Charakterystyki klimatologiczne wiatru

 

 

Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS

 

 

1 

Charakterystyki klimatologiczne wiatru 

 

Wiatr  –  to  ruch  powietrza  o  przeważającej  składowej  poziomej  względem  powierzchni 

Ziemi. Określa się kierunek (skąd wieje wiatr) i prędkość wiatru. 

Kierunek wiatru wyznacza się według 16-sto stopniowej skali: w stopniach miary kątowej 

lub rumbach (dzieli się koło na 16 lub 8 równych części). 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                      Charakterystyki klimatologiczne wiatru

 

 

Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS

 

 

2 

Prędkość wiatru podaje się zwykle w m/s, ale również w km/h (1m/s = 3,6km/h) w milach 

morskich na godzinę, czyli w węzłach (1 węzeł = 0,5m/s). 

 

 

Pomiary i charakterystyki klimatologiczne 

Pomiaru  kierunku  i  prędkości  wiatru  dokonuje  się  na  stacjach  klimatologicznych  o  godz. 

07/08, 13/14 i 19/20. 

 

Średnią prędkość wiatru liczy się  ze wzoru: 

3

20

/

19

14

/

13

08

/

07

_

v

v

v

v

 

Pomiaru  dokonuje  się  na  standardowej  wysokości  10  m  nad  powierzchnią  gruntu  i  jest  to 

pomiar  prędkości  chwilowej  i  średniej,  zaś  czas  pomiaru  trwa  2  minuty  (wiatromierzem 

Wilda) lub 10 min (anemotachometrem).  

Do  miesięcznego  wykazu  przepisuje  się  wyniki  pomiarów  kierunku  i  prędkości  wiatru, 

następnie  oblicza  się  sumy  dekadowe  i  miesięczne  prędkości  wiatru  z  tych  terminów  oraz 

terminowe  średnie  miesięczne  (dzieląc  sumę  prędkości  przez  liczbę  obserwacji  w  danym 

miesiącu; zaś średnia miesięczna prędkość wiatru jest średnią z wartości terminowych. 

Oprócz  tego  sporządza  się  rozkład  wiatrów,  w  którym  z  16  kierunków  przechodzi  się  na  8 

głównych w taki sposób, że przypadek kierunku trzyliterowego rozdziela się na dwa sąsiednie 

przypisując  każdemu  z  nich  po  0,5  przypadku  wystąpienia,  natomiast  prędkość  wiatru 

również rozdziela się na pół. Przypadki cisz również wlicza się do sum i średnich prędkości 

wiatru. 

Przy  opracowaniach  prędkości  wiatru  zlicza  się  liczbę  obserwacji  z  ciszą  i  z  wiatrem  w 

różnych  przedziałach  prędkości  (klasyfikacja  Bartnickiego  lub  Parczewskiego),  gdzie  przy 

przechodzeniu  z  róży  wiatrów  16-kierunkowej  na  8-kierunkową  nie  dzieli  się  prędkości 

wiatru na pół, lecz wlicza do odpowiedniego przedziału wiatrów 

 

 

 

 

 

                                                                                                      Charakterystyki klimatologiczne wiatru

 

 

Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS

 

 

3 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rycina 2. Róża wiatrów  - przykład (źródło: http://www.klimat.bgio.univ.gda.pl/) 

. 

 

 

Klasyfikacje i skale prędkości wiatru 

 

Klasyfikacja Bartnickiego (przedziały zmienności wiatru): 

- cisze   

 

 

0 m/s 

- bardzo słabe wiatry   

0 – 2 m/s 

- wiatry słabe   

 

2 – 5 m/s 

- wiatry umiarkowane  

5 – 10 m/s 

- wiatry silne   

 

10 – 15 m/s 

- wiatry bardzo silne   

> 15 m/s 

 

Klasyfikacja Parczewskiego (progi turbulencyjności wiatru): 

                                                                                                      Charakterystyki klimatologiczne wiatru

 

 

Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS

 

 

4 

- brak turbulencji 

 

0 m/s 

- turbulencja słaba 

 

0 – 4 m/s 

- turbulencja umiarkowana  4 – 10 m/s 

- turbulencja silna 

 

10 – 20 m/s 

- turbulencja bardzo silna  

> 20 m/s 

 

 

Tabela 1. Skala Beauforta 

 

 

Nazwa wiatru 

Prędkość wiatru 

Objawy na 

[m/s] 

[węzły] 

wodzie 

lądzie 

0 

Cisza, flauta (ang. Calm) 

0,2 

0,5 

tafla lustrzana 

bezruch 

powietrza 

1 

Powiew (ang. Light Air) 

1,5 

3 

niewielkie zmarszczki, 

łuski 

dym unosi się 

pionowo 

2 

Słaby (ang. Light Breeze) 

3,3 

6 

drobna, krótka fala o 
szklistych grzbietach 

odczuwalny 

powiew 

3 

Łagodny 

5,4 

10 

drobna, krótka fala o 
szklistych grzbietach 

poruszanie się 

liści 

4 

Umiarkowany (ang. Moderate 

Breeze) 

7,9 

15 

na grzbietach fal 

piana 

poruszanie się 

gałązek 

5 

Świeży (ang. Fresh Breeze) 

10,7 

21 

gęste białe grzebienie 

na falach 

poruszanie się 

większych 

gałęzi 

6 

Silny (ang. Strong Breeze) 

13,8 

27 

grzywacze 

poruszanie się 
grubych gałęzi 

7 

Bardzo silny (ang. Near Gale) 

17,1 

33 

równoległe pasma 

piany 

poruszanie się 

cienkich pni 

8 

Sztorm (ang. Gale) 

20,7 

40 

wysokie, długie fale 

uginianie się 

pni 

9 

Silny sztorm (ang. Strong Gale) 

24,4 

47 

gęstsze wysokie fale 

unoszenie 

drobnych 

przedmiotów 

10 

B.silny sztorm (ang. Storm) 

28,4 

55 

morze białe od piany, 

fale przewalają się 

wiatr łamie 

gałęzie 

11 

Gwałtowny sztorm (ang. 

Hurricane) 

32,6 

63 

wiatr zrywa 

wierzchołki fal, pył 

wodny 

wiatr łamie 
pnie drzew 

12 

Huragan (ang. Hurricane) 

>36,9 

>71 

kipiel wody 

wiatr niszczy 

budynki