plik

Ustawa z 6 września 2001 r.

o transporcie drogowym

(cz. 2)

Art. 12.

[Zakres uprawnień]

1. Zezwolenie na wykonywanie zawodu prze-
woźnika drogowego oraz licencja, o której
mowa w art. 5b ust. 1, uprawniają do wyko-
nywania przewozu wyłącznie na obszarze
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Licencja, o której mowa w art. 5b ust. 1 pkt 1
i 2, nie uprawnia do wykonywania transportu
drogowego taksówką.
3. Licencja wspólnotowa uprawnia do wyko-
nywania międzynarodowego transportu
drogowego zgodnie z rodzajem przewozów
w niej określonym. Licencja ta uprawnia
również do wykonywania krajowego transpor-
tu drogowego, zgodnie z rodzajem przewozów
w niej określonym.

komentarz

Komentowany artykuł określa zakres

uprawnień wynikających z zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika drogo-

wego oraz licencji.

W ust. 1 wskazano expressis verbis na te-

rytorialny zakres wykonywania przewozów

realizowanych na podstawie zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika drogo-

wego oraz licencji na wykonywanie krajowe-

go transportu drogowego osób, ograniczając

go wyłącznie do terytorium Rzeczypospo-

litej Polskiej.

Z kolei przepis zawarty w ustępie 2 tego ar-

tykułu jest jakby powtórzeniem uregulo-

wania zawartego w omawianym wcześniej

art. 5b ust. 1 u.t.d., w którym wskazano na

odrębność licencji na wykonywanie trans-

portu drogowego taksówką od pozostałych

licencji na wykonywanie transportu dro-

gowego osób samochodem osobowym lub

samochodem osobowym przeznaczonym

konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie

więcej niż 9 osób, łącznie z kierowcą. Usta-

wodawca podkreślił, że na podstawie żad-

nej z tych dwóch licencji nie będzie moż-

na wykonywać przewozu osób taksówką.

Prowadzi to zatem do wniosku, że należy

rozróżnić trzy rodzaje licencji na wykony-

wanie krajowego przewozu osób i trakto-

wać je jako całkowicie odrębne uprawnienia,

które nie mogą być stosowane zamiennie.

Potwierdzenie tej tezy można znaleźć także

w orzecznictwie sądów administracyjnych

(zob. wyrok WSA w Warszawie z 19 lutego

2013 r., sygn. akt VI SA/Wa 2614/12); wyrok

NSA z 24 marca 2010 r., sygn. akt II GSK

505/09).

[przykład 1]

Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku

licencji wspólnotowych. Wprawdzie w ust. 3

art. 12 u.t.d. wskazuje się na odrębność li-

cencji wspólnotowej w zakresie przewozu

osób od licencji wspólnotowej w zakresie

przewozu rzeczy, to obie te licencje nie tyl-

ko uprawniają do wykonywania przewozów

międzynarodowych, ale również do wyko-

nywania przewozów krajowych. Jedynym

zastrzeżeniem jest to, że może się to od-

bywać tylko i wyłącznie w zależności od

rodzaju przewozu w niej określonego, czy-

li odpowiednio w zakresie przewozu osób

albo rzeczy.

Art. 13.

[Przenoszenie uprawnień]

1. Zezwolenia na wykonywanie zawodu prze-
woźnika drogowego lub licencji nie można
odstępować osobom trzecim ani przenosić
uprawnień z nich wynikających na osobę
trzecią.
2. Organ, który udzielił zezwolenia na wyko-
nywanie zawodu przewoźnika drogowego,
licencji wspólnotowej lub licencji, o której
mowa w art. 5b ust. 1 pkt 1 lub 2 lub ust. 2,
przenosi, w drodze decyzji administracyjnej,
uprawnienia z nich wynikające w razie:
1) śmierci osoby fizycznej posiadającej zezwo-
lenie na wykonywanie zawodu przewoźnika
drogowego lub licencję i wstąpienia na jej
miejsce spadkobiercy, w tym również osoby
fizycznej będącej wspólnikiem, w szczególności
spółki jawnej lub komandytowej,
2) połączenia, podziału lub przekształcenia,
zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września
2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U.

z 2013 r. poz. 1030), przedsiębiorcy posiada-
jącego zezwolenie na wykonywanie zawodu
przewoźnika drogowego lub licencję
- pod warunkiem spełnienia przez przed-
siębiorcę przejmującego uprawnienia
wynikające z zezwolenia na wykonywanie
zawodu przewoźnika drogowego wymagań
określonych w art. 5 ust. 2 lub pod warunkiem
spełnienia przez przedsiębiorcę przejmującego
uprawnienia wynikające z licencji wymagań
odpowiednio określonych w art. 5a lub art. 5c
ust. 1 lub 2.
3. Postępowanie, o którym mowa w ust. 2,
wszczyna się na wniosek przedsiębiorcy przej-
mującego uprawnienia.

komentarz

W art. 13 ust. 1 u.t.d. została wprowadzona

zasada, która wyłącza możliwość odstępo-

wania uprawnień wydawanych na wykony-

wanie działalności transportowej lub prze-

noszenia uprawnień z nich wynikających na

osoby trzecie. Oznacza to, że do przeniesie-

nia uprawnień wynikających z zezwolenia

na wykonywanie zawodu przewoźnika dro-

gowego oraz pozostałych licencji na wyko-

nywanie transportu drogowego nie będzie

miała zastosowania instytucja sukcesji ge-

neralnej, która uregulowana jest w art. 55

Kodeksu cywilnego. Prawo wykonywania

działalności gospodarczej w zakresie trans-

portu drogowego ma charakter publicz-

noprawnego uprawnienia podmiotowego

i z tej przyczyny, co do zasady, wyłączone

jest z obrotu cywilnoprawnego (zob. wy-

rok WSA w Bydgoszczy z 12 czerwca 2013 r.,

sygn. akt II SA/Bd 414/13; czy też wyrok NSA

z 30 lipca 2009 r., sygn. akt II GSK 1107/08).

Uprawnienie wynikające z zezwolenia czy

licencji przysługuje wyłącznie podmiotowi

określonemu w decyzji administracyjnej,

jest prawem niezbywalnym i nie może być

wniesione jako wkład do spółki cywilnej czy

spółki prawa handlowego.

Należy zauważyć, że zagadnienie korzy-

stania przez wspólników spółki cywilnej

z uprawnienia będącego w posiadaniu tylko

jednego z nich było przedmiotem orzecz-

nictwa, które nie było w tej kwestii jednoli-

te. Z jednej strony wskazywano, że licencja

udzielona przedsiębiorcy będącemu jedno-

cześnie wspólnikiem spółki cywilnej nie

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1414 ze zm.)

tydzień z komentarzami

drugiej części komentarza do

ustawy z 6 września 2001 r.

o transporcie drogowym (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 1414 ze zm.; dalej

u.t.d.) kontynuujemy omawia-

nie zasad podejmowania i wykonywania transpor-

tu drogowego, a także rozpoczynamy omawianie

przepisów dotyczących transportu drogowego

osób.

Przedmiotem rozważań jest m.in. zakres upraw-

nień wynikających z zezwolenia na wykonywanie

zawodu przewoźnika drogowego oraz poszczegól-

nych rodzajów licencji. Zgodnie z ogólną zasadą

– licencja uprawnia do wykonywania transportu

w zakresie zgodnym z rodzajem przewozów w niej

określonych. Zezwolenie na wykonywanie zawodu

przewoźnika ma charakter osobisty, co do zasady

nie można go odstępować osobom trzecim. Jednak-

że przewidziano ustawowe wyjątki w tym zakre-

sie – omawiamy je, jak również przytaczamy tezy

z aktualnego orzecznictwa. Z posiadaniem upraw-

nień wiążą się ściśle określone obowiązki przewoź-

ników, m.in. obowiązek zgłaszania zmiany danych

w uprawnieniu. Duże kłopoty z interpretacją przepi-

sów dotyczą zasad zawieszania działalności gospo-

darczej, cofnięcia licencji, wygaśnięcia uprawnień

transportowych. Dlatego przytaczamy tezy z wybra-

nych orzeczeń sądów w tej sprawie.

Komentowanie przepisów dotyczących transportu

drogowego osób rozpoczynamy od omówienia zasad

uzyskania zezwoleń. Przepisy u.t.d. szczegółowo pre-

cyzują właściwość organów w sprawach wydania

zezwolenia. Precyzują również zasady wykonywa-

nia przewozów regularnych i obowiązki przewoźni-

ków, m.in. wymóg podania do publicznej wiadomości

rozkładu jazdy, korzystania z przystanków określo-

nych w rozkładzie, pobierania opłat zgodnie z cenni-

kiem i wydawania biletu, udostępniania regulaminu

świadczenia usług i cennika, wykonywania przepisów

zgodnie z zezwoleniem.

Drugą część komentarza kończymy omówieniem

przepisów dotyczących zasad wydawania zezwoleń.

Następna część komentarza

ukaże się 24 lutego

Wtorek

27 stycznia 2015

nr 17 (3910)

FIRMA

i PRAWO

gazetaprawna.pl

DZIENNIK.PL FORSAL.PL

tygodnik dla

prenumeratorów

Piotr Mikiel

zastępca dyrektora
departamentu
transportu Zrzeszenia
Międzynarodowych
Przewoźników
Drogowych w Polsce

TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI

Dotychczas w dodatku Firma i Prawo

komentowaliśmy ustawy:

z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności

gospodarczej

z 5 lipca 2001 r. o cenach

z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych

z 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze

z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych

i leśnych

z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze

Sądowym

z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty

w transakcjach handlowych

z 14 grudnia 2012 r. o odpadach

z 12 grudnia 2012 r. o ogólnym bezpieczeństwie

produktów

z 16 kwietnia z 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej

konkurencji

z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta

Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz

go w dotychczasowych wydaniach DGP

na www.edgp.gazetaprawna.pl

PRZYKŁAD 1

Potrzebne różne licencje

Przedsiębiorca posiadający licencję na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie
przewozu osób taksówką od czasu do czasu otrzymuje zlecenie na wykonanie przewozu okazjo-
nalnego. Najczęściej są to przewozy związane ze ślubem bądź też przewozy określonej osoby
bądź grupy osób, jak również pozostawanie w dyspozycji wykonania przewozu. Przedsiębiorca
w celu realizacji zlecenia demontuje lampę umieszczoną na dachu pojazdu oraz usuwa wszelkie
oznaczenia charakterystyczne dla taksówki, natomiast opłata za przejazd ustalana jest w drodze
wcześniejszych negocjacji.
Wykonanie przewozu okazjonalnego na podstawie posiadanej przez przedsiębiorcę licencji jest
niedopuszczalne. Wprawdzie nie wynika to wprost z definicji przewozu okazjonalnego zawartej
w art. 4 pkt 11 u.t.d., zgodnie z którą jest to przewóz osób, który nie stanowi przewozu regu-
larnego, regularnego specjalnego albo przewozu wahadłowego. Brak wyłączenia z tej definicji
przewozów taksówkowych, ale nie oznacza to, że przewozy okazjonalne mogą być wykonywanie
na podstawie innego rodzaju uprawnienia do wykonywania działalności gospodarczej. Wykonywa-
nie transportu drogowego, który obejmuje przewozy okazjonalne, wymaga uzyskania innej licencji
niż wykonywanie transportu drogowego taksówką. Licencje te nie mogą być zatem stosowane
zamiennie.

Ustawa z 6 września 2001 r.

o transporcie drogowym

(cz. 2)

Art. 12.

[Zakres uprawnień]

komentarz

Komentowany artykuł określa zakres

uprawnień wynikających z zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika drogo-

wego oraz licencji.

W ust. 1 wskazano expressis verbis na te-

rytorialny zakres wykonywania przewozów

realizowanych na podstawie zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika drogo-

wego oraz licencji na wykonywanie krajowe-

go transportu drogowego osób, ograniczając

go wyłącznie do terytorium Rzeczypospo-

litej Polskiej.

Z kolei przepis zawarty w ustępie 2 tego ar-

tykułu jest jakby powtórzeniem uregulo-

wania zawartego w omawianym wcześniej

art. 5b ust. 1 u.t.d., w którym wskazano na

odrębność licencji na wykonywanie trans-

portu drogowego taksówką od pozostałych

licencji na wykonywanie transportu dro-

gowego osób samochodem osobowym lub

samochodem osobowym przeznaczonym

konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie

więcej niż 9 osób, łącznie z kierowcą. Usta-

wodawca podkreślił, że na podstawie żad-

nej z tych dwóch licencji nie będzie moż-

na wykonywać przewozu osób taksówką.

Prowadzi to zatem do wniosku, że należy

rozróżnić trzy rodzaje licencji na wykony-

wanie krajowego przewozu osób i trakto-

wać je jako całkowicie odrębne uprawnienia,

które nie mogą być stosowane zamiennie.

Potwierdzenie tej tezy można znaleźć także

w orzecznictwie sądów administracyjnych

(zob. wyrok WSA w Warszawie z 19 lutego

2013 r., sygn. akt VI SA/Wa 2614/12); wyrok

NSA z 24 marca 2010 r., sygn. akt II GSK

505/09).

[przykład 1]

Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku

licencji wspólnotowych. Wprawdzie w ust. 3

art. 12 u.t.d. wskazuje się na odrębność li-

cencji wspólnotowej w zakresie przewozu

osób od licencji wspólnotowej w zakresie

przewozu rzeczy, to obie te licencje nie tyl-

ko uprawniają do wykonywania przewozów

międzynarodowych, ale również do wyko-

nywania przewozów krajowych. Jedynym

zastrzeżeniem jest to, że może się to od-

bywać tylko i wyłącznie w zależności od

rodzaju przewozu w niej określonego, czy-

li odpowiednio w zakresie przewozu osób

albo rzeczy.

Art. 13.

[Przenoszenie uprawnień]

komentarz

W art. 13 ust. 1 u.t.d. została wprowadzona

zasada, która wyłącza możliwość odstępo-

wania uprawnień wydawanych na wykony-

wanie działalności transportowej lub prze-

noszenia uprawnień z nich wynikających na

osoby trzecie. Oznacza to, że do przeniesie-

nia uprawnień wynikających z zezwolenia

na wykonywanie zawodu przewoźnika dro-

gowego oraz pozostałych licencji na wyko-

nywanie transportu drogowego nie będzie

miała zastosowania instytucja sukcesji ge-

neralnej, która uregulowana jest w art. 55

Kodeksu cywilnego. Prawo wykonywania

działalności gospodarczej w zakresie trans-

portu drogowego ma charakter publicz-

noprawnego uprawnienia podmiotowego

i z tej przyczyny, co do zasady, wyłączone

jest z obrotu cywilnoprawnego (zob. wy-

rok WSA w Bydgoszczy z 12 czerwca 2013 r.,

sygn. akt II SA/Bd 414/13; czy też wyrok NSA

z 30 lipca 2009 r., sygn. akt II GSK 1107/08).

Uprawnienie wynikające z zezwolenia czy

licencji przysługuje wyłącznie podmiotowi

określonemu w decyzji administracyjnej,

jest prawem niezbywalnym i nie może być

wniesione jako wkład do spółki cywilnej czy

spółki prawa handlowego.

Należy zauważyć, że zagadnienie korzy-

stania przez wspólników spółki cywilnej

z uprawnienia będącego w posiadaniu tylko

jednego z nich było przedmiotem orzecz-

nictwa, które nie było w tej kwestii jednoli-

te. Z jednej strony wskazywano, że licencja

udzielona przedsiębiorcy będącemu jedno-

cześnie wspólnikiem spółki cywilnej nie

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1414 ze zm.)

tydzień z komentarzami

drugiej części komentarza do

ustawy z 6 września 2001 r.

o transporcie drogowym (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 1414 ze zm.; dalej

u.t.d.) kontynuujemy omawia-

nie zasad podejmowania i wykonywania transpor-

tu drogowego, a także rozpoczynamy omawianie

przepisów dotyczących transportu drogowego

osób.

Przedmiotem rozważań jest m.in. zakres upraw-

nień wynikających z zezwolenia na wykonywanie

zawodu przewoźnika drogowego oraz poszczegól-

nych rodzajów licencji. Zgodnie z ogólną zasadą

– licencja uprawnia do wykonywania transportu

w zakresie zgodnym z rodzajem przewozów w niej

określonych. Zezwolenie na wykonywanie zawodu

przewoźnika ma charakter osobisty, co do zasady

nie można go odstępować osobom trzecim. Jednak-

że przewidziano ustawowe wyjątki w tym zakre-

sie – omawiamy je, jak również przytaczamy tezy

z aktualnego orzecznictwa. Z posiadaniem upraw-

nień wiążą się ściśle określone obowiązki przewoź-

ników, m.in. obowiązek zgłaszania zmiany danych

w uprawnieniu. Duże kłopoty z interpretacją przepi-

sów dotyczą zasad zawieszania działalności gospo-

darczej, cofnięcia licencji, wygaśnięcia uprawnień

transportowych. Dlatego przytaczamy tezy z wybra-

nych orzeczeń sądów w tej sprawie.

Komentowanie przepisów dotyczących transportu

drogowego osób rozpoczynamy od omówienia zasad

uzyskania zezwoleń. Przepisy u.t.d. szczegółowo pre-

cyzują właściwość organów w sprawach wydania

zezwolenia. Precyzują również zasady wykonywa-

nia przewozów regularnych i obowiązki przewoźni-

ków, m.in. wymóg podania do publicznej wiadomości

rozkładu jazdy, korzystania z przystanków określo-

nych w rozkładzie, pobierania opłat zgodnie z cenni-

kiem i wydawania biletu, udostępniania regulaminu

świadczenia usług i cennika, wykonywania przepisów

zgodnie z zezwoleniem.

Drugą część komentarza kończymy omówieniem

przepisów dotyczących zasad wydawania zezwoleń.

Następna część komentarza

ukaże się 24 lutego

Następna część komentarza

Wtorek

27 stycznia 2015

nr 17 (3910)

FIRMA

i PRAWO

PRAWO

gazetaprawna.pl

DZIENNIK.PL FORSAL.PL

tydzień z komentarzami

tygodnik dla

prenumeratorów

Piotr Mikiel

zastępca dyrektora
departamentu
transportu Zrzeszenia
Międzynarodowych
Przewoźników
Drogowych w Polsce

TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI

Dotychczas w dodatku Firma i Prawo

komentowaliśmy ustawy:

z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności

gospodarczej

z 5 lipca 2001 r. o cenach

z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych

z 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze

z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych

i leśnych

z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze

Sądowym

z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty

w transakcjach handlowych

z 14 grudnia 2012 r. o odpadach

z 12 grudnia 2012 r. o ogólnym bezpieczeństwie

produktów

z 16 kwietnia z 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej

konkurencji

z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta

Przeoczyłeś tygodnik? Znajdziesz

go w dotychczasowych wydaniach DGP

na www.edgp.gazetaprawna.pl

PRZYKŁAD 1

Potrzebne różne licencje

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

1 / 8

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

uprawnia wszystkich wspólników do podję-

cia wspólnego przedsięwzięcia – wykonywa-

nia transportu drogowego, gdyż licencja jest

uprawnieniem osobistym, które nie może

być przedmiotem obrotu prawnego czy też

użyczenia między adresatem decyzji a oso-

bą trzecią (zob. wyrok WSA w Warszawie

z 13 kwietnia 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa

120/06; wyrok NSA z 13 maja 2008 r., sygn.

akt II GSK 106/08). Z drugiej strony pod-

kreślano, że wniesienie przez wspólnika

udzielonej licencji jako wkładu do spółki

cywilnej nie jest równoznaczne z jej odstą-

pieniem osobie trzeciej lub przeniesieniem

na nią uprawnień z licencji, a ponadto żaden

przepis prawa nie nakłada na wszystkich

wspólników spółki cywilnej wymogu uzy-

skania licencji (zob. wyrok WSA z 30 listo-

pada 2007 r., sygn. akt VI SA/Wa 1806/07;

wyrok NSA z 18 grudnia 2007 r., sygn. akt

I OSK 1728/06). Ostatecznie sprawa została

rozstrzygnięta poprzez uchwałę 7 sędziów

NSA z 15 października 2008 r. (sygn. akt II

GPS 5/08), w której stwierdzono, że w spół-

ce cywilnej, w której tylko jeden ze wspól-

ników posiada licencję na wykonywanie

transportu drogowego, świadczenie tych

usług przez inną osobę niż licencjobiorca

oznacza przeniesienie uprawnień wynika-

jących z licencji na osobę trzecią.

Od tej ogólnej zasady wyrażonej w art. 13

ust. 1 u.t.d., uniemożliwiającej korzystanie

z uprawnienia przewozowego przez inne

osoby niż podmiot, na rzecz którego zostało

uprawnienie wydane, ustawodawca w ust. 2

tego artykułu wprowadził wyjątek. Dotyczy

on przeniesienia uprawnień, w drodze decy-

zji administracyjnej wydawanej przez organ,

który udzielił zezwolenia na wykonywanie

zawodu przewoźnika drogowego, licencji

wspólnotowej lub licencji na wykonywanie

transportu drogowego. Możliwość ta jest

jednak ograniczona tylko do dwóch sytuacji.

Pierwszy przypadek dotyczy sytuacji śmier-

ci osoby fizycznej, która posiadała stosow-

ne uprawnienie. Przeniesienie uprawnień

jest możliwe, jeżeli wstąpił na jej miejsce

spadkobierca, w tym również osoba fizyczna

będąca jej wspólnikiem, zwłaszcza w spółce

jawnej lub komandytowej. Drugi wyjątek od

zasady dotyczy sytuacji, gdy przedsiębiorca

posiadający uprawnienie do wykonywania

działalności transportowej dokonał połącze-

nia, podziału lub przekształcenia.

W obu przypadkach nabycie praw uzależ-

nione jest od spełnienia przez podmiot, na

który uprawnienia te mają być przeniesione,

wszystkich określonych w ustawie wymo-

gów warunkujących możliwość uzyskania

odpowiednio zezwolenia na wykonywanie

zawodu przewoźnika drogowego, licencji

wspólnotowej albo licencji na wykonywa-

nie transportu drogowego. Z uwagi na to,

że postępowanie w tej sprawie nie odbywa

się z urzędu, lecz na wniosek przedsiębiorcy

przejmującego dane uprawnienie, dopiero

wówczas nastąpi sprawdzenie spełniania

wymogów. Na aprobatę zasługuje stanowi-

sko judykatury, zgodnie z którym do czasu

wydania pozytywnej dla przekształconej

spółki decyzji, o której mowa w art. 13 ust. 2

u.t.d., spółka przekształcona nie może wyko-

nywać transportu drogowego na podstawie

licencji posiadanej przez spółkę przekształ-

caną (zob. wyr. NSA z 30 czerwca 2010 r.,

sygn. akt II GSK 653/09). Pogląd ten pozo-

staje aktualny i powinien mieć zastosowa-

nie także w przypadku sukcesji uprawnień

w związku ze śmiercią osoby uprawnionej.

Art. 14.

[Zmiana danych

w uprawnieniu]

1. Przewoźnik drogowy jest obowiązany
zgłaszać na piśmie lub w postaci dokumentu
elektronicznego organowi, który udzielił:
1) zezwolenia na wykonywanie zawodu prze-
woźnika drogowego lub licencji wspólnotowej,
zmiany danych, o których mowa w art. 7a,
2) licencji, o której mowa w art. 5b ust. 1 i 2,
zmiany danych, o których mowa w art. 8
– nie później niż w terminie 28 dni od dnia ich
powstania.
2. Jeżeli zmiany, o których mowa w ust. 1,
obejmują dane zawarte w zezwoleniu na
wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego
lub licencji, przedsiębiorca jest obowiązany

wystąpić z wnioskiem o zmianę treści zezwole-
nia lub licencji.
3. Jeżeli zmiany, o których mowa w ust. 1 pkt 1,
polegają na zwiększeniu liczby pojazdów, przed-
siębiorca jest obowiązany udokumentować
zdolność finansową dla każdego zgłoszone-
go pojazdu samochodowego, zgodnie z art.
7 rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, i może
wystąpić z wnioskiem o wydanie dodatkowych
wypisów z zezwolenia na wykonywanie zawodu
przewoźnika drogowego lub z licencji.
4. Jeżeli zmiany, o których mowa w ust. 1
pkt 2, polegają na zwiększeniu liczby pojazdów,
przedsiębiorca jest obowiązany udoku-
mentować sytuację finansową dla każdego
zgłoszonego pojazdu samochodowego,
zgodnie z art. 5c ust. 1 pkt 3, i może wystąpić
z wnioskiem o wydanie dodatkowych wypisów
z licencji.

komentarz

Art. 14 u.t.d. nałożył na przewoźnika dro-

gowego obowiązek aktualizacji danych, tj.

informowania właściwego organu o zmia-

nach stanu faktycznego i prawnego w zakre-

sie wykonywanej przez niego działalności

gospodarczej. Chodzi o dane zawarte we

wniosku o udzielenie zezwolenia na wyko-

nywanie zawodu przewoźnika drogowego,

licencji wspólnotowej, licencji na wykony-

wanie krajowego transportu drogowego

w zakresie przewozu osób oraz licencji na

wykonywanie krajowego transportu drogo-

wego w zakresie pośrednictwa.

Zgłoszenie zmiany danych powinno być

przekazane do organu wydającego stosowne

uprawnienie. Przedsiębiorca zobowiązany

jest to uczynić pisemnie lub w formie doku-

mentu elektronicznego w terminie 28 dni

od dnia powstania tych zmian.

Niedopełnienie tego obowiązku stanowi

naruszenie, które usankcjonowane jest karą

pieniężną w wysokości 800 zł, zapisaną pod

liczbą porządkową lp. 1.4 w załączniku nr 3

do ustawy transporcie drogowym.

W przypadku zgłoszenia, omawianego

w art. 14 ust. 1 u.t.d., obejmującego zmiany,

które nie są zwarte w uprawnieniu przewo-

zowym, a więc dotyczące w szczególności

zmiany osoby zarządzającej transportem czy

też zmiany w wykazie pojazdów wcześniej

zgłoszonych (wymiana taboru) – czynność ta

ma jedynie charakter deklaratoryjny (patrz

wyrok WSA w Warszawie z 30 października

2007 r., sygn. akt VIII SA/Wa 513/07; wyrok

WSA w Warszawie z 5 listopada 2009 r., sygn.

akt VI SA/Wa 1350/09; wyrok NSA z 13 wrze-

śnia 2011 r., sygn. akt II GSK 816/10). Stanowi

rodzaj oświadczenia składanego przez przed-

siębiorcę, którego celem jest uaktualnienie

akt sprawy znajdujących się w posiadaniu

organu udzielającego uprawnienia.

Z przepisów ustawy o transporcie drogo-

wym nie wynika, aby przed dokonaniem

zgłoszenia nowego pojazdu w określonym

w ustawie terminie nie było możliwe wy-

konywanie przewozów tym pojazdem (wy-

rok WSA w Krakowie z 22 stycznia 2008 r.,

syg. III SA/Kr 356/07; wyrok WSA w Krako-

wie z 4 marca 2010 r., sygn. akt III SA/Kr

1227/09; wyrok WSA w Warszawie z 26 mar-

ca 2010 r., sygn. akt VI SA/Wa 143/10; wyrok

WSA w Gliwicach z 29 sierpnia 2012 r., sygn.

akt II SA/GI 404/12). Należy jednak zauważyć,

że orzecznictwo sądów administracyjnych

w tej kwestii nie jest jednolite. W niektórych

wyrokach sądów podkreśla się, że trans-

port drogowy powinien być wykonywany

nie tylko przy użyciu tej samej liczby, ale

także tych samych pojazdów, które zosta-

ły zgłoszone przez przedsiębiorcę (wyrok

NSA z 21 listopada 2012 r., sygn. akt II GSK

1611/11; wyrok WSA w Olsztynie z 29 listo-

pada 2011 r., sygn. akt II SA/Ol 802/11; wy-

rok NSA z 11 maja 2011 r., sygn. akt II GSK

511/10; wyrok WSA w Białymstoku z 17 lu-

tego 2011 r., sygn. II SA/Bk 741/10).

Wydaje się, że istota uprawnień wynikają-

cych z zezwolenia na wykonywanie zawodu

przewoźnika drogowego, licencji wspólno-

towej czy też licencji na wykonywanie kra-

jowego transportu drogowego w zakresie

przewozu osób, z wyjątkiem przewozów

taksówką, nie jest ściśle powiązana ze sta-

nowiącym przedmiot tych uprawnień in-

dywidualnie określonym pojazdem. Należy

zauważyć, że w przypadku zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika drogo-

wego wykaz konkretnych pojazdów, któ-

rymi przedsiębiorca zamierza wykonywać

przewozy, zgłaszany jest dopiero po uzy-

skaniu tego uprawnienia (zob. art. 7a ust. 7

u.t.d.). Wynika to z tego, że przedsiębiorca

może uzyskać taką liczbę wypisów z okre-

ślonego uprawnienia, na jaką udokumen-

tuje zdolność finansową oraz przedstawi

tytuł prawny do dysponowania każdym po-

jazdem, który umieścił w wykazie. Istota

tego zagadnienia sprowadza się do tego,

aby przewoźnik drogowy nie mógł uzyskać

większej liczby wypisów z uprawnienia niż

liczba pojazdów samochodowych, dla któ-

rych został udokumentowany wymóg zdol-

ności finansowej oraz nie mógł wykonywać

przewozów większą liczbą pojazdów niż

liczba posiadanych wypisów. Dlatego też nie

można podzielić poglądu, zgodnie z którym

przed upływem ustawowego terminu na

zgłoszenie zmian właściwemu organowi

niedopuszczalne jest użycie pojazdu, któ-

ry nie został jeszcze zgłoszony. Wynika to

przede wszystkim z charakteru zgłoszenia,

które nie zmienia stanu prawnego, a jedy-

nie potwierdza zmiany określonego stanu

faktycznego, dokonanego w terminie 28 dni

od dnia ich powstania. Ponadto należy za-

uważyć, że zmiana pojazdu w wykazie może

mieć charakter stały (np. zakup nowego po-

jazdu) lub okresowy (np. w przypadku awa-

rii lub wypadku pojazdu). O ile w pierw-

szym przypadku zmiana będzie niezbędna,

to w drugim przypadku można mieć wąt-

pliwość co do konieczności realizacji tego

obowiązku, zwłaszcza w sytuacji jedynie

krótkotrwałego użycia innego pojazdu. Po

trzecie, w międzynarodowym transpor-

cie drogowym służby kontrolne w trakcie

przeprowadzanej kontroli drogowej nie są

w stanie sprawdzić, czy dany pojazd został

zgłoszony do właściwego organu czy też

nie, gdyż danych identyfikujących pojazd

nie wpisuje się do wypisu z licencji wspól-

notowej. Podobnie w przypadku zezwole-

nia na wykonywanie zawodu przewoźnika

drogowego oraz licencji na wykonywanie

krajowego transportu drogowego w zakresie

przewozu osób. Dlatego też należałby uznać,

że w przypadku gdy zmiana danych nie wy-

maga konieczności zmiany treści upraw-

nienia, wówczas zgłoszenie powinno mieć

charakter jedynie informacyjny.

W kolejnych ustępach tego artykułu okre-

ślone zostały sytuacje, które wymagają od

przewoźnika drogowego podjęcia – poza

samym zgłoszeniem – dodatkowych czyn-

ności, mających na celu nie tylko uaktu-

alnienie danych ewidencyjnych. Ich kon-

sekwencją może być konieczność zmiany

treści posiadanego uprawnienia przewozo-

wego, zezwolenia lub licencji (art. 14 ust. 2

u.t.d.), bądź też konieczność udokumento-

wania dodatkowego zabezpieczenia finan-

sowego w przypadku zwiększenia liczby

pojazdów, którymi przedsiębiorca zamierza

wykonywać działalność gospodarczą w za-

kresie przewozu osób lub rzeczy. W tym

ostatnim przypadku wykorzystanie dodat-

kowego pojazdu samochodowego będzie

możliwe po uprzednim uzyskaniu kolejnego

wypisu z zezwolenia na wykonywanie za-

wodu przewoźnika drogowego lub licencji

wspólnotowej (art. 14 ust. 3 u.t.d.) albo wy-

pisu z licencji na wykonywanie krajowego

transportu drogowego w zakresie przewozu

osób (art. 14 ust. 4).

[przykład 2]

Art. 14a.

[ Zawieszenie wykonywania

działalności transportowej]

1. Przewoźnik drogowy może zawiesić,
w całości albo w części wykonywanie trans-
portu drogowego na okres nie dłuższy niż
12 miesięcy.
2. Przewoźnik drogowy zawieszający wykony-
wanie transportu drogowego jest obowiązany
w terminie 14 dni od dnia, w którym rozpoczę-
ty został okres zawieszenia:
1) zawiadomić organ, który udzielił licencji
o zawieszeniu wykonywania transportu drogo-
wego; w zawiadomieniu podaje się:
a) okres, na który zawieszono wykonywanie
transportu drogowego,

b) liczbę wypisów z licencji odpowiadającą
liczbie pojazdów samochodowych, którymi
zaprzestano wykonywania przewozów drogo-
wych – w przypadku częściowego zawieszenia
wykonywania transportu drogowego;
2) zwrócić do organu, który udzielił licencji:
a) wszystkie wypisy z licencji – w przypadku
zawieszenia wykonywania transportu drogo-
wego w całości,
b) wypisy z licencji odpowiadające liczbie
pojazdów samochodowych, którymi zaprze-
stano wykonywania przewozów drogowych
– w przypadku częściowego zawieszenia wyko-
nywania transportu drogowego,
c) (11) licencję – w przypadku zawieszenia
wykonywania transportu drogowego taksów-
ką.
3. Organ, który udzielił licencji, wydaje
z urzędu zwróconą licencję lub wypisy
w terminie 7 dni przed upływem okresu, na
jaki zostało zawieszone wykonywanie trans-
portu drogowego.
4. Jeżeli wykonywanie transportu drogowego
zostało zawieszone na okres przekraczają-
cy 3 miesiące, organ który udzielił licencji
dokonuje, w terminie 14 dni od dnia spełnienia
wymagań, o których mowa w ust. 2, zwrotu
części opłaty wniesionej za wydanie licencji
i wypisów z licencji z zastrzeżeniem ust. 5,
proporcjonalnie do:
1) okresu zawieszenia wykonywania transportu
drogowego;
2) liczby zawieszonych wypisów z licencji.
5. (uchylony).
6. Minister właściwy do spraw transportu
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy
tryb i warunki zwrotu części opłaty, uwzględ-
niając zasadę proporcjonalnego zwrotu opłaty,
o której mowa w ust. 4.

komentarz

Instytucja zawieszenia wykonywania dzia-

łalności gospodarczej została wprowadzona

do ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia-

łalności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r. nr 220,

poz. 1447 ze zm.) w wyniku jej nowelizacji,

która weszła w życie 20 września 2008 r.

Zgodnie z art. 14a tej ustawy przedsiębiorca

niezatrudniający pracowników może za-

wiesić wykonywanie działalności gospo-

darczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy,

a w przypadku sprawowania osobistej opieki

na dzieckiem – na jeszcze dłuższy okres.

Możliwość zawieszenia wykonywania dzia-

łalności transportowej, wprowadzona do

ustawy o transporcie drogowym z dniem

3 kwietnia 2010 r., stanowi lex specjalis

w stosunku do ogólnych przepisów ustawy

o swobodzie działalności gospodarczej, re-

gulującej zasady podejmowania, wykonywa-

nia i zakończenia działalności gospodarczej

ma terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W tym miejscu warto wskazać, że prezen-

towany jest także inny pogląd, w myśl któ-

rego zawieszenie wykonywania transportu

drogowego – co do zasady – jest instytucją

niezależną od zawieszenia działalności go-

spodarczej, a więc nie należy ich utożsamiać

(zob. Renata Strachowska „Ustawa o trans-

porcie drogowym. Komentarz”, Warszawa

2011 r. wyd. LEX oraz dr Grzegorz Lubeń-

czuk, Kamil Sikora „Ustawa o transporcie

drogowym. Komentarz”, Warszawa 2013 r.,

wyd. C.H. Beck).

Przepis art. 14a ust 1 u.t.d. umożliwia prze-

woźnikowi drogowemu (przedsiębiorcy) za-

przestanie wykonywania działalności gospo-

darczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy

na pewien czas. Działalność ta może zostać

zawieszona w całości lub w części na okres

nie dłuższy niż 12 miesięcy. W tym zakresie

przepis szczególny ustawy o transporcie

drogowym uniemożliwia przedsiębiorcy

czasowego zaprzestania wykonywania dzia-

łalności gospodarczej w zakresie transportu

drogowego na okres dłuższy, do 24 miesięcy,

czyli taki, jaki wynika z ogólnych przepisów

ustawy o swobodzie działalności gospodar-

czej. Nie ulega bowiem wątpliwości, że za-

równo w pierwszym, jak i drugim przypadku

prenumerata

firma

i prawo

Redaktor prowadząca:
Joanna Pieńczykowska
joanna.pienczykowska@infor.pl

PRZYKŁAD 2

Zamiana taksówki

Przedsiębiorca dokonał zamiany pojazdu (taksówki) i zachowując 14-dniowy termin złożył do
organu stosowne dokumenty i wniosek o dokonanie zmian w licencji. Należy uznać, że wykonał
swój obowiązek i nadal może wykonywać transport drogowy taksówką na podstawie posiadanej
licencji, aż do czasu, kiedy otrzyma nowy egzemplarz licencji, uwzględniający zmianę. Całkowicie
nieuzasadniony byłby pogląd, że przedsiębiorca uzyskuje całkowicie nowe uprawnienie i do czasu
jego uzyskania powinien powstrzymać się od wykonywania działalności transportowej, bądź ją
chwilowo zawiesić.

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

uprawnia wszystkich wspólników do podję-

cia wspólnego przedsięwzięcia – wykonywa-

nia transportu drogowego, gdyż licencja jest

uprawnieniem osobistym, które nie może

być przedmiotem obrotu prawnego czy też

użyczenia między adresatem decyzji a oso-

bą trzecią (zob. wyrok WSA w Warszawie

z 13 kwietnia 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa

120/06; wyrok NSA z 13 maja 2008 r., sygn.

akt II GSK 106/08). Z drugiej strony pod-

kreślano, że wniesienie przez wspólnika

udzielonej licencji jako wkładu do spółki

cywilnej nie jest równoznaczne z jej odstą-

pieniem osobie trzeciej lub przeniesieniem

na nią uprawnień z licencji, a ponadto żaden

przepis prawa nie nakłada na wszystkich

wspólników spółki cywilnej wymogu uzy-

skania licencji (zob. wyrok WSA z 30 listo-

pada 2007 r., sygn. akt VI SA/Wa 1806/07;

wyrok NSA z 18 grudnia 2007 r., sygn. akt

I OSK 1728/06). Ostatecznie sprawa została

rozstrzygnięta poprzez uchwałę 7 sędziów

NSA z 15 października 2008 r. (sygn. akt II

GPS 5/08), w której stwierdzono, że w spół-

ce cywilnej, w której tylko jeden ze wspól-

ników posiada licencję na wykonywanie

transportu drogowego, świadczenie tych

usług przez inną osobę niż licencjobiorca

oznacza przeniesienie uprawnień wynika-

jących z licencji na osobę trzecią.

Od tej ogólnej zasady wyrażonej w art. 13

ust. 1 u.t.d., uniemożliwiającej korzystanie

z uprawnienia przewozowego przez inne

osoby niż podmiot, na rzecz którego zostało

uprawnienie wydane, ustawodawca w ust. 2

tego artykułu wprowadził wyjątek. Dotyczy

on przeniesienia uprawnień, w drodze decy-

zji administracyjnej wydawanej przez organ,

który udzielił zezwolenia na wykonywanie

zawodu przewoźnika drogowego, licencji

wspólnotowej lub licencji na wykonywanie

transportu drogowego. Możliwość ta jest

jednak ograniczona tylko do dwóch sytuacji.

Pierwszy przypadek dotyczy sytuacji śmier-

ci osoby fizycznej, która posiadała stosow-

ne uprawnienie. Przeniesienie uprawnień

jest możliwe, jeżeli wstąpił na jej miejsce

spadkobierca, w tym również osoba fizyczna

będąca jej wspólnikiem, zwłaszcza w spółce

jawnej lub komandytowej. Drugi wyjątek od

zasady dotyczy sytuacji, gdy przedsiębiorca

posiadający uprawnienie do wykonywania

działalności transportowej dokonał połącze-

nia, podziału lub przekształcenia.

W obu przypadkach nabycie praw uzależ-

nione jest od spełnienia przez podmiot, na

który uprawnienia te mają być przeniesione,

wszystkich określonych w ustawie wymo-

gów warunkujących możliwość uzyskania

odpowiednio zezwolenia na wykonywanie

zawodu przewoźnika drogowego, licencji

wspólnotowej albo licencji na wykonywa-

nie transportu drogowego. Z uwagi na to,

że postępowanie w tej sprawie nie odbywa

się z urzędu, lecz na wniosek przedsiębiorcy

przejmującego dane uprawnienie, dopiero

wówczas nastąpi sprawdzenie spełniania

wymogów. Na aprobatę zasługuje stanowi-

sko judykatury, zgodnie z którym do czasu

wydania pozytywnej dla przekształconej

spółki decyzji, o której mowa w art. 13 ust. 2

u.t.d., spółka przekształcona nie może wyko-

nywać transportu drogowego na podstawie

licencji posiadanej przez spółkę przekształ-

caną (zob. wyr. NSA z 30 czerwca 2010 r.,

sygn. akt II GSK 653/09). Pogląd ten pozo-

staje aktualny i powinien mieć zastosowa-

nie także w przypadku sukcesji uprawnień

w związku ze śmiercią osoby uprawnionej.

Art. 14.

[Zmiana danych

w uprawnieniu]

komentarz

Art. 14 u.t.d. nałożył na przewoźnika dro-

gowego obowiązek aktualizacji danych, tj.

informowania właściwego organu o zmia-

nach stanu faktycznego i prawnego w zakre-

sie wykonywanej przez niego działalności

gospodarczej. Chodzi o dane zawarte we

wniosku o udzielenie zezwolenia na wyko-

nywanie zawodu przewoźnika drogowego,

licencji wspólnotowej, licencji na wykony-

wanie krajowego transportu drogowego

w zakresie przewozu osób oraz licencji na

wykonywanie krajowego transportu drogo-

wego w zakresie pośrednictwa.

Zgłoszenie zmiany danych powinno być

przekazane do organu wydającego stosowne

uprawnienie. Przedsiębiorca zobowiązany

jest to uczynić pisemnie lub w formie doku-

mentu elektronicznego w terminie 28 dni

od dnia powstania tych zmian.

Niedopełnienie tego obowiązku stanowi

naruszenie, które usankcjonowane jest karą

pieniężną w wysokości 800 zł, zapisaną pod

liczbą porządkową lp. 1.4 w załączniku nr 3

do ustawy transporcie drogowym.

W przypadku zgłoszenia, omawianego

w art. 14 ust. 1 u.t.d., obejmującego zmiany,

które nie są zwarte w uprawnieniu przewo-

zowym, a więc dotyczące w szczególności

zmiany osoby zarządzającej transportem czy

też zmiany w wykazie pojazdów wcześniej

zgłoszonych (wymiana taboru) – czynność ta

ma jedynie charakter deklaratoryjny (patrz

wyrok WSA w Warszawie z 30 października

2007 r., sygn. akt VIII SA/Wa 513/07; wyrok

WSA w Warszawie z 5 listopada 2009 r., sygn.

akt VI SA/Wa 1350/09; wyrok NSA z 13 wrze-

śnia 2011 r., sygn. akt II GSK 816/10). Stanowi

rodzaj oświadczenia składanego przez przed-

siębiorcę, którego celem jest uaktualnienie

akt sprawy znajdujących się w posiadaniu

organu udzielającego uprawnienia.

Z przepisów ustawy o transporcie drogo-

wym nie wynika, aby przed dokonaniem

zgłoszenia nowego pojazdu w określonym

w ustawie terminie nie było możliwe wy-

konywanie przewozów tym pojazdem (wy-

rok WSA w Krakowie z 22 stycznia 2008 r.,

syg. III SA/Kr 356/07; wyrok WSA w Krako-

wie z 4 marca 2010 r., sygn. akt III SA/Kr

1227/09; wyrok WSA w Warszawie z 26 mar-

ca 2010 r., sygn. akt VI SA/Wa 143/10; wyrok

WSA w Gliwicach z 29 sierpnia 2012 r., sygn.

akt II SA/GI 404/12). Należy jednak zauważyć,

że orzecznictwo sądów administracyjnych

w tej kwestii nie jest jednolite. W niektórych

wyrokach sądów podkreśla się, że trans-

port drogowy powinien być wykonywany

nie tylko przy użyciu tej samej liczby, ale

także tych samych pojazdów, które zosta-

ły zgłoszone przez przedsiębiorcę (wyrok

NSA z 21 listopada 2012 r., sygn. akt II GSK

1611/11; wyrok WSA w Olsztynie z 29 listo-

pada 2011 r., sygn. akt II SA/Ol 802/11; wy-

rok NSA z 11 maja 2011 r., sygn. akt II GSK

511/10; wyrok WSA w Białymstoku z 17 lu-

tego 2011 r., sygn. II SA/Bk 741/10).

Wydaje się, że istota uprawnień wynikają-

cych z zezwolenia na wykonywanie zawodu

przewoźnika drogowego, licencji wspólno-

towej czy też licencji na wykonywanie kra-

jowego transportu drogowego w zakresie

przewozu osób, z wyjątkiem przewozów

taksówką, nie jest ściśle powiązana ze sta-

nowiącym przedmiot tych uprawnień in-

dywidualnie określonym pojazdem. Należy

zauważyć, że w przypadku zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika drogo-

wego wykaz konkretnych pojazdów, któ-

rymi przedsiębiorca zamierza wykonywać

przewozy, zgłaszany jest dopiero po uzy-

skaniu tego uprawnienia (zob. art. 7a ust. 7

u.t.d.). Wynika to z tego, że przedsiębiorca

może uzyskać taką liczbę wypisów z okre-

ślonego uprawnienia, na jaką udokumen-

tuje zdolność finansową oraz przedstawi

tytuł prawny do dysponowania każdym po-

jazdem, który umieścił w wykazie. Istota

tego zagadnienia sprowadza się do tego,

aby przewoźnik drogowy nie mógł uzyskać

większej liczby wypisów z uprawnienia niż

liczba pojazdów samochodowych, dla któ-

rych został udokumentowany wymóg zdol-

ności finansowej oraz nie mógł wykonywać

przewozów większą liczbą pojazdów niż

liczba posiadanych wypisów. Dlatego też nie

można podzielić poglądu, zgodnie z którym

przed upływem ustawowego terminu na

zgłoszenie zmian właściwemu organowi

niedopuszczalne jest użycie pojazdu, któ-

ry nie został jeszcze zgłoszony. Wynika to

przede wszystkim z charakteru zgłoszenia,

które nie zmienia stanu prawnego, a jedy-

nie potwierdza zmiany określonego stanu

faktycznego, dokonanego w terminie 28 dni

od dnia ich powstania. Ponadto należy za-

uważyć, że zmiana pojazdu w wykazie może

mieć charakter stały (np. zakup nowego po-

jazdu) lub okresowy (np. w przypadku awa-

rii lub wypadku pojazdu). O ile w pierw-

szym przypadku zmiana będzie niezbędna,

to w drugim przypadku można mieć wąt-

pliwość co do konieczności realizacji tego

obowiązku, zwłaszcza w sytuacji jedynie

krótkotrwałego użycia innego pojazdu. Po

trzecie, w międzynarodowym transpor-

cie drogowym służby kontrolne w trakcie

przeprowadzanej kontroli drogowej nie są

w stanie sprawdzić, czy dany pojazd został

zgłoszony do właściwego organu czy też

nie, gdyż danych identyfikujących pojazd

nie wpisuje się do wypisu z licencji wspól-

notowej. Podobnie w przypadku zezwole-

nia na wykonywanie zawodu przewoźnika

drogowego oraz licencji na wykonywanie

krajowego transportu drogowego w zakresie

przewozu osób. Dlatego też należałby uznać,

że w przypadku gdy zmiana danych nie wy-

maga konieczności zmiany treści upraw-

nienia, wówczas zgłoszenie powinno mieć

charakter jedynie informacyjny.

W kolejnych ustępach tego artykułu okre-

ślone zostały sytuacje, które wymagają od

przewoźnika drogowego podjęcia – poza

samym zgłoszeniem – dodatkowych czyn-

ności, mających na celu nie tylko uaktu-

alnienie danych ewidencyjnych. Ich kon-

sekwencją może być konieczność zmiany

treści posiadanego uprawnienia przewozo-

wego, zezwolenia lub licencji (art. 14 ust. 2

u.t.d.), bądź też konieczność udokumento-

wania dodatkowego zabezpieczenia finan-

sowego w przypadku zwiększenia liczby

pojazdów, którymi przedsiębiorca zamierza

wykonywać działalność gospodarczą w za-

kresie przewozu osób lub rzeczy. W tym

ostatnim przypadku wykorzystanie dodat-

kowego pojazdu samochodowego będzie

możliwe po uprzednim uzyskaniu kolejnego

wypisu z zezwolenia na wykonywanie za-

wodu przewoźnika drogowego lub licencji

wspólnotowej (art. 14 ust. 3 u.t.d.) albo wy-

pisu z licencji na wykonywanie krajowego

transportu drogowego w zakresie przewozu

osób (art. 14 ust. 4).

[przykład 2]

Art. 14a.

[ Zawieszenie wykonywania

działalności transportowej]

komentarz

Instytucja zawieszenia wykonywania dzia-

łalności gospodarczej została wprowadzona

do ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia-

łalności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r. nr 220,

poz. 1447 ze zm.) w wyniku jej nowelizacji,

która weszła w życie 20 września 2008 r.

Zgodnie z art. 14a tej ustawy przedsiębiorca

niezatrudniający pracowników może za-

wiesić wykonywanie działalności gospo-

darczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy,

a w przypadku sprawowania osobistej opieki

na dzieckiem – na jeszcze dłuższy okres.

Możliwość zawieszenia wykonywania dzia-

łalności transportowej, wprowadzona do

ustawy o transporcie drogowym z dniem

3 kwietnia 2010 r., stanowi lex specjalis

w stosunku do ogólnych przepisów ustawy

o swobodzie działalności gospodarczej, re-

gulującej zasady podejmowania, wykonywa-

nia i zakończenia działalności gospodarczej

ma terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W tym miejscu warto wskazać, że prezen-

towany jest także inny pogląd, w myśl któ-

rego zawieszenie wykonywania transportu

drogowego – co do zasady – jest instytucją

niezależną od zawieszenia działalności go-

spodarczej, a więc nie należy ich utożsamiać

(zob. Renata Strachowska „Ustawa o trans-

porcie drogowym. Komentarz”, Warszawa

2011 r. wyd. LEX oraz dr Grzegorz Lubeń-

czuk, Kamil Sikora „Ustawa o transporcie

drogowym. Komentarz”, Warszawa 2013 r.,

wyd. C.H. Beck).

Przepis art. 14a ust 1 u.t.d. umożliwia prze-

woźnikowi drogowemu (przedsiębiorcy) za-

przestanie wykonywania działalności gospo-

darczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy

na pewien czas. Działalność ta może zostać

zawieszona w całości lub w części na okres

nie dłuższy niż 12 miesięcy. W tym zakresie

przepis szczególny ustawy o transporcie

drogowym uniemożliwia przedsiębiorcy

czasowego zaprzestania wykonywania dzia-

łalności gospodarczej w zakresie transportu

drogowego na okres dłuższy, do 24 miesięcy,

czyli taki, jaki wynika z ogólnych przepisów

ustawy o swobodzie działalności gospodar-

czej. Nie ulega bowiem wątpliwości, że za-

równo w pierwszym, jak i drugim przypadku

prenumerata

firma

i prawo

Redaktor prowadząca:
Joanna Pieńczykowska
joanna.pienczykowska@infor.pl

PRZYKŁAD 2

Zamiana taksówki

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

2 / 8

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

mówimy de facto o zawieszeniu wykonywa-

nia działalności gospodarczej, a konkretnie

działalności usługowej w zakresie przewo-

zu osób i rzeczy. Przepisy prawa wyraźnie

stanowią, że jeżeli wykonywanie określo-

nego rodzaju działalności gospodarczej jest

uwarunkowane posiadaniem odpowiednich

uprawnień zawodowych lub też uzyskaniem

odpowiedniego zezwolenia, to działalność ta

może być wykonywana po spełnieniu tychże

warunków. Nie ulega wątpliwości, że kon-

sekwencją zawieszenia w ogóle wykony-

wania działalności gospodarczej powinno

być automatyczne zawieszenie wykony-

wania działalności transportowej. Dlatego

też okres zawieszenia wykonywania dzia-

łalności gospodarczej może rozpocząć się

nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku,

natomiast zawieszenie wykonywania trans-

portu drogowego następuje w terminie 14

dni od dnia zaprzestania świadczenia usług

przewozowych, a więc jest działaniem post

factum.

Może także dojść do sytuacji zawieszenia

wykonywania działalności transportowej

bez zawieszenia działalności gospodar-

czej. Działanie takie może być uzasadnio-

ne w zasadzie tylko w przypadku prowa-

dzenia przez przedsiębiorcę równolegle

innego rodzaju działalności gospodarczej,

którego nie zamierza zawieszać. W prze-

ciwnym wypadku powstaje pytanie o sens

i celowość prowadzenia formalnie działal-

ności gospodarczej, a faktycznie niewyko-

nywania jej, czyli pozostawania w pewnej

bezczynności.

Podstawowym warunkiem zawieszenia

działalności gospodarczej jest niezatrud-

nianie pracowników. Z powyższego wyni-

ka, że prawa do zawieszenia wykonywania

działalności gospodarczej pozbawieni są

przedsiębiorcy, którzy zatrudniają pracow-

ników w rozumieniu art. 2 kodeksu pracy.

Jeżeli natomiast przedsiębiorca korzysta

wyłącznie z pracy własnej lub z pracow-

ników samozatrudnionych – to wówczas

przysługuje mu prawo do zawieszenia wyko-

nywania działalności gospodarczej. Zasada

ta powinna mieć zatem także zastosowanie

do zawieszenia wykonywania transportu

drogowego.

Stosownie do ogólnych przepisów, zawie-

szenie wykonywania działalności gospo-

darczej może być dokonane niezależnie od

formy prawnej, w jakiej ta działalność jest

prowadzona. Analogicznie, w przypadku

wykonywania działalności transportowej

w formie spółki cywilnej zawieszenie wy-

konywania działalności przewozowej jest

skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia

przez wszystkich wspólników.

Przewoźnik drogowy, zgodnie z art. 14a

ust. 2 u.t.d., obowiązany jest zawiadomić

właściwy organ o tym, czy zawiesza wykony-

wanie działalności transportowej (przewo-

zów osób lub rzeczy bądź pośrednictwa przy

przewozie rzeczy) w całości lub w części.

W przypadku zawieszenia w całości świad-

czenia usług w zakresie przewozu osób lub

rzeczy przewoźnik drogowy zobowiązany

jest zwrócić do organu, który wydał upraw-

nienie, wszystkie wypisy z tego dokumentu.

Natomiast w przypadku przewozów tak-

sówką – zobowiązany jest zwrócić licencję

na wykonywanie tej działalności. Podobnie

powinien postąpić w przypadku licencji na

wykonywanie transportu drogowego w za-

kresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy.

Jeżeli przewoźnik zawiesza tylko w części

świadczenie usług przewozowych – wów-

czas zwraca do organu taką liczbę wpisów

z uprawnienia, jaka odpowiada liczbie po-

jazdów, którymi zaprzestał wykonywania

przewozów.

Z tytułu zawieszenia wykonywania trans-

portu drogowego przewoźnikowi, stosownie

do przepisu art. 14a ust. 4 u.t.d., przysługu-

je – bez konieczności składania dodatko-

wego wniosku – zwrot części opłaty, pod

warunkiem że zawieszenie będzie trwało

dłużej niż 3 miesiące. Wysokość podlegającej

zwrotowi części opłaty oblicza się propor-

cjonalnie do okresu zawieszenia upraw-

nienia lub liczby zawieszonych wypisów

z tego uprawnienia. Tryb i warunki zwrotu

tej opłaty zostały określone w rozporządza-

niu ministra infrastruktury z 1 październi-

ka 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu

i warunków zwrotu części opłaty za wyda-

nie licencji i wypisów z licencji w przypad-

ku zawieszenia wykonywania transportu

drogowego (Dz.U. nr 187, poz. 1255), wyda-

nym na podstawie upoważnienia zawartego

w art. 14a ust. 6 utd.

Zawieszone uprawnienie przewozowe

oraz wypisy z tego uprawnienia ulegają

– zgodnie z art. 14a ust. 3 u.t.d. – zwrotowi

z urzędu, w terminie 7 dni przed upływem

okresu, na jaki zostało zawieszone wyko-

nywanie transportu drogowego. Choć sam

zwrot dokumentów jest czynnością ma-

terialno-techniczną, a więc nie jest uza-

leżniony od spełnienia przez przewoźnika

drogowego jakiegokolwiek warunku, to

nie ulega wątpliwości, że właściwy organ

powinien niezwłocznie wezwać przedsię-

biorcę do wykazania spełnienia wymagań

niezbędnych do wykonywania działalno-

ści transportowej określonego rodzaju.

Tym bardziej że zawieszenie wykonywa-

nia działalności transportowej wymuszo-

ne jest najczęściej okolicznościami unie-

możliwiającymi jej prowadzenie w danym

czasie.

Analizując przepisy dotyczące zawieszenia

wykonywania transportu drogowego, należy

przyjąć pogląd, że podobnie jak w przypad-

ku zawieszenia wykonywania działalności

gospodarczej, przedsiębiorca może wielo-

krotnie zawieszać wykonywanie tej dzia-

łalności. Można wyobrazić sobie sytuację,

w której przedsiębiorca notorycznie będzie

korzystał z instytucji zawieszenia, z uwagi

na fakt, że nie określono w przepisach pra-

wa minimalnego okresu, jaki musi upłynąć,

aby znów zawiesić wykonywanie działalno-

ści. Sprzyja temu również termin zawiada-

miania właściwego organu o zaprzestaniu

wykonywania działalności, który następuje

już po faktycznym zaprzestaniu świadcze-

nia usług transportowych.

W okresie zawieszenia wykonywania dzia-

łalności transportowej przedsiębiorca ma

prawo i obowiązek wykonywać określone

czynności nakazane przepisami prawa,

w tym m.in. może zostać poddany kontro-

li na zasadach przewidzianych dla przed-

siębiorców wykonujących działalność go-

spodarczą. W tym zakresie powstają dwie

wątpliwości. Po pierwsze, czy w okresie za-

wieszenia wykonywania działalności trans-

portowej przewoźnik jest zobowiązany speł-

niać warunki uprawniające do wykonywania

określonej działalności w zakresie transpor-

tu drogowego? I po drugie, czy w okresie za-

wieszenia wykonywania danej działalności

organ udzielający zezwolenia na wykonywa-

nie zawodu przewoźnika drogowego, licen-

cji wspólnotowej, licencji na wykonywania

transportu drogowego w zakresie przewozu

osób lub rzeczy albo w zakresie pośrednic-

twa przy przewozie rzeczy może, w trybie

art. 84 u.t.d., przeprowadzić kontrolę w za-

kresie spełniania wymogów, będących pod-

stawą do wydania tych dokumentów? Wy-

daje się, że odpowiedź na obydwa pytania

powinna być negatywna. Tylko podjęcie

i wykonywanie działalności transportowej

wymaga posiadania odpowiedniego upraw-

nienia, które wydawane jest, po spełnieniu

określonych przepisami prawa, warunków.

W przypadku gdy przewoźnik drogowy za-

wiadamia właściwy organ o zawieszeniu

wykonywania działalności transportowej,

w rzeczywistości informuje o tym, że za-

przestał wykonywania usług przewozów.

Przepisy ustawy nie nakładają na przedsię-

biorcę obowiązku informowania o przyczy-

nach zawieszenia wykonywania transportu

drogowego, które mogą być przecież róż-

ne. Potwierdzenie tego stanowiska można

znaleźć w art. 13 ust. 4 rozporządzenia (WE)

nr 1071/2009 ustanawiającego wspólne za-

sady dotyczące warunków wykonywania

zawodu przewoźnika drogowego i uchy-

lające dyrektywę Rady 96/26/WE (Dz.Urz.

UE z 2009 r. L 300, s. 51), który umożliwia

właściwemu organowi zawieszenie zezwo-

lenia na wykonywanie zawodu przewoźnika

drogowego, jeśli przedsiębiorca nie speł-

nia jednego lub większej liczby wymogów

stanowiących podstawę do uzyskania tego

uprawnienia.

Art. 15.

[Cofnięcie licencji]

1. Licencję, o której mowa w art. 5b ust. 1 i 2,
cofa się:
1) w przypadku gdy:
a) wydano prawomocne orzeczenie zakazują-
ce przedsiębiorcy wykonywania działalności
gospodarczej objętej licencją,
b) przedsiębiorca nie podjął działalności objętej
licencją w ciągu 6 miesięcy od dnia jej wydania,

pomimo wezwania organu licencyjnego do jej
podjęcia;
2) jeżeli jej posiadacz:
a) nie spełnia wymagań uprawniających do
wykonywania działalności w zakresie transpor-
tu drogowego,
b) rażąco naruszył warunki określone w licencji
lub inne warunki wykonywania działalności
objętej licencją określone przepisami prawa,
c) odstąpił licencję lub wypis z licencji osobie
trzeciej,
d) zaprzestał wykonywania działalności gospo-
darczej objętej licencją, a w szczególności nie
wykonuje, na skutek okoliczności zależnych
od niego, transportu drogowego co najmniej
przez 6 miesięcy,
e) rażąco narusza przepisy dotyczące czasu
pracy kierowców lub kwalifikacji kierowców;
3) jeżeli posiadacz licencji na wykonywanie
krajowego transportu drogowego w zakresie
przewozu osób taksówką samowolnie zmienia
wskazania urządzeń pomiarowo-kontrolnych,
zainstalowanych w pojeździe;
4) (uchylony).
2. Cofnięcie licencji w przypadkach określonych
w ust. 1 pkt 2 lit. a, b, d oraz lit. e poprzedza
się pisemnym ostrzeżeniem przedsiębiorcy,
że w przypadku ponownego stwierdzenia
naruszenia tych przepisów wszczyna się postę-
powanie w sprawie cofnięcia licencji. Przepisu
nie stosuje się, gdy posiadacz licencji przestał
spełniać wymagania, o których mowa w art. 5c
ust. 1 pkt 1 lit. a.
2a. Przepisu ust. 1 pkt 2 lit. d nie stosuje się,
jeżeli przewoźnik zawiadomił organ, który
udzielił licencji, o zawieszeniu wykonywania
transportu drogowego, w trybie i na zasadach
określonych w art. 14a.
3. Licencja, o której mowa w art. 5b ust. 1 i 2,
może być cofnięta, jeżeli jej posiadacz:
1) nie przedstawił, w wyznaczonym terminie,
informacji i dokumentów, o których mowa
w art. 8 ust. 2 i 3, art. 14 ust. 2 i art. 83;
2) rażąco lub wielokrotnie narusza przepisy
w zakresie dopuszczalnej masy, nacisków osi
lub wymiaru pojazdu;
3) zalega w regulowaniu, stwierdzonych
decyzją ostateczną lub prawomocnym orzecze-
niem, zobowiązań:
a) celnych, podatkowych lub innych zobo-
wiązań na rzecz Skarbu Państwa z tytułu
prowadzonej działalności gospodarczej
w zakresie transportu drogowego,
b) wobec kontrahenta;
4) samowolnie:
a) zmienia wskazania urządzeń pomiarowo-
-kontrolnych lub tachografów cyfrowych
zainstalowanych w pojeździe, z zastrzeżeniem
ust. 1 pkt 3,
b) zmienia lub usuwa dane zapisane w tacho-
grafie cyfrowym lub na karcie kierowcy i karcie
przedsiębiorstwa.
4. Przedsiębiorca jest obowiązany zwrócić
dokumenty, o których mowa w art. 11, orga-
nowi, który udzielił licencji, niezwłocznie, nie
później jednak niż w terminie 14 dni od dnia,
w którym decyzja o cofnięciu licencji stała się
ostateczna.
5. W przypadku cofnięcia licencji nie może
być ona ponownie udzielona wcześniej niż
po upływie 3 lat od dnia, w którym decyzja
o cofnięciu licencji stała się ostateczna.

komentarz

W art. 15 u.t.d. określone zostały przesłanki

obligatoryjnego i fakultatywnego cofnięcia

przez właściwy organ administracji publicz-

nej uprawnień do wykonywania działalności

gospodarczej w zakresie transportu dro-

gowego, określonych w przepisach art. 5,

5a i 5b u.t.d. Cofnięcie przedsiębiorcy ww.

uprawnień poprzedzone jest wszczęciem

z urzędu postępowania administracyjnego,

na podstawie któregoś z enumeratywnie

wyliczonych przypadków. Katalog ten ma

charakter zamknięty, tzn. zawiera wszyst-

kie i zarazem jedyne dopuszczalne okolicz-

ności, na podstawie których przedsiębiorca

może zostać pobawiony uprawnienia. Po-

niżej omówimy szczegółowo poszczególne

przesłanki obligatoryjnego cofnięcia upraw-

nień transportowych.

1. Licencję cofa się w przypadku wydania

prawomocnego orzeczenia zakazującego

przedsiębiorcy wykonywania działalno-

ści objętej licencją. Zakaz prowadzenia

działalności gospodarczej jest środkiem

karnym, który może zostać nałożony na

sprawcę, jeżeli popełnione przestępstwo

łączy się z prowadzeniem takiej działalno-

ści, a jej dalsze prowadzenie zagrażałoby

istotnym dobrom chronionym prawem

(art. 41 par. 2 ustawy z 6 czerwca 1997 r.

– Kodeks karny, Dz.U. nr 88, poz. 553 ze

zm.). Sąd powinien przy tym wskazać

okres zakazu oraz zakres przedmiotowy

tego zakazu, gdyż nie powinien się on wią-

zać z generalnym brakiem prowadzenia

jakiejkolwiek działalności gospodarczej.

Ponadto zakaz prowadzenia określonej

działalności gospodarczej przewiduje

również kodeks karny skarbowy. Zgodnie

z nim sąd może orzec środek karny zaka-

zu prowadzenia określonej działalności

gospodarczej przy zastosowaniu nadzwy-

czajnego obostrzenia kary, a także w razie

skazania sprawcy za m.in.: (a) uchylanie

się od opodatkowania, (b) podszywanie

się pod inną firmę, (c) składanie niepraw-

dziwych deklaracji lub oświadczeń, przez

które podatnik naraża podatek na uszczu-

plenie, (d) narażenie organu na nienależ-

ny zwrot podatkowej należności publicz-

noprawnej, (e) niewpłacanie w terminie

na rzecz właściwego organu pobranego

podatku przez płatnika lub inkasenta.

2. Przesłanką obligatoryjnego cofnięcia li-

cencji jest niepodjęcie przez przedsiębior-

cę działalności objętej licencją w ciągu

6 miesięcy od dnia jej wydania, pomimo

wezwania organu licencjonowanego do jej

podjęcia. To okoliczność, która jest bardzo

trudna do udowodnienia przedsiębiorcy,

tym bardziej że poprzedzona jest jeszcze

wezwaniem organu do jej podjęcia. Ponad-

to należy zwrócić także uwagę, że pojęcie

„niepodjęcia działalności” nie jest równo-

znaczne pojęciu „niewykonywania dzia-

łalności”. Przykładowo: przewoźnik może

rozpocząć oferowanie swoich usług, ale nie

otrzymuje zlecenia na realizację oferowa-

nych usług (podobnie uważają dr Grze-

gorz Lubeńczuk, Kamil Sikora w: „Usta-

wa o transporcie drogowym. Komentarz”,

Warszawa 2013 r., wyd. C.H. Beck).

3. Licencja cofnięta zostanie w przypadku

niespełniania wymagań uprawniających

do wykonywania działalności w zakre-

sie transportu drogowego. Przesłanka ta

związana jest zaprzestaniem spełniania

przez przedsiębiorcę warunków, o któ-

rych mowa w:

(a) art. 5 ust. 2 u.t.d. – w przypadku zezwo-

lenia na wykonywanie zawodu prze-

woźnika drogowego,

(b) art. 5a ust. 1 u.t.d. – w przypadku li-

cencji wspólnotowej,

ku licencji na wykonywanie krajowego

transportu drogowego w zakresie prze-

wozu osób samochodem osobowym, za

wyjątkiem przewozu taksówką,

(d) art. 5 ust. 2 utd – w przypadku licencji

na wykonywanie transportu drogo-

wego w zakresie pośrednictwa przy

przewozie rzeczy,

(e) art. 6 u.t.d. – w przypadku licencji na

wykonywanie transportu drogowego

w zakresie przewozu osób taksówką.

Niespełnienie choćby jednego warunku

skutkuje możliwością cofnięcia upraw-

nienia. Zatem fakt skazania przedsiębior-

cy prowadzącego działalność w zakresie

transportu drogowego prawomocnym

wyrokiem sądu za określone przestęp-

stwa skutkuje cofnięciem udzielonego

uprawnienia. Chodzi przy tym o przestęp-

stwa: (a) umyślne i nieumyślne, zgodnie

z art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia (WE)

nr 1071/2009, w przypadku zezwolenia

na wykonywanie zawodu przewoźnika

drogowego, (b) umyślne, zgodnie z art. 5c

ust. 1 pkt 1 lit a utd, w przypadku licen-

cji na wykonywanie krajowego transpor-

tu drogowego w zakresie przewozu osób

oraz pośrednictwa przy przewozie rzeczy.

(zob. wyrok. WSA w Krakowie z 29 stycznia

2014 r., sygn. akt III SA/Kr 657/13).

[przykład 3]

4. Cofnięcie licencji nastąpi także w przy-

padku rażącego naruszenia warunków

określonych w licencji lub innych, okre-

ślonych przepisami prawa, warunków

wykonywania działalności objętej licencją.

O tym, że naruszenie warunków licencji

na wykonywanie transportu drogowe-

go ma charakter rażący, jak wskazuje się

w orzecznictwie, decydują trzy przesłanki:

oczywistość naruszenia warunków licen-

cji, charakter warunków, które zostały

naruszone oraz skutki, jakie naruszenie

to wywołało. Oczywistość naruszenia wa-

runków licencji polega na rzucającej się

w oczy sprzeczności między zachowa-

niem przewoźnika a określonymi w li-

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

mówimy de facto o zawieszeniu wykonywa-

nia działalności gospodarczej, a konkretnie

działalności usługowej w zakresie przewo-

zu osób i rzeczy. Przepisy prawa wyraźnie

stanowią, że jeżeli wykonywanie określo-

nego rodzaju działalności gospodarczej jest

uwarunkowane posiadaniem odpowiednich

uprawnień zawodowych lub też uzyskaniem

odpowiedniego zezwolenia, to działalność ta

może być wykonywana po spełnieniu tychże

warunków. Nie ulega wątpliwości, że kon-

sekwencją zawieszenia w ogóle wykony-

wania działalności gospodarczej powinno

być automatyczne zawieszenie wykony-

wania działalności transportowej. Dlatego

też okres zawieszenia wykonywania dzia-

łalności gospodarczej może rozpocząć się

nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku,

natomiast zawieszenie wykonywania trans-

portu drogowego następuje w terminie 14

dni od dnia zaprzestania świadczenia usług

przewozowych, a więc jest działaniem post

factum.

Może także dojść do sytuacji zawieszenia

wykonywania działalności transportowej

bez zawieszenia działalności gospodar-

czej. Działanie takie może być uzasadnio-

ne w zasadzie tylko w przypadku prowa-

dzenia przez przedsiębiorcę równolegle

innego rodzaju działalności gospodarczej,

którego nie zamierza zawieszać. W prze-

ciwnym wypadku powstaje pytanie o sens

i celowość prowadzenia formalnie działal-

ności gospodarczej, a faktycznie niewyko-

nywania jej, czyli pozostawania w pewnej

bezczynności.

Podstawowym warunkiem zawieszenia

działalności gospodarczej jest niezatrud-

nianie pracowników. Z powyższego wyni-

ka, że prawa do zawieszenia wykonywania

działalności gospodarczej pozbawieni są

przedsiębiorcy, którzy zatrudniają pracow-

ników w rozumieniu art. 2 kodeksu pracy.

Jeżeli natomiast przedsiębiorca korzysta

wyłącznie z pracy własnej lub z pracow-

ników samozatrudnionych – to wówczas

przysługuje mu prawo do zawieszenia wyko-

nywania działalności gospodarczej. Zasada

ta powinna mieć zatem także zastosowanie

do zawieszenia wykonywania transportu

drogowego.

Stosownie do ogólnych przepisów, zawie-

szenie wykonywania działalności gospo-

darczej może być dokonane niezależnie od

formy prawnej, w jakiej ta działalność jest

prowadzona. Analogicznie, w przypadku

wykonywania działalności transportowej

w formie spółki cywilnej zawieszenie wy-

konywania działalności przewozowej jest

skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia

przez wszystkich wspólników.

Przewoźnik drogowy, zgodnie z art. 14a

ust. 2 u.t.d., obowiązany jest zawiadomić

właściwy organ o tym, czy zawiesza wykony-

wanie działalności transportowej (przewo-

zów osób lub rzeczy bądź pośrednictwa przy

przewozie rzeczy) w całości lub w części.

W przypadku zawieszenia w całości świad-

czenia usług w zakresie przewozu osób lub

rzeczy przewoźnik drogowy zobowiązany

jest zwrócić do organu, który wydał upraw-

nienie, wszystkie wypisy z tego dokumentu.

Natomiast w przypadku przewozów tak-

sówką – zobowiązany jest zwrócić licencję

na wykonywanie tej działalności. Podobnie

powinien postąpić w przypadku licencji na

wykonywanie transportu drogowego w za-

kresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy.

Jeżeli przewoźnik zawiesza tylko w części

świadczenie usług przewozowych – wów-

czas zwraca do organu taką liczbę wpisów

z uprawnienia, jaka odpowiada liczbie po-

jazdów, którymi zaprzestał wykonywania

przewozów.

Z tytułu zawieszenia wykonywania trans-

portu drogowego przewoźnikowi, stosownie

do przepisu art. 14a ust. 4 u.t.d., przysługu-

je – bez konieczności składania dodatko-

wego wniosku – zwrot części opłaty, pod

warunkiem że zawieszenie będzie trwało

dłużej niż 3 miesiące. Wysokość podlegającej

zwrotowi części opłaty oblicza się propor-

cjonalnie do okresu zawieszenia upraw-

nienia lub liczby zawieszonych wypisów

z tego uprawnienia. Tryb i warunki zwrotu

tej opłaty zostały określone w rozporządza-

niu ministra infrastruktury z 1 październi-

ka 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu

i warunków zwrotu części opłaty za wyda-

nie licencji i wypisów z licencji w przypad-

ku zawieszenia wykonywania transportu

drogowego (Dz.U. nr 187, poz. 1255), wyda-

nym na podstawie upoważnienia zawartego

w art. 14a ust. 6 utd.

Zawieszone uprawnienie przewozowe

oraz wypisy z tego uprawnienia ulegają

– zgodnie z art. 14a ust. 3 u.t.d. – zwrotowi

z urzędu, w terminie 7 dni przed upływem

okresu, na jaki zostało zawieszone wyko-

nywanie transportu drogowego. Choć sam

zwrot dokumentów jest czynnością ma-

terialno-techniczną, a więc nie jest uza-

leżniony od spełnienia przez przewoźnika

drogowego jakiegokolwiek warunku, to

nie ulega wątpliwości, że właściwy organ

powinien niezwłocznie wezwać przedsię-

biorcę do wykazania spełnienia wymagań

niezbędnych do wykonywania działalno-

ści transportowej określonego rodzaju.

Tym bardziej że zawieszenie wykonywa-

nia działalności transportowej wymuszo-

ne jest najczęściej okolicznościami unie-

możliwiającymi jej prowadzenie w danym

czasie.

Analizując przepisy dotyczące zawieszenia

wykonywania transportu drogowego, należy

przyjąć pogląd, że podobnie jak w przypad-

ku zawieszenia wykonywania działalności

gospodarczej, przedsiębiorca może wielo-

krotnie zawieszać wykonywanie tej dzia-

łalności. Można wyobrazić sobie sytuację,

w której przedsiębiorca notorycznie będzie

korzystał z instytucji zawieszenia, z uwagi

na fakt, że nie określono w przepisach pra-

wa minimalnego okresu, jaki musi upłynąć,

aby znów zawiesić wykonywanie działalno-

ści. Sprzyja temu również termin zawiada-

miania właściwego organu o zaprzestaniu

wykonywania działalności, który następuje

już po faktycznym zaprzestaniu świadcze-

nia usług transportowych.

W okresie zawieszenia wykonywania dzia-

łalności transportowej przedsiębiorca ma

prawo i obowiązek wykonywać określone

czynności nakazane przepisami prawa,

w tym m.in. może zostać poddany kontro-

li na zasadach przewidzianych dla przed-

siębiorców wykonujących działalność go-

spodarczą. W tym zakresie powstają dwie

wątpliwości. Po pierwsze, czy w okresie za-

wieszenia wykonywania działalności trans-

portowej przewoźnik jest zobowiązany speł-

niać warunki uprawniające do wykonywania

określonej działalności w zakresie transpor-

tu drogowego? I po drugie, czy w okresie za-

wieszenia wykonywania danej działalności

organ udzielający zezwolenia na wykonywa-

nie zawodu przewoźnika drogowego, licen-

cji wspólnotowej, licencji na wykonywania

transportu drogowego w zakresie przewozu

osób lub rzeczy albo w zakresie pośrednic-

twa przy przewozie rzeczy może, w trybie

art. 84 u.t.d., przeprowadzić kontrolę w za-

kresie spełniania wymogów, będących pod-

stawą do wydania tych dokumentów? Wy-

daje się, że odpowiedź na obydwa pytania

powinna być negatywna. Tylko podjęcie

i wykonywanie działalności transportowej

wymaga posiadania odpowiedniego upraw-

nienia, które wydawane jest, po spełnieniu

określonych przepisami prawa, warunków.

W przypadku gdy przewoźnik drogowy za-

wiadamia właściwy organ o zawieszeniu

wykonywania działalności transportowej,

w rzeczywistości informuje o tym, że za-

przestał wykonywania usług przewozów.

Przepisy ustawy nie nakładają na przedsię-

biorcę obowiązku informowania o przyczy-

nach zawieszenia wykonywania transportu

drogowego, które mogą być przecież róż-

ne. Potwierdzenie tego stanowiska można

znaleźć w art. 13 ust. 4 rozporządzenia (WE)

nr 1071/2009 ustanawiającego wspólne za-

sady dotyczące warunków wykonywania

zawodu przewoźnika drogowego i uchy-

lające dyrektywę Rady 96/26/WE (Dz.Urz.

UE z 2009 r. L 300, s. 51), który umożliwia

właściwemu organowi zawieszenie zezwo-

lenia na wykonywanie zawodu przewoźnika

drogowego, jeśli przedsiębiorca nie speł-

nia jednego lub większej liczby wymogów

stanowiących podstawę do uzyskania tego

uprawnienia.

Art. 15.

[Cofnięcie licencji]

komentarz

W art. 15 u.t.d. określone zostały przesłanki

obligatoryjnego i fakultatywnego cofnięcia

przez właściwy organ administracji publicz-

nej uprawnień do wykonywania działalności

gospodarczej w zakresie transportu dro-

gowego, określonych w przepisach art. 5,

5a i 5b u.t.d. Cofnięcie przedsiębiorcy ww.

uprawnień poprzedzone jest wszczęciem

z urzędu postępowania administracyjnego,

na podstawie któregoś z enumeratywnie

wyliczonych przypadków. Katalog ten ma

charakter zamknięty, tzn. zawiera wszyst-

kie i zarazem jedyne dopuszczalne okolicz-

ności, na podstawie których przedsiębiorca

może zostać pobawiony uprawnienia. Po-

niżej omówimy szczegółowo poszczególne

przesłanki obligatoryjnego cofnięcia upraw-

nień transportowych.

1. Licencję cofa się w przypadku wydania

prawomocnego orzeczenia zakazującego

przedsiębiorcy wykonywania działalno-

ści objętej licencją. Zakaz prowadzenia

działalności gospodarczej jest środkiem

karnym, który może zostać nałożony na

sprawcę, jeżeli popełnione przestępstwo

łączy się z prowadzeniem takiej działalno-

ści, a jej dalsze prowadzenie zagrażałoby

istotnym dobrom chronionym prawem

(art. 41 par. 2 ustawy z 6 czerwca 1997 r.

– Kodeks karny, Dz.U. nr 88, poz. 553 ze

zm.). Sąd powinien przy tym wskazać

okres zakazu oraz zakres przedmiotowy

tego zakazu, gdyż nie powinien się on wią-

zać z generalnym brakiem prowadzenia

jakiejkolwiek działalności gospodarczej.

Ponadto zakaz prowadzenia określonej

działalności gospodarczej przewiduje

również kodeks karny skarbowy. Zgodnie

z nim sąd może orzec środek karny zaka-

zu prowadzenia określonej działalności

gospodarczej przy zastosowaniu nadzwy-

czajnego obostrzenia kary, a także w razie

skazania sprawcy za m.in.: (a) uchylanie

się od opodatkowania, (b) podszywanie

się pod inną firmę, (c) składanie niepraw-

dziwych deklaracji lub oświadczeń, przez

które podatnik naraża podatek na uszczu-

plenie, (d) narażenie organu na nienależ-

ny zwrot podatkowej należności publicz-

noprawnej, (e) niewpłacanie w terminie

na rzecz właściwego organu pobranego

podatku przez płatnika lub inkasenta.

2. Przesłanką obligatoryjnego cofnięcia li-

cencji jest niepodjęcie przez przedsiębior-

cę działalności objętej licencją w ciągu

6 miesięcy od dnia jej wydania, pomimo

wezwania organu licencjonowanego do jej

podjęcia. To okoliczność, która jest bardzo

trudna do udowodnienia przedsiębiorcy,

tym bardziej że poprzedzona jest jeszcze

wezwaniem organu do jej podjęcia. Ponad-

to należy zwrócić także uwagę, że pojęcie

„niepodjęcia działalności” nie jest równo-

znaczne pojęciu „niewykonywania dzia-

łalności”. Przykładowo: przewoźnik może

rozpocząć oferowanie swoich usług, ale nie

otrzymuje zlecenia na realizację oferowa-

nych usług (podobnie uważają dr Grze-

gorz Lubeńczuk, Kamil Sikora w: „Usta-

wa o transporcie drogowym. Komentarz”,

Warszawa 2013 r., wyd. C.H. Beck).

3. Licencja cofnięta zostanie w przypadku

niespełniania wymagań uprawniających

do wykonywania działalności w zakre-

sie transportu drogowego. Przesłanka ta

związana jest zaprzestaniem spełniania

przez przedsiębiorcę warunków, o któ-

rych mowa w:

(a) art. 5 ust. 2 u.t.d. – w przypadku zezwo-

lenia na wykonywanie zawodu prze-

woźnika drogowego,

(b) art. 5a ust. 1 u.t.d. – w przypadku li-

cencji wspólnotowej,

ku licencji na wykonywanie krajowego

transportu drogowego w zakresie prze-

wozu osób samochodem osobowym, za

wyjątkiem przewozu taksówką,

(d) art. 5 ust. 2 utd – w przypadku licencji

na wykonywanie transportu drogo-

wego w zakresie pośrednictwa przy

przewozie rzeczy,

(e) art. 6 u.t.d. – w przypadku licencji na

wykonywanie transportu drogowego

w zakresie przewozu osób taksówką.

Niespełnienie choćby jednego warunku

skutkuje możliwością cofnięcia upraw-

nienia. Zatem fakt skazania przedsiębior-

cy prowadzącego działalność w zakresie

transportu drogowego prawomocnym

wyrokiem sądu za określone przestęp-

stwa skutkuje cofnięciem udzielonego

uprawnienia. Chodzi przy tym o przestęp-

stwa: (a) umyślne i nieumyślne, zgodnie

z art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia (WE)

nr 1071/2009, w przypadku zezwolenia

na wykonywanie zawodu przewoźnika

drogowego, (b) umyślne, zgodnie z art. 5c

ust. 1 pkt 1 lit a utd, w przypadku licen-

cji na wykonywanie krajowego transpor-

tu drogowego w zakresie przewozu osób

oraz pośrednictwa przy przewozie rzeczy.

(zob. wyrok. WSA w Krakowie z 29 stycznia

2014 r., sygn. akt III SA/Kr 657/13).

[przykład 3]

4. Cofnięcie licencji nastąpi także w przy-

padku rażącego naruszenia warunków

określonych w licencji lub innych, okre-

ślonych przepisami prawa, warunków

wykonywania działalności objętej licencją.

O tym, że naruszenie warunków licencji

na wykonywanie transportu drogowe-

go ma charakter rażący, jak wskazuje się

w orzecznictwie, decydują trzy przesłanki:

oczywistość naruszenia warunków licen-

cji, charakter warunków, które zostały

naruszone oraz skutki, jakie naruszenie

to wywołało. Oczywistość naruszenia wa-

runków licencji polega na rzucającej się

w oczy sprzeczności między zachowa-

niem przewoźnika a określonymi w li-

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

3 / 8

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

cencji wymogami prawidłowego wykony-

wania przewozu. Skutki, które wywołuje

działanie przewoźnika sprzeczne z wa-

runkami licencji, to skutki niemożliwe

do zaakceptowania z punktu widzenia

wymagań praworządności – gospodar-

cze lub społeczne skutki naruszenia, któ-

rych wystąpienie powoduje, że nie jest

możliwe zaakceptowanie tego działania

(zob. wyrok WSA w Krakowie z 1 sierp-

nia 2013 r., sygn. akt III SA/Kr 1674/12).

W orzecznictwie wskazuje się również,

że wielokrotność naruszenia obowiązków

nałożonych przez odpowiednie przepisy

prawa, jakkolwiek nie jest okolicznością

bez znaczenia prawnego, nie jest elemen-

tem koniecznym do stwierdzenia rażą-

cego naruszenia prawa, a tym bardziej

rażącego naruszenia warunków określo-

nych w licencji lub innych warunków wy-

konywania działalności objętej licencją,

określonych przepisami prawa (zob. wy-

rok WSA w Warszawie z 28 lipca 2005 r.,

sygn. akt VI SA/Wa 1368/04). W świetle

powyższego trudno jest podzielić pogląd,

zgodnie z którym pojedyncze narusze-

nie nie może być zakwalifikowane jako

rażące naruszenie warunków określo-

nych w licencji, lecz suma i powtarzalność

tych naruszeń (zob. wyrok WSA w War-

szawie z 5 maja 2005 r., sygn. akt VI SA/

Wa 1647/04) albo sama powtarzalność

naruszeń nie jest przesłanką rażącego

naruszenia warunków (zob. wyrok WSA

w Warszawie z 29 czerwca 2006 r., sygn.

akt VI SA/Wa 901/05).

Za kontrowersyjne należy uznać także

takie stanowisko, zgodnie z którym ra-

żące naruszenie warunków określonych

w licencji zachodzi wówczas, kiedy posia-

dacz licencji, mając wiedzę co do danych

dotyczących rodzaju i liczby pojazdów sa-

mochodowych, którymi dysponuje, świa-

domie nie zgłasza w terminie 14 dni or-

ganowi licencyjnemu tego, że wykonuje

transport drogowy pojazdem niezgłoszo-

nym do licencji. Niezastosowanie się do

przepisu ustawowego wywołuje w takim

wypadku skutki niemożliwe do zaakcep-

towania z punktu widzenia praworząd-

ności, unijnej zasady konkurencyjności

oraz zasady równości przedsiębiorców.

Zachodzi rażące naruszenie warunków

określonych w licencji, ponieważ prze-

pisy dotyczące licencji są jasne, czytelne

i bezpośrednio zrozumiałe; skoro istnieje

przepis prawa nakazujący określone za-

chowanie się posiadaczowi licencji, a jego

faktyczne i notoryczne zachowanie bez

uzasadnionego powodu jest sprzeczne

z przepisem prawnym, to zachodzi przy-

padek rażącego naruszenia warunków

określonych w licencji (zob. wyrok NSA

z 6 maja 2014 r., sygn. akt II GSK 2111/12);

5. Obligatoryjne cofnięcie licencji nastąpi

również w przypadku odstąpienia licencji

lub wypisu z licencji osobie trzeciej. Cho-

dzi o udostępnienie i umożliwienie ko-

rzystania z posiadanej przed przewoźnika

licencji innemu podmiotowi. Jedynym

wyjątkiem od zasady wyłączenia możliwo-

ści udostępniania uprawnień transporto-

wych, o której mowa w art. 13 ust. 1 u.t.d.

na rzecz osoby trzeciej, jest wyposażenie

kierowcy w wypis z licencji, który powi-

nien on mieć przy sobie i okazywać na

żądanie uprawnionego organu kontroli

(zob. wyrok NSA z 4 lutego 2009 r., sygn.

akt II GSK 84/08).

6. Przesłanką obligatoryjnego cofnięcia

licencji na wykonywanie działalności

transportowej jest również, zgodnie

z art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. d. – zaprzestanie

wykonywania działalności gospodarczej

objętej licencją, a w szczególności nie-

wykonywanie, na skutek okoliczności

zależnych od przedsiębiorcy, transportu

drogowego co najmniej przez 6 miesięcy.

Przesłanka ta podobna jest do okoliczno-

ści wskazanej w pkt 2 ww. artykułu, tj.

niepodjęcia działalności objętej licencją.

Jej istota sprowadza się do faktycznego

niewykonywania działalności transpor-

towej z przyczyn zależnych lub nieza-

leżnych od przedsiębiorcy przez ściśle

określony przepisem prawa czas, chyba

że przedsiębiorca wcześniej zawiesił wy-

konywanie transportu drogowego i po-

wiadomił o tym właściwy organ.

7. Cofnięcie licencji nastąpi również w przy-

padku rażącego naruszenia przepisów

dotyczących czasu pracy kierowców lub

kwalifikacji kierowców (zgodnie z art. 15

ust. 1 pkt 2 lit. e). Sytuacja ta, analogicznie

jak w przypadku opisanym w niniejszym

komentarzu w punkcie 4 – związana jest

z oceną charakteru naruszenia, w tym

przede wszystkim: wagi naruszenia, licz-

by i częstotliwości występujących naru-

szeń, a także świadomego działania albo

zaniechania przedsiębiorcy, które pozo-

staje w oczywistej i jawnej sprzeczności

z wzorcem wynikającym z przepisów pra-

wa. Zakres naruszenia dotyczy w szcze-

gólności przepisów:

a) ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie

pracy kierowców (t.j. Dz.U. z 2012 r.

poz. 1155 ze zm.) – w zakresie naru-

szenia norm czasu pracy czy też pro-

wadzenia ewidencji tego czasu,

b) rozporządzenia (WE) 561/2006 Parla-

mentu Europejskiego i Rady z 15 marca

2006 r. w sprawie harmonizacji nie-

których przepisów socjalnych odno-

szących się do transportu drogowego

(Dz.Urz. UE z 2006 r. L 102, s. 1) – zwłasz-

cza w kwestii dotyczącej czasu prowa-

dzenia pojazdu, obowiązkowych przerw

i odpoczynku,

c) rozporządzenia Rady nr 3821/85

z 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń

rejestrujących stosowanych w transpor-

cie drogowym – w przypadku między

innymi naruszeń zasad i warunków

wyposażenia pojazdu w urządzenie re-

jestrujące (tachograf),

d) rozdziału 7a ustawy o transporcie dro-

gowym – w zakresie dopuszczenia do

wykonywania przewozów osoby nie-

posiadającej wymaganych uprawnień

lub kwalifikacji. Ponadto należy wska-

zać, że niektóre naruszenia przepisów

dotyczących czasu pracy kierowców

lub kwalifikacji kierowców należą do

kategorii najpoważniejszych naruszeń

przepisów wspólnotowych, związanych

ze spełnieniem wymogu dobrej repu-

tacji, aby wykonywać zgodnie z roz-

porządzeniem (WE) 1071/2009 zawód

przewoźnika drogowego.

8. Samowolnej zmiany, przez posiadacza li-

cencji na wykonywanie krajowego trans-

portu drogowego w zakresie przewozu

osób taksówką, wskazań urządzeń pomia-

rowo-kontrolnych zainstalowanych w po-

jeździe – przesłanka ta dotyczy ingerencji

w pracę obowiązkowego urządzenia, któ-

re musi być zamontowane w pojeździe,

czyli taksometru, co może prowadzić do

zawyżania cen przewozu, a tym samym

działania na szkodę pasażera (zob. wyrok

WSA w Krakowie z 22 maja 2013 r., sygn.

akt III SA/Kr 1668/12).

Choć we wszystkich wymienionych powy-

żej przypadkach cofnięcie licencji jest obo-

wiązkowe, to w niektórych z nich wszczę-

cie postępowania w sprawie cofnięcia

licencji musi być poprzedzone pisemnym

ostrzeżeniem przedsiębiorcy. Następuje to

w przypadkach określonych w pkt 3, 4, 6 i 7.

Oznacza to, że procedura cofnięcia upraw-

nienia zostanie podjęta dopiero w przypad-

ku ponownego stwierdzenia przez właści-

wy organ tego samego naruszenia (zob.

wyrok NSA z 28 maja 2008 r., sygn. akt II

GSK143/08). Z brzmienia przepisu art. 15 ust.

2 u.t.d. wynika, że organ, decydując się na

skierowanie do przedsiębiorcy pisemne-

go ostrzeżenia o wszczęciu postępowania

w sprawie cofnięcia licencji, powinien po-

siadać wiedzę o możliwości istnienia po

stronie przedsiębiorcy jednego z przypad-

ków określonych w art. 15 ust. 1 pkt 2 u.t.d.

Źródłem wiedzy organu o możliwości wy-

stępowania przesłanek do cofnięcia licencji

może być skarga, doniesienie prasowe czy

wstępne ustalenia kontrolne (zob. wyrok

WSA w Warszawie z 20 maja 2004 r., sygn.

akt II SA 243/03).

Oprócz przesłanek obligatoryjnych arty-

kuł 15 przewiduje również fakultatywne

przesłanki cofnięcia licencji. Określono je

w ust. 3 omawianego artykułu. Fakultatyw-

ne przesłanki cofnięcia licencji związane

są z niedopełnieniem przez przedsiębiorcę

niektórych obowiązków. Poniżej omawiamy

te przypadki.

1. Licencja może być cofnięta, jeżeli przed-

siębiorca nie przedstawił w wyznaczo-

nym terminie informacji i dokumentów

wymaganych we wniosku o udzielenie

licencji na wykonywanie krajowego

transportu drogowego w zakresie prze-

wozu osób oraz dokumentów wymaga-

nych jako załączniki do tego wniosku, nie

zgłosił zmian danych zawartych w treści

licencji bądź nie przekazał na żądanie

właściwego organu informacji związa-

nych z działalnością transportową do-

tyczących stosowanych cen i taryf oraz

liczby przewiezionych osób lub masy

przewiezionych ładunków.

2. Organ wydający licencję może ją cofnąć

również w przypadku jeżeli jej posiadacz

rażąco lub wielokrotnie narusza przepisy

w zakresie dopuszczalnej masy nacisków

osi lub wymiaru pojazdu.

3. Fakultatywną przesłanką cofnięcia licen-

cji jest też zaleganie przez przedsiębiorcę

w regulowaniu, stwierdzonych decyzją

ostateczną lub prawomocnym orzecze-

niem, zobowiązań wobec kontrahenta,

a także zobowiązań celnych, podatkowych

lub innych zobowiązań na rzecz Skarbu

Państwa z tytułu prowadzonej działalno-

ści gospodarczej w zakresie transportu

drogowego.

4. Licencja może być cofnięta, jeżeli jej po-

siadacz samowolnie zmienia wskazania

urządzeń pomiarowo-kontrolnych lub

tachografów cyfrowych zainstalowanych

w pojeździe. W przypadku przewozu osób

taksówką – cofnięcie licencji jest obowiąz-

kowe.

5. Fakultatywnymi przesłankami cofnięcia

licencji będą też samowolna zmiana lub

usuwanie danych zapisanych w tacho-

grafie cyfrowym lub na karcie kierowcy

i karcie przedsiębiorstwa.

Wszystkie decyzje administracyjne wydane

na podstawie art. 15 ust. 3 u.t.d. mają cha-

rakter uznaniowy, co oznacza, że organ je

wydający ma pełną dowolność w wyborze

treści rozstrzygnięcia. W przypadku wyda-

nia decyzji negatywnej dla przedsiębiorcy

szczególnie ważną kwestią jest jej uzasad-

nienie, w którym należy w sposób wyczer-

pujący umotywować rozstrzygnięcie. Nie

zawsze bowiem dana okoliczność (np. nie-

przedstawienie danych informacji lub do-

kumentów) będzie wystarczającym powo-

dem i jedyną przesłanką do zastosowania

sankcji przewidzianej w art. 15 ust. 3 pkt 1

u.t.d., zwłaszcza gdy istnieje możliwość za-

stosowania sankcji alternatywnej, czyli na-

łożenia kary pieniężnej (zob. wyrok WSA

w Gdańsku z 19 października 2012 r., sygn.

akt III SA/Gd 460/12).

Przedsiębiorca, któremu cofnięto licencję,

jest zobowiązany do niezwłocznego zwro-

tu posiadanego dotychczas uprawnienia

do wykonywania transportu drogowego.

Powinno to nastąpić nie później niż 14 dni

od dnia, w którym decyzja administracyj-

na o cofnięciu stała się ostateczna. Zgod-

nie z przepisami kodeksu postępowania

administracyjnego, decyzja ostateczna

to taka decyzja, od której nie przysługuje

już odwołanie lub też upłynął 14-dniowy

termin do wniesienia odwołania albo po

rozpoznaniu wniesionego odwołania or-

gan II instancji utrzymał w mocy zaskar-

żoną decyzję.

Sankcją za niewykonanie obowiązku zwrotu

uprawnienia do wykonywania transportu

drogowego jest kara pieniężna, która zo-

stała określona w art. 95a ust. 1 u.t.d. i wy-

nosi 1000 zł.

Dodatkową konsekwencją cofnięcia licencji

jest utrata możliwości ponownego uzyska-

nia licencji przez okres 3 lat od dnia, w któ-

rym decyzja o cofnięciu uprawnienia stała

się ostateczna.

W tym miejscu warto wskazać, że ustawa

o transporcie drogowym nie reguluje prze-

słanek cofnięcia zezwolenia na wykonywa-

nie zawodu przewoźnika drogowego oraz

licencji wspólnotowych, gdyż warunki co-

fania tych uprawnień zostały uregulowane

w przepisach wspólnotowych, tj. w trzech

rozporządzeniach (WE):

1. rozporządzeniu (WE) nr 1071/2009 usta-

nawiającym wspólne zasady dotyczące

warunków wykonywania zawodu prze-

woźnika drogowego i uchylające dyrek-

tywę Rady 96/26/WE (Dz.Urz. UE z 2009 r.

L 300, s. 51),

2. rozporządzeniu (WE) nr 1072/2009

z 21 października 2009 r. dotyczącym

wspólnych zasad dostępu do rynku mię-

dzynarodowych przewozów drogowych

(Dz.Urz. UE. z 2009 r. L 300, s. 72)

3. rozporządzaniu (WE) nr 1073/2009

z 21 października 2009 r. w sprawie wspól-

nych zasad dostępu do międzynarodowe-

go rynku usług autokarowych i autobu-

sowych i zmieniających rozporządzenie

(WE) nr 561/2006 (Dz.Urz. UE z 2009 r. L

300, s. 88 ze zm.).

Art. 16.

[Wygaśnięcie uprawnień

transportowych]

1. Zezwolenie na wykonywanie zawodu prze-
woźnika drogowego wygasa w razie:
1) zrzeczenia się go;
2) śmierci posiadacza zezwolenia;
3) likwidacji albo postanowienia o ogłoszeniu
upadłości obejmującej likwidację majątku
przedsiębiorcy, któremu zostało udzielone,
chyba że zachodzą okoliczności określone
w art. 13 ust. 2;
4) wydania wobec przedsiębiorcy prawo-
mocnego orzeczenia zakazującego wykony-
wania działalności gospodarczej w zakresie
transportu drogowego lub orzeczenia zaka-
zującego wykonywanie zawodu przewoźnika
drogowego.
2. Licencja wygasa w razie:
1) upływu okresu, na który została udzielona;
2) zrzeczenia się jej;
3) śmierci posiadacza licencji;
4) likwidacji albo postanowienia o ogłoszeniu
upadłości obejmującej likwidację majątku
przedsiębiorcy, któremu została udzielona,
chyba że zachodzą okoliczności określone
w art. 13 ust. 2;
5) wygaśnięcia zezwolenia na wykonywanie
zawodu przewoźnika drogowego – w przypad-
ku licencji wspólnotowej.
3. Przepis art. 15 ust. 4 stosuje się odpowiednio.
4. Przedsiębiorca nie może zrzec się zezwo-
lenia na wykonywanie zawodu przewoźnika
drogowego lub licencji w przypadku wszczęcia
postępowania o ich cofnięcie.
5. W razie śmierci osoby fizycznej posiada-
jącej zezwolenie na wykonywanie zawodu
przewoźnika drogowego lub licencję organ,
który ich udzielił, na wniosek osoby, która
złożyła wniosek o stwierdzenie nabycia
spadku, wyraża zgodę, w drodze decyzji
administracyjnej, na wykonywanie upraw-
nień wynikających z zezwolenia lub licencji
przez okres nie dłuższy niż 18 miesięcy od
daty śmierci posiadacza zezwolenia lub
licencji.

PRZYKŁAD 3

Cofnięcie licencji

W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, na podstawie informacji z Krajowego Rejestru
Karnego, że przedsiębiorca został skazany prawomocnym wyrokiem sądu na karę grzywny za prze-
stępstwo umyślne przeciwko mieniu z art. 288 par. 1 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
(Dz.U. nr 88 poz. 553, ze zm.). Zatem organy administracji uznały, że przedsiębiorca nie spełnia
koniecznej dla posiadania licencji przesłanki dobrej reputacji, bowiem przestępstwo, za które został
prawomocnie skazany, należy do przestępstw wymienionych w art. 5c ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy
z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. Ustalenie doprowadziło do cofnięcia przedsiębiorcy
licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką. Na zmianę stanowiska organów admini-
stracji nie wpłynęły podnoszone przez stronę argumenty, że obowiązkiem organów było ustalenie,
czy treści zawarte w karcie karnej z Krajowego Rejestru Karnego odpowiadają prawdzie. Zgodnie
z art. 23 ustawy z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1203
ze zm.)., informację o osobie, o której mowa w art. 20 ust. 1, stanowi zaświadczenie w rozumie-
niu przepisów działu VII ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267). NSA podkreślił, iż organy administracji są związane tym, co urzędowo
stwierdzono w informacji z Krajowego Rejestru Karnego. Przyjmuje ona postać dokumentu urzędo-
wego, potwierdzającego określone fakty lub stan prawny.
W tej sytuacji sąd uznał, że skarżący przedsiębiorca nie spełniał wymogu dobrej reputacji, o której
mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2013 r.
poz. 1414 ze zm.), gdyż został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne
przeciwko mieniu. Stosownie zaś do treści art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. a tej ustawy, organ administracji
publicznej jest zobligowany do cofnięcia licencji, jeżeli jej posiadacz nie spełnia wymagań upraw-
niających do wykonywania działalności w zakresie transportu drogowego.

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

cencji wymogami prawidłowego wykony-

wania przewozu. Skutki, które wywołuje

działanie przewoźnika sprzeczne z wa-

runkami licencji, to skutki niemożliwe

do zaakceptowania z punktu widzenia

wymagań praworządności – gospodar-

cze lub społeczne skutki naruszenia, któ-

rych wystąpienie powoduje, że nie jest

możliwe zaakceptowanie tego działania

(zob. wyrok WSA w Krakowie z 1 sierp-

nia 2013 r., sygn. akt III SA/Kr 1674/12).

W orzecznictwie wskazuje się również,

że wielokrotność naruszenia obowiązków

nałożonych przez odpowiednie przepisy

prawa, jakkolwiek nie jest okolicznością

bez znaczenia prawnego, nie jest elemen-

tem koniecznym do stwierdzenia rażą-

cego naruszenia prawa, a tym bardziej

rażącego naruszenia warunków określo-

nych w licencji lub innych warunków wy-

konywania działalności objętej licencją,

określonych przepisami prawa (zob. wy-

rok WSA w Warszawie z 28 lipca 2005 r.,

sygn. akt VI SA/Wa 1368/04). W świetle

powyższego trudno jest podzielić pogląd,

zgodnie z którym pojedyncze narusze-

nie nie może być zakwalifikowane jako

rażące naruszenie warunków określo-

nych w licencji, lecz suma i powtarzalność

tych naruszeń (zob. wyrok WSA w War-

szawie z 5 maja 2005 r., sygn. akt VI SA/

Wa 1647/04) albo sama powtarzalność

naruszeń nie jest przesłanką rażącego

naruszenia warunków (zob. wyrok WSA

w Warszawie z 29 czerwca 2006 r., sygn.

akt VI SA/Wa 901/05).

Za kontrowersyjne należy uznać także

takie stanowisko, zgodnie z którym ra-

żące naruszenie warunków określonych

w licencji zachodzi wówczas, kiedy posia-

dacz licencji, mając wiedzę co do danych

dotyczących rodzaju i liczby pojazdów sa-

mochodowych, którymi dysponuje, świa-

domie nie zgłasza w terminie 14 dni or-

ganowi licencyjnemu tego, że wykonuje

transport drogowy pojazdem niezgłoszo-

nym do licencji. Niezastosowanie się do

przepisu ustawowego wywołuje w takim

wypadku skutki niemożliwe do zaakcep-

towania z punktu widzenia praworząd-

ności, unijnej zasady konkurencyjności

oraz zasady równości przedsiębiorców.

Zachodzi rażące naruszenie warunków

określonych w licencji, ponieważ prze-

pisy dotyczące licencji są jasne, czytelne

i bezpośrednio zrozumiałe; skoro istnieje

przepis prawa nakazujący określone za-

chowanie się posiadaczowi licencji, a jego

faktyczne i notoryczne zachowanie bez

uzasadnionego powodu jest sprzeczne

z przepisem prawnym, to zachodzi przy-

padek rażącego naruszenia warunków

określonych w licencji (zob. wyrok NSA

z 6 maja 2014 r., sygn. akt II GSK 2111/12);

5. Obligatoryjne cofnięcie licencji nastąpi

również w przypadku odstąpienia licencji

lub wypisu z licencji osobie trzeciej. Cho-

dzi o udostępnienie i umożliwienie ko-

rzystania z posiadanej przed przewoźnika

licencji innemu podmiotowi. Jedynym

wyjątkiem od zasady wyłączenia możliwo-

ści udostępniania uprawnień transporto-

wych, o której mowa w art. 13 ust. 1 u.t.d.

na rzecz osoby trzeciej, jest wyposażenie

kierowcy w wypis z licencji, który powi-

nien on mieć przy sobie i okazywać na

żądanie uprawnionego organu kontroli

(zob. wyrok NSA z 4 lutego 2009 r., sygn.

akt II GSK 84/08).

6. Przesłanką obligatoryjnego cofnięcia

licencji na wykonywanie działalności

transportowej jest również, zgodnie

z art. 15 ust. 1 pkt 2 lit. d. – zaprzestanie

wykonywania działalności gospodarczej

objętej licencją, a w szczególności nie-

wykonywanie, na skutek okoliczności

zależnych od przedsiębiorcy, transportu

drogowego co najmniej przez 6 miesięcy.

Przesłanka ta podobna jest do okoliczno-

ści wskazanej w pkt 2 ww. artykułu, tj.

niepodjęcia działalności objętej licencją.

Jej istota sprowadza się do faktycznego

niewykonywania działalności transpor-

towej z przyczyn zależnych lub nieza-

leżnych od przedsiębiorcy przez ściśle

określony przepisem prawa czas, chyba

że przedsiębiorca wcześniej zawiesił wy-

konywanie transportu drogowego i po-

wiadomił o tym właściwy organ.

7. Cofnięcie licencji nastąpi również w przy-

padku rażącego naruszenia przepisów

dotyczących czasu pracy kierowców lub

kwalifikacji kierowców (zgodnie z art. 15

ust. 1 pkt 2 lit. e). Sytuacja ta, analogicznie

jak w przypadku opisanym w niniejszym

komentarzu w punkcie 4 – związana jest

z oceną charakteru naruszenia, w tym

przede wszystkim: wagi naruszenia, licz-

by i częstotliwości występujących naru-

szeń, a także świadomego działania albo

zaniechania przedsiębiorcy, które pozo-

staje w oczywistej i jawnej sprzeczności

z wzorcem wynikającym z przepisów pra-

wa. Zakres naruszenia dotyczy w szcze-

gólności przepisów:

a) ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie

pracy kierowców (t.j. Dz.U. z 2012 r.

poz. 1155 ze zm.) – w zakresie naru-

szenia norm czasu pracy czy też pro-

wadzenia ewidencji tego czasu,

b) rozporządzenia (WE) 561/2006 Parla-

mentu Europejskiego i Rady z 15 marca

2006 r. w sprawie harmonizacji nie-

których przepisów socjalnych odno-

szących się do transportu drogowego

(Dz.Urz. UE z 2006 r. L 102, s. 1) – zwłasz-

cza w kwestii dotyczącej czasu prowa-

dzenia pojazdu, obowiązkowych przerw

i odpoczynku,

c) rozporządzenia Rady nr 3821/85

z 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń

rejestrujących stosowanych w transpor-

cie drogowym – w przypadku między

innymi naruszeń zasad i warunków

wyposażenia pojazdu w urządzenie re-

jestrujące (tachograf),

d) rozdziału 7a ustawy o transporcie dro-

gowym – w zakresie dopuszczenia do

wykonywania przewozów osoby nie-

posiadającej wymaganych uprawnień

lub kwalifikacji. Ponadto należy wska-

zać, że niektóre naruszenia przepisów

dotyczących czasu pracy kierowców

lub kwalifikacji kierowców należą do

kategorii najpoważniejszych naruszeń

przepisów wspólnotowych, związanych

ze spełnieniem wymogu dobrej repu-

tacji, aby wykonywać zgodnie z roz-

porządzeniem (WE) 1071/2009 zawód

przewoźnika drogowego.

8. Samowolnej zmiany, przez posiadacza li-

cencji na wykonywanie krajowego trans-

portu drogowego w zakresie przewozu

osób taksówką, wskazań urządzeń pomia-

rowo-kontrolnych zainstalowanych w po-

jeździe – przesłanka ta dotyczy ingerencji

w pracę obowiązkowego urządzenia, któ-

re musi być zamontowane w pojeździe,

czyli taksometru, co może prowadzić do

zawyżania cen przewozu, a tym samym

działania na szkodę pasażera (zob. wyrok

WSA w Krakowie z 22 maja 2013 r., sygn.

akt III SA/Kr 1668/12).

Choć we wszystkich wymienionych powy-

żej przypadkach cofnięcie licencji jest obo-

wiązkowe, to w niektórych z nich wszczę-

cie postępowania w sprawie cofnięcia

licencji musi być poprzedzone pisemnym

ostrzeżeniem przedsiębiorcy. Następuje to

w przypadkach określonych w pkt 3, 4, 6 i 7.

Oznacza to, że procedura cofnięcia upraw-

nienia zostanie podjęta dopiero w przypad-

ku ponownego stwierdzenia przez właści-

wy organ tego samego naruszenia (zob.

wyrok NSA z 28 maja 2008 r., sygn. akt II

GSK143/08). Z brzmienia przepisu art. 15 ust.

2 u.t.d. wynika, że organ, decydując się na

skierowanie do przedsiębiorcy pisemne-

go ostrzeżenia o wszczęciu postępowania

w sprawie cofnięcia licencji, powinien po-

siadać wiedzę o możliwości istnienia po

stronie przedsiębiorcy jednego z przypad-

ków określonych w art. 15 ust. 1 pkt 2 u.t.d.

Źródłem wiedzy organu o możliwości wy-

stępowania przesłanek do cofnięcia licencji

może być skarga, doniesienie prasowe czy

wstępne ustalenia kontrolne (zob. wyrok

WSA w Warszawie z 20 maja 2004 r., sygn.

akt II SA 243/03).

Oprócz przesłanek obligatoryjnych arty-

kuł 15 przewiduje również fakultatywne

przesłanki cofnięcia licencji. Określono je

w ust. 3 omawianego artykułu. Fakultatyw-

ne przesłanki cofnięcia licencji związane

są z niedopełnieniem przez przedsiębiorcę

niektórych obowiązków. Poniżej omawiamy

te przypadki.

1. Licencja może być cofnięta, jeżeli przed-

siębiorca nie przedstawił w wyznaczo-

nym terminie informacji i dokumentów

wymaganych we wniosku o udzielenie

licencji na wykonywanie krajowego

transportu drogowego w zakresie prze-

wozu osób oraz dokumentów wymaga-

nych jako załączniki do tego wniosku, nie

zgłosił zmian danych zawartych w treści

licencji bądź nie przekazał na żądanie

właściwego organu informacji związa-

nych z działalnością transportową do-

tyczących stosowanych cen i taryf oraz

liczby przewiezionych osób lub masy

przewiezionych ładunków.

2. Organ wydający licencję może ją cofnąć

również w przypadku jeżeli jej posiadacz

rażąco lub wielokrotnie narusza przepisy

w zakresie dopuszczalnej masy nacisków

osi lub wymiaru pojazdu.

3. Fakultatywną przesłanką cofnięcia licen-

cji jest też zaleganie przez przedsiębiorcę

w regulowaniu, stwierdzonych decyzją

ostateczną lub prawomocnym orzecze-

niem, zobowiązań wobec kontrahenta,

a także zobowiązań celnych, podatkowych

lub innych zobowiązań na rzecz Skarbu

Państwa z tytułu prowadzonej działalno-

ści gospodarczej w zakresie transportu

drogowego.

4. Licencja może być cofnięta, jeżeli jej po-

siadacz samowolnie zmienia wskazania

urządzeń pomiarowo-kontrolnych lub

tachografów cyfrowych zainstalowanych

w pojeździe. W przypadku przewozu osób

taksówką – cofnięcie licencji jest obowiąz-

kowe.

5. Fakultatywnymi przesłankami cofnięcia

licencji będą też samowolna zmiana lub

usuwanie danych zapisanych w tacho-

grafie cyfrowym lub na karcie kierowcy

i karcie przedsiębiorstwa.

Wszystkie decyzje administracyjne wydane

na podstawie art. 15 ust. 3 u.t.d. mają cha-

rakter uznaniowy, co oznacza, że organ je

wydający ma pełną dowolność w wyborze

treści rozstrzygnięcia. W przypadku wyda-

nia decyzji negatywnej dla przedsiębiorcy

szczególnie ważną kwestią jest jej uzasad-

nienie, w którym należy w sposób wyczer-

pujący umotywować rozstrzygnięcie. Nie

zawsze bowiem dana okoliczność (np. nie-

przedstawienie danych informacji lub do-

kumentów) będzie wystarczającym powo-

dem i jedyną przesłanką do zastosowania

sankcji przewidzianej w art. 15 ust. 3 pkt 1

u.t.d., zwłaszcza gdy istnieje możliwość za-

stosowania sankcji alternatywnej, czyli na-

łożenia kary pieniężnej (zob. wyrok WSA

w Gdańsku z 19 października 2012 r., sygn.

akt III SA/Gd 460/12).

Przedsiębiorca, któremu cofnięto licencję,

jest zobowiązany do niezwłocznego zwro-

tu posiadanego dotychczas uprawnienia

do wykonywania transportu drogowego.

Powinno to nastąpić nie później niż 14 dni

od dnia, w którym decyzja administracyj-

na o cofnięciu stała się ostateczna. Zgod-

nie z przepisami kodeksu postępowania

administracyjnego, decyzja ostateczna

to taka decyzja, od której nie przysługuje

już odwołanie lub też upłynął 14-dniowy

termin do wniesienia odwołania albo po

rozpoznaniu wniesionego odwołania or-

gan II instancji utrzymał w mocy zaskar-

żoną decyzję.

Sankcją za niewykonanie obowiązku zwrotu

uprawnienia do wykonywania transportu

drogowego jest kara pieniężna, która zo-

stała określona w art. 95a ust. 1 u.t.d. i wy-

nosi 1000 zł.

Dodatkową konsekwencją cofnięcia licencji

jest utrata możliwości ponownego uzyska-

nia licencji przez okres 3 lat od dnia, w któ-

rym decyzja o cofnięciu uprawnienia stała

się ostateczna.

W tym miejscu warto wskazać, że ustawa

o transporcie drogowym nie reguluje prze-

słanek cofnięcia zezwolenia na wykonywa-

nie zawodu przewoźnika drogowego oraz

licencji wspólnotowych, gdyż warunki co-

fania tych uprawnień zostały uregulowane

w przepisach wspólnotowych, tj. w trzech

rozporządzeniach (WE):

1. rozporządzeniu (WE) nr 1071/2009 usta-

nawiającym wspólne zasady dotyczące

warunków wykonywania zawodu prze-

woźnika drogowego i uchylające dyrek-

tywę Rady 96/26/WE (Dz.Urz. UE z 2009 r.

L 300, s. 51),

2. rozporządzeniu (WE) nr 1072/2009

z 21 października 2009 r. dotyczącym

wspólnych zasad dostępu do rynku mię-

dzynarodowych przewozów drogowych

(Dz.Urz. UE. z 2009 r. L 300, s. 72)

3. rozporządzaniu (WE) nr 1073/2009

z 21 października 2009 r. w sprawie wspól-

nych zasad dostępu do międzynarodowe-

go rynku usług autokarowych i autobu-

sowych i zmieniających rozporządzenie

(WE) nr 561/2006 (Dz.Urz. UE z 2009 r. L

300, s. 88 ze zm.).

Art. 16.

[Wygaśnięcie uprawnień

transportowych]

PRZYKŁAD 3

Cofnięcie licencji

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

4 / 8

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

komentarz

Uprawnienia do wykonywania działalności

gospodarczej w zakresie transportu drogo-

wego wydawane są w formie decyzji admi-

nistracyjnej. Jednym ze szczególnych przy-

padków, w których może dojść do zmiany

stanu prawnego ukształtowanego aktem

administracyjnym, jest instytucja wyga-

śnięcia decyzji administracyjnej. Przesłanki

wygaśnięcia decyzji są bardzo często ure-

gulowane w przepisach szczególnych, które

w określonym stanie faktycznym lub praw-

nym przewidują najczęściej ustanie jakie-

goś uprawnienia. Przesłanki wygaśnięcia

zezwolenia na wykonywanie zawodu prze-

woźnika drogowego lub licencji na wyko-

nywanie działalności transportowej zostały

uregulowane w art. 16 u.t.d. Część z nich jest

taka sama, inne zaś zostały ukształtowane

nieco odmiennie.

Do wspólnych przesłanek wygaśnięcia

uprawnień transportowych należy zali-

czyć następujące:

1. zrzeczenie się zezwolenia lub licencji,

2. śmierć posiadacza uprawnienia trans-

portowego,

3. likwidację albo postanowienie o ogło-

szeniu upadłości obejmującej likwidację

majątku przedsiębiorcy, któremu została

udzielona.

Ad. 1. Zrzeczenie się zezwolenia lub licencji

– oznacza rezygnację przez przedsiębiorcę

z wykonywania działalności transporto-

wej w ogóle bądź w określonym zakresie.

Możliwość zrzeczenia zostaje ograniczona,

zgodnie z art. 16 ust. 4 u.t.d., w przypadku

wszczęcia przez właściwy organ procedu-

ry cofnięcia:

a) zezwolenia na wykonywanie zawodu

przewoźnika drogowego, w trybie art. 13

ust. 3 rozporządzenia WE nr 1071/2009,

b) licencji wspólnotowej, odpowied-

nio w trybie art. 7 rozporządzenia WE

nr 1072/2009 lub art. 21 rozporządzenia

WE nr 1073/2009,

c) licencji na wykonywanie krajowego trans-

portu drogowego w zakresie przewozu

osób albo licencji na wykonywanie trans-

portu drogowego w zakresie pośrednic-

twa przy przewozie rzeczy, w trybie art. 15

u.t.d.; zatem oświadczenie o zrzeczeniu

się zezwolenia lub licencji złożone po da-

cie wszczęcia postępowania o cofnięcie

uprawnienia będzie bezskuteczne.

Ad 2. Zezwolenie na wykonywanie zawodu

przewoźnika drogowego i licencja wygasają

w przypadku śmierci posiadacza uprawnie-

nia transportowego. Śmierć osoby fizycznej

posiadającej prawo do wykonywania dzia-

łalności w zakresie transportu drogowego

powoduje z mocy prawa wygaśnięcie zezwo-

lenia lub licencji. Wyjątkiem od tej zasady

jest możliwość złożenia przez osobę, która

wystąpiła o stwierdzenie nabycia spadku,

wniosku o wyrażenie zgody na korzysta-

nie z dotychczasowych uprawnień osoby

zmarłej. Właściwy organ zobowiązany jest

wówczas taką zgodę wydać w każdym przy-

padku, z zastrzeżeniem, że okres zgody na

wykonywanie uprawnień z zezwolenia lub

licencji nie może być dłuższy niż 18 miesię-

cy, licząc od daty śmierci posiadacza tych

uprawnień (art. 16 ust. 5 u.t.d.).

Ad. 3. Przesłanką wspólną dla wygaszenia

uprawnień transportowych (zezwolenia

i licencji) jest też likwidacja albo postano-

wienie o ogłoszeniu upadłości obejmującej

likwidację majątku przedsiębiorcy, które-

mu została udzielona. Okolicznością wy-

łączającą możliwość wygaśnięcia upraw-

nienia transportowego jest przeniesienie

dotychczasowych uprawnień, zgodnie

z art. 13 ust. 2 u.t.d., na podmiot powstały

w wyniku połączenia, podziału lub prze-

kształcenia przedsiębiorcy posiadającego to

uprawnienie. Należy tutaj podzielić pogląd,

zgodnie z którym syndyk masy upadłości

nie ma prawa korzystać z licencji i zezwo-

lenia po ogłoszeniu upadłości spółki, gdyż

uprawnienia te wygasły (zob. wyrok WSA

we Wrocławiu z 17 maja 2013 r., sygn. akt

III SA/Wr 134/13).

Wydanie wobec przedsiębiorcy prawomoc-

nego orzeczenia zakazującego wykonywa-

nia działalności gospodarczej w zakresie

transportu drogowego lub orzeczenia za-

kazującego wykonywania zawodu prze-

woźnika drogowego jest ostatnią przesłan-

ką powodującą wygaśnięcie zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika drogo-

wego. Okoliczność ta powinna być przede

wszystkim podstawą do cofnięcia upraw-

nienia, w związku z niespełnianiem przez

przedsiębiorcę wymogu dobrej reputacji,

stosownie do wymagań zawartych w art. 6

rozporządzenia WE nr 1071/2009, a nie

przesłanką wygaśnięcia zezwolenia. Organ

ma zatem możliwość dokonania wyboru,

czy wszczyna postępowanie o wygaśnięcie

zezwolenia (w trybie art. 16 ust. 1 pkt 4

u.t.d.), czy też postępowanie o cofnięcie

zezwolenia (art. 13 ust. 3 rozporządzenia

WE nr 1071/2009). Taka sytuacja nie po-

winna mieć miejsca w przepisach prawa.

Wydaje się, że zakaz wykonywania dzia-

łalności transportowej nie powinien być

przesłanką do wygaśnięcia uprawnienia,

tak samo jak w przypadku licencji (zob.

art. 16 ust. 2 u.t.d.). Ponadto w przypadku

cofnięcia uprawnienia przedsiębiorca nie

ma możliwości ubiegania się ponownie

o wydanie uprawnienia wcześniej niż po

upływie 3 lat od wydania ostatecznej de-

cyzji o cofnięciu.

Do kolejnych przesłanek powodujących wy-

gaśnięcie licencji należy zaliczyć:

1. upływ okresu, na który została udzielo-

na licencja,

2. wygaśnięcie zezwolenia na wykonywa-

nie zawodu przewoźnika drogowego

– w przypadku licencji wspólnotowej.

W przypadku wydania uprawnienia na czas

określony (np. 5 lat) naturalną konsekwencją

upływu tego czasu jest wygaśnięcie prawa

wynikającego z tej licencji. Przedsiębior-

ca zamierzający kontynuować działalność

transportową po wygaśnięciu dotychcza-

sowej licencji lub przed upływem tego ter-

minu może ubiegać się o wydanie kolejnej

licencji.

Przesłanką wygaszenia licencji wspól-

notowej jest wygaśnięcie zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika dro-

gowego. Zważywszy, że licencja wspól-

notowa może być wydana jedynie wtedy,

gdy przedsiębiorca posiada zezwolenie na

wykonywanie zawodu przewoźnika dro-

gowego, cofnięcie tego zezwolenia powo-

duje z mocy prawa wygaśnięcie licencji

wspólnotowej.

W art. 15 ust. 3 u.t.d. został ustanowiony

– tak samo jak w przypadku cofnięcia li-

cencji – obowiązek zwrotu zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika drogo-

wego oraz licencji, a także wypisów z tych

uprawnień. Zwrotu tych dokumentów do-

konuje się w terminie 14 dni od dnia zaist-

nienia zdarzenia powodującego wygaśnięcie

tych uprawnień.

Art. 16a.

[Obowiązek przechowywania

dokumentacji]

1. W razie cofnięcia zezwolenia na wykony-
wanie zawodu przewoźnika drogowego lub
licencji albo ich wygaśnięcia przedsiębiorca
ma obowiązek przechowywać i udostępniać
osobom uprawnionym do kontroli dokumenty
i inne nośniki informacji wymagane przepisami,
o których mowa w art. 4 pkt 22, przez okres
jednego roku, począwszy od dnia, w którym
przestał wykonywać transport drogowy.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do:
1) przedsiębiorcy, na którego zostały przenie-
sione uprawnienia wynikające z zezwolenia na
wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego
lub licencji w trybie, o którym mowa w art. 13
ust. 2;
2) przedsiębiorcy albo osoby fizycznej, którzy
posiadali zezwolenie na wykonywanie zawodu
przewoźnika drogowego lub licencję i zaprze-
stali wykonywania działalności gospodarczej
lub wykonywania przewozu drogowego.

komentarz

W art. 16a został wprowadzony obowiązek

przechowywania i udostępniania osobom

uprawnionym do kontroli wszelkich do-

kumentów i innych nośników informacji,

których sporządzanie, a następnie przecho-

wywanie przez rok, jest wymagane na pod-

stawie innych przepisów prawa krajowego

i wspólnotowego, regulujących zagadnienia

związane z wykonywaniem transportu dro-

gowego. Obowiązek przechowywania doku-

mentacji dotyczy nie tylko przedsiębiorców

prowadzących aktualnie działalność trans-

portową, ale również tych, którzy zaprze-

stali wykonywania transportu drogowego,

niezależnie od okoliczności.

W załączniku nr 3 do ustawy o transporcie

drogowym przewidziane zostały sankcje

za naruszenie obowiązku, o którym mowa

w tym przepisie. I tak, za nieprzechowywa-

nie lub przechowywanie niekompletnych

dokumentów i innych nośników informa-

cji, w tym zapisów z urządzeń rejestru-

jących samoczynnie prędkość jazdy, czas

jazdy i postoju, grozi kara pieniężna w wy-

sokości 10 000 zł (kara określona w tabeli

pod liczbą porządkową 1.6). Tej samej karze

podlega niepoddanie się lub uniemożliwie-

nie przeprowadzenia kontroli w całości lub

w części (lp. 1.5).

Art. 16b.

[Niezdolność zarządzającego

transportem]

1. Organ, który udzielił zezwolenia na wyko-
nywanie zawodu przewoźnika drogowego,
stwierdza, w drodze decyzji administracyjnej,
niezdolność zarządzającego transportem do
kierowania operacjami transportowymi, jeżeli:
1) zarządzający transportem utracił dobrą
reputację, zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE)
nr 1071/2009;
2) wobec zarządzającego transportem wydano
prawomocne orzeczenie zakazujące kierowania
operacjami transportowymi.
2. W przypadku stwierdzenia niezdolności
zarządzającego transportem do kierowania
operacjami transportowymi, zarządzający jest
obowiązany zwrócić, w terminie nie dłuższym
niż 7 dni, certyfikat kompetencji zawodowych
organowi, o którym mowa w ust. 1.
3. Organ, o którym mowa w ust. 1, zawiadamia
niezwłocznie jednostkę określoną w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie art. 39
ust. 1 pkt 1 o zatrzymaniu certyfikatu kompe-
tencji zawodowych.
4. Zarządzającemu transportem uznanemu
za niezdolnego do kierowania operacjami
transportowymi przywraca się na jego wniosek
zdolność do kierowania operacjami transpor-
towymi, w drodze decyzji administracyjnej,
po ustaniu przesłanek będących podstawą
do stwierdzenia niezdolności do kierowania
operacjami transportowymi.
5. W przypadku przywrócenia zarządzają-
cemu transportem zdolności do kierowania
operacjami transportowymi, organ, o którym
mowa w ust. 1, zwraca z urzędu certyfikat
kompetencji zawodowych zarządzającemu,
zawiadamiając o tym jednostkę określoną
w przepisach wykonawczych wydanych na
podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1.

komentarz

Przepis art. 16b u.t.d. został dodany do usta-

wy z dniem 15 sierpnia 2013 r. na podstawie

ustawy nowelizującej z 5 kwietnia 2013 r.

o zmianie ustawy o transporcie drogowym

(Dz.U. z 2013 r. poz. 567). W przepisie tym

uszczegółowiono postanowienia art. 14

rozporządzenia WE nr 1071/2009 z 21 paź-

dziernika 2009 r. ustanawiającego wspólne

zasady dotyczące warunków wykonywania

zawodu przewoźnika drogowego i uchyla-

jące dyrektywę Rady 96/26/WE (Dz.Urz. UE

z 2009 r. L 300, s. 51). Artykuł ten reguluje

sytuację zarządzającego transportem, który

utracił zdolność do kierowania operacjami

transportowymi w danym przedsiębior-

stwie. Każdy przedsiębiorca wykonujący

zawód przewoźnika drogowego zobowią-

zany jest wyznaczyć taką osobę, chyba że

osobiście wykonuje te czynności. Jeżeli za-

rządzający transportem utraci dobrą reputa-

cję w wyniku nałożenia na niego sankcji za

poważne naruszenia przepisów wspólnoto-

wych, związanych z wykonywaniem trans-

portu drogowego (art. 6 ww. rozporządzenia

wspólnotowego) albo wydano w stosunku

do niego prawomocne orzeczenie zakazu-

jące kierowania operacjami transportowy-

mi – wówczas właściwy organ stwierdza, że

zarządzający transportem jest niezdolny do

wykonywania tych czynności. Konsekwencją

takiego stwierdzenia jest obowiązek zwrotu

przez zarządzającego transportem, w ter-

minie 7 dni, certyfikatu kompetencji zawo-

dowych. Należy go zwrócić organowi, który

udzielił przedsiębiorcy zezwolenia na wyko-

nywanie zawodu przewoźnika drogowego.

Następnie organ ten zawiadamia jednost-

kę certyfikującą o zatrzymaniu wskazanej

osobie certyfikatu.

Zdolność do kierowania operacjami trans-

portowymi zostaje przywrócona na wnio-

sek zarządzającego transportem dopiero po

ustaniu przesłanek będących podstawą do

stwierdzenia tej niezdolności, w tym z za-

stosowaniem środków rehabilitacyjnych,

o których mowa w art. 7e u.t.d. Dopiero wte-

dy certyfikat kompetencji zawodowych ule-

ga, z urzędu, zwrotowi.

Ponadto należy zauważyć, że zgodnie

z art. 13 ust. 2 rozporządzenia WE 1071/2009

właściwy organ może żądać, aby przed za-

stosowaniem środków rehabilitacyjnych

zarządzający transportem ponownie zda-

wali egzaminy na certyfikat kompetencji

zawodowych. Decyzja właściwego organu

w tym zakresie ma charakter uznaniowy.

Art. 17.

[Upoważnienie w sprawie

wzorów uprawnień transportowych]

1. Minister właściwy do spraw transportu
określi, w drodze rozporządzenia, wzór zezwo-
lenia na wykonywanie zawodu przewoźnika
drogowego oraz wypisu z tego zezwolenia,
licencji na wykonywanie krajowego trans-
portu drogowego w zakresie przewozu osób
samochodem osobowym oraz wypisu z tej
licencji, licencji na wykonywanie krajowego
transportu drogowego w zakresie przewozu
osób pojazdem samochodowym przeznaczo-
nym konstrukcyjnie do przewozu powyżej
7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą
oraz wypisu z tej licencji, licencji na wyko-
nywanie krajowego transportu drogowego
w zakresie przewozu osób taksówką oraz
licencji na wykonywanie transportu drogowe-
go w zakresie pośrednictwa przy przewozie
rzeczy, a także rodzaje zabezpieczeń licencji
wspólnotowej, mając na uwadze ujednolicenie
wzorów dokumentów i ich zabezpieczenie
przed fałszowaniem.
2. (uchylony).

komentarz

Artykuł 17 ust. 1 zawiera upoważnienie do

określenia przez ministra właściwego do

spraw transportu wzorów następujących

uprawnień transportowych oraz wzorów

wypisów z tych uprawnień:

1. zezwolenia na wykonywanie zawodu prze-

woźnika drogowego,

2. licencji na wykonywanie krajowego trans-

portu drogowego w zakresie przewozu

osób,

3. licencji na wykonywanie transportu dro-

gowego w zakresie pośrednictwa przy

przewozie rzeczy,

a także do określenia rodzajów zabezpieczeń

licencji wspólnotowych celem zminimali-

zowania ryzyka związanego z fałszowaniem

tych dokumentów.

Realizacja niniejszego upoważnienia na-

stąpiła poprzez wydanie rozporządzenia

ministra transportu, budownictwa i gospo-

darki morskiej z 18 czerwca 2013 r. w spra-

wie wzorów zezwolenia na wykonywanie

zawodu przewoźnika drogowego i wzorów

licencji na wykonywanie transportu dro-

gowego oraz wypisów z tych dokumentów

(Dz.U. z 2013 r. poz. 713).

Delegacja zawarta w komentowanym prze-

pisie nie daje podstaw do określenia wzoru

licencji wspólnotowych oraz wypisów z tych

licencji, gdyż wzory tych dokumentów zo-

stały określone odpowiednio w:

1. rozporządzeniu WE nr 1072/2009 – w przy-

padku licencji wspólnotowej dotyczącej

międzynarodowego zarobkowego prze-

wozu drogowego rzeczy,

2. rozporządzeniu WE nr 1073/2009 – w przy-

padku licencji wspólnotowej dotyczącej

międzynarodowego autobusowego i au-

tokarowego zarobkowego przewozu osób.

We wskazanych powyżej rozporządzeniach

wspólnotowych określono także minimalny

wymóg zabezpieczenia licencji, tzn. co naj-

mniej dwie cechy zabezpieczające spośród

wskazanych w tych przepisach zabezpie-

czeń. Ich uszczegółowienie nastąpiło w ww.

rozporządzeniu ministra transportu, bu-

downictwa i gospodarki morskiej, wydanym

na podstawie art. 17 u.t.d.

Art. 17a.

(uchylony).

Art. 17b.

[Wykaz państw objętych

obowiązkiem posiadania zezwolenia

zagranicznego]

Minister właściwy do spraw transportu może
ogłosić, w drodze obwieszczenia, wykaz
państw, w stosunku do których jest wyma-
gane posiadanie zezwolenia zagranicznego
w międzynarodowym transporcie drogowym.

komentarz

Artykuł 17b ustanawia fakultatywne upo-

ważnienie ministra właściwego do spraw

transportu do ogłoszenia, w drodze ob-

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

komentarz

Uprawnienia do wykonywania działalności

gospodarczej w zakresie transportu drogo-

wego wydawane są w formie decyzji admi-

nistracyjnej. Jednym ze szczególnych przy-

padków, w których może dojść do zmiany

stanu prawnego ukształtowanego aktem

administracyjnym, jest instytucja wyga-

śnięcia decyzji administracyjnej. Przesłanki

wygaśnięcia decyzji są bardzo często ure-

gulowane w przepisach szczególnych, które

w określonym stanie faktycznym lub praw-

nym przewidują najczęściej ustanie jakie-

goś uprawnienia. Przesłanki wygaśnięcia

zezwolenia na wykonywanie zawodu prze-

woźnika drogowego lub licencji na wyko-

nywanie działalności transportowej zostały

uregulowane w art. 16 u.t.d. Część z nich jest

taka sama, inne zaś zostały ukształtowane

nieco odmiennie.

Do wspólnych przesłanek wygaśnięcia

uprawnień transportowych należy zali-

czyć następujące:

1. zrzeczenie się zezwolenia lub licencji,

2. śmierć posiadacza uprawnienia trans-

portowego,

3. likwidację albo postanowienie o ogło-

szeniu upadłości obejmującej likwidację

majątku przedsiębiorcy, któremu została

udzielona.

Ad. 1. Zrzeczenie się zezwolenia lub licencji

– oznacza rezygnację przez przedsiębiorcę

z wykonywania działalności transporto-

wej w ogóle bądź w określonym zakresie.

Możliwość zrzeczenia zostaje ograniczona,

zgodnie z art. 16 ust. 4 u.t.d., w przypadku

wszczęcia przez właściwy organ procedu-

ry cofnięcia:

a) zezwolenia na wykonywanie zawodu

przewoźnika drogowego, w trybie art. 13

ust. 3 rozporządzenia WE nr 1071/2009,

b) licencji wspólnotowej, odpowied-

nio w trybie art. 7 rozporządzenia WE

nr 1072/2009 lub art. 21 rozporządzenia

WE nr 1073/2009,

c) licencji na wykonywanie krajowego trans-

portu drogowego w zakresie przewozu

osób albo licencji na wykonywanie trans-

portu drogowego w zakresie pośrednic-

twa przy przewozie rzeczy, w trybie art. 15

u.t.d.; zatem oświadczenie o zrzeczeniu

się zezwolenia lub licencji złożone po da-

cie wszczęcia postępowania o cofnięcie

uprawnienia będzie bezskuteczne.

Ad 2. Zezwolenie na wykonywanie zawodu

przewoźnika drogowego i licencja wygasają

w przypadku śmierci posiadacza uprawnie-

nia transportowego. Śmierć osoby fizycznej

posiadającej prawo do wykonywania dzia-

łalności w zakresie transportu drogowego

powoduje z mocy prawa wygaśnięcie zezwo-

lenia lub licencji. Wyjątkiem od tej zasady

jest możliwość złożenia przez osobę, która

wystąpiła o stwierdzenie nabycia spadku,

wniosku o wyrażenie zgody na korzysta-

nie z dotychczasowych uprawnień osoby

zmarłej. Właściwy organ zobowiązany jest

wówczas taką zgodę wydać w każdym przy-

padku, z zastrzeżeniem, że okres zgody na

wykonywanie uprawnień z zezwolenia lub

licencji nie może być dłuższy niż 18 miesię-

cy, licząc od daty śmierci posiadacza tych

uprawnień (art. 16 ust. 5 u.t.d.).

Ad. 3. Przesłanką wspólną dla wygaszenia

uprawnień transportowych (zezwolenia

i licencji) jest też likwidacja albo postano-

wienie o ogłoszeniu upadłości obejmującej

likwidację majątku przedsiębiorcy, które-

mu została udzielona. Okolicznością wy-

łączającą możliwość wygaśnięcia upraw-

nienia transportowego jest przeniesienie

dotychczasowych uprawnień, zgodnie

z art. 13 ust. 2 u.t.d., na podmiot powstały

w wyniku połączenia, podziału lub prze-

kształcenia przedsiębiorcy posiadającego to

uprawnienie. Należy tutaj podzielić pogląd,

zgodnie z którym syndyk masy upadłości

nie ma prawa korzystać z licencji i zezwo-

lenia po ogłoszeniu upadłości spółki, gdyż

uprawnienia te wygasły (zob. wyrok WSA

we Wrocławiu z 17 maja 2013 r., sygn. akt

III SA/Wr 134/13).

Wydanie wobec przedsiębiorcy prawomoc-

nego orzeczenia zakazującego wykonywa-

nia działalności gospodarczej w zakresie

transportu drogowego lub orzeczenia za-

kazującego wykonywania zawodu prze-

woźnika drogowego jest ostatnią przesłan-

ką powodującą wygaśnięcie zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika drogo-

wego. Okoliczność ta powinna być przede

wszystkim podstawą do cofnięcia upraw-

nienia, w związku z niespełnianiem przez

przedsiębiorcę wymogu dobrej reputacji,

stosownie do wymagań zawartych w art. 6

rozporządzenia WE nr 1071/2009, a nie

przesłanką wygaśnięcia zezwolenia. Organ

ma zatem możliwość dokonania wyboru,

czy wszczyna postępowanie o wygaśnięcie

zezwolenia (w trybie art. 16 ust. 1 pkt 4

u.t.d.), czy też postępowanie o cofnięcie

zezwolenia (art. 13 ust. 3 rozporządzenia

WE nr 1071/2009). Taka sytuacja nie po-

winna mieć miejsca w przepisach prawa.

Wydaje się, że zakaz wykonywania dzia-

łalności transportowej nie powinien być

przesłanką do wygaśnięcia uprawnienia,

tak samo jak w przypadku licencji (zob.

art. 16 ust. 2 u.t.d.). Ponadto w przypadku

cofnięcia uprawnienia przedsiębiorca nie

ma możliwości ubiegania się ponownie

o wydanie uprawnienia wcześniej niż po

upływie 3 lat od wydania ostatecznej de-

cyzji o cofnięciu.

Do kolejnych przesłanek powodujących wy-

gaśnięcie licencji należy zaliczyć:

1. upływ okresu, na który została udzielo-

na licencja,

2. wygaśnięcie zezwolenia na wykonywa-

nie zawodu przewoźnika drogowego

– w przypadku licencji wspólnotowej.

W przypadku wydania uprawnienia na czas

określony (np. 5 lat) naturalną konsekwencją

upływu tego czasu jest wygaśnięcie prawa

wynikającego z tej licencji. Przedsiębior-

ca zamierzający kontynuować działalność

transportową po wygaśnięciu dotychcza-

sowej licencji lub przed upływem tego ter-

minu może ubiegać się o wydanie kolejnej

licencji.

Przesłanką wygaszenia licencji wspól-

notowej jest wygaśnięcie zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika dro-

gowego. Zważywszy, że licencja wspól-

notowa może być wydana jedynie wtedy,

gdy przedsiębiorca posiada zezwolenie na

wykonywanie zawodu przewoźnika dro-

gowego, cofnięcie tego zezwolenia powo-

duje z mocy prawa wygaśnięcie licencji

wspólnotowej.

W art. 15 ust. 3 u.t.d. został ustanowiony

– tak samo jak w przypadku cofnięcia li-

cencji – obowiązek zwrotu zezwolenia na

wykonywanie zawodu przewoźnika drogo-

wego oraz licencji, a także wypisów z tych

uprawnień. Zwrotu tych dokumentów do-

konuje się w terminie 14 dni od dnia zaist-

nienia zdarzenia powodującego wygaśnięcie

tych uprawnień.

Art. 16a.

[Obowiązek przechowywania

dokumentacji]

[Obowiązek przechowywania

komentarz

W art. 16a został wprowadzony obowiązek

przechowywania i udostępniania osobom

uprawnionym do kontroli wszelkich do-

kumentów i innych nośników informacji,

których sporządzanie, a następnie przecho-

wywanie przez rok, jest wymagane na pod-

stawie innych przepisów prawa krajowego

i wspólnotowego, regulujących zagadnienia

związane z wykonywaniem transportu dro-

gowego. Obowiązek przechowywania doku-

mentacji dotyczy nie tylko przedsiębiorców

prowadzących aktualnie działalność trans-

portową, ale również tych, którzy zaprze-

stali wykonywania transportu drogowego,

niezależnie od okoliczności.

W załączniku nr 3 do ustawy o transporcie

drogowym przewidziane zostały sankcje

za naruszenie obowiązku, o którym mowa

w tym przepisie. I tak, za nieprzechowywa-

nie lub przechowywanie niekompletnych

dokumentów i innych nośników informa-

cji, w tym zapisów z urządzeń rejestru-

jących samoczynnie prędkość jazdy, czas

jazdy i postoju, grozi kara pieniężna w wy-

sokości 10 000 zł (kara określona w tabeli

pod liczbą porządkową 1.6). Tej samej karze

podlega niepoddanie się lub uniemożliwie-

nie przeprowadzenia kontroli w całości lub

w części (lp. 1.5).

Art. 16b.

[Niezdolność zarządzającego

transportem]

komentarz

Przepis art. 16b u.t.d. został dodany do usta-

wy z dniem 15 sierpnia 2013 r. na podstawie

ustawy nowelizującej z 5 kwietnia 2013 r.

o zmianie ustawy o transporcie drogowym

(Dz.U. z 2013 r. poz. 567). W przepisie tym

uszczegółowiono postanowienia art. 14

rozporządzenia WE nr 1071/2009 z 21 paź-

dziernika 2009 r. ustanawiającego wspólne

zasady dotyczące warunków wykonywania

zawodu przewoźnika drogowego i uchyla-

jące dyrektywę Rady 96/26/WE (Dz.Urz. UE

z 2009 r. L 300, s. 51). Artykuł ten reguluje

sytuację zarządzającego transportem, który

utracił zdolność do kierowania operacjami

transportowymi w danym przedsiębior-

stwie. Każdy przedsiębiorca wykonujący

zawód przewoźnika drogowego zobowią-

zany jest wyznaczyć taką osobę, chyba że

osobiście wykonuje te czynności. Jeżeli za-

rządzający transportem utraci dobrą reputa-

cję w wyniku nałożenia na niego sankcji za

poważne naruszenia przepisów wspólnoto-

wych, związanych z wykonywaniem trans-

portu drogowego (art. 6 ww. rozporządzenia

wspólnotowego) albo wydano w stosunku

do niego prawomocne orzeczenie zakazu-

jące kierowania operacjami transportowy-

mi – wówczas właściwy organ stwierdza, że

zarządzający transportem jest niezdolny do

wykonywania tych czynności. Konsekwencją

takiego stwierdzenia jest obowiązek zwrotu

przez zarządzającego transportem, w ter-

minie 7 dni, certyfikatu kompetencji zawo-

dowych. Należy go zwrócić organowi, który

udzielił przedsiębiorcy zezwolenia na wyko-

nywanie zawodu przewoźnika drogowego.

Następnie organ ten zawiadamia jednost-

kę certyfikującą o zatrzymaniu wskazanej

osobie certyfikatu.

Zdolność do kierowania operacjami trans-

portowymi zostaje przywrócona na wnio-

sek zarządzającego transportem dopiero po

ustaniu przesłanek będących podstawą do

stwierdzenia tej niezdolności, w tym z za-

stosowaniem środków rehabilitacyjnych,

o których mowa w art. 7e u.t.d. Dopiero wte-

dy certyfikat kompetencji zawodowych ule-

ga, z urzędu, zwrotowi.

Ponadto należy zauważyć, że zgodnie

z art. 13 ust. 2 rozporządzenia WE 1071/2009

właściwy organ może żądać, aby przed za-

stosowaniem środków rehabilitacyjnych

zarządzający transportem ponownie zda-

wali egzaminy na certyfikat kompetencji

zawodowych. Decyzja właściwego organu

w tym zakresie ma charakter uznaniowy.

Art. 17.

[Upoważnienie w sprawie

wzorów uprawnień transportowych]

komentarz

Artykuł 17 ust. 1 zawiera upoważnienie do

określenia przez ministra właściwego do

spraw transportu wzorów następujących

uprawnień transportowych oraz wzorów

wypisów z tych uprawnień:

1. zezwolenia na wykonywanie zawodu prze-

woźnika drogowego,

2. licencji na wykonywanie krajowego trans-

portu drogowego w zakresie przewozu

osób,

3. licencji na wykonywanie transportu dro-

gowego w zakresie pośrednictwa przy

przewozie rzeczy,

a także do określenia rodzajów zabezpieczeń

licencji wspólnotowych celem zminimali-

zowania ryzyka związanego z fałszowaniem

tych dokumentów.

Realizacja niniejszego upoważnienia na-

stąpiła poprzez wydanie rozporządzenia

ministra transportu, budownictwa i gospo-

darki morskiej z 18 czerwca 2013 r. w spra-

wie wzorów zezwolenia na wykonywanie

zawodu przewoźnika drogowego i wzorów

licencji na wykonywanie transportu dro-

gowego oraz wypisów z tych dokumentów

(Dz.U. z 2013 r. poz. 713).

Delegacja zawarta w komentowanym prze-

pisie nie daje podstaw do określenia wzoru

licencji wspólnotowych oraz wypisów z tych

licencji, gdyż wzory tych dokumentów zo-

stały określone odpowiednio w:

1. rozporządzeniu WE nr 1072/2009 – w przy-

padku licencji wspólnotowej dotyczącej

międzynarodowego zarobkowego prze-

wozu drogowego rzeczy,

2. rozporządzeniu WE nr 1073/2009 – w przy-

padku licencji wspólnotowej dotyczącej

międzynarodowego autobusowego i au-

tokarowego zarobkowego przewozu osób.

We wskazanych powyżej rozporządzeniach

wspólnotowych określono także minimalny

wymóg zabezpieczenia licencji, tzn. co naj-

mniej dwie cechy zabezpieczające spośród

wskazanych w tych przepisach zabezpie-

czeń. Ich uszczegółowienie nastąpiło w ww.

rozporządzeniu ministra transportu, bu-

downictwa i gospodarki morskiej, wydanym

na podstawie art. 17 u.t.d.

Art. 17a.

(uchylony).

Art. 17b.

[Wykaz państw objętych

obowiązkiem posiadania zezwolenia

[Wykaz państw objętych

zagranicznego]

obowiązkiem posiadania zezwolenia

komentarz

Artykuł 17b ustanawia fakultatywne upo-

ważnienie ministra właściwego do spraw

transportu do ogłoszenia, w drodze ob-

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

5 / 8

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

wieszczenia, wykazu państw, do których

wjazd środkami transportu drogowego

może odbyć się wyłącznie po przedstawie-

niu zezwolenia zagranicznego, otrzymane-

go na podstawie umowy międzynarodowej

od właściwego organu innego państwa lub

organizacji międzynarodowej (np. Inter-

national Transport Forum, wydające tzw.

zezwolenia EKMT), które są następnie prze-

kazywane przewoźnikowi drogowemu, za-

interesowanemu wjazdem na terytorium

państwa lub państw wskazanych w tym

zezwoleniu.

Do obecnego dnia upoważnienie to nie zo-

stało zrealizowane.

Rozdział 3

Transport

drogowy osób

Art. 18.

[Organy właściwe do

wydawania zezwoleń na przewozy

regularne i regularne specjalne]

1. Wykonywanie przewozów regularnych
i przewozów regularnych specjalnych wymaga
zezwolenia:
1) w krajowym transporcie drogowym – wyda-
nego, w zależności od zasięgu tych przewozów
odpowiednio przez:
a) wójta – na wykonywanie przewozów
na liniach komunikacyjnych na obszarze
gminy,
b) burmistrza albo prezydenta miasta
– na wykonywanie przewozów na liniach
komunikacyjnych w komunikacji miejskiej,
c) burmistrza albo prezydenta miasta, któremu
powierzono to zadanie na mocy porozumienia,
o którym mowa w art. 4 pkt 7a – na wykony-
wanie przewozów na liniach komunikacyjnych
w komunikacji miejskiej w granicach określo-
nych w art. 4 pkt 7a lit. a albo lit. b,
d) burmistrza albo prezydenta miasta,
będącego siedzibą związku międzygminnego,
o którym mowa w art. 4 pkt 7a – na wykony-
wanie przewozów na liniach komunikacyjnych
na obszarze gmin, które utworzyły związek
międzygminny,
d1) prezydenta miasta na prawach powiatu,
w uzgodnieniu z właściwym starostą
ze względu na planowany przebieg linii
komunikacyjnej – na wykonywanie przewo-
zów na liniach komunikacyjnych przebie-
gających na obszarze miasta i sąsiedniego
powiatu,
e) starostę, w uzgodnieniu z wójtami, burmi-
strzami lub prezydentami miast właściwymi
ze względu na planowany przebieg linii komu-
nikacyjnej – na wykonywanie przewozów na
liniach komunikacyjnych na obszarze powiatu,
z wyłączeniem linii komunikacyjnych określo-
nych w lit. a-d

f) marszałka województwa, w uzgodnieniu
ze starostami właściwymi ze względu na
planowany przebieg linii komunikacyjnej
– na wykonywanie przewozów na liniach
komunikacyjnych wykraczających poza
obszar co najmniej jednego powiatu,
jednakże niewykraczających poza obszar
województwa,
g) marszałka województwa właściwego
dla siedziby albo miejsca zamieszkania
przedsiębiorcy, w uzgodnieniu z marszał-
kami województw właściwymi ze względu
na planowany przebieg linii komunikacyjnej
– na wykonywanie przewozów na liniach
komunikacyjnych wykraczających poza obszar
co najmniej jednego województwa;
2) w międzynarodowym transporcie drogo-
wym:
a) wydanego przez Głównego Inspektora
Transportu Drogowego – dla linii komunika-
cyjnych wykraczających poza obszar państw
członkowskich Unii Europejskiej, Konfedera-
cji Szwajcarskiej lub państw członkowskich
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym,
b) wydanego przez Głównego Inspektora
Transportu Drogowego lub organ innego
państwa członkowskiego Unii Europej-
skiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw
członkowskich Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym – dla
linii komunikacyjnych niewykraczających poza
obszar tych państw.

1.* Wykonywanie:
1) przewozów regularnych specjalnych
w krajowym transporcie drogowym – wymaga
zezwolenia wydanego, w zależności od zasięgu
tych przewozów, odpowiednio przez:
a) wójta, burmistrza albo prezydenta miasta
– na wykonywanie przewozów na obszarze
gminy (miasta),
b) burmistrza albo prezydenta miasta,
któremu powierzono realizację zadań w zakre-
sie przewozów – na wykonywanie przewozów
na obszarze objętym porozumieniem,
c) zarząd związku międzygminnego – na linii
komunikacyjnej lub sieci komunikacyjnej na
obszarze gmin tworzących związek między-
gminny,
d) prezydenta miasta na prawach powiatu,
w uzgodnieniu z właściwym starostą ze
względu na planowany zasięg przewozów
– na wykonywanie przewozów na obszarze
miasta i sąsiedniego powiatu,
e) starostę, w uzgodnieniu z wójtami, burmi-
strzami lub prezydentami miast właściwymi
ze względu na planowany zasięg przewozów
– na wykonywanie przewozów na obszarze
powiatu, z wyłączeniem przewozów określo-
nych w lit. a-d,
f) marszałka województwa, w uzgodnieniu
ze starostami właściwymi ze względu na
planowany zasięg przewozów – na wykony-
wanie przewozów wykraczających poza obszar
jednego powiatu, jednakże niewykraczających
poza obszar województwa,
g) marszałka województwa właściwego dla
siedziby albo miejsca zamieszkania przed-
siębiorcy, w uzgodnieniu z marszałkami
województw właściwymi ze względu na
planowany zasięg przewozów – na wykony-
wanie przewozów wykraczających poza obszar
jednego województwa;
2) przewozów regularnych i przewozów
regularnych specjalnych w międzynarodowym
transporcie drogowym – wymaga zezwolenia
wydanego przez:
a) Głównego Inspektora Transportu Drogowe-
go – dla linii komunikacyjnych wykraczających
poza obszar państw członkowskich Unii Euro-
pejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw
członkowskich Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
b) Głównego Inspektora Transportu Drogowe-
go lub organ innego państwa członkowskiego
Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej
lub państw członkowskich Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym
– dla linii komunikacyjnych niewykraczających
poza obszar tych państw.
1a. Nie wymaga uzyskania zezwolenia
tymczasowe wykonywanie przewozów osób
w przypadku klęsk żywiołowych lub wystąpie-
nia zakłóceń w przewozach wykonywanych
przez podmioty innych gałęzi niż transport
drogowy.
1a.* Nie wymaga uzyskania zezwolenia:
1) tymczasowe wykonywanie przewozów osób
w przypadku klęsk żywiołowych lub wystąpie-
nia zakłóceń w przewozach wykonywanych
przez podmioty innych gałęzi niż transport
drogowy;
2) wykonywanie przewozów regularnych
specjalnych organizowanych przez jednost-
kę samorządu terytorialnego w krajowym
transporcie drogowym – o ile w środkach
transportu znajduje się dokument stwierdzają-
cy uprawnienie do ich wykonywania.
1b. W przypadku zakłóceń, o których mowa
w ust. 1a, przewoźnik drogowy i podmiot,
w zastępstwie którego przewozy są wyko-
nywane, obowiązani są zawrzeć pisemne
porozumienie określające warunki i termin
wykonywania tych przewozów oraz zgłosić ten
fakt właściwemu organowi, o którym mowa
w ust. 1 pkt 1.
2. Wykonywanie przewozów wahadło-
wych i okazjonalnych w międzynarodowym
transporcie drogowym wykraczających poza
obszar państw członkowskich Unii Europej-
skiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw
członkowskich Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym
wymaga zezwolenia wydanego przez Głów-
nego Inspektora Transportu Drogowego,
z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Nie wymaga zezwolenia wykonywanie prze-
wozu okazjonalnego, jeżeli:
1) tym samym pojazdem samochodowym na
całej trasie przejazdu przewozi się tę samą
grupę osób i dowozi się ją do miejsca począt-
kowego albo

2) polega on na przewozie osób do miejsca
docelowego, natomiast jazda powrotna jest
jazdą bez osób (podróżnych), albo
3) polega on na jeździe bez osób do miejsca
docelowego i odebraniu oraz przewiezieniu do
miejsca początkowego grupy osób, która przez
tego samego przewoźnika drogowego została
przewieziona na zasadzie określonej w pkt 2.
4. Organy, o których mowa w ust. 1 pkt 1,
i Główny Inspektor Transportu Drogowego
wydają przedsiębiorcy wypis albo wypisy
z zezwoleń w liczbie określonej we wniosku
przedsiębiorcy.
4a. Przewóz okazjonalny wykonuje się
pojazdem samochodowym przeznaczonym
konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 osób
łącznie z kierowcą.
4b. Dopuszcza się przewóz okazjonalny:
1) pojazdami zabytkowymi,
2) samochodami osobowymi:
a) prowadzonymi przez przedsiębiorcę
świadczącego usługi przewozowe albo zatrud-
nionego przez niego kierowcę,
b) na podstawie umowy zawartej w formie
pisemnej w lokalu przedsiębiorstwa,
c) po ustaleniu opłaty ryczałtowej za przewóz
przed rozpoczęciem tego przewozu; zapłata
za przewóz regulowana jest na rzecz przedsię-
biorcy w formie bezgotówkowej; dopuszcza się
wniesienie opłat gotówką w lokalu przedsię-
biorstwa
– niespełniającymi kryterium konstrukcyjnego
określonego w ust. 4a i będącymi wyłączną
własnością przedsiębiorcy lub stanowiącymi
przedmiot leasingu tego przedsiębiorcy.
5. Przy wykonywaniu przewozów okazjonal-
nych w krajowym transporcie drogowym
pojazdem przeznaczonym konstrukcyjnie
do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie
z kierowcą zabrania się:
1) umieszczania i używania w pojeździe takso-
metru;
2) umieszczania w sposób widoczny i czytel-
ny z zewnątrz pojazdu oznaczeń z nazwą,
adresem, telefonem, adresem strony inter-
netowej przedsiębiorcy lub innych oznaczeń
mających na celu identyfikację przedsiębiorcy,
a także reklam usług taksówkowych i przed-
siębiorców świadczących takie usługi;
3) umieszczania na dachu pojazdu lamp lub
innych urządzeń technicznych.

komentarz

W art. 18 ust. 1 u.t.d. ustanowiony został wy-

móg posiadania dodatkowego, poza zezwo-

leniem na wykonywanie zawodu przewoź-

nika drogowego, uprawnienia niezbędnego

do tego, aby wykonywać przewozy regularne

lub przewozy regularne specjalne. Oba te

pojęcia zostały zdefiniowane w art. 4 u.t.d.,

a zasadnicza różnica pomiędzy przewozami

regularnymi oraz przewozami regularnymi

specjalnymi sprowadza się do tego, że jedne

są ogólnodostępne (publiczne), natomiast

drugie są przeznaczone dla określonej grupy

osób (niepubliczne). Uzyskania odpowied-

niego zezwolenia wymaga zarówno wyko-

nywanie przewozów osób w krajowym, jak

międzynarodowym transporcie drogowym.

Właściwość organów w sprawach wydawa-

nia zezwolenia została określona w opar-

ciu o kryterium planowanego przebiegu

linii komunikacyjnej (zasięgu terytorial-

nego tych przewozów). I tak zezwolenia na

przewozy regularne i regularne specjalne

w krajowym transporcie drogowym wy-

daje właściwa jednostka samorządu tery-

torialnego, w zależności od zasięgu tych

przewozów, tj.:

1) wójt – na linie komunikacyjne przebie-

gające tylko przez obszar gminy,

2) burmistrz albo prezydent miasta – na li-

nie komunikacyjne w komunikacji miej-

skiej bądź na linie komunikacyjne okre-

ślone w porozumieniu międzygminnym

albo linie komunikacyjne przebiegające

przez obszar gmin, które utworzyły zwią-

zek międzygminny,

3) prezydent miasta na prawach powiatu

– na liniach komunikacyjnych na obsza-

rze miasta i sąsiedniego powiatu,

4) starosta – na liniach komunikacyjnych

wykraczających poza obszar gminy lub

gmin, które zawarły porozumienie albo

poza obszar związku międzygminnego,

ale niewykraczających poza obszar po-

wiatu,

5) marszałek województwa – na liniach ko-

munikacyjnych wykraczających poza ob-

szar jednego powiatu.

Natomiast w międzynarodowym trans-

porcie drogowym zezwolenia na przewo-

zy regularne i regularne specjalne wydaje

główny inspektor transportu drogowego;

z tym zastrzeżeniem, że na liniach komu-

nikacyjnych niewykraczających poza ob-

szar państw członkowskich UE, Konfederacji

Szwajcarskiej lub państw członkowskich

Europejskiego Porozumienia o Wolnym

Handlu (EFTA) – stron umowy o Europej-

skim Obszarze Gospodarczym, zezwolenia

mogą być również wydane przez właściwe

organy tych państw.

Należy zasygnalizować, że art. 18 ust.

1 u.t.d. w obecnym brzmieniu ulegnie

zmianie z dniem 1 stycznia 2017 r.,

w wyniku zmiany wprowadzonej ustawą

z 19 grudnia 2010 r. o publicznym trans-

porcie drogowym (Dz.U. z 2011 r. nr 5,

poz. 13 ze zm.). Na podstawie tej ustawy

zmieni się nie tylko właściwość organów

uprawnionych do wydawania zezwoleń,

ale również rodzaj uprawnienia. Wszystkie

kwestie związane z przewozami regular-

nymi, z wyjątkiem przewozów regularnych

specjalnych będą regulowane przepisami

ustawy o publicznym transporcie zbioro-

wym, a nie przepisami ustawy o transpor-

cie drogowym.

Organy właściwe do wydawania zezwoleń

na przewozy regularne i regularne specjal-

ne wydają przedsiębiorcy, zgodnie z art. 18

ust. 4 u.t.d., zezwolenie oraz wypisy z zezwo-

leń. Liczba wypisów z zezwolenia powin-

na odpowiadać liczbie pojazdów, którymi

przedsiębiorca zamierza wykonywać prze-

wozy i która została określona we wniosku

o wydanie zezwolenia.

Naruszenie obowiązku wykonywania trans-

portu drogowego w zakresie przewozów

osób bez wymaganego zezwolenia na prze-

wóz regularny albo regularny specjalny,

zgodnie z lp. 2.1 załącznika nr 3 do u.t.d.,

sankcjonowane jest karą pieniężną w wy-

sokości 8000 zł.

Wyjątkiem od obowiązku posiadania ze-

zwolenia na przewóz osób jest sytuacja

nadzwyczajna, związana z wystąpieniem

klęsk żywiołowych lub wystąpienia zakłó-

ceń w przewozach realizowanych przez

podmioty innych gałęzi transportu (np.

w transporcie kolejowym). W takich sytu-

acjach dopuszcza się, zgodnie z art. 18 ust. 1b

u.t.d., możliwość wykonywania przewozów

drogowych bez zezwolenia, o ile spełnione

zostały dwa warunki:

1) zawarto pisemne porozumienie określa-

jące warunki i termin wykonywania tych

przewozów,

2) dokonano zgłoszenia faktu wykonywania

tymczasowych przewozów organowi wła-

ściwemu ze względu na zasięg przewo-

zów w krajowym transporcie drogowym.

Wykonywanie przewozów wahadłowych,

które zgodnie z definicją zawartą w art. 4

pkt 10 u.t.d., polegają na wielokrotnym

przewozie zorganizowanych grup osób,

tam i z powrotem, między tym samym

miejscem początkowym a tym samym

miejscem docelowym. W międzynarodo-

wym transporcie drogowym wymaga uzy-

skania zezwolenia, jednakże tylko wtedy,

gdy przewozy te wykraczają poza obszar

państw członkowskich UE, Konfederacji

Szwajcarskiej lub państw członkowskich

Europejskiego Porozumienia o Wolnym

Handlu (EFTA) – stron umowy o Europej-

skim Obszarze Gospodarczym. Zezwolenie

wydaje wówczas główny inspektor trans-

portu drogowego. Zezwolenie na przewozy

wahadłowe w krajowym transporcie dro-

gowym nie jest wymagane.

Wykonywanie przewozów okazjonalnych

w międzynarodowym transporcie drogo-

wym, podobnie jak w przypadku przewozów

wahadłowych, wymaga uzyskania zezwo-

lenia, które wydawane jest przez głównego

inspektora transportu drogowego. Następu-

je to tylko wtedy, gdy przewozy okazjonal-

ne wykraczają poza obszar państw człon-

kowskich UE, Konfederacji Szwajcarskiej

lub państw członkowskich Europejskiego

Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)

– stron umowy o Europejskim Obszarze

Gospodarczym oraz gdy nie są spełnione

okoliczności wyłączające. Zgodnie z art. 18

ust. 3 u.t.d. nie wymaga się zezwolenia na

wykonywanie przewozów okazjonalnych

w międzynarodowym transporcie drogo-

wym, jeżeli:

1) tym samym pojazdem samochodowym

na całej trasie przejazdu przewozi się tę

samą grupę osób i dowozi się ją do miej-

sca początkowego albo

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

wieszczenia, wykazu państw, do których

wjazd środkami transportu drogowego

może odbyć się wyłącznie po przedstawie-

niu zezwolenia zagranicznego, otrzymane-

go na podstawie umowy międzynarodowej

od właściwego organu innego państwa lub

organizacji międzynarodowej (np. Inter-

national Transport Forum, wydające tzw.

zezwolenia EKMT), które są następnie prze-

kazywane przewoźnikowi drogowemu, za-

interesowanemu wjazdem na terytorium

państwa lub państw wskazanych w tym

zezwoleniu.

Do obecnego dnia upoważnienie to nie zo-

stało zrealizowane.

Rozdział 3

Transport

drogowy osób

Art. 18.

[Organy właściwe do

wydawania zezwoleń na przewozy

regularne i regularne specjalne]

komentarz

W art. 18 ust. 1 u.t.d. ustanowiony został wy-

móg posiadania dodatkowego, poza zezwo-

leniem na wykonywanie zawodu przewoź-

nika drogowego, uprawnienia niezbędnego

do tego, aby wykonywać przewozy regularne

lub przewozy regularne specjalne. Oba te

pojęcia zostały zdefiniowane w art. 4 u.t.d.,

a zasadnicza różnica pomiędzy przewozami

regularnymi oraz przewozami regularnymi

specjalnymi sprowadza się do tego, że jedne

są ogólnodostępne (publiczne), natomiast

drugie są przeznaczone dla określonej grupy

osób (niepubliczne). Uzyskania odpowied-

niego zezwolenia wymaga zarówno wyko-

nywanie przewozów osób w krajowym, jak

międzynarodowym transporcie drogowym.

Właściwość organów w sprawach wydawa-

nia zezwolenia została określona w opar-

ciu o kryterium planowanego przebiegu

linii komunikacyjnej (zasięgu terytorial-

nego tych przewozów). I tak zezwolenia na

przewozy regularne i regularne specjalne

w krajowym transporcie drogowym wy-

daje właściwa jednostka samorządu tery-

torialnego, w zależności od zasięgu tych

przewozów, tj.:

1) wójt – na linie komunikacyjne przebie-

gające tylko przez obszar gminy,

2) burmistrz albo prezydent miasta – na li-

nie komunikacyjne w komunikacji miej-

skiej bądź na linie komunikacyjne okre-

ślone w porozumieniu międzygminnym

albo linie komunikacyjne przebiegające

przez obszar gmin, które utworzyły zwią-

zek międzygminny,

3) prezydent miasta na prawach powiatu

– na liniach komunikacyjnych na obsza-

rze miasta i sąsiedniego powiatu,

4) starosta – na liniach komunikacyjnych

wykraczających poza obszar gminy lub

gmin, które zawarły porozumienie albo

poza obszar związku międzygminnego,

ale niewykraczających poza obszar po-

wiatu,

5) marszałek województwa – na liniach ko-

munikacyjnych wykraczających poza ob-

szar jednego powiatu.

Natomiast w międzynarodowym trans-

porcie drogowym zezwolenia na przewo-

zy regularne i regularne specjalne wydaje

główny inspektor transportu drogowego;

z tym zastrzeżeniem, że na liniach komu-

nikacyjnych niewykraczających poza ob-

szar państw członkowskich UE, Konfederacji

Szwajcarskiej lub państw członkowskich

Europejskiego Porozumienia o Wolnym

Handlu (EFTA) – stron umowy o Europej-

skim Obszarze Gospodarczym, zezwolenia

mogą być również wydane przez właściwe

organy tych państw.

Należy zasygnalizować, że art. 18 ust.

1 u.t.d. w obecnym brzmieniu ulegnie

zmianie z dniem 1 stycznia 2017 r.,

w wyniku zmiany wprowadzonej ustawą

z 19 grudnia 2010 r. o publicznym trans-

porcie drogowym (Dz.U. z 2011 r. nr 5,

poz. 13 ze zm.). Na podstawie tej ustawy

zmieni się nie tylko właściwość organów

uprawnionych do wydawania zezwoleń,

ale również rodzaj uprawnienia. Wszystkie

kwestie związane z przewozami regular-

nymi, z wyjątkiem przewozów regularnych

specjalnych będą regulowane przepisami

ustawy o publicznym transporcie zbioro-

wym, a nie przepisami ustawy o transpor-

cie drogowym.

Organy właściwe do wydawania zezwoleń

na przewozy regularne i regularne specjal-

ne wydają przedsiębiorcy, zgodnie z art. 18

ust. 4 u.t.d., zezwolenie oraz wypisy z zezwo-

leń. Liczba wypisów z zezwolenia powin-

na odpowiadać liczbie pojazdów, którymi

przedsiębiorca zamierza wykonywać prze-

wozy i która została określona we wniosku

o wydanie zezwolenia.

Naruszenie obowiązku wykonywania trans-

portu drogowego w zakresie przewozów

osób bez wymaganego zezwolenia na prze-

wóz regularny albo regularny specjalny,

zgodnie z lp. 2.1 załącznika nr 3 do u.t.d.,

sankcjonowane jest karą pieniężną w wy-

sokości 8000 zł.

Wyjątkiem od obowiązku posiadania ze-

zwolenia na przewóz osób jest sytuacja

nadzwyczajna, związana z wystąpieniem

klęsk żywiołowych lub wystąpienia zakłó-

ceń w przewozach realizowanych przez

podmioty innych gałęzi transportu (np.

w transporcie kolejowym). W takich sytu-

acjach dopuszcza się, zgodnie z art. 18 ust. 1b

u.t.d., możliwość wykonywania przewozów

drogowych bez zezwolenia, o ile spełnione

zostały dwa warunki:

1) zawarto pisemne porozumienie określa-

jące warunki i termin wykonywania tych

przewozów,

2) dokonano zgłoszenia faktu wykonywania

tymczasowych przewozów organowi wła-

ściwemu ze względu na zasięg przewo-

zów w krajowym transporcie drogowym.

Wykonywanie przewozów wahadłowych,

które zgodnie z definicją zawartą w art. 4

pkt 10 u.t.d., polegają na wielokrotnym

przewozie zorganizowanych grup osób,

tam i z powrotem, między tym samym

miejscem początkowym a tym samym

miejscem docelowym. W międzynarodo-

wym transporcie drogowym wymaga uzy-

skania zezwolenia, jednakże tylko wtedy,

gdy przewozy te wykraczają poza obszar

państw członkowskich UE, Konfederacji

Szwajcarskiej lub państw członkowskich

Europejskiego Porozumienia o Wolnym

Handlu (EFTA) – stron umowy o Europej-

skim Obszarze Gospodarczym. Zezwolenie

wydaje wówczas główny inspektor trans-

portu drogowego. Zezwolenie na przewozy

wahadłowe w krajowym transporcie dro-

gowym nie jest wymagane.

Wykonywanie przewozów okazjonalnych

w międzynarodowym transporcie drogo-

wym, podobnie jak w przypadku przewozów

wahadłowych, wymaga uzyskania zezwo-

lenia, które wydawane jest przez głównego

inspektora transportu drogowego. Następu-

je to tylko wtedy, gdy przewozy okazjonal-

ne wykraczają poza obszar państw człon-

kowskich UE, Konfederacji Szwajcarskiej

lub państw członkowskich Europejskiego

Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)

– stron umowy o Europejskim Obszarze

Gospodarczym oraz gdy nie są spełnione

okoliczności wyłączające. Zgodnie z art. 18

ust. 3 u.t.d. nie wymaga się zezwolenia na

wykonywanie przewozów okazjonalnych

w międzynarodowym transporcie drogo-

wym, jeżeli:

1) tym samym pojazdem samochodowym

na całej trasie przejazdu przewozi się tę

samą grupę osób i dowozi się ją do miej-

sca początkowego albo

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

6 / 8

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

2) polega on na przewozie osób do miejsca

docelowego, natomiast jazda powrotna

jest jazdą bez osób (podróżnych) albo

3) polega on na jeździe bez osób do miejsca

docelowego i odebraniu oraz przewie-

zieniu do miejsca początkowego grupy

osób, która przez tego samego przewoź-

nika drogowego została przewieziona do

miejsca docelowego.

Zezwolenie na wykonywanie przewozów

okazjonalnych w krajowym transporcie

drogowym nie jest wymagane. W art. 18

ust. 4a i 4b u.t.d. zawarto pewne ograni-

czenie co do możliwości wykonywania

przewozów okazjonalnych samochodem

osobowym. Przewóz ten nie może być wy-

konywany pojazdem samochodowym prze-

znaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie

więcej niż 7 osób łącznie z kierowcą, chyba

że odbywa się pojazdem zabytkowym albo

samochodem osobowym, będącym w po-

siadaniu podmiotu prowadzącego działal-

ność gospodarczą w zakresie przewozów

okazjonalnych.

Ponadto w art. 18 ust. 5 u.t.d., w przypadku

wykonywania przewozów okazjonalnych

w krajowym transporcie drogowym, po-

jazdem samochodowym przeznaczonym

konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż

9 osób łącznie z kierowcą, wprowadzono za-

kaz: umieszczania i używania taksometru,

umieszczania na pojeździe danych identy-

fikujących podmiot świadczący takie usługi

oraz umieszczania na dachu pojazdu lamp

i innych urządzeń technicznych. Regulacja

zawarta w tym ustępie ma na celu prze-

ciwdziałanie wprowadzeniu w błąd poten-

cjalnych klientów, którzy mogą uważać, że

odbywają podróż taksówką, a w istocie od-

bywają podróż pojazdem, który nie posiada

standardów wymaganych dla taksówki, zaś

kierujący pojazdem nie ma kwalifikacji wy-

maganych przy transporcie drogowym tak-

sówką (zob. wyrok NSA z 12 kwietnia 2012 r.,

sygn. akt II GSK 287/11).

W orzecznictwie sądów administracyjnych,

dotyczącym interpretacji i stosowania prze-

pisu art. 18 ust. 5 u.t.d., wskazuje się na licz-

ne próby omijania ustawowych zakazów.

Poniżej omówimy wybrane orzeczenia.

1. Sądy wielokrotnie odnosiły się do kwe-

stii umieszczania i używania taksometru.

„Pod pojęciem taksometr, należy rozu-

mieć takie urządzenie techniczne, które

służy obliczeniu według ustalonej taryfy

należności za przejazd” – tak stwierdził

NSA w wyroku z 5 lutego 2014 r. (sygn.

akt II GSK 2014/11). „Dalmierz połączony

z kasą fiskalną jest urządzeniem równo-

ważnym dla taksometru, gdyż służy temu

samemu celowi co taksometr, a więc dla

wyliczania należności za wykonany tak-

sówką przewóz osób, na co wymagana jest

licencja” – wynika z uzasadnienia wyro-

ku WSA w Warszawie z 3 kwietnia 2012 r.

(sygn. akt VI SA/Wa 190/12).

2. W orzecznictwie często pojawia się też

kwestia prób omijania umieszczania na

pojeździe danych identyfikujących pod-

miot świadczący przewozy okazjonal-

ne. „Przepis art. 18 ust. 5 pkt. 2 u.t.d. nie

może być rozumiany w taki sposób, iż

do naruszenia zawartego w nim zakazu

dochodzi tylko wtedy, gdy nazwa przed-

siębiorcy umieszczona na pojeździe jest

tożsama z firmą pod jaką przedsiębiorca

figuruje we właściwym rejestrze” – orzekł

NSA w wyroku z 11 lipca 2012 r. (sygn. akt

II GSK 1138/11). „Umieszczenie na boku

pojazdu oraz klapie jego silnika napisu

z numerem telefonu stanowi naruszenia

zakazu umieszczania na pojeździe ozna-

czeń wymienionych w art. 18 ust. 5 pkt 2

u.t.d.” – wynika z wyroku NSA z 4 wrze-

śnia 2012 r. (sygn. akt II GSK 1956/11).

3. Liczne są też próby umieszczania na

dachu pojazdu lamp i innych urządzeń

technicznych. „Czynnikiem decydującym

o uznaniu umieszczonego urządzenia na

dachu pojazdu urządzenia za urządzenie

techniczne, jest aby w odbiorze skiero-

wanym do nieograniczonej liczby osób

tego rodzaju oznaczenie wywarło lub mo-

gło wywrzeć wrażenie, że pojazd może

zatrzymać się w celu zawarcia umowy

przewozu” – wynika z wyroku NSA z 14

lutego 2012 r. (sygn. akt II GSK 1557/10).

„Nie ma znaczenia prawnego ustalenie,

czy znajdujące się na dachu samocho-

du urządzenie to plafon czy baner, czy

jest podłączony do instalacji elektrycz-

nej, czy nie, w jaki sposób jest mocowany,

czy jest to urządzenie techniczne proste,

czy skomplikowane” – tak wskazał NSA

w wyroku z 13 października 2011 r. (sygn.

akt II GSK 1037/10).

Należy podzielić pogląd wyrażony w orzecz-

nictwie, że celem zakazów wprowadzonych

w art. 18 ust. 5 u.t.d. jest uniemożliwienie

przedsiębiorcom wykonującym przewozy

okazjonalne osób wykonywania transportu

drogowego taksówką. Przewozy okazjonal-

ne są inną kategorią pojęciową niż „trans-

port drogowy taksówką” (zob. wyrok NSA

z 13 maja 2010 r. (sygn. akt II GSK 549/09).

Art. 18a.

[Ulgi na przejazd]

Przewoźnik wykonujący regularne przewozy
osób, poza uprawnieniami pasażerów do ulgo-
wych przejazdów określonymi w odrębnych
przepisach, uwzględnia także uprawnienia
pasażerów do innych ulgowych przejazdów,
jeżeli podmiot, który ustanawia te ulgi, ustali
z przewoźnikiem, w drodze umowy, warunki
zwrotu kosztów stosowania tych ulg.

komentarz

W art. 18a u.t.d. ustanowiona została zasada,

zgodnie z którą każdy przewoźnik wykonu-

jący regularne przewozy osób obowiązany

jest uwzględniać uprawnienia pasażerów

do ulgowych przejazdów, określone w od-

rębnych przepisach.

Przez uprawnienia pasażerów do ulgowych

przejazdów określonych w odrębnych prze-

pisach należy rozumieć uprawnienia, które

zostały określone w następujących aktach

prawnych:

1) ustawie z 20 czerwca 1992 r. o uprawnie-

niach do ulgowych przejazdów środkami

publicznego transportu zbiorowego (t.j.

Dz.U. z 2012 r. poz. 1138 ze zm.),

2) ustawie z 29 maja 1974 r. o zaopatrze-

niu inwalidów wojennych i wojskowych

oraz ich rodzin (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101,

poz. 648 ze zm.),

3) ustawie z 24 stycznia 1991 r. o komba-

tantach oraz niektórych osobach będą-

cych ofiarami represji wojennych i okresu

powojennego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1206

ze zm.),

4) ustawie z 7 września 1991 r. o systemie

oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572

ze zm.),

5) ustawie z 27 lipca 2005 r. – Prawo

o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. nr 164,

poz. 1365 ze zm.),

6) ustawie z 16 listopada 2006 r. o świadcze-

niu pieniężnym i uprawnieniach przysłu-

gujących cywilnym niewidomym ofiarom

działań wojennych (Dz.U. nr 249, poz. 1824

ze zm.),

7) ustawie z 7 września 2007 r. – o Karcie

Polaka (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1187).

Niezależnie od obowiązku stosowania ulg

ustawowych, przewoźnik drogowy może

uwzględniać także inne ulgi dla pasaże-

rów, w tym: a) ulgi handlowe, przyznane

pasażerom w sposób dobrowolny według

ustalonych przez siebie zasad (np. zniżka dla

osób do 26. roku życia bądź ulga dla senio-

rów) oraz b) ulgi, które zostały wykupione

przed podmiot trzeci, np. przez jednostkę

samorządu terytorialnego dla swoich miesz-

kańców albo przez podmiot gospodarczy dla

swoich pracowników.

W tym ostatnim przypadku przewoźnik bę-

dzie obowiązany uwzględniać te ulgi, pod

warunkiem uzgodnienia w umowie cywil-

noprawnej warunków zwrotu przewoźni-

kowi kosztów ich stosowania.

Art. 18a.

(uchylony)

Art. 18b.

[Zasady przewozów

regularnych]

1. Przewozy regularne w krajowym transporcie
drogowym wykonywane są według następują-
cych zasad:
1) do przewozu używane są wyłącznie autobu-
sy odpowiadające wymaganym ze względu na
rodzaj przewozu warunkom technicznym;
2) rozkład jazdy jest podawany do publicznej
wiadomości przez ogłoszenia na wszystkich
wymienionych w rozkładzie jazdy przystan-
kach lub dworcach autobusowych;
3) wsiadanie i wysiadanie pasażerów odbywa
się tylko na przystankach określonych
w rozkładzie jazdy;
4) należność za przejazd jest pobierana zgodnie
z cennikiem opłat, a pasażer otrzymuje

potwierdzenie wniesienia opłaty w postaci
biletu wydanego zgodnie z przepisami o kasach
rejestrujących;
5) w kasach dworcowych oraz w autobusie
znajduje się dostępny do wglądu pasażerów
opracowany przez przewoźnika lub grupę
przewoźników regulamin określający warunki
obsługi podróżnych, odprawy oraz przewozu
osób, bagażu i rzeczy;
6) cennik opłat został podany do publicznej
wiadomości przy kasach dworcowych oraz
w każdym autobusie wykonującym regularne
przewozy osób, przy czym cennik opłat musi
także zawierać ceny biletów ulgowych:
a) określone na podstawie odrębnych ustaw,
a w szczególności ustawy z dnia 20 czerwca
1992 r. o uprawnieniach do ulgowych prze-
jazdów środkami publicznego transportu
zbiorowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 1138),
b) wynikających z uprawnień pasażerów do
innych ulgowych przejazdów, jeżeli podmiot,
który ustanowił te ulgi, ustalił z przewoź-
nikiem w drodze umowy warunki zwrotu
kosztów stosowania tych ulg;
7) zgodnie z warunkami przewozu osób
określonymi w zezwoleniu, o którym mowa
w art. 18.
2. Podczas wykonywania przewozów regular-
nych zabrania się:
1) używania do przewozu:
a) innych pojazdów niż autobusy,
b) autobusów nieodpowiadających wyma-
ganym ze względu na rodzaj przewozu
warunkom technicznym;
2) korzystania z przystanków, na których nie
została zamieszczona informacja o realizowa-
nym rozkładzie jazdy zawierająca także nazwę,
adres siedziby przewoźnika i numer telefonu
przewoźnika lub niezgodnie z podanymi w tej
informacji dniami i godzinami odjazdów;
3) zabierania i wysadzania pasażerów poza
przystankami określonymi w rozkładzie jazdy;
4) pobierania należności za przejazd niezgod-
nie z cennikiem opłat podanym do publicznej
wiadomości pasażerów;
5) naruszania warunków przewozu osób
określonych w zezwoleniu, o którym mowa
w art. 18.

komentarz

Wykonywanie regularnych przewozów

osób w krajowym transporcie drogowym

powinno odbywać się według określonych

w art. 18b ust. 1 u.t.d. zasad:

1) przewozy mogą być wykonywane tylko

i wyłącznie autobusem, czyli zgodnie

z definicją zawartą w art. 2 pkt 41 usta-

wy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu

drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1137 ze

zm.) pojazdem samochodowym przezna-

czonym konstrukcyjnie do przewozu wię-

cej niż 9 osób łącznie z kierowcą, spełnia-

jącym ponadto odpowiednie wymagania

techniczne ze względu na rodzaj wykony-

wanego przewozu (np. inne wymagania

dla autobusów wykorzystywanych w ko-

munikacji miejskiej),

2) rozkład jazdy jest podawany do publicz-

nej wiadomości poprzez ogłoszenie na

wszystkich wymienionych w rozkładzie

jazdy przystankach lub dworcach autobu-

sowych, celem umożliwienia pasażerom

zapoznania się z jego treścią, natomiast

w zakresie podanym do wiadomości pu-

blicznej przewoźnik drogowy, zgodnie

z art. 3 ust. 1 ustawy z 15 listopada 1984 r.

– Prawo przewozowe (t.j. Dz.U. z 2012 r.

poz. 1173 ze zm.) jest obowiązany do prze-

wozu osób (szerzej nt. w komentarzu

do art. 3 ustawy – Prawo przewozowe;

[w]: D. Ambrożuk, D. Dąbrowski, K. Weso-

łowski „Prawo przewozowe. Komentarz”,

wyd. LEX 2014.),

3) ze względów bezpieczeństwa ruchu dro-

gowego, wsiadanie i wysiadanie pasaże-

rów może odbywać się tylko na przystan-

kach oznaczonych w sposób określony

w przepisach ustawy – Prawo o ruchu

drogowym i zamieszczonych w rozkła-

dzie jazdy,

4) należność za przejazd jest pobierana

zgodnie z cennikiem opłat, a pasażer

otrzymuje potwierdzenie wniesienia

opłaty w postaci biletu wydanego zgod-

nie z przepisami o kasach rejestrujących,

który potwierdza zawarcie umowy prze-

wozu,

5) w kasach dworcowych oraz w autobu-

sie powinien znajdować się dostępny do

wglądu pasażerów, opracowany przez

przewoźnika lub grupę przewoźników

regulamin, określający warunki obsłu-

gi podróżnych, odprawy oraz przewozu

osób, bagażu i rzeczy,

6) cennik opłat powinien zostać podany do

publicznej wiadomości przy kasach dwor-

cowych oraz w każdym autobusie wyko-

nującym regularne przewozy osób, przy

czym cennik opłat musi także zawierać

ceny biletów ulgowych,

7) przewozy osób należy wykonywać zgod-

nie z warunkami określonymi w zezwo-

leniu, zwłaszcza zgodnie z: rozkładem

jazdy, ustalonym przebiegiem trasy li-

nii komunikacyjnej oraz miejscami prze-

znaczonymi do wsiadania i wysiadania

pasażerów.

Niezależnie od powyższych zasad wykony-

wania przewozów regularnych, w art. 18

ust. 2 u.t.d. zawarto wykaz czynów zabro-

nionych podczas realizacji tych przewozów,

których naruszenie zagrożone jest karami

pieniężnymi. Zakazy obejmują:

1) używanie do przewozu innych pojazdów

niż autobusy bądź autobusu, który nie

odpowiada wymaganym warunkom tech-

nicznym ze względu na rodzaj wykonywa-

nego przewozu regularnego – sankcjono-

wane karą pieniężną w wysokości 5000 zł,

2) korzystanie z przystanków, na których

nie została zamieszczona informacja

o realizowanym rozkładzie jazdy zawie-

rająca także nazwę, adres siedziby prze-

woźnika i numer telefonu przewoźnika

lub niezgodnie z podanymi w tej infor-

macji dniami i godzinami odjazdów (nie

jest sankcjonowane przepisami ustawy

o transporcie drogowym),

3) zabieranie i wysadzanie pasażerów poza

przystankami określonymi w rozkładzie

jazdy (sankcjonowane karą pieniężną

w wysokości 3000 zł),

4) pobieranie należności za przejazd nie-

zgodnie z cennikiem opłat podanym do

publicznej wiadomości pasażerów (sank-

cjonowane karą pieniężną w wysokości

1000 zł nakładaną na kierującego pojaz-

dem lub w wysokości 2000 zł – na prze-

woźnika drogowego),

5) naruszanie warunków przewozu osób

określonych w zezwoleniu, o którym

mowa w art. 18 (sankcjonowane karą pie-

niężną w wysokości od 500 zł do 3000 zł).

Art. 18b.

(uchylony).

Art. 19.

[Przewozy kabotażowe osób]

1. Wykonywanie przewozu kabotażowego na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez
podmiot:
1) mający siedzibę w państwie innym niż
państwo członkowskie Unii Europejskiej,
Konfederacja Szwajcarska lub państwo
członkowskie Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) – strona umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub
2) wykorzystujący do przewozu pojazd zare-
jestrowany w państwie innym niż państwo
członkowskie Unii Europejskiej, Konfedera-
cja Szwajcarska lub państwo członkowskie
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) – strona umowy o Europejskim Obsza-
rze Gospodarczym
– wymaga uzyskania zezwolenia na przewóz
kabotażowy, które wydaje, w drodze decyzji
administracyjnej, Główny Inspektor Transportu
Drogowego. Przepisy art. 22 ust. 1 stosuje się
odpowiednio.
2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje
się na wniosek przewoźnika drogowego
złożony na piśmie lub w postaci dokumentu
elektronicznego, pod warunkiem dołączenia do
niego co najmniej dwóch pozytywnych opinii
organizacji o zasięgu ogólnokrajowym zrzesza-
jących przewoźników drogowych.
3. Główny Inspektor Transportu Drogowego,
w drodze decyzji administracyjnej, wydaje
zakaz wykonywania przewozu kabotażowego
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dla
przewoźnika niemającego tu siedziby, jeżeli
przewoźnik podczas przewozu kabotażowego
wielokrotnie naruszył przepisy rozporządze-
nia (WE) nr 1073/2009 lub inne wspólnotowe
albo krajowe przepisy w zakresie transportu
drogowego.
4. Zakaz, o którym mowa w ust. 3, obowiązuje
przez okres 2 lat od dnia uprawomocnienia się
decyzji o jego wydaniu.

komentarz

Pojęcie przewozu kabotażowego oraz wa-

runki jego wykonywania na terytorium Unii

komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

2) polega on na przewozie osób do miejsca

docelowego, natomiast jazda powrotna

jest jazdą bez osób (podróżnych) albo

3) polega on na jeździe bez osób do miejsca

docelowego i odebraniu oraz przewie-

zieniu do miejsca początkowego grupy

osób, która przez tego samego przewoź-

nika drogowego została przewieziona do

miejsca docelowego.

Zezwolenie na wykonywanie przewozów

okazjonalnych w krajowym transporcie

drogowym nie jest wymagane. W art. 18

ust. 4a i 4b u.t.d. zawarto pewne ograni-

czenie co do możliwości wykonywania

przewozów okazjonalnych samochodem

osobowym. Przewóz ten nie może być wy-

konywany pojazdem samochodowym prze-

znaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie

więcej niż 7 osób łącznie z kierowcą, chyba

że odbywa się pojazdem zabytkowym albo

samochodem osobowym, będącym w po-

siadaniu podmiotu prowadzącego działal-

ność gospodarczą w zakresie przewozów

okazjonalnych.

Ponadto w art. 18 ust. 5 u.t.d., w przypadku

wykonywania przewozów okazjonalnych

w krajowym transporcie drogowym, po-

jazdem samochodowym przeznaczonym

konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż

9 osób łącznie z kierowcą, wprowadzono za-

kaz: umieszczania i używania taksometru,

umieszczania na pojeździe danych identy-

fikujących podmiot świadczący takie usługi

oraz umieszczania na dachu pojazdu lamp

i innych urządzeń technicznych. Regulacja

zawarta w tym ustępie ma na celu prze-

ciwdziałanie wprowadzeniu w błąd poten-

cjalnych klientów, którzy mogą uważać, że

odbywają podróż taksówką, a w istocie od-

bywają podróż pojazdem, który nie posiada

standardów wymaganych dla taksówki, zaś

kierujący pojazdem nie ma kwalifikacji wy-

maganych przy transporcie drogowym tak-

sówką (zob. wyrok NSA z 12 kwietnia 2012 r.,

sygn. akt II GSK 287/11).

W orzecznictwie sądów administracyjnych,

dotyczącym interpretacji i stosowania prze-

pisu art. 18 ust. 5 u.t.d., wskazuje się na licz-

ne próby omijania ustawowych zakazów.

Poniżej omówimy wybrane orzeczenia.

1. Sądy wielokrotnie odnosiły się do kwe-

stii umieszczania i używania taksometru.

„Pod pojęciem taksometr, należy rozu-

mieć takie urządzenie techniczne, które

służy obliczeniu według ustalonej taryfy

należności za przejazd” – tak stwierdził

NSA w wyroku z 5 lutego 2014 r. (sygn.

akt II GSK 2014/11). „Dalmierz połączony

z kasą fiskalną jest urządzeniem równo-

ważnym dla taksometru, gdyż służy temu

samemu celowi co taksometr, a więc dla

wyliczania należności za wykonany tak-

sówką przewóz osób, na co wymagana jest

licencja” – wynika z uzasadnienia wyro-

ku WSA w Warszawie z 3 kwietnia 2012 r.

(sygn. akt VI SA/Wa 190/12).

2. W orzecznictwie często pojawia się też

kwestia prób omijania umieszczania na

pojeździe danych identyfikujących pod-

miot świadczący przewozy okazjonal-

ne. „Przepis art. 18 ust. 5 pkt. 2 u.t.d. nie

może być rozumiany w taki sposób, iż

do naruszenia zawartego w nim zakazu

dochodzi tylko wtedy, gdy nazwa przed-

siębiorcy umieszczona na pojeździe jest

tożsama z firmą pod jaką przedsiębiorca

figuruje we właściwym rejestrze” – orzekł

NSA w wyroku z 11 lipca 2012 r. (sygn. akt

II GSK 1138/11). „Umieszczenie na boku

pojazdu oraz klapie jego silnika napisu

z numerem telefonu stanowi naruszenia

zakazu umieszczania na pojeździe ozna-

czeń wymienionych w art. 18 ust. 5 pkt 2

u.t.d.” – wynika z wyroku NSA z 4 wrze-

śnia 2012 r. (sygn. akt II GSK 1956/11).

3. Liczne są też próby umieszczania na

dachu pojazdu lamp i innych urządzeń

technicznych. „Czynnikiem decydującym

o uznaniu umieszczonego urządzenia na

dachu pojazdu urządzenia za urządzenie

techniczne, jest aby w odbiorze skiero-

wanym do nieograniczonej liczby osób

tego rodzaju oznaczenie wywarło lub mo-

gło wywrzeć wrażenie, że pojazd może

zatrzymać się w celu zawarcia umowy

przewozu” – wynika z wyroku NSA z 14

lutego 2012 r. (sygn. akt II GSK 1557/10).

„Nie ma znaczenia prawnego ustalenie,

czy znajdujące się na dachu samocho-

du urządzenie to plafon czy baner, czy

jest podłączony do instalacji elektrycz-

nej, czy nie, w jaki sposób jest mocowany,

czy jest to urządzenie techniczne proste,

czy skomplikowane” – tak wskazał NSA

w wyroku z 13 października 2011 r. (sygn.

akt II GSK 1037/10).

Należy podzielić pogląd wyrażony w orzecz-

nictwie, że celem zakazów wprowadzonych

w art. 18 ust. 5 u.t.d. jest uniemożliwienie

przedsiębiorcom wykonującym przewozy

okazjonalne osób wykonywania transportu

drogowego taksówką. Przewozy okazjonal-

ne są inną kategorią pojęciową niż „trans-

port drogowy taksówką” (zob. wyrok NSA

z 13 maja 2010 r. (sygn. akt II GSK 549/09).

Art. 18a.

[Ulgi na przejazd]

komentarz

W art. 18a u.t.d. ustanowiona została zasada,

zgodnie z którą każdy przewoźnik wykonu-

jący regularne przewozy osób obowiązany

jest uwzględniać uprawnienia pasażerów

do ulgowych przejazdów, określone w od-

rębnych przepisach.

Przez uprawnienia pasażerów do ulgowych

przejazdów określonych w odrębnych prze-

pisach należy rozumieć uprawnienia, które

zostały określone w następujących aktach

prawnych:

1) ustawie z 20 czerwca 1992 r. o uprawnie-

niach do ulgowych przejazdów środkami

publicznego transportu zbiorowego (t.j.

Dz.U. z 2012 r. poz. 1138 ze zm.),

2) ustawie z 29 maja 1974 r. o zaopatrze-

niu inwalidów wojennych i wojskowych

oraz ich rodzin (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101,

poz. 648 ze zm.),

3) ustawie z 24 stycznia 1991 r. o komba-

tantach oraz niektórych osobach będą-

cych ofiarami represji wojennych i okresu

powojennego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1206

ze zm.),

4) ustawie z 7 września 1991 r. o systemie

oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572

ze zm.),

5) ustawie z 27 lipca 2005 r. – Prawo

o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. nr 164,

poz. 1365 ze zm.),

6) ustawie z 16 listopada 2006 r. o świadcze-

niu pieniężnym i uprawnieniach przysłu-

gujących cywilnym niewidomym ofiarom

działań wojennych (Dz.U. nr 249, poz. 1824

ze zm.),

7) ustawie z 7 września 2007 r. – o Karcie

Polaka (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1187).

Niezależnie od obowiązku stosowania ulg

ustawowych, przewoźnik drogowy może

uwzględniać także inne ulgi dla pasaże-

rów, w tym: a) ulgi handlowe, przyznane

pasażerom w sposób dobrowolny według

ustalonych przez siebie zasad (np. zniżka dla

osób do 26. roku życia bądź ulga dla senio-

rów) oraz b) ulgi, które zostały wykupione

przed podmiot trzeci, np. przez jednostkę

samorządu terytorialnego dla swoich miesz-

kańców albo przez podmiot gospodarczy dla

swoich pracowników.

W tym ostatnim przypadku przewoźnik bę-

dzie obowiązany uwzględniać te ulgi, pod

warunkiem uzgodnienia w umowie cywil-

noprawnej warunków zwrotu przewoźni-

kowi kosztów ich stosowania.

Art. 18a.

(uchylony)

Art. 18b.

[Zasady przewozów

regularnych]

komentarz

Wykonywanie regularnych przewozów

osób w krajowym transporcie drogowym

powinno odbywać się według określonych

w art. 18b ust. 1 u.t.d. zasad:

1) przewozy mogą być wykonywane tylko

i wyłącznie autobusem, czyli zgodnie

z definicją zawartą w art. 2 pkt 41 usta-

wy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu

drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1137 ze

zm.) pojazdem samochodowym przezna-

czonym konstrukcyjnie do przewozu wię-

cej niż 9 osób łącznie z kierowcą, spełnia-

jącym ponadto odpowiednie wymagania

techniczne ze względu na rodzaj wykony-

wanego przewozu (np. inne wymagania

dla autobusów wykorzystywanych w ko-

munikacji miejskiej),

2) rozkład jazdy jest podawany do publicz-

nej wiadomości poprzez ogłoszenie na

wszystkich wymienionych w rozkładzie

jazdy przystankach lub dworcach autobu-

sowych, celem umożliwienia pasażerom

zapoznania się z jego treścią, natomiast

w zakresie podanym do wiadomości pu-

blicznej przewoźnik drogowy, zgodnie

z art. 3 ust. 1 ustawy z 15 listopada 1984 r.

– Prawo przewozowe (t.j. Dz.U. z 2012 r.

poz. 1173 ze zm.) jest obowiązany do prze-

wozu osób (szerzej nt. w komentarzu

do art. 3 ustawy – Prawo przewozowe;

[w]: D. Ambrożuk, D. Dąbrowski, K. Weso-

łowski „Prawo przewozowe. Komentarz”,

wyd. LEX 2014.),

3) ze względów bezpieczeństwa ruchu dro-

gowego, wsiadanie i wysiadanie pasaże-

rów może odbywać się tylko na przystan-

kach oznaczonych w sposób określony

w przepisach ustawy – Prawo o ruchu

drogowym i zamieszczonych w rozkła-

dzie jazdy,

4) należność za przejazd jest pobierana

zgodnie z cennikiem opłat, a pasażer

otrzymuje potwierdzenie wniesienia

opłaty w postaci biletu wydanego zgod-

nie z przepisami o kasach rejestrujących,

który potwierdza zawarcie umowy prze-

wozu,

5) w kasach dworcowych oraz w autobu-

sie powinien znajdować się dostępny do

wglądu pasażerów, opracowany przez

przewoźnika lub grupę przewoźników

regulamin, określający warunki obsłu-

gi podróżnych, odprawy oraz przewozu

osób, bagażu i rzeczy,

6) cennik opłat powinien zostać podany do

publicznej wiadomości przy kasach dwor-

cowych oraz w każdym autobusie wyko-

nującym regularne przewozy osób, przy

czym cennik opłat musi także zawierać

ceny biletów ulgowych,

7) przewozy osób należy wykonywać zgod-

nie z warunkami określonymi w zezwo-

leniu, zwłaszcza zgodnie z: rozkładem

jazdy, ustalonym przebiegiem trasy li-

nii komunikacyjnej oraz miejscami prze-

znaczonymi do wsiadania i wysiadania

pasażerów.

Niezależnie od powyższych zasad wykony-

wania przewozów regularnych, w art. 18

ust. 2 u.t.d. zawarto wykaz czynów zabro-

nionych podczas realizacji tych przewozów,

których naruszenie zagrożone jest karami

pieniężnymi. Zakazy obejmują:

1) używanie do przewozu innych pojazdów

niż autobusy bądź autobusu, który nie

odpowiada wymaganym warunkom tech-

nicznym ze względu na rodzaj wykonywa-

nego przewozu regularnego – sankcjono-

wane karą pieniężną w wysokości 5000 zł,

2) korzystanie z przystanków, na których

nie została zamieszczona informacja

o realizowanym rozkładzie jazdy zawie-

rająca także nazwę, adres siedziby prze-

woźnika i numer telefonu przewoźnika

lub niezgodnie z podanymi w tej infor-

macji dniami i godzinami odjazdów (nie

jest sankcjonowane przepisami ustawy

o transporcie drogowym),

3) zabieranie i wysadzanie pasażerów poza

przystankami określonymi w rozkładzie

jazdy (sankcjonowane karą pieniężną

w wysokości 3000 zł),

4) pobieranie należności za przejazd nie-

zgodnie z cennikiem opłat podanym do

publicznej wiadomości pasażerów (sank-

cjonowane karą pieniężną w wysokości

1000 zł nakładaną na kierującego pojaz-

dem lub w wysokości 2000 zł – na prze-

woźnika drogowego),

5) naruszanie warunków przewozu osób

określonych w zezwoleniu, o którym

mowa w art. 18 (sankcjonowane karą pie-

niężną w wysokości od 500 zł do 3000 zł).

Art. 18b.

(uchylony).

Art. 19.

[Przewozy kabotażowe osób]

komentarz

Pojęcie przewozu kabotażowego oraz wa-

runki jego wykonywania na terytorium Unii

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

7 / 8

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

Europejskiej zostały określone w przepi-

sach wspólnotowych. W przypadku prze-

wozu osób jest to rozporządzanie (WE)

nr 1073/2009 z 21 października 2009 r.

w sprawie wolnych zasad dostępu do mię-

dzynarodowego rynku usług autokarowych

i autobusowych i zmieniających rozporzą-

dzenie (WE) nr 561/2006 (Dz.Urz. UE z 2006 r.

L 300, s. 88 ze zm.).

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 7

tego rozporządzenia przewóz kabotażowy

oznacza:

– krajowe usługi zarobkowego przewozu

drogowego osób wykonywane tymczaso-

wo przez przewoźnika w przyjmującym

państwie członkowskim albo

– zabieranie i dowożenie pasażerów w tym

samym państwie członkowskim, w ra-

mach międzynarodowej usługi regular-

nej, zgodnie z przepisami rozporządzenia

wspólnotowego, pod warunkiem że nie

jest to główny cel tej usługi.

Każdy przewoźnik, który zarobkowo

świadczy usługi przewozu drogowego

osób oraz który posiada licencję wspól-

notową, jest dopuszczony do wykonywa-

nia przewozów kabotażowych, na warun-

kach określonych w przepisach rozdziału

IV – „Kabotaż” rozporządzenia (WE), bez

dyskryminacji na przynależność pań-

stwową przewoźnika lub miejsce siedziby.

W świetle tych przepisów zezwala się na

wykonywanie przewozów kabotażowych

w następującym zakresie:

1) szczególnych usług regularnych (czy-

li przewozów regularnych specjalnych

w rozumieniu ustawy o transporcie dro-

gowym), pod warunkiem że są one objęte

umową między organizatorem a prze-

woźnikiem,

2) usług okazjonalnych (czyli przewozów

okazjonalnych w rozumieniu ustawy

o transporcie drogowym), wykonywanych

na podstawie formularza jazdy,

3) usług regularnych (czyli przewozów re-

gularnych w rozumieniu ustawy o trans-

porcie drogowym) wykonywanych przez

przewoźnika niemającego siedziby

w przyjmującym państwie członkowskim,

w ramach międzynarodowej usługi regu-

larnej, z wyjątkiem usług realizowanych

w komunikacji miejskiej.

Wykonywanie przewozów kabotażowych

podlega przepisom krajowym obowiązują-

cym w określonych dziedzinach w przyjmu-

jącym państwie członkowskim oraz prze-

pisom dyrektywy 96/71/WE Parlamentu

Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1996 r.

dotyczącej delegowania pracowników w ra-

mach świadczenia usług.

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przy-

padku wykonywania przewozów kabota-

żowych na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej przez przewoźnika nie mającego

siedziby na terytorium UE oraz pojazdem

zarejestrowanym w innym państwie niż

państwo członkowskie UE. Warunkiem ich

wykonywania jest posiadanie przez prze-

woźnika zagranicznego zezwolenia na wy-

konywanie przewozów kabotażowych. Za-

sady wydawania tego zezwolenia zostały

określone w art. 19 u.t.d. Istotnym warun-

kiem ubiegania się o zezwolenie jest dołą-

czenie do wniosku składanego przez prze-

woźnika zagranicznego co najmniej dwóch

pozytywnych opinii organizacji o zasięgu

ogólnokrajowym, zrzeszających przewoź-

ników drogowych w Polsce. Jednocześnie

wymogiem uniemożliwiającym wydanie

tego zezwolenia jest obowiązujący zakaz

wykonywania przez przewoźnika zagra-

nicznego przewozów kabotażowych, z uwa-

gi na wielokrotne naruszenie przepisów

wspólnotowych lub przepisów krajowych,

związanych z wykonywanie transportu dro-

gowego. Zakaz, zgodnie z art. 19 ust. 4 u.t.d.,

obowiązuje przez okres dwóch lat od dnia,

w którym decyzja o jego ustanowieniu stała

się ostateczna.

Organem uprawnionym do wydawania ze-

zwoleń na przewozy kabotażowe oraz de-

cyzji o zakazie wykonywania przewozu ka-

botażowego na terytorium RP jest główny

inspektor transportu drogowego.

Wykonywanie przewozu kabotażowego na

terytorium RP bez wymaganego zezwo-

lenia sankcjonowane jest karą pieniężną

w wysokości 10 000 zł (określoną pod liczbą

porządkową 3.5 w załączniku nr 3 do u.t.d.).

Karze tej podlega zagraniczny przewoźnik

drogowy, który nie ma siedziby w państwie

członkowskim UE, Konfederacji Szwajcar-

skiej lub państwie członkowskim Europej-

skiego Porozumienia o Wolnym Handlu

(EFTA) – stron umowy o Europejskim Ob-

szarze Gospodarczym. Takiej samej karze

podlega każdy przewoźnik zagraniczny,

który wykonuje przewozy kabotażowe nie-

zgodnie z warunkami określonymi dla tego

przewozu (lp. 3.6 załącznika nr 3 do u.t.d.),

czyli z naruszeniem:

a) przepisów rozporządzenia (WE)

nr 1073/2009 – w przypadku przewoźni-

ków mających siedzibę na terytorium UE,

b) postanowień zawartych w zezwoleniu

na przewozy kabotażowe – w przypadku

przewoźników niemających siedziby na

terytorium UE.

Art. 19a.

[Zezwolenie na wykonywanie

międzynarodowego przewozu osób

pojazdem samochodowym]

1. Minister właściwy do spraw transportu
może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić
wymóg posiadania zezwolenia na wykonywa-
nie międzynarodowego transportu drogowego
osób na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
pojazdem samochodowym przeznaczonym
konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż
9 osób łącznie z kierowcą przez zagranicznych
przewoźników z niektórych państw mając na
uwadze zasadę wzajemności.
2. Przepis ust. 1 stosuje się również w przy-
padku przejazdu pojazdu samochodowego bez
osób podróżnych.
3. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1,
wydaje, w drodze decyzji administracyjnej,
Główny Inspektor Transportu Drogowego.

komentarz

Artykuł 19a ust. 1 u.t.d. upoważnia mi-

nistra właściwego do spraw transportu

do wprowadzenia obowiązku posiada-

nia przez zagranicznego przewoźnika

drogowego zezwolenia na wykonywanie

międzynarodowego transportu drogowe-

go osób na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej pojazdem samochodowym prze-

znaczonym konstrukcyjnie do przewozu

nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.

Powyższy obowiązek może zostać wpro-

wadzony jedynie na zasadzie wzajem-

ności, czyli zasadniczo dopiero wtedy,

gdy w innym państwie zostanie usta-

nowiony wymóg posiadania takiego ze-

zwolenia i będzie miał on zastosowanie

do polskich przewoźników drogowych,

wjeżdżających na terytorium tego pań-

stwa. W przypadku podjęcia takiej decy-

zji, organem właściwym do wydawania

ww. zezwoleń będzie główny inspektor

transportu drogowego.

Do tej pory nie zaistniały okoliczności, któ-

re upoważniałyby ministra właściwego do

spraw transportu do ustanowienia powyż-

szego obowiązku.

Art. 20.

[Treść i wzory zezwoleń na

przewozy osób]

1. W zezwoleniu określa się w szczególności:
1) warunki wykonywania przewozów;
2) przebieg trasy przewozów, w tym miej-
scowości, w których znajdują się miejsca
początkowe i docelowe przewozów;
3) miejscowości, w których znajdują się przy-
stanki – przy przewozach regularnych osób.
1a. Załącznikiem do zezwolenia, o którym
mowa w ust. 1, jest obowiązujący rozkład
jazdy.
2. Minister właściwy do spraw transportu
określi, w drodze rozporządzenia, wzór zezwo-
lenia, o którym mowa w art. 19a, oraz wzór
zezwolenia i wypisu z zezwolenia, o którym
mowa w art. 18, uwzględniając zakres niezbęd-
nych danych dotyczących realizacji usług
transportowych.

komentarz

Przepis ten określa niezbędne elementy, ja-

kie powinny znaleźć się w treści zezwolenia

na wykonywanie przewozów regularnych,

przewozów regularnych specjalnych oraz

przewozów kabotażowych. W zezwoleniu po-

winny zostać określone: warunki wykonywa-

nia przewozów oraz przebieg trasy przewo-

zów (obejmujący co najmniej miejscowości,

w których znajdują się miejsca początkowe

i docelowe przewozów), a w przewozach re-

gularnych osób – także miejscowości, w któ-

rych znajdują się przystanki.

Załącznikiem do zezwolenia jest rozkład

jazdy, zaproponowany przez przewoźnika

i uwzględniający wszystkie przystanki, go-

dziny odjazdów środków transportowych,

długość linii komunikacyjnej – podaną w ki-

lometrach, odległości między przystankami,

kursy oraz liczbę pojazdów niezbędnych do

wykonywania przewozów. Rozkład jazdy

stanowi integralną część każdego zezwo-

lenia, za wyjątkiem zezwolenia na przewóz

kabotażowy, wykonywanego w formie usług

okazjonalnych.

Za wykonywanie przewozu osób bez obo-

wiązującego rozkładu jazdy na przewoź-

nika drogowego nakłada się karę pienięż-

ną w wysokości 2000 zł (tj. karę określoną

pod liczbą porządkową 2.3 w załączniku

nr 3 do u.t.d.).

Ust. 2 w art. 20 u.t.d. zawiera upoważnienie

dla ministra właściwego do spraw trans-

portu do określenia wzorów zezwoleń na

wykonywanie przewozów osób oraz wy-

pisów z tych zezwoleń. Realizacja tego

upoważnienia nastąpiła poprzez wydanie

rozporządzenia ministra infrastruktury

i rozwoju z 6 marca 2014 r. w sprawie wzo-

rów zezwoleń na wykonywanie krajowego

i międzynarodowego przewozu drogowego

osób i wypisów z zezwoleń (Dz.U. z 2014 r.

poz. 402).

Art. 20a.

[Odstępstwo od warunków

określonych w zezwoleniu]

1. Warunków określonych w zezwoleniu,
o którym mowa w art. 18, nie stosuje się
w przypadku wystąpienia niezależnych od
przedsiębiorcy okoliczności uniemożliwia-
jących wykonywanie przewozów zgodnie
z określonym w zezwoleniu przebiegiem trasy
przewozów, w szczególności awarii sieci, robót
drogowych, lub blokad drogowych.
2. W przypadku gdy okoliczności uniemożli-
wiające wykonywanie przewozów, o których
mowa w ust. 1, trwają dłużej niż 14 dni, organ
właściwy w sprawach zezwoleń, na wniosek
przedsiębiorcy, wydaje decyzję w sprawie
odstępstwa od warunków określonych
w zezwoleniu.
3. Decyzja, o której mowa w ust. 2, nie może
być wydana na okres dłuższy niż okres ważno-
ści zezwolenia.
4. Przepisy art. 20 i 22 stosuje się odpowiednio.

komentarz

Wystąpienie niezależnych od przewoźnika

drogowego okoliczności uniemożliwiają-

cych wykonanie przewozu osób stanowi

podstawę do odstępstwa od warunków

przewozów określonych w zezwoleniu.

Do okoliczności uniemożliwiających wy-

konanie przewozu zgodnie z przebiegiem

trasy przewozu należy zaliczyć, zgodnie

z art. 20a ust. 1 u.t.d., m.in. awarię sieci

(związaną z infrastrukturą techniczną),

roboty drogowe czy blokadę drogową (np.

manifestacja, wypadek drogowy, czynniki

atmosferyczne itd.).

Jeżeli okoliczności uniemożliwiające wy-

konanie przewozu zgodnie z rozkładem

jazdy trwają dłużej niż 14 dni, wówczas

przewoźnik jest zobowiązany do wystą-

pienia do organu wydającego zezwolenie

z wnioskiem o tymczasowe odstępstwo

od warunków określonych w zezwoleniu.

Okres ważności udzielonego odstępstwa

nie może być dłuższy niż termin ważno-

ści zezwolenia.

Do postępowania administracyjnego

w sprawie zezwolenia na odstępstwo od

warunków określonych w zezwoleniu będą

miały zastosowanie odpowiednie przepisy

określające treść zezwolenia (art. 20 u.t.d.)

oraz przepisy określające co powinien za-

wierać wniosek o jego wydanie i jaka doku-

mentacja powinna być do niego dołączona

(art. 22 u.t.d.).

Art. 21.

[ Termin ważności zezwoleń

na przewozy osób]

1. Zezwolenie, o którym mowa w art. 18,
wydaje się, na wniosek przedsiębiorcy, na czas
nie dłuższy niż:
1) 5 lat – na wykonywanie przewozów regular-
nych lub przewozów regularnych specjalnych;
1)* 5 lat – na wykonywanie przewozów regu-
larnych specjalnych lub międzynarodowych
przewozów regularnych;
2) rok – na wykonywanie przewozów wahadło-
wych lub przewozów okazjonalnych.
2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1,
dołącza się kopię zezwolenia na wykonywanie
zawodu przewoźnika drogowego lub licencji
i dokumenty, o których mowa w art. 22.
3. Po upływie okresu, o którym mowa w ust.
1 pkt 1, zezwolenie przedłuża się, na wniosek
przedsiębiorcy, na okres nieprzekraczający
5 lat, o ile nie zaistniały okoliczności, o których
mowa w art. 23 pkt 2 i art. 24 ust. 4.

komentarz

Zezwolenia na wykonywanie przewozów

osób wydawane są na czas określony. Ze-

zwolenia na przewozy regularne i przewozy

regularne specjalne wydaje się na okres nie

dłuższy niż 5 lat, natomiast zezwolenia na

przewozy wahadłowe oraz przewozy oka-

zjonalne wydaje się na okres nie dłuższy niż

1 rok. Warunkiem uzyskania zezwolenia na

przewóz osób jest posiadanie przez prze-

woźnika drogowego zezwolenia na wyko-

nywanie zawodu przewoźnika drogowego.

Na podstawie art. 21 ust. 3 u.t.d. dopusz-

cza się możliwość przedłużenia ważności

dotychczasowego zezwolenia, co jest nie-

zwykle istotne przy wykonywaniu przewo-

zów regularnych i regularnych specjalnych,

które umożliwiają zapewnienie ciągłości

w zakresie świadczonych usług przewozu

osób. Choć w przepisach ustawy mowa jest

o przedłużeniu dotychczasowego zezwole-

nia, to w praktyce następuje to poprzez wy-

danie nowego zezwolenia, ze szczególnym

uwzględnieniem terminu wygaśnięcia do-

tychczasowego zezwolenia i rozpoczęciem

biegu terminu ważności nowego zezwo-

lenia, tak aby nie było przerwy w zakresie

świadczonych przez przewoźnika usług

transportowych.

Należy zauważyć, że zgodnie z przepi-

sem przejściowym, tj. art. 79 ust. 2 ustawy

z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transpor-

cie zbiorowym (Dz.U. z 2011 r. nr 5, poz. 13 ze

zm.), zezwolenia na podejmowanie i wyko-

nywanie działalności w zakresie krajowego

regularnego przewozu osób w transporcie

drogowym mogą być wydawane na okres

nie dłuższy niż do 31 grudnia 2016 r. Ozna-

cza to, że po 1 stycznia 2012 r. zezwolenia

na przewozy regularne powinny być wy-

dawane na okres krótszy niż 5 lat. Zezwo-

lenia wydane z terminem obowiązywania

po 1 stycznia 2017 r. są zagrożone sankcją

nieważności.

[przykład 4]

PRenuMeRaTa:

Cena prenumeraty DZIENNIKA GAZETA PRAWNA: Wersja Standard – miesięczna (styczeń 2015 r.): 100,00 zł: – styczeń–grudzień 2015 r.: 1146,00 zł: Wersja Premium – miesięczna
(styczeń 2015 r.): 116,00 zł – styczeń–grudzień 2015 r.: 1347,00 zł. Wszystkie ceny brutto (zawierają 8% VAT). Więcej informacji na stronie www.gazetaprawna.pl/prenumerata

PRZYKŁaD 4

Przedłużenie umowy

Przewoźnik drogowy wystąpił do starosty z wnioskiem o przedłużenie o kolejne 5 lat zezwolenia
na wykonywanie regularnych przewozów osób w krajowym transporcie drogowym. Termin ważno-
ści dotychczasowego zezwolenia upływał 25 września 2014 r. Starosta nie zgodził się jednak wydać
zezwolenia na okres wskazany przez wnioskodawcę. W świetle prawa miał do tego prawo.
Wskazany w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym termin 5 lat jest jedynie granicz-
nym terminem, na jaki przedsiębiorca może otrzymać zezwolenie. Z przepisu tego nie wynika
dla organu obowiązek wydania zezwolenia na cały okres 5 lat, mimo złożenia takiego wniosku.
Organ może ten termin skrócić (zob. wyrok WSA z 12 czerwca 2013 r., sygn. akt III SA/Po 648/13).
Co więcej, w tym przypadku jest to nawet konieczne, gdyż po 31 grudnia 2011 r. zezwolenia na
przewozy regularne nie mogą zostać wydane na okres dłuższy niż do 31 grudnia 2016 r. Wynika to
expressis verbis z art. 79 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.

* W brzmieniu, które obowiązywać zacznie od 1 stycznia 2017 r.

Komentarze

Dziennik Gazeta Prawna, 27 stycznia 2015 nr 17 (3910)

gazetaprawna.pl

Europejskiej zostały określone w przepi-

sach wspólnotowych. W przypadku prze-

wozu osób jest to rozporządzanie (WE)

nr 1073/2009 z 21 października 2009 r.

w sprawie wolnych zasad dostępu do mię-

dzynarodowego rynku usług autokarowych

i autobusowych i zmieniających rozporzą-

dzenie (WE) nr 561/2006 (Dz.Urz. UE z 2006 r.

L 300, s. 88 ze zm.).

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 7

tego rozporządzenia przewóz kabotażowy

oznacza:

– krajowe usługi zarobkowego przewozu

drogowego osób wykonywane tymczaso-

wo przez przewoźnika w przyjmującym

państwie członkowskim albo

– zabieranie i dowożenie pasażerów w tym

samym państwie członkowskim, w ra-

mach międzynarodowej usługi regular-

nej, zgodnie z przepisami rozporządzenia

wspólnotowego, pod warunkiem że nie

jest to główny cel tej usługi.

Każdy przewoźnik, który zarobkowo

świadczy usługi przewozu drogowego

osób oraz który posiada licencję wspól-

notową, jest dopuszczony do wykonywa-

nia przewozów kabotażowych, na warun-

kach określonych w przepisach rozdziału

IV – „Kabotaż” rozporządzenia (WE), bez

dyskryminacji na przynależność pań-

stwową przewoźnika lub miejsce siedziby.

W świetle tych przepisów zezwala się na

wykonywanie przewozów kabotażowych

w następującym zakresie:

1) szczególnych usług regularnych (czy-

li przewozów regularnych specjalnych

w rozumieniu ustawy o transporcie dro-

gowym), pod warunkiem że są one objęte

umową między organizatorem a prze-

woźnikiem,

2) usług okazjonalnych (czyli przewozów

okazjonalnych w rozumieniu ustawy

o transporcie drogowym), wykonywanych

na podstawie formularza jazdy,

3) usług regularnych (czyli przewozów re-

gularnych w rozumieniu ustawy o trans-

porcie drogowym) wykonywanych przez

przewoźnika niemającego siedziby

w przyjmującym państwie członkowskim,

w ramach międzynarodowej usługi regu-

larnej, z wyjątkiem usług realizowanych

w komunikacji miejskiej.

Wykonywanie przewozów kabotażowych

podlega przepisom krajowym obowiązują-

cym w określonych dziedzinach w przyjmu-

jącym państwie członkowskim oraz prze-

pisom dyrektywy 96/71/WE Parlamentu

Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1996 r.

dotyczącej delegowania pracowników w ra-

mach świadczenia usług.

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przy-

padku wykonywania przewozów kabota-

żowych na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej przez przewoźnika nie mającego

siedziby na terytorium UE oraz pojazdem

zarejestrowanym w innym państwie niż

państwo członkowskie UE. Warunkiem ich

wykonywania jest posiadanie przez prze-

woźnika zagranicznego zezwolenia na wy-

konywanie przewozów kabotażowych. Za-

sady wydawania tego zezwolenia zostały

określone w art. 19 u.t.d. Istotnym warun-

kiem ubiegania się o zezwolenie jest dołą-

czenie do wniosku składanego przez prze-

woźnika zagranicznego co najmniej dwóch

pozytywnych opinii organizacji o zasięgu

ogólnokrajowym, zrzeszających przewoź-

ników drogowych w Polsce. Jednocześnie

wymogiem uniemożliwiającym wydanie

tego zezwolenia jest obowiązujący zakaz

wykonywania przez przewoźnika zagra-

nicznego przewozów kabotażowych, z uwa-

gi na wielokrotne naruszenie przepisów

wspólnotowych lub przepisów krajowych,

związanych z wykonywanie transportu dro-

gowego. Zakaz, zgodnie z art. 19 ust. 4 u.t.d.,

obowiązuje przez okres dwóch lat od dnia,

w którym decyzja o jego ustanowieniu stała

się ostateczna.

Organem uprawnionym do wydawania ze-

zwoleń na przewozy kabotażowe oraz de-

cyzji o zakazie wykonywania przewozu ka-

botażowego na terytorium RP jest główny

inspektor transportu drogowego.

Wykonywanie przewozu kabotażowego na

terytorium RP bez wymaganego zezwo-

lenia sankcjonowane jest karą pieniężną

w wysokości 10 000 zł (określoną pod liczbą

porządkową 3.5 w załączniku nr 3 do u.t.d.).

Karze tej podlega zagraniczny przewoźnik

drogowy, który nie ma siedziby w państwie

członkowskim UE, Konfederacji Szwajcar-

skiej lub państwie członkowskim Europej-

skiego Porozumienia o Wolnym Handlu

(EFTA) – stron umowy o Europejskim Ob-

szarze Gospodarczym. Takiej samej karze

podlega każdy przewoźnik zagraniczny,

który wykonuje przewozy kabotażowe nie-

zgodnie z warunkami określonymi dla tego

przewozu (lp. 3.6 załącznika nr 3 do u.t.d.),

czyli z naruszeniem:

a) przepisów rozporządzenia (WE)

nr 1073/2009 – w przypadku przewoźni-

ków mających siedzibę na terytorium UE,

b) postanowień zawartych w zezwoleniu

na przewozy kabotażowe – w przypadku

przewoźników niemających siedziby na

terytorium UE.

Art. 19a.

[Zezwolenie na wykonywanie

międzynarodowego przewozu osób

pojazdem samochodowym]

międzynarodowego przewozu osób

komentarz

Artykuł 19a ust. 1 u.t.d. upoważnia mi-

nistra właściwego do spraw transportu

do wprowadzenia obowiązku posiada-

nia przez zagranicznego przewoźnika

drogowego zezwolenia na wykonywanie

międzynarodowego transportu drogowe-

go osób na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej pojazdem samochodowym prze-

znaczonym konstrukcyjnie do przewozu

nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.

Powyższy obowiązek może zostać wpro-

wadzony jedynie na zasadzie wzajem-

ności, czyli zasadniczo dopiero wtedy,

gdy w innym państwie zostanie usta-

nowiony wymóg posiadania takiego ze-

zwolenia i będzie miał on zastosowanie

do polskich przewoźników drogowych,

wjeżdżających na terytorium tego pań-

stwa. W przypadku podjęcia takiej decy-

zji, organem właściwym do wydawania

ww. zezwoleń będzie główny inspektor

transportu drogowego.

Do tej pory nie zaistniały okoliczności, któ-

re upoważniałyby ministra właściwego do

spraw transportu do ustanowienia powyż-

szego obowiązku.

Art. 20.

[Treść i wzory zezwoleń na

przewozy osób]

komentarz

Przepis ten określa niezbędne elementy, ja-

kie powinny znaleźć się w treści zezwolenia

na wykonywanie przewozów regularnych,

przewozów regularnych specjalnych oraz

przewozów kabotażowych. W zezwoleniu po-

winny zostać określone: warunki wykonywa-

nia przewozów oraz przebieg trasy przewo-

zów (obejmujący co najmniej miejscowości,

w których znajdują się miejsca początkowe

i docelowe przewozów), a w przewozach re-

gularnych osób – także miejscowości, w któ-

rych znajdują się przystanki.

Załącznikiem do zezwolenia jest rozkład

jazdy, zaproponowany przez przewoźnika

i uwzględniający wszystkie przystanki, go-

dziny odjazdów środków transportowych,

długość linii komunikacyjnej – podaną w ki-

lometrach, odległości między przystankami,

kursy oraz liczbę pojazdów niezbędnych do

wykonywania przewozów. Rozkład jazdy

stanowi integralną część każdego zezwo-

lenia, za wyjątkiem zezwolenia na przewóz

kabotażowy, wykonywanego w formie usług

okazjonalnych.

Za wykonywanie przewozu osób bez obo-

wiązującego rozkładu jazdy na przewoź-

nika drogowego nakłada się karę pienięż-

ną w wysokości 2000 zł (tj. karę określoną

pod liczbą porządkową 2.3 w załączniku

nr 3 do u.t.d.).

Ust. 2 w art. 20 u.t.d. zawiera upoważnienie

dla ministra właściwego do spraw trans-

portu do określenia wzorów zezwoleń na

wykonywanie przewozów osób oraz wy-

pisów z tych zezwoleń. Realizacja tego

upoważnienia nastąpiła poprzez wydanie

rozporządzenia ministra infrastruktury

i rozwoju z 6 marca 2014 r. w sprawie wzo-

rów zezwoleń na wykonywanie krajowego

i międzynarodowego przewozu drogowego

osób i wypisów z zezwoleń (Dz.U. z 2014 r.

poz. 402).

Art. 20a.

[Odstępstwo od warunków

określonych w zezwoleniu]

[Odstępstwo od warunków

komentarz

Wystąpienie niezależnych od przewoźnika

drogowego okoliczności uniemożliwiają-

cych wykonanie przewozu osób stanowi

podstawę do odstępstwa od warunków

przewozów określonych w zezwoleniu.

Do okoliczności uniemożliwiających wy-

konanie przewozu zgodnie z przebiegiem

trasy przewozu należy zaliczyć, zgodnie

z art. 20a ust. 1 u.t.d., m.in. awarię sieci

(związaną z infrastrukturą techniczną),

roboty drogowe czy blokadę drogową (np.

manifestacja, wypadek drogowy, czynniki

atmosferyczne itd.).

Jeżeli okoliczności uniemożliwiające wy-

konanie przewozu zgodnie z rozkładem

jazdy trwają dłużej niż 14 dni, wówczas

przewoźnik jest zobowiązany do wystą-

pienia do organu wydającego zezwolenie

z wnioskiem o tymczasowe odstępstwo

od warunków określonych w zezwoleniu.

Okres ważności udzielonego odstępstwa

nie może być dłuższy niż termin ważno-

ści zezwolenia.

Do postępowania administracyjnego

w sprawie zezwolenia na odstępstwo od

warunków określonych w zezwoleniu będą

miały zastosowanie odpowiednie przepisy

określające treść zezwolenia (art. 20 u.t.d.)

oraz przepisy określające co powinien za-

wierać wniosek o jego wydanie i jaka doku-

mentacja powinna być do niego dołączona

(art. 22 u.t.d.).

Art. 21.

[ Termin ważności zezwoleń

na przewozy osób]

komentarz

Zezwolenia na wykonywanie przewozów

osób wydawane są na czas określony. Ze-

zwolenia na przewozy regularne i przewozy

regularne specjalne wydaje się na okres nie

dłuższy niż 5 lat, natomiast zezwolenia na

przewozy wahadłowe oraz przewozy oka-

zjonalne wydaje się na okres nie dłuższy niż

1 rok. Warunkiem uzyskania zezwolenia na

przewóz osób jest posiadanie przez prze-

woźnika drogowego zezwolenia na wyko-

nywanie zawodu przewoźnika drogowego.

Na podstawie art. 21 ust. 3 u.t.d. dopusz-

cza się możliwość przedłużenia ważności

dotychczasowego zezwolenia, co jest nie-

zwykle istotne przy wykonywaniu przewo-

zów regularnych i regularnych specjalnych,

które umożliwiają zapewnienie ciągłości

w zakresie świadczonych usług przewozu

osób. Choć w przepisach ustawy mowa jest

o przedłużeniu dotychczasowego zezwole-

nia, to w praktyce następuje to poprzez wy-

danie nowego zezwolenia, ze szczególnym

uwzględnieniem terminu wygaśnięcia do-

tychczasowego zezwolenia i rozpoczęciem

biegu terminu ważności nowego zezwo-

lenia, tak aby nie było przerwy w zakresie

świadczonych przez przewoźnika usług

transportowych.

Należy zauważyć, że zgodnie z przepi-

sem przejściowym, tj. art. 79 ust. 2 ustawy

z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transpor-

cie zbiorowym (Dz.U. z 2011 r. nr 5, poz. 13 ze

zm.), zezwolenia na podejmowanie i wyko-

nywanie działalności w zakresie krajowego

regularnego przewozu osób w transporcie

drogowym mogą być wydawane na okres

nie dłuższy niż do 31 grudnia 2016 r. Ozna-

cza to, że po 1 stycznia 2012 r. zezwolenia

na przewozy regularne powinny być wy-

dawane na okres krótszy niż 5 lat. Zezwo-

lenia wydane z terminem obowiązywania

po 1 stycznia 2017 r. są zagrożone sankcją

nieważności.

[przykład 4]

PRenuMeRaT

a a:

PRZYKŁaD 4

Przedłużenie umowy

* W brzmieniu, które obowiązywać zacznie od 1 stycznia 2017 r.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

8 / 8