background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 

 

 

 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
            NARODOWEJ 

 
 

 
 
Joanna Jakubowska-Wójcik 

 
 
 

 

 
 
Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 
514[01].O1.02 

 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 

 

Radom 2007 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci:  

mgr Ewa Kurlej-Bielak 

mgr Anna Uss-Wojciechowska 

 

 

Opracowanie redakcyjne: 

mgr Małgorzata Sołtysiak 

 

 

Konsultacja: 

mgr Małgorzata Sołtysiak 

mgr Marek Rudziński 

 

 

 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  514[01].O1.02 
„Nawiązywanie  i  utrzymywanie  kontaktów  międzyludzkich”,  zawartego  w  modułowym 
programie nauczania dla zawodu fryzjer. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1.  Klasyfikacja potrzeb 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 
11 

5.2.  Komunikacja interpersonalna 

5.2.1.  Ćwiczenia 

14 
14 

5.3.  Język i style komunikowania się 

5.3.1.  Ćwiczenia 

16 
16 

5.4.  Techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej 

5.4.1.  Ćwiczenia 

18 
18 

5.5.  Bariery komunikacji 

5.5.1. Ćwiczenia 

20 
20 

5.6.  Dyskusja konstruktywna, zasady dyskusji 

5.6.1. Ćwiczenia 

22 
22 

5.7.  Konflikt. Rozwiązywanie konfliktów 

5.7.1. Ćwiczenia 

24 
24 

5.8.  Rodzaje argumentacji i negocjacji. Techniki negocjacji 

5.8.1. Ćwiczenia 

25 
25 

5.9.  System wartości etycznych a kodeks etyki zawodowej 

5.9.1. Ćwiczenia 

27 
27 

6.  Ewaluacja osiągnięć uczniów  

29 

7.  Literatura 

42 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 

 

 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

514[01]O1 

Dzia

łalność usługowa 

514[01].O1.01 

Przestrzeganie przepisów bezpiecze

ństwa 

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

żarowej 

514[01].O1.02 

Nawi

ązywanie i utrzymywanie kontaktów 

mi

ędzyludzkich 

514[01].O1.03 

Stosowanie przepisów prawa w dzia

łalności 

us

ługowej

 

514[01].O1.04 

Ocena jako

ści świadczonych usług 

514[01].O1.05 

Prowadzenie marketingu us

ług 

514[01].O1.06 

Prowadzenie korespondencji biurowej 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1. WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik usług fryzjerskich. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, 

 

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  wykształcenie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

 

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  z  wykorzystaniem  metod 

praktycznych,  aktywizujących  oraz  problemowych  ze  szczególnym  uwzględnieniem  metod: 
projektów, przypadków, dyskusji dydaktycznej, inscenizacji oraz ćwiczeń praktycznych.  

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może 

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego 
rodzaju zadania. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

określać związki między podstawowymi pojęciami: 

 

potrzeba,  

 

kontakt interpersonalny, 

 

dyskusja, 

 

konflikt, 

 

negocjacje, 

 

znać zasady etyki zawodowej, 

 

znać pojęcia związane z systemem wartości. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

określać potrzeby klienta, 

− 

zinterpretować oczekiwania klienta, 

− 

pokonać bariery w procesie komunikowania, 

− 

porozumieć się skutecznie z klientem, 

− 

przeprowadzić konstruktywną dyskusję, 

− 

zastosować argumentację racjonalną i emocjonalną do określonej sytuacji, 

− 

rozwiązać konflikty międzyludzkie, 

− 

podjąć decyzje w trudnych sytuacjach zawodowych, 

− 

zastosować ogólnie przyjęte normy etyczne. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 

 

Osoba prowadząca 

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  

Fryzjer 514[01] 

Moduł: 

Działalność usługowa 514[01].01 

Jednostka modułowa: 

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 
514[01].01.02 

Temat:  Komunikacja werbalna i niewerbalna jako skuteczne porozumiewanie się. 

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności stosowania zasad skutecznego porozumiewania się. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

zdefiniować  pojęcia:  komunikowanie  się,  komunikacja  interpersonalna,  komunikacja 
werbalna, komunikacja niewerbalna, 

 

wyjaśnić zasady przekazywania komunikatów werbalnych, 

 

wymienić cechy dobrego nadawcy i dobrego odbiorcy,  

 

scharakteryzować techniki aktywnego słuchania, 

 

uzasadnić  znaczenie  i  stosowanie  różnych  technik  komunikacji  interpersonalnej 
w tworzeniu właściwych stosunków w życiu osobistym, w szkole i miejscu pracy, 

 

zaprezentować efekt wykonanej pracy. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

pogadanka z elementami wykładu, 

 

dyskusja, 

 

metoda sytuacyjna, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca indywidualna, 

 

praca w grupach. 

 
Czas:
  90 min. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

przygotowane przez uczniów prezentacje komunikatów werbalnych, 

 

kamera wideo, magnetowid, DVD. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości do zajęć. 
2.  Podanie tematu lekcji, uświadomienie celu zajęć. 
3.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
4.  Realizacja tematu: 

 

nauczyciel  przeprowadza  wykład  informacyjny  na  temat  ogólnych  wiadomości 
dotyczących 

komunikacji, 

objaśnia 

pojęcia: 

komunikacja 

interpersonalna, 

komunikacja werbalna i niewerbalna, 

 

nauczyciel zadaje pytanie: „Co rozumiesz przez pojęcie komunikowanie się?”, 

 

nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie się do ćwiczeń. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5.  Realizacja ćwiczenia: 

 

nauczyciel  wyjaśnia,  że  celem  ćwiczenia  jest  prezentacja  przygotowanego  przez 
uczniów komunikatu werbalnego, 

 

nauczyciel  wybiera  czterech  lub  pięciu  uczniów  chętnych  do  przedstawienia 
przygotowanych materiałów, 

 

uczniowie kolejno prezentują swoje prace, a nauczyciel nagrywa wystąpienie. 

6.  Nauczyciel odtwarza nagranie i następuje dyskusja. Pytania do dyskusji: 

– 

Jak nadawca zachowywał się podczas wystąpienia? 

– 

W jaki sposób i jak mówił? 

– 

Czy komunikat został przedstawiony jasno i zrozumiale? 

– 

Co zmieniłbyś w przekazie informacji? 

– 

Czy podczas prezentacji zwracałeś uwagę na odbiorcę? 

– 

Jak zachowywał się odbiorca? 

– 

Czy odbiorca miał wpływ i jaki na Twój przekaz informacji? 

 
Zakończenie zajęć 
1.  Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prezentacji. 
2.  Nauczyciel ocenia aktywność uczniów i dziękuje za lekcję. 
 
Praca domowa 
Nauczyciel  rysuje  na  tablicy  tabelę  i  zadaje  do  wykonania  ćwiczenie:  wpisz  do  tabeli  cechy 
dobrego nadawcy i dobrego odbiorcy. 

Cechy dobrego nadawcy 

Cechy dobrego odbiorcy 

1.  …………………………………………………. 

2.  …………………………………………………. 

3.  …………………………………………………. 

…………………………………………………….. 

1.  …………………………………………………. 

2.  …………………………………………………. 

3.  …………………………………………………. 

……………………………………………………… 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

Anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 

umiejętności. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca 

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  

Fryzjer 514[01] 

Moduł: 

Działalność usługowa 514[01].01 

Jednostka modułowa: 

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 
514[01].01.02 

Temat:  Strategie w negocjacjach 

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności stosowania technik negocjacyjnych.  
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

scharakteryzować cechy poprawnej argumentacji, 

 

dokonać analizy wybranej techniki negocjacyjnej. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

pogadanka z elementami wykładu, 

 

dyskusja, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca indywidualna, 

 

praca w grupach. 

 
Czas:
  45 min. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

foliogramy, 

 

przygotowane na kartkach argumenty perswazyjne, 

 

magnetowid, DVD, TV. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości do zajęć. 
2.  Podanie tematu lekcji, uświadomienie celu zajęć. 
3.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
4.  Realizacja tematu: 

 

nauczyciel  przedstawia  podstawowe  cechy  poprawnej  argumentacji,  przypomina 
o rodzajach argumentów perswazyjnych, 

 

nauczyciel  informuje  uczniów,  na  jakie  elementy  należy  zwrócić  uwagę  dokonując 
analizy wybranej techniki negocjacyjnej, 

 

nauczyciel  zadaje  pytanie  „Czym  są  negocjacje  i  jak  je  stosujemy  w  życiu 
zawodowym”, 

 

nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie się do ćwiczeń. 

5.  Realizacja ćwiczenia: 

Ćwiczenie 1: 

− 

nauczyciel dzieli uczniów na 3–4-osobowe grupy,  

− 

rozdaje uczniom wylosowane przez nich przykładowe argumenty perswazyjne, 

− 

wyjaśnia cel ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania, 

− 

poszczególne grupy przeprowadzają dokładne analizy wylosowanych argumentów, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

 

− 

reprezentanci  poszczególnych  grup  prezentują  dokonane  analizy,  udzielając 
odpowiedzi na najważniejsze pytania: 

− 

do jakiej kategorii należy argument perswazyjny? 

− 

jakiego typu sytuacja została opisana? 

− 

kiedy to miało miejsce? 

− 

jaki dane wydarzenie miało przebieg? 

− 

jakie były jego przyczyny? 

Ćwiczenie 2: 

− 

nauczyciel dzieli uczniów na 3–4-osobowe grupy,  

− 

wyjaśnia cel ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania, 

− 

prezentuje uczniom kilka fragmentów technik negocjacyjnych, 

− 

uczniowie sporządzają w grupach notatki, 

− 

reprezentanci poszczególnych grup odczytują przygotowane teksty. 

6.  Nauczyciel  obserwuje  pracę  uczniów,  udziela  rad  i  wskazówek  oraz  kontroluje,  czy 

uczniowie zrozumieli treść ćwiczeń i czy wykonują je prawidłowo. 

 
Zakończenie zajęć 
1.  Klasa  wspólnie  z  nauczycielem  dokonuje  oceny  wykonanych  ćwiczeń,  poddając  ocenie: 

umiejętność oddzielania informacji istotnych od mniej ważnych, sposób selekcji materiału, 
przejrzystość i jednoznaczność formułowania przedstawionych wydarzeń. 

2.  Nauczyciel ocenia aktywność uczniów i dziękuje za lekcję. 
 
Praca domowa 

Każdy  z  uczniów  ma  za  zadanie  przygotować  negocjację  stosując  technikę  sytuacji 

hipotetycznej, „co by było, gdyby..” z wydarzenia przedstawionego w mediach: radio, telewizji 
lub dowolnej prasie. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

Anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 

umiejętności. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

 

5. ĆWICZENIA 

 
5.1.   Klasyfikacja potrzeb 
 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dokonaj  klasyfikacji  czynności  wymienionych  w  tabeli  poniżej  na  planowanie, 

organizowanie, motywowanie i kontrolowanie.  

 

Czynności 

Rodzaj potrzeby 

sen 

 

awans zawodowy 

 

własny dom 

 

wyższe wykształcenie 

 

emerytura 

 

rodzina 

 

posiadanie dzieci 

 

uprawianie sportu 

 

szacunek innych osób 

 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować materiał nauczania, 
2)  przyporządkować poszczególnej czynności określony rodzaj potrzeby i wpisać do tabeli, 
3)  zaprezentować swoją pracę na forum klasy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  materiały biurowe, w tym: kolorowe pisaki, klej, nożyczki, 

  arkusze papieru, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

 

Ćwiczenie 2 

Narysuj  schemat  „piramidy  potrzeb”.  Po  jego  wykonaniu  zinterpretuj  własnymi  słowami 

pojęcie potrzeba. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  literaturze  informacje  na  temat  klasyfikacji  potrzeb  oraz  określeń,  których 

często używa się do zdefiniowania motywacji, 

2)  wykonać schemat modelu „piramidy potrzeb” w formie graficznej na tablicy szkolnej, 
3)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy,  
4)  zdefiniować pojęcie klasyfikacja potrzeb. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

materiały biurowe, w tym: kolorowe pisaki, klej, nożyczki, 

− 

arkusze papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

 
Ćwiczenie 3 

Wymień hierarchiczną klasyfikację potrzeb i scharakteryzuj ją.  

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w literaturze informacje na temat hierarchii potrzeb, 
2)  przedyskutować w grupie charakterystykę hierarchii potrzeb, 
3)  uzupełnić charakterystykę o uwagi uczestników dyskusji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

materiały biurowe, w tym: kolorowe pisaki, klej, nożyczki, 

− 

arkusze papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

 

Ćwiczenie 4 

Uporządkuj  hierarchię  potrzeb  według  kolejności,  wpisując  do  prawej  kolumny  tabeli 

cyfry od 1 do 4.  

 

Hierarchia potrzeb 

Kolejność 

Jedzenie 

 

Dobrze płatna praca 

 

Urlop spędzony zagranicą 

 

Kontakty towarzyskie 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w literaturze informacje na temat hierarchii potrzeb, 
2)  wpisać do tabeli w odpowiednie miejsca cyfry od 1 do 4, 
3)  zaprezentować swoją pracę na forum klasy. 
 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy, plansze, 

  materiały biurowe, w tym: kolorowe pisaki, klej, nożyczki, 

  arkusze papieru, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

 

5.2.   Komunikacja interpersonalna 

 
5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zaprezentuj krótką charakteryzację komunikacji interpersonalnej skupiając się na: 

− 

rozmówcy, pozwoleniu odczuć mu, że interesujemy się jego problemem, 

− 

przekazywaniu informacji zwrotnych, czy należycie rozumiemy jego słowa, 

− 

przekazywaniu informacji zwrotnych, że rozumiemy jego uczucia, 

− 

pomoc w dostrzeżeniu innego punktu widzenia (co ma dla ciebie największą wagę?). 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w literaturze informacje na temat komunikacji interpersonalnej, 
2)  przeanalizować materiał nauczania, 
3)  zaprezentować swoją pracę na forum klasy. 
 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

materiały biurowe, w tym: arkusze papieru, pisaki, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

 
Ćwiczenie 2 

Narysuj schemat struktury procesu komunikacji. Po jego wykonaniu zinterpretuj własnymi 

słowami pojęcie komunikacja interpersonalna. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować materiał nauczania, 
2)  narysować schemat struktury procesu komunikacji, 
3)  zaprezentować swoją pracę na forum klasy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

 

Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  plansze,  

  materiały biurowe, w tym arkusze papieru, pisaki, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

 

5.3.   Język i style komunikowania się 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykorzystując  podane  w  tabeli  cechy,  jakie  mogą  charakteryzować  zawód  fryzjera, 

określ, które z nich opisują najlepiej styl: asertywny (A), agresywny (D), pasywny (L),  

 

Lp. 

Cecha 

Styl (A)  Styl (D) 

Styl (L) 

Niepewność w wypowiadaniu się 

 

 

 

W trakcie rozmowy słucha uważnie 

 

 

 

Prawi komplementy 

 

 

 

Poniża innych podczas rozmowy 

 

 

 

Manifestuje siłę 

 

 

 

Posiada niedbałą postawę ciała 

 

 

 

Stale uśmiecha się 

 

 

 

Szanuje prawa i uczucia innych 

 

 

 

 
Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować materiał nauczania, 
2)  zgromadzić materiał potrzebny do wykonania ćwiczenia,  
3)  zaznaczyć  w  odpowiedniej  kolumnie,  używając  znaku  „X”  cechę  odpowiadającą 

wybranemu stylowi. 

 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  plansze,  

  materiały biurowe, w tym: arkusze papieru, pisaki, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

 
Ćwiczenie 2 

Scharakteryzuj style komunikowania się. 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w literaturze informacje na temat stylów komunikowania się, 
2)  zgromadzić materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapisać w zeszycie najważniejsze cechy stylów – asertywnego, agresywnego, pasywnego.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  plansze,  

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

 

5.4.   Techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej 
 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dokonaj oceny umiejętności fryzjera. Twoim zadaniem będzie przypisanie poszczególnym 

umiejętnościom  podanym  w  tabeli  oceny  od  N  do 4,  przyjmując  kryteria:  N  –  nieistotne,  1  – 
mało ważne, 2 – ważne, 3 – bardzo ważne, 4 – najważniejsze. 

 

Ocena 

Lp. 

Umiejętności 

1. 

Mimika twarzy 

 

 

 

 

 

2. 

Gesty ilustrujące 

 

 

 

 

 

3. 

Postawa ciała 

 

 

 

 

 

4. 

Kontakt cielesny 

 

 

 

 

 

5. 

Zachowanie przestrzenne - bliskość fizyczna 

 

 

 

 

 

6. 

Ubiór 

 

 

 

 

 

7. 

Powierzchowność 

 

 

 

 

 

8. 

Niewerbalne aspekty mowy 

 

 

 

 

 

9. 

Formalności społeczne 

 

 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w literaturze informacje na temat umiejętności, które powinien posiadać fryzjer, 
2)  zaznaczyć  znakiem  X  w  odpowiedniej  kolumnie  znaki:  N,  1,  2,  3,  4,  przypisując  ocenę 

poszczególnym umiejętnościom, 

3)  sporządzić pisemnie raport wyników, 
4)  zaprezentować na forum grupy uzyskane wyniki. 
 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy, 

  plansze, 

  materiały biurowe, w tym: arkusze papieru, pisaki, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

 
Ćwiczenie 2 

Wymień  i  scharakteryzuj  cechy  osobowości  jakie  powinna  posiadać  osoba  pracująca 

w zawodzie  fryzjer.  Charakterystykę  poszczególnych  cech  przedyskutuj  wspólnie  z  grupą. 
Dokonaj uzupełnienia swoich charakterystyk, uwzględniając ciekawe uwagi innych uczniów. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacje  o  cechach  decydujących  

o skuteczności pracy fryzjera, 

2)  zanotować cechy i scharakteryzować je,  
3)  przedyskutować wyniki pracy w grupie, 
4)  uzupełnić opracowanie. 
 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja, 

 

metody aktywizujące „burza mózgów”. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  plansze, 

  materiały biurowe, w tym: arkusze papieru, pisaki, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

 

Ćwiczenie 3 

Wyobraź  sobie  salon  fryzjerski,  jesteś  w  nim  fryzjerem.  Używając  technik  werbalnych 

i niewerbalnych  przekonaj  klienta  do  określonej  oferty  salonu.  Możesz  zastosować  technikę 
dramy. 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  materiałach  dydaktycznych  informacji  dotyczące  technik  komunikacji 

werbalnej i niewerbalnej, 

2)  zaprezentować na forum dramę, 
3)  omówić z grupą skuteczność zastosowanych technik. 
 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja, 

 

metody aktywizujące – drama. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  plansze, 

  materiały biurowe, w tym: arkusze papieru, pisaki, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

 

5.5.  Bariery komunikacji 

 
5.5.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Niekorzystnymi  sytuacjami  w  porozumiewaniu  jest  stosowanie  barier  utrudniających 

dialog. Uzupełnij schemat poznanymi przez Ciebie barierami.  
 

 

                                                                                            

Sprzeczność 

języka  ciała  ze 

słowami

 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  w  dostępnych  materiałach  dydaktycznych  informacji  dotyczące  barier 

komunikacji, 

2)  uzupełnić w zeszycie schemat podając własne propozycje, 
3)  omówić na forum grupy wnioski. 
 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy, 

  plansze, 

  arkusze papieru, przybory do pisania, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

 

Ćwiczenie 2 

Podaj przykłady aktywnego słuchania 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w literaturze informacji dotyczące aktywnego słuchania, 
2)  podać przykłady aktywnego słuchania, 
3)  omówić na forum grupy wnioski, 
4)  zapisać wnioski w zeszycie. 
 

Bariery w 

komunikowaniu się 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

 

 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  plansze,  

  przybory do pisania, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

 

5.6. Dyskusja konstruktywna, zasady dyskusji 

 
5.6.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Scharakteryzuj  zasady uczestnictwa w dyskusji. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować materiał nauczania, 
2)  zgromadzić materiał potrzebny do wykonania ćwiczenia, 
3)  zapisać na papierze zasady uczestnictwa w dyskusji, 
4)  zaprezentować rezultaty pracy na forum grupy. 
 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja, 

 

metody aktywizujące „burza mózgów”. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy, 

  plansze, 

  arkusze papieru, przybory do pisania, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

 

Ćwiczenie 2 

Zaprojektuj  i  przeprowadź  dyskusję  konstruktywną  na  temat  organizacji  usługowej- 

salonu  fryzjerskiego  w  zakresie  określania potrzeb klienta  oraz sporządź  jej  „mapy  strategii”. 
Mapę strategii sporządź wg poniższych zasad: 
–  Komu salon  ma służyć? 
–  Jakie rezultaty ma osiągać? 
–  Jakie ma świadczyć usługi? 
–  W jaki sposób ma określać potrzeby klienta? 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wykorzystać wiedzę nabytą podczas zapoznawania się z materiałem nauczania, 
2)  wykonać „mapę strategii” hipotetycznego salonu fryzjerskiego, 
3)  zaprezentować rezultaty pracy na forum grupy. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

 

    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja, 

 

metody aktywizujące „burzę mózgów”. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  plansze, arkusze papieru, przybory do pisania, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

 

5.7.  Konflikt. Rozwiązywanie konfliktów

 

 
5.7.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Przygotuj  propozycję  rozwiązania  konfliktu za pomocą kompromisu na temat organizacji 

czasu pracy w salonie fryzjerskim. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować materiał nauczania, 
2)  zgromadzić materiał potrzebny do wykonania ćwiczenia, 
3)  sporządzić propozycję, uwzględniając przedziały czasowe poszczególnych etapów. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy, 

  plansze, 

  arkusze papieru, przybory do pisania, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

 

Ćwiczenie 2 

Stosując  technikę  unikania  i  kompromisu  rozwiąż  konflikt  dotyczący  odbioru  godzin 

nadliczbowych w salonie fryzjerskim. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować materiał nauczania, 
2)  zgromadzić materiał potrzebny do wykonania ćwiczenia, 
3)  sporządzić propozycję rozwiązania konfliktu dwoma sposobami. 
 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja, 

 

metody aktywizujące „burzę mózgów”. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  plansze,  

  arkusze papieru, przybory do pisania, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

 

5.8.   Rodzaje argumentacji i negocjacji. Techniki negocjacji

 

 
5.8.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Opracuj  projekt  negocjacji  dotyczącej  organizacji  dnia  pracy  w  salonie  fryzjerskim. 

W trakcie wykonywania ćwiczenia staraj się przedyskutować następujące zagadnienia: 
– 

Czemu ma służyć praca w soboty? 

– 

Jak będzie wyglądał tygodniowy dzień pracy? 

– 

Jaka jest specyfika realizowanych etatów? 

– 

Jakie są kwalifikacje personelu? 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w literaturze informacje na temat negocjacji, 
2)  przedstawić swoje przemyślenia na forum grupy, 
3)  wspólnie stworzyć projekt negocjacji, 
4)  zaprezentować wypracowany projekt. 
 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  plansze,  

  arkusze papieru, przybory do pisania, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

 
Ćwiczenie 2 

Stosując  dowolną  technikę  negocjacji  uzyskaj  porozumienie  z  klientem  w  sprawie 

ustalenia ceny za wykonaną usługę fryzjerską.  
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w literaturze informacje na temat negocjacji, 
2)  wybrać odpowiednią technikę i zastosować w negocjacji, 
3)  omówić z grupą skuteczność zastosowanych technik. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

foliogramy,  

 

plansze,  

 

arkusze papieru, przybory do pisania, 

 

literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

 

5.9.   System wartości etycznych a kodeks etyki zawodowej

 

 
5.9.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zastanów się nad tym co jest dla Ciebie cenne i stanowi Twój system wartości. Uzupełnij 

schemat. 
 
 
 
 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować materiał nauczania, 
2)  zgromadzić materiał do wykonania ćwiczenia, 
3)  uzupełnić schemat, 
4)  przedstawić na forum klasy własny system wartości i skomentować go. 
 
    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  plansze,  

  materiały piśmienne, 

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

 
Ćwiczenie 2 

Opracuj kodeks etyki zawodowej dla zawodu fryzjer. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i techniki wykonania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyszukać informacje w literaturze na temat kodeksu etyki zawodowej, 
2)  opracować kodeks etyki zawodowej fryzjera, 
3)  przedstawić na forum klasy opracowany kodeks etyki zawodowej. 
 

 

System wartości 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

 

    Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia przedmiotowe, 

 

dyskusja. 

 
    Środki dydaktyczne: 

  foliogramy,  

  plansze,  

  literatura zgodna z rozdziałem 7 Poradnika dla nauczyciela

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

 

6.  EWALUACJA  OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  jednostopniowy  do  jednostki  modułowej  „Nawiązywanie  i  utrzymywanie 
kontaktów międzyludzkich” 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

 

zadania 1, 2, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 17, 18, 19 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 3, 6, 7, 12, 16, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

  bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 

ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. a,  4.  a,  5.  d,  6.  a,  7.  c,  8.  d,  9.  a,  10.  a,  11.  d,  
12. d,  13. a, 14. b, 15. c, 16. c, 17. a, 18. a, 19. a, 20. a. 

 
 

Plan testu 
 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Podać prawidłową klasyfikację potrzeb 

Znać odpowiednie określenie dla stylu 
asertywnego 

Określić potrzeby fizjologiczne 

PP 

Wskazać istotę komunikacji werbalnej 

Rozróżnić przebieg komunikacji dwustronnej 

Sklasyfikować bariery występujące 
w komunikacji społecznej  

PP 

Scharakteryzować dyskusję konstruktywną 

PP 

Wymienić główną zasadę uczestnictwa w 
dyskusji 

Znać czynniki konfliktu ukrytego 

10  Rozróżnić procesy konfliktowe  

11  Wskazać możliwości uniknięcia konfliktu 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

 

12  Określić stosowanie argumentacji 

PP 

13  Rozróżnić formę obwiniania 

14 

Znać fazy negocjacji prowadzące do 
kompromisu 

15  Wymienić główną zasadę negocjacji 

16  Zastosować technikę „dobry- zły facet” 

PP 

17  Wskazać cechy etyki 

18 

Wyjaśnić cele etyki pracownika wobec 

pracodawcy 

19  Przedstawić zasady kodeksu etyki zawodowej  

20  Określić zasady kodeksu etyki zawodowej 

PP 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
5.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
6.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na 

udzielanie odpowiedzi. 

7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij ewentualne wątpliwości. 
8.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
9.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  pisemny  zawiera  20  zadań  i  sprawdza  Twoje  wiadomości  z  zakresu  nawiązywania 

i utrzymywania kontaktów międzyludzkich  

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Wskaż tylko jedną odpowiedź 

prawidłową.  W  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zakreślić  kółkiem 
i zaznaczyć odpowiedź poprawną.  

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu pisemnego masz 40 minut. 
 
 

Materiały dla ucznia:

 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 
 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Podaj prawidłową klasyfikację potrzeb 

a)  fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności. 
b)  bezpieczeństwa, przynależności, samorealizacji. 
c)  samorealizacji, szacunku, przynależności. 
d)  fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności, szacunku, samorealizacji. 

 
2.  Wybierz odpowiednie określenie dla stylu asertywnego 

a)  szanuje swoje prawa i uczucia innych. 
b)  poniża innych przez zabawne sytuacje. 
c)  ukrywa wyraz oczu za przymrużonymi oczami. 
d)  trudno nawiązuje kontakt wzrokowy. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

 

3.  Do potrzeb fizjologicznych zaliczamy 

a)  jedzenie. 
b)  miłość. 
c)  przynależność do organizacji. 
d)  awans zawodowy. 

 
4.  Komunikacja werbalna to 

a)  przekaz informacji za pomocą wyrazów. 
b)  język ciała. 
c)  wyraz uczuć lub władzy. 
d)  komunikacja człowieka za pomocą kontaktu. 

 
5.  Jak przebiega komunikacja dwustronna 

a)  nadawca, odbiorca. 
b)  nadawca, kodowanie, odbiorca. 
c)  nadawca, kodowanie, zachowanie, odbiorca. 
d)  nadawca, kodowanie, zachowanie, dekodowaie, odbiorca. 

 
6.  Bariery w komunikacji społecznej następują przez 

a)  wybiórczość uwagi, różnice kulturowe, stereotypy. 
b)  tylko stereotypy. 
c)  brak przygotowania odpowiedzi na dany temat. 
d)  głównie przez samopoczucie. 

 
7.  Dyskusja konstruktywna jest to 

a)  sposobem rozmowy dwóch osób. 
b)  dialogiem zawierającym spis punktów różniących osoby. 
c)  wymianą poglądów na określony temat. 
d)  zawarciem kompromisu. 

 
8.  Podaj główną zasadę uczestnictwa w dyskusji 

a)  mów głośno, przekrzykując innych. 
b)  nie pozwól innym do wyrażania swoich zdań. 
c)  używaj także fałszywych informacji. 
d)  mów w sposób uporządkowany. 

 
9.  Czynnikami prowadzącymi do konfliktu ukrytego są

 

a)  konkurencja i konflikt ról. 
b)  brak wiedzy. 
c)  brak własnych poglądów. 
d)  postawa agresywna. 

 
10.  Procesy konfliktowe mogą być 

a)  destrukcyjne, konstruktywne. 
b)  tylko konstruktywne. 
c)  destrukcyjne, rzeczowe. 
d)  destrukcyjne, strukturalne, konstruktywne. 

 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

 

11.  Aby uniknąć konfliktu można 

a)  wycofać się z niego. 
b)  pójść na kompromis. 
c)  współpracować z przeciwnikiem. 
d)  zastosować każdą z metod. 

 
12.  Argumentację stosujemy 

a)  w sytuacjach kryzysowych. 
b)  w sytuacjach konfliktowych. 
c)  negocjacjach. 
d)  najczęściej w codziennych sytuacjach. 

 
13.  Obwinianie charakteryzuje zdanie 

a)  jeśli nie posłuchasz, zadasz mi cierpienie. 
b)  jeśli nie posłuchasz, źle się ułoży. 
c)  nie posłuchasz – będziesz cierpiał. 
d)  demonstracja siły i złości przez rozmowy. 

 
14.  Jaka faza negocjacji nie prowadzi do kompromisu 

a)  zdefiniowanie problemu. 
b)  demonstracja siły. 
c)  porozumiewanie stron. 
d)  opracowanie możliwości. 

 
15.  Główną zasadą w negocjacjach jest 

a)  porozumienie. 
b)  różnica w postrzeganiu faktów. 
c)  opracowanie możliwości. 
d)  malejące ustępstwa. 

 
16.  Technika „dobry – zły facet” polega na 

a)  zadawaniu pytań. 
b)  odrzucaniu reguł. 
c)  występowaniu negocjatora stawiającego wygórowane żądania. 
d)  występowaniu żądań. 

 
17.  Etyka jest formą zapisu 

a)  norm moralnych. 
b)  norm kulturalnych. 
c)  zakazu i nakazu. 
d)  norm moralnych i społecznych. 

 
18.  Co nakazuje etyka pracownikowi wobec pracodawcy 

a)  lojalność wobec firmy. 
b)  wydawanie poleceń. 
c)  dążenie do sukcesu. 
d)  tylko zakazy i nakazy. 

 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34 

 

19.  Kodeks etyki zawodowej powinien uwzględniać zasady 

a)  uczciwości i rzetelności. 
b)  bezpieczeństwa. 
c)  tylko w obszarach działalności firmy. 
d)  żadną z wymienionych. 

 
20.  Kodeks etyki zawodowej określa 

a)  zasady postępowania pracowników. 
b)  przyjęte normy. 
c)  zasady postępowania tylko przełożonych. 
d)  gwarantuje sukces życiowy. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35 

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko……………………………………………………………………..................... 
 

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36 

 

Test 2 
Test  jednostopniowy  do  jednostki  modułowej  „Nawiązywanie  i  utrzymywanie 
kontaktów międzyludzkich” 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

 

zadania 1, 2,  4, 5, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 17, 18, 19 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 3, 6, 7, 12, 16, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

  bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 

ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. a,  4.  c,  5.  b,  6.  c,  7.  a,  8.  a,  9.  a,  10.  c,  11.  d,  
12. a,   13. a, 14. b, 15. a, 16. c, 17. a, 18. b, 19. a, 20. a. 
 
Plan testu 
 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Podać co oznaczają określenia fizjologiczne, 
bezpieczeństwa, przynależności, szacunku, 
samorealizacji 

Znać odpowiednie określenie dla danego stylu  

Rozróżnić do jakich potrzeb zaliczamy jedzenie 

PP 

Wskazać do jakiej komunikacji zaliczamy przekaz 
informacji za pomocą wyrazów 

Rozróżnić rodzaj komunikacji –nadawca, 
kodowanie, zachowanie, dekodowanie, odbiorca 
informacji 

Nazwać czym są wybiórczość uwagi, różnice 
kulturowe w komunikacji 

PP 

Nazwać wymianę poglądów na określony temat 

PP 

Nazwać mówienia w sposób uporządkowany 

Wskazać czynniki konkurencji i konfliktu ról 

10  Określić procesy destrukcyjne i konstruktywne  

11  Wskazać możliwości uniknięcia konfliktu 

12 

Określić co stosujemy najczęściej w sytuacjach 
codziennych 

PP 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37 

 

13  Rozróżnić formę obwiniania 

14  Znać do czego nie prowadzi demonstracja siły 

15 

Wskazać do czego zalicza się zasada opracowania 
możliwości 

16  Rozróżnić technikę „dobry- zły facet” 

PP 

17  Wskazać formę zapisu norm moralnych 

18 

Wyjaśnić co nakazuje lojalność pracownika wobec 
pracodawcy 

19 

Przedstawić co określa uczciwość i rzetelność 
pracownika 

20 

Określić gdzie zawarte są zasady postępowania 
pracownika 

PP 

 

Przebieg testowania 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
5.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
6.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na 

udzielanie odpowiedzi. 

7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij ewentualne wątpliwości. 
8.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
9.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  pisemny  zawiera  20  zadań  i  sprawdza Twoje wiadomości  z  zakresu  nawiązywania  i 

utrzymywania kontaktów międzyludzkich  

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Wskaż tylko jedną odpowiedź 

prawidłową.  W  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zakreślić  kółkiem  i 
zaznaczyć odpowiedź poprawną.  

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu pisemnego masz 40 minut. 
 
 

Materiały dla ucznia:

 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

38 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Fizjologiczne,  bezpieczeństwa,  przynależności,  szacunku,  samorealizacji  to  znaczenia 

określające 
a)  prawidłową klasyfikację potrzeb. 
b)  prawidłowe funkcjonowanie. 
c)  prawidłową samorealizację. 
d)  inne. 

 
2.  „Szanuje swoje prawa i uczucia innych” to określenie odpowiednie dla stylu 

a)  agresywny. 
b)  asertywnego. 
c)  pasywny. 
d)  inny. 

 
3.  Jedzenie zaliczamy do 

a)  potrzeb fizjologicznych. 
b)  miłość. 
c)  przynależność do organizacji. 
d)  awansu zawodowego. 

 
4.  Przekaz informacji za pomocą wyrazów to 

a)  komunikacja niewerbalna. 
b)  wyraz uczuć lub władzy. 
c)  komunikacja werbalna. 
d)  komunikacja człowieka za pomocą kontaktu. 

 
5.  Nadawca, kodowanie, zachowanie, dekodowaie, odbiorca to komunikacja 

a)  jednostronna. 
b)  dwustronna. 
c)  wielostronna. 
d)  inna. 

 
6.  Wybiórczość uwagi, różnice kulturowe to 

a)  tylko stereotypy. 
b)  brak przygotowania odpowiedzi na dany temat. 
c)  bariery w komunikacji społecznej. 
d)  kiepskie samopoczucie. 

 
7.  Wymiana poglądów na określony temat jest 

a)  dyskusją konstruktywną. 
b)  sposobem rozmowy dwóch osób. 
c)  dialogiem zawierającym spis punktów różniących osoby. 
d)  zawarciem kompromisu. 

 
8.  Mówienie  w sposób uporządkowany jest główną zasadą uczestnictwa w 

a)  dyskusji. 
b)  kompromisie. 
c)  dialogu. 
d)  nie ma znaczenia. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

39 

 

9.  Konkurencja i konflikt ról to czynniki prowadzące do

 

a)  konfliktu ukrytego. 
b)  braku wiedzy. 
c)  braku własnych poglądów. 
d)  postawy agresywnej. 

 
10.  Destrukcyjne i konstruktywne to określenia 

a)  procesów ugodowych. 
b)  procesów konstruktywnych. 
c)  procesów konfliktowych. 
d)  procesów destrukcyjnych. 

 
11.  Aby uniknąć konfliktu należy 

a)  wycofać się z niego. 
b)  pójść na kompromis. 
c)  współpracować z przeciwnikiem. 
d)  zastosować każdą z metod. 

 
12.  Najczęściej w codziennych sytuacjach stosujemy 

a)  argumentację. 
b)  negocjację. 
c)  dyskusję. 
d)  inne. 

 
13.  Jeśli nie posłuchasz, zadasz mi cierpienie, to zdanie które charakteryzuje 

a)  obwinianie. 
b)  porównywanie. 
c)  sprzeciwianie się. 
d)  domyślanie się. 

 
14.  Demonstracja siły to faza negocjacji która nie prowadzi do 

a)  zdefiniowania problemu. 
b)  kompromisu. 
c)  porozumienia. 
d)  opracowania możliwości. 

 
15.  Opracowanie możliwości jest główną zasadą w 

a)  negocjacjach. 
b)  porozumieniu. 
c)  postrzeganiu faktów. 
d)  ustępstwach. 

 
16.  Występowanie negocjatora stawiającego wygórowane żądania to technika 

a)  ograniczonych kompetencji. 
b)  „co by było, gdyby..” 
c)  „dobry – zły facet”. 
d)  „nie zgadzaj się na pierwszą propozycję”. 

 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

40 

 

17.  Formą zapisu norm moralnych jest 

a)  etyka. 
b)  estetyka. 
c)  zakaz i nakaz. 
d)  pielęgnacja. 

 
18.  Lojalność wobec firmy nakazuje pracownikowi wobec pracodawcy 

a)  wydawanie poleceń. 
b)  etyka. 
c)  dążenie do sukcesu. 
d)  tylko zakazy i nakazy. 

 
19.  Uczciwości i rzetelności uwzględnia 

a)  kodeks etyki zawodowej. 
b)  kodeks bezpieczeństwa. 
c)  kodeks działalności firmy. 
d)  kodeks drogowy. 

 
20.  Zasady postępowania pracowników określa 

a)  kodeks etyki zawodowej. 
b)  przyjęte normy. 
c)  polecenie przełożonych. 
d)  zakazy i nakazy. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

41 

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko……………………………………………………………………..................... 
 

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów międzyludzkich 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

42 

 

7. LITERATURA 

 

1.  Aryle  M.:  Psychologia  stosunków  międzyludzkich.  Wydawnictwo  naukowe  PWN, 

Warszawa 1999 

2.  Bierach A.J.: Mowa ciała kluczem do sukcesu. Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2001 
3.  Maslow A.: Motywacja i osobowość. Instytut wydawniczy PAX, Warszawa 1996 
4.  Zimbardo P.G.: Psychologia i życie PWN, Warszawa 1994