ewidencja, rozliczanie i kalkulacja kosztów
Zag.
1.
Wprowadzenie
2.
Ewidencja i rozliczanie kosztów
3.
Kalkulacja kosztów
Koszty
1. Poziom kosztów
2. Struktura kosztów
3. Kalkulacja kosztów (koszty jednostkowe)
W obecnej strukturze kosztów dominują koszty osobowe (bo droga robocizna, droga
wartość dóbr intelektualnych etc.)
Ewidencja - określa i wychwytuje wartość majątku
Rachunek kosztów - zespół czynności zmierzających do ustalenia, wyrażonej w pieniądzu
wysokości nakładów pracy i dóbr.
Koszt - to wyrażona w pieniądzu wartość pracy żywej i uprzedmiotowionej, zużytej na
wytworzenie wyrobu lub świadczenie usługi.
Istota kosztu - jest to stały wybór pomiędzy różnymi działaniami lub rzeczami.
Nakłady – zużycie czynników produkcji wyrażone w jednostkach naturalnych. Wyróżnia się
nakłady pracy uprzedmiotowionej oraz nakłady pracy żywej. Nakłady i koszty
mogą różnić się od siebie zakresem czasowym, zasięgiem przedmiotowym oraz
podstawą wyceny.
Koszty – wycenione w cenach nabycia lub zakupu celowe zużycie środków produkcji, płace
pracowników i inne elementy kosztów związane z prowadzeniem działalności j.g.
Wydatki - pieniądze zapłacone (lub zobowiązania firmy do zapłacenia) za otrzymane przez
firmę dobra lub usługi
Majątek, elementy materialne i niematerialne
1. Tereny (grunty)
2. Budynki i budowle (wraz z uzbrojeniem)
3. Wyposażenie techniczne
Elementy niematerialne (inne niż rzeczowe składniki majątku trwałego)
1. Projekty wynalazcze, patenty
2. Znaki towarowe
3. Programy komputerowe
4. Inne
Majątek obrotowy (zapasy)
1) zapasy materiałowe
a) materiały podstawowe
b) materiały pomocnicze
c) paliwo
d) opakowania
e) części zapasowe maszyn i urządzeń
f) przedmioty nietrwałe
2) zapasy produkcyjne
a) produkcja w toku
b) półfabrykaty
c) wyroby gotowe
Klasyfikacja kosztów
▪ Ponoszone przez j.g. koszty mogą być klasyfikowane w różnych przekrojach w celu
określenia ich poziomu struktury i dynamiki
▪ Do podstawowych przekrojów klasyfikacji kosztów można zaliczyć:
– Układ rodzajowy
– Wg miejsc powstawania
– układ kalkulacyjny
▪ koszty zgrupowane
rodzaje kosztów:
– zużycie materiałów i energii
– usługi obce
– podatki i opłaty
– wynagrodzenia
– świadczenia na rzecz pracowników
– amortyzacja (umorzenie)
– pozostałe koszty
Koszty wg miejsc powstawania
Pozycje kosztów wg miejsc powstawania:
1. Koszty wydziałów podstawowych (produkcyjne)
2. Koszty wydziałów pomocniczych
3. Koszty ogólne zarządu
4. Koszty zakupu materiałów
5. Koszty sprzedaży produktów
Z uwagi na zakres pracy koszty możemy podzielić na:
Koszty bezpośrednie - to pozycja kosztów wyodrębniona ze względu na możliwość ich
przyporządkowania określonym obiektom (wyrobom, usługom)
Koszty pośrednie - to pozycje kosztów, których nie można wprost odnieść do jednostki
kalkulacyjnej (np. koszty wyrobu)
2. Ewidencja kosztów
Ewidencję kosztów prowadzi się na kontach:
– Zużycie materiałów i energii
– Usługi obce
– Wynagrodzenia
– Podatki i opłaty
– Amortyzacja
– Pozostałe koszty
– Świadczenia na rzecz pracowników
Podstawowy układ kosztów to:
rodzajowy układ kosztów
Poniesione koszty ujmowane są w układzie kont, które korespondują z innymi kontami:
umorzenie
amortyzacja
materiały
zużycie materiałów i energii
zobowiązania-kasa
usługi obce
rozrachunki z pracownikami wynagrodzenia
3. Kalkulacja kosztów
Zadaniem kalkulacji jest obliczyć za pomocą odpowiednich metod koszty
przedmiotów kalkulacji, czyli tzw. jednostki kalkulacyjnej.
Metody kalkulacji kosztów:
1. Podziałowa
(gdy produkcja jest prosta)
y
jednostkow
koszt
produktów
ilosc
kosztów
=
∑
2. M/t kalkulacji doliczeniowej
– zlecenia na określone prace
– oblicza się koszty bezpośrednie zleceń (koszty materiałów, koszty robocizny)
– dodaje się koszty pośrednie rozliczone wg narzutu procentowego
– i oblicza się koszt jednostkowy
ad.1 m/t podziałowa
Koszt y produkcji
Ilość produkcji
Koszt jednostki
Materiał y bezpośrednie
2500
100
25
Płace bezpośrednie
1000
100
10
Koszt y wydziału
1500
100
15
ra z e m:
5000
100
50
50
100
5000
K
;
W
K
K
j
i
o
j
=
=
=
kalkulacja:
w jednostce gospodarczej odnotowane są koszty
materiały bezpośrednie
500.000
KWWS QRWDWHNSOHZLGHQFMDUR]OLF]DQLHLNDONXODFMDNRV]WRZ"QRWDWND