Nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy
▸
Nadczynność tarczycy to stan nadmiernego
wydzielania hormonów przez tarczycę. Termin
ten nie obejmuje skutków nadmiaru
hormonów tarczycy, co określamy mianem
tyreotoksykozy. Nieleczona nadczynność
tarczycy może doprowadzić do
tyreotoksykozy. Ale również podanie
nadmiernej ilości hormonów tarczycy, które
stosuje się w niedoczynności, może wywołać
tyreotoksykozę (a nie nadczynność, jak to
często błędnie jest interpretowane).
Nadczynność tarczycy
▸
gruczoł wydzielania dokrewnego, ważący ok 20g, o
kształcie motylowatym, zlokalizowany w przedniej
części szyi. Składa się z dwóch płatów, które w
centrum połączone są przez tzw. cieśń tarczycy
guzki toksyczne (produkujące hormony), a dokładniej
obecność autonomicznej tkanki tarczycowej
(produkującej hormony bez stymulacji TSH)
▸
zapalenia tarczycy (najczęściej typu Graves-Basedowa)
▸
rzadko hormon produkowany przez łożysko czasie ciąży
▸
niezwykle rzadko choroby przysadki i inne choroby
Obecnie coraz częściej obserwuje się nadczynność
tarczycy u osób z guzkami obojętnymi, które pod
wpływem leków zawierających jod przechodzą w guzki
toksyczne.
Przyczyny
Hormony tarczycy kontrolują funkcje organizmu, takie jak:
- tempo metabolizmu
- tętno
- temperatura ciała
- wzrost i rozwój
Mają też wpływ na:
- masę ciała
- sprawność umysłową
- cykl miesiączkowy
- płodność
▸
Do tworzenia hormonów w tarczycy niezbędny jest jod,
dostarczany do organizmu głównie z pokarmami
Hormony Tarczycy
Skóra:
◦
uczucie stałego gorąca;
◦
skóra ciepła, wilgotna, często przekrwiona;
◦
tkanka podskórna przy dłuższej nadczynności
jest ścieńczała;
◦
chorym wypadają włosy;
◦
paznokcie są łamliwe;
◦
hiperpigmentacja;
◦
bielactwo – przy autoimmunologicznym
podłożu nadczynności tarczycy;
Nadczynność tarczycy- objawy
Układ nerwowy i narząd ruchu
▸
Zaburzenia neuropsychiatryczne;
▸
Drażliwość;
▸
Niepokój;
▸
Nerwowość;
▸
Zaburzenia emocjonalne;
▸
Zaburzenia snu;
▸
Drobnofaliste drżenia rąk;
▸
Wzmożenie odruchów ścięgnistych;
▸
Osłabienie siły mięśniowej;
▸
Zmniejszenie masy mięśniowej.
Nadczynność tarczycy- objawy
Układ pokarmowy:
▸
Wzmożone łaknienie;
▸
Wzmożone pragnienie;
▸
Zwiększona liczba oddawanych stolców;
▸
Biegunki.
Nadczynność tarczycy- objawy
▸
Nadczynność tarczycy to problem dotyczący ok. 0,5%
ciężarnych. Nieleczona nadczynność tarczycy może
negatywnie wpływać na przebieg ciąży. Choroba może
skutkować porodem przedwczesnym. Urodzone przed
terminem dziecko jest mniejsze i mniej dojrzałe. Im
wcześniej przyszło na świat tym większe ryzyko rozmaitych
powikłań.
▸
Nieleczona nadczynność tarczycy stwarza też ryzyko
wystąpienia przełomu tarczycowego podczas porodu.
Powikłanie objawia się gorączką, nudnościami, wymiotami,
biegunką, przyspieszeniem czynności serca. Często dochodzi
do zaburzeń świadomości. Przełom
tarczycowy bezpośrednio zagraża życiu matki i dziecka.
Wpływ nadczynności tarczycy na
ciążę
▸
W chorobie Graves-Basedowa może też dojść do
rozwojunadczynności tarczycy i powstania wola u dziecka. Jest to
spowodowane przechodzeniem przez łożysko przeciwciał
przeciwko receptorowi TSH. Krążące we krwi płodu przeciwciała
powodują pobudzenie komórek tarczycy oraz zwiększone
wytwarzanie i wydzielanie hormonów tarczycy.
▸
Przygotowanie do ciąży:
▸
Z uwagi na zwiększone ryzyko powikłań ciążowych nie zaleca się
zachodzenia w ciążę w czasie aktywnej nadczynności tarczycy.
Chore powinny wcześniej zaplanować ciążę i o swoich planach
poinformować lekarza. Pozwoli to na optymalne przygotowanie
do tego szczególnego okresu i zminimalizowanie ryzyka powikłań
dla matki i dziecka.
▸
Wskazane jest zachodzenie w ciążę po uregulowaniu czynności
tarczycy, gdy poziomy hormonówmieszczą się w normie. Najlepiej
więc przed ciążą zakończyć leczenie. Jeśli chora leczona była
radiojodem zalecane jest zachowanie odstępu ok. 6 – 12 miesięcy
od zakończenia terapii do zajścia w ciążę. W przypadku leczenia
farmakologicznego czy operacyjnego taka przerwa nie jest
konieczna.
Do schorzeń tarczycy zaliczamy:
▸
niedoczynność tarczycy
▸
nadczynność tarczycy
▸
wole
▸
guzy tarczycy
Choroby tarczycy
▸
Jeśli tarczyca nie otrzymuje
wystarczającej ilości jodu,
zaburzone zostaje jej
wytwarzanie hormonów.
Wtedy zaczyna ona
zwiększać swoje rozmiary,
bo zrekompensować te
niedobory. Powiększanie się
tarczycy, widoczne nawet z
zewnątrz określa się
mianem wola. Do jego
powstania dochodzi, kiedy
zwiększa się liczba i
objętość tyreocytów w
tarczycy.
Wole
▸
Jest to autoimmunologiczna choroba tarczycy w której
dochodzi do nadczynności tarczycy wywołanej działaniem
przeciwciał stymulujących rec. TSH .W wyniku działania
przeciwciał dochodzi do zwiększonej syntezy i uwalniania T3 i
T4.
▸
Choroby tarczycy należą do najczęściej występujących schorzeń
na świecie. Ocenia się, że u prawie 20% ludności Polski
występują zaburzenia funkcji tarczycy, a chorobą Gravesa -
Basedowa dotkniętych jest 0,14% Polaków. Choroba Gravesa -
Basedowa ujawnia się u osób w każdym wieku, aczkolwiek w
okresie do 10 roku życia występuje rzadko (częstość
występowania u osób dorosłych, w stosunku do występowania
u dzieci, wynosi około 12:1). Pomiędzy 20 a 40 rokiem życia,
kobiety chorują pięciokrotnie częściej niż mężczyźni.
Choroba
Gravesa - Basedowa
▸
Choroba Gravesa - Basedowa ujawnia się u osób
predysponowanych genetycznie, często pod wpływem
niekorzystnych czynników zewnętrznych, takich jak stres,
nadmierna podaż jodu czy infekcje – zarówno wirusowe jak i
bakteryjne. Za uwarunkowaniem genetycznym omawianego
schorzenia przemawiają: występowanie rodzinne,
współistnienie z innymi chorobami autoimmunologicznymi,
takimi jak cukrzyca typu 1, niedokrwistość Addisona -
Biermera, bielactwo, a także częste występowanie u chorych,
posiadających antygeny zgodności tkankowej HLA-DRw3,
HLA-DRw5, HLA-B8, HLA-Bw35.
Przyczyny
▸
Badania hormonalne
◦
TSH, fT3 i fT 4
▸
Przeciwciała przeciwtarczycowe
◦
anty-TPO –podstawowy marker chorób autoimmunologicznych tarczycy
najlepsze badanie przesiewowe.
◦
TSI- test ten ocenia obecność w surowicy stymulujących tarczyce p.ciał
skierowanych przeciwko TSH-R . + u 90% chorych z cGB
◦
TBII ocenia obecność p.cial skierowanych przeciwko TSH-R
◦
Anty –TG marker bardziej czuły dla ch. Hashimoto
▸
Badania obrazowe
◦
USG tarczycy
◦
Scyntygrafia tarczycy (najczęściej s. z izotopem jodu- ocena jodochwytności)
▸
MRI –głowy , ocena orbitopatii
Diagnostyka
▸
Chora - 60 lat
▸
Dane z wywiadu:
▸
Pierwsze objawy:
◦
Obrzęk tkanek okołooczodołowych
◦
Zaparcia
◦
Uczucie kołatania serca
◦
Podenerwowanie i uczucie niepokoju
◦
Zła tolerancja wysokiej temperatury otoczenia
▸
Dotychczasowy przebieg choroby
▸
Dolegliwości ze strony innych narządów i układów
◦
NT
◦
Cukrzyca typu II
▸
Wywiad rodzinny
◦
Siostra - stan po stumektomi
◦
Córka - p.podobnie niedoczynność tarczycy
Prezentacja przypadku klinicznego
cz.1
▸
Badanie przedmiotowe :
▸
Objawy oczne
◦
Obrzęk bocznych części brwi
◦
Wytrzeszcz obustronny
◦
Obj. Stellwaga (-)
◦
Obj. darlympley’a (-)
◦
Obj. Graefego(-)
◦
Obj. moebiusa (-)
▸
Tarczyca powiększona o wzmożonej
spoistości
◦
Osłuchiwaniem –nieznaczny szmer
naczyniowy
▸
Serce- czynność. serca miarowa ,tony
dźwięczne , bez szmerów patologicznych
▸
Wątroba , śledziona -nie powiększona
▸
Obrzęk przedgoleniowy – (-)
▸
Palce pałeczkowate =akropatia (-)
Prezentacja przypadku klinicznego
cz.2