Teorie polityki – racjonalna, instytucjonalna, konsensualna.
1. Konsensualne myślenie wzięło się stąd, iż zauważono, że polityka to także zdolność
kompromisu.
Główne założenia:
•
Przeznaczenie dla dobra wspólnego.
•
Porozumiewanie się, współpraca.
•
A wszystko to w celu utrzymania równowagi.
polityka – sztuka dochodzenia do kompromisu w stosunkach społecznych,
umiejętność prowadzenia dialogu i komunikowania się.
Z tej def. wynika pewien problem, bo wszyscy nie mogą się porozumieć. A w takim
razie powstaje problem, kogo wykluczyć z dialogu i dlaczego?
Komunikowanie się jest w ogóle cechą polityka, bo to on się komunikuje z
wyborcami. Komunikacja ta odbywa się jednak tylko w jedną stronę. Władza
zazwyczaj tylko mówi do swoich wyborców.
Trudno jest współpracować, gdy równowaga zostanie naruszona bądź też, gdy jest
inaczej definiowana. Ważne są warunki dialogu – kto ma wpływ na warunki, ma
wpływ na dialog.
2. Instytucjonalne myślenie(jeszcze w starożytności Grecy zauważyli, że polityka to
instytucje, bo u nich było dużo instytucji wykształconych, organizowały one życie
społeczne)
polityka – działalność wykonywana w państwie w instytucjach i poprzez instytucje na
rzecz realizacji celów społecznych.
Instytucja to struktura, oparta na normach prawnych, tworząca ramy działania.
Problemy wynikające z tej def. to fakt, że na politykę patrzy się tu tylko a w
rzeczywistości są dziedziny oparte na precedensach, zwyczajach.
W XX w. zauważono, że ta def. jest zbyt restrykcyjna, stąd wynikł
neoinstytucjonalizm, jako wszelka forma zachowań ludzkich w zwyczajach i tradycji.
3. Prakseologiczne myślenie jest ukierunkowane na skuteczność działania. Podejście to
przeszło z ekonomii w latach 70 – tych i oparte było na założeniu, by politykę uwolnić
od ideologii(to znamionowało początek myślenia postpolitycznego). Uznano bowiem,
że polityka przestaje być polityką, jeśli pojawiają się w niej wartości. Polityka
powinna być więc rodzajem działania, nadzoru, umiejętności zarządzania.
Każda polityka dzieje się na rynku politycznym, na którym nie ma wartości i
ideologii, podobnie jak na rynku ekonomicznym. Struktura rynku politycznego jest
podobna do ekonomicznego – mamy kupujących i sprzedających. Na rynku
funkcjonuje prawo, ale da się je obejść.
Polityka w sensie rynkowym ma różne warianty:
a) Teoria wyboru publicznego(public choice), gdzie polityka to zdolność
dokonywania racjonalnych wyborów na rynku politycznym w zakresie wyboru
dóbr.
