background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
             NARODOWEJ 

 

 

 
 
 
 

 
Zdzisław Lew  

 
 
 
 
 

 

Montowanie rynien i rur spustowych  
713 [01].Z1.11 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2006 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inż. Jan Grycuk 
mgr inż. Mirosława Popek 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
inż. Danuta Frankiewicz 
 
 
Konsultacja: 
inż. Danuta Frankiewicz 
mgr inż. Teresa Sagan 
 
 
 
 
Korekta: 
 
 
 
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[01].Z1.11 
Montowanie rynien i rur spustowych,  zawartego w modułowym programie nauczania dla 
zawodu dekarza. 

 

 
 

 
 

 

 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI

  

 
 

1. Wprowadzenie 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 

2. Wymagania wstępne 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Cele kształcenia   

 

 

 

 

 

 

 

 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

dydaktycznych 

    7 

5. Ćwiczenia  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13 

5.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej 

i ochrony środowiska podczas montażu rynien i rur spustowych 

 

13 

5.1.1. Ćwiczenia         13 

5.2. Charakterystyka i zastosowanie rynien i rur spustowych  

 

 

16 

5.2.1. Ćwiczenia         16 

5.3. Zasady doboru rynien i 

rur 

spustowych 

 

     18 

5.3.1. Ćwiczenia         18 

5.4. Elementy montażowe rynien i rur spustowych    

 

 

 

20 

5.4.1. Ćwiczenia         20 

5.5. Zapotrzebowanie na materiały 

 

 

 

 

 

 

22 

5.5.1. Ćwiczenia         22 
5.6. Zasady montażu rynien i rur spustowych  

 

 

 

 

24 

5.6.1. Ćwiczenia         24 

5.7. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót  

 

 

 

28 

5.7.1. Ćwiczenia         28 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć ucznia

    

 

 

 

 

 

 

30

 

7. Literatura 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

46 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE  

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który pomoże w prowadzeniu zajęć 

dydaktycznych w szkole zawodowej kształcącej w zawodzie dekarza. 

 

W poradniku zamieszczono: 

−  wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakimi powinien dysponować uczeń przed 

przystąpieniem realizacji  programu jednostki modułowej, 

−  cele kształcenia (zestaw umiejętności) – jakie powinien opanować uczeń w wyniku 

realizacji programu jednostki modułowej,  

−  przykładowe scenariusze zajęć – propozycje prowadzenia zajęć dydaktycznych różnymi 

metodami,  

−  propozycje  ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności 

praktycznych,  

−  przykładowe zestawy zadań testowych,   

−  wykaz literatury, z jakiej mogą korzystać uczniowie podczas nauki. 

Według założeń kształcenia modułowego, nauczyciel przede wszystkim ma kierować 

procesem dydaktycznym, stwarzając uczniowi warunki do samodzielnego przyswajania wiedzy 
oraz kształtowania umiejętności w sposób kontrolowany.  

Zalecane jest, aby kształcenie było realizowane metodami aktywizującymi oraz metodami 

praktycznymi.  

W każdej z podanych metod nauczania istotną rolę odgrywa wykonywanie ćwiczeń, 

mających na celu ukształtowanie nowych umiejętności i utrwalenie nabytych wcześniej. 
Umieszczone w poradniku ćwiczenia należy traktować jako przykładowe. Nauczyciel może 
tworzyć nowe ćwiczenia, dostosowane do możliwości i warunków lokalnych, jednakże powinny 
one prowadzić do osiągnięcia wszystkich celów określonych w programie jednostki modułowej. 

Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń uczeń ma możliwość sprawdzenia poziomu swoich 

postępów, odpowiadając na pytania podane w podrozdziale Sprawdzian postępów. Według tego 
samego zestawu pytań nauczyciel dokonuje oceny osiągnięć ucznia. Uczeń powinien 
samodzielnie przeczytać pytania i udzielić na nie odpowiedzi. W tym celu wstawia X obok 
słowa: 

•  TAK – jeżeli jego odpowiedź na pytanie jest twierdząca (operacja wykonana w sposób 

prawidłowy)  

•  NIE – jeżeli jego odpowiedź na pytanie jest przecząca (operacja wykonana w sposób 

nieprawidłowy lub  niepełny).  

Podobne czynności wykonuje nauczyciel, obserwując zachowania ucznia i efekty jego 

pracy. Po dokonaniu przeglądu odpowiedzi, ustala się pytania, na które uczeń nie potrafił 
odpowiedzieć lub odpowiedział przecząco. Brak odpowiedzi lub zaznaczenie NIE wskazują luki 
w wiedzy lub umiejętnościach. Zmusza to ucznia do ponownego zapoznania się z potrzebnymi 
treściami, powtórzenia ćwiczenia lub jego części. Podczas oceny należy przyjąć zasadę,  że 
zadanie (ćwiczenie) będzie zaliczone tylko wtedy, kiedy będzie wykonane zgodnie z przyjętymi 
standardami i kryteriami. Można stosować przyjęty w danej placówce wewnętrzny system 
oceniania, można też potwierdzać umiejętności ucznia w skali dwustopniowej: ćwiczenie 
(zadanie) zaliczone, ćwiczenie (zadanie) niezaliczone.  

Na zakończenie realizacji programu jednostki modułowej nauczyciel przeprowadza 

sprawdzian sumatywny, którego wynik określa poziom przyswojonych wiadomości 
i ukształtowanych umiejętności. W tym celu nauczyciel może posłużyć się propozycjami testów 
teoretycznych i praktycznych. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

 
 
 
 
 

 
 

 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

713[01].Z1 

Technologia robót dekarsko – blacharskich 

713 [01].Z1.01 

713 [01].Z1.02 

713 [01].Z1.03 

713 [01].Z1.04 

713 [01].Z1.05 

713 [01].Z1.06 

713 [01].Z1.09 

713 [01].Z1.10 

713 [01].Z1.11 

713 [01].Z1.13 

713 [01].Z1.07 

713 [01].Z1.08 

713 [01].Z1.15 

713 [01].Z1.16 

713 [01].Z1.14 

713 [01].Z1.12 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej 

 

uczeń powinien umieć: 

– 

stosować terminologię budowlaną, 

– 

odróżniać technologie wykonania budynku,  

– 

odczytywać i interpretować rysunki budowlane, 

– 

posługiwać się dokumentacją budowlaną, 

– 

rozpoznawać i charakteryzować podstawowe materiały budowlane, 

– 

określać cechy techniczne i przydatność materiałów budowlanych stosowanych  w robotach 
dekarskich,  

– 

wykonywać przedmiary i obmiary robót, 

– 

wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne, 

– 

przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,  

– 

stosować przepisy: bezpieczeństwa, higieny i prawa pracy, ochrony przeciwpożarowej 

– 

i ochrony środowiska, 

– 

stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, 

– 

dobierać, użytkować i konserwować sprzęt ochrony indywidualnej, 

– 

organizować, użytkować i likwidować stanowisko pracy dekarza zgodnie z zasadami 
organizacji pracy, wymogami technologicznymi, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, 
przeciwpożarowymi, ochrony środowiska i zasadami ergonomii, 

– 

posługiwać się narzędziami, urządzeniami i sprzętem do robót dekarskich i pomocniczych, 
których użytkowanie nie wymaga dodatkowych uprawnień , zgodnie z zasadami ich 
eksploatacji, konserwacji oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, 

– 

posługiwać się prostym sprzętem pomiarowym, 

– 

przygotowywać różnego rodzaju materiały do robót dekarskich i blacharskich, 

– 

organizować stanowiska składowania i magazynowania, 

– 

składować i transportować materiały oraz sprzęt budowlany na stanowisko pracy, 

– 

stosować zasady prawidłowej gospodarki odpadami przy wszelkiego rodzaju robotach 
dekarskich i blacharskich. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć: 

– 

dobrać narzędzia i sprzęt, 

– 

dobrać i przygotować materiały do montażu, 

– 

zmontować rynny wiszące, 

– 

zmontować rynny stojące, 

– 

zmontować rynny leżące, 

– 

zmontować rynny żelbetowe, 

– 

zmontować rynny z tworzyw sztucznych, 

– 

zmontować rury spustowe z blachy, 

– 

zmontować rury spustowe z tworzyw sztucznych, 

– 

połączyć rury spustowe z rynnami, 

– 

zmontować rynny i rury spustowe zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ  

 

Scenariusz 1 

 

Osoba prowadząca ………………………………………………………… 
Modułowy program nauczania: Dekarz 713[01] 
Moduł: Technologia robót dekarsko – blacharskich 713[01].Z1 
Nazwa zawodu – Dekarz 
Nazwa jednostki modułowej – 713[01].Z1.11 – Montowanie  rynien i rur spustowych 
Temat – Rozróżnianie systemów orynnowania 
 

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności charakteryzowania systemów orynnowań. 
 
W wyniku prawidłowo zorganizowanej dyskusji dydaktycznej z tworzeniem metaplanu 

uczeń ma możliwość 
-  przyswojenia wiadomości dotyczących: 

•  rodzajów orynnowania, 

•  cech charakteryzujących systemy rynien i rur spustowych, 

•  zakresu stosowania systemu rynien i rur spustowych,  
•  kształtów rynien i rur spustowych, 

•  sposobów montażu rynien i rur spustowych, 

-  kształtowania umiejętności: 

•  rozpoznawania rodzajów rynien i rur spustowych, 
•  określania cech materiałowych charakteryzujących rynien i rur spustowych, 

•  określania zakresu stosowania poszczególnego rodzaju rynien i rur spustowych, 

•  montowania poszczególnych elementów rynien i rur spustowych. 

 
 
Środki dydaktyczne 
 
Do realizacji ćwiczenia niezbędne są: 

-  stanowisko z makietą orynnowania, 
-  arkusze papieru, 
-  zdjęcia różnych przykładów zastosowania i mocowania systemu orynnowania,  
-  Martinek W., Michnowski Z.: Dekarstwo i blacharstwo budowlane. WSiP Warszawa 1999, 
-  Czasopisma – Murator.   

 
 
1.  Tok prowadzenia zajęć: 
 
FAZA 1 

1.  Wprowadzenie do tematu. 
2.  Przyjęcie przez uczestników zajęć metaplanu jako metody rozwiązania problemu. 

 
FAZA 2 

1.  Przedstawienie problemu głównego – rozpoznanie systemu orynnowania. 
2.  Charakterystyka orynnowania.  
3.  Przedstawienie różnych rodzajów montażu orynnowania. 
4.  Porządkowanie i szukanie cech wspólnych różnych systemów orynnowania. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

FAZA 3 

1.   Podział uczestników zajęć na grupy. 
2.   Omówienie wybranego sposobu montażu orynnowania i przedstawienie rozwiązania 

problemu. 

3.   Tworzenie w grupach drugiego sposobu montażu tego samego orynnowania. 
4. Wykazywanie się umiejętnością dokonywania doboru orynnowania do różnych 

rozwiązań konstrukcyjnych dachu na przykład montaż do deski czołowej albo 
okapowej. 

5.   Prezentacja rozwiązań przedstawionych na plakatach z analizą ich zasadności. 

 
FAZA 4 

1.  Sformułowanie wniosków wynikających z rozwiązań przedstawionych na 

poszczególnych plakatach. 

2.  Podsumowanie. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz 2 
 

Osoba prowadząca ………………………………………………………… 
Modułowy program nauczania: Dekarz 713[01] 
Moduł: Technologia robót dekarsko – blacharskich 713[01].Z1 
Nazwa zawodu – Dekarz 
Nazwa jednostki modułowej – 713[01].Z1.11 – Montowanie  rynien i rur spustowych 

 
 

ARKUSZ INFORMACYJNY nr 1 

DO PROWADZENIA  ZAJĘĆ TEORETYCZNO - PRAKTYCZNYCH 

METODĄ PROJEKTÓW 

 

PROJEKT - Montaż rynien i rur spustowych  

 
Temat: Zaproponuj rozwiązanie techniczne i materiałowe wykonania rynien i rur  

spustowych odprowadzających wody opadowe z dachu o konstrukcji zadanej na rysunku 
technicznym przekazanym przez nauczyciela. 

 
Dane wyjściowe: 

-  dach dwu spadowy na budynku wolno stojącym, 
-  powierzchnia dachu w rzucie poziomym wynosi  - 132 m

2

 

-  dach krokwiowy, 
-  połacie dachowe nachylone pod kątem 45

0

,  

-  pełne łączenie, 
-  deska okapowa wysunięta. 
 

Cel ogólny:  
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

-  posługiwać się dokumentacją techniczno-budowlaną, 
-  stosować oznaczenia graficzne elementów dekarskich i blacharskich na rysunkach 

technicznych, 

-  dobrać system orynnowania i rozwiązania montażowego,  
-  obliczyć ilość materiałów na wykonanie orynnowanie, 
-  dobrać i obliczyć materiały pomocnicze potrzebne przy montażu rynien i rur spustowych 

w wybranej technologii, 

-  zorganizować stanowiska pracy dekarza, 
-  dobrać narzędzia, sprzęt i maszyny potrzebne do wykonania montażu systemów 

orynnowania , 

-  zamontować i połączyć elementy orynnowania, 
-  przeprowadzić odbiór techniczny wykonanego zadania. 
-  zastosować wiedzę teoretyczną w praktyce, 
-  skorzystać z tekstowych i nietekstowych źródeł informacji, 
-  dokonać analizy, syntezy i wyboru optymalnych rozwiązań technicznych, 

oraz: 

-  podejmować samodzielne decyzje, 
-  współpracować w grupie, 
-  mieć poczucie odpowiedzialności za wykonane zadania, 
-  zaprezentować wytwór swojej pracy. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

FAZA 1 

 

Wprowadzenie do tematu z zasugerowaniem problemów do rozwiązania. 

 
Zagadnienia i problemy do poznania i rozwiązania podczas montażu orynnowania: 

-  materiały zastosowane w orynnowaniu – rodzaje, właściwości i zastosowanie, 
-  charakterystyka systemu orynnowania przy pokryciach dachowych, 
-  narzędzia, sprzęt i maszyny potrzebne do realizacja zadania, 
-  przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony 

środowiska. 

Uczeń powinien przyswajać treści kształcenia: 

-  pracując samodzielnie lub w zespole,  
-  korzystając z informacji ujętych w innych jednostkach modułowych, 
-  posługując się innymi metodami, przy wykorzystaniu między innymi 

arkuszy: 

instrukcyjnych do samokształcenia, tekstów przewodnich. 

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć: 

-  rozpoznać elementy dachu, 
-  rozpoznać systemy orynnowań, 
oraz 
-  dobrać narzędzia i sprzęt do montażu systemów orynnowania, 
-  dobrać i przygotować materiały do montażu systemów orynnowania, 
-  wykonać montaż metalowych ocynkowanych systemów orynnowania, 
-  wykonać montaż metalowych powlekanych systemów orynnowania, 
-  wykonać montaż tytanowocynkowych lutowanych systemów orynnowania, 
-  wykonać montaż miedzianych lutowanych systemów orynnowania, 
-  wykonać, montaż systemów orynnowania z PCV na zatrzaski,  
-  wykonać, montaż klejonych systemów orynnowania z PCV, 
-  wykonać montaż systemów orynnowania wiszących na desce czołowej, 
-  wykonać montaż systemów orynnowania wiszących na desce okapowej, 
-  wykonać montaż systemów orynnowania leżących na desce czołowej, 
-  wykonać montaż systemów orynnowania z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i higieny 

pracy oraz przepisów przeciwpożarowych i ochrony środowiska. 

 

FAZA 2 

 

Sformułowanie tematów i ustalenie zakresu projektu. 
 
ZAKRES PROJEKTU 
 
Efektem końcowym kształcenia metodą projektów powinno być opracowanie (w formie 

pisemnej i rysunkowej) zawierające: 
-  rozwiązanie materiałowe systemu orynnowania, 
-  rysunki w skali 1:5, ilustrujące elementy rynien i rur spustowych, 
-  wyliczenie ilości materiałów potrzebnych do wykonania rynien i rur spustowych na całym 

dachu, 

-  określenie kolejności robót podczas montażu rynien i rur spustowych, 
-  dobór narzędzi, sprzętu potrzebnych do realizacja poszczególnych etapów zadania 

zawodowego, 

-  przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska 

obowiązujące podczas wykonywania montażu rynien i rur spustowych. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

WYKAZ ZAGADNIEŃ DO REALIZACJI W INNYCH JEDNOSTKACH 
MODUŁOWYCH 

 
Zagadnienia dotyczą: 

-  doboru narzędzi, sprzętu i maszyn potrzebnych do realizacja zadania zawodowego – 

jednostka modułowa 713[01].  Z1.01, 

-  rozwiązań materiałowych obróbek blacharskich wraz z wyliczaniem ilości materiałów – 

jednostka modułowa 713[01]. Z1.09, 

-  przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej i ochrony 

środowiska – jednostki modułowe: 713[01].Z1.04, 713[01].Z1.05, 713[01].Z1.06, 
713[01].Z1.07, 713[01].Z1.08 i 713[01].Z1.09. 

 

FAZA 3 

Realizacja projektu 
 
Prace związane z realizacją projektu powinny odbywać się w czasie trwania zajęć 

teoretyczno – praktycznych w placówce szkoleniowej oraz poza placówką, na przykład 

przypadku samodzielnego poszukiwania i kompletowania informacji o materiałach 

stosowanych w robotach blacharskich i dekarskich. 

Konsultacje tematyczne powinny być prowadzone przez nauczycieli w ramach zajęć 

dydaktycznych. 

 

 

FAZA 4 

Prezentacja projektu 
 

Prezentacji wykonanego projektu dokonuje każdy uczeń oddzielnie zgodnie z wcześniej 

ustalonymi zasadami. 

Oceny projektu dokonują: 

-  uczniowie – wykonawcy projektu (samoocena), 
-  koledzy – uczniowie uczestniczący w  zajęciach, 
-  nauczyciele prowadzący,                                                                                 
kierując się przy tym kryteriami ujętymi w Arkuszu obserwacji zachowań zawodowych ucznia 
(Załącznik nr 1). 
 
Uwaga: 

Prowadzenie zajęć z zastosowaniem metody projektów jest rozłożone w czasie. Ze względu 

na to realizacja zadania zawodowego polega na przeprowadzeniu wielu ćwiczeń. Efekt każdego 
ćwiczenia należy ocenić po jego wykonaniu, a wyniki odnotować w karcie obserwacji. 
 

Czas przeznaczony na przeprowadzenie prezentacji projektu wynosi 20 minut dla 

każdego projektu. 

 

FAZA 5 

 
Sumatywny pomiar poziomu wiedzy i umiejętności rzeczywiście ukształtowanych podczas 

zajęć prowadzonych metodą projektów, jako metodą dominującą oraz innymi metodami 
powinien być przeprowadzony przy zastosowaniu jako narzędzi pomiaru dydaktycznego zestawu 
zadań testowych. 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

Czas przewidziany na przeprowadzenie sprawdzianu 45 minut. 

Załącznik nr 1 do arkusza informacyjnego kształcenia metodą projektów 
 

Imię i nazwisko ucznia 

 

 

ARKUSZ  OBSERWACJI i OCENY ZACHOWAŃ ZAWODOWYCH UCZNIA 

 

Temat projektu  

 Montaż rynien i rur spustowych 

 

Obserwator 

L. p. 

Kryteria oceny 

Uczeń Koledzy Nauczyciel 

Ocena 

końcowa 

średnia 

1.   wybór materiałów źródłowych  

wykorzystywanych podczas realizacji projektu 

 

 

 

 

2.    dobór  materiału na wykonanie rynien i rur 

spustowych 

 

 

 

 

3.   dobór materiałów pomocniczych 

 

 

 

 

4.   dobór sposobu montażu rynien i rur 

spustowych 

 

 

 

 

5.   wyliczenie  ilości potrzebnych materiałów na 

wykonanie rynien i rur spustowych 

 

 

 

 

6.   wyliczenie  ilości potrzebnych materiałów 

pomocniczych 

 

 

 

 

7.    dobór  narzędzi, sprzętu i sprzętu,  

 

 

 

8.   montaż rynien i rur spustowych 

 

 

 

 

9.    estetyka wykonania pokrycia dachowego 

 

 

 

 

10.   przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny 

pracy 

 

 

 

 

Razem punktów 

 

 

 

 

 

Uwaga: Skala ocen punktowych od 1 do 5 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Przepisy  bezpieczeństwa i 

higieny pracy, ochrony 

przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas montażu 
rynien i rur spustowych 

 

5.7.1 Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Wyszukaj na rysunku przedstawiającym organizację stanowiska pracy i sposób prowadzenia 

robót przez dekarzy montujących system odprowadzania wody opadowej z dachu, wszystkie 
przypadki złamania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy i zanotuj je na arkuszu papieru. 

 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad  bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  obejrzeć rysunek dostarczony przez nauczyciela, 
5)  odszukać na nim przypadki złamania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, 
6)  sporządzić  w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
7)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
8)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
9)  dokonać samooceny pracy,  
10)  uporządkować stanowisko pracy. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

-  dyskusja dydaktyczna,  
-  ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

-  rysunek (plansza, folia, demonstracja multimedialna) przedstawiający przypadki 

nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, w czasie wykonywania robót 
na wysokości, 

-  film pod tytułem Bezpieczeństwo i higiena pracy w trakcie robót budowlanych 

prowadzonych na wysokościach” 

sprzęt do odtworzenia filmu (magnetowid, komputer z projektorem multimedialnym).

 

 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

Ćwiczenie 2 

Uzupełnij tabelę (Załącznik nr 1 do ćwiczenia) wpisując: 

-  w kolumnie pierwszej – zagrożenia zdrowia, występujące podczas montażu runien i rur 

spustowych, 

-  w kolumnie drugiej – środki ochrony osobistej lub zabezpieczenia chroniące człowieka 

przed tymi zagrożeniami. 
 
Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad  bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  wymienić i wpisać do tabeli zagrożenia zdrowia przy montażu orynnowania 
5)  wpisać do odpowiedniej tabeli środki ochrony indywidualnej lub zabezpieczenia, 
6)  sporządzić  w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
7)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
8)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
9)  dokonać samooceny pracy, 
10) uporządkować stanowisko pracy. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

-  dyskusja dydaktyczna, ćwiczenia. 
 

Środki dydaktyczne: 

-  instrukcje obsługi stosowanych urządzeń, narzędzi i sprzętu, 
-  Załącznik nr 1 do ćwiczenia – Tabela, 
-  literatura. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

 

Załącznik nr 1 
 

Montowanie rynien i rur spustowych 

 

Rodzaj zagrożenia 

Środki ochrony 

indywidualnej lub zabezpieczenia 

L.p. 

II 

 

 
 
 

 

 

 
 
 

 

 

 
 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

5.2. Charakterystyka i zastosowanie rynien i rur spustowych 

5.2.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj systemy orynnowań i jego charakterystyczne cechy z planszy (lub ze zdjęć), 

wypisując ich nazwy na arkuszu papieru. 
 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  na podstawie dostarczonych przez nauczyciela fotografii lub rysunków, rozpoznać system 

odprowadzania wody ze względu na zastosowany materiał i miejsce ich mocowania, 

5)  scharakteryzować elementy orynnowania, 
6)   określić położenie rynien, kształty przekroju poprzecznego, zastosowany materiał, 
7)  określić sposób połączenia z rurami spustowymi,  
8)  określić lokalizację rur spustowych i sposób odprowadzenia wody od budynku, 
9)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
10) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
11) zaprezentować efekty swojej pracy, 
12) dokonać samooceny pracy, 
13) uporządkować stanowisko pracy. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

-  dyskusja dydaktyczna z tworzeniem metaplanu. 
 

Środki dydaktyczne: 

–  plansze, zdjęcia, przeźrocza, film video lub na płycie CD z systemami odprowadzania wody, 
–  tabela o miękkim podłożu w którą łatwo wbić szpilki, 
–  zestaw kartek o różnych kolorach i różnym kształcie, 
–  arkusz papieru,  
–  szpilki, 
–  plansze lub zdjęcia systemów orynnowań, 
–  literatura. 
 
Ćwiczenie 2 
Posegreguj elementy orynnowania. Wpisz ich nazwy w załączniku nr 1, dzieląc je na grupy: 

a)  w kolumnie 1 - należące do części dachowej, 
b) w kolumnie 2 - należące do części spustowej i odprowadzającej deszczówkę. 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  nazwać poszczególne elementy orynnowania, 
5)  wpisać do odpowiednich rubryk rozpoznane elementy orynnowania, 
6)  uzasadnić sposób ich przyporządkowania, 
7)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
8)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
9)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
10) dokonać samooceny pracy, 
11) uporządkować stanowisko pracy. 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

plansze lub zdjęcia obróbek blacharskich, 

– 

przeźrocza lub zdjęcia na płycie CD, 

– 

film video lub na płycie CD, 

– 

materiały informacyjne producentów systemów orynnowania, 

– 

arkusz ćwiczeniowy (załącznik nr 1 do ćwiczenia). 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

metoda samokształcenia, ćwiczenia. 
 

Załącznik 1 

Elementy orynnowania  

należące do części dachowej

 

Elementy orynnowania  

należące do części spustowej  

i odprowadzającej wody opadowe

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

5.3.  Zasady doboru rynien i rur spustowych 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Określ  średnicę rynien oraz rur spustowych usytuowanych w pobliżu narożnika budynku. 

W tym celu oblicz efektywną powierzchnię dachu (połaci dachowej) na podstawie dokumentacji: 

 

B – odległość w poziomie od narożnika do kalenicy, 
C – wysokość dachu, 
L – długość dachu. 
 
Korzystając z tabeli 1, wybierz parametry i sposób odprowadzania wody.  

 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  odczytać z dokumentacji właściwe wymiary dachu, 
5)  zastosować wzór do obliczenia efektywnej powierzchni dachu, 
6)  obliczyć efektywną powierzchnię odwadnianego dachu (połaci dachowej), 
7)  na podstawie obliczonej powierzchni i lokalizacji rury spustowej dobrać z tabeli 1 średnicę 

rynny i rury spustowej, 

8)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
9)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
10) zaprezentować efekty swojej pracy, 
11) dokonać samooceny pracy, 
12) uporządkować stanowisko pracy. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

dyskusja dydaktyczna,  

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

dokumentacja (rysunek), 

– 

model więźby dachowej, 

– 

blok rysunkowy formatu A4, 

– 

miarka zwijana, 

– 

poziomnica , 

– 

listwa murarska. 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

Ćwiczenie 2 

Określ  średnicę rynien oraz rur spustowych usytuowanych na środku budynku. W tym celu 

oblicz efektywną powierzchnię dachu (połaci dachowej) na podstawie dokumentacji: 

 

B – odległość w poziomie od narożnika do kalenicy, 
C – wysokość dachu, 
L – długość dachu, 
Korzystając z tabeli 1, wybierz parametry i sposób odprowadzania wody. 

Uwaga: zachowaj dane dobranej rynny i rury spustowej. Będą potrzebne w jednym 

z następnych ćwiczeń. 

 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  odczytać z dokumentacji właściwe wymiary dachu, 
5)  zastosować wzór do obliczenia efektywnej powierzchni dachu, 
6)  obliczyć efektywną powierzchnię odwadnianego dachu (połaci dachowej), 
7)  na podstawie obliczonej powierzchni i lokalizacji rury spustowej dobrać z tabeli 1 średnicę 

rynny i rury spustowej, 

8)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
9)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
10) zaprezentować efekty swojej pracy, 
11) dokonać samooceny pracy, 
12) uporządkować stanowisko pracy. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

dyskusja dydaktyczna, 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne:

 

– 

dokumentacja budynku, 

– 

linijka, kalkulator. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

5.4. Elementy montażowe rynien i rur spustowych 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Wybierz i poukładaj w całość zgodnie z przeznaczeniem i rodzajem elementy jednego 

z trzech systemów orynnowania wymieszanych razem. 

Wybrane elementy ułóż obok siebie w ten sposób, aby ukazać ich współpracę w systemie.  
 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  zaobserwować różnice w elementach systemów odprowadzania wody,  
5)  zidentyfikować wyeksponowane systemy odwodnień, 
6)  zidentyfikować elementy poszczególnych systemów, 
7)  zapisać nazwy rozpoznanych elementów, 
8)  rozdzielić elementy systemów, 
9)  sprawdzić czy wybrane elementy pasują do siebie, 
10) ułożyć obok siebie elementy systemów w taki sposób, aby ukazać ich współpracę, 
11) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
12) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
13) zaprezentować efekty swojej pracy, 
14) dokonać samooceny pracy, 
15) uporządkować stanowisko pracy. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

trzy komplety elementów różnych systemach odprowadzania wody, 

– 

miarka zwijana, 

– 

tablice poglądowe lub prospekty firm, oferujących systemy odprowadzania wody. 

 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

Ćwiczenie 2 

Dobierz materiały potrzebne do wykonania orynnowania z rurą spustową o długości 2 m 

zlokalizowaną na środku budynku. Zapisz wszystkie elementy orynnowania niezbędne do jego 
wykonania i odprowadzenia wody na zewnątrz budynku. Skorzystaj z obliczeń zawartych 
w ćwiczeniu 2 (5.3.1.). 
 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  odczytać z obliczeń zawartych w ćwiczeniu 2 (5.3.1.) średnice rynny i rury spustowej, 
5)  obliczyć długości rynny i rury spustowej, 
6)  dobrać ilość elementów montażowych do wykonania zadania, 
7)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
8)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
9)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
10) dokonać samooceny pracy, 
11) uporządkować stanowisko pracy. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

arkusz ćwiczeniowy, 

– 

kalkulator. 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

5.5.  Zapotrzebowanie na materiały 

 

5.5.1. Ćwiczenia

 

 

Ćwiczenie 1 

Sporządź zapotrzebowanie na materiały do wykonania wybranego systemu odprowadzania 

wody na podstawie dokumentacji budynku. 
 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  przygotować przyrządy pomiarowe, 
5)  odczytać dokumentację budynku, 
6)  obliczyć powierzchnię dachu , 
7)  dobrać system odprowadzania wody , 
8)  dobrać średnicę rynien i rur spustowych, 
9)  określić i zapisać ilość materiałów potrzebnych do wykonania systemu, 
10) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
11) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia,  
12) zaprezentować efekty swojej pracy, 
13) dokonać samooceny pracy, 
14) uporządkować stanowisko pracy. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem,  

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

dokumentacja budynku, 

– 

linijka, 

– 

kalkulator, 

– 

arkusz papieru. 

 

Ćwiczenie 2 

Sporządź zapotrzebowanie na materiały do wykonania wybranego systemu odprowadzania 

wody na podstawie pomiaru rzeczywistego budynku lub modelu budynku. 
 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  przygotować przyrządy pomiarowe, 
5)  dokonać pomiarów dachu i budynku, 
6)  obliczyć powierzchnię dachu , 
7)  dobrać system odprowadzania wody , 
8)  dobrać średnicę rynien i rur spustowych, 
9)  określić i zapisać ilość materiałów potrzebnych do wykonania systemu, 
10) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
11) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
12) zaprezentować efekty swojej pracy, 
13) dokonać samooceny pracy, 
14) uporządkować stanowisko pracy. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem,  

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

budynek lub model budynku, 

– 

taśma lub przymiar zwijany, 

– 

kalkulator, 

– 

arkusz papieru. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

5.6.

 

Zasady montażu rynien i rur spustowych

 

 

5.6.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Na podstawie rysunków z poradnika ucznia i rysunku dostarczonego przez nauczyciela 

zmontuj fragment systemu odprowadzenia wody z połaci dachowej, składającego się  z rynny 
wiszącej i rury spustowej, wykonanych z tworzywa sztucznego.  
 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  dobrać odpowiednie narzędzia i sprzęt pomiarowo – kontrolny, 
5)  wykonać pomiary makiety dachu, 
6)  dobrać materiały główne i pomocnicze i przygotować je do montażu, 
7)  wyznaczyć położenie elementów systemu odwodnienia połaci dachowej na makiecie, 
8)  zamocować haki rynnowe do deski czołowej, 
9)  zamocować rynnę wraz z denkami i lejem, 
10)  określić miejsce zamocowania pierwszej obejmy do rury, 
11)  zamocować fragment rury spustowej, 
12)  założyć kolanka, 
13)  wyznaczyć właściwą długość rury łączącej kolanka, 
14)  dociąć rurę i połączyć ją z kolankami, 
15)  wykonać montaż, 
16)  usunąć ewentualne usterki, 
17)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
18)  sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
19)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
20)  dokonać samooceny pracy, 
21)  uporządkować stanowisko pracy. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem,  

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

model połaci dachowej z fragmentem ściany budynku, 

– 

elementy systemu odprowadzania wody z PCV, 

– 

piłka do cięcia metalu, 

– 

pilnik, 

– 

wkręty,  

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

– 

wkrętarka,  

– 

linka murarska, 

– 

pion murarski, 

– 

poziomnica, 

– 

wkrętak z wymiennymi końcówkami, 

– 

ołówek stolarski, marker, 

– 

przymiar zwijany.   

 
Cwiczenie 2
 

Na podstawie rysunku dostarczonego przez nauczyciela zmontuj lej i rynnę za pomocą 

dwóch kolanek i dociętego na odpowiednią długość fragmentu rury. 
  

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,  
4)  dobrać odpowiednie narzędzia i sprzęt pomiarowo – kontrolny, 
5)  wykonać pomiary makiety dachu, 
6)  dobrać materiały główne i pomocnicze i przygotować je do montażu, 
7)  wyznaczyć położenie elementów systemu odwodnienia połaci dachowej na makiecie, 
8)  montować pas podrynnowy na desce okapowej, 
9)  zamocować haki rynnowe do deski okapowej, 
10) zamocować rynnę wraz z denkami i lejem, 
11) określić miejsce zamocowania pierwszej obejmy do rury, 
12) zamocować fragment rury spustowej, 
13) założyć kolanka, 
14) wyznaczyć właściwą długość rury łączącej kolanka, 
15) dociąć rurę i połączyć ją z kolankami, 
16) wykonać montaż elementów, 
17) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
18) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
19) zaprezentować efekty swojej pracy, 
20) dokonać samooceny pracy, 
21) uporządkować stanowisko pracy. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem,  

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

dokumentacja (rysunek), 

– 

model połaci dachowej z wysuniętą deską okapową i fragmentem ściany budynku, 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

– 

elementy systemu odwodnienia połaci, z wykorzystaniem rynny leżącej, 

– 

piłka do cięcia metalu,  

– 

pilnik,  

– 

wiertarko - wkrętarka,  

– 

wiertarka udarowa z wiertłem do betonu,  

– 

linka murarska,  

– 

pion murarski,  

– 

poziomnica, 

– 

wkrętak z wymiennymi końcówkami,  

– 

ołówek stolarski, marker,  przymiar zwijany,  

– 

lutownica, 

– 

przymiar zwijany.  

 

 
Ćwiczenie 3 

Na podstawie rysunku dostarczonego przez nauczyciela zmontuj fragment systemu 

odprowadzenia wody z połaci dachowej za pomocą rynny stojącej z blachy ocynkowanej 
i połącz z rurami spustowymi przy użyciu cyny. Boczne dekle rynny będą osadzone na silikonie 
i  łączone do rynny za pomocą nitów. Rynny będą osadzone w uchwytach rynnowych, 
ustawionych ze spadkiem na pasie podrynnowym i zamocowanych do deski czołowej. Obejmy 
do rur będą zamocowane do ściany za pomocą kołków rozporowych.  

 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie,  
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  dobrać odpowiednie narzędzia i sprzęt pomiarowo – kontrolny, 
5)  wykonać pomiary makiety dachu, 
6)  dobrać materiały główne i pomocnicze i przygotować je do montażu, 
7)  wyznaczyć położenie elementów systemu odwodnienia połaci dachowej na makiecie, 
8)  zamocować haki rynnowe do deski czołowej, 
9)  wyciąć otwór w pasie podrynnowym, 
10) wlutować wpust dolny,  
11) zamocować rynnę wraz z denkami i lejem, 
12) określić miejsce zamocowania pierwszej obejmy do rury,  
13) zamontować obejmy do rury, 
14) zamocować rurę spustową, 
15) wykonać montaż elementów, 
16) usunąć ewentualne usterki, 
17) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
18) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
19) zaprezentować efekty swojej pracy, 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

20) dokonać samooceny pracy, 
21) uporządkować stanowisko pracy. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem,  

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne:

 

– 

model połaci dachowej z gzymsem i fragmentem ściany budynku, 

– 

elementy systemu odprowadzenia wody za pomocą  rynny stojącej, 

– 

piłka do cięcia metalu,   

– 

pilnik,  

– 

wiertarko - wkrętarka,  

– 

wiertarka udarowa z wiertłem do betonu,  

– 

linka murarska,   

– 

pion murarski,   

– 

poziomnica,   

– 

wkrętak z wymiennymi końcówkami,   

– 

ołówek stolarski,  

– 

marker,   

– 

przymiar zwijany,  

– 

lutownica. 

 

 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

5.7. 

Warunki techniczne wykonania i odbioru robót

 

 

5.7.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Dokonaj odbioru zamontowanego systemu odwodnienia połaci, wykorzystując 

dokumentację techniczną.  
 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  zapoznać się z warunkami odbioru, 
5)  przygotować narzędzia pomiarowe, 
6)  dokonać pomiarów wykonanego systemu odwodnienia połaci, 
7)  porównać prawidłowość wykonania z dokumentacją rysunkową i opisową, 
8)  sprawdzić szczelność systemu, 
9)  sprawdzić luzy, 
10) sprawdzić estetykę wykonania, 
11) zanotować zauważone błędy wykonawcze i odstępstwa od dokumentacji, 
12) określić przyczyny zauważonych błędów, 
13) zaproponować sposób usunięcia usterek, 
14) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
15) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
16) zaprezentować efekty swojej pracy, 
17) dokonać samooceny pracy, 
18) uporządkować stanowisko pracy. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

dokumentacja techniczna budynku, 

– 

arkusz papieru,  

– 

kalkulator, 

– 

przymiar składany lub zwijany, 

– 

sznurek, 

– 

pion murarski, 

– 

poziomnica. 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

Ćwiczenie 2 

Dokonaj odbioru zamontowanego systemu odwodnienia połaci dachowej  pod względem 

jego szczelności. 
 

Wskazówki do realizacji: 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres 

 

i techniki wykonania zadania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy na 
stanowisku roboczym. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zaplanować przebieg wykonania ćwiczenia – plan zapisać w zeszycie, 
3)  przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 
4)  zapoznać się z warunkami odbioru, 
5)  przygotować naczynie z wodą, 
6)  porównać prawidłowość wykonania z dokumentacją rysunkową i opisową, 
7)  sprawdzić szczelność systemu poprzez wlanie wody do rynny w najdalej oddalony punkcie 

od leja spustowego, 

8)  zanotować zauważone błędy wykonawcze i odstępstwa od dokumentacji, 
9)  określić przyczyny zauważonych błędów, 
10) zaproponować sposób usunięcia usterek, 
11) sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia, 
12) sformułować wnioski z realizacji ćwiczenia, 
13) zaprezentować efekty swojej pracy, 
14) dokonać samooceny pracy,  
15) uporządkować stanowisko pracy. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

dokumentacja techniczna budynku, 

– 

wiadro z wodą, 

– 

arkusz papieru. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

 

Test 1 

 

Teoretyczny test dwu stopniowy do jednostki modułowej Montowanie  rynien 
i rur spustowych 

 

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

-  zadania: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 18, 19, 21 i 22 są z poziomu podstawowego, 
-  zadania: 8, 11, 16, 17 i 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt  

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 

oceny szkolne: 

-  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 
-  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,  
-  dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,  
-  bardzo dobry – za 20 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego. 
-  celujący – za rozwiązanie wszystkich zadań 
 

 

Klucz odpowiedzi: 1. c,  2. d,  3. b,  4. c,  5. c,  6. d,  7. d,  8. c,  9. b,  10. a, 11. c, 
12. 13. a, 14. a, 15. b, 16. a, 17. a, 18. b, 19. d, 20. b, 21. c, 22. b.

 

 

Nr  

zadania 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1. Wskazać rodzaje systemów orynnowania 

2. Wskazać elementy dachu 

3. Zidentyfikować kształty rynien, 

4. 

Scharakteryzować przeznaczenie 
elementów orynnowania 

B P c 

5. 

Wyjaśnić zasadę działania instalacji 
odwadniającej dach, 

B P c 

6. Dobrać system orynnowania, 

7. Wskazać parametry orynnowania  

8. Określić zasady doboru rur 

PP 

9. Określić sposób łączenia C 

10. Scharakteryzować rodzaje orynnowania 

11. Dobrać rodzaje orynnowania 

PP 

12. Wskazać elementy orynnowania 

13. Wskazać elementy łączenia rur 

14. Nazwać elementy orynnowania 

15. Wyjaśnić zasadę działania instalacji 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

odwadniającej dach 

16. Określić normy zużycia materiałów C 

PP 

17. 

Rozróżnić przeznaczenie elementów 
orynnowania 

B PP a 

18. Wskazać cel orynnowania budynku 

19. 

Scharakteryzować zasadę montażu 
orynnowania 

C P d 

20. 

Dobrać rodzaje stalowych systemów 
orynnowania 

C PP b 

21. Rozpoznać rodzaje orynnowania 

22. Rozpoznać  elementy orynnowania 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

Przebieg testowania 

  

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzania sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej jedno 

tygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajami zadań ujętych w zestawie zadań testowych oraz z zasadami 

punktowania udzielonych odpowiedzi. 

4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na zadanie testowe takich typów, 

jakie ujęte są w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi podczas sprawdzianu (karta odpowiedzi). 
6.  Zapewnij uczniom możliwość pracy samodzielnej. 
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony na 

udzielenie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.  Zbierz karty z udzielonymi odpowiedziami oraz zestawy zadań testowych. 
11.  Sprawdź udzielone odpowiedzi a wyniki wpisz do arkusza zbiorowego. 
12.  Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i dokonaj wyboru zadań, które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny słabo ukształtowanych przez uczniów umiejętności. 
14.  Opracuj wnioski dalszego postępowania mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 

dydaktycznych - niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

15.  Czas przeznaczony na przeprowadzenie sprawdzianu 60 minut, w tym czas na udzielanie 

odpowiedzi 50 minut. 

 

Instrukcja dla ucznia 

A.  INSTRUKCJA OGÓLNA 
 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
3.  Odpowiedzi udzielaj tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 
4.  Kartę odpowiedzi podpisz imieniem i nazwiskiem. 

 

B. INSTRUKCJA SZCZEGÓŁOWA 

1.  Zestaw zadań testowych składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru. 
2.  Zadania wielokrotnego wyboru mają 4 wersje odpowiedzi, z których jedna jest 

prawidłowa. Prawidłową odpowiedź należy zakreślić we właściwym miejscu na karcie 
odpowiedzi. 

3.  W przypadku pomyłki błędną odpowiedź należy ująć w kółko i ponownie zakreślić 

odpowiedź prawidłową. 

4.  Jeżeli udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawia Ci trudność to opuść je i przejdź 

do zadania następnego. Do zadań bez odpowiedzi możesz wrócić później. 

C. MATERIAŁY DLA UCZNIA 
-  instrukcja, 
-  zestaw zadań testowych, 
-  karta odpowiedzi. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

Celem przeprowadzanego pomiaru dydaktycznego jest sprawdzenie poziomu wiadomości 

umiejętności jakie zostały ukształtowane w wyniku zorganizowanego procesu kształcenia 
w jednostce modułowej  

713[01].Z1.11 – Montowanie rynien i rur spustowych 

 

Spróbuj swoich sił. 

Pytania nie są trudne i jeżeli zastanowisz się, na pewno odpowiesz na większość z nich. 
 

POWODZENIA ! 

 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH  

 

1.  Rynny i rury spustowe stosujemy w celu 

a)  dekoracyjnym.  
b)  konstrukcyjnym.  
c)  odwodnienia dachu. 
d)  nawodnienienia dachu. 

 
2.  Rynny montuje się 

a)  pod kominem.  
b)  wzdłuż kalenicy. 
c)  przed śniegołapem. 
d)  wzdłuż zewnętrznej krawędzi okapu. 

 
3.  Przekrój poprzeczny rynny ma najczęściej kształt 

a)  koła. 
b)  półkola. 
c)  trójkąta. 
d)  ośmiokąta. 

 
4.  Wyłapywacze służą do zbierania z połaci dachowych 

a)  liści. 
b)  mgły.  
c)  wody.  
d)  lodowych sopli. 

 
5.  Woda z dachu odprowadzana jest do 

a)  instalacji odgromowej. 
b)  instalacji wodociągowej . 
c)  instalacji kanalizacji ogólnospławnej . 
d)  piwnicy sąsiedniego budynku gospodarczego. 

 
6.  Wybierając system odprowadzania wody z połaci dachowej,  należy też zwrócić uwagę na 

a)  długość kalenicy. 
b)  liczbę kominów na dachu. 
c)  materiał z jakiego jest wykonana więźba dachowa. 
d)  materiał z jakiego jest wykonane pokrycie dachowe. 

 
7.  Wielkości charakteryzujące system odprowadzania wody z połaci dachu zależą od 

a)  długości rynny. 
b)  średnicy rur spustowych. 
c)  liczby śniegołapów na dachu. 
d)  efektywnej powierzchni dachu. 

 
8.  Średnica rury spustowej uzależniona jest od 

a)  wylewki. 
b)  liczby kolanek. 
c)  średnicy rynny. 
d)  sposobu zamontowania rynny. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

9.  Rynny ocynkowane łączy się przez  

a)  spawanie. 
b)  lutowanie. 
c)  nitowanie.  
d)  zgrzewanie. 

 

10.  Rynny i rury spustowe wykonane z blachy aluminiowej producent zabezpiecza  

a)  lakierem.  
b)  farbą olejną. 
c)  wełną mineralną. 
d)  wodą destylowaną.  

 
11. Aluminium może stykać się z innymi metalami, z wyjątkiem  

a)  stali. 
b)  srebra. 
c)  miedzi. 
d)  wolframu. 

 

12. Skuteczność odprowadzania wody z dachu zmniejsza się z powodu 

a)  zbyt dużej liczby kolanek. 
b)  zwiększenia kąta nachylenia dachu. 
c)  nadmiaru spływającej wody deszczowej. 
d)  zanieczyszczenia rynien i rur spustowych. 

 

13. Rynna jest połączona z rurą spustową za pomocą  

a)  dekla. 
b)  kolanka.  
c)  wylewki. 
d)  leja spustowego. 

 

14. Rynna i rura spustowa jest zabezpieczona przed liśćmi i innymi zanieczyszczeniami 

a)  siatką. 
b)  śniegołapem. 
c)  kolankiem spustowym.  
d)  uchwytem rury spustowej. 

 

15. Zamiast rurą spustową, woda może być odprowadzana z dachu za pomocą  

a)  komina.  
b)  rzygacza. 
c)  instalacji kanalizacji sanitarnej. 
d)  węża gumowego o średnicy 20 mm. 

 

16. Ilość materiałów użytych do wykonania rynien i rur spustowych, należy zwiększyć 

ze względu na odpady, o 

a)  3%. 
b)  5%. 
c)  10%. 
d)  25%. 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

17. System grzewczy ma chronić rynny i rury spustowe przed działaniem 

a)  niskich temperatur. 
b)  wysokich temperatur. 
c)  promieni słonecznych. 
d)  zmian ciśnienia atmosferycznego. 

 
18. Rynny i rury spustowe mają chronić budynek przed  ma chronić budynek przed  

a)  wiatrem. 
b)  zawilgoceniem. 
c)  wpływem niskich temperatur. 
d)  wpływem promieni słonecznych. 

 
19. Haki rynnowe gięte powinny być 

a)  przyklejone do rynny. 
b)  przybite do każdej krokwi. 
c)  przybite do co drugiej krokwi. 
d)  przykręcone do każdej krokwi. 

 
20. Bezpośrednie połączenie ze sobą dwóch , wykonanych z różnych metali systemów 

odprowadzania wody z dachu powoduje 

a)  przyspieszenie czasu wykonania prac. 
b)  zwiększenie estetyki wykonania odprowadzenia wody. 
c)  reakcję chemiczną polepszającą uszczelnienie połączeń. 
d)  przyspieszoną korozję na styku  elementów tych systemów. 

 

21.   Rysunek obok przedstawia rynnę  

a)  leżącą.  
b)  stojącą. 
c)  wiszącą. 
d)  koszową. 

 
 
 

 

 
22. Rysunek po prawej stronie przedstawia  

a)  kolanko. 
b) narożnik. 
c)  lej spustowy. 
d) łącznik dylatacyjny. 

 
 
 
 
 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko........................................................................................................ 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

713[01].Z1.11 – Montowanie rynien i rur spustowych 

 

Zaznacz znakiem X  poprawną odpowiedź 

Nr 

zadania 

Odpowiedzi Punkty 

1.   a  b  c  d 

 

2.   a  b  c  d 

 

3.   a  b  c  d 

 

4.   a  b  c  d 

 

5.   a  b  c  d 

 

6.   a  b  c  d 

 

7.   a  b  c  d 

 

8.   a  b  c  d 

 

9.   a  b  c  d 

 

10.   a  b  c  d 

 

11.   a  b  c  d 

 

12.   a  b  c  d 

 

13.   a  b  c  d 

 

14.   a  b  c  d 

 

15.   a  b  c  d 

 

16.   a  b  c  d 

 

17.   a  b  c  d 

 

18.   a  b  c  d 

 

19.   a  b  c  d 

 

20.   a  b  c  d 

 

21.   a  b  c  d 

 

22.   a  b  c  d 

 

 

Razem punktów 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38 

 

Test 2 (umiejętności praktycznych) 

 

Instrukcja testowania 

 
Test umiejętności praktycznych zostanie przeprowadzony w celu sprawdzenia stopnia 

ukształtowania umiejętności wykonywania prac montażowych orynnowania. Ze względu na 
ograniczony czas realizacji testu, wybrano do sprawdzenia, wiadomości i umiejętności potrzebne 
do wykonywania montażu systemu orynnowania. Konieczne będzie wcześniejsze przygotowanie 
stanowiska z wysuniętym elementem okapu i odcinkiem ściany. Zaleca się tak dobrać wymiary 
stanowiska, aby w skład orynnowania weszły wszystkie jego elementy. Uczeń przystępujący do 
sprawdzianu musi mieć możliwość skorzystania, w razie potrzeby, poradników, a szczególnie 
z poradnika dla ucznia. 

 
Struktura kontrolowanych umiejętności ucznia, zgodna jest ze strukturą egzaminu 

zewnętrznego potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Umiejętności są kontrolowane w fazie 
planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Test powinien być oceniony 
w kategorii: 
-  zaliczony 
lub  
-  niezliczony. 

Uwzględniając wewnętrzne szkolne systemy oceniania, możemy przyporządkować 

odpowiednie oceny do sumy punktów uzyskanych przez ucznia. 

W tabeli podano propozycje zależności między uzyskaną liczbą punktów a oceną. 
 

Skala ocen 

Lp. Liczba 

punktów 

% 

Ocena  

0 - 25 

0 - 73 

Niedostateczny 

Test niezaliczony 

ponad 25 - 27 

73 - 79 

Dopuszczający 

ponad 27 - 29 

79 - 85 

Dostateczny 

ponad 29 - 31 

85 - 91 

Dobry 

ponad 31 - 33 

91 - 97 

Bardzo dobry 

ponad 33 - 34 

97 - 100 

Celujący 

Test zaliczony 

 
Uczeń może przystąpić do testu praktycznego po wcześniejszym zaliczeniu wszystkich 

ćwiczeń, z programu jednostki modułowej. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39 

Karta zadania 

(dla nauczyciela) 

 
Należy zmontować system orynnowania z materiał PCV o wymiarach proporcjonalnych do 

przygotowanego stanowiska. Montaż orynnowania powinien obejmować obmiar stanowiska 
z wystającym elementem okapu i fragmentu ściany, montaż rynhaków, montaż rynny, montaż 
obejm rur spustowych, dopasowanie odcinka rury łączącego rynnę z rurą, montaż wylewki.  
Po zakończeniu robót zaprezentować swoją pracę.  
Dopuszcza się nie sprawdzanie szczelności po wykonaniu zadania, ale obniży to ilość punktów 
za prawidłowe wykonanie. 
 
Czas wykonania zadania nie dłuższy niż 3 godziny zegarowe. 
 

Do wykonania zadania potrzebne są następujące narzędzia, urządzenia i sprzęt: 

-  model więźby dachowej, 
-  narzędzia traserskie, 
-  system orynnowania PVC, 
-  piłka do cięcia metalu, 
-  pilnik, 
-  wkręty, 
-  wkrętarka,  
-  linka murarska, 
-  pion murarski, 
-  poziomnica, 
-  wkrętak z wymiennymi końcówkami, 
-  ołówek stolarski, marker, 
-  przymiar zwijany. 
 
Materiały pomocnicze: 
-  dokumentacja (rysunek), 
-  blok rysunkowy formatu A4, 
-  kalkulator. 
 
 Sprzęt ochrony indywidualnej: 
-  ubranie i buty robocze, 
-  nakrycie głowy. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

40 

Rysunek roboczy do testu praktycznego ( dla nauczyciela).  
 
    
 
 

                 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

C

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

41 

Karta obserwacji dla nauczyciela 

Kategorie Kryteria 

oceniania 

Liczba 

punktów do 

uzyskania 

Liczba 

punktów 

uzyskanych 

wykona pomiar długości deski czołowej niezbędny do 
wykonania zadania 

0 – 1 

 

dobierze materiały pomocnicze 

0 – 1 

 

dobierze narzędzia i sprzęt do wykonania prac 

0 – 1 

 

dobierze sprzęt ochrony osobistej 

0 – 1 

 

Planowanie 

 

określi kolejność przeprowadzenia prac 

0 – 1 

 

zorganizuje stanowisko pracy 

0 – 1 

 

przygotuje narzędzia i sprzęt do wykonania zadania 

0 – 1 

 

przygotuje elementy orynnowania i materiały pomocnicze

0 – 1 

 

przygotuje stanowisko do montażu 

0 – 1 

 

Organizowanie 

ułoży materiały na stanowisku 

0 – 1 

 

ustali pozycję leja przy wlocie rury spustowej  
w najniższym  punkcie  

0 – 1 

 

zamontuje uchwyty do montażu leja 

0 – 1 

 

zamontuje uchwyt najbardziej oddalony od leja 
zachowując spadek około 3 mm na 1 mb rynny 

0 – 1 

 

połączy uchwyt najdalej położony z uchwytem 
zamontowanym przy leju za pomocą odcinka sznurka 

0 – 1 

 

podzieli na równe długości odcinki pomiędzy uchwytami 
nie przekraczające 60 cm  

0 – 1 

 

zamontuje na desce czołowej pośrednie uchwyty 
rynnowe. 

0 – 1 

 

rozplanuje rozmieszczenie złączek i narożników 

0 – 1 

 

odetnie potrzebną długość rynny przy pomocy piłki do 
metalu, 

0 – 1 

 

zamontuje uszczelki w kształtkach rynnowych 
 i dokładnie wciśnie w rowki 

0 – 1 

 

pokryje uszczelki cienką warstwą środka poślizgowego 

0 – 1 

 

zamontuje rynny w uchwytach 

0 – 1 

 

założy lej spustowy 

0 – 1 

 

połączy odcinki rynien za pomocą złączek 

0 – 1 

 

zamontuje denka prawe i lewe 

0 – 1 

 

zamocuje do ściany przynajmniej dwie obejmy do rury 
spustowej w najbliższej odległości od leja 

0 – 1 

 

dopasuje odcinek rury pomiędzy włożonymi kolankami 
do leja i rury spustowej (przy wystającym okapie) 

0 – 1 

 

zamontuje brakujący odcinek rury, skręci obejmy 

0 – 1 

 

zamontuje wylewkę w dolnym odcinku rury 

0 – 1 

 

dokona bieżącej kontroli wymiarów i kątów 

0 – 1 

 

przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy 

0 – 1 

 

uporządkuje stanowiska po zakończeniu robót 
 i zagospodaruje odpady 

0 – 1 

 

Wykonanie 

 

zachowa kolejnośc operacji 

0 – 1 

 

zaprezentuje wykonaną pracyę 

0 – 1 

 

Prezentowanie 

 

dokona oceny jakości wykonanej pracy 

0 – 1 

 

Razem punktów  

34 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

42 

Instrukcja testowania  

(dla ucznia) 

 

Za chwilę przystąpisz do testu umiejętności praktycznych. Jego celem jest sprawdzenie 

i poinformowanie Ciebie, w jakim stopniu opanowałeś najważniejsze umiejętności kształtowane 
w jednostce modułowej 713 [01].Z1.11- Montowanie rynien i rur spustowych. 

 
Przeczytaj i obejrzyj uważnie otrzymane dokumenty: 

-  treść zadania, 
-  kartę planowania, 
-  skalę ocen, 
-  rysunek roboczy. 

 
Dokumenty te określają to wszystko, co jest związane z zadaniem, jakie wykonasz. Kartę 

planowania należy wypełnić w pierwszej fazie zadania przez kalkę i oddać oryginał 
nauczycielowi, pozostawiając sobie kopię. Na tej podstawie zorganizujesz proces wykonania 
zadania, a następnie zrealizujesz go. W fazie końcowej zaprezentujesz rezultaty swojej pracy. 

Będziesz pracował samodzielnie w określonym czasie. Zakres Twojej pracy jest tak 

dobrany, że czasu tego nie możesz przekroczyć. Materiały potrzebne do wykonania zadania są 
już przygotowane, musisz tylko określić ich rodzaj i potrzebną ilość. Określ również, jakie 
narzędzia, sprzęt i maszyny oraz środki ochrony osobistej posłużą Ci w pracy, a wtedy je 
otrzymasz. 

 

Podczas pracy, przestrzegaj przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony 

przeciwpożarowej i ochrony środowiska naturalnego. Pamiętaj o zasadach ergonomii. 

Pracuj zgodnie z wytycznymi podanymi w odpowiednich normach, instrukcjach oraz 

warunkach wykonywania i odbioru robót budowlano-montażowych. 

Staraj się wykonać swoją pracę jak najdokładniej udowadniając, że opanowałeś sprawdzane 

umiejętności i możesz przystąpić do realizacji kolejnej jednostki modułowej. W trakcie 
wykonywania zadania nauczyciel będzie obserwował Twoją pracę, a po jej zakończeniu oceni 
efekty. Na tej podstawie podejmie decyzję o tym, czy zaliczyłeś jednostkę modułową. 

Dobrze wykorzystaj czas na wykonanie zadania. 

 

Życzymy Ci powodzenia! 

 
 
Skala ocen 
 

Lp. Liczba 

punktów 

% 

Ocena Zaliczenie 

0 - 25 

0 - 73 

Niedostateczny 

Test niezliczony 

ponad 25 - 27 

73 - 79 

Dopuszczający 

ponad 27 - 29 

79 - 85 

Dostateczny 

ponad 29 - 31 

85 - 91 

Dobry 

ponad 31 - 33 

91 - 97 

Bardzo dobry 

ponad 33 - 34 

97 - 100 

Celujący 

Test zaliczony 

 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

43 

Karta zadania dla ucznia – treść zadania 

 

Należy zmontować system orynnowania z materiału PCV o wymiarach proporcjonalnych do 

przygotowanego stanowiska. Montaż orynnowania powinien obejmować obmiar stanowiska z 
wystającym elementem okapu i fragmentu ściany, montaż rynhaków, montaż rynny, montaż 
obejm rur spustowych, dopasowanie odcinka rury łączącego rynnę z rurą, montaż wylewki.  
Po zakończeniu robót należy zaprezentować swoją pracę.  
 
Zaplanuj i zorganizuj montaż orynnowania, a po zakończeniu robót zaprezentuj pracę. 
 
Czas wykonania zadania nie dłuższy niż 3 godziny zegarowe. 
 
 
Rysunek roboczy do testu praktycznego. 
 

                 

 
 
 
 
 
 

 

A 

C

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

44 

 Karta planowania procesu roboczego (dla ucznia) 
 
Czas wypełniania 20 minut. 
 
1. Do wykonania zadania określonego w temacie potrzebne będą następujące elementy 
orynnowania: 
………………………………………………………….................................................................             
…………………………………………………………................................................................. 
…………………………………………………………................................................................. 
…………………………………………………………................................................................. 
…………………………………………………………................................................................. 
…………………………………………………………................................................................. 
 
2. Do wykonania zadania określonego w temacie potrzebne będą następujące narzędzia i sprzęt:  
…………………………………………………………................................................................. 
………………………………………………………….................................................................           
………………………………………………………….................................................................             
…………………………………………………………................................................................. 
………………………………………………………….................................................................           
…………………………………………………………................................................................. 
 
3. Do wykonania zadania określonego w temacie potrzebne będą następujące materiały 
pomocnicze: 
…………………………………………………………………………………………………… 
…………………………………………………………………………………………………… 
…………………………………………………………………………………………………… 
…………………………………………………………................................................................. 
………………………………………………………….................................................................           
…………………………………………………………................................................................. 
 
4. Do wykonania zadania określonego w temacie potrzebne będą następujące  środki ochrony 
osobistej: 
………………………………………………………………………………………………….… 
………………………………………………………………………………………………….… 
………………………………………………………………………………………………….… 
 
5. Uporządkuj operacje technologiczne związane z wykonaniem zadania, wpisując do prawej 
kolumny tabeli liczbę od 1 do 12, określającą kolejność w procesie wykonania. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

45 

Operacja Kolejność 

Ustalenie pozycji leja przy wlocie rury spustowej 

 

Zamontowanie rynhaka przy leju spustowym 

 

Ustalenie kąt spadku rynny 

 

Zamontowanie rynhaka najbardziej oddalonego od leja 

 

Połączenie dwóch rynhaków  za pomocą sznurka 

 

Podzielenie odcinków między uchwytami na równe, nie 
przekraczające 60 cm długości 

 

Zamontowanie na desce czołowej pośrednich rynhaków 

 

Zamontowanie rynny w uchwytach z elementami 

 

Zamocowanie do ściany przynajmniej dwu obejm do rury 
spustowej 

 

Dopasowanie odcineka rury pomiędzy lejem a rurą 

 

Zamontowanie  brakującego odcineka rury skręcenie obejm 

 

Zamontowanie wylewki w dolnym odcinku rury 

 

 
W czasie wykonywania zadania wykonuj operacje zgodnie z ustaloną kolejnością.   

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

46 

7. LITERATURA

 

 

1.  Frankiewicz D.: Rozpoznawanie podstawowych materiałów budowlanych. KOWEZ, 

Warszawa 2002 

2.  Frankiewicz D.: Transport, składowanie i magazynowanie materiałów budowlanych. 

KOWEZ, Warszawa: 2002 

3.  Gąsiorowska D, Horsztyńska B.: Posługiwanie się dokumentacją techniczną. KOWEZ, 

Warszawa 2002 

4.  Gąsiorowska D, Horsztyńska B.: Posługiwanie się podstawowymi pojęciami i terminami  

z zakresu budownictwa. KOWEZ, Warszawa 2002 

5.  Martinek W, Michnowski Z.: Dekarstwo i blacharstwo budowlane.  WSiP, Warszawa 1999 
6.  Michnowski Z.: Technologia robót dekarskich. Arkady, Warszawa 1973 
7.  Roj-Chodacka A.: Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony 

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. KOWEZ, Warszawa 2002 

8.  Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa 

i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót 
ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. Nr 118, poz. 1263). 

9.  Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa 

i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 41). 

10.  Ustawa  z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. nr 207, poz. 2016 

z późniejszymi zmianami). 

 

Foldery producentów systemów rynnowych: ALPODACH, BRAAS, E-DACH, GALECO 

MARLEY, GAMRAT, HUNTER, KINGSPAN, LINDAB, NIKOLL, PLASTAL, PREFA, 
RAIKO, RAUTARUUKKI, RHEINZINK, SIBA, WAWIN, WMN.