SYLABUS

SYLABUS

Przedmiot: Makroekonomia 1 (wykład + ćwiczenia)

Prowadzący zajęcia: doc. dr Andrzej Kondratowicz

(doktor nauk ekonomicznych - Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego;
magister ekonomii – Nowojorski Uniwersytet Stanowy w Stony Brook, NY, USA;
magister ekonomii – Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego)

Rygor: Egzamin (szczegóły w sekcji Metody oceny poniżej)

Punkty ECTS: _______________

CELE KSZTAŁCENIA:

Celem  zajęć  jest  zapoznanie  studenta  z  podstawowymi  pojęciami  makroekonomii,  przy
równoczesnym  nacisku  na  poprawne  stosowanie  narzędzi  analizy  ekonomicznej.  Ma  to
przygotować  słuchacza  do  nieco  bardziej  zaawansowanej  analizy  w  ramach
Makroekonomii 2.  Wykład  prowadzony  jest  według  coraz  powszechniej  obowiązującego
wzorca,  gdzie  także  na  poziomie  podstawowym  wywód  rozpoczyna  się  od  analizy
długookresowej oraz rynku czynników (tu: pracy) i pieniądza/bankowości, by dopiero później
przejść  do  specyficznej  analizy  krótkiego  okresu  (przy  sztywnych  cenach).  Wykład  nie
porusza  w  sposób  systematyczny  i  sformalizowany  zagadnień  tzw.  bardzo  długiego  okresu
(wzrostu  gospodarczego)  ani  równowagi  zewnętrznej  (nie  wprowadza  modelu  Mundella-
Fleminga  –  pozostawiając  te  tematy  do  następnego  wykładu  (Makro  2).  W  sferze  narzędzi
analitycznych: budowa prostego modelu ekonomicznego i porównywanie statycznych stanów
równowagi  ("comparative  statics").  Ćwiczenia  będą  w  dużej  mierze  poświęcone
rozwiązywaniu  zadań  numerycznych  pozwalających  na  wyrobienie  u  słuchaczy  dobrego
„czucia” przerabianych zagadnień oraz na znajdowaniu i prezentowaniu informacji i statystyk
ilustrujących przyswajany materiał teoretyczny.

Po zakończeniu kursu uczestnik powinien umieć:
  Definiować i mierzyć podstawowe kategorie makroekonomiczne
  Identyfikować główne sektory gospodarki i przepływy między nimi

 Mierzyć przepływy gospodarcze (znać rachunkowość społeczną)

 Rozróżniać między zmiennymi w wyrazie nominalnym i realnym

 Wyjaśnić, czym jest model ekonomiczny oraz jak go budować i rozwiązywać

 Stosować podstawowe zasady statyki porównawczej oraz stosować prostą algebrę do

analizowania mnożników

 Rozróżniać między analizą i modelami krótko a długo-okresowymi
 Analizować czynniki determinujące wielkość produktu w długim okresie (analiza

podażowa)

 Wymienić podstawowe cechy rynku pracy oraz rozumieć miary zatrudnienia i bezrobocia.

 Wyjaśnić podstawowe kategorie w sferze pieniądza i bankowości (komercyjnej i

centralnej) – historycznie i w odniesieniu do współczesności

 Analizować krótkookresowe wahania koniunktury: rozumieć i umieć zastosować do

analizy prostą, deterministyczną, liniową wersję modelu keynesowskiego (algebra i
grafika) oraz modelu ISLM (ekspozycja graficzna) – w obu przypadkach jedynie dla
gospodarki zamkniętej.

 Opisać i ocenić krótkookresową efektywność podstawowych typów polityki gospodarczej
 Wyprowadzić krzywą AD z analizy ISLM oraz wyjaśnić prosty układ AD-AS.

 Znaleźć w internecie, pobrać i przetworzyć (surowe) międzynarodowe dane dobrej jakości

dotyczące podstawowych wielkości makroekonomicznych.

BEZPOŚREDNIE POWIĄZANIE PRZEDMIOTU Z INNYMI PRZEDMIOTAMI:

wymagane wiadomości z:

 Mikroekonomii 1 (UWAGA: osoby bez zdanej Mikroekonomii 1 nie mogą

uczestniczyć w zajęciach z Makroekonomii 1)

 Podstawowej algebry i analizy matematycznej w zakresie szkoły średniej oraz znajomość

pojęcia pierwszej i drugiej pochodnej funkcji jednej i wielu zmiennych.

podbudowuje takie przedmioty jak:

 Makroekonomia 2, Makroekonomia gospodarki otwartej (finanse międzynarodowe;

międzynarodowe stosunki gospodarcze), Polityka fiskalna, Pieniądz i bankowość.

TREŚĆ PROGRAMU:

Numer i

data zajęć

Temat wykładu i literatura (numeracja wg listy poniżej)

16. II.

2012 r.

WSTĘP DO MAKROEKONOMII i POMIAR PRZEPŁYWÓW [Lit: #1, rozdz. 1; #3]

1.1. Czym zajmuje się makroekonomia

1.1.1. Główne problemy badawcze, podejście (w porównaniu z mikroekonomią), cel

analizy (zastosowanie wyników)

1.1.2. Podmioty gospodarcze (sektor prywatny i publiczny; rząd; gospodarstwa

domowe i firmy; „reszta świata”; formy przedsiębiorstw)

1.2. Okrężny przepływ dóbr i usług (lub dochodu i produktu)

1.3. Mierzenie produktu i dochodu krajowego/narodowego

1.3.1. System rachunkowości społecznej (historia – S. Kuznets i NBER oraz

współczesność: SNA93, ESA95, NIPA)

1.3.2. Produkt krajowy brutto a dobrobyt

23. II

2012 r.

POMIAR PRZEPŁYWAJĄCYCH DÓBR i USŁUG c.d. [Lit: #1, rozdz.2]

2.1. Wartości nominalne a realne

2.1.1.  Liczenie wartości „w cenach stałych”
2.1.2.  Cenowe indeksy agregatowe Laspeyresa, Paaschego i Fishera
2.1.3.  Nawiązania łańcuchowe
2.1.4.  Zakres indeksów: CPI, PPI, deflator PKB
2.1.5.  Międzynarodowe dane statystyczne dot. PKB i DNB (globalne i per capita)

01. III

2012 r.

GOSPODARKA REALNA W DŁUGIM OKRESIE: PRODUKCJA i WZROST [Lit: #1, roz.3]

3.1. Wzrost gospodarczy na świecie

3.2. Znaczenie produkcyjności i czynniki, które wpływają na produkcyjność

3.2.1. Makroekonomiczna funkcja produkcji (w tym postać Cobba-Douglasa)

3.3. Wzrost gospodarczy a polityka państwa

08. III

2012 r.

GOSPODARKA REALNA W DŁUGIM OKRESIE c.d.:

OSZCZĘDNOŚCI, INWESTYCJE i SYSTEM FINANSOWY [Lit: #1, rozdz.4 i 5]

4.1. Instytucje finansowe w gospodarce:

4.1.1. Rynki finansowe

4.1.2. Instytucje pośrednictwa finansowego

4.2. Oszczędności i inwestycje w systemie rachunkowości społecznej

4.3. Rynek funduszy pożyczkowych

4.4. Podstawowe narzędzia finansowe

15. III

2012 r.

GOSPODARKA REALNA W DŁUGIM OKRESIE c.d.:

RYNEK PRACY, ZATRUDNIENIE, BEZROBOCIE [Lit: #1, rozdz.6]

5.1. Podaż siły roboczej, popyt na siłę roboczą

5.2. Równowaga na rynku pracy

5.3. Definicja bezrobocia

5.3.1. Stopa aktywności zawodowej, stopa zatrudnienia, stopa bezrobocia

5.3.2. Pomiar bezrobocia w praktyce

5.3.3. Międzynarodowe dane dotyczące rynku pracy

5.4. Typy bezrobocia

5.5. Poszukiwanie pracy

5.6. Ustawy o płacach minimalnych i związki zawodowe

22. III

2012 r.

PIENIĄDZ i CENY W DŁUGIM OKRESIE:

PIENIĄDZ i SYSTEM PIENIĘŻNY [Lit: #1, rozdz.7 i 8]

6.1. Pieniądz: istota, funkcje

6.2. Historyczny rozwój form pieniądza

6.3. Pieniądz gotówkowy a pieniądz bankowy

6.4. Kreacja kredytu przez banki komercyjne. Prosty mnożnik pieniężny.

29. III

2012 r.

EGZAMIN POŁÓWKOWY (w pierwszej części zajęć)

_______________________________________________

PIENIĄDZ I CENY W DŁUGIM OKRESIE c.d.:

SYSTEM BANKOWY. PODAŻ PIENIĄDZA. POPYT NA PIENIĄDZ.

[Lit: #1, rozdz.7 i 8]

7.1. System bankowy

7.2. Bank centralny

7.2.1. Polityka pieniężna banku centralnego i jej narzędzia

7.2.2. Niezależność banku centralnego

7.3. Miary pieniądza

7.4.Statystyki międzynarodowe dotyczące agregatów pieniężnych

7.5. Podaż pieniądza i jej egzogeniczność: Analiza Cagana.

7.6. Popyt na pieniądz: Analiza Keynesa.

7.7. Pieniądz, wzrost i inflacja

12. IV

2012 r.

DOKOŃCZENIE TEMATYKI PIENIĘŻNEJ Z POPRZEDNIEGO WYKŁADU

[Lit: #1, rozdz.7 i 8]

_____________________________________________

POPYT KONSUMPCYJNY [Lit: #2, rozdz.10].

8.1. Różne specyfikacje funkcje konsumpcji:

8.1.1. Keynesa (Absolute Income Hypothesis, AIH);

opcjonalnie:

8.1.2. Duesenberry'ego (Relative Income Hypothesis, RIH);

8.1.3. Ando, Modiglianiego, Brumberga (Life-Cycle Hypothesis, LCH);

8.1.4. Friedmana (Permanent Income Hypothesis, PIH);

8.1.5. Random walk model of consumption (hipoteza R. Halla)

19. IV

2012 r.

KRÓTKOOKRESOWE FLUKTUACJE W GOSPODARCE:

MODEL KEYNESOWSKI [Lit: #2, rozdz.6].

9.1. Prosty model keynesowski

9.1.1. Budowa modelu ekonomicznego (ogólnie)

9.1.2. Specyfikacja modelu: warunek równowagi i funkcje behawioralne

9.1.3. Rozwiązanie algebraiczne równych wersji modelu.

9.1.4. Analiza mnożnikowa: podstawowe typy prostych mnożników (wydatkowy,

podatkowy, zrównoważonego budżetu.

9.1.4. Graficzna prezentacja modelu i rozwiązań.

9.1.5. Statyka a quasi-dynamika (statyka porównawcza, jako podstawowa technika

analityczna w prostej makroekonomii)

10.

26. IV

2012 r.

KRÓTKOOKRESOWE FLUKTUACJE W GOSPODARCE c.d.:

ANALIZA POLITYKI GOSPODARCZEJ W MODELU KEYNESOWSKIM [Lit: #2, roz.6].

10.1. Narzędzia polityki fiskalnej

10.2 Efekty polityki fiskalnej analizowane w modelu keynesowskim

10.3. Historyczny kontekst keynesowskiej teorii i polityki gospodarczej: Hitler, Stalin, lata

trzydzieste (czytanie Ogólnej Teorii… Keynesa)

11.

10. V

2012 r.

KRÓTKOOKRESOWE FLUKTUACJE W GOSPODARCE c.d.:

MODEL ISLM i ANALIZA POLITYKI GOSPODARCZEJ W JEGO RAMACH

[Lit: #2, roz.7].

11.1. Algebraiczna specyfikacja modelu ISLM

11.2. Graficzne rozwiązanie modelu

11.3. Graficzna analiza wpływu zmiennych egzogenicznych na równowagę

11.3.1. Zmiany pozycji prostej IS

11.3.2. Zmiany pozycji prostej LM

11.3.3. Polityka monetarna a polityka fiskalna w modelu ISLM

11.4. Efekt wypychania a efektywność polityk gospodarczych

11.5. Polityka fiskalna i monetarna w dobie kryzysu gospodarczego

12.

17. V

2012 r.

OD MODELU ISLM DO ANALIZY AD-AS [Lit: #2, roz.7; #1, roz. 11-12, 15].

12.1. Wyprowadzenie krzywej AD z modelu ISLM

12.2. Krótko i długookresowa krzywa agregatowej podaży (SRAS i LRAS).

12.3. Keynesiści i (neo)klasycy.

_______________

12.4 opcjonalnie: Komentarz do bieżącego ‘kryzysu gospodarczego’.

Literatura

Literatura obowiązkowa:
1. N. Gregory Mankiw, Mark P. Taylor,

Makroekonomia

, PWE, Warszawa 2009

ISBN: 978-83-208-1818-5 [rozdziały: 1-8,11-13, 15]

2. Robert E. Hall, John B. Taylor,

Makroekonomia. Teoria, funkcjonowanie I

polityka

, wydanie trzecie, PWN, Warszawa 2009, ISBN: 978-83-01-14990-1 (to

jest dodruk wydania z roku 2006 – można także korzystać z wcześniejszych wydań)
[rodziały 6, 7, 10]

Konstytucja RP

http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon1.htm

(rozdział I: art. 20-24; rozdział X cały: art. 216-227)

Literatura dodatkowa:

(a) Inne podręczniki w języku polskim, które mogą być w dużym zakresie

substytutami pozycji podanych jako literatura obowiązkowa

4. Barro, R., Makroekonomia, PWE, Warszawa 1997.
5. Begg, D., S. Fischer, R. Dornbusch,

Makroekonomia

, wyd. IV, Warszawa 2007 (wyd.

III z roku 2003 i II z 1996 mogą być również pomocne – przynajmniej w zakresie
materiału teoretycznego).

6. Beksiak, J., Ekonomia. Kurs podstawowy, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007.
7. Burda, M., Ch. Wyplosz, Makroekonomia. Podręcznik europejski, PWE, Warszawa

1995.

8. Czarny, B., Wstęp do ekonomii, PWE, Warszawa 2006.

(b) Zbiory zadań w języku polskim
9. P. Smith, P., D. Begg, Ekonomia: zbiór zadań, tom III, PWE, Warszawa 1999 (może

być wcześniejsze wydanie).

10. Szczepaniec, M., Makroekonomia. Przewodnik, Wydawnictwa Uniwersytetu

Gdańskiego, Gdańsk 2000.

(c) Ci z Państwa, którzy chcieliby spróbować swych sił w języku angielskim (do

czego  gorąco  namawiam!),  mogą  posłużyć  się  oryginałami  podstawowych
podręczników  polecanych  wyżej  jako  literatura  obowiązkowa  (dane  poniżej),
bądź  podręcznikiem

(dane poniżej).

Jeśli wpadnie Państwu w rękę jakiś inny podręcznik do Macroeconomics, proszę
się ze mną skonsultować.

11. N. Gregory Mankiw, Principles of Macroeconomics, South-Western College Pub; 5th edition (2008)

[earlier editions acceptable] necessarily supplemented by:

12. Robert Hall, John Taylor, Macroeconomics: Economic Growth, Fluctuations, and Policy,

W.W. Norton and Co., New York and London

– editions from 3 up acceptable [only specific fragments (mostly) of Part I, i.e. Fundamentals of

Macroeconomics will be assigned; attention: 5/e has three authors: Robert E. Hall, John B. Taylor, David
Papell, while starting with edition 6 (2004) again two: Robert E. Hall & David Papell

Note: Be careful not to confuse Mankiw’s Principles of Macroeconomics published by South-

Western/Thomson:

http://www.thomsonedu.com/economics/mankiw/index.html

with his intermediate

macro text entitled Macroeconomics published by Worth:

http://www.worthpublishers.com/mankiw/

You need the Principles of Macroeconomics at this moment. As in the Frank & Bernanke case, also here

there is a European [2006] version by N.Gregory Mankiw and Mark P.Taylor: ISBN: 1844801330.

13. McDowell, Thom, Frank, and Bernanke; Principles of Economics; McGraw-Hill.

This is a European version of an American textbook written by Frank and Bernanke alone. Ideally, you
should use the full, newest version, i.e.: Principles of Economics with Bind-in Connect Access Card,

, 2

Edition published in March 2009,

ISBN: 9780077121693; see:

http://www.mcgraw-hill.co.uk/html/0077121694.html

. Nevertheless, any

version is acceptable. We will only use the macro part of the book (Parts 5–7), but so far there is no

separate Principles of Macroeconomics published, as far as the European version is concerned. There is
one in American version. A full list of various versions/editions may be found here:

http://www.mcgraw-

hill.co.uk/cgi-bin/same_author.pl?author=Ben+Bernanke

. A list of official Polish resellers of the book

may be found at the McGraw-Hill Polish representative website:

http://www.marek-

lewinson.com/997/poland.php

. As always, you may also try finding the best source at

http://www.bookfinder.com/textbooks/

(d) Literatura dodatkowa (rozszerzająca) o charakterze „niepodręcznikowym”,

polecana mającym ambicje – w tym ambicje otrzymania oceny lepszej niż 3,0.

14a.

Milton Friedman, Kapitalizm i wolność, CAS i Rzeczpospolita, Warszawa1993

14b. Oryginał angielski: Milton Friedman,

Capitalism and Freedom

, Chicago University Press, 1962, ISBN 0-

226-26421-1 (2002 edition).

[

Klasyk, którego przeczytać musi każdy. Bliskim substytutem jest wydany niemal 20 lat później Wolny

wybór/Free to Choose (napisany przez Friedmana razem z żoną Rose).Ta ostatnia pozycja jest też
legalnie dostępna w internecie w formie serii filmów telewizyjnych PBS TV Series version

http://miltonfriedman.blogspot.com/. Można też znaleźć wersję z polskimi napisami. Jednak oryginalny

Kapitalizm i wolność z 1962 roku ma swój (niedościgniony) urok.]

15a. John Maynard Keynes, Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, PWN, 1956, Warszawa.

15b. Oryginał angielski: John Maynard Keynes,

General Theory of Employment, Interest and Money

Macmillan 1936 (reprinted in 2007).

[Trawestując Plutarcha, ubi tu Milton, ibi ego John Maynard: Keynes to też klasyk i trzeba go nieco

poczytać w oryginale. Leniwi i zabiegani mogą od razu skoczyć do ostatniego (24.) rozdziału . Na
wydanie angielskojęzyczne albo trzeba wydać $38, albo pofatygować się do dobrej czytelni, albo

odwiedzić marksistowską witrynę, legalnie reprodukującą dzieło Mistrza:

http://www.marxists.org/reference/subject/economics/keynes/general-theory/]. Słowem, jak chciał

Friedman, macie Państwo wolny wybór.]

16a. Friedrich A. Hayek, Droga do zniewolenia, Arcana, Kraków 2003, ISBN: 83-86225-11-4

16b. Oryginał angielski: Friedrich A. Hayek,

The Road to Serfdom

, Routledge 1944, ISBN: 978-0-415-25389-

5 (2001 paperback edition).

[No to mamy trzeciego klasyka (wieszcza?). Skoro przedmiotem wykładu jest Makroekonomia, będzie

rzeczą ciekawą poczytać autora (Noblistę!), który - jako godny reprezentant tzw. Szkoły

Austriackiej - uważa, że coś takiego, jak

Makroekonomia nie istnieje

. Po przeczytaniu Keynesa i

Hayeka, będą Państwo przygotowani na obejrzenie i wysłuchanie ze zrozumieniem (choć po angielsku)
wspaniałego rapu, w którym są oni (obok kryzysu) głównymi bohaterami: “Fear the Boom and Bust - a

Hayek vs. Keynes Rap”:

http://www.youtube.com/watch?v=d0nERTFo-Sk

]

17a. John B. Taylor, Zrozumieć kryzys finansowy, PWN, Warszawa 2010, ISBN: 978-83-01-16180-4.
17b. Oryginał angielski: John B. Taylor,

Getting Off Track: How Government Actions and Interventions

Caused, Prolonged, and Worsened the Financial Crisis

, 2009, Hoover Institution Press, ISBN: 978-0-

8179-4971-6.

[Gdyby kryzys (finansowy) zainteresował Państwa nieco bardziej, polecam tę krótką książeczkę –

nietechniczna, ale bardzo klarowna ekspozycja zagadnień związanych z bieżącą sytuacją gospodarczą

na świecie (recesją, kryzysem).]

18. International Monetary Fund (IMF),

World Economic Outlook (WEO). Crisis and Recovery

, April 2009,

free download at:

http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/pdf/text.pdf

(4.5 MB).

[Z kolei Ci, którzy chcą się nieco bardziej zagłębić w problematykę koniunktury gospodarczej i jej

mierzenia, koniecznie powinni zajrzeć do tego i innych wydań World Economic Outlook, dość regularnie

wydawanych przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Prócz analiz, znajdą tam Państwo istne

bogactwo danych statystycznych. Za darmo (ale po angielsku). Doskonałe uzupełnienie książeczki

Taylora.]

(e) “Dodatkowo dodatkowo”, w trakcie zajęć wskażę Państwu szereg (dobrej jakości)

internetowych źródeł danych i informacji, a także udostępnię nieco materiałów
pomocniczych. Będą one zamieszczone na mojej stronie:

http://acn.waw.pl/ack

Znajdą tam

Państwo również szereg linków przydatnych w studiowaniu makroekonomii. Proszę
sprawdzać powyższą stronę od czasu do czasu.

METODY OCENY

Ocena końcowa z przedmiotu jest łączna dla wykładu i ćwiczeń. Składają się na nią:
40% = Egzamin końcowy (z materiału całego semestru, tj. wykładu, ćwiczeń i literatury)
20% = Egzamin połówkowy (z materiału przerobionego do tego czasu – w.+ćw.+lit.)
40% = Ocena pracy studenta na ćwiczeniach [dostarczona przez prowadzącego ćwiczenia]

Oceny końcowe zostaną wystawione wg następującej tabeli:
<0%;   50%)  = niedostatecznie (2,0)
<50%;  60%)  = dostatecznie (3,0)
<60%;  70%)  = dostatecznie plus(3,5)
<70%;  80%)  = dobrze (4,0)
<80%;  90%)  = dobrze plus (4,5)
<90%; 100%>  = bardzo dobrze (5,0)
Liczba zdobytych punktów (procentowych) nie będzie zaokrąglana.

Jako  ogólna  zasada,  ocena  pracy  studenta  na  ćwiczeniach  będzie  uwzględniać  wyniki
regularnych  i  nieregularnych  testów  sprawdzających,  jakość  oraz  terminowość  prac
domowych  i  prezentacji,  a  także  aktywne  uczestnictwo  w  dyskusjach.  Dokładne  zasady
uczestnictwa w ćwiczeniach i jego oceny leżą w wyłącznej gestii prowadzącego ćwiczenia i
będą podane do wiadomości uczestników na odpowiednich zajęciach (ćwiczeniach). Dotyczy
to również kontroli obecności.

Zarówno  egzamin  połówkowy,  jak  i  końcowy  będą  miały  formę  pisemnego  testu  z
odpowiedziami do wyboru, jednak duża część pytań będzie wymagała rozwiązywania zadań
numerycznych, interpretacji wykresów oraz manipulacji nimi.

Na  zajęciach  bezwzględnie  obowiązują  powszechnie  przyjęte  reguły  uczciwości
akademickiej  –  dotyczy  to  zarówno  prezentowanych  prac,  jak  egzaminów/testów.  Jeśli
ktokolwiek ma wątpliwości, co do znaczenia terminu „uczciwość akademicka” powinien jak
najprędzej  zwrócić  się  o  wyjaśnienie  do  prowadzącego  zajęcia.  Dodatkowo,  na  zajęciach
obowiązuje zakaz uruchamiania i otwierania laptopów, notebooków, netbooków, palmtopów,
itp.  urządzeń  –  z  wyjątkiem  sytuacji,  w  której  zostało  to  explicite  dopuszczone  przez
prowadzącego dane zajęcia.

___________