background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
            NARODOWEJ 

 

 
 
 
 
 
 
 
Artur Kryczka 
 
 
 
 
 

Wypalanie przewodów dymowych i spalinowych 
714[02].Z2.07 

 
 
 
 
 

Poradnik dla ucznia 

 

 

 

 

 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2006

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

Recenzenci: 
mgr inż. Bogumiła Porębska 
mgr inż. Halina Gołąb 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Barbara Olech 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Krzysztof Wojewoda 
 
 
Korekta: 

 

 
 
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[02].Z2.07 
Wypalanie przewodów dymowych i spalinowych   zawartego w modułowym programie 
nauczania dla zawodu kominiarz.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2006

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

SPIS TREŚCI

 

 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Materiał nauczania 

4.1. Sprzęt i urządzenia do wypalania

 

   4.1.1. Materiał nauczania 

   4.1.2. Pytania sprawdzające 8 
   4.1.3. Ćwiczenia 8 
   4.1.4. Sprawdzian postępów 9 
4.2. Zasady wypalania przewodów kominowych z sadzy 

10 

   4.2.1. Materiał nauczania 

10 

   4.2.2. Pytania sprawdzające 12 
   4.2.3. Ćwiczenia 12 
   4.2.4. Sprawdzian postępów 16 
4.3. Zasady wypalania palenisk i wędzarń z sadzy. 

17 

   4.3.1. Materiał nauczania 

17 

   4.3.2. Pytania sprawdzające 18 
   4.3.3. Ćwiczenia 18 
   4.3.4. Sprawdzian postępów 20 
4.4. Zasady sprawdzania przewodów kominowych i palenisk po wypalaniu 

21 

   4.4.1. Materiał nauczania 

21 

   4.4.2. Pytania sprawdzające 22 
   4.4.3. Ćwiczenia 22 
   4.4.4. Sprawdzian postępów 23 
5. Sprawdzian osiągnięć 

24 

6. Literatura 

29 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

1. WPROWADZENIE 

 

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o wypalaniu przewodów kominowych. 
 Poradnik ten zawiera: 

1.  Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś 

mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej. 

2.  Cele kształcenia tej jednostki modułowej. 
3.  Materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania 

ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę 
oraz inne źródła informacji. Obejmuje on również: 

 

pytania sprawdzające wiedzę niezbędną do wykonania ćwiczeń, 

 

ćwiczenia zawierające polecenie, sposób wykonania oraz wyposażenie stanowiska 

pracy, 

 

sprawdzian postępów, sprawdzający poziom wiedzy po wykonaniu ćwiczeń. 

Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co oznacza, 

że opanowałeś materiał albo nie. Zaliczenie ćwiczeń jest dowodem osiągnięcia umiejętności  
określonych w tej jednostce modułowej. Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub 
ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy 
dobrze wykonujesz daną czynność. 
4.  Zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej 

jednostki. Po przerobieniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki 
modułowej. 
Jednostka modułowa: Wypalanie przewodów dymowych i spalinowych, której treści teraz 

poznasz jest jednym z modułów koniecznych do zapoznania się z technologią prac 
kominiarskich. 

 

 
 

Bezpieczeństwo i higiena pracy 
 

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp i higieny 

pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. 
Przepisy te poznasz podczas trwania nauki. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 
 
 
 
 
 

 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 
 
 

 
 

 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

Moduł 714[02].Z2 

Technologia prac kominiarskich 

Moduł 714[02].Z2.01 

Wykonanie kominiarskich prac 

przygotowawczo zakończeniowych 

Moduł 714[02].Z2.02 

Czyszczenie przewodów kominowych i 

czopuchów 

Moduł 714[02].Z2.03 

Czyszczenie trzonów kuchennych pieców 

domowych 

Moduł 714[02].Z2.04 

Czyszczenie pieców rzemieślniczych  

i przemysłowych 

Moduł 714[02].Z2.05 

Czyszczenie kotłów 

Moduł 714[02].Z2.06 

Czyszczenie kominów przemysłowych 

Moduł 714[02].Z2.07 

Wypalanie przewodów dymowych  

i spalinowych 

Moduł 714[02].Z2.08 

Wykonywanie badań przewodów kominowych 

Moduł 714[02].Z2.09 

Prowadzenie dokumentacji prac kominiarskich 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Wypalanie przewodów 

dymowych i spalinowych  ” powinieneś umieć: 
−  posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa, 

−  posługiwać się dokumentacją techniczną, 
−  przestrzegać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony 

środowiska, 

−  magazynować, składować i transportować materiały budowlane, 

−  stosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i przeciwporażeniowej obowiązujące na podczas 

wykonywania kominiarskich prac przygotowawczo - zakończeniowych, 

−  organizować i likwidować stanowisko wykonywania kominiarskich prac przygotowawczo - 

zakończeniowych, 

−  planować kolejność prac kominiarskich, 

−  stosować zasady poruszania się po dachach płaskich i stromych, 
−  wchodzić i schodzić z dachów płaskich i stromych, 

−  stosować zasady poruszania się po różnego rodzaju strychach, 

−  stosować zasady wchodzenia, schodzenia i wspinania się na wysokie kominy, 
−  ustawiać się na wysokim kominie, 

−  zamykać włazy z zachowaniem środków ostrożności, 

−  zabezpieczać pomieszczenia przed zaprószeniem sadzą, 
−  przygotowywać i prawidłowo użytkować narzędzia stosowane do prac kominiarskich, 

−  dobierać narzędzia kominiarskie odpowiednio do rozmiarów przewodów kominowych, 

−  łączyć końce liny za pomocą wyplatania, 
−  wykonywać konserwację narzędzi kominiarskich, 

−  stosować kominiarski sprzęt pomocniczy, 

−  korzystać z włazów dachowych zwykłych i samoczynnych, 
−  wykonywać rusztowania do prac kominiarskich, 

−  zakładać liny na dachy: płaskie, strome, kryte blachą, kryte dachówką, 

−  sporządzać przedmiary robót z wykorzystaniem dokumentacji, 
−  sporządzać przedmiary robót z wykorzystaniem pomiarów z natury, 

−  wykonywać pracę indywidualnie i w zespole, 

−  stosować zasady prawidłowej gospodarki odpadami, 
−  stosować zasady obsługi ciągomierza i innych aparatów do mierzenia ciągu, 

−  stosować zasady obsługi kamery do prześwietlania kominów, 

−  posługiwać się sygnałami kominiarskimi, 
−  stosować zasady obsługi anemometru,  

−  stosować zasady obsługi analizatora spalin, 

−  stosować zasady obsługi pirometru, 
−  stosować zasady obsługi manowakuometru, 

−  stosować zasady obsługi urządzeń do wykrywania gazów, 

−  wykonywać obmiar prac kominiarskich, rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt, 
−  wykonywać prace zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej. 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

3. CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: 

−  zastosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i przeciwporażeniowej obowiązujące na podczas 

wypalania przewodów dymowych i spalinowych, 

−  zorganizować i zlikwidować stanowisko do wypalania przewodów dymowych i 

spalinowych, 

−  ocenić stan techniczny przewodów dymowych i spalinowych, 

−  zaplanować kolejność prac, 

−  dobrać narzędzia i sprzęt do wypalania, 
−  powiadomić o wypalaniu przewodów jednostki straży pożarnej, 

−  przygotować sprzęt gaśniczy, 

−  przygotować materiał palny, glinę i wodę, 
−  przygotować specjalistyczny sprzęt do wypalania, 

−  zastosować specjalistyczny sprzęt do wypalania, 

−  wykonać wypalanie kominów, 
−  wykonać wypalanie kanałów dymowych i spalinowych, 

−  wykonać wypalanie urządzenia paleniskowego, 

−  zastosować zasady wypalania przewodów, 
−  sprawdzić ilość i rodzaj sadzy w kominie, 

−  ustalić czas trwania wypalania, 

−  wykonać wypalanie przewodów kominowych odcinkami, 
−  skontrolować proces wypalania, 

−  usunąć puchliny powstałe podczas wypalania, 

−  oczyścić komin po wypalaniu, 
−  sprawdzić komin po wypalaniu, 

−  wykonać wypalanie pieców rzemieślniczych, 

−  wykonać wypalanie pieców przemysłowych, 
−  sprawdzić piece po wypalaniu, 

−  wykonać obmiar prac, rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt, 

−  wykonać wypalanie przewodów dymowych i spalinowych zgodnie z zasadami sztuki 

kominiarskiej

.

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

4. MATERIAŁ NAUCZANIA 
 

4.1. Sprzęt i urządzenia do wypalania 
 

4.1.1. Materiał nauczania 
 

Przy spalaniu paliw w kominach i kanałach, do których podłączone są paleniska osadza się 

sadza. Najczęściej spotykane są sadze maziste, twarde i szkliste które trudno usunąć 
powszechnie stosowaną metodą czyszczenia, za pomocą szczotek wycierowych. W tych 
wypadkach kominiarze posługują się metodą wypalania. Niekontrolowane samozapalenie się 
sadzy jest wyjątkowo niebezpieczne. Temperatura palącej się sadzy, zwłaszcza szklistej 
dochodzi do 1300 

°C. Zbyt silnie rozpalone cegły w ścianie komina mogą spowodować pożar, 

a rozszerzające się gazy grożą rozerwaniem konstrukcji komina. Towarzyszące temu zawsze 
duże iskrzenie może spowodować pożar w najbliższej okolicy. 

Bezpieczne wypalanie, bez spowodowania szkód lub innych następstw, gwarantuje 

zastosowania odpowiednich narzędzi i sprzętu kominiarskiego takiego jak: 
–  aparat do wypalania na paliwo płynne, 
–  butla gazowa o zawartości do 11kg gazu płynnego, 
–  reduktor ciśnienia, 
–  wąż gazowy oplatany odpowiednią taśmą metalową, 
–  głowica kołowa z bocznymi otworami palnika gazowego, 
–  bęben obrotowy do nawijania węża gazowego, 
–  kołowrót kominowy wraz z łańcuchem stalowym, 
–  komplet linowy, 
–  graca naramienna, 
–  zmiotka kominiarska, 
–  przepychacz, 
–  młotek, 
–  przecinak,  
–  radiotelefony . 

W celu eliminowania zatkań lub iskrzeń na dachu należy przygotować także: 

–  kilka kul żeliwnych lub kamieni wielkości kul kominiarskich, 
–  siatkę lub kosz druciany, 
–  linę kominiarska z bolcem, 
–  łańcuch odpowiadający długości przewodu obciążony bolcem lub kulą (rys.1), 
–  miotłę kominiarska. 

 

Rys. 1. Zestaw do czyszczenia podczas wypalania sadzy [7].

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

Prace związane z wypalaniem wymagają szczególnego zabezpieczenia kominiarzy w środki 

ochrony osobistej takie jak: 
–  mundur ze specjalnego atestowanego sukna, 
–  obuwie robocze, 
–  nakolanniki, 
–  kominiarkę ,kapę, 
–  nałokietniki, 
–  maskę gazową, 
–  chusty pyłowe, 
–  okulary ochronne, 
–  rękawice żaroodporne, 
–  szelki zabezpieczające do prac na wysokościach. 

Należy również zabezpieczyć środki do udzielania pomocy przedmedycznej, apteczkę wraz 

podstawowym wyposażeniem, ze szczególnym uwzględnieniem  środków związanych 
z poparzeniami oraz do unieruchamiania złamań kończyn i kręgosłupa. 

Przy wypalaniu wymagany jest także sprzęt przeciwpożarowy najlepiej wąż gaśniczy do 

podłączenia do sieci wodociągowej, gaśnice ewentualnie w zastępstwie można ustawić 
pojemniki z wodą i piaskiem, wiadra i łopaty. 

 
4.1.2. Pytania sprawdzające 
 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie niebezpieczeństwa stwarza paląca się sadza w kominie? 
2.  Jaką temperaturę osiąga paląca się sadza? 
3.  Jakie zestaw narzędzi głównych należy przygotować do wykonania wypalania? 
4.  Jakie zestaw narzędzi pomocniczych należy przygotować do wykonania wypalania? 
5.  Jakie środki ochrony osobistej powinien posiadać kominiarz wykonujący wypalanie ? 
6.  Jakie środki pomocy przedmedycznej należy zabezpieczyć przed wypalaniem?  
7.  Jaki sprzęt przeciwpożarowy należy przygotować przed wypalaniem? 

 
4.1.3. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Spośród sprzętu ochrony indywidualnej kominiarza wybierz ten, który wykorzystujemy przy 

wypalaniu kominów i zademonstruj sposób jego użycia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  wybrać i nazwać sprzęt ochrony indywidualnej kominiarza przydatny do wypalania 

kominów i zademonstrować sposób jego użycia, 

3)  dla wybranego sprzętu ochrony indywidualnej kominiarza wykonać instrukcję obsługi 

uwzględniającą zastosowanie oraz  zasady bezpiecznej pracy, 

4)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
5)  dokonać oceny wykonanej pracy. 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  mundur ze specjalnego atestowanego sukna, 
–  obuwie robocze, 
–  nakolanniki, 
–  kominiarka (kapa), 
–  nałokietniki, 
–  maska gazowa, 
–  chusty pyłowe, 
–  okulary ochronne, 
–  rękawice żaroodporne, 
–  szelki zabezpieczające do prac na wysokościach, 
–  środki do utrzymania czystości na stanowisku  
–  pojemnik na odpady, 
–  kartki papieru A4,  
–  długopis, 
–  przybory kreślarskie,  
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 
Ćwiczenie 2 

Spośród narzędzi kominiarskich wybierz i nazwij te, które są potrzebne przy wypalaniu 

kominów. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zapoznać się z narzędziami i urządzeniami specjalistycznymi i pomocniczymi do 

wykonywania wypalania, 

3)  wybrać i nazwać narzędzia lub urządzenia potrzebne do wypalania kominów , 
4)  dla wybranych narzędzi i urządzeń wykonać instrukcję obsługi uwzględniającą zastosowanie 

oraz  zasady bezpiecznej pracy, 

5)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
6)  dokonać oceny wykonanej pracy. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  wszystkie narzędzia i urządzenia kominiarskie właściwe dla zawodu, 
–  kartki papieru A4,  
–  długopis,  
–  przybory kreślarskie,  
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 

4.1.4. Sprawdzian postępów 

Czy potrafisz: 

Tak 

Nie 

1)  scharakteryzować niebezpieczeństwa które stwarza paląca się sadza w 

kominie? 

 

 

2)  dobrać zestaw narzędzi specjalistycznych do wypalania kominów? 

 

 

3)  dobrać zestaw narzędzi  pomocniczych wypalania kominów? 

 

 

4)  zastosować sprzęt specjalistyczny do wypalania kominów? 

 

 

5)  Scharakteryzować  środki ochrony osobistej kominiarza wykonującego 

wypalanie ? 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

10 

4.2.Zasady wypalania przewodów kominowych z sadzy 
 

4.2.1. Materiał nauczania 

Wypalanie przeprowadza zespól trzyosobowy pod kierownictwem uprawnionego mistrza 

kominiarskiego. Dwie osoby obsługują urządzenia wypalające, a trzecia osoba śledzi cały proces 
wypalania. Poszczególni pracownicy zespołu obsługi utrzymują ze sobą stały kontakt przez cały 
czas wypalania. Czas wypalania komina lub pieca zależy od ilości nagromadzonej sadzy. 

Przed podjęciem decyzji o wypalaniu i przed ustaleniem terminu wypalania należy: 

–  sprawdzić stan techniczny komina i urządzeń z nim związanych, 
–  skontrolować jego budowę i odporność na wysoką temperaturę, 
–  sprawdzić ilość sadzy w kominie, 
–  uzyskać pełną gwarancję,  że ewentualne uchybienia lub przeszkody zostaną w terminie 

usunięte, 

–  usunąć od ścian kominowych wszystkie materiały łatwopalne, 
–  wszelkie zbędne otwory, w tym otwory wycierowe w konstrukcji strychowej należy 

zamurować. 
Po przeprowadzeniu prac przygotowawczych należy: 

–  ustalić termin wykonania robót po upewnieniu się,  że wypalanie może się odbyć bez 

przeszkód oraz w sprzyjających i bezpiecznych warunkach, 

–  o terminie i miejscu wypalania powiadomić miejscowy organ straży pożarnych oraz służbę 

porządku publicznego,

 

 

–  zdemontować nasady kominowe, 
–  w dniu wypalania przed rozpoczęciem robót upewnić się, czy wydane poprzednio zalecenia 

zostały w pełni zrealizowane oraz czy nie zaszły dodatkowe okoliczności utrudniające lub 
uniemożliwiające prawidłowy przebieg robót w bezpiecznych warunkach

,

 

–  ewentualnie nowo powstałe przeszkody usunąć i zabezpieczyć dostęp do wszystkich 

poszczególnych odcinków lub części komina albo innego przeznaczonego do wypalania 
urządzenia, 

–  zapewnić dostęp przez cały czas wypalania do wszystkich mieszkań i pomieszczeń 

użytkowych i nieużytkowych przez które prowadzi przewód kominowy, 

–  na powierzchnię dachu wyprowadzić  wąż gaśniczy podłączony do sieci wodociągowej, 

a w szczególnych miejscach zagrożonych ustawić odpowiednie gaśnice, 

–  w zastępstwie wyżej wymienionego sprzętu ustawić pojemniki z wodą i piaskiem, wiadra, 

łopaty i tłumice, 

–  przygotować odpowiednią ilość zaprawy glinianej lub wapienno-piaskowej wraz z cegłami 

i podstawowymi  narzędziami murarskimi, ponieważ

 

mogą powstać  pęknięcia  ścian 

kominowych lub wymagane będą inne zabezpieczenia poprzednio nie przewidziane. 

Wyróżniamy dwie metody wypalania kominów:  

1.  Tradycyjne wypalanie przewodów kominowych od ich podstawy poprzez dolne drzwiczki 

wycierowe

 

w kierunku wylotu kominowego. Przy tej metodzie paląca się niemal 

jednocześnie, nagromadzona w przewodzie sadza, szczególnie szklista na całej wysokości 
komina może wytwarzać temperaturę przekraczającą granicę bezpieczeństwa. Powoduje to 
czasami uszkodzenie konstrukcji komina.

 

Duża ilość nagromadzonych w kominie sadzy lub 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

11 

jednoczesne palenie się sadzy na dłuższych odcinkach, może doprowadzić do dużego 
iskrzenia, a często do tzw. zalania się komina. 

2.  Wypalanie odbywające się odcinkami począwszy od górnej kondygnacji. Bezpieczniejsze od 

wypalania od dołu.  

Do tradycyjnego wypalania kominów używa się paliwa stałego najczęściej drewna 

sosnowego lub świerkowego. Do wypalania paliwem płynnym, zazwyczaj naftą służy specjalnie 
w tym celu skonstruowany aparat, w skład którego wchodzi: pojemnik z pompą, manometrem i 
wentylem bezpieczeństwa, wąż o wytrzymałości ciśnienia powyżej 6 atm oraz 
metalowa końcówka węża z zaworem i dyszą.  

Wypalanie kominów gazem płynnym odcinkami od góry odbywa się według następującej 

kolejności: 
–  ustawienie kołowrotu na głowicy komina, 
–  opuszczenie do podstawy komina łańcucha stalowego, 
–  przymocowanie do łańcucha głowicy palnikowej, 
–  wyciągnięcie do wylotu komina głowicy wraz z wężem zwisającym w przewodzie 

kominowym, 

–  podłączenie węża do butli gazowej, która znajduje się poza budynkiem, 
–  po otwarciu zaworu gazowego i zapaleniu gazu przeprowadza się regulację ciśnienia, 

dostosowując płomień do światła przekroju kominowego, 

–  wypalanie  ścian kominowych przez stopniowe, wolne opuszczanie palnika i jednoczesne 

wyciąganie przez dolny otwór opadającego węża gazowego, 

–  usuwanie na bieżąco opadającej spalonej sadzy i żaru. 

Wypalanie przebiega według następujących zasad:  

1.  Podczas wypalania na dachu oraz w miejscu rozpalania u podstawy komina lub danej 

kondygnacji w wypadku odcinkowego wypalania znajduje się stale co najmniej jedna osoba. 
Stale znajdujący się na dachu pracownik obserwuje dym wydobywający się z przewodu 
kominowego. Mistrz kominiarski na bieżąco  kontroluje wypalany komin na całej jego 
długości. 

2.  Począwszy od zapalenia sadzy w kominie za pomocą zapalonego poprzednio paliwa lub aż 

do ukończenia wypalania, należy bezustannie śledzić cały jego proces, zwracając baczną 
uwagę na rysujące się ujemne skutki lub zagrożenia. 

3.  Przewody kominowe posiadające załamania oraz wyjątkowo wysokie wypala się odcinkami 

lub kondygnacjami rozpoczynając od góry.  

4.  Jeżeli dym wychodzi z przewodu równomiernie i szybko, oznacza to, że wypalanie 

przebiega prawidłowo. Natomiast jeżeli dym wychodzi wolno i kłębi się, zachodzi obawa, 
że paląca się sadza zaczyna zatykać przewód. Sadza pod wpływem wysokiej temperatury 
powiększa swoją objętość dwukrotnie i więcej, a tym samym może zatkać zalać cały 
przewód. 

5.  Początkowe objawy zalewania się przewodu likwiduje się wrzuceniem do wnętrza jednej 

lub więcej kul kominiarskich albo kamieni. Przy powtarzającym się zatykaniu należy 
opuścić w 

przewodzie łańcuch obciążony większą bolcem lub kulą kominiarską. 

Podciąganie i opuszczanie w odstępach łańcucha likwiduje zalewanie w zalążku. Powstałe 
przez ewentualną nieuwagę zatkanie przewodu likwiduje się za pomocą bolca, 
a w ostateczności przez wykucie otworu na wysokości przewodu kominowego poprzednio 
ustalonej. 

6.  Gdy komin zaczyna wyrzucać większe cząstki  żarzącej się sadzy, należy go przykryć 

drucianą siatką ochronną. Wyrzucane na dach cząstki palącego się materiału należy 
natychmiast ugasić przy użyciu sprzętu i środków przygotowanych wcześniej. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

12 

7.  Ewentualne, powstałe w trakcie procesu wypalania pęknięcia powodujące szczeliny 

powyżej 3 mm w zewnętrznych  ścianach kominowych, należy natychmiast likwidować 
przez uszczelnianie zaprawą glinianą. 

8.  Sadzę w przewodzie kominowym podpala się tak długo, aż ogień osiągnie wylot przewodu 

kominowego, przy paleniu się sadzy do wylotu włącznie. 

9.  Zaprzestanie iskrzenia, dymienia i stopniowe obniżanie się temperatury w przewodzie 

kominowym dowodzi, że komin został wypalony na całej jego długości. 

10.  Całkowite ostygnięcie wypalanego urządzenia grzewczo-kominowego upoważnia 

pracowników zespołu obsługi do opuszczenia miejsca pracy. 

 

4.2.2. Pytania sprawdzające 
 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany wykonania ćwiczeń. 

1.  Z ilu osób składa się zespół przeprowadzający wypalanie kominów? 
2.  Jakie funkcje pełnią pracownicy zespołu przeprowadzającego wypalanie kominów? 
3.  Wymień działania przygotowawcze i profilaktyczne jakie należy podjąć przed wypalaniem? 
4.  Jakie znasz metody wypalania kominów ? 
5.  Na czym polega wypalanie kominów metodą tradycyjną? 
6.  Jak odbywa się wypalanie kominów metodą  tradycyjną? 
7.  Na czym polega  wypalanie kominów odcinkami od góry? 
8.  Jak przebiega wypalanie kominów odcinkami od góry? 
9.  Kiedy możemy opuścić miejsce pracy przy wypalaniu kominów? 
 

4.2.3. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Na podstawie informacji zawartych materiałach nauczania przygotuj plan działania 

związany z wypalaniem komina murowanego o wysokości 6m metodą tradycyjną. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zapoznać się z zasadami wypalania kominów metodą tradycyjną, 
3)  wypisać działania które należy przeprowadzić przed rozpoczęciem wypalania , 
4)  wypisać kolejne czynności przygotowawcze związane z wypalaniem kominów , 
5)  wypisać narzędzia, sprzęt i urządzenia kontrolno pomiarowe niezbędne do wykonania 

działania, 

6)  wypisać środki ochrony osobistej kominiarza niezbędne do wykonania działania, 
7)  wypisać środki zabezpieczenia przeciwpożarowego niezbędne do wykonania działania, 
8)  zredagować treść zawiadomienia straży pożarnej i służb porządkowych, 
9)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
10) dokonać oceny ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  kartki papieru A4,  
–  długopis, 
–  ołówki twardości HB, 
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

13 

Ćwiczenie 2 

Wykonaj wypalanie komina odcinkami od góry. 
 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:  

1)  przeprowadzić działania przygotowawcze  przed rozpoczęciem wypalania, 
2)  sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności  oraz niezbędne materiały  

i narzędzia, 

3)  określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania, 
4)  dobrać środki ochrony indywidualnej, 
5)  zorganizować stanowisko pracy , 
6)  dobrać materiały potrzebne przy wypalaniu komina , 
7)  wykonać wypalanie komina odcinkami od góry zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej, 
8)  uporządkować stanowisko pracy, 
9)  wykonać obmiar robót, 
10) rozliczyć materiały robociznę i sprzęt, 
11) zaprezentować efekty swojej pracy,  
12) dokonać oceny wykonanej pracy. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  butla gazowa o zawartości do 11kg gazu płynnego z reduktorem ciśnienia, 
–  wąż gazowy oplatany odpowiednią taśmą metalową, 
–  głowica kołowa z bocznymi otworami palnika, 
–  bęben obrotowy do nawijania węża gazowego, 
–  kołowrót kominowy wraz z łańcuchem stalowym, 
–  klucze kominiarskie, 
–  komplet linowy,  
–  latarka bateryjna 
–  graca naramienna,  
–  zmiotka kominiarska, 
–  przepychacz, 
–  młotek, 
–  przecinak,  
–  radiotelefony .  
–  kilka kul żeliwnych lub kamieni wielkości kul kominiarskich, 
–  siatka lub kosz druciany, 
–  lina kominiarska z bolcem, 
–  łańcuch odpowiadający długości przewodu obciążony bolcem lub  kulą (rys1), 
–  miotłę kominiarska,  
–  zmiotka, 
–  gaśnica, 
–  worek na sadzę, 
–  kielnie pojemniki na zaprawę, 
–  glina, 
–  pojemniki na odpady, 
–  środki ochrony osobistej, 
–  kartki papieru formatu A4,  
–  długopis ,ołówek twardości HB,  
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.  

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

14 

Ćwiczenie 3 

Wykonaj wypalanie komina murowanego metodą tradycyjną  
 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:  

1)  przeprowadzić działania przygotowawcze  przed rozpoczęciem wypalania, 
2)  sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności  oraz niezbędne materiały 

i narzędzia, 

3)  określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania, 
4)  dobrać środki ochrony indywidualnej, 
5)  zorganizować stanowisko pracy , 
6)  dobrać materiały potrzebne przy wypalaniu komina , 
7)  wykonać wypalanie komina odcinkami od dołu zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej, 
8)  uporządkować stanowisko pracy, 
9)  wykonać obmiar robót, 
10) rozliczyć materiały robociznę i sprzęt, 
11) zaprezentować efekty swojej pracy, 
12) dokonać oceny wykonanej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  klucze kominiarskie, 
–  paliwo stałe drewno sosnowe lub świerkowe , 
–  komplet linowy,  
–  latarka bateryjna, 
–  graca naramienna, 
–  zmiotka kominiarska, 
–  przepychacz, 
–  młotek, 
–  przecinak,  
–  radiotelefony .  
–  kilka kul żeliwnych lub kamieni wielkości kul kominiarskich, 
–  siatka lub kosz druciany, 
–  lina kominiarska z bolcem, 
–  łańcuch odpowiadający długości przewodu obciążony bolcem lub kulą, 
–  miotła kominiarska,  
–  zmiotka, 
–  gaśnica, 
–  worek na sadzę, 
–  kielnie pojemniki na zaprawę, 
–  glina, 
–  pojemniki na odpady, 
–  środki ochrony osobistej, 
–  kartki papieru formatu A4, 
–  długopis ,ołówek twardości HB,  
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj wypalanie komina murowanego odcinkami od góry  

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

15 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:  

1)  przeprowadzić działania przygotowawcze przed rozpoczęciem wypalania, 
2)  sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności  oraz niezbędne materiały 

i narzędzia, 

3)  określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania, 
4)  dobrać środki ochrony indywidualnej, 
5)  zorganizować stanowisko pracy , 
6)  dobrać materiały potrzebne przy wypalaniu komina , 
7)  wykonać  wypalanie komina odcinkami od dołu zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej, 
8)  uporządkować stanowisko pracy, 
9)  wykonać obmiar robót, 
10) rozliczyć materiały robociznę i sprzęt, 
11) zaprezentować efekty swojej pracy, 
12) dokonać oceny wykonanej pracy. 
 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  klucze kominiarskie, 
–  zestaw do wypalania gazem płynnym, 
–  komplet linowy,  
–  latarka bateryjna, 
–  graca naramienna, 
–  zmiotka kominiarska, 
–  przepychacz, 
–  młotek, 
–  przecinak,  
–  radiotelefony .  
–  kilka kul żeliwnych lub kamieni wielkości kul kominiarskich, 
–  siatka lub kosz druciany, 
–  lina kominiarska z bolcem, 
–  łańcuch odpowiadający długości przewodu obciążony bolcem lub kulą, 
–  miotła kominiarska,  
–  zmiotka, 
–  gaśnica, 
–  worek na sadzę, 
–  kielnie pojemniki na zaprawę, 
–  glina, 
–  pojemniki na odpady, 
–  środki ochrony osobistej, 
–  kartki papieru formatu A4, 
–  długopis ,ołówek twardości HB,  
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 
Ćwiczenie 4 

Wykonaj wypalanie komina stalowego odcinkami od góry 
 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

16 

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:  

1)  przeprowadzić działania przygotowawcze  przed rozpoczęciem wypalania, 
2)  sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności  oraz niezbędne materiały 

i narzędzia, 

3)  określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania, 
4)  dobrać środki ochrony indywidualnej, 
5)  zorganizować stanowisko pracy , 
6)  dobrać materiały potrzebne przy wypalaniu komina , 
7)  wykonać  wypalanie komina odcinkami od dołu zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej, 
8)  uporządkować stanowisko pracy, 
9)  wykonać obmiar robót, 
10) rozliczyć materiały robociznę i sprzęt, 
11) zaprezentować efekty swojej pracy, 
12) dokonać oceny wykonanej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  klucze kominiarskie, 
–  zestaw do wypalania gazem płynnym, 
–  komplet linowy,  
–  latarka bateryjna, 
–  graca naramienna, 
–  zmiotka kominiarska, 
–  przepychacz, 
–  radiotelefony .  
–  kilka kul żeliwnych gumowanych, 
–  siatka lub kosz druciany, 
–  lina kominiarska z bolcem, 
–  łańcuch odpowiadający długości przewodu obciążony bolcem lub kulą, 
–  miotła kominiarska,  
–  zmiotka, 
–  gaśnica, 
–  worek na sadzę, 
–  pojemniki na odpady, 
–  środki ochrony osobistej, 
–  kartki papieru formatu A4, 
–  długopis ,ołówek twardości HB,  
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 

 

4.2.4. Sprawdzian postępów 

 

Czy potrafisz: 

Tak 

Nie 

1)  scharakteryzować zespół przeprowadzający wypalanie kominów? 

 

 

2)  określać działania przygotowawcze i profilaktyczne jakie należy podjąć przed 

wypalaniem? 

 

 

3)  scharakteryzować metody wypalania kominów? 

 

 

4)  wykonywać wypalanie kominów metodą tradycyjną? 

 

 

5)  wykonywać wypalanie kominów metodą odcinkami od góry? 

 

 

6)  zastosować zasady wypalania przewodów? 

 

 

7)  skontrolować proces wypalania? 

 

 

8)  wykonać wypalanie kanałów dymowych i spalinowych? 

 

 

9)  wykonywać wypalanie kominów metodą odcinkami od góry? 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

17 

4.3.Zasady wypalania palenisk i wędzarń z sadzy 
 

4.3.1. Materiał nauczania 
 

Wypalanie palenisk i wędzarń przeprowadza uprawniony kominiarz. 
Przed podjęciem decyzji o wypalaniu i przed ustaleniem terminu wypalania należy: 

–  zapoznać się z instrukcją obsługi i eksploatacji paleniska lub wędzarni, 
–  sprawdzić stan techniczny paleniska lub wędzarni, 
–  skontrolować jego budowę i odporność na wysoką temperaturę, 
–  określić ilość sadzy, 
–  przygotować palenisko lub wędzarnie do wypalania zabezpieczając według wskazań 

producenta. 
Po przeprowadzeniu prac przygotowawczych: 

–  należy ustalić termin wykonania robót po upewnieniu się, że wypalanie może się odbyć bez 

przeszkód oraz w sprzyjających i bezpiecznych warunkach, 

–  usunąć od urządzenia wszystkie materiały łatwopalne na bezpieczną odległość, 
–  przy dużych paleniskach o terminie i miejscu wypalania korzystnie jest powiadomić 

miejscowy organ straży pożarnych, 

–  w dniu wypalania przed rozpoczęciem robót upewnić się, czy wydane poprzednio zalecenia 

zostały w pełni zrealizowane oraz czy nie zaszły dodatkowe okoliczności utrudniające lub 
uniemożliwiające prawidłowy przebieg robót w bezpiecznych warunkach

,

 

–  ewentualnie nowo powstałe przeszkody usunąć i zabezpieczyć dostęp do wszystkich 

poszczególnych elementów przeznaczonego do wypalania urządzenia, 

–  zabezpieczyć sprzęt pożarowy odpowiedni do zakresu prac związanych z wypalaniem, 
–  przygotować odpowiednią ilość materiałów i narzędzi, które mogą być potrzebne do 

naprawy palenisk i wędzarń podczas wypalaniu. 
 
Wypalanie palenisk i wędzarń przebiega według następujących zasad:  

1.  Usuwanie sadzy szklistej z komory wędzarnianej i palenisk odbywa się poprzez gracowanie 

ścian. 

2.  W wypadkach uzasadnionych sadzę szklistą usuwa się przez wypalanie za pomocą aparatu 

do wypalania paliwem płynnym, naftowej lampy lutowniczej lub palnika z gazem płynnym 
zasilanym z butli.  

3.  Przed wypalaniem należy usunąć wszelkie przedmioty łatwopalne oraz te, które mogłyby 

przeszkadzać w swobodnym poruszaniu się w komorze. 

4.  Wypalanie komory wędzarnianej lub palenisk może nastąpić po uprzednim usunięciu sadzy 

szklistej z przewodu kominowego i kanału połączeniowego. 

5.  Wypalanie należy rozpocząć od miejsca położonego tuż przy wlocie do komina, następnie 

wypala się sufit oraz ściany boczne w kierunku od góry ku dołowi. 

6.  Wypalanie drzwi komory pozostawia się na koniec.  
7.  Po wypaleniu wędzarni  lub palenisk pozostałą sadzę należy zeskrobać gracą naramienną 

lub inną, dostosowaną do tych celów. Ściany wędzarni lub palenisk można pokryć 
rozrzedzoną zaprawą gliniano-piaskową, co ułatwia następne gracowanie. 

8.  Dopiero całkowite ostygnięcie wypalanego paleniska lub wędzarni upoważnia pracowników 

zespołu obsługi do opuszczenia miejsca pracy. 

 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

18 

4.3.2. Pytania sprawdzające 
 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie narzędzia i sprzęt potrzebne będą przy wypalaniu palenisk i wędzarń ?   
2.  Jak przebiega wypalanie wędzarń lub palenisk? 
3.  Kiedy możemy opuścić miejsce pracy przy wypalaniu urządzeń grzewczo?  

 

4.3.3. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Wykonaj wypalanie paleniska kotła  
 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:  

1)  przeprowadzić działania przygotowawcze  przed rozpoczęciem wypalania, 
2)  zapoznać się z instrukcją obsługi i eksploatacji kotła, 
3)  sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności  oraz niezbędne materiały 

i narzędzia, 

4)  określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania, 
5)  dobrać środki ochrony indywidualnej, 
6)  zorganizować stanowisko pracy , 
7)  dobrać materiały potrzebne przy wypalaniu palenisk, 
8)  wykonać  wypalanie paleniska zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej, 
9)  uporządkować stanowisko pracy, 
10) wykonać obmiar robót, 
11) rozliczyć materiały robociznę i sprzęt, 
12) zaprezentować efekty swojej pracy,  
13) dokonać oceny wykonanej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  klucze kominiarskie, 
–  latarka bateryjna 
–  graca naramienna,  
–  zmiotka kominiarska, 
–  młotek, 
–  przecinak,  
–  miotła kominiarska,  
–  zmiotka,  
–  inne narzędzia związane ze specyfiką urządzenia, 
–  gaśnica, 
–  worek na sadzę, 
–  pojemniki na odpady, 
–  środki ochrony osobistej, 
–  kartki papieru formatu A4,  
–  długopis ,ołówek twardości HB,  
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.  
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

19 

Ćwiczenie 2 

Wykonaj wypalanie wędzarni. 
 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:  

1)  przeprowadzić działania przygotowawcze przed rozpoczęciem wypalania, 
2)  zapoznać się z instrukcją obsługi i eksploatacji wędzarni, 
3)  sporządzić plan działania uwzględniający kolejne czynności  oraz niezbędne materiały  

i narzędzia, 

4)  określić zagrożenia bhp i pożarowe związane z wykonywaniem tego zadania, 
5)  dobrać środki ochrony indywidualnej, 
6)  zorganizować stanowisko pracy , 
7)  dobrać materiały potrzebne przy wypalaniu wędzarni, 
8)  wykonać  wypalanie wędzarnia zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej, 
9)  uporządkować stanowisko pracy, 
10) wykonać obmiar robót, 
11) rozliczyć materiały robociznę i sprzęt, 
12) zaprezentować efekty swojej pracy,  
13) dokonać oceny wykonanej pracy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  klucze kominiarskie, 
–  latarka bateryjna 
–  graca naramienna,  
–  zmiotka kominiarska, 
–  młotek, 
–  przecinak,  
–  miotła kominiarska,  
–  zmiotka, 
–  inne narzędzia związane ze specyfiką urządzenia, 
–  gaśnica, 
–  worek na sadzę, 
–  pojemniki na odpady, 
–  środki ochrony osobistej, 
–  kartki papieru formatu A4,  
–  długopis ,ołówek twardości HB,  
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 
Ćwiczenie 3 

Na podstawie informacji zawartych materiałach nauczania instrukcji producenta przygotuj 

plan działania związany z wypalaniem dowolnego pieca przemysłowego. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy, 
2)  zapoznać się z instrukcją użytkowania i wypalania danego pieca, 
3)  wypisać działania które należy przeprowadzić przed rozpoczęciem wypalania , 
4)  wypisać kolejne czynności przygotowawcze związane z wypalaniem pieców , 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

20 

5)  wypisać narzędzia, sprzęt i urządzenia kontrolno pomiarowe niezbędne do wykonania 

działania, 

6)  wypisać środki ochrony osobistej kominiarza niezbędne do wykonania działania, 
7)  wypisać środki zabezpieczenia przeciwpożarowego niezbędne do wykonania działania, 
8)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
9)  dokonać oceny ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  kartki papieru A4,  
–  długopis, 
–  ołówki twardości HB, 
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 

4.3.4. Sprawdzian postępów 

Czy potrafisz: 

Tak 

Nie 

1)  określić działania przygotowawcze i profilaktyczne jakie należy podjąć przed 

wypalaniem wędzarni i palenisk? 

 

 

2)  scharakteryzować narzędzia do wypalania wędzarń lub palenisk? 

 

 

3)  wypalać wędzarnie i paleniska rzemieślnicze? 

 

 

4)  wypalać piece przemysłowe? 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

21 

4.4. Zasady sprawdzania przewodów kominowych po wypalaniu 
 

4.4.1. Materiał nauczania 
 

Po wykonaniu wypalania należy:  

–  gruntownie oczyścić przewody kominowe, łączniki lub paleniska z wypalonej sadzy i żużla 

wykorzystując grace, łyżki kominiarski, zmiotkę itd, 

–  usunąć puchliny powstałe podczas wypalania, 
–  sprawdzić stan techniczny komina po wypalaniu, 
–  w pełni przywrócić poprzedni stan techniczny i stan używalności danego urządzenia, 
–  usunąć wszelkie ujemne skutki powstałe w wyniku wypalania, 
–  zamurować wykonane przed wypaleniem otwory oraz powstałe w trakcie wypalania 

szczeliny i rysy w ścianach kominowych,  

–  poinformować właściciela  lub zarządcę budynku oraz użytkowników danych pomieszczeń 

o powstałych większych uszkodzeniach, które mogą mieć wpływ na prawidłowe i bezpieczne 
użytkowanie komina lub palenisk,  

–  o zakończeniu wypalania powiadomić wszystkich zainteresowanych, w szczególności osoby 

i służby współdziałające w procesie bezpiecznego przebiegu robót. 
Stan techniczny komin po wypalaniu sprawdzamy kontrolując: 

–  drożność kanału za pomocą z kuli o średnicy mniejszej od przekroju przewodu o 20mm, 

kompletu linowego ze specjalnym krążkiem zastępującym szczotki lub detektora 
kominowego, 

–  wypełnienie spoin określana poprzez obserwację zewnętrznych powierzchni przewodów, 
–  szczelność poprzez spalanie zapałek , świec dymowych lub kamery kominowej  
–  prawidłowe działanie uzbrojenia kominów sprawdzamy wzrokowo oraz próbę zamknięcia, 

otwarcia, obruszania itp, 

–  prawidłowe podłączenie palenisk , 
–  ciąg komina kominowy sprawdzany jest za pomocą anemometru skrzydełkowego lub innych 

ciagomierzy, 

–  prawidłowe wykonanie połączeń i zamocowań, które kontrolujemy wzrokowo i poprzez 

próbę obruszania , 

–  elementy zabezpieczające takie jak ławy kominiarskie, włazy, drabiny i poręcze. 

Przy obmiarze robót kominiarskich określamy:  

–  długość komina,  
–  wielkość paleniska lub wędzarni, 
–  ilość i wielkość wykonanych i zamurowanych otworów,  
–  ilość innych prac. 

Przyczyny zawilgocenia kominów 

–  używanie paliw o dużej zawartości wody oraz paliw płynnych  
–  usytuowaniu kominów narażonych na szybkie oziębienie, przy ścianach zewnętrznych, 
–  brak izolacji komina 
–  słaby ciąg kominowy,  
–  wady konstrukcyjne komina,  
–  niewłaściwa obsługa paleniska. 

Zawilgocenie komina powoduje przesiąkanie wilgoci przez ściany kominowe, niszczenie 

murów i tynków, plamy na zewnętrznych  ścianach kominowych oraz nieprzyjemne zapachy 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

22 

w pomieszczeniach. Zawilgocenie to można usunąć przez wysuszanie. Polega ono na tym, że 
zawilgocony komin ogrzewa się dopóty, dopóki wilgoć z niego nie wyparuje. Przed 
przystąpieniem do wysuszania należy ustalić przyczynę zawilgocenia następnie podjąć działania 
w celu niedopuszczenia do ponownego zjawiska. 

Suszenie kominów jest analogiczne do wypalania i przebiega w następującej kolejności: 

–  roboty przygotowawcze, zabezpieczające i czynności profilaktyczne, 
–  przygotowanie sprzętu i urządzeń,  
–  wysuszanie tak jak wypalanie sposobem tradycyjnym lub za pomocą urządzenia do 

wypalania gazem, 

–  Oczyszczenie i sprawdzenia komina po wysuszaniu. 

W wypadku wysuszania przewodu usytuowanego w grupie kominowej należy objąć 

wysuszaniem również przyległe przewody, które w przeważających wypadkach bywają także 
zawilgocone. 
 

4.4.2. Pytania sprawdzające 
 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie czynności wykonuje się po wypalaniu? 
2.  Co kontrolujemy sprawdzając stan techniczny komina po wypalaniu? 
3.  Co określamy wykonując obmiar robót? 
4.  Jakie są przyczyny zawilgocenia komina? 
5.  Jak przebiega suszenie komina? 

 
4.4.3. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Na podstawie informacji zawartych materiałach nauczania wykonaj instrukcję postępowania 

po zakończeniu wypalania komina murowanego. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z zasadami postępowania po wypalaniu kominów, 
3)  wypisać kolejne konieczne czynności po wypalaniu kominów, 
4)  wypisać kolejne czynności po wypalaniu kominów, 
5)  wykonać obmiar prac,  
6)  rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt 
7)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
8)  dokonać oceny ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  kartki papieru A3,  
–  długopis, 
–  ołówki twardości HB, 
–  gumka, 
–  literatura z rozdziału 6poradnika dla ucznia. 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

23 

Ćwiczenie 2 

Na podstawie informacji zawartych materiałach nauczania wykonaj instrukcję postępowania 

po zakończeniu wypalania komina stalowego . 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z zasadami postępowania po wypalaniu kominów, 
3)  wypisać kolejne konieczne czynności po wypalaniu kominów, 
4)  wypisać kolejne czynności po wypalaniu kominów, 
5)  wykonać obmiar prac,  
6)  rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt 
7)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
8)  dokonać oceny ćwiczenia. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

–  kartki papieru A3,  
–  długopis, 
–  ołówki twardości HB, 
–  gumka, 
–  literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia. 
 

4.4.4. Sprawdzian postępów 
 

Czy potrafisz: 

Tak 

Nie 

1)  usunąć puchliny powstałe podczas wypalania? 

 

 

2)  oczyścić komin po wypalaniu?   

 

 

3)  sprawdzić komin po wypalaniu? 

 

 

4)  sprawdzić piece po wypalaniu? 

 

 

5)  scharakteryzować proces suszenia kominów?? 

 

 

6)  wykonać obmiar prac, rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt? 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

24 

5.SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 

2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.  Dodatkowo otrzymałeś oddzielną kartkę na brudnopis, ponieważ w niektórych pytaniach  

musisz dokonać obliczeń. 

5.  Test zawiera 21 zadań dotyczących wypalania przewodów dymowych i spalinowych. Są to 

zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.  

6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedź zaznacz 

X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 

ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie  

na później . 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia 

 

 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

25 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

1.  Wypalanie kominów ma na celu: 

a) spalenie sadzy, 
b) wygrzanie komina, 
c) uszczelnienie komina, 
d) wytworzenie ciągu kominowego. 

2.  Temperatura palącej się sadzy dochodzi do: 

a) 800

°C, 

b) 1000

°C, 

c) 1300

°C, 

d) 2000

°C. 

3.  O terminie wypalania należy powiadomić: 

a) pogotowie ratunkowe, 
b) pogotowie energetyczne, 
c) straż pożarną, 
d) pogotowie gazowe. 

4.  Przy wypalaniu wszelkie zbędne otwory należy: 

a) zamurować, 
b) uszczelnić szmatami, 
c) uszczelnić papierem, 
d) pozostawić otwarte. 

5.  Wpalanie kominów dokonywane jest przez zespół składający się z co najmniej z: 

a) 2 osób, 
b) 3 osób, 
c) 4 osób, 
d) 5 osób. 

6.  Płomień palnika wypalającego dopasowuje się do: 

a) przekroju komina, 
b) temperatury na zewnątrz, 
c) wysokości komina, 
d) rodzaju materiału z jakiego wykonano komin. 

7.  Przy zalewaniu się komina należy do niego wrzucić: 

a) 

worki z wodą , 

b) 

papier, 

c) 

kamienie kule kominiarskie, 

d) 

koc gaśniczy.  

 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

26 

8.  Wypalanie tradycyjne wykonuje się używając: 

a)  koksu, 
b)  węgla, 
c)  torfu, 
d)  drewna. 

9.  Sadza pod wpływem wysokiej temperatury: 

a) zwiększa swoja objętość, 
b) zmniejsza swoją objętość, 
c) nie zmienia objętości, 
d) skrapla się. 

10. 100

°C to: 

a) 100K, 
b) 273K, 
c) 373K, 
d) 200K. 

11. Wypalanie tradycyjne zaczyna się od: 

a) dołu komina, 
b) od góry komina, 
c) środka komina, 
d) raz z góry raz z dołu. 

12. Gdy komin zaczyna wyrzucać większe cząstki  żarzącej się sadzy należy: 

a) zatkać od góry, 
b) przykryć go druciana siatka ochronna, 
c) zalać wodą, 
d) przykryć blachą. 

13. Jeżeli podczas wypalania dym wolno wychodzi i kłębi się oznacza to że: 

a) wypalanie zakończyło się powodzeniem, 
b) sadza  zatyka przewód, 
c) należy bardziej intensywniej wypalać, 
d) otworzyć drzwiczki wycierowe. 

14. Ewentualne szczeliny i pęknięcia należy likwidować gdy ich wymiar przekracza: 

a) 1mm, 
b) 3mm, 
c) 5mm, 
d) 10mm. 

 
 
 
 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

27 

15. Zaprzestanie iskrzenia, dymienie i stopniowe obniżanie się temperatury przewodzie w 

kominowym oznacza że: 
a) wypalanie zakończyło się powodzeniem, 
b) sadza  zatyka przewód, 
c) należy bardziej intensywniej wypalać, 
d) otworzyć drzwiczki wycierowe. 

16. Ilość  sadzy o grubości warstwy średnio 1cm w 10m kominie o średnicy 20cm  wynosi: 

a) 0,06m

3

b) 0,6m

c) 0,02m

d) 0,2m

3

 

17. Usuwanie sadzy szklistej w wędzarniach polega na: 

a) gracowaniu ścian, 
b) wysuszaniu sadzy, 
c) zwilżaniu sadzy, 
d) linowaniu wędzarni. 

18. Jako koniec wypalania upoważniający do opuszczenia miejsca pracy przez zespół 

kominiarzy uznajemy: 
a) brak płomienia w kominie, 
b) jasny dym wydobywający się z komina, 
c)  temperatura komina spada poniżej 100

°C, 

d)  całkowite ostygniecie wypalonego urządzenia grzewczo kominowego. 

19. Zmniejszenie przekroju w  kanale dymowym o wymiarach 20x20cm na 10x10cm oznacza 

zmniejszenie powierzchni o : 
a) 10%, 
b) 25%, 
c) 50%, 
d) 75%. 

20. Ilość sadzy o gęstości 1000kg/m3  spalonej podczas wypalania 1cm warstwy w kominie o 

wysokości 10m o średnicy 20cm wynosi: 
a) 628kg, 
b) 62,8kg, 
c) 6,28kg, 
d) 0,628kg. 

21. Wiedząc,  że cena wypalenia 1m wynosi 10zł koszt wypalania wędzarni o wymiarach 

1mx1mx2m wynosi: 
a) 20zł, 
b) 40zł, 
c) 80zł, 
d) 100zł. 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

28 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

Wypalanie przewodów dymowych i spalinowych 

Zakreśl poprawną odpowiedź . 

Nr 

zadania 

Odpowiedź Punkty 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

a b c  d 

 

10 

a b c  d 

 

11 

a b c  d 

 

12 

a b c  d 

 

13 

a b c  d 

 

14 

a b c  d 

 

15 

a b c  d 

 

16 

a b c  d 

 

17 

a b c  d 

 

18 

a b c  d 

 

19 

a b c  d 

 

20 

a b c  d 

 

21 

a b c  d 

 

Razem:  

 
 

………………………………………… 

Ocena 

 

background image

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

29 

LITERATURA

 

 
1.  Birszenk A.: Roboty zduńskie. Arkady, Warszawa 1973 
2.  Heryszek A.:  Kominiarz i jego wiedza zawodowa. Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa 

1985  

3.  Krygier K. , Klinke T., Sewerynik J.: Ogrzewnictwo wentylacja klimatyzacja. WSiP, 

Warszawa 1991 

4.  PN-89/B-10425 Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły. 

Wymagania techniczne i badania przy odbiorze 

5.  PN-EN 1443 Kominy -wymagania ogólne 
6.  Czasopismo: ”Kominiarz Polski” 
7.  Katalogi producentów 
Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych