background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 1/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

78. USTAWA o 

ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy   

                          i 

chorób zawodowych 

 

Dz.U.2009.167.1322   

2010.04.01     

zm.wyn.z   

M.P.2010.10.103 

2011.02.01     

zm.   

Dz.U.2010.257.1725 

2011.04.01     

zm.wyn.z   

M.P.2011.18.187 

2011.07.20     

zm.   

Dz.U.2011.138.808 

2011.10.01     

zm.   

Dz.U.2011.45.235 

2012.01.01     

zm.   

Dz.U.2011.122.696 

art. 61 

2012.04.01     

zm.wyn.z   

M.P.2012.127 

2013.01.01     

zm.   

Dz.U.2012.637 

2013.04.01     

zm.wyn.z   

M.P.2013.164 

2014.04.01     

zm.wyn.z   

M.P.2014.187 

2015.04.01   

zm.wyn.z   

M.P.2015.251 

ogólne 

 

USTAWA 

z dnia 30 października 2002 r. 

o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych 

(tekst jednolity) 

Rozdział 1 

Przepisy ogólne 

Art. 1. Ustawa określa: 

1)  rodzaje  świadczeń  z  tytułu  wypadków  przy  pracy  i  chorób  zawodowych  oraz  warunki 

nabywania prawa do tych świadczeń; 

2)  zasady i tryb przyznawania świadczeń, ustalania ich wysokości oraz zasady ich wypłaty; 
3)  zasady  różnicowania  stopy  procentowej  składki  na  ubezpieczenie  społeczne  z  tytułu 

wypadków  przy  pracy  i  chorób  zawodowych  w  zależności  od  zagrożeń  zawodowych  i  ich 
skutków; 

4)  zasady finansowania prewencji wypadkowej. 

Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 

1)  "fundusz  wypadkowy"  -  fundusz  wyodrębniony  w  ramach  Funduszu  Ubezpieczeń 

Społecznych, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie 
ubezpieczeń  społecznych  (Dz.  U.  z  2007  r.  Nr  11,  poz.  74,  z  późn.  zm.

1)

),  zwanych  dalej 

"przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych"; 

2)  "lekarz orzecznik" - lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych; 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 2/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

2a)  "komisja lekarska" - komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Społecznych; 
3)  "okres  ubezpieczenia  wypadkowego"  -  okres  podlegania  ubezpieczeniu  wypadkowemu,  a 

także  okres  podlegania  ubezpieczeniu  społecznemu  lub  zaopatrzeniu  emerytalnemu  przed 
dniem 1 stycznia 1999 r.; 

4)  "płatnik składek" - płatnika składek na ubezpieczenie wypadkowe w rozumieniu przepisów o 

systemie ubezpieczeń społecznych; 

5)  "przeciętne wynagrodzenie" - przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej 

w  poprzednim  roku,  ogłaszane  do  celów  emerytalnych  w  Dzienniku  Urzędowym 
Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, 
stosowane poczynając od drugiego kwartału każdego roku przez okres jednego roku; 

6)  "ustawa  o  świadczeniach  pieniężnych  z  ubezpieczenia  chorobowego"  -  ustawę  z  dnia  25 

czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i 
macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, z późn. zm.

2)

); 

7)  "ustawa o emeryturach i rentach z FUS" - ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i 

rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227); 

8)  "rok  składkowy"  -  okres  obowiązywania  stopy  procentowej  składek  na  ubezpieczenie 

wypadkowe należnych za okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego 
roku; 

9)  "rejestr REGON" - krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej; 
10)  "rodzaj działalności według PKD"  - rodzaj przeważającej działalności zakodowanej według 

Polskiej Klasyfikacji Działalności w rejestrze REGON; 

11)  "ubezpieczony"  -  osobę  fizyczną  podlegającą  ubezpieczeniu  wypadkowemu,  a  także  osobę, 

która przed dniem 1 stycznia 1999 r. podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu 
emerytalnemu, z wyłączeniem osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników; 

12)  "ubezpieczenie  wypadkowe"  -  ubezpieczenie  społeczne  z  tytułu  wypadków  przy  pracy  i 

chorób zawodowych w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych; 

13)  "uraz"  -  uszkodzenie  tkanek  ciała  lub  narządów  człowieka  wskutek  działania  czynnika 

zewnętrznego; 

14)  "Zakład" - Zakład Ubezpieczeń Społecznych. 

Art. 3. 1. Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną 

powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: 
1)  podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń 

przełożonych; 

2)  podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, 

nawet bez polecenia; 

3)  w  czasie  pozostawania  pracownika  w  dyspozycji  pracodawcy  w  drodze  między  siedzibą 

pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. 

2. Na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w 

ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ: 
1)  w  czasie  podróży  służbowej  w  okolicznościach  innych  niż  określone  w  ust.  1,  chyba  że 

wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z 
wykonywaniem powierzonych mu zadań; 

2)  podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony; 
3)  przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. 

3. Za  wypadek  przy  pracy  uważa  się  również  nagłe  zdarzenie  wywołane  przyczyną 

zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 3/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

danego tytułu podczas: 
1)  uprawiania  sportu  w  trakcie  zawodów  i  treningów  przez  osobę  pobierającą  stypendium 

sportowe; 

2)  wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary 

pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania; 

3)  pełnienia mandatu posła lub senatora, pobierającego uposażenie; 
3a)  (uchylony); 
4)    odbywania  szkolenia,  stażu,  przygotowania  zawodowego  dorosłych  lub  przygotowania 

zawodowego w miejscu pracy przez osobę pobierającą stypendium w okresie odbywania tego 
szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w 
miejscu pracy na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy lub przez 
inny  podmiot  kierujący,  pobierania  stypendium  na  podstawie  przepisów  o  promocji 
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych; 

5)  wykonywania przez członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych 

oraz przez inną osobę traktowaną na równi z członkiem spółdzielni w rozumieniu przepisów o 
systemie ubezpieczeń społecznych, pracy na rzecz tych spółdzielni; 

6)  wykonywania  pracy  na  podstawie  umowy  agencyjnej,  umowy  zlecenia  lub  umowy  o 

świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące 
zlecenia; 

6a)    wykonywania pracy na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w ustawie z dnia 4 

lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. Nr 45, poz. 235); 

7)  współpracy przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub 

umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy 
dotyczące zlecenia; 

8)  wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej w 

rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych; 

9)  wykonywania zwykłych czynności związanych ze współpracą przy prowadzeniu działalności 

pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych; 

10)  wykonywania  przez  osobę  duchowną  czynności  religijnych  lub  czynności  związanych  z 

powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi; 

11)  odbywania służby zastępczej; 
12)  nauki  w  Krajowej  Szkole  Administracji  Publicznej  przez  słuchaczy  pobierających 

stypendium; 

13)  wykonywania  pracy  na  podstawie  umowy  agencyjnej,  umowy  zlecenia  lub  umowy  o 

świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące 
zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym 
osoba pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na 
rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy; 

14)  pełnienia przez funkcjonariusza celnego obowiązków służbowych. 

4. Za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć 

w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku. 

5. Za  ciężki  wypadek  przy  pracy  uważa  się  wypadek,  w  wyniku  którego  nastąpiło  ciężkie 

uszkodzenie  ciała,  takie  jak:  utrata  wzroku,  słuchu,  mowy,  zdolności  rozrodczej  lub  inne 
uszkodzenie  ciała  albo  rozstrój  zdrowia,  naruszające  podstawowe  funkcje  organizmu,  a  także 
choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa 
niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała. 

6. Za  zbiorowy  wypadek  przy  pracy  uważa  się  wypadek,  któremu  w  wyniku  tego  samego 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 4/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby. 

Art. 4. Za chorobę zawodową uważa się chorobę określoną w art. 235

1

 Kodeksu pracy. 

Art. 5. 1. Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, o których mowa w art. 3 

ust. 3, dokonuje w karcie wypadku: 
1)  podmiot wypłacający stypendium sportowe - w stosunku do pobierających te stypendia; 
2)  podmiot,  na  którego  rzecz  wykonywana  jest  odpłatnie  praca  w  czasie  odbywania  kary 

pozbawienia  wolności  lub  tymczasowego  aresztowania  -  w  stosunku  do  wykonujących  tę 
pracę na podstawie skierowania do pracy; 

3)  Kancelaria Sejmu w stosunku do posłów i Kancelaria Senatu w stosunku do senatorów; 
4)    pracodawca,  u  którego  osoba  pobierająca  stypendium  odbywa  staż,  przygotowanie 

zawodowe dorosłych, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy lub szkolenie, lub jednostka, 
w której osoba pobierająca stypendium odbywa szkolenie - w stosunku do osoby pobierającej 
stypendium  w  okresie  odbywania  tego  stażu,  przygotowania  zawodowego  dorosłych, 
przygotowania  zawodowego  w  miejscu  pracy  lub  szkolenia  na  podstawie  skierowania 
wydanego  przez  powiatowy  urząd  pracy  lub  przez  inny  podmiot  kierujący,  pobierania 
stypendium  na  podstawie  przepisów  o  promocji  zatrudnienia  i  instytucjach  rynku  pracy  w 
okresie odbywania studiów podyplomowych; 

5)  spółdzielnia  produkcyjna,  spółdzielnia  kółek  rolniczych  -  w  stosunku  do  członków  tych 

spółdzielni oraz innych osób traktowanych na równi z członkiem spółdzielni, w rozumieniu 
przepisów  o  systemie  ubezpieczeń  społecznych,  wykonujących  pracę  na  rzecz  tych 
spółdzielni; 

6)  podmiot, na którego rzecz wykonywana jest praca na podstawie umowy agencyjnej, umowy 

zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się 
przepisy dotyczące zlecenia - w stosunku do wykonujących te umowy; 

7)  osoba  wykonująca  pracę  na  podstawie  umowy  agencyjnej,  umowy  zlecenia  lub  umowy  o 

świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące 
zlecenia - w stosunku do współpracujących z tą osobą; 

8)    Zakład - w stosunku do prowadzących pozarolniczą działalność oraz współpracujących przy 

prowadzeniu takiej działalności w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, 
a  także  w  stosunku  do  wykonujących  pracę  na  podstawie  umowy  uaktywniającej,  o  której 
mowa w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3; 

9)  (uchylony); 
10)  właściwa zwierzchnia instytucja diecezjalna lub zakonna - w stosunku do duchownych; 
11)  pracodawca,  u  którego  osoba  odbywa  służbę  zastępczą  -  w  stosunku  do  odbywających  tę 

służbę; 

12)  Krajowa Szkoła Administracji Publicznej - w stosunku do słuchaczy tej szkoły pobierających 

stypendium; 

13)  pracodawca  -  w  stosunku  do  osób  wykonujących  pracę  na  podstawie  umowy  agencyjnej, 

umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym 
stosuje  się  przepisy  dotyczące  zlecenia  albo  umowy  o  dzieło,  jeżeli  umowa  taka  została 
zawarta z pracodawcą, z którym osoby te pozostają w stosunku pracy; 

14)  podmiot,  z  którym  została  zawarta  umowa  agencyjna,  umowa  zlecenia  lub  umowa  o 

świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące 
zlecenia, albo umowa o dzieło - w stosunku do osób wykonujących umowę, jeżeli w ramach 
takiej umowy praca jest wykonywana na rzecz pracodawcy, z którym osoby te pozostają w 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 5/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

stosunku pracy; 

15)  podmiot, w którym funkcjonariusz celny pełni służbę - w stosunku do tych funkcjonariuszy. 

2. Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, jakiemu uległ ubezpieczony będący 

pracownikiem,  a  także  stwierdzenie  choroby  zawodowej  u  pracownika  następuje  w  trybie 
określonym przepisami Kodeksu pracy. 

3. W  sprawach  zgłaszania  i  stwierdzania  chorób  zawodowych  do  ubezpieczonych 

wymienionych w art. 3 ust. 3 stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy. 

4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, 

tryb uznawania zdarzenia, o którym mowa w art. 3 ust. 3, za wypadek przy pracy, kwalifikację 
prawną zdarzenia, wzór karty wypadku i termin jej sporządzania, biorąc pod uwagę konieczność 
zapewnienia  jednolitości  obowiązujących  rozwiązań  dotyczących  ustalania  okoliczności  i 
przyczyn tych wypadków. 

Rozdział 2 

Rodzaje świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, warunki 

nabywania prawa do świadczeń, zasady i tryb ich przyznawania, ustalania ich wysokości 

oraz zasady ich wypłaty 

Art. 6. 1. Z  tytułu  wypadku  przy  pracy  lub  choroby  zawodowej  przysługują  następujące 

świadczenia: 
1)  "zasiłek  chorobowy"  -  dla  ubezpieczonego,  którego  niezdolność  do  pracy  spowodowana 

została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową; 

2)  "świadczenie  rehabilitacyjne"  -  dla  ubezpieczonego,  który  po  wyczerpaniu  zasiłku 

chorobowego  jest  nadal  niezdolny  do  pracy,  a  dalsze  leczenie  lub  rehabilitacja  lecznicza 
rokują odzyskanie zdolności do pracy; 

3)  "zasiłek  wyrównawczy"  -  dla  ubezpieczonego  będącego  pracownikiem,  którego 

wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu; 

4)  "jednorazowe odszkodowanie" - dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego 

uszczerbku na zdrowiu; 

5)  "jednorazowe odszkodowanie" - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty; 
6)  "renta z tytułu niezdolności do pracy" - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy 

wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej; 

7)  "renta  szkoleniowa"  -  dla  ubezpieczonego,  w  stosunku  do  którego  orzeczono  celowość 

przekwalifikowania  zawodowego  ze  względu  na  niezdolność  do  pracy  w  dotychczasowym 
zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową; 

8)  "renta rodzinna" - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego 

do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej; 

9)  "dodatek do renty rodzinnej" - dla sieroty zupełnej; 
10)  dodatek pielęgnacyjny; 
11)  pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w 

przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą. 

2. Osobom: 

1)  prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, 
2)  duchownym będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenia   
oraz  członkom  ich  rodzin  świadczenia,  o  których  mowa  w  ust.  1,  nie  przysługują  w  razie 
wystąpienia  w  dniu  wypadku  lub  w  dniu  złożenia  wniosku  o  przyznanie  świadczeń  z  tytułu 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 6/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

choroby  zawodowej  zadłużenia  z  tytułu  składek  na  ubezpieczenia  społeczne  na  kwotę 
przekraczającą 6,60 zł do czasu spłaty całości zadłużenia, z zastrzeżeniem art. 47 ust. 3. 

3. Prawo do świadczeń,  o których mowa w ust.  1 pkt  1, 2, 4, 5 i  11, przedawnia się, jeżeli 

zadłużenie,  o  którym  mowa  w  ust.  2,  nie  zostanie  uregulowane  w  ciągu  6  miesięcy  od  dnia 
wypadku lub od dnia złożenia wniosku o przyznanie tych świadczeń z tytułu choroby zawodowej. 

4. Osobom,  o  których  mowa  w  ust.  2,  Zakład  wypłaca  świadczenia  w  ciągu  30  dni  od 

wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do tych świadczeń, nie później 
jednak niż w ciągu 60 dni od spłaty całości zadłużenia. 

Art. 7. Przy ustalaniu prawa do świadczeń wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, podstawy 

wymiaru i ich wysokości, a także przy ich wypłacie, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o 
świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego, z uwzględnieniem przepisów niniejszej 
ustawy. 

Art. 8. 1. Zasiłek  chorobowy  z  ubezpieczenia  wypadkowego  przysługuje  niezależnie  od 

okresu podlegania ubezpieczeniu. 

2. Zasiłek  chorobowy  z  ubezpieczenia  wypadkowego  przysługuje  od  pierwszego  dnia 

niezdolności  do  pracy  spowodowanej  wypadkiem  przy  pracy  lub  chorobą  zawodową,  z 
zastrzeżeniem ust. 3. 

3. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje za okresy niezdolności 

do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, za które ubezpieczony na 
podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposażenia, stypendium lub 
innego świadczenia przysługującego za czas niezdolności do pracy. 

4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do świadczenia rehabilitacyjnego. 

Art. 9. 1. Zasiłek  chorobowy  i  świadczenie  rehabilitacyjne  z  ubezpieczenia  wypadkowego 

przysługują w wysokości 100 % podstawy wymiaru. 

2. Podstawę wymiaru zasiłku i świadczenia, o których mowa w ust. 1, stanowi kwota będąca 

podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe. 

3. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego: 

1)  pracownikom  -  stosuje  się  zasady  określone  w  rozdziale  8  ustawy  o  świadczeniach 

pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego; 

2)  członkom  rolniczych  spółdzielni  produkcyjnych  i  spółdzielni  kółek  rolniczych,  osobom 

odbywającym  służbę  zastępczą  oraz  osobom,  o  których  mowa  w  art.  11  ust.  2  ustawy  o 
systemie  ubezpieczeń  społecznych  -  stosuje  się  zasady  określone  w  rozdziale  9  ustawy  o 
świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego; 

3)  pozostałym osobom - stosuje się zasady określone w art. 46, 48 i 52 ustawy o świadczeniach 

pieniężnych  z  ubezpieczenia  chorobowego,  z  tym  że  przy  ustalaniu  podstawy  wymiaru 
uwzględnia  się  przychód  stanowiący  podstawę  wymiaru  składek  na  ubezpieczenie 
wypadkowe  po  odliczeniu  kwoty  odpowiadającej  11,26  %  podstawy  wymiaru  składki  na 
ubezpieczenie wypadkowe. 

4. Jeżeli niezdolność do pracy ubezpieczonego, o którym mowa w ust. 3 pkt 3, powstała w 

pierwszym  miesiącu  kalendarzowym  ubezpieczenia  wypadkowego,  podstawę  wymiaru  zasiłku 
chorobowego, z zastrzeżeniem art. 8 ust. 3, stanowi: 
1)  kwota  otrzymanego  za  ten  miesiąc  stypendium  sportowego  -  dla  ubezpieczonych  będących 

stypendystami sportowymi, 

2)  kwota otrzymanego za ten miesiąc stypendium  - dla ubezpieczonych będących słuchaczami 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 7/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, 

3)  kwota  otrzymanego  za  ten  miesiąc  stypendium  -  dla  ubezpieczonych  będących  osobami 

pobierającymi  stypendium  w  okresie  odbywania  szkolenia,  stażu  lub  przygotowania 
zawodowego w miejscu pracy, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub 
inny podmiot kierujący, 

4)  (uchylony), 
5)  kwota  otrzymanego  za  ten  miesiąc  uposażenia  -  dla  ubezpieczonych  będących 

funkcjonariuszami celnymi 

- po odliczeniu kwoty, o której mowa w ust. 3 pkt 3. 

5. (uchylony). 

Art. 10. Prawo do zasiłków i  świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego 

ustalają i świadczenie to oraz zasiłki wypłacają: 
1)  płatnicy  składek,  jeżeli  są  zobowiązani  do  ustalania  prawa  do  zasiłków  w  razie  choroby  i 

macierzyństwa i ich wypłaty; 

2)  Zakład - w pozostałych przypadkach. 

Art. 11. 1. Ubezpieczonemu,  który  wskutek  wypadku  przy  pracy  lub  choroby  zawodowej 

doznał  stałego  lub  długotrwałego  uszczerbku  na  zdrowiu,  przysługuje  jednorazowe 
odszkodowanie. 

2. Za  stały  uszczerbek  na  zdrowiu  uważa  się  takie  naruszenie  sprawności  organizmu,  które 

powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy. 

3. Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, 

które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące 
ulec poprawie. 

4. Oceny  stopnia  uszczerbku  na  zdrowiu  oraz  jego  związku  z  wypadkiem  przy  pracy  lub 

chorobą zawodową dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. 

5. Minister  właściwy  do  spraw  zabezpieczenia  społecznego  w  porozumieniu  z  ministrem 

właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady orzekania o 
stałym  lub  długotrwałym  uszczerbku  na  zdrowiu  oraz  tryb  postępowania  przy  ustalaniu  tego 
uszczerbku i wypłacaniu jednorazowego odszkodowania, kierując się koniecznością zapewnienia 
ochrony interesów ubezpieczonego oraz koniecznością przejrzystości i sprawności postępowania 
w sprawie o jednorazowe odszkodowanie. 

Art. 12. 1. Jednorazowe  odszkodowanie  przysługuje  w  wysokości  20  %  przeciętnego 

wynagrodzenia  za  każdy  procent  stałego  lub  długotrwałego  uszczerbku  na  zdrowiu,  z 
zastrzeżeniem art. 55 ust. 1. 

2. Jeżeli wskutek pogorszenia się stanu zdrowia stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu 

będący następstwem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, który był podstawą przyznania 
jednorazowego  odszkodowania,  ulegnie  zwiększeniu  co  najmniej  o  10  punktów  procentowych, 
jednorazowe odszkodowanie zwiększa się o 20 % przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent 
uszczerbku na zdrowiu przewyższający procent, według którego ustalone było to odszkodowanie, 
z zastrzeżeniem art. 55 ust. 2. 

3. Jednorazowe  odszkodowanie  ulega  zwiększeniu  o  kwotę  stanowiącą  3,5-krotność 

przeciętnego wynagrodzenia, jeżeli w stosunku do ubezpieczonego została orzeczona całkowita 
niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji wskutek wypadku przy pracy 
lub choroby zawodowej. 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 8/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

4. Przepis  ust.  3  stosuje  się  odpowiednio,  jeżeli  wskutek  pogorszenia  się  stanu  zdrowia  w 

następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej w stosunku do rencisty została orzeczona 
całkowita niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji. 

5. Do  ustalenia  wysokości  jednorazowego  odszkodowania,  o  którym  mowa  w  ust.  1-4, 

przyjmuje się przeciętne wynagrodzenie obowiązujące w dniu wydania decyzji, o której mowa w 
art. 15. 

6. Kwoty jednorazowych odszkodowań zaokrągla się do pełnych złotych. 

Art. 13. 1. Członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub 

choroby  zawodowej,  przysługuje  jednorazowe  odszkodowanie.  Odszkodowanie  to  przysługuje 
również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który był 
uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego. 

2. Członkami rodziny uprawnionymi do odszkodowania są: 

1)  małżonek, z zastrzeżeniem ust. 3; 
2)  dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie 

i  utrzymanie  przed  osiągnięciem  pełnoletności  wnuki,  rodzeństwo  i  inne  dzieci,  w  tym 
również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty 
warunki uzyskania renty rodzinnej; 

3)  rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego 

lub  rencisty  prowadzili  z  nim  wspólne  gospodarstwo  domowe  lub  jeżeli  ubezpieczony  lub 
rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone 
zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony. 

3. Jednorazowe  odszkodowanie  nie  przysługuje  małżonkowi  w  przypadku  orzeczonej 

separacji. 

Art. 14. 1. Jeżeli  do  jednorazowego  odszkodowania  uprawniony  jest  tylko  jeden  członek 

rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, przysługuje ono w wysokości: 
1)  18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawnionymi są małżonek lub dziecko; 
2)  9-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawniony jest inny członek rodziny. 

2. Jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie: 

1)  małżonek i jedno lub więcej dzieci - odszkodowanie przysługuje w wysokości ustalonej w ust. 

1 pkt 1, zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na każde dziecko; 

2)  dwoje lub więcej dzieci - odszkodowanie przysługuje w wysokości określonej w ust. 1 pkt 1, 

zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na drugie i każde następne dziecko. 

3. Jeżeli  obok  małżonka  lub  dzieci  do  jednorazowego  odszkodowania  uprawnieni  są 

równocześnie inni członkowie rodziny, każdemu z nich odszkodowanie przysługuje w wysokości 
3,5-krotnego  przeciętnego  wynagrodzenia,  niezależnie  od  odszkodowania  przysługującego 
małżonkowi lub dzieciom zgodnie z ust. 1 pkt 1 lub ust. 2. 

4. Jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko członkowie rodziny inni niż 

małżonek  lub  dzieci,  odszkodowanie  to  przysługuje  w  wysokości  ustalonej  według  zasad 
określonych  w  ust.  1  pkt  2,  zwiększonej  o  3,5-krotne  przeciętne  wynagrodzenie,  na  drugiego  i 
każdego następnego uprawnionego. 

5. Kwotę jednorazowego odszkodowania ustaloną zgodnie z ust. 2 lub 4 dzieli się w równych 

częściach między uprawnionych. 

6. Do ustalania wysokości jednorazowego odszkodowania przepisy art. 12 ust. 5 stosuje się 

odpowiednio. 

7. Jednorazowe  odszkodowanie  z  tytułu  śmierci  ubezpieczonego  lub  rencisty,  który  zmarł 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 9/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

wskutek  wypadku  przy  pracy  lub  choroby  zawodowej,  pomniejsza  się  o  kwotę  jednorazowego 
odszkodowania  z  tytułu  stałego  lub  długotrwałego  uszczerbku  na  zdrowiu,  wypłaconego  temu 
ubezpieczonemu lub renciście. 

8. Kwotę jednorazowego odszkodowania zaokrągla się do pełnych złotych. 
9. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym 

Rzeczypospolitej  Polskiej  "Monitor  Polski"  wysokość  kwot  jednorazowych  odszkodowań,  o 
których mowa w ust. 1-4 i art. 12. 

Art. 15. 1. Przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania oraz ustalenie 

jego wysokości następuje w drodze decyzji Zakładu. 

2. Decyzję, o której mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 4, Zakład wydaje w ciągu 14 dni 

od dnia: 
1)  otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej; 
2)  wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. 

3. Jeżeli  w  wyniku  decyzji  zostało  ustalone  prawo  do  jednorazowego  odszkodowania  oraz 

jego  wysokość,  Zakład  dokonuje  z  urzędu  wypłaty  odszkodowania  w  terminie  30  dni  od  dnia 
wydania decyzji. 

4. Od  decyzji  przysługuje  odwołanie  w  trybie  i  na  zasadach  określonych  w  przepisach  o 

systemie ubezpieczeń społecznych. 

Art. 16. 1. Stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem przy 

pracy lub chorobą zawodową ustala lekarz orzecznik lub komisja lekarska. W przypadku ustalania 
prawa do świadczeń, o  których mowa w  art. 6  ust.  1 pkt  2 i  5-8, lekarz orzecznik  lub  komisja 
lekarska  ustala  również  niezdolność  do  pracy  oraz  jej  związek  z  wypadkiem  przy  pracy  lub 
chorobą zawodową, a także związek śmierci ubezpieczonego lub rencisty z takim wypadkiem lub 
chorobą. 

2. Przy  ustalaniu  stałego  lub  długotrwałego  uszczerbku  na  zdrowiu  oraz  jego  związku  z 

wypadkiem  przy  pracy  lub  chorobą  zawodową  stosuje  się  odpowiednio  przepisy  ustawy  o 
emeryturach i rentach z FUS dotyczące trybu orzekania o niezdolności do pracy. 

Art. 17. 1. Przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, 

renty  rodzinnej  i  dodatku  do  renty  rodzinnej  dla  sieroty  zupełnej  z  tytułu  ubezpieczenia 
wypadkowego, do ustalenia wysokości tych świadczeń oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio 
przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy. 

2. Świadczenia,  o  których  mowa  w  ust.  1,  przysługują  niezależnie  od  długości  okresu 

ubezpieczenia  wypadkowego  oraz  bez  względu  na  datę  powstania  niezdolności  do  pracy 
spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. 

3. Przy ustalaniu podstawy wymiaru renty nie stosuje się ograniczenia wskaźnika wysokości 

podstawy, o którym mowa w art. 15 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. 

4. Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub 

chorobą zawodową, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, przywraca się w razie 
ponownego powstania tej niezdolności bez względu na okres, jaki upłynął od ustania prawa do 
renty. 

5. Renta  rodzinna  z  ubezpieczenia  wypadkowego  przysługuje  uprawnionym  członkom 

rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. 

6. Renta  rodzinna  z  ubezpieczenia  wypadkowego  przysługuje  również  w  razie  śmierci 

wskutek wypadku przy  pracy lub choroby zawodowej  rencisty  uprawnionego do  renty z tytułu 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 10/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

niezdolności do pracy. 

7. Członkom rodziny rencisty uprawnionego do renty z ubezpieczenia wypadkowego, który 

zmarł z innych przyczyn niż wypadek przy pracy lub choroba zawodowa, przysługują świadczenia 
określone  w  ustawie  o  emeryturach  i  rentach  z  FUS  bez  względu  na  długość  okresu 
uprawniającego do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie tych przepisów. 

Art. 18. 1. Renta  z  tytułu  niezdolności  do  pracy  i  renta  szkoleniowa  z  ubezpieczenia 

wypadkowego nie może być niższa niż: 
1)  80% podstawy jej wymiaru - dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy; 
2)  60% podstawy jej wymiaru - dla osoby częściowo niezdolnej do pracy; 
3)  100% podstawy jej wymiaru - dla osoby uprawnionej do renty szkoleniowej. 

2. Przepisu  ust.  1  nie  stosuje  się  w  przypadku  ustalenia  podstawy  wymiaru  renty  z 

uwzględnieniem art. 17 ust. 3. 

Art. 19. 1. Jeżeli do renty  rodzinnej z ubezpieczenia wypadkowego jest  uprawniona sierota 

zupełna,  przysługuje  jej  z  tego  ubezpieczenia  dodatek  dla  sieroty  zupełnej  na  zasadach  i  w 
wysokości określonej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. 

2. Osobie  uprawnionej  do  renty  z  ubezpieczenia  wypadkowego  przysługuje  dodatek 

pielęgnacyjny na zasadach i w wysokości określonej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. 

Art. 20. 1. Renty z ubezpieczenia wypadkowego, dodatek dla sieroty zupełnej oraz dodatek 

pielęgnacyjny z tego ubezpieczenia podlegają waloryzacji w terminach i na zasadach określonych 
w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. 

2. Renta z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa oraz renta rodzinna z ubezpieczenia 

wypadkowego nie może być niższa niż 120  % kwoty najniższej odpowiedniej renty ustalonej i 
podwyższonej zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z FUS. 

Art. 21. 1. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy 

wyłączną przyczyną wypadków, o których mowa w art. 3, było udowodnione naruszenie przez 
ubezpieczonego  przepisów  dotyczących  ochrony  życia  i  zdrowia,  spowodowane  przez  niego 
umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. 

2. Świadczenia  z  ubezpieczenia  wypadkowego  nie  przysługują  również  ubezpieczonemu, 

który,  będąc  w  stanie  nietrzeźwości  lub  pod  wpływem  środków  odurzających  lub  substancji 
psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. 

3. Jeżeli  zachodzi  uzasadnione  przypuszczenie,  że  ubezpieczony  znajdował  się  w  stanie 

nietrzeźwości,  pod  wpływem  środków  odurzających  lub  substancji  psychotropowych,  płatnik 
składek kieruje ubezpieczonego na badanie niezbędne do ustalenia zawartości alkoholu, środków 
odurzających  lub  substancji  psychotropowych  w  organizmie.  Ubezpieczony  jest  obowiązany 
poddać się temu badaniu. Odmowa poddania się badaniu lub inne zachowanie uniemożliwiające 
jego  przeprowadzenie  powoduje  pozbawienie  prawa  do  świadczeń,  chyba  że  ubezpieczony 
udowodni, że miały miejsce przyczyny, które uniemożliwiły poddanie się temu badaniu. 

4. Koszty  badań,  o  których  mowa  w  ust.  3,  zwracane  są  kierującemu  na  te  badania  przez 

Zakład, z zastrzeżeniem ust. 5. 

5. W przypadkach określonych w ust. 2 koszty badań ponosi ubezpieczony. 
6. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, 

sposób  dokonywania  rozliczeń  kosztów,  o  których  mowa  w  ust.  4,  tryb  postępowania,  rodzaje 
dokumentacji  niezbędnej  do  tych  rozliczeń  oraz  termin  ich  dokonania,  biorąc  pod  uwagę 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 11/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

konieczność  niezwłocznego  uzyskania  zwrotu  poniesionych  kosztów  kierującemu  na  takie 
badania. 

Art. 22. 1. Zakład  odmawia  przyznania  świadczeń  z  ubezpieczenia  wypadkowego  w 

przypadku: 
1)  nieprzedstawienia protokołu powypadkowego lub karty wypadku; 
2)  nieuznania w protokole powypadkowym lub karcie wypadku zdarzenia za wypadek przy pracy 

w rozumieniu ustawy; 

3)  gdy protokół powypadkowy lub karta wypadku zawierają stwierdzenia bezpodstawne. 

2. Odmowa przyznania świadczeń z powodów, o których mowa w ust. 1, następuje w drodze 

decyzji Zakładu. 

3. Jeżeli  w  protokole  powypadkowym  lub  karcie  wypadku  są  braki  formalne,  Zakład 

niezwłocznie zwraca protokół lub kartę wypadku w celu ich uzupełnienia. 

Art. 23. 1. Ze  środków  funduszu  wypadkowego  są  pokrywane  koszty  skutków  wypadków 

przy  pracy  lub  chorób  zawodowych,  związane  ze  świadczeniami  zdrowotnymi  z  zakresu 
stomatologii  i  szczepień  ochronnych,  na  które  ubezpieczony  został  skierowany  przez  lekarza 
orzecznika  na  wniosek  lekarza  prowadzącego,  nierefundowane  na  podstawie  odrębnych 
przepisów. 

2.   Ze  środków  funduszu  wypadkowego  są  pokrywane  koszty  wyrobów  medycznych  w 

wysokości udziału własnego świadczeniobiorcy określonego w przepisach art. 38 ustawy z dnia 12 
maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego 
oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696). 

3.   Świadczeń zdrowotnych z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych, o których mowa 

w ust. 1, udzielają świadczeniodawcy, z którymi dyrektor oddziału wojewódzkiego Narodowego 
Funduszu Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. 

Art. 23a.   (uchylony). 

Rozdział 3 

Zbieg prawa do świadczeń 

Art. 24. W razie zbiegu uprawnień do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego z 

uprawnieniami  do  świadczeń,  o  których  mowa  w  art.  6  ust.  1  pkt  1-3,  z  ubezpieczenia 
wypadkowego, ubezpieczonemu przysługuje świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego. 

Art. 25. 1. W  razie  zbiegu  u  jednej  osoby  prawa  do  kilku  rent  przewidzianych  w  ustawie 

wypłaca się rentę wyższą lub wybraną przez tę osobę. 

2. Przepisy  ust.  1  stosuje  się  odpowiednio  w  razie  zbiegu  u  jednej  osoby  prawa  do  renty 

określonej w ustawie z prawem do renty określonym w przepisach wymienionych w art. 61. 

3. Osobie  uprawnionej  do  renty  na  podstawie  ustawy  albo  na  podstawie  przepisów 

wymienionych  w  art.  61,  która  jest  równocześnie  uprawniona  do  świadczeń  o  charakterze 
rentowym  na  podstawie  odrębnych  przepisów  albo  do  uposażenia  w  stanie  spoczynku 
przyznanego  z  powodu  choroby  lub  utraty  sił  albo  uposażenia  rodzinnego,  wypłaca  się  jedno 
świadczenie - wyższe lub przez nią wybrane. 

4. Osobie uprawnionej do renty rodzinnej na podstawie ustawy albo na podstawie przepisów 

wymienionych w art. 61, która jest równocześnie uprawniona do uposażenia w stanie spoczynku 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 12/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

przyznanego ze względu na wiek, wypłaca się jedno świadczenie - wyższe lub przez nią wybrane. 

Art. 26. 1. Osobie  uprawnionej  do  renty  z  tytułu  niezdolności  do  pracy  z  ubezpieczenia 

wypadkowego oraz do emerytury na podstawie odrębnych przepisów wypłaca się, zależnie od jej 
wyboru: 
1)  przysługującą rentę powiększoną o połowę emerytury albo 
2)  emeryturę powiększoną o połowę renty. 

1a. Kwota połowy emerytury, o której mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje połowę łącznej kwoty 

emerytury  z  Funduszu  Ubezpieczeń  Społecznych  i  emerytury  kapitałowej  wypłacanej  na 
podstawie  odrębnych  przepisów  oraz  nie  może  być  niższa  niż  kwota  należnej  emerytury 
kapitałowej, przy czym emerytura kapitałowa wypłacana jest w pełnej wysokości. 

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby, która nabyła prawo do renty w zamian za 

gospodarstwo rolne przekazane na własność Państwa, oraz do osoby pobierającej  uposażenie w 
stanie spoczynku przyznane ze względu na wiek. 

3. Przepisu  ust.  1  nie  stosuje  się,  jeżeli  osoba  uprawniona  osiąga  przychód  powodujący 

zawieszenie  prawa  do  świadczeń  lub  zmniejszenie  ich  wysokości  określony  w  ustawie  o 
emeryturach i rentach z FUS, niezależnie od wysokości tego przychodu. 

4. Osobie,  o  której  mowa  w  ust.  1  lub  2,  przysługuje  jeden  dodatek  pielęgnacyjny  -  z 

ubezpieczenia wypadkowego. 

Rozdział 4 

Zasady różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe z tytułu 

wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich 

skutków 

Art. 27. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala się na rok składkowy. 

Art. 28. 1. Stopa  procentowa  składki  na  ubezpieczenie  wypadkowe  dla  płatnika  składek 

zgłaszającego  do  ubezpieczenia  wypadkowego  nie  więcej  niż  9  ubezpieczonych  wynosi  50  % 
najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności, zgodnie z 
zasadami określonymi w art. 30. 

2. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego 

do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ustala Zakład jako iloczyn stopy 
procentowej  składki  na  ubezpieczenie  wypadkowe  określonej  dla  grupy  działalności,  do  której 
należy płatnik składek, i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek, z zastrzeżeniem 
art. 33. 

3. Liczbę  ubezpieczonych,  o  których  mowa  w  ust.  1  i  2,  ustala  się  jako  iloraz  sumy 

ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy 
poprzedniego  roku  kalendarzowego  i  liczby  miesięcy,  przez  które  płatnik  składek  był  w 
poprzednim roku kalendarzowym zgłoszony w Zakładzie co najmniej 1 dzień. 

4. Jeżeli płatnik składek zgłaszany jest w Zakładzie w okresie od dnia 1 stycznia danego roku 

do dnia 31 marca następnego roku, liczbę ubezpieczonych, o których mowa w ust. 3, ustala się w 
oparciu  o  liczbę  ubezpieczonych  podlegających  zgłoszeniu  do  ubezpieczenia  wypadkowego  w 
miesiącu kalendarzowym, od którego płatnik składek został zgłoszony w Zakładzie. 

Art. 29. 1. Płatnik  składek,  o  którym  mowa  w  art.  28  ust.  2,  należy  do  grupy  działalności 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 13/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

ustalonej dla jego rodzaju działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu 31 grudnia 
poprzedniego roku. 

2. Płatnik składek zgłoszony w Zakładzie w okresie od dnia 1 stycznia danego roku do dnia 31 

marca następnego roku należy do grupy działalności ustalonej dla jego rodzaju działalności według 
PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu, od którego płatnik składek jest w Zakładzie zgłoszony. 

Art. 30. 1. Stopę  procentową  składki  na  ubezpieczenie  wypadkowe  dla  grupy  działalności 

ustala się w zależności od kategorii ryzyka ustalonej dla tej grupy. 

2. Kategorię  ryzyka  dla  grupy  działalności  ustala  się  w  zależności  od  ryzyka  określonego 

wskaźnikami częstości: 
1)  poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem; 
2)  poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich; 
3)  stwierdzonych chorób zawodowych; 
4)  zatrudnionych w warunkach zagrożenia. 

3. Wpływ każdego ze wskaźników częstości, o których mowa w ust. 2, na ustalenie kategorii 

ryzyka dla grupy działalności jest równy. 

4. Kategorię  ryzyka  dla  grupy  działalności  ustala  się  w  oparciu  o  dane  Głównego  Urzędu 

Statystycznego za trzy ostatnie lata kalendarzowe, dostępne w dniu 31 stycznia danego roku. 

5. Kategorię ryzyka dla grup działalności ustala się na okres nie dłuższy niż 3 lata składkowe. 

Art. 31. 1. Wysokość wskaźnika korygującego, o którym mowa w art. 28 ust. 2, wynosi: 

1)  w okresie od dnia 1 kwietnia 2006 r. do dnia 31 marca 2009 r. - od 0,8 do 1,2; 
2)  od dnia 1 kwietnia 2009 r. - od 0,5 do 1,5. 

2. Wskaźnik  korygujący  ustala  się  na  rok  składkowy  w  zależności  od  kategorii  ryzyka 

ustalonej dla płatnika składek. 

3. Kategorię  ryzyka  dla  płatnika  składek  ustala  się  w  zależności  od  ryzyka  określonego 

wskaźnikami częstości: 
1)  poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem; 
2)  poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich; 
3)  zatrudnionych w warunkach zagrożenia. 

4. Wpływ wskaźników częstości określonych w ust. 3 pkt 1 i 2 na ustalenie kategorii ryzyka 

dla płatników składek jest równy, a wskaźnika częstości określonego w ust. 3 pkt 3 - dwukrotnie 
większy niż każdego z tych dwóch wskaźników. 

5. Kategorię ryzyka dla płatnika składek ustala się na podstawie danych, o których mowa w 

ust. 3, przekazanych przez płatnika składek za trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe. 

6. Dane, o których mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do dnia 31 stycznia danego roku 

za poprzedni rok kalendarzowy w informacji zawierającej w szczególności: 
1)  dane  identyfikacyjne  płatnika  składek,  określone  w  przepisach  o  systemie  ubezpieczeń 

społecznych; 

2)  rodzaj działalności według PKD; 
3)  liczbę ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego; 
4)  adres płatnika składek. 

7. Informację określoną w ust. 6 przekazuje płatnik składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, 

zgłoszony w Zakładzie nieprzerwanie od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia poprzedniego roku i co 
najmniej 1 dzień w styczniu danego roku. 

8. Informację, o której mowa w ust. 6, przekazuje się w takiej samej formie, jaka obowiązuje 

płatnika składek w odniesieniu do dokumentów określonych przepisami o systemie ubezpieczeń 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 14/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

społecznych. 

9. Kopię  informacji,  o  której  mowa  w  ust.  6,  i  jej  korekt  płatnik  składek  jest  zobowiązany 

przechowywać  przez  okres  10  lat  od  dnia  ich  przekazania  do  Zakładu,  w  formie  dokumentu 
pisemnego lub elektronicznego. 

10. Płatnik składek jest zobowiązany do złożenia korekty informacji, o której mowa w ust. 6, 

w ciągu 7 dni od: 
1)  stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie; 
2)  otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez Zakład. 

11. Jeżeli  konieczność  korekty  danych  podanych  w  informacji,  o  której  mowa  w  ust.  6, 

wynika ze stwierdzenia nieprawidłowości przez Zakład: 
1)  w decyzji  -  płatnik  powinien złożyć korektę informacji nie później niż w terminie 7 dni  od 

uprawomocnienia się decyzji; 

2)  podczas kontroli - płatnik powinien złożyć korektę informacji nie później niż w terminie 30 

dni od dnia otrzymania protokołu kontroli. 

12. Zakład może sporządzać z urzędu informację, o której mowa w ust. 6, lub korygować z 

urzędu błędy w niej stwierdzone. 

Art. 32. 1. O  wysokości  stopy  procentowej  składki  na  ubezpieczenie  wypadkowe 

obowiązującej w danym roku składkowym Zakład zawiadamia płatnika składek, o którym mowa 
w art. 28 ust.  2, nie później niż do dnia 20 kwietnia danego  roku, z wyłączeniem przypadków 
określonych w art. 33 ust. 1 i 2. 

2. Jeżeli  płatnik  składek  do  dnia  30  kwietnia  danego  roku  nie  otrzyma  zawiadomienia,  o 

którym mowa w ust. 1, powinien zwrócić się do jednostki organizacyjnej Zakładu właściwej ze 
względu  na  swoją  siedzibę  o  podanie  wysokości  stopy  procentowej  składki  na  ubezpieczenie 
wypadkowe. 

Art. 33. 1. Stopa  procentowa  składki  na  ubezpieczenie  wypadkowe  dla  płatnika  składek,  o 

którym  mowa  w  art.  28  ust.  2,  któremu  Zakład  nie  ustalił  kategorii  ryzyka  z  uwagi  na  brak 
obowiązku przekazywania informacji, o której mowa w art. 31 ust. 6, przez trzy kolejne, ostatnie 
lata kalendarzowe, wynosi tyle, co stopa procentowa określona dla grupy działalności, do której 
należy. 

2. Jeżeli  przed  upływem  terminu  opłacania  składek,  określonego  w  przepisach  o  systemie 

ubezpieczeń  społecznych,  płatnik  składek,  o  którym  mowa  w  ust.  1,  nie  otrzyma  z  urzędu 
statystycznego zaświadczenia o wpisie do rejestru REGON zawierającego informację o rodzaju 
działalności  według  PKD,  stopę  procentową  składki  na  ubezpieczenie  wypadkowe  ustala  się 
zaliczkowo w wysokości określonej w art. 28 ust. 1. Po otrzymaniu zaświadczenia płatnik składek 
obowiązany  jest  od  początku  roku  składkowego  skorygować  stopę  procentową  składki  do 
wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której jest zaklasyfikowany. 

3. Stopa  procentowa  składki  na  ubezpieczenie  wypadkowe  dla  płatnika  składek 

niepodlegającego  wpisowi  do  rejestru  REGON  wynosi  50  %  najwyższej  stopy  procentowej 
ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności zgodnie z zasadami określonymi w art. 30. 

4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia: 

1)  grupy działalności w oparciu o rodzaj działalności PKD ujęty w rejestrze REGON; 
2)  szczegółowe  zasady  ustalania  kategorii  ryzyka  w  zależności  od  wskaźników  częstości, 

kategorie  ryzyka  oraz  stopy  procentowe  składek  na  ubezpieczenie  wypadkowe  dla  grup 
działalności; 

3)  szczegółowe  zasady  ustalania  kategorii  ryzyka  dla  płatników  składek  w  zależności  od 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 15/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

wskaźników częstości; 

4)  szczegółowe zasady ustalania wskaźnika korygującego; 
5)  wzór informacji, o której mowa w art. 31 ust. 6. 

Art. 34. 1. Jeżeli  płatnik  składek  nie  przekaże  danych  lub  przekaże  nieprawdziwe  dane,  o 

których  mowa  w  art.  31,  co  spowoduje  zaniżenie  stopy  procentowej  składki  na  ubezpieczenie 
wypadkowe, Zakład ustala, w drodze decyzji, stopę procentową składki na cały rok składkowy w 
wysokości  150  %  stopy  procentowej  ustalonej  na  podstawie  prawidłowych  danych.  Płatnik 
składek zobowiązany jest opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę. 

2. Jeżeli  płatnik  składek  nie  przekaże  danych  lub  przekaże  nieprawdziwe  dane,  o  których 

mowa  w  art.  31,  co  spowoduje  zawyżenie  stopy  procentowej  składki  na  ubezpieczenie 
wypadkowe, Zakład ustala stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości stopy 
procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. 

3. Przepis ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do płatników składek, o których mowa w art. 28 

ust.  1  i  art.  33  ust.  1  i  2,  którzy  nieprawidłowo  ustalili  liczbę  ubezpieczonych  lub  grupę 
działalności,  przy  czym,  jeżeli  płatnik  składek  stwierdzi  nieprawidłowość,  obowiązany  jest  on 
ponownie ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe we własnym zakresie. 

4. W  przypadku,  o  którym  mowa  w  ust.  1  i  2,  płatnik  składek  zobowiązany  jest  złożyć 

brakującą informację lub dokonać korekty nieprawidłowej informacji. 

5. (uchylony). 

Art. 35. Jeżeli  w  czasie  kontroli  przeprowadzanych  u  płatników  składek  inspektorzy  pracy 

stwierdzą podanie nieprawidłowych danych, o których mowa w art. 31 ust. 6, informują o tym 
Zakład podając równocześnie prawidłowe dane. 

Art. 36. 1. Inspektor pracy może wystąpić do jednostki organizacyjnej Zakładu właściwej ze 

względu na siedzibę płatnika składek z wnioskiem o podwyższenie płatnikowi składek, u którego 
w  czasie  dwóch  kolejnych  kontroli  stwierdzono  rażące  naruszenie  przepisów  bezpieczeństwa  i 
higieny  pracy,  o  100  %  stopy  procentowej  składki  na  ubezpieczenie  wypadkowe  ustalanej  na 
najbliższy rok składkowy. 

2. Decyzję w sprawie podwyższenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, 

o której mowa w ust. 1, wydaje Zakład. 

Rozdział 5 

Zasady finansowania prewencji wypadkowej 

Art. 37. 1.   W  ustawie  budżetowej  określa  się  corocznie  kwotę  wydatków  na  prewencję 

wypadkową, pokrywanych ze środków finansowych zgromadzonych w funduszu wypadkowym, w 
wysokości: 
  1)  w okresie do dnia 31 grudnia 2013 r. - do 0,50%, 
  2)  w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. - od 0,50% do 1,00%, 
  3)  w okresie od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. - od 0,65% do 1,00%, 
  4)  w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. - od 0,80% do 1,00%, 
  5)  w okresie od dnia 1 stycznia 2017 r. - od 1,00% 

należnych  składek  na  ubezpieczenie  wypadkowe,  przewidzianych  w  planie  finansowym 

Funduszu Ubezpieczenia Społecznego na dany rok budżetowy. 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 16/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

2.   Środki, o których mowa w ust. 1, przeznacza się na finansowanie działalności związanej z 

zapobieganiem wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym, z uwzględnieniem zdolności do 
pracy  przez  cały  okres  aktywności  zawodowej  w  aspekcie  jej  wpływu  na  powstawanie  tych 
zdarzeń, w szczególności na: 
1)  dofinansowanie  działań  skierowanych  na  utrzymanie  zdolności  do  pracy  przez  cały  okres 

aktywności zawodowej, prowadzonych przez płatników składek; 

2)  analizy  przyczyn  i  skutków  wypadków  przy  pracy,  a  zwłaszcza  wypadków  śmiertelnych, 

ciężkich i zbiorowych, oraz chorób zawodowych; 

3)  upowszechnianie  wiedzy  o  zagrożeniach  powodujących  wypadki  przy  pracy  i  choroby 

zawodowe oraz sposobach przeciwdziałania tym zagrożeniom; 

4)  prowadzenie  prac  naukowo-badawczych  mających  na  celu  eliminację  lub  ograniczenie 

przyczyn powodujących wypadki przy pracy i choroby zawodowe. 

3. Działalność, o której mowa w ust. 2, prowadzi Zakład. 

Rozdział 6 

Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe 

Art. 38. W  ustawie  z  dnia  21  listopada  1967  r.  o  powszechnym  obowiązku  obrony 

Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 205, Nr 74, poz. 676, Nr 81, poz. 732, Nr 
113, poz. 984 i 985, Nr 156, poz. 1301 i Nr 166, poz. 1363) w art. 197 wprowadza się następujące 
zmiany: 
1)  skreśla się ust. 1-6; 
2)  w ust. 7 skreśla się pkt 2. 

Art. 39. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, 

Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, 
poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, 
poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 
1805  oraz  z  2002  r.  Nr  74,  poz.  676  i  Nr  135,  poz.  1146)  wprowadza  się  następujące  zmiany: 
(zmiany pominięte). 

Art. 40. W  ustawie  z  dnia  29  grudnia  1993  r.  o  ochronie  roszczeń  pracowniczych  w  razie 

niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85, Nr 127, poz. 1088 i Nr 155, poz. 
1287) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte). 

Art. 41. W ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i  przeciwdziałaniu bezrobociu 

(Dz. U. z 2001 r. Nr 6, poz. 56, Nr 42, poz. 475, Nr 89, poz. 973, Nr 100, poz. 1080, Nr 122, poz. 
1323 i 1325, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1793 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 675 
i Nr 113, poz. 984) w art. 37c skreśla się ust. 2 i 3. 

Art. 42. W ustawie z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. Nr 

73, poz. 350 i Nr 137, poz. 638, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 98, poz. 604, Nr 106, poz. 679, Nr 
121, poz. 770 i Nr 160, poz. 1080, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 52, poz. 527 i 528, z 
2000 r. Nr 6, poz. 69, z 2001 r. Nr 94, poz. 1032 i Nr 138, poz. 1567 oraz z 2002 r. Nr 27, poz. 266) 
w art. 28 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu: 

"2a.  Świadczenia,  o  których  mowa  w  ust.  2,  dla  posła  lub  senatora  niepobierającego 

uposażenia są finansowane z budżetu państwa.". 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 17/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

Art. 43. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. 

U. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 26, poz. 228, Nr 60, poz. 636, Nr 72, 
poz. 802, Nr 78, poz. 875 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 9, poz. 118, Nr 95, poz. 1041, Nr 104, 
poz. 1104 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 39, poz. 459, Nr 72, poz. 
748, Nr 100, poz. 1080, Nr 110, poz. 1189, Nr 111, poz. 1194, Nr 130, poz. 1452 i Nr 154, poz. 
1792 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676, Nr 155, poz. 1287 i Nr 169, 
poz. 1387) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte). 

Art. 44. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń 

Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 70, poz. 774, Nr 72, poz. 801 
i 802 i Nr 106, poz. 1215, z 2000 r. Nr 2, poz. 26, Nr 9, poz. 118, Nr 19, poz. 238, Nr 56, poz. 678 
i Nr 84, poz. 948, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 85, poz. 924, Nr 89, poz. 968, Nr 111, 
poz. 1194 i Nr 154, poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676) po art. 57 dodaje się art. 57a i 57b w 
brzmieniu: 

"Art. 57a.  Warunek określony w art. 57 pkt 2 nie jest wymagany od ubezpieczonego, którego 

niezdolność  do  pracy  jest  spowodowana  wypadkiem  w  drodze  do  pracy  lub  z 
pracy. 

Art. 57b. 1. 

Za  wypadek  w  drodze  do  pracy  lub  z  pracy  uważa  się  nagłe  zdarzenie 
wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub  z miejsca 
wykonywania  zatrudnienia  lub  innej  działalności  stanowiącej  tytuł 
ubezpieczenia  rentowego,  jeżeli  droga  ta  była  najkrótsza  i  nie  została 
przerwana. Jednakże uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z 
pracy,  mimo  że  droga  została  przerwana,  jeżeli  przerwa  była  życiowo 
uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy 
droga,  nie  będąc  drogą  najkrótszą,  była  dla  ubezpieczonego,  ze  względów 
komunikacyjnych, najdogodniejsza. 

2.  Za drogę do pracy lub z pracy uważa się oprócz drogi z domu do pracy lub z 

pracy do domu również drogę do miejsca lub z miejsca: 
1)  innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia 

rentowego, 

2)  zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych, 
3)  zwykłego spożywania posiłków, 
4)  odbywania nauki lub studiów. 

3.  Ustalenia  okoliczności  i  przyczyn  wypadku  w  drodze  do  pracy  lub  z  pracy 

dokonują  w  karcie  wypadku  w  drodze  do  pracy  lub  z  pracy  pracodawcy  w 
stosunku  do  ubezpieczonych,  będących  pracownikami,  a  w  stosunku  do 
pozostałych ubezpieczonych podmioty określone w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 
30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy 
pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673). 

4.  Minister  właściwy  do  spraw  zabezpieczenia  społecznego  określi,  w  drodze 

rozporządzenia, szczegółowe zasady, tryb uznawania zdarzenia za wypadek w 
drodze  do  pracy  lub  z  pracy,  sposób  jego  dokumentowania,  wzór  karty 
wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz termin jej sporządzania, biorąc 
pod  uwagę  konieczność  zapewnienia  jednolitości  sposobu  informowania  o 
zaistnieniu wypadku.". 

Art. 45. W ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 18/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 
r. Nr 53, poz. 633 oraz z 2001 r. Nr 99, poz. 1075 i Nr 154, poz. 1791) wprowadza się następujące 
zmiany: (zmiany pominięte). 

Art. 46. Do  wniosków  o  jednorazowe  odszkodowanie  zgłoszonych  przed  dniem  wejścia  w 

życie  ustawy  stosuje  się  przepisy  obowiązujące  w  dniu  wydania  orzeczenia  o  uszczerbku  na 
zdrowiu lub stwierdzającego związek śmierci z wypadkiem albo chorobą zawodową. 

Art. 47. 1. Przepisy ustawy stosuje się do wniosków o jednorazowe odszkodowanie z tytułu 

wypadku przy prowadzeniu działalności pozarolniczej lub współpracy przy jej prowadzeniu, który 
nastąpił po dniu 31 grudnia 1998 r., a przed dniem wejścia w życie ustawy, o ile wniosek został 
złożony w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3. 

2. Przepisy ustawy stosuje się do wniosków o jednorazowe odszkodowanie z tytułu: 

1)  powstałego po dniu 31 grudnia 1998 r., a przed dniem wejścia w życie ustawy, uszczerbku na 

zdrowiu z tytułu choroby zawodowej pozostającej w związku z prowadzeniem działalności 
pozarolniczej lub współpracą przy jej prowadzeniu, 

2)  śmierci  ubezpieczonego  lub  rencisty  po  dniu  31  grudnia  1998  r.,  a  przed  dniem  wejścia  w 

życie ustawy, pozostającej w związku z chorobą, o której mowa w pkt 1 

-  o  ile  wniosek  został  złożony  w  okresie  6  miesięcy  od  dnia  wejścia  w  życie  ustawy,  z 
zastrzeżeniem ust. 3. 

3. Osobom  zgłaszającym  wnioski  zgodnie  z  ust.  1  lub  2  jednorazowe  odszkodowanie  nie 

przysługuje  w  razie  występowania  w  dniu  złożenia  wniosku  zadłużenia  z  tytułu  składek  na 
ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 2,00 zł i nieuregulowania tego zadłużenia do 
dnia 30 czerwca 2003 r. 

Art. 48. Od  dnia  wejścia  w  życie  ustawy  do  dnia  31  marca  2003  r.  wysokość  należnego 

jednorazowego odszkodowania ustala się w oparciu o przepisy dotychczasowe. 

Art. 48a. 1. Przepisy  ustawy  stosuje  się  do  wypadków  funkcjonariuszy  Służby  Celnej  przy 

wykonywaniu obowiązków służbowych, które nastąpiły po dniu 31 grudnia 2002 r. 

2. Przepisy  ustawy  stosuje  się  do  wniosków  o  świadczenia  z  tytułu  choroby  zawodowej 

funkcjonariuszy Służby Celnej zgłoszonych po dniu 31 grudnia 2002 r. 

Art. 49. 1. Wnioski o świadczenia z tytułu wypadków w drodze do pracy lub z pracy, które 

miały  miejsce  przed  dniem  wejścia  w  życie  ustawy,  podlegają  rozpatrzeniu  na  podstawie 
przepisów dotychczasowych. 

2. Wysokość  jednorazowego  odszkodowania  z  tytułu  śmierci  lub  uszczerbku  na  zdrowiu 

powstałego  w  wyniku  wypadków,  o  których  mowa  w  ust.  1,  ustala  się  w  oparciu  o  stawki 
jednorazowego odszkodowania obowiązujące w grudniu 2002 r. 

3. Wnioski  o  świadczenia  z  tytułu  wypadków  w  szczególnych  okolicznościach  zaistniałych 

przed dniem wejścia w  życie ustawy  rozpatruje  się na podstawie przepisów obowiązujących w 
dniu wypadku. 

Art. 49a. 1. Przepisy  ustawy  stosuje  się  do  spraw  o  świadczenia  z  tytułu  wypadków  przy 

pracy, które nastąpiły począwszy od dnia 1 stycznia 2003 r. Dotyczy to także świadczeń z tytułu 
chorób zawodowych, jeżeli uszczerbek na zdrowiu spowodowany taką chorobą został stwierdzony 
po dniu 31 grudnia 2002 r., z zastrzeżeniem ust. 3. 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 19/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

2. Do spraw o świadczenia z tytułu wypadków, które nastąpiły przed dniem 1 stycznia 2003 r., 

oraz z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego chorobą zawodową, a stwierdzonego przed 
tą  datą,  stosuje  się  przepisy  obowiązujące  w  dniu,  w  którym  nastąpił  wypadek  lub  w  którym 
stwierdzono uszczerbek na zdrowiu spowodowany chorobą zawodową. 

3. Do spraw o świadczenia z tytułu uszczerbku na zdrowiu stwierdzonego po dniu 31 grudnia 

2002 r., a spowodowanego chorobą zawodową powstałą w zatrudnieniu lub podczas prowadzenia 
pozarolniczej działalności lub współpracy przy jej prowadzeniu, narażających na tę chorobę, które 
ustało  przed  dniem  1  stycznia  2003  r.,  stosuje  się  przepisy  obowiązujące  w  dniu  ustania  tego 
zatrudnienia lub działalności (współpracy). 

Art. 50. 1. Renty  z  tytułu  niezdolności  do  pracy,  renty  szkoleniowe  oraz  renty  rodzinne, 

przyznane  na  podstawie  przepisów  wymienionych  w  art.  61,  stają  się  rentami  w  rozumieniu 
niniejszej ustawy. 

2. Ponowne  ustalenie  wysokości  świadczeń,  o  których  mowa  w  ust.  1,  z  uwzględnieniem 

zasady określonej w art. 17 ust. 3, następuje na wniosek osoby uprawnionej. 

3. Zakład  informuje  osoby  pobierające  w  dniu  wejścia  w  życie  ustawy  renty  z  tytułu 

niezdolności do pracy oraz renty rodzinne, przyznane na podstawie przepisów dotychczasowych - 
o  obowiązujących  od  dnia  1  stycznia  2003  r.  warunkach  pobierania  świadczeń  w  związku  z 
osiąganiem przychodów. 

Art. 51. 1. Osobom,  którym  przed  dniem  wejścia  w  życie  ustawy  wypłacono  jednorazowe 

odszkodowanie,  a  po  tym  dniu  nastąpiło  pogorszenie  ich  stanu  zdrowia,  będące  następstwem 
choroby zawodowej lub wypadku, z tytułu którego wypłacono już odszkodowanie, zwiększa się to 
odszkodowanie według zasad określonych w art. 12 ust. 2-4. 

2. Zakład wypłaca kwotę, o którą nastąpiło zwiększenie jednorazowego odszkodowania. 

Art. 52. 1. Członkom rodziny pozostałym po: 

1)  renciście pobierającym rentę z tytułu wypadku w drodze do pracy lub z pracy, którego śmierć 

nastąpiła po wejściu w życie ustawy, wskutek takiego wypadku, 

2)  renciście pobierającym rentę z tytułu wypadku w szczególnych okolicznościach lub z tytułu 

choroby  zawodowej  pozostającej  w  związku  ze  szczególnymi  okolicznościami,  którego 
śmierć  nastąpiła  po  wejściu  w  życie  ustawy,  wskutek  takiego  wypadku  lub  choroby 
zawodowej, 

przysługuje renta rodzinna na warunkach określonych w art. 17 i jednorazowe odszkodowanie na 
warunkach określonych w art. 13 i 14. 

2. Przy orzekaniu związku śmierci rencisty z wypadkiem lub chorobą zawodową przepis art. 

16 stosuje się odpowiednio. 

Art. 53. 1. Pierwszy rok składkowy obejmuje składki na ubezpieczenie wypadkowe należne 

za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 marca 2004 r. 

2. Stopę  procentową  składek  na  ubezpieczenie  wypadkowe  dla  płatnika  składek,  o  którym 

mowa w art. 28 ust. 2, należnych za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 marca 2006 r., 
ustala  się  w  wysokości  stopy  procentowej  określonej  dla  grupy  działalności,  do  której  płatnik 
składek należy. 

3. Informację, o której mowa w art. 31 ust. 6, za: 

1)  2003 r. - przekazuje się do dnia 31 stycznia 2004 r., 
2)  2004 r. - przekazuje się do dnia 31 stycznia 2005 r. 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 20/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

w  takiej  samej  formie,  jaka  obowiązuje  płatnika  składek  w  odniesieniu  do  dokumentów 
określonych przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. 

4. W przypadku składek na ubezpieczenie wypadkowe należnych za okres od dnia 1 stycznia 

2003  r.  do  dnia  31  marca  2006  r.,  płatnik  składek,  który  nieprawidłowo  ustali  liczbę 
ubezpieczonych lub grupę działalności, co spowoduje: 
1)  zaniżenie  stopy  procentowej  składek  -  po  stwierdzeniu  nieprawidłowości  zobowiązany  jest 

ponownie ustalić stopę procentową na cały rok składkowy w oparciu o prawidłowe dane oraz 
opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę; 

2)  zawyżenie stopy procentowej składek - po stwierdzeniu nieprawidłowości zobowiązany jest 

ponownie ustalić stopę procentową na cały rok składkowy w oparciu o prawidłowe dane. 

5. (uchylony). 

Art. 54. Jeżeli stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla grupy działalności, 

należna za okres do dnia 31 marca 2007 r., ustalona zgodnie z zasadami określonymi w art. 30 ust. 
1, jest niższa niż 25 % najwyższej stopy procentowej ustalonej dla grup działalności na dany rok 
składkowy, stopę procentową dla tej grupy działalności ustala się w wysokości 25 % najwyższej 
stopy procentowej dla grup działalności. 

Art. 55. 1. Jednorazowe  odszkodowanie  za  każdy  procent  stałego  lub  długotrwałego 

uszczerbku na zdrowiu przysługuje w wysokości: 
1)  16 % przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2003 r. do dnia 31 marca 

2004 r.; 

2)  17 % przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2004 r. do dnia 31 marca 

2005 r.; 

3)  18 % przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2005 r. do dnia 31 marca 

2006 r.; 

4)  19 % przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2006 r. do dnia 31 marca 

2007 r. 

2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do zwiększenia jednorazowego odszkodowania, o 

którym mowa w art. 12 ust. 2. 

Art. 56. 1. Ubezpieczeni będący pracownikami lub członkowie rodzin pracowników, których 

roszczenie o jednorazowe odszkodowanie nie zostało zaspokojone przez syndyka, likwidatora lub 
niewypłacalnego pracodawcę, mogą w terminie do dnia 30 czerwca 2003 r. wystąpić z pisemnym 
wnioskiem  do  kierownika  Biura  Terenowego  Funduszu  Gwarantowanych  Świadczeń 
Pracowniczych o wypłatę jednorazowego odszkodowania. 

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać określenie syndyka, likwidatora lub 

niewypłacalnego pracodawcy. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające prawo do 
jednorazowego  odszkodowania  i  dokumenty  potwierdzające  przeprowadzenie  bezskutecznego 
postępowania  zmierzającego  do  wyegzekwowania  należności  albo  dokumenty  potwierdzające 
niezaspokojenie  roszczenia  w  postępowaniu  likwidacyjnym  lub  upadłościowym  prowadzonym 
wobec niewypłacalnego pracodawcy. 

3. Osoby  nieposiadające  orzeczenia  o  uszczerbku  na  zdrowiu  spowodowanego  wypadkiem 

przy  pracy  lub  chorobą  zawodową  albo  orzeczenia  stwierdzającego  związek  śmierci  z  tym 
wypadkiem lub chorobą składają do Zakładu wniosek o jego ustalenie do dnia 30 czerwca 2003 r. 
Orzeczenie uzyskane w tym trybie jest podstawą roszczeń, o których mowa w ust. 1. 

4. Do roszczeń, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 29 grudnia 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 21/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. 
Nr 9, poz. 85, Nr 127, poz. 1088 i Nr 155, poz. 1287) oraz art. 291 § 1 Kodeksu pracy. 

Art. 57. Ilekroć  przepisy  odsyłają  do  przepisów  o  świadczeniach  z  tytułu  wypadków  przy 

pracy i chorób zawodowych, należy przez to rozumieć przepisy niniejszej ustawy. 

Art. 58. W  zakresie  nieuregulowanym  ustawą  stosuje  się  odpowiednio  przepisy  ustawy  o 

świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa oraz ustawy o emeryturach i rentach 
z FUS. 

Art. 59. Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie pozostają w 

mocy przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy, o której mowa w art. 61 pkt 2, jeżeli nie 
są sprzeczne z przepisami niniejszej ustawy. 

Art. 60. Przepisy: 

1)  art. 34 ust. 3 stosuje się poczynając od składek należnych za okres od dnia 1 kwietnia 2006 r.; 
2)  art. 36 stosuje się do kontroli przeprowadzonych u płatników składek nie wcześniej niż w dniu 

wejścia w życie ustawy. 

Art. 61. Tracą moc: 

1)  ustawa z dnia 27 września 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin (Dz. U. z 

1983 r. Nr 31, poz. 145, z 1986 r. Nr 42, poz. 202, z 1989 r. Nr 35, poz. 190, z 1990 r. Nr 36, 
poz. 206, z 1991 r. Nr 104, poz. 450, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, z 1997 
r. Nr 28, poz. 153 oraz z 1998 r. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118); 

2)  ustawa z dnia 12  czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy  pracy i  chorób 

zawodowych (Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 36, poz. 
206, z 1991 r. Nr 94, poz. 422, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 24, poz. 110 i Nr 100, poz. 
461, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118 oraz z 2002 r. Nr 78, poz. 713); 

3)  ustawa z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na 

podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz. U. z 1995 r. Nr 65, poz. 333 i Nr 128, 
poz. 617, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 137, poz. 887 i Nr 
162, poz. 1118 oraz z 1999 r. Nr 60, poz. 636); 

4)  dekret z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni 

produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 27, poz. 135, 
z 1989 r. Nr 35, poz. 190, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 104, poz. 450, z 1995 r. Nr 4, 
poz. 17, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118 oraz 
z 1999 r. Nr 60, poz. 636); 

5)  ustawa z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność 

gospodarczą oraz ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 46, poz. 250, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 
r. Nr 104, poz. 450 i Nr 110, poz. 474, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 100, poz. 461 i Nr 
124, poz. 585, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 137, poz. 887 i Nr 162, 
poz. 1118 oraz z 1999 r. Nr 60, poz. 636); 

6)  ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o ubezpieczeniu społecznym duchownych (Dz. U. Nr 29, poz. 

156, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 104, poz. 450, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 
100, poz. 461, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 oraz z 
1999 r. Nr 60, poz. 636). 

background image

30.07.2015 

BHP – USTAWA WYPADKOWA 

78 

- 22/22 

 

Ośrodek Szkolenia PZITB Oddział Kielce 

PRPB – 2015-2 

 

Art. 62. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., z wyjątkiem: 

1)  art. 45 pkt 3, art. 50 ust. 3 i art. 56, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia; 
2)  art. 40, który wchodzi w życie z dniem 1 października 2003 r. 

______ 

1)

 

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 17, 
poz. 95, Nr 21, poz. 125, Nr 112, poz. 769, Nr 115, poz. 791, 792 i 793 i Nr 176, poz. 1243, z 
2008 r. Nr 63, poz. 394, Nr 67, poz. 411, Nr 141, poz. 888, Nr 171, poz. 1056, Nr 209, poz. 
1318, Nr 220, poz. 1417 i 1418, Nr 227, poz. 1505, Nr 228, poz. 1507 i Nr 237, poz. 1654 i 
1656 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 8, poz. 38, Nr 14, poz. 75, Nr 18, poz. 97, Nr 22, poz. 120, 
Nr 68, poz. 574, Nr 71, poz. 609, Nr 111, poz. 918, Nr 131, poz. 1075, Nr 157, poz. 1241 i Nr 
161, poz. 1278. 

2)

 

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 221, 
poz. 1615, z 2007 r. Nr 47, poz. 318 i Nr 115, poz. 792, z 2008 r. Nr 93, poz. 582, Nr 119, poz. 
771, Nr 234, poz. 1570 i Nr 237, poz. 1654 oraz z 2009 r. Nr 22, poz. 120 i Nr 97, poz. 800.