1

Automatyzacji mog podlega wszelkie procesy

zachodz ce w przedsi biorstwie, zarówno
bezpo rednio zwi zane z wytwarzaniem
(procesy technologiczne) jak równie pozosta e
procedury wspomagaj ce wytwarzanie

(przep yw informacji, kontrola jako ci,
magazynowanie, zaopatrzenie, pakowanie, itp.)

.

AUTOMATYZACJA cd.

2

AUTOMATYZACJA PROCESÓW

PRODUKCYJNYCH

zastosowanie metod i urz dze z zakresu mechaniki,
elektrotechniki, elektroniki i informatyki do realizacji,
sterowania oraz kontroli procesów produkcyjnych.

System

wspomagania

wytwarzania

Urz dzenia,

wyposa enie

fabryki

Automatyzacja systemów wspomagania
wytwarzania (komputeryzacja)

Automatyzacja systemów wytwarzania
(automatyczne sterowanie, automatyczna
regulacja, robotyzacja)

3

AUTOMATYZACJA SYSTEMÓW

WYTWARZANIA -przyk ady

• Automaty do obróbki skrawaniem;
• Urz dzenia do automatycznego monta u;
• Zrobotyzowane systemy obróbkowe oraz

monta owe;

• Automatyczne systemy transportu,

manipulowania oraz magazynowania
materia ów, pó wyrobów i wyrobów gotowych;

• Systemy automatycznej kontroli jako ci oraz

sortowania wyrobów i in.

4

PRZESUNI CIE I SI A

W przebiegu praktycznie ka dego procesu

produkcyjnego wyst puje konieczno aby :

• pewne obiekty zosta y przesuni te,

zatrzymane, przytrzymane, zamocowane,
ustalone,

• przeprowadzono ma obiektach dzia ania

manipulacyjne lub

• obiekty podda dzia aniu okre lonej si y.

5

PRZESUNI CIE I SI A

Aby uzyska okre lon warto przesuni cia

lub/oraz si y stosuje si trzy podstawowe
grupy urz dze technicznych:

• elektryczne,

•

hydrauliczne,

• pneumatyczne.

6

POCHODZENIE S ÓW

HYDRAULIKA – Hydra (Grec. woda)

aulos (Grec. rura)

PNEUMATYKA - Pneumn (Grec. wiatr,

powiew, oddech)

7

PNEUMATYKA I HUDRAULIKA

Funkcjonalne elementy uk adów

hydraulicznych i pneumatycznych s bardzo
zbli one.

Podstawowa ró nica polega na stosowaniu

innego medium w uk adach hydraulicznych
(ciecz) i pneumatycznych (gaz).

8

PNEUMATYKA I HUDRAULIKA

Intensywny rozwój pneumatyki wi

e si z wieloma aspektami, w ród

których najwa niejsze to szerokie spektrum zastosowa oraz
dost pno czynnika roboczego jakim jest spr

one powietrze.

ród zalet powietrza jako czynnika roboczego mo na wymieni :

•

Dost pno ,

•

Mo liwo

atwego przesy u i transportu,

•

Mo liwo magazynowania/akumulowania energii,

•

Prosta budowa elementów pneumatyki, a co za tym idzie
stosunkowo niewielkie koszty,

•

Bezpiecze stwo/czysto ,

•

Bezstopniowa regulacja pr dko ci i si y,

•

Odporno na przeci

enia,

•

Praca w szerokim zakresie temperatur,

•

Znaczne pr dko ci ruchu.

9

PNEUMATYKA I HUDRAULIKA

Intensywny rozwój pneumatyki wi

e si z wieloma aspektami, w ród

których najwa niejsze to szerokie spektrum zastosowa oraz
dost pno czynnika roboczego jakim jest spr one powietrze.

Stosuj c uk ady pneumatyczne nie mo na zapomina o ich
ograniczeniach:

•

Konieczno odpowiedniego przygotowania do zastosowa w
ok adach pneumatycznych,

•

Ograniczenia co do uzyskiwanych si ,

•

ci liwo powietrza,

10

UK ADY PNEUMATYCZNE

Uk ady oparte o

elementy pneumatyki
znajduj szerokie
zastosowanie przy
automatyzacji
procesów
produkcyjnych
bezpo rednio lub
po rednio zwi zanych
z wytwarzaniem.

11

UK ADY PNEUMATYCZNE cd.

Typowe operacje:

• przemieszczanie,

• pobieranie, odk adanie,

• unoszenie,

• mocowanie,

• nap d narz dzi.

12

ELEMENTY UK ADU PNEUMATYCZNEGO

• Uk ad przygotowania powietrza,

• Uk ad przesy u powietrza,

• Zawory pneumatyczne steruj ce,

• Elementy wykonawcze,

• Osprz t pneumatyczny.

13

PRZEMYS OWY UK AD PRZYDOTOWANIA I

DYSRTRYBUCJI SPR

ONEGO POWIETRZA

•Spr anie,

•Filtrowanie,

•Osuszanie,

•Smarowanie,

•„Magazynowanie”

•Przesy .

14

PRZYGOTOWANIE POWIETRZA

Powietrze

Zasobnik

Ch odnica
i osuszacz

Silnik

elektryczny

kompresor Zawór

bezpiecz.

Zawór

steruj cy

Upust

Filtr

Stycznik

15

KOMPRESOR

W zastosowaniach

przemys owych g ównym

ród em spr onego powietrza

kompresory.

Stosownie do potrzeb kompresory
mog wyst powa w ró nych wielko ciach i ró nej ilo ci

(konfiguracji).

Podstawowe typy konstrukcyjne kompresorów:

obj to ciowe, (t okowe, membranowe)
przep ywowe, ( rubowe, turbinowe, Rootse'a)

16

KOMPRESOR

W zastosowaniach przemys owych g ównym ród em

spr onego powietrza s kompresory.

okowa

jednostopniowa

okowa

dwustopniowa

okowa

rotacyjna

17

KOMPRESOR

Spr arka t okowa:

Zassane powietrze jest spr

ane przez pierwszy t ok, nast pnie ozi biane i

spr ane przez drugi t ok.

18

KOMPRESOR

Spr arka rotacyjna- rubowa:

Spr enie powietrza odbywa si za pomoc t oków obrotowych.

Przestrze , w której znajduje si powietrze przep ywaj c od strony

ssawnej do t ocznej ulega zmniejszeniu i nast puje spr anie powietrza.

Spr arki te pracuj cicho i równomiernie.

Znajduj ce si w wirniku suwaki tworz ze cian korpusu komory o

zmieniaj cej si obj to ci. Podczas obrotu, suwaki pod wp ywem si y

od rodkowej wysuwaj si i dociskaj do korpusu ograniczaj c

przestrze , w której zamkni te jest powietrze. Zmiany obj to ci tej

przestrzeni powoduj spr anie zamkni tego w niej powietrza

19

KOMPRESOR

Spr arka turbinowa:

Spr

arki turbinowe wyst puj w odmianach: osiowej i promieniowej.

Spr

arki te pracuj na zasadzie przep ywu strumienia powietrza.

Powietrze przepuszczane jest przez jeden lub wiele wirników turbinowych w

trakcie przep ywu. Energia kinetyczna zostaje zamieniona na energi

ci nienia.

20

Zespó przygotowania powietrza:

Zadaniem zespo u przygotowania powietrza jest uzdatnianie powietrza.

Zespó taki mo e by cz ci du ego uk adu przygotowania S-P, lub mo e

stanowi niewielki zespó wspó pracuj cy z pojedynczym pneumatycznym

narz dziem lub elementem wykonawczym.

PRZYGOTOWANIE POWIETRZA

21

Zespó przygotowania powietrza:

Powietrze po przej ciu przez zespó przygotowania powietrza posiada

odpowiednie parametry do zastosowania w uk adach pneumatyki. Jest suche,

czyste, nasycone mg olejow i pod odpowiednim ci nieniem Mg a olejowa

gwarantuje prawid owe dzia anie i przed

a ywotno elementów

pneumatycznych.

PRZYGOTOWANIE POWIETRZA

22

Filtr z osuszaczem.
Powietrze zawiera
par wodn , która
podczas spr ania
mo e si wykrapla .
Z tego powodu
konieczne jest
osuszenie powietrza.
Jednocze nie
nast puje
odseparowanie
zanieczyszcze
sta ych.

Ruchome
elementy
zaworów
(t oczki)
wymagaj
smarowania.
Aby by o to
mo liwe bez
konieczno ci
rozk adania
zaworów,
przeprowadza
si tzw.
„smarowanie
powietrza”.

PRZYGOTOWANIE POWIETRZA

23

Elementy zespo u przygotowania powietrza: osuszacz/filtr

Powietrze po przej ciu przez kierownic (1) porusza si w komorze ruchem

wirowym, przez co wi ksze cz stki zanieczyszcze , jak równie sk adniki

ynne zostaj odwirowane i osadzaj si w dolnej cz ci komory (2).

Niewytr cone zanieczyszczenia osadzaj si we wk adce filtracyjnej (3).

Zebrane skropliny i zanieczyszczenia zostaj usuni te przez zawór (4).

PRZYGOTOWANIE POWIETRZA

24

Elementy zespo u przygotowania powietrza: osuszacz

Osuszacz ozi biaj cy spr onego powietrza pracuje na zasadzie obni enia temperatury

powietrza do punktu rosy, przy której nast puje skroplenie pary wodnej w nim zawartej.

Przechodz ce przez wymiennik ciep a zimne i suche powietrze ch odzi doprowadzane ciep e

powietrze. Wytr cony kondensat wody jest odprowadzany z wymiennika ciep a. Wst pnie

och odzone powietrze przep ywa przez agregat ch odniczy i jest tam sch adzane do

temperatury 1,7

o

C. Nast puje przy tym powtórne wytr cenie cz stek wody z powietrza.

PRZYGOTOWANIE POWIETRZA

25

Elementy zespo u przygotowania powietrza: smarowanie

Powietrze przep ywaj ce z punktu (1) do (2) zostaje nasycone olejem, który dzi ki

wytworzonemu podci nieniu na zw ce (3) dop ywa ze zbiornika (4) przez przewód (5)

i komor (6).

PRZYGOTOWANIE POWIETRZA

26

Elementy zespo u przygotowania powietrza: redukcja

ci nienia

Powietrze z sieci P1 przep ywa do wyj cia P2 przez gniazdo zaworu przymykane

talerzykiem (4). Je li rub nastawcz (1) odci y si spr yn (7), to spr yna (6)

dociska talerzyk zaworu (4) do gniazda. Przy spadku ci nienia na wyj ciu membrana (2)

ugina si pod wp ywem spr yny (7) i przez przek adni (3) i popychacz (5) otwiera

zawór umo liwiaj cy przep yw powietrza do wyj cia. Przy wzro cie ci nienia na

wyj ciu, nast puje przymkni cie zaworu.

PRZYGOTOWANIE POWIETRZA

27

SI OWNIKI

Elementami wykonawczymi w pneumatycznych i
hydraulicznych uk adach automatyki s si owniki.

O ruchu liniowym

O ruchu obrotowyn

28

SI OWNIKI

Si ownik jednostronnego dzia ania:

Si ownik jednostronnego dzia ania

posiada jedno wej cie spr

onego

powietrza. Wi c ruch roboczy

wykonywany jest tylko w jednym

kierunku, ruch powrotny jest ruchem

ja owym realizowanym za pomoc

wbudowanej spr

yn

29

SI OWNIKI

Si ownik dwustronnego dzia ania:

Si ownik dwustronnego dzia ania posiada dwa wej cia spr

onego

powietrza. Wi c ruch roboczy mo e by wykonywany w obu kierunkach,

przy czym si y uzyskiwane w tych kierunkach s ró ne.

30

SI OWNIKI - budowa

1. Tuleja si ownika
2. Pokrywa tylna
3. Pokrywa przednia
4. T oczysko
5. Pier cie uszczelniaj cy

6. Tuleja prowadz ca
7. Pier cie zgarniaj cy
8. Podwójny pier cie
uszczelniaj cy wargowy
9.T ok

31

SI OWNIKI - rodzaje

Si owniki standardowe:

rednica:

2.5 - 320 mm

Skok:

10 - 5000 mm

sia osiowa:

1 - 50 000 N

32

SI OWNIKI - rodzaje

Si owniki krótkoskokowe:

rednica:

4 - 100 mm

Skok:

2.5 - 25 mm

33

SI OWNIKI - rodzaje

Si owniki fa dowe:

rednica:

145 - 385 mm

Skok:

60 - 230 mm

34

SI OWNIKI - rodzaje

Chwytaki pneumatyczne:

równoleg y

towy

promieniowy

3-szcz kowy

35

SI OWNIKI

Si a otrzymywana na t oczysku zale y od ci nienia powietrza, rednicy

si ownika i oporów tarcia wyst puj cych w si owniku.

F

t

= A • p

F

t

= teoretyczna si a na t oczysku (N)

A = u yteczna powierzchnia t oka (m

2

)

p = ci nienie robocze (Pa)

W praktyce istotna jest warto si y uzyskiwana na t oczysku (si a u yteczna).

Przy obliczaniu si y u ytecznej nale y uwzgl dni straty wynikaj ce z oporów

tarcia (si y tarcia). W normalnych warunkach eksploatacyjnych (zakres

ci nienia 0,3 - 0,8 MPa) przyjmuje si , e straty wynikaj ce z si tarcia wynosz

3 - 15% si y teoretycznej.

Wyznaczanie si :

36

SI OWNIKI

Wyznaczanie si :

Si ownik jednostronnego dzia ania:

Fu = A • p – F

o

– F

s

Si ownik dwustronnego dzia ania (ruch pchaj cy):

Fu = A • p – F

o

Si ownik dwustronnego dzia ania (ruch ci gn cy):

Fu = A

t

• p – F

o

Fu: si a u yteczna (N),
A:

D

2

/ 4 -u yteczna powierzchnia t oka

A

t

:

(D

2

- d

2

) / 4 -u yteczna powierzchnia t oka z uwzgl dnieniem powierzchni

oczyska

P: -ci nienie robocze,
F

o

: -si a oporu (tarcia) (3-15%),

F

s

-si a spr

yny powrotnej,

D: - rednica t oka (si ownika),
d: - rednica t oczyska.

37

SI OWNIKI - mocowanie

Mocowanie na

apach

Mocowanie wahliwe

ko nierz z przodu

Mocowanie

ko nierzowe z przodu

Mocowanie wahliwe

ko nierz z uchem

Mocowanie wahliwe

ko nierz po rodku

Mocowanie

ko nierzowe z ty u

Mocowanie

gwintowe

38

39

ZAWORY

Zale nie od funkcji w uk adach pneumatycznych

wyró nia si g ówne typy zaworów:

• steruj ce kierunkiem przep ywu,

–rozdzielaj ce,
–pozosta e

• steruj ce nat eniem przep ywu,
• reguluj ce (nastawiaj ce) warto

ci nienia,

• inne (elementy osprz tu pneum.).

40

ZAWORY ROZDZIELAJ CE

Zawory rozdzielaj ce, s elementami uk adu
pneumatycznego umo liwiaj cymi sterowaniem
kierunkiem przep ywu czynnika dop ywaj cego.
Sterowanie to polega na ustalaniu w zaworach
odpowiednich dróg przep ywu.

Zawory rozdzielaj ce s

przede wszystkim do

bezpo redniego lub po redniego sterowania
ruchami pneumatycznych elementów
wykonawczych.

41

ZAWORY ROZDZIELAJ CE

Odpowiednio po czone zawory rozdzielaj ce,
stanowi wi c realizacj uk adów steruj cych
prac elementów wykonawczych.

Dokonuj c projektowania takich uk adów
steruj cych stosuje si pewien system oznacze
schematycznych elementów pneumatyki, w tym
równie zaworów rozdzielaj cych.

42

ZAWORY ROZDZIELAJ CE

Zawory przedstawia si jako kwadraty.

Liczba kwadratów mówi o ilo ci mo liwych
po

elementu steruj cego.

Strza ki pokazuj kierunek przep ywu czynnika.

Odci cia przelotu pokazywane s wewn trz pola
kwadratu za pomoc poprzecznych kresek.

Po czenia przelotów wewn trz zaworu
przedstawione s za pomoc kropki.

43

ZAWORY ROZDZIELAJ CE

Po czenia doprowadzaj ce i odprowadzaj ce
nanoszone s przy polu po

enia zerowego.

Kolejne po

enia elementu mog by oznaczone

cyframi arabskimi lub ma ymi literami.

Zawór trójpo

eniowy.

Po

enie rodkowe jest po

eniem zerowym.

Po

eniem wyj ciowym (zerowym) bierze si

takie po

enie, gdy na zawór nie dzia a adna

si a.

44

ZAWORY ROZDZIELAJ CE

•Robocze (wyj cia)

A,B,C...

2,4,6...

•Zasilanie (wej cia)

P

1

•Odpowietrzenie (upust)

R,S,T...

3,5,7...

•Steruj ce

Z,Y,X...

12,14,...

Rodzaj zaworu zale y od liczby po

i ilo ci przy czy (dróg).

Pierwsza liczba w oznaczeniu rodzaju zaworu podaje ilo ci przy czy (dróg),
druga liczba podaje ilo sterowanych po

zaworu.

Przyk ad:

ZAWÓR ROZDZIELAJ CY 3/2 OTWARTY

Liczba przy czy

Liczba pozycji

2(A)

3(R)

1(P)

45

ZAWORY STERUJACE KIERUNKIEM PRZEP YWU

schematy

Rodzaj przy cza:

Oznaczenie przy cza:

•Wy cie ci nieniowe -

A, B.C., 2, 4, 6..

•Przy cze zasilaj ce -

P, 1

•Powrót (upust powietrza) -

R, S, T, 3, 5...

•Przy cza steruj ce -

X, Y, Z, 12, 14

•Ka dy kwadrat (klatka) reprezentuje
jedn pozycj zaworu,
•Poszczególne pozycje zaworu mog
by oznaczane cyframi lub ma ymi
literami: a, b,...
•o, 1 - pozycja neutralna.

X

R

46

ZAWORY ROZDZIELAJ CE

Zawór rozdzielaj cy 2/2 normalnie zamkni ty

Zawór rozdzielaj cy 2/2 normalnie otwarty

Zawór rozdzielaj cy 3/2 normalnie zamkni ty

Zawór rozdzielaj cy 3/2 normalnie otwarty

Zawór rozdzielaj cy 3/3 normalnie zamkni ty

47

ZAWORY ROZDZIELAJ CE

Zawór rozdzielaj cy 4/2

Zawór rozdzielaj cy 4/3 normalnie zamkni ty

Zawór rozdzielaj cy 4/3 (normalnie A i B
odpowietrzone)

Zawór rozdzielaj cy 6/3

48

Zawory inne

Zawór zwrotny

Zawór d awi cy

Zawór szybkiego spustu

Zawór prze cznik obiegu (alternatywa)

Zawór podwójnego sygna u (koniunkcja)

49

Zawory inne

Zawór zwrotny

Zawór zwrotny zamyka ca kowicie przep yw czynnika w jednym
kierunku, natomiast przep yw w kierunku przeciwnym mo e si odbywa
z mo liwie ma strat ci nienia.

Elementem zamykaj cym przep yw w tym zaworze mo e by kulka,
sto ek, p ytka lub przepona.

50

Zawory inne

Zawór d awi cy

Zawory steruj ce przep ywem, s zaworami zmniejszaj cymi
nat enie przep ywu spr

onego powietrza przy jego przep ywie w

obu kierunkach.

51

Zawory inne

Zawór d awi co-zwrotny

W zaworze wyst puje d awienie przep ywaj cego czynnika tylko w
jednym kierunku. Przep ywaj ce powietrze zamyka zawór zwrotny i
mo e ono przep ywa tylko przez nastawiony zmniejszony przekrój.
Przy przep ywie w przeciwnym kierunku powietrze przep ywa swobodnie
przy otwartym zaworze zwrotnym.

52

Zawory inne

Zawór szybkiego spustu

Zawór szybkiego spustu s

y do zwi kszenia pr dko ci powrotnego

ruchu t oka si ownika. Stosowany jest przede wszystkim w si owniku
jednostronnego dzia ania.

53

Zawory inne

Zawór prze cznik obiegu (alternatywa)

Zawór posiada dwa wej cia X i Y, oraz jedno wyj cie A.
Je eli wej cie X lub Y zostanie zasilone spr

onym powietrzem, to wówczas

kulka odcina wej cie niezasilane i powietrze przep ywa z X lub Y do A.

54

Zawory inne

Zawór podwójnego sygna u (koniunkcja)

Zawór podwójnego sygna u posiada dwa wej cia X i Y oraz wyj cie A.
Przep yw spr

onego powietrza jest mo liwy tylko wtedy, gdy na obu

wej ciach pojawi si jednocze nie ci nienia (sygna y wej ciowe).

55

ZAWORY ROZDZIELAJ CE

W zale no ci od potrzeb stosuje si ró ne sposoby sterowania
zaworami rozdzielaj cymi
Symbole rodzaju sterowa dorysowuje si do symbolu zaworu
prostopadle do kierunku po cze w zaworze (dróg).

Sposoby sterowania zaworami:

• STEROWANIE SI

MI

NI

• STEROWANIE MECHANICZNE

• STEROWANIE ELEKTRYCZNE

• STEROWANIE CI NIENIEM

• STEROWANIE Z

ONE

56

ZAWORY ROZDZIELAJ CE

Symbol ogólny

Sterowanie przyciskiem

Sterowanie d wigni

Sterowanie peda em

Sterowanie si mi ni:

57

ZAWORY ROZDZIELAJ CE

Sterowanie mechaniczne:

Popychaczem lub przyciskiem

Spr

yn

Rolk

Rolk z d wigni uchyln (o jednym
kierunku dzia ania)

Pr tem

58

ZAWORY STERUJACE KIERUNKIEM PRZEP YWU

przyk ad

W opisie zaworu u ywa si liczb okre laj cych ilo
przy czy (dróg) oraz ilo mo liwych po

(pozycji).

Powy ej: zawór 4/3 (czterodrogowy-trójpo

eniowy),

prze czany elektromagnetycznie z pozycj neutraln
utrzymywan spr ynami.

R

59

ZAWORY STERUJACE KIERUNKIEM PRZEP YWU

przyk ad

Powy ej: zawór 4/2
(czterodrogowy-
dwupo

eniowy), prze czany

przyciskiem niestabilnym z
powrotem realizowanym
spr yn .

60

ZAWORY STERUJACE KIERUNKIEM PRZEP YWU

przyk ad

61

ZAWORY STERUJACE KIERUNKIEM PRZEP YWU

przyk ad

62

ZAWORY STERUJACE KIERUNKIEM PRZEP YWU

przyk ad

63

ZAWORY STERUJACE KIERUNKIEM PRZEP YWU

przyk ad

64

ZAWORY STERUJACE KIERUNKIEM PRZEP YWU

budowa

Zawory maj budow t oczkow . Odpowiednie ustawienie
zespo u t oczków otwiera odpowiednie kierunki
przep ywu

65

ZAWORY STERUJACE KIERUNKIEM PRZEP YWU

przyk ady realizacji

66

ZAWORY STERUJACE KIERUNKIEM PRZEP YWU

przyk ady realizacji

67

SCHEMATY PNEUMATYCZNE / HYDRAULICZNE

Stosuj c przyj

symbolik dotycz

oznacze

elementów pneumatycznych/hydraulicznych mo na

projektowa , a przy zastosowaniu programów komp.

tak e symulowa dzia anie uk adów o ró nym stopniu

ono ci.

Projektowany uk ad ma za zadanie sterowa prac

elementu/ów wykonawczego (najcz ciej si ownik).

68

SCHEMATY PNEUMATYCZNE / HYDRAULICZNE

W zale no ci od sposobu pracy elementu

wykonawczego stosuje si ró ne struktury uk adów

sterowania a co za tym idzie tak e ró ne metody ich

projektowania:

• Intuicyjne,

• Formalne.

- projektowanie uk adów kombinacyjnych,

- projektowanie uk adów taktowych.

69

SCHEMATY PNEUMATYCZNE / HYDRAULICZNE

Dane wej ciowe do projektowania uk adu pneumatycznego:

•

Ilo elementów wykonawczych,

• Ilo i rodzaj sygna ów wej ciowych (wymuszaj cych),

• Zwi zki mi dzy sygna ami wymuszaj cymi a ruchami roboczymi,

• Kolejno ruchów elementów wykonawczych.

70

SCHEMATY PNEUMATYCZNE / HYDRAULICZNE

•Schemat powinien zawiera jednoznaczne informacje
o wszystkich stosowanych elementach, a tak e
pokazywa ich wszystkie wzajemne po czenia,

•Schematy powinny odzwierciedla funkcjonalno a
nie geometri elementów (jak dzia a a nie jak
wygl da),

•Element umieszczony na schemacie nie dzia a
samodzielnie. Ca y schemat pokazuje zasad dzia ania
wszystkich elementów razem.

•Zawory i si owniki powinny by narysowane w takich
po

eniach jakie zajm po w czeniu zasilania.

71

SCHEMATY PNEUMATYCZNE / HYDRAULICZNE

przyk ad

72

SCHEMATY PNEUMATYCZNE / HYDRAULICZNE

Podstawowe struktury uk adów sterowania pneumatycznego

• Sterowanie si ownikiem jednostronnego dzia ania,

• Sterowanie si ownikiem dwustronnego dzia ania,

• Sterowanie po rednie,

• Sterowanie bezpo rednie,

• Sterowanie pr dko ci ruchu elementów wykonawczych,

• Realizacja funkcji logicznych z zastosowaniem zaworów

rozdzielaj cych,

73

SCHEMATY PNEUMATYCZNE / HYDRAULICZNE

Sposoby opisu dzia ania uk adów pneumatycznych:

• Opis s owny:

Si ownik za czany jest trzema przyciskami A,B,C.

Si ownik wysuwa si wtedy, gdy przynajmniej dwa przyciski s

jednocze nie w czone. W pozosta ych przypadkach pozostaje

niewysuni ty, lub realizuje ruch powrotny, je li uprzednio by

wysuni ty.

74

SCHEMATY PNEUMATYCZNE / HYDRAULICZNE

Sposoby opisu dzia ania uk adów pneumatycznych:

• Schemat technologiczny:

Kolejno pracy uk adu:
Si ownik S1 podaje detal w stref
pracy si ownika S2.
Si ownik S2 wykonuje operacje na
detalu.
Oba si owniki s wycofywane.
Uk ad po za czeniu dzia a w cyklu
automatycznym a do wy czenia. Po
wy czeniu si owniki ko cz
rozpocz ty cykl i zatrzymuj si w
pozycjach jak na rysunku.

S1

S2

75

SCHEMATY PNEUMATYCZNE / HYDRAULICZNE

Sposoby opisu dzia ania uk adów pneumatycznych:

• Cyklogram pracy uk adu:

rozpocz ty cykl i zatrzymuj si w
pozycjach jak na rysunku.