  stosować różne metody i środki porozumiewania się na temat zagadnień technicznych. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

5

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

określić rodzaje i elementy kosztorysów, 

 

posłużyć się katalogami kosztorysowymi, 

 

wybrać technikę normowania pracy, 

 

zastosować wybraną technikę normowania pracy w kosztorysowaniu, 

 

określić podstawy i ogólne zasady sporządzania przedmiarów i obmiarów robót 
budowlanych, 

 

wykonać przedmiary robót budowlanych na podstawie dokumentacji projektowej, 
zgodnie z zasadami przedmiarowania robót budowlanych, w oparciu o Polskie Normy 
i katalogi nakładów rzeczowych, 

 

wykonać obmiary robót na placu budowy, zgodnie z zasadami obmiarowania, 
w zależności od rodzaju robót i warunków wykonywania, 

 

dokonać zapisów w książce obmiarów, 

 

scharakteryzować metody kosztorysowania, 

 

opracować kalkulację składników ceny kosztorysowej, 

 

zastosować przepisy prawne przy kosztorysowaniu robót budowlanych, 

 

sporządzić kosztorys budowlany zgodnie z obowiązującymi przepisami, 

 

rozliczyć wykonanie prac budowlanych zgodnie z normami obowiązującymi na danym 
stanowisku pracy, 

 

zastosować programy komputerowe do sporządzania kosztorysów, 

 

przygotować umowy na roboty budowlane, 

 

obliczyć wynagrodzenie dla pracownika, 

 

rozliczyć koszt pracy zespołów i brygad roboczych. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

6

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ  

 
 

Scenariusz I

 

 

Temat: Korzystanie z katalogów nakładów rzeczowych  

 
Cele zajęć: 
 Po 

zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

1)  rozróżnić poszczególne katalogi nakładów rzeczowych z uwagi na zawarty w nich zakres 

robót, 

2)  dobrać właściwy katalog do określonych robót, 
3)  sprawdzić aktualność poszczególnych katalogów, 
4)  odszukać potrzebne informacje w odpowiednich katalogach, 
5)  odczytać i przeanalizować założenia ogólne, kalkulacyjne oraz szczegółowe, 
6)  odszukać informacje dotyczące norm nakładów rzeczowych dla określonych robót, 
7)  współpracować w grupie. 
 
Metody nauczania-uczenia się: 
–  mini wykład, 
–  ćwiczenia,  
–  dyskusja w grupie. 
 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 
–  praca indywidualna, 
–  praca w małych zespołach. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

zestaw katalogów nakładów rzeczowych, 

 

elementy dokumentacji budowlanej, 

 

kosztorysy na wykonanie robót budowlanych. 

 
Czas trwania:  
2 jednostki – 90 minut. 
 
Uczestnicy: 
Uczniowie technikum lub słuchacze szkoły policealnej. 
 
Przebieg zajęć: 
1.  Wprowadzenie. 
2.  Uświadomienie celów zajęć. 
3.  Mini wykład – Rodzaje katalogów nakładów rzeczowych: 

 

Nauczyciel powinien: 

 

krótko scharakteryzować i zademonstrować rodzaje katalogów nakładów rzeczowych, 

 

wyjaśnić zasady układu treści w katalogach, 

 

omówić poszczególne rozdziały katalogu, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

7

 

zwrócić uwagę na treści zawarte w założeniach ogólnych, kalkulacyjnych 

 

i szczegółowych, 

 

wskazać zasady posługiwania się tabelami nakładów rzeczowych. 

 
4. Ćwiczenia – Praca uczniów w grupach 

 

uczniowie dzielą się na zespoły dwuosobowe, 

 

każdy zespół otrzymuje fragment dokumentacji budowlanej z określeniem rodzaju robót, 

 

uczniowie dobierają katalog nakładów rzeczowych odpowiedni do wyznaczonych robót, 

 

uczniowie pracując w małych grupach odczytują z katalogów informacje zawarte 
w założeniach ogólnych i kalkulacyjnych, 

 

odszukują tabelę elementów scalonych dla określonego rodzaju robót i analizują 
założenia szczegółowe, 

 

odczytują z tabeli nakłady jednostkowe dla materiałów, robocizny i sprzętu, 

 

każdy zespół sporządza notatki dokumentując kolejne działania. 

 
5. Dyskusja – Analiza wyników pracy w grupach 

 

przedstawiciel każdego zespołu prezentuje wyniki pracy, uzasadniając dokonane wybory, 

 

uczniowie dyskutują nad prezentowanymi wynikami pracy zespołów, porównując je 
wzajemnie i wprowadzając korekty, 

 
6. Podsumowanie zajęć – Ocena poziomu osiągnięć uczniów oraz ich aktywności. 
 

Scenariusz II 

–  ćwiczenie realizowane metodą przewodniego tekstu  

 

Temat: Wykonanie obmiaru robót malarskich  

 

ARKUSZ PRACY ZESPOŁU UCZNIÓW 

Klasa: 

………………….. 

 

         

 Data:…………………….. 

Zespół w składzie: 
1…………………………………………. 
2…………………………………………. 
3................................................................. 
 
Czas wykonania ćwiczenia: 2 jednostki dydaktyczne – 90 minut. 
 
Cele ćwiczenia:  
Uczniowie powinni umieć samodzielnie zrealizować zadanie, a w szczególności: 
−  zaplanować wykonanie zadania przed przystąpieniem do jego realizacji, 
−  zorganizować pracę, odpowiednio dobrać materiały i przyrządy pomiarowe, 
−  wykorzystać dostępne źródła informacji,  
−  prawidłowo wykonać wszystkie kolejne czynności związane z realizacją zadania,  
−  wykonać zadanie w zaplanowanym czasie,  
−  kontrolować poprawność wykonywanych czynności. 
 
Zadanie dla zespołu uczniów: Wykonać obmiar robót malarskich w wyznaczonych 

pomieszczeniach szkoły przeznaczonych do malowania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

8

W szczególności należy:  
−  ustalić zasady obmiarowania robót malarskich, 
−  wykonać pomiary inwentaryzacyjne wyznaczonych pomieszczeń, 
−  wykonać szkice inwentaryzacyjne pomieszczeń, 
−  wykonać obliczenia i sporządzić wpis do książki obmiarów. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

przyrządy pomiarowe, 

 

katalogi nakładów rzeczowych, 

 

książka obmiarów, 

 

kalkulator, 

 

materiały piśmienne. 

 
FAZA I – informacje 
 Pytania 

prowadzące dla ucznia: 

1.  W jaki sposób wykonuje się obmiar robót malarskich? 
2.  W jakich jednostkach obmierza się roboty malarskie? 
3.  W jaki sposób wykonuje się pomiary inwentaryzacyjne? 
4.  W jaki sposób wykonuje się szkice inwentaryzacyjne? 
5.  Jakie obliczenia należy wykonać? 
6.  Jaka powinna być forma obliczeń i zapisu wyników obmiarowania? 
 
FAZA II – planowanie 
 Pytania 

prowadzące dla ucznia: 

1.  W jakim czasie należy wykonać ćwiczenie? 
2.  W jaki sposób należy wykonywać pomiary? 
3.  W jaki sposób należy dokumentować wyniki pomiarów? 
4.  W jaki sposób należy dokonywać oględzin  ścian przeznaczonych do malowania? 
5.  Jaka jest wymagana forma zapisu wyników obmiarowania? 
6.  Gdzie możesz znaleźć dodatkowe informacje? 
 
FAZA III – ustalanie 
1.  Nauczyciel ustala z uczniami proponowany zakres pracy. 
2.  Uczniowie ustalają kolejność wykonywanych czynności. 
3.  Uczniowie ustalają podział ról w zespole. 
4.  Uczniowie otrzymują materiały niezbędne do wykonania ćwiczenia. 
 
FAZA IV – realizacja 
1.  Uczniowie wykonują prace przygotowawcze: sporządzają szkic pomieszczeń 

przeznaczonych do zinwentaryzowania, formularz przeznaczony do wpisywania wyników 
obmiarowania oraz dobierają odpowiednie przyrządy miernicze. 

2.  Dwóch uczniów z zespołu wykonuje kolejne pomiary, zgodnie z zasadami wykonywania 

pomiarów inwentaryzacyjnych. 

3.  Trzeci uczeń zapisuje wyniki na sporządzonym wcześniej szkicu pomieszczeń. 
4.  Po dokonaniu pomiarów uczniowie wykonują obliczenia powierzchni ścian 

przeznaczonych do malowania. 

5.  Uczniowie dokonują oględzin powierzchni przeznaczonych do malowania i ustalają 

ewentualne dodatkowe prace związane z  koniecznością naprawy podłoża. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

9

6.  Ilość przewidywanych robót malarskich oraz prac dodatkowych uczniowie zapisują 

w książce obmiaru. 

 
FAZA V – sprawdzenie 
Sprawdzenie zgodności sposobu realizacji ćwiczenia z zadanymi kryteriami. 
 
FAZA VI – analiza 
1.  Dyskusja na temat realizacji celów ćwiczenia.  
2.  Ocena wykonanego ćwiczenia.  
3.  Propozycje ewentualnych zmian lub poprawek. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

10

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Metody kosztorysowania robót budowlanych i rodzaje 

kosztorysów 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Scharakteryzuj rodzaje kosztorysów szczegółowych. 

Opisz zasady sporządzania kosztorysu: 
−  ofertowego, 
−  powykonawczego, 
−  inwestorskiego, 
 

 

 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  odszukać w literaturze informacje o rodzajach kosztorysów, 
2)  odczytać informacje konieczne do wykonania ćwiczenia, 
3)  dokonać wyboru, 
4)  zapisać odpowiedź. 
 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

literatura 

 
Ćwiczenie 2 
 

Z umieszczonej w poradniku tabeli przedstawiającej różne rodzaje kosztorysów wybierz 

po dwa i scharakteryzuj je krótko. 
A. Klasyfikacja kosztorysów ze względu na stopień dokładności
B. Klasyfikacja kosztorysów ze względu na zakres rzeczowy
C. Klasyfikacja kosztorysów ze względu na przeznaczenie. 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać w poradniku tabelę, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

11

2)  odczytać potrzebne informacje, 
3)  dokonać wyboru, 
4)  wpisać w odpowiednie pola odpowiedź wraz z charakterystyką. 
 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

literatura. 

 

5.1.2. Sprawdzian postępów

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Uczeń 

potrafi: 

             

 

 

 

 

Tak 

 

 

 

 

 

 

Nie 

1)  zdefiniować pojęcie 

kosztorysu              

 

2)  scharakteryzować 

metody 

kosztorysowania 

          

 

3)  podzielić kosztorysy ze względu na zakres rzeczowy  

 

 

 

   

 

4)  podzielić kosztorysy ze względu na stopień dokładności 

       

 

5)  określić zawartość kosztorysu ślepego   

 

 

 

 

 

 

   

 

6)  wskazać 

zastosowanie 

kosztorysu 

ofertowego 

         

 

7)  określić zasady wykonywania kosztorysu powykonawczego   

 

   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

12

5.2. Normy pracy i rodzaje katalogów kosztorysowych 

 
5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 Korzystając z katalogów nakładów rzeczowych odszukaj pozycje kosztorysowe dla niżej 
wskazanych robót budowlanych: 
a)  usunięcie wierzchniej warstwy gleby, 
b)  wykonanie betonowych ław fundamentowych, 
c)  malowanie powierzchni wewnętrznych farbą klejową w kolorze białym. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  wybrać katalog KNR, 
2)  odszukać pozycję katalogową dla każdego z określonych rodzajów robót budowlanych., 
3)  zapisać wybraną informację i uzasadnić dokonany wybór. 
 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

katalogi nakładów rzeczowych, 

 

literatura. 

 
Ćwiczenie 2 
 Oblicz 

normę nakładów rzeczowych na wykonanie ściany z cegły pełnej na zaprawie 

cementowo-wapiennej, o grubości 25 cm, wysokości 3,0 m i długości 5,0 m. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  wybrać katalog nakładów rzeczowych, 
2)  odszukać tabelę nakładów rzeczowych dotyczącą murów z cegły, 
3)  odczytać informacje szczegółowe z tabeli zawierające jednostkę obmiaru oraz warunki 

wykonania, 

4)  obliczyć objętość [w m

3

] lub powierzchnię [m

2

] muru zgodnie z wytycznymi w KNR, 

5)  odszukać pozycję kosztorysową w katalogu, 
6)  odczytać normy kosztorysowe robocizny, materiałów i sprzętu , 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

13

7)  obliczyć nakłady robocizny, materiałów i sprzętu na wykonanie muru określonego 

w temacie ćwiczenia. 

 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

katalogi nakładów rzeczowych, 

 

literatura. 

 
5.2.2. Sprawdzian postępów 

 
Uczeń potrafi:   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    Tak       Nie 

1)  zdefiniować normy pracy   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

   

2)  rozróżnić rodzaje norm nakładów 

pracy 

            

   

3)  rozróżnić rodzaje katalogów nakładów 

rzeczowych 

         

 

4)  określić z jakich części składa się każdy katalog nakładów rzeczowych  

   

 

5)  odczytać informacje zawarte   w tablicach nakładów rzeczowych   

 

   

 

6)  odszukać w katalogu odpowiednią pozycję kosztorysową  

 

 

 

   

 

7)  obliczyć normy nakładów rzeczowych dla określonych robót budowlanych     

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

14

5.3.  Przedmiar i obmiar robót budowlanych 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Na podstawie otrzymanego od nauczyciela projektu budowlanego domu jednorodzinnego 

wykonaj przedmiar robót malarskich – malowanie na parterze budynku. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 

 

 Uczeń powinien: 
1)  wybrać z projektu rysunki (rzut parteru i przekrój pionowy), 
2)  wybrać katalog nakładów rzeczowych, 
3)  odszukać w KNR odpowiednią tabelę i odczytać zasady przedmiarowania robót 

malarskich, 

4)  przygotować formularz do sporządzania przedmiaru robót, 
5)  wykonać obliczenia, 
6)  wpisać wyniki przedmiarowania do formularza. 
 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

projekt budowlany domu jednorodzinnego, 

 

katalogi nakładów rzeczowych KNR, 

 

literatura, 

 

formularz do sporządzania przedmiaru robót. 

 
Ćwiczenie 2 
  Na podstawie projektu budowlanego domu jednorodzinnego sporządź zestawienie 
otworów w ścianach oraz stolarki okiennej i drzwiowej dla całego budynku. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  wybrać z projektu odpowiednie rysunki, 
2)  przygotować formularz do wpisywania wyników, 
3)  wykonać obliczenia, 
4)  wpisać wyniki przedmiarowania do formularza. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

15

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

projekt budowlany domu jednorodzinnego, 

 

literatura, 

 

formularz do sporządzania obliczeń. 

 

5.3.2. Sprawdzian postępów 

 
Uczeń potrafi:   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    Tak      Nie 

1)  rozróżnić podstawowe pojęcia dotyczące przedmiarowania    

 

 

   

 

2)  określić 

podstawy 

zasady 

przedmiarowania           

 

3)  odczytać z dokumentacji projektowej informacje niezbędne 
 

 

 

 

 

 

do 

wykonania 

przedmiaru 

               

 

4)  sporządzić zestawienie elementów budowlanych stosowane    

 

 

   

 

      w przedmiarowaniu 
5)  określić 

zasady 

obmiaru 

robót 

budowlanych 

           

 

6)  sporządzić przedmiar poszczególnych robót budowlanych 

 

 

 

   

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

16

5.4. Podstawy prawne kosztorysowania robót budowlanych 

 
5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
  Przeanalizuj tekst „Protokołu danych wyjściowych do kosztorysowania”, który 
otrzymałeś od nauczyciela i odczytaj z niego informacje dotyczące warunków związanych 
z lokalizacją obiektu: 
1)  występujące na placu budowy warunki naturalne takie jak: zadrzewienie, poziom wody 

gruntowej, kategoria gruntu,  

2)  konieczność wykonania wyburzeń i rozbiórek,  
3)  odległość i trasy transportu materiałów budowlanych,  
4)  odległość i miejsce wywozu gruntu,  
5)  możliwość dostarczenia wody i energii. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  dokładnie przeczytać dokument, 
2)  odszukać w dokumencie żądane informacje, 
3)  sporządzić notatkę. 
 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda projektów. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

dokument „Protokół danych wyjściowych do kosztorysowania”, 

 

literatura. 

 
Ćwiczenie 2 
 Wskaż i scharakteryzuj dokumenty potrzebne do sporządzenia kosztorysu 
powykonawczego robót budowlanych. Skorzystaj z przykładowego kosztorysu 
powykonawczego robót budowlanych oraz dostępnej literatury. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  odszukać w literaturze potrzebne informacje, 
2)  dokonać wyboru dokumentów zgodnie z tematem zadania, 
3)  scharakteryzować każdy z dokumentów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

17

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

literatura, 

 

przykładowy kosztorys powykonawczy robót budowlanych. 

 

5.4.2. Sprawdzian postępów 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Uczeń potrafi:    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    Tak      Nie 

1)  zdefiniować pojęcie „Protokół danych wyjściowych do kosztorysowania”     

 

2)  określić jakie dokumenty i informacje stanowią podstawę do sporządzenia 

kosztorysu 

inwestorskiego 

               

 

3)  określić jakie dokumenty i informacje stanowią podstawę do sporządzenia 

kosztorysu 

ofertowego 

                

 

4)  scharakteryzować dokumenty stanowiące podstawę do sporządzenia 

kosztorysu 

powykonawczego 

 

              

 

5)  scharakteryzować dokumenty stanowiące podstawę do sporządzenia 

kosztorysu 

robót 

dodatkowych 

              

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

18

5.5. Kalkulacja składników ceny kosztorysowej 

 
5.5.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 Korzystając z publikacji – Informacja o cenach materiałów budowlanych odszukaj ceny  
wymienionych poniżej materiałów:  
−  drewno budowlane, 
−  stal zbrojeniowa żebrowana, 
−  beton klasy B20, 
−  cegła pełna, 
−  styropian. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  odszukać w informatorze wymienione materiały budowlane, 
2)  odczytać ceny poszczególnych materiałów, 
3)  wypisać ceny z podaniem jednostki obmiarowej. 
 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

publikacja - Informacja o cenach materiałów budowlanych 

 
Ćwiczenie 2 
 Wskaż i scharakteryzuj składniki wartości kosztorysowej robót budowlanych. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1) odszukać w literaturze potrzebne informacje, 
2) wpisać składniki wartości kosztorysowej, 
3) dokonać charakterystyki każdego ze składników wartości kosztorysowej. 
 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

19

 

Środki dydaktyczne: 

 

literatura. 

 

5.5.2. Sprawdzian postępów 

 
Uczeń potrafi:   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    Tak       Nie 

1)  wymienić składniki 

ceny 

za 

wykonanie 

robót           

 

2)  obliczyć wartość kosztorysową 

robocizny 

 

           

 

3)  obliczyć wartość kosztorysową materiałów   

 

 

 

 

 

 

   

 

4)  obliczyć wartość kosztorysową pracy sprzętu 

 

 

 

 

 

 

   

 

5)  określić w jaki sposób ustala się ceny materiałów budowlanych  
      i instalacyjnych   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

 

6)  wskazać w jaki sposób ustala się wielość kosztów pośrednich i zysku   

   

 

7)  obliczyć wartość kosztorysową określonych 

robót          

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

20

5.6. Zasady rozliczania kosztów materiałów, sprzętu i czasu pracy 

 
5.6.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Na podstawie katalogów producentów materiałów budowlanych, katalogów hurtowni 

oraz sklepów detalicznych ustal ceny zbytu, hurtowe i detaliczne poniższych materiałów 
budowlanych. Przeanalizuj różnice w wysokości cen i uzasadnij ich przyczyny. 
Materiały budowlane: 
−  drewno budowlane, 
−  stal zbrojeniowa żebrowana, 
−  beton klasy b20, 
−  cegła pełna, 
−  styropian. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  odszukać w katalogach lub Internecie ceny  wymienionych materiałów budowlanych, 
2)  przygotować tabelę umożliwiającą w sposób czytelny zapisanie wyników wyszukiwania, 
3)  wypisać ceny, 
4)  porównać poszczególne rodzaje cen, 
5)  sformułować wnioski. 
 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenia praktyczne, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

publikacja – katalogi cen zbytu, hurtowych i detalicznych, 

 

Internet, 

 

literatura. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Oblicz koszt materiałów pomocniczych, wiedząc  że koszt materiałów podstawowych 

według kosztorysu wynosi – 9128, 40 zł. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

21

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  odszukać w literaturze sposób obliczania kosztu materiałów pomocniczych, 
2)  dokonać obliczeń. 
 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

literatura. 

 

5.6.2. Sprawdzian postępów 

 
Uczeń potrafi:   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tak  

Nie 

1) scharakteryzować pojęcie 

cena 

robocizny            

 

2) wskazać składniki koszów wchodzące w skład ceny robocizny  

 

 

   

 

3) określić zasady ustalania cen materiałów  

 

 

 

 

 

 

 

   

 

4) rozróżnić rodzaje cen materiałów 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

 

5) scharakteryzować składniki ceny najmu maszynogodziny pracy sprzętu  

   

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

22

5.7. Zasady sporządzania kosztorysów 

 
5.7.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 Korzystając z przedmiaru robót malarskich wykonanego w ćwiczeniu 1 w rozdziale 4.3, 
sporządź kosztorys na wykonanie tych robót. Przewidziano malowanie farbą emulsyjną 
w kolorze białym, malowanie dwukrotne. Kosztorys wykonaj w tabeli analogicznej jak tab. 4. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  odszukać dane z przedmiarowania (ćw. 1, rozdz. 4.3), 
2)  dobrać odpowiedni katalog KNR, 
3)  odszukać odpowiednią tabelę oraz pozycje kosztorysowe, 
4)  przygotować tabele do wpisywania obliczeń, 
5)  wykonać obliczenia ilości jednostek kosztorysowych robocizny, materiałów i sprzętu, 
6)  odszukać ceny jednostkowe materiałów robocizny  i sprzętu w katalogach cen, 
7)  obliczyć wartość kosztorysową robót. 
 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

metoda projektów, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

katalogi nakładów rzeczowych KNR, 

 

katalogi cen robocizny, materiałów i sprzętu, 

 

literatura. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Na podstawie kosztorysu otrzymanego od nauczyciela sporządź „Tabelę elementów 

scalonych” robót stanu zerowego. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  przeanalizować kosztorys, 
2)  odszukać pozycje kosztorysowe dotyczące robót stanu zerowego, 
3)  wypisać wybrane pozycje kosztorysowe w tabeli, 
4)  obliczyć łączne koszty robocizny, materiałów i sprzętu dla robót stanu zerowego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

23

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda projektów. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

przykładowy kosztorys robót budowlanych, 

 

literatura. 

 

5.7.2. Sprawdzian postępów 

 
Uczeń potrafi:   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    Tak       Nie 

1)  wskazać kolejne etapy wykonania kosztorysu szczegółowego 

       

 

2)  określić formę kosztorysu oraz zapis jego treści   

 

 

 

 

 

   

 

3)  obliczyć wartość kosztorysową 

robót 

budowlanych 

         

 

4)  sporządzić 

tabele 

elementów 

scalonych. 

            

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

24

5.8. Umowy na roboty budowlane 

 
5.8.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Na podstawie literatury oraz ustaw: Kodeks Cywilny i Prawo budowlane określ prawa 

i obowiązki zamawiającego i wykonawcy robót budowlanych. Odpowiedzi udziel w formie 
tabelarycznej. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  odszukać w ustawach wymagane informacje, 
2)  przygotować tabelę umożliwiającą w sposób czytelny zapisanie wyników wyszukiwania, 
3)  wypisać obowiązki zamawiającego, 
4)  wypisać obowiązki wykonawcy, 
5)  sformułować wnioski. 
 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

publikacja, 

 

Internet, 

 

literatura. 

 
Ćwiczenie 2 
 Scharakteryzuj 

pojęcia i zasady stosowania kaucji oraz kar umownych w umowach 

o roboty budowlane. Uzasadnij zasadność ich stosowania. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 
 Uczeń powinien: 
1)  odszukać w literaturze pojęcia, 
2)  ustalić zasady stosowania kaucji i kar umownych w umowach o roboty budowlane, 
3)  sformułować wnioski. 
 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

25

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

ustawy: Kodeks Cywilny, Prawo budowlane, 

 

literatura, 

 

Internet. 

 

5.8.2. Sprawdzian postępów 

 
Uczeń potrafi:   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

     Tak       Nie 

1)  zdefiniować pojęcie 

umowy 

roboty 

budowlane 

       

   

 

2)  wskazać ustawy regulujące prawa i obowiązki zamawiającego 
 i 

wykonawcy 

               

   

 

3)  zdefiniować pojęcia: 

wykonawca 

inwestor 

        

   

 

4)  scharakteryzować tryb zawierania umów na roboty budowlane 

 

 

     

 

5)  wskazać dokumenty składające się na całość dokumentacji umownej   

     

 

6)  scharakteryzować obowiązki zamawiającego i obowiązki wykonawcy   

     

 

7)  zdefiniować pojęcia: kaucja, kary umowne, rękojmia  

 

 

 

 

     

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

26

5.9. Systemy płac w budownictwie 

 

5.9.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Oblicz wynagrodzenie za wykonanie określonej pracy w formie czasowej. Czas pracy  

przeznaczony na wykonanie robót wyniósł 189 godzin. Stawka za godzinę pracy wynosi 6,5 zł. 
 
 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 
 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 
1)  odszukać w literaturze zasady obliczania wynagrodzenia za pracę, 
2)  dokonać obliczeń. 

 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

 

Środki dydaktyczne: 

 

literatura. 

 

Ćwiczenie 2 
 

Na podstawie Kodeksu Pracy wskaż podstawowe prawa i obowiązki pracodawcy. 

Zapisów dokonaj w tabeli. 

 

 

Wskazówki do realizacji: 

 Przed 

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

 Sposób 

wykonania 

ćwiczenia 

 

 Uczeń powinien: 
1)  odszukać w literaturze informacje, 
2)  sporządzić tabele umożliwiającą czytelny zapis, 
3)  wypisać uzyskane informacje, 
4)  sformułować wnioski. 

 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

pokaz z objaśnieniem. 

 

 

Środki dydaktyczne: 

 

Kodeks Pracy, 

 

Internet, 

 

literatura. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

27

5.9.2. Sprawdzian postępów 

 
Uczeń potrafi:   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    Tak       Nie 

1)  zdefiniować pojęcie płacy  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

 

2)  scharakteryzować 

funkcje 

pracy              

 

3)  scharakteryzować podstawowe formy wynagradzania za pracę 

 

 

   

 

4)  scharakteryzować sposób obliczania wynagrodzenia za pracę  
 w 

formie 

czasowej                 

 

5)  scharakteryzować zasady obliczania wynagrodzenia za pracę  
 

w formie akordowej   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

 

6)  wskazać system wynagrodzenia za pracę najczęściej stosowany  
 

 

 

 

 

 

 

budownictwie 

 

                 

 

7)  wskazać podstawy prawne  ustalania zasad wynagrodzenia za pracę   

   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

28

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
6.1. Test dwustopniowy do jednostki modułowej

 

„Kosztorysowanie robót 

budowlanych” 
 

Test składa się z 15  zadań jednokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 8, 10, 12, 13 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 6, 7, 9, 11, 14,15 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt  
 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 
uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 12 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. d, 4. a, 5. a, 6. c, 7. d, 8. b, 9. a, 10. b, 11. b,  12. 
b, 13. b, 14. a, 15. b 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia 

ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1. Scharakteryzować rodzaje kosztorysów 

2. Wskazać zastosowanie kosztorysów 

3. 

Określić zasady wykonywania przedmiaru 
robót 

B P  d 

4. 

Określić podstawy sporządzania przedmiaru 
robót 

A P  a 

5. 

Określić podstawy sporządzania obmiaru 
robót 

B P  a 

6. 

Scharakteryzować zasady stosowania 
katalogów nakładów rzeczowych 

B PP  c 

7. 

Scharakteryzować zawartość tabeli 
elementów scalonych 

B PP  d 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

29

8. 

Określić zasady przyjmowania cen 
materiałów pomocniczych 

B P  b 

9. 

Wskazać podstawę sporządzania kosztorysu 
powykonawczego 

B PP  a 

10. 

Scharakteryzować ceny materiałów 
budowlanych 

B P  b 

11. 

Wskazać ustawę regulującą zawieranie 
umów o wykonanie robót budowlanych 

B PP  b 

12. Zdefiniować pojęcie kontraktu 

13. 

Scharakteryzować formy płac 
w budownictwie 

A P  b 

14. 

Wskazać zależność pomiędzy zakładowym 
regulaminem wynagradzania pracowników, a 
innymi ustawami 

B PP  a 

15. 

Scharakteryzować przypadek odstąpienia 
zamawiającego od zawartej umowy 

B PP  b 

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
6.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 15 pytań. Do każdego pytania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi, tylko 

jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego 

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 40 minut. 
Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

30

Z

estaw zadań testowych

 

Wybierz poprawną odpowiedź, zaznaczając odpowiednią literę. 
 

1. Który z wymienionych rodzajów kosztorysów nie jest zaliczany do kosztorysów 

szczegółowych: 

a)  ofertowy, 
b)  nakładczy, 
c)  wskaźnikowy, 
d)  powykonawczy. 

 
2. Który z wymienionych rodzajów kosztorysów sporządza zamawiający: 

a)  ślepy, 
b)  ofertowy, 
c)  inwestorski, 
d)  powykonawczy. 

 
3. Przedmiar robót budowlanych zawiera opis robót w kolejności: 

a)  alfabetycznej, z podaniem ilości roboczogodzin, 
b)  technologicznej ich wykonania, z podaniem ilości roboczogodzin, 
c)  alfabetycznej, z podaniem ilości jednostek przedmiarowych robót, 
d)  technologicznej ich wykonania, z podaniem ilości jednostek przedmiarowych robót. 

 
4. Który z wymienionych rodzajów dokumentów nie jest podstawą sporządzania przedmiaru 

robót: 

a)  wyniki pomiarów w terenie, 
b)  projekt zagospodarowania działki, 
c)  projekt architektoniczno-budowlany, 
d)  geotechniczne warunki posadowienia obiektu. 

 

5. Obmiar robót budowlanych sporządza się na podstawie: 

a)  pomiarów z natury, 
b)  projektu budowlanego, 
c)  protokołu konieczności robót, 
d)  założeń wyjściowych do kosztorysowania. 

 

6. W katalogach nakładów rzeczowych (KNR) odczytuje się: 

a)  cenę materiałów, 
b)  ilości przedmiarowe robót, 
c)  normy jednostkowe nakładów, 
d)  ceny robocizny. 

 

7. Tabela elementów scalonych powinna zawierać: 

a)  zestawienie poszczególnych elementów z przedmiaru robót, 
b)  zestawienie poszczególnych elementów z obmiaru robót, 
c)  specyfikację techniczną, 
d)  wyszczególnienie rodzajów robót wraz z kosztami. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

31

8. Wartość materiałów pomocniczych w kosztorysie przyjmuje się: 

a)  na podstawie faktur zakupu, 
b)  procentowo od kosztu materiałów podstawowych, 
c)  na podstawie urzędowych informacji cenowych, 
d)  na podstawie cen hurtowych. 

 
9. Który z poniżej wymienionych dokumentów stanowi podstawę sporządzenia kosztorysu 

powykonawczego: 

a)  książka obmiaru, 
b)  protokół konieczności robót, 
c)  założenia wyjściowe do kosztorysowania, 
d)  dane zawarte w ogłoszeniu przetargowym. 

 
10. Do której z podanych poniżej cen materiałów nie dolicza się marży handlowej: 

a)  do ceny hurtowej, 
b)  do ceny zbytu, 
c)  do ceny detalicznej, 
d)  do ceny jednostkowej. 

 
11. Która z wymienionych poniżej ustaw reguluje zawieranie umów o wykonanie robót 

budowlanych: 

a)  kodeks pracy, 
b)  kodeks cywilny, 
c)  ochronie gruntów, 
d)  ochronie zabytków. 

 

12. Zbiór dokumentów określających prawne, techniczne i ekonomiczne warunki realizacji 

robót oraz wzajemne prawa i obowiązki zamawiającego i wykonawcy nazywany jest: 

a)  rękojmią, 
b)  kontraktem, 
c)  specyfikacją techniczną, 
d)  warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót. 

 

13. Którą z wymienionych form płacy za wykonaną pracę stosuje się najczęściej 

w budownictwie: 

a)  czasowa, 
b)  akordowa, 
c)  prowizyjna, 
d)  czasowo-premiowa. 

 

14. Z którą z poniżej wymienionych ustaw musi być w pełni zgodny zakładowy regulamin 

wynagradzania pracowników: 

a)  kodeks pracy, 
b)  prawo budowlane, 
c)  ustawa o zamówieniach publicznych, 
d)  ustawa o ochronie danych osobowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

32

15. W jakim przypadku zamawiający może odstąpić od zawartej umowy bez 
konsekwencji prawnych: 

a)  gdy zamierza zmienić zakres robót, 
b)  gdy nastąpi upadłość wykonawcy, 
c)  gdy nie posiada środków na zapłatę wynagrodzenia, 
d)  gdy sam nie posiada wszystkich dokumentów pozwalających na prowadzenie 

budowy. 

 
 
KARTA ODPOWIEDZI
  
 

Imię i nazwisko

.......................................................................................... 

 
Kosztorysowanie robót budowlanych 
 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1 a b c d 

 

2 a b c d 

 

3 a b c d 

 

4 a b c d 

 

5 a b c d 

 

6 a b c d 

 

7 a b c d 

 

8 a b c d 

 

9 a b c d 

 

10 a b c d 

 

11 a b c d   
12 a b c d   
13 a b c d   
14 a b c d   
15 a b c d   

Razem:  

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

33

6.2.

 

Zadanie praktyczne „próba pracy”

 

 

Sporządź przedmiar robót tynkarskich w domu jednorodzinnym, na podstawie 

dokumentacji projektowej, a następnie kosztorys ofertowy na wykonanie tych robót, 
z wykorzystaniem programu komputerowego. 

Temat zadania dotyczy wykonania robót tynkarskich na parterze domu jednorodzinnego. 

 
 

Sposób wykonania zadania 

 
 Uczeń powinien: 
1)  przeanalizować dokumentację techniczną (opis techniczny, rzut parteru i przekroje 

budynku), 

2)  obliczyć ilości robót tynkarskich na parterze budynku, 
3)  dobrać właściwy katalog nakładów rzeczowych, 
4)  ustalić pozycje kosztorysowe oraz wielkości jednostkowych nakładów rzeczowych robót, 
5)  ustalić ceny czynników produkcji oraz podstawy naliczania stawek robocizny, 

materiałów, pracy sprzętu oraz kosztów zakupu materiałów, 

6)  posłużyć się wybranym programem komputerowym do kosztorysowania robót 

budowlanych, 

7)  sporządzić wykaz zawodów, 
8)  sporządzić wykazy materiałów i sprzętu, 
9)  obliczyć wartość kosztorysową robót tynkarskich. 
 
 

Środki dydaktyczne: 

 

projekt budowlany domu jednorodzinnego, 

 

katalogi nakładów rzeczowych (KNR), 

 

katalogi cen materiałów i pracy sprzętu, 

 

druki do wykonywania przedmiaru, 

 

literatura, 

 

program komputerowy do kosztorysowania robót budowlanych. 

 
Czas na wykonanie ćwiczenia – 3 x 45 min. = 135 min. 
 
Kryteria oceny  realizacji zadania  obejmują 

Lp. Kryterium 

oceny 

Maksymalna 

liczba punktów 

1)   poprawność obliczenia ilości robót 

2)   poprawność dobrania katalogów nakładów rzeczowych 

3)   prawidłowość ustalenia poszczególnych pozycji kosztorysowych 

4)   

prawidłowość ustalenia jednostkowych nakładów rzeczowych 
materiałów, robocizny i pracy sprzętu 

5)   poprawność sporządzenia zestawienia zawodów 

6)   poprawność sporządzenia zestawienia materiałów 2 

7)   

poprawność posłużenia się programem komputerowym do 
kosztorysowania 

8)   poprawność formy zapisu 

 Razem: 

18 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

34

Schemat punktowania 

Za każdy punkt kryterium oceny uczeń otrzyma 1 pkt do 3 pkt, w sumie 18 pkt. 

Proponowane oceny: 

 

16 ÷ 18 pkt – bardzo dobry 

 

13 ÷ 15 pkt – dobry 

 

10 ÷ 12 pkt – dostateczny 

 

7 ÷  9 pkt – dopuszczający 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
[

 

 

 
 

35

7. LITERATURA 

 

1.  Kowalczyk Z., Loska F., Czarkowski M.: Kosztorysowanie w budownictwie. WSiP, 

Warszawa, 1995 

2.  Nowy poradnik majstra budowlanego. Arkady, 2003 
3.  Smoktunowicz E.: Kosztorysowanie obiektów i robót budowlanych, POLCEN. 2001 

r. 

4.  Smoktunowicz E., Deszczyński R., Pondarzewski M.: Kalkulacja cen pracy i najmu 

sprzętu budowlanego, POLCEN, 1999 

5.  Urban L. Technologia. Murarstwo i tynkarstwo. WSiP, Warszawa 1995 
6.  Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych. Verlag Dashofer, 2005 
7.  Wiklik J., Niewiarowska-Perchuć J., Przykłady kalkulacji kosztorysowych 

w budownictwie. Zampex – Księgarnia Budowlana FHU, 1999 

8.  Vademecum Budowlane. Arkady, 2001 
9.  Kwartalniki ICCP i IWNB – Informacje cenowe systemu „ORGBUD-SERWIS”, 
10. Kwartalnik – SEKOCENBUD 
11. Kwartalnik – Zbiór jednostkowych wskaźników cenowych z zakresu budownictwa 

ogólnego, mieszkaniowego oraz przemysłowego na roboty inwestycyjne, Bistyp 
Consulting, 

12. Miesięcznik – „Ceny, normowanie i kosztorysowanie robót budowlanych”. 

WACETOB, 

13. Miesięcznik - „Licz i Buduj” wiadomości systemu Sekocenbud, 
14. Katalogi Nakładów Rzeczowych KNR, WACETOB – PZITB, Warszawa 2000, 
−  KNR NR 2-01 – Budowle i roboty ziemne 
−  KNR NR 2-02 – Konstrukcje budowlane, tom I i II 
−  KNR NR 4-01 – Roboty remontowe budowlane 
15. Katalogi uzupełniające między innymi: 
−  KNR 0-15 – Pokrycia dachowe. Uzupełnienia do KNR 2-02. 
−  KNR 0-16 – Roboty murowe w technologii YTONG 
−  KNR 0-17 – System ocieplania ścian zewnętrznych budynków CERESIT. 

Uzupełnienie do KNR 2-02. 

−  KNR 0-18 – Okładziny ścian zewnętrznych z paneli. Uzupełnienie o KNR 2-02 
−  KNR 0-21 – Domy drewniane w technologii tradycyjnej. Uzupełnienie do KNR 2-02, 
−  KNNR –  Kosztorysowe Normy Nakładów Rzeczowych, Tom I, WACETOB, 2000, 
−  KNNR 1 – Roboty ziemne 
−  KNNR 2 – Konstrukcje budowlane budownictwa ogólnego 
−  KNNR 3 – Roboty remontowe ogólnobudowlane 
16. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 26.09.2000 

oraz załączniki Nr 2 i 3 (Ceny jednostkowe robót budowlanych, ceny czynników 
produkcji), 

17. Ustawy: Kodeks cywilny, Kodeks pracy, Prawo budowlane, Prawo o zamówieniach 

publicznych. 

 
Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji 
wydawniczych.