Wydział Lekarski

Wydzia

ł Lekarski

I rok studiów

Liczba godzin

Semestr I

Semestr II

Rocznie

godzin

Forma

zaliczenia

L.p. Przedmiot

w sem

ćw

sem i

ćw

Anatomia prawid

łowa

prof. dr hab. n. med.
Kazimierz J

ędrzejewski

30 75 210 egzamin

Biologia z genetyk

ą i

ekologi

prof. dr hab. n. med.
Piotr Kurnatowski

10 30 40 80

egzamin

Chemia medyczna
dr hab. n. med.
Ma

łgorzata Czyż

egzamin

Biofizyka
prof. dr hab. n. med.
Czes

ław Cierniewski

egzamin

Pierwsza pomoc
i elementy piel

ęgniarstwa

prof. dr hab. n. med.
Wojciech Gaszy

ński

4 10

zaliczenie

Informatyka medyczna
dr n. med. Rados

ław Zajdel

4 21

zaliczenie

ęzyk łaciński

mgr Kinga
Studzi

ńska - Pasieka

zaliczenie

ęzyk obcy kongresowy

mgr Kinga
Studzi

ńska - Pasieka

30 30 60

zaliczenie

Przysposobienie
biblioteczne
dr n. hum. Ryszard

Żmuda

2 2

zaliczenie

10.

Wychowanie fizyczne
mgr Józef Bortnik

30 30 60

zaliczenie

Łącznie Godzin

wyk

ładów 145

Godzin

ćwiczeń 506

651

Egzaminów 4
Zalicze

ń 6

Praktyka wakacyjna piel

ęgniarska (4 tygodnie):

2 tygodnie choroby wewn

ętrzne

2 tygodnie chirurgia

Szczegółowy plan wykładów i ćwiczeń z Anatomii prawidłowej i klinicznej

dla studentów I roku Wydziału Lekarskiego U.M. w Łodzi

Nazwa przedmiotu:

Anatomia prawidłowa i kliniczna

Jednostka realizująca program:

Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej

Kierownik jednostki:

prof. dr hab. Kazimierz Jędrzejewski

Koordynator zajęć dydaktycznych: lek. med. Ilona Cendrowska

Kontakt z jednostką, adres:

telefon: e-mail:

90-136 Łódź, ul. Narutowicza 60

042 630 49 49

Całkowita liczba godzin: 210

Całkowita liczba ECTS: 22

Liczba godzin fakultetu

150 godzin seminariów i ćwiczeń dla każdej grupy studenckiej

60 godzin wykładów

15 godzin fakultetu (2 ECTS)

Forma zaliczenia końcowego:

Zaliczenie końcowe jest egzaminem dwustopniowym; -
pierwszy stopień to zaliczenie praktyczne sprawdzające
znajomość preparatu; - stopień drugi to egzamin teoretyczny
pisemny w formie testu wielokrotnego wyboru.

Liczba godzin

Program

wykładów, seminarium i ćwiczeń

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Wprowadzenie do ćwiczeń prosektoryjnych,

Anatomia jako nauka, mianownictwo anatomiczne, wielopoziomowa
budowa organizmu; części i okolice ciała, płaszczyzny, osie, topografia
narządów

3 h

2. Ogólne wiadomości o kościach połączeniach, mięśniach (definicje,

klasyfikacje).
Naczynia krwionośne i chłonne – mechanizm krążenia, sieci dziwne.
Układ nerwowy – podział topograficzny i czynnościowy, definicje splotu,
nerwu zwoju, drogi nerwowej.
Gruczoły: rodzaje, definicja hormonu wydzieliny i wydaliny.
Ogólne wiadomości o powłoce wspólnej, skóra i jej rola.

2 x
3 h

3. Anatomia kończyny dolnej (kości staw krzyżowo - biodrowy, spojenie

łonowe) staw biodrowy obręcz kończyny dolnej, mięśnie obręczy – podział
na grupy, przyczepy, czynność. Naczynia obręczy splot lędźwiowo –
krzyżowy. Nerwy skórne. Miejsca topograficzne.

3 h

4. Mięśnie uda, powięzie. Naczynia i nerwy uda. Kanał udowy, kanał

przywodzicieli /ograniczenia, zawartość/ kości goleni, staw kolanowy, dół
podkolanowy – ograniczenia i zawartość.

3 h

5. Golenie i połączenia kości piszczelowej i strzałki (bliższe i dalsze) mięśnie

goleni, powięzie, naczynia i nerwy.

3 h

6. Stopa: kości stępu, stawy skokowe, kości śródstopia, stawy stopy, naczynia

i nerwy, naczynia i węzły chłonne.

3 h

7. Anatomia kończyny górnej.

Obręcz kończyny górnej: łopatka, obojczyk, kość ramienna, staw ramienny
(klasyfikacja czynnościowa i anatomiczna, ruchomość więzadła) mięśnie

1 h

3 h

obręczy (przyczepy, czynność).

8. Tętnica i żyła podobojczykowa, pachowa, splot ramienny (powstawanie,

nerwy wychodzące ze splotu, zakres unerwienia), dół pachowy
ograniczenie, zawartość.

1 h

3 h

9. Kość promieniowa, łokciowa, staw łokciowy, mięśnie przedramienia

naczynia i nerwy

10. Staw promieniowo-łokciowy dalszy, kości i stawy ręki, mięśnie ręki,

naczynia i nerwy, naczynia i węzły chłonne.

1 h

11. Anatomia czynnościowa i kliniczna kończyn: (zastosowanie wiedzy

teoretycznej w praktyce na człowieku żywym, miejsca badania tętna,
krążenie oboczne).
Tamowanie krwawienia tętniczego, zespolenia żylne, arterio-veno i
limfografie.
Wenesekcja.
Linia Roser-Nelatona , trójkąt łokciowy, ich znaczenie w patologii stawów
biodrowych i łokciowych.
Ruchy patologiczne po uszkodzeniach więzadeł, objawy porażenia nerwów,
Wstrzyknięcia domięśniowe i dożylne.

2 h

Część czasu każdego ćwiczenia poświęcona jest pracy z preparatem, rozpoznawaniu
poszczególnych elementów z uwzględnieniem obowiązującego mianownictwa
anatomicznego polskiego i łacińskiego. Wyżej wymieniony cykl ćwiczeń zakończony jest
kolokwium pisemnym (test wielokrotnego wyboru) poprzedzonym sprawdzeniem
znajomości preparatu.

12. Klatka piersiowa.

Okolice klatki piersiowej i grzbietu, linie topograficzne, kościec klatki
(żebra, kręgi, mostek) połączenia kości (klasyfikacje połączeń), mięśnie
powierzchowne klatki i grzbietu (przyczepy, czynność), gałęzie grzbietowe
nerwów rdzeniowych.

1 h

3 h

13. Mięśnie głębokie klatki piersiowej. Przepona, mięśnie międzyżebrowe,

tętnice i żyły ścian klatki piersiowej. Miejsca zmniejszonego oporu klatki
piersiowej i grzbietu (przepukliny). Sutek z uwzględnieniem dróg odpływu
chłonki.

1 h

14. Jama klatki piersiowej.

Podział; płuca i ich rola, opłucna, drzewo oskrzelowe, unaczynienie
czynnościowe, odżywcze, płuc, unerwienie płuca, jama opłucnej, zawartość
unaczynienie i unerwienie.

1 h

15. Śródpiersie: podział, granice, zawartość (z omówieniem każdego z

narządów), żyła główna górna i dolna, aorta, pień płucny.

1 h

16. Serce: położenie, szkielet serca, ściany, podział jamy serca, zastawki ujść

przedsionkowo-komorowych i ujść dużych naczyń. Tętnice i żyły serca,
układ przewodzący i jego czynność. Wpływ na serce układu
autonomicznego, osierdzie, jama osierdzia, naczynia i nerwy osierdzia.

2 h

2 x
3 h

17. Układ autonomiczny i jego wpływ na narządy klatki piersiowej, pnie

współczulne i nerwy trzewne piersiowe oraz części przywspółczulne układu
autonomicznego (nn. błędne). Układ chłonny: pnie chłonne – topografia.

1 h

18. Anatomia czynnościowa i kliniczna: punkty kostne, wygięcie kręgosłupa

fizjologiczne i patologiczne, holo-, syn- i skeletontopia narządów klatki.
Rzuty zastawek i punkty ich osłuchiwania.

1 h

19. Mechanizm oddychania, hydro- i pneumothorax, bronchoskopia, znaczenie

kliniczne połączeń między śródpiersiem i przestrzeniami
międzypowięziowymi szyi. Fazy pracy serca, zawał, wady zastawkowe,

uszkodzenia układu przewodzącego serca. Obraz radiologiczny klatki
piersiowej.

1 h

W czasie trwania ćwiczeń korzystamy z preparatów izolowanych płuc, serca, a także
preparatów całej klatki piersiowej, co umożliwia zapoznanie się z topografią narządów’
Po cyklu ćwiczeń sprawdzenie wiadomości w formie testu, poprzedzone sprawdzeniem
praktycznej znajomości preparatu.

20. Brzuch.

Okolice, linie, kręgi lędźwiowe, kość krzyżowa, połączenia. Mięśnie i
powięzie brzucha, pochewka mięśnia prostego brzucha, naczynia, nerwy
ścian. Pierścień pępkowy.

1 h

21. Otrzewna i jej wytwory. Kanał pachwinowy. Jama otrzewnej i jej zachyłki.

Położenie narządów względem otrzewnej. Topografia narządów w jamie
brzusznej

1 h

3 h

22. Budowa narządów, unaczynienie, unerwienie, czynność. Część brzuszna

aorty, żyła główna dolna, żyła wrotna, żyła nieparzysta, układ
autonomiczny współczulny i przywspółczulny.

2 h

3 h

23. Żołądek, jelito cienkie, wątroba, pęcherzyk żółciowy, drogi żółciowe

wewnętrzne i zewnętrzne, unaczynienie, unerwienie.

1 h

3 h

24. Trzustka, śledziona, jelito grube, budowa szczegółowa makroskopowa

1 h

3 h

25. Nerki, budowa makroskopowa, homotopia, syntopia i skeletotopia,

czynność, unaczynienie (sieć dziwna). Moczowody, gruczoły nadnerczowe
i ich rola. Zespolenia między żyłami głównymi i żyłą wrotną.

1 h

3 h

26. Miednica – kości, połączenia, wymiary i płaszczyzny miednicy, naczynia,

nerwy. Pęcherz moczowy, odbytnica. Mięśnie dna miednicy, przepona
miednicy i przepona moczowo-płciowa. Krocze i powięzie krocza.

1 h

3 h

27. Narządy płciowe żeńskie zewnętrzne i wewnętrzne. Naczynia, nerwy.

Cewka moczowa żeńska.

1 h

3 h

28. Narządy płciowe męskie zewnętrzne i wewnętrzne. Naczynia, nerwy.

Cewka moczowa męska.

1 h

3 h

29. Krążenie płodowe. Układ chłonny brzucha i miednicy. Układ autonomiczny

w jamie brzusznej i miednicy, unerwienie współczulne i przywspółczulne
narządów; nerwy trzewne miedniczne.

1 h

30. Anatomia czynnościowa i kliniczna. Szerzenie się ropni i krwiaków,

miejsca zmniejszonej oporności – przepukliny ( w ścianach jamy brzusznej
i przeponie). Punkt Mc Burney’a i Lanza, topografia narządów brzucha i
miednicy. Zachyłki otrzewnej i ich znaczenie. Drogi dojścia do torby
sieciowej. Laparoskopia, diagnostyka.

2 h

3 h

31. Pojęcie krążenia wrotnego, nadciśnienie wrotne. Rola zespoleń między

żyłami głównymi i żyłą wrotną. Topografia moczowodów względem
naczyń jądrowych, jajnikowych, biodrowych. Bóle i ich promieniowanie.

1 h

Część czasu poświęconego na ćwiczenia to prace przy preparacie. Do dyspozycji
studentów posiadamy preparaty izolowane (narządowe, preparat całych zwłok, modele).

32. Anatomia szyi i głowy.

Okolice szyi, kręgi i połączenia między nimi, kość gnykowa, mięśnie szyi
powierzchowne, powięzie szyi i przestrzenie między nimi. Nerw czaszkowe
VII, XI, rodzaj włókien, topografia, zakres unerwienia, porażenie. Żyły
powierzchowne

1 h

33. Mięśnie nadgnykowe, podgnykowe splot szyjny. Pęczek naczyniowo-

nerwowy, tętnica szyjna wspólna, tętnica szyjna zewnętrzna i jej gałęzie.
Żyła szyjna wewnętrzna. Nerw X, XII. Trójkąty szyi jako miejsca
topograficzne

1 h

3 h

34. Tarczyca, budowa, rola. Gruczoły przytarczowe. Krtań: szkielet, więzadła

własne i łączące krtań z innymi narządami, mięśnie działające na fałdy
głosowe i zmniejszające szerokość szpary głośni, tchawica, naczynia nerwy.

2 h

3 h

35. Gardło podział, budowa, mięśnie zwieracze gardła, mięśnie dźwigacze

gardła, jama gardła, naczynia nerwy. Mięśnie głębokie szyi, mięśnie karku,
nerwy rdzeniowe szyjne, układ autonomiczny – części szyjna. Układ
chłonny w obrębie szyi.

2 h

3 h

36. Głowa. Kości czaszki. Czaszka jako całość i budowa szczegółowa,

połączenia kości czaszki, staw skroniowo żuchwowy.

1 h

37. Okolice głowy unerwienie czaszkowe. Nerwy i zwoje autonomiczne.

Tętnica szyjna zewnętrzna i gałęzie, tętnica szyjna wewnętrzna oraz jej
gałęzie. Żyła szyjna wewnętrzna - dopływy. Mięśnie wyrazowe, mięśnie
żuciowe. Nos zewnętrzny, jama nosowa, narząd węchu. Zatoki przynosowe

1 h

3 h

38. Jama ustna, podział, ograniczenia, zęby, cechy poszczególnych zębów, czas

wyrzynania, gardziel – ograniczenia, język, narząd smaku.

1 h

3 h

39. Oko: gałka oczna budowa szczegółowa makroskopowa. Narządy

dodatkowe, II nerw czaszkowy.

1 h

3 h

40. Ucho: podział, czynność. Układ chłonny głowy

h 3

41. Anatomia czynnościowa i kliniczna.

Punkty kostne
Ciemiączka – znaczenie. Miejsca badania tętna, unerwienie czuciowe
twarzy (skóry). Porażenie nerwu VII, III, IV, VI (porażenia obwodowe;
ośrodkowe). Zaburzenia czucia i smaku.
Choroby narządu wzroku, zezy, odruchy źreniczne, akomodacja. Zespół
Hornera, zaćma, jaskra.

Choroby narządu słuchu i równowagi. Szerzenie się procesów zapalnych w
obrębie głowy. Czynność mięśni oka i jamy ustnej.

2 h

1 h

3 h

Połowa czasu ćwiczeniowego poświęcona jest pracy przy preparacie, zwłoki preparowane
– przekroje strzałkowe głowy, izolowane preparaty krtani, gardła, języka. Kości czaszki,
kręgi, modele ucha i oka

42. Mózgowie, rdzeń kręgowy.

Podstawowe pojęcia, definicje dotyczące układu nerwowego. Podziały
układu nerwowego, kresomózgowie parzyste, zakręty i bruzdy, ośrodki
korowe, jądra podstawne.

2 h

3 h

43. Istota biała półkul, komory boczne, kresomózgowie nieparzyste.

1 h

3 h

44. Międzymózgowie, podział, szczegółowa budowa z opisem czynności.

1 h

3 h

45. Śródmózgowie i tyłomózgowie wtórne. Budowa, struktura wewnętrzna.

1 h

3 h

46. Rdzeniomózgowie, komora czwarta. Jądra nerwów czaszkowych. Rdzeń

kręgowy (istota biała, istota szara) – struktura wewnętrzna.

1 h

3 h

47. Opony mózgowia i rdzenia kręgowego, przestrzenie między oponami,

unaczynienie i unerwienie. Płyn mózgowo-rdzeniowy (skład, krążenie).
Narządy okołokomorowe

1 h

3 h

48. Ruch: układ piramidowy i pozapiramidowy (ośrodki, drogi). Twór

siatkowaty (niektóre jądra i czynność), układ brzeżny (ogólne informacje o
strukturach należących do układu brzeżnego i czynności tych struktur).

2 h

3 h

49. Czucie: drogi nerwowe wstępujące, ośrodki korowe i podkorowe

1 h

3 h

50. Drogi nerwowe kojarzeniowe, spoidłowe i rzutowe. Pamięć (ośrodki

pamięci), ośrodki układu autonomicznego. Objawy powstające w wyniku
uszkodzenia rdzenia kręgowego.

2 h

3 h

Połowa czasu ćwiczeniowego poświęcona jest na pracę z preparatami.
Sprawdzenie wiadomości w formie testu wielokrotnego wyboru, poprzedzone
sprawdzeniem praktycznej znajomości budowy mózgowia.

Liczba godzin

Program fakultetu

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Preparowanie zwłok, sporządzanie modeli z mas plastycznych.

Rozszerzenie wiadomości z anatomii klinicznej.

Zalecane podręczniki:

podstawowy:
1. T. Marciniak: Anatomia prawidłowa człowieka T. I – III (III – niekoniecznie

)

2. A. Bochenek; U. Reicher: Anatomia człowieka T. I – V
3. W. Kahle, H. Leonhardt, W. Platzer: Podręczny atlas anatomii człowieka (atlas z tekstem)
4. B.

Gołąb, K. S. Jędrzejewski: Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego

5. W.

Woźniak: Anatomia prawidłowa dla studentów

skrypty
1. B.

Gołąb, K. S. Jędrzejewski, H. Kosiński, P. Oszukowski, W. Sierociński, R. Szkudlarek:

Przewodnik do ćwiczeń prosektoryjnych

2. B.

Gołąb: Arthrologia i syndesmologia

3. B.

Gołąb: Angiologia

4. B.

Gołąb: Zarys anatomii układu oddechowego

5. B.

Gołąb: Anatomia czynnościowa obwodowego układu nerwowego

atlasy
1.  Sobotta: Atlas anatomii człowieka Tom I – II
2.  Mc Minn i współpr.: Kolorowy atlas anatomii człowieka.
3.  F. Kiss, J. Szentagothai: Atlas anatomiczny. Tom I – III.
4.  Rauber, Fr. Kopsch: Lehrbuch und Atlas der Anatomie des Menschen
5.  R. D. Sinielnikow: Atlas anatomiczny człowieka. Tom I – III.
Podręczniki uzupełniające:

1. W.

Łasiński: Anatomia topograficzna Tom I – III.

H. Lippert: Anatomia Tom I i II.

3. W.

Łasiński: Anatomia głowy

4. B.

Gołąb: Anatomia układu chłonnego w zarysie Tom I – II.

5. B.

Gołąb: Słownik eponimów morfologicznych

A. Delmas: Drogi i ośrodki nerwowe

A. Krechowiecki: Zarys anatomii człowieka.

M. Stelmasiak: Atlas anatomiczny

J. W. Rohen: Anatomia topograficzna

10.  A. Waldeyer: Anatomie des Menschen
11.  N. G. Privies: Anatomija czieławieka
12.  R. D. Laurenson: Clinical Anatomy.
13.  G. H. Schumacher: Anatomia topograficzna człowieka
14.  Gray’ s anatomy.

15. Cunninghams text – book anatomy i inne

Szczegółowy plan wykładów i ćwiczeń z Biologii z gentyką i ekologią

dla studentów I roku Wydziału Lekarskiego U.M. w Łodzi

Nazwa przedmiotu:

Biologia z genetyką i ekologią

Jednostka realizująca program:

Zakład Biologii i Parazytologii Lekarskiej

Kierownik jednostki:

prof. dr . n. med. Piotr Kurnatowski

Koordynator zajęć dydaktycznych: dr Anna Wójcik, dr Joanna Błaszkowska

Kontakt z jednostką, adres:

telefon: e-mail:

pl.Hallera 1

42 63 93 370 katbiol@poczta.onet.pl

Całkowita liczba godzin:

Całkowita liczba ECTS:

Liczba godzin fakultetu

70 godzin seminariów i ćwiczeń dla każdej grupy studenckiej

10 godzin wykładów

godzin fakultetu ( ECTS)

Forma zaliczenia końcowego:

egzamin

Liczba godzin

Tytuł wykładu

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Ekologiczne aspekty zdrowia i choroby; środowiskowe i genetyczne

uwarunkowania chorób w populacji człowieka świata współczesnego

2. Układ pasożyt-człowiek jako homeostat biologiczny

3. Struktura i funkcje genów

4. Genetyka populacyjna: prawo Hardy’go-Weinberga, odchylenia od

równowagi genetycznej populacji, wtórna równowaga populacyjna

5. Wybrane zagadnienia z biotechnologii

Liczba godzin

Program seminarium i ćwiczeń

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Ćwiczenie wprowadzajace z ekologii

2. Czynniki abiotyczne środowiska: wpływ czynników fizycznych i

chemicznych na czynności życiowe organizmów, teratogeniczne działanie
na kręgowce

3. Czynniki biotyczne środowiska pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w

etiopatogenezie chorób człowieka i jako surowce farmaceutyczne

4. Interakcje biocenotyczne antagonistyczne i protekcjonistyczne w

środowisku; modele wzrostu populacji

5. Charakterystyka biosfery: hydrosfera, klasy czystości wód, metody oceny

stopnia zanieczyszczenia cz.I

6. Charakterystyka biosfery: hydrosfera, klasy czystości wód, metody oceny

stopnia zanieczyszczenia cz.II

7. Charakterystyka biosfery: litosfera; ocena stanu sanitarnego gleby, zdolność

gleby do neutralizowania trucizn cz.I

8. Charakterystyka biosfery: litosfera; ocena stanu sanitarnego gleby, zdolność

gleby do neutralizowania trucizn cz.II

9. Charakterystyka biosfery: aerosfera; zanieczyszczenia pyłowe, gazowe, i

biologiczne, ich wpływ na ustrój ssaka cz.I

10. Charakterystyka biosfery: aerosfera; zanieczyszczenia pyłowe, gazowe, i

biologiczne, ich wpływ na ustrój ssaka cz.II

11. Układy regulacji stabilnej i niestabilnej: homeostaza w ustroju człowieka -

wybrane modele doświadczalne

12. Sprawdzenie wiadomości

13. Ćwiczenie wprowadzajace z genetyki

14. Dziedziczenie wybranych cech jakościowych u człowieka; bloki

metaboliczne, hemoglobinopatie, analiza rodowodów

15. Współdziałanie genów w wytworzeniu cechy jakościowej - wykrywanie

antygenów A i B w ślinie, antygenu D na erytrocytach, aglutynacja
krwinek.

16. Chromosomy Drosophila sp. Mus sp., Homo sapiens L. - aneuploidia

heterosomów, przykłady zespołów chorobowych

17. Heteroploidia autosomów, mutacje chromosomowe - przykłady zespołów

chorobowych; mutacje genowe

18. Płeć jako cecha dziedziczna - determinacja płci, płeć chromatynowa,

wskaźnik Bridgesa, cechy sprzężone z płcią

19. Cechy wieloczynnikowe w populacji człowieka - sposób dziedziczenia;

przykłady cech (pomiary antropometryczne, zdolności umysłowe,
dermatoglify)

20. Genetyczne podstawy transplantacji - prawa Snella, układ HLA

21. Prawo Hardy’ego-Weinberga - analiza częstości alleli i cech w populacji

człowieka, zaburzenia równowagi genetycznej populacji (mutacje, selekcja,
dryf).

22. Sprawdzenie wiadomości

23. Sprawdzenie umiejętności praktycznych

Liczba godzin

Program fakultetu

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

Zalecane podręczniki:

podstawowy:
1. Ekologia medyczna. A.Kurnatowska (red). Promedi, 2003
uzupełniające:
2. Zbiór

zadań z genetyki medycznej. P.Kurnatowski, A.Wójcik. Promedi, 2005

3. Mikologia lekarska. A.Kurnatowska (red). Promedi, 2006

4. Zarys parazytologii lekarskiej. R.Kadłubowski, A.Kurnatowska (red), PZWL, 2002

Szczegółowy plan wykładów i ćwiczeń z Chemii medycznej

dla studentów Iroku Wydziału Lekarskiego U.M. w Łodzi

Nazwa przedmiotu:

Chemia medyczna

Jednostka realizująca program:

Zakład Biologii Molekularnej Nowotworów

Kierownik jednostki:

dr hab. Małgorzata Czyż

Koordynator zajęć dydaktycznych: dr hab. Małgorzata Czyż

Kontakt z jednostką, adres:

telefon: e-mail:

ul. Mazowiecka 6/8 92-215 Łódź

042-6784277 mczyz@csk.umed.lodz.pl

Całkowita liczba godzin: 80

Całkowita liczba ECTS: 8

Liczba godzin fakultetu

50 godzin seminariów i ćwiczeń dla każdej grupy studenckiej

30 godzin wykładów

godzin fakultetu ( ECTS)

Forma zaliczenia końcowego:

egzamin pisemny testowy

Liczba godzin

Tytuł wykładu

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Termodynamika i kinetyka chemiczna.

Podstawowe pojęcia termodynamiczne. Układy biologiczne jako układy
otwarte. Stan i stała równowagi. Prawo działania mas. Reguła przekory.
Szybkość reakcji chemicznych. Energia aktywacji. Kataliza chemiczna i
enzymatyczna.

2. Równowagi w roztworach wodnych.

Teoria kwasów i zasad Broensteda-Lowry'ego. Dysocjacja elektrolityczna.
Hydroliza. Iloczyn jonowy wody. Definicja pH. Krzywe miareczkowania
mocnych i słabych kwasów i zasad. Roztwory buforowe: pH i pojemność
buforowa. Biologicznie ważne bufory.

3. Oddechowa regulacja równowagi kwasowo-zasadowej. Rozpuszczalność i

iloczyn rozpuszczalności. Dyfuzja. Osmoza i ciśnienie osmotyczne.
Roztwory koloidalne. Równowaga Gibbsa-Donnana.

4. Budowa atomu i cząsteczek.

Struktura powłok elektronowych. Wiązania chemiczne. Oddziaływania
międzycząsteczkowe.

5. Hybrydyzacja atomu węgla i jej konsekwencje dla struktury związków

organicznych. Odmiany konformacyjne a izomery. Struktura związków
organicznych. Podstawowe układy heterocykliczne w związkach o
znaczeniu biologicznym.

6. Kwasy tłuszczowe i lipidy proste.

Kwasy karboksylowe i ich pochodne (hydroksy- i ketokwasy, kwasy
wielokarboksylowe). Moc kwasów karboksylowych - wpływ
podstawników. Kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone. Biologicznie
ważne reakcje kwasów tłuszczowych: utlenianie i redukcja, estryfikacja,
peroksydacja. Lipidy obojętne. Woski.

7. Lipidy złożone. Budowa błony biologicznej.

Alkohole i aminoalkohole występujące w lipidach. Glicerofosfolipidy:
lecytyny i kefaliny. Kwasy występujące w sfingolipidach. Sfingolipidy:
sfingomieliny, cerebrozydy, gangliozydy. Cechy błony biologicznej:
hydrofobowe i hydrofilowe składniki błon, płynność błony.

8. Aldehydy i ketony. Monosacharydy.

Budowa i właściwości aldehydów i ketonów. Izomeria optyczna. Budowa
(łańcuchowa i pierścieniowa) monosacharydów, konfiguracja D i L.
Mutarotacja, anomery. Tautomeria. Epimery.

9. Pochodne monosacharydów. Disacharydy. Homo- i heteroglikany.

Produkty redukcji i utleniania monosacharydów, estry z kwasami
nieorganicznymi, aminocukry, deoksycukry, glikozydy. Disacharydy
redukujące i nieredukujące. Homoglikany: skrobia, glikogen, celuloza.
Heteroglikany: kwas hialuronowy, heparyna, siarczan chondroityny.

10. Aminokwasy.

Budowa, konfiguracja i właściwości kwasowo-zasadowe amin i
aminokwasów. Aminokwasy niebiałkowe, rzadko występujące i stosowane
jako leki. Wiązanie peptydowe, planarność. Peptydy o aktywności
fizjologicznej.

11. Peptydy i białka.

Struktura I, II, III i IV-rzędowa białek oraz wiązania stabilizujące
poszczególne struktury. Hemoglobina jako przykład białka
oligomerycznego. Wysalanie i denaturacja białek.

12. Chemiczne modyfikacje posttranslacyjne i funkcjonalne białek. Rola

biologiczna białek. Lipoproteiny, glikoproteiny, nukleoproteiny (wiązania
międzycząsteczkowe).

13. Nukleozydy i nukleotydy. Puryny i pirymidyny. Konfiguracja syn i anty.

Mono-, di- i trifosforany nukleozydów. Koenzymy mono- i
dinukleotydowe. Znaczenie w procesach komórkowych.

14. Kwasy nukleinowe. Kowalencyjny szkielet kwasów nukleinowych.

Hydroliza łańcucha polinukleotydowego. Struktura przestrzenna RNA i
DNA oraz czynniki ją stabilizujące. Koliste cząsteczki DNA, struktury
superhelikalne. Denaturacja, efekt hiperchromowy. Rodzaje kwasów
nukleinowych i ich komórkowa lokalizacja.

15. Biochemiczne procesy oksydoredukcyjne. Reakcje redoks, stopień

utlenienia. Potencjał oksydacyjno-redukcyjny. Wzór Nernsta.
Wpływ pH na potencjał redoks. Utlenianie biologiczne. Wolne
rodniki.

Liczba godzin

Program seminarium i ćwiczeń

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Równowaga reakcji odwracalnych. Czynniki wpływające na stan

równowagi dynamicznej. Kinetyka i kataliza. Szybkość reakcji chemicznej.
Teoria zderzeń efektywnych i kompleksu aktywnego. Kataliza homo- i
heterogeniczna. Obliczanie stężeń roztworów. Analiza kationów

2 3

2. Właściwości roztworów wodnych cz. I. Dysocjacja elektrolityczna. Stała i

stopień dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Elektrolity mocne,
aktywność. Teoria kwasów i zasad Broensteda-Lowry'ego. Definicja pH,
zakres wartości w oparciu o iloczyn jonowy wody. Obliczanie pH
roztworów słabych i mocnych kwasów i zasad. Iloczyn rozpuszczalności.
Analiza anionów.

2 3

3. Właściwości roztworów wodnych cz. II. Osmoza i ciśnienie osmotyczne.

Krzywe miareczkowania mocnych i słabych kwasów i zasad. Roztwory
buforowe - mechanizm działania. Równanie Hendersona-Hassebalcha.
Zależność pH oraz pojemności buforowej od składu roztworu. Obliczanie
pH roztworów buforowych. Analiza soli

4. Struktura związków organicznych. Hybrydyzacja atomu węgla,

konsekwencje dla struktury cząsteczek. Budowa alkoholi, fenoli,
aldehydów, ketonów i kwasów karboksylowych. Izomery a odmiany
konformacyjne. Izomeria łańcuchowa, położeniowa, funkcyjna i
geometryczna. Izomeria optyczna. Tautomeria. Wiązania wodorowe.
Zadania na ciśnienie osmotyczne. Alkacymetria.

2 3

5. Lipidy. Pochodne kwasów karboksylowych, wpływ podstawników na moc

kwasów. Wiązania estrowe i amidowe. Kwasy tłuszczowe nasycone i
nienasycone. Lipidy jako pochodne glicerolu i sfingozyny - składniki,
struktura, polarność. Zadania na iloczyn rozpuszczalności. Alkacymetria i
argentometria.

2 3

6. Węglowodany. Budowa monosacharydów. Wiązanie hemiacetalowe i

hemiketalowe, odmiany anomeryczne. Mutarotacja. Epimery. Pochodne
monosacharydów: produkty utleniania (kwasy aldonowe, uronowe, i
aldarowe), produkty redukcji. Estry. Wiązanie glikozydowe. Struktura i
właściwości disacharydów i polisacharydów. Redoksymetria.

2 3

7. Kwasy nukleinowe. Nukleozydy i nukleotydy. Konfiguracja syn i anty.

Komplementarność zasad. Struktura I rzędowa i przestrzenna DNA i RNA.
Czynniki stabilizujące strukturę kwasów nukleinowych. Denaturacja. Efekt
hiperchromowy. Hydroliza. pH-metria: identyfikacja kwasu na podstawie
wartości pK

2 3

8. Aminy i aminokwasy. Budowa i właściwości. Formy jonowe aminokwasów

w roztworach wodnych. Krzywe miareczkowania aminokwasów
obojętnych, zasadowych i kwaśnych. Chromatografia aminokwasów

2 4

9. Peptydy i białka. Wiązanie peptydowe - struktura i właściwości.

Nazewnictwo prostych peptydów. Struktura I-, II-, III- i IV-rzędowa białek.
Oddziaływania stabilizujące struktury polipeptydowe (wiązania
disiarczkowe, wodorowe, jonowe, hydrofobowe, siły Van der Waalsa).
Wysalania i denaturacja białek - mechanizm. Kolorymetryczne oznaczanie
żelaza

2 3

10. Obliczenia w chemii medycznej. Przeliczanie stężeń roztworów. Obliczanie

ciśnienia osmotycznego roztworu, rozpuszczalności substancji i iloczynu
rozpuszczalności. Obliczanie pH biologicznie ważnych buforów

11. Repetytorium

Liczba godzin

Program fakultetu

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

Zalecane podręczniki:

podstawowy:
1. Kędryna T. Chemia ogólna z elementami biochemii. Dla studentów kierunków medycznych i

przyrodniczych. Wyd. "Zamiast korepetycji" Kraków 1998.

uzupełniające:

2. Pajdowski L. Chemia ogólna. Wyd. PWN

Szczegółowy plan wykładów i ćwiczeń z Biofizyki

dla studentów I roku Wydziału Lekarskiego U.M. w Łodzi

Nazwa przedmiotu:

Biofizyka

Jednostka realizująca program:

Zakład Biofizyki Molekularnej i Medycznej U.M. w Łodzi

Kierownik jednostki:

Prof. dr hab. Czesław S. Cierniewski

Koordynator zajęć dydaktycznych: dr Wiktor Koziołkiewicz

Kontakt z jednostką, adres:

telefon: e-mail:

92-215 Łódź ul. Mazowiecka 6/8

042 67 83 393 kwitek@zdn.am.lodz.pl

Całkowita liczba godzin: 75

Całkowita liczba ECTS: 8

Liczba godzin fakultetu

48 godzin seminariów i ćwiczeń dla każdej grupy studenckiej

27 godzin wykładów

10 godzin fakultetu (1,5 ECTS)

Forma zaliczenia końcowego:

Egzamin ustny

Liczba godzin

Tytuł wykładu

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Termodynamika cz1.

Rodzaje układów termodynamicznych. Parametry a funkcje stanu układu

Termodynamicznego. Rodzaje bodźców termodynamicznych. Procesy
termodynamiczne (odwracalne, kołowe, quasistatyczne, nieodwracalne).
Energia wewnętrzna i energia swobodna. Różne znaczenie entropii. Energia
swobodna i procesy izotermiczno-izochoryczne. Entalpia swobodna i
procesy izotermiczno-izobaryczne. Zmiana energii swobodnej i entriopii
swobodnej w procesach egzoenergetycznych i endoenergetycznych.
Entropia a uporządkowanie układu. Przykłady różnych prac
termodynamicznych

1,5

2. Termodynamika cz2.

Procesy termodynamiczne sprzężone – termodyfuzja. Stany stacjonarne i
stan równowagi. Krążenie energii w przyrodzie. I, II i III zasada
termodynamiki. Związki wysoko i niskoenergetyczne. Szczególna rola ADP
w bioenergetyce. Założenia teorii chemiosmotycznej. I zasada
termodynamiki w procesach biologicznych. Organizm jako układ otwarty,
zmiana entropii w czasie rozwoju organizmu. Zużycie ATP w organizmie.
Omówienie własności ATP jako idealnego przenośnika energii w
organizmie. Zbilansowanie zmian w entropii podczas zwijania się łańcucha
polipeptydowego.

1,5

3. Energia cząsteczek.

Dynamika cząsteczek, translacje o trzech stopniach swobody.
Charakterystyka widma rotacyjnego cząsteczek. Dyskretna budowa
pasmowego widma cząsteczek. Charakterystyka widma oscylacyjnego
cząsteczek. Siły międzycząsteczkowe /siły Van der Waalsa/. Energia
wiązania dipol – jon, dipol – dipol. Oddziaływanie bliskiego i dalekiego
zasięgu. Podstawy luminescencji, reguły wyboru rządzące przejściami
elektronów. Fluorescsncja , fluorescencja opóźniona a fosforescencja. Stan
elektronów walencyjnych i podatność na wzbudzenie.

4. Ośrodek wodny.

Charakterystyka ośrodka wodnego(struktura tetraedryczna, heksagonalna,
pentagonalna, kulista). Stała dielektryczna wody. Lepkość i napięcie
powierzchniowe wody. Podwójna warstwa Helmholtza. Potencjał
elektrokinetyczny. Potencjał przepływu. Przewodnictwo równoważnikowe
a promienie hydratacji jonów

5. Błony lipidowe.

Charakterystyka monomolekularnej warstwy lipidowej, warstwy
Langmuira-Blodgetta. Otrzymywanie podwójnych warstw lipidowych.
Metody oceny gróbości błon lipidowych. Zmiany strukturalne w warstwie
lipidowej po skompleksowaniu a białkami. Właściwości fizykochemiczne
podwójnej warstwy lipidowej i błony biologicznej. Kinetyka powstawania
domen lipidowych. Czynniki wpływające na przepuszczalność błony.
Czynniki wpływające na przejścia fazowe lipidów. Różne sposoby
połączenia białek z dwuwarstwą lipidową. Dyfuzja cząsteczek w
płaszczyźnie błony. Potencjał powierzchniowy błony i skok potencjału
wewnątrz błony. Rozmieszczenie lipidów w dwuwarstwie błony –
znaczenie do reaktywności błony komórkowej.

6. Transport

Rodzaje systemów transportujących substancje przez membrany
biologiczne – sposób rozróżnienia. Dyfuzja prosta substancji przez błonę.
Modele dyfuzji ułatwionej. Pompa sodowo-potasowa. Scharakteryzowanie i
podanie przykładów transportu typu – uniport, symport i antyport. Kanały
jonowe utworzone przez niektóre antybiotyki. Współdziałanie kanałów
jonowych podczas wydzelania kwasu solnego do wnętrza żołądka.
Transport wody przez błonę. Zjawisko filtracji i ultrafiltracji, współczynnik
odbicia. Ciśnienie osmotyczne.

7. Polaryzacja i depolaryzacja błony komórkowej

Potencjał spoczynkowy i czynnościowy błony, pompa sodowo-potasowa.
Równowaga Donnana. Równanie Goldmana. Typy kanałów sodowych.
Bezpośrednie i pośrednie bramkowanie (białka G). Przemieszczanie się
potencjału czynnościowego wdłuż włókna – rola kanałów sodowych.
Potencjał czynnościowy mięśnia sercowego, włókna nerwowego, węzła
zatokowo-przedsionkowego. Synapsy hamujące i aktywujące.

8. Biofizyka krążenia krwi

Prawa opisujące przepływ cieczy. Prawo Poiseuille’a. Czynniki wpływające
na opór naczyniowy przepływu krwi. Lepkość krwi, akumulacja osiowa
krwinek. Rodzaje współczynników lepkości. Powstawanie i rozchodzenie
się fali tętna. Rozkład ciśnień i prędkości w łożysku naczyniowym. Praca i
moc serca. Ruch burzliwy krwi. Wpływ przyspieszenia ziemskiego na
ciśnienie krwi. Fala tętna, ciśnienie tętnienia.

9. Biofizyka procesu słyszenia.

Charakterystyka fali głosowej /równanie fali, prędkość fali/. Fala podłużna
jako fala ciśnień (ciśnienie akustyczne, natężenie dźwięku, gęstość energii).
Granice słyszalności ucha, funkcje poszczególnych obszarów ucha w czasie
procesu słyszenia. Analiza dźwięku w uchu środkowym. Rola ślimaka w
procesie słyszenia. Teoria rezonansowa Helmholtza analizy dźwięków.
Teoria fali wędrującej Bekesy’ego. Zamiana sygnału mechanicznego na
Elektryczny w narządzie spiralnym. Rola zmysłów wewnętrznych i
zewnętrznych w analizie dźwięku. Generacji ultradźwięków oraz ich

detekcja. Współczynnik odbicia. Budowa sondy ultradźwiękowej. Obrazy
ultrasonograficzne uzyskane za pomocą głowicy rotacyjnej i liniowej.
Podstawy prezentacji TM. Zjawisko Dopplera – ultrasonografia
dopplerowska. Pomiar prędkości przepływu krwi za pomocą ultrasonografii
dopplerowskiej. Najczęstsze artefakty obserwowane podczas badań USG.
Efekty działania ultradźwięków na materiał biologiczny. Infradźwięki i
wibracje

10. Biofizyka procesu widzenia

Powstawanie plamek dyfrakcyjnych i konstrukcja z nich obrazu. Zdolność
rozdzielcza – optyczna i siatkówki. Widzenie fotopowe i skotopowe.
Właściwości fotoreceptorów – widmo i próg pobudliwości. Zmiany
zachodzące w rodopsynie pod wpływem fotonu. Rola białek G w procesie
widzenia. Powstawanie cGMP i jego rola podczas regulacji pobudzenia
fotoreceptorów. Trójkąt barw BGR. Mechanizm powstawania barw
złożonych na przykładzie bieli ekwienergetycznej. Widzenie przestrzenne.

11. Biofizyka procesy oddychania

Właściwości sprężyste tkanki płucnej. Histereza ciśnieniowo-objętościowa
płuc. Fizyczne podstawy wymiany gazowej w płucach.

12. Wymiana ciepła z organizmem

Termoregulacja, zakres i mechanizm działania. Wymiana ciepła między
organizmem a otoczeniem. Schemat termoregulacji. Wpływ przyspieszeń
na organizm.

13. Właściwości elektryczne i magnetyczne materii

Dielektryki, moment dipolowy, polaryzacja. Zachowanie się dielektryka
między okładkami kondensatora. Właściwości elektryczne komórki.
Dyspersja stałej dielektrycznej i przewodności elektrycznej komórek.
Promieniowanie ultrafioletowe, zastosowanie. Efekty biologiczne i progi
czułości dla różnych pół elektrycznych.

14. Promieniowanie jonizujące i zmiany wywołane w układach ożywionych.

Źródła promieniowania jonizującego – naturalne i sztuczne. Jednostki
charakteryzujące promieniowanie jonizujące. Stadia: fizyczne,
fizykochemiczne, chemiczne i biologiczne. Ilościowa charakterystyka
bezpośredniego działania promieniowania. Promienioczułość a pojęcie
tarczy. Ilościowa charakterystyka działania pośredniego. Radioliza wody.
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z układem biologicznym.
Teorie tłumaczące działanie promieniowania jonizującego na komórki.
Biologiczne zmiatacze wolnych rodników. Promienne uszkodzenie DNA.
Aberracja chromosomowe wywołane promieniowaniem jonizującym.
Czynniki wpływające na promienioczułość białek. Efekt tlenowy przy
promieniowaniu jonizującym. Reakcje produktów radiolizy wody z
aminokwasami i białkami. Efekty towarzyszące działaniu promieniowania
jonizującego na białka. Założenia chemicznej radioochrony.

Liczba godzin

Program seminarium i ćwiczeń

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

Ćwiczenie 11 Pomiar maksymalnej energii cząstek

Wyznaczenie grubości absorbenta całkowicie pochłaniającego cząstki

oraz znając grubość i rodzaj absorbenta wyliczenie maksymalnej energii
emitowanych przez izotop cząstek

β.

Ćwiczenie 12 Absorbcja promieniowania

γ w substancjach o różnych

liczbach atomowych.

Sprawdzenie w jaki sposób rodzaj substancji wpływa na pochłanianie
promieniowania

γ. Wyliczenie i porównanie warstw połówkowego

osłabienia różnych absorbentów.

3. Ćwiczenie 13 Pomiar dozy i mocy dozy promieniowania.

Zapoznanie się z obsługa radiometru EKO-D. Wykonanie pomiarów dozy i
mocy dozy w różnych odległościach od źródła. Na podstawie pomiarów
wyznaczenie zależności dozy i mocy dozy od odległości od źródła
promieniowania.

4. Ćwiczenie 15 Dioda lampowa. Dioda półprzewodnikowa. Układy

prostujące.
Samodzielny montaż układów prostujących opartych na diodach
lampowych lub półprzewodnikowych, sprawdzenie poprawności układów
przy pomocy oscyloskopu. Porównanie stopnia wygładzenia uzyskanego
prądu jednokierunkowego w zależności od użytych elementów gładzących.

5. Ćwiczenie 21 Wady odwzorowań w soczewkach

Badane są główne wady odwzorowań obrazów występujących w
soczewkach, do których należą: aberracja chromatyczna, aberracja
sferyczna i astygmatyzm.

6. Ćwiczenie 22 Mikroskop optyczny: wyznaczanie powiększenia liniowego,

pomiar małej długości i apretury obiektywu

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie powiększenia liniowego mikroskopu,

pomiar średnicy elementów morfotycznych oraz zdolności rozdzielczej i
apretury numerycznej mikroskopu.

7. Ćwiczenie 23 Badanie poziomu ubytku słuchu za pomocą audiometru

Określane są progi słyszenia za pomocą audiometrii przewodnictwa
powietrznego i kostnego:
1. Celem audiometrii przewodnictwa powietrznego jest określenie
zdolności słyszenia dla różnych częstotliwości.
2. Celem badania przewodnictwa kostnego jest określenie progu słyszenia
dla ucha wewnętrznego.

8. Ćwiczenie 24 Wyznaczanie wielkości fotometrycznych światłości,

luminancji i natężenia oświetlenia
Określane są progi słyszenia za pomocą audiometrii przewodnictwa
powietrznego i kostnego:
1. Celem audiometrii przewodnictwa powietrznego jest określenie
zdolności słyszenia dla różnych częstotliwości.
2. Celem badania przewodnictwa kostnego jest określenie progu słyszenia
dla ucha wewnętrznego.

9. Ćwiczenie 25 Wyznaczenie liczby erytrocytów za pomocą

elektrohemoskopu Hellige’a

Stosowana na pracowni metoda turbidymetryczna, polegająca na

mierzeniu natężenia światła rozproszonego na elementach morfotycznych
zawieszonych w izotonicznej cieczy, pozwala wyznaczyć liczbę
erytrocytów w 1 kropli krwi.

10. Ćwiczenie 31 Spektrofotometryczna analiza ludzkiej hemoglobiny

Spektrofotometria absorpcyjna w zakresie widzialnym jest podstawą
pomiaru widm kilku form hemoglobiny- formy utlenowanej
(oxyhemoglobiny), formy odtlenowanej oraz utlenionej (methemoglobiny)
Cel ćwiczenia – poznanie budowy i funkcji hemoglobiny, poznanie zasad

spektroskopii

11. Ćwiczenie 32 Wyznaczanie długości fali promieniowania podczerwonego

Poznanie podstaw emisji i absopcji energii przez ciała doskonale
czarne, widmo elektronowo-oscylacyjno-rotacyjne

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie długości fali promieniowania
podczerwonego i wyznaczenie temperatury grzejnika elektrycznego za
pomocą termoogniwa oraz zapoznanie się z pomiarami kolorymetrycznymi
i spektrofotometrycznymi oraz wpływu promieniowania podczerwonego na
organizmy żywe.

12. Ćwiczenie 33 Sprawdzenie prawa Malusa. Skręcenie płaszczyzny

polaryzacji w polu magnetycznym, wyznaczanie stałej Verdeta
Poznanie zasad polaryzacji światła, skręcenia płaszczyzny polaryzacji
światła w polu magnetycznym i indukcją magnetyczną
Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową fotopowielacza,
podstawowymi pojęciami indukcji magnetycznej pola magnetycznego

13. Ćwiczenie 34 Wyznaczanie stężenia roztworu cukru przy pomocy

polarymetru
Poznanie podstawowych sposobów polaryzacji światła i ciał optycznie
czynnych.
Celem ćwiczenia jest wykorzystanie zjawiska skręcenia płaszczyzny
polaryzacji światła przez substancje optycznie czynną do pomiaru stężenia
roztworu tej substancji za pomocą polarymetru.

14. Ćwiczenie 35 Wyznaczanie stężenia roztworu za pomocą refraktometru

Poznanie podstaw praw biegu promieni świetlnych w ciałach o rożnym
współczynniku załamania światła., refrakcji molowej substancji.
Celem ćwiczenia jest wykorzystanie współczynnika załamania światła w
roztworze do pomiaru stężenia tego roztworu.

15. Ćwiczenie 41 Wyznaczanie bezwzględnego współczynnika lepkości cieczy

metodą Stokes’a oraz pomiar względnego współczynnika lepkości cieczy za
pomocą wiskozymetru Ostwalda.
Celem ćwiczenia jest:
- wyznaczanie bezwzględnego i względnego współczynnika lepkości cieczy
przy użyciu różnego rodzaju wiskozymetrów,
- zapoznanie z podstawowymi pojęciami dotyczącymi hydrodynamiki
cieczy doskonałej i lepkości.

16. Ćwiczenie 42 Pomiar współczynnika napięcia powierzchniowego cieczy.

Celem ćwiczenia jest:
- wyznaczanie bezwzględnego i względnego współczynnika napięcia
powierzchniowego,
- zapoznanie z podstawowymi prawami dotyczącymi cieczy zwilżającej
i nie zwilżającej, zjawiska włoskowatości.

17. Ćwiczenie 43 Wyznaczanie współczynnika przewodnictwa cieplnego

powietrza.
Celem ćwiczenia jest:
- wyznaczanie współczynnika przewodnictwa cieplnego,
- zapoznanie z pojęciami dotyczącymi bodźca termodynamicznego,
wielkości intensywnych i ekstensywnych.

18. Ćwiczenie 44 Wyznaczanie ilości ciepła wydzielonego z organizmu

człowieka przez oddychanie.

Celem ćwiczenia jest:
- wyznaczanie ilości ciepła wydzielonego z organizmu podczas oddychania,
- zapoznanie z pojęciami entalpii, entropii, energii swobodnej, energii
wewnętrznej.

19. Ćwiczenie 45 Wyznaczenie rozmiarów makrocząsteczek.

Celem ćwiczenia jest:
- zapoznanie z zasadą pomiaru cząsteczek organicznych na przykładzie
kwasu stearynowego.

20. Ćwiczenie 51 Pomiar siły elektromotorycznej ogniw stężeniowych oraz

potencjału elektrodowego i dyfuzyjnego.
Charakterystyka ogniw stężeniowych bez przenoszenia i z przenoszeniem.
Zasada pomiaru siły elektrodynamicznej w ogniwach stężeniowych,
potencjału elektrodowego i dyfuzyjnego.

21. Ćwiczenie 52 Sprawdzanie praw elektrolizy.

Przewodnictwo właściwe elektrolitów a przewodność elektryczna i
przewodnictwo równowagowe. Przepływ prądu przez elektrolit. Zjawiska
elektrokinetyczne.

22. Ćwiczenie 53 Wyznaczanie liczby hematokrytowej krwi metodą Maxwella.

Zasady pomiaru liczby hematokrytowej metodą wirówki hematokrytowej i
elektryczną. Związek liczby hematokrytowej z przewodnictwem
właściwym krwi i osocza. Przepływ prądu stałego i zmiennego przez
komórkę biologiczną znajdującą się w elektrolicie.

23. Ćwiczenie 54 Termostat. Zasada sprzężenia zwrotnego.

Budowa i zasada działania termostatu. Jedno i dwukierunkowe przesyłanie
informacji. Sprzężenia zwrotne dodatnie i ujemne.

24. Ćwiczenie 55 Pomiar współczynnika samoindukcji L i pojemności C

Budowa obwodów elektrycznych prądu stałego i zmiennego. Metody
wyznaczania stałych charakterystycznych elementów obwodu. Zjawiska
towarzyszące przepływowi prądu stałego i zmiennego przez tkankę w
odniesieniu do elektrycznego układu zastępczego tkanki.

Liczba godzin

Program fakultetu

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Rentgenowska tomografia komputerowa

Zapoznanie studentów z fizycznymi podstawami rentgenowskiej tomografii
komputerowej. Zasady rekonstrukcji obrazów oraz budowa tomografu
komputerowego.

2. Teoretyczne podstawy wybranych metod separacji makromolekuł

Przedstawienie rodzajów chromatografii cieczowej i elektroforez, podstawy
teoretyczne pozwalające wyjaśnić procesy zachodzące w trakcie separacji
molekuł i makromolekuł.

Zalecane podręczniki:

podstawowy:
1.  Podstawy biofizyki pod redakcją A. Pilawskiego
uzupełniające:
2. Materiały do ćwiczeń biofizyki pod redakcją B. Kędzi
3.  Biofizyka dla biologów pod redakcja W. Leyko
4.  R. Glaser Wstęp do biofizyki

5. M.

Kapuścinska Fizyka

Szczegółowy plan wykładów i ćwiczeń z Pierwszej pomocy i elementów pielęgniarstwa

dla studentów I roku Wydziału Lekarskiego U.M. w Łodzi

Nazwa przedmiotu:

Pierwsza pomoc i elementy pielęgniarstwa

Jednostka realizująca program:

Zakład Medycyny Ratunkowej i Medycyny Katastrof Katedry
Anestezjologii i Intensywnej Terapii

Kierownik jednostki:

prof. dr hab. n. med. Wojciech Gaszyński

Koordynator zajęć dydaktycznych: dr n. med. Dariusz Piotrowski

Kontakt z jednostką, adres:

telefon: e-mail:

Ul. Żeligowskiego 7/9, Łódź

042 639 32 75 zmrimk@csk.umed.lodz.pl

Całkowita liczba godzin: 14

Całkowita liczba ECTS: 2

Liczba godzin fakultetu

10 godzin seminariów i ćwiczeń dla każdej grupy studenckiej

4 godzin wykładów

godzin fakultetu ( ECTS)

Forma zaliczenia końcowego:

zaliczenie

Liczba godzin

Tytuł wykładu

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Problemy prawne i etyczne związane z niesieniem pomocy

w stanach zagrożenia życia.

2. Łańcuch przeżycia. Podstawowe czynności resuscytacyjne (BLS).

Liczba godzin

Program seminarium i ćwiczeń

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Badanie podstawowych czynności życiowych – ocena stanu świadomości,

oddechu, krążenia i stanu ogólnego.

2. Bezprzyrządowe zapewnienie drożności dróg oddechowych.

Zastosowanie pozycji bocznej ustalonej. Postępowanie
w zadławieniu.

3. Podstawowe czynności resuscytacyjne. Użycie automatycznego

defibrylatora zewnętrznego (AED).

4. Pierwsza pomoc w zranieniach, krwawieniach i oparzeniach. Zastosowanie

opaski zaciskającej.

Liczba godzin

Program fakultetu

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Program fakultetu ustalany indywidualnie z adiunktem w klinice, w ramach

dyżuru lekarskiego

Szczegółowy plan wykładów i ćwiczeń z Języka obcego kongresowego

dla studentów I roku Wydziału Lekarskiego U.M. w Łodzi

Nazwa przedmiotu:

Lektorat języka obcego kongresowego

(angielski, niemiecki, francuski, rosyjski)

Jednostka realizująca program:

Centrum Nauczania Języków Obcych

Kierownik jednostki:

mgr K. Studzińska-Pasieka

Koordynator zajęć dydaktycznych: mgr K. Studzińska-Pasieka

Kontakt z jednostką, adres:

telefon: e-mail:

ul. PL. Hallera 1, 90-647 Łódź

042 639 33 61 cnjo@op.pl

Całkowita liczba godzin: 60

Całkowita liczba ECTS: 3,5

Liczba godzin fakultetu

60 godzin seminariów i ćwiczeń dla każdej grupy studenckiej

godzin wykładów

godzin fakultetu ( ECTS)

Forma zaliczenia końcowego:

zaliczenie pisemne

Liczba godzin

Program seminarium i ćwiczeń

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

Moduł 1

Słownictwo i struktury gramatyczne niezbędne do posługiwania się w

praktyce klinicznej

Zbieranie wywiadu.
Badanie pacjenta.
Zlecanie badań.
Omawianie z innym lekarzem diagnozy różnicowej i leczenia.
Wyjaśnianie pacjentowi rozpoznania i sposobu leczenia.
Opisywanie objawów i oznak.
Omawianie leczenia farmakologicznego: sposób podawania, dawkowanie,
wskazania i działania niepożądane.
Wypełnianie formularzy i korzystanie z dokumentacji szpitalnej
Pisanie/przedstawianie historii choroby.

Liczba godzin

Program fakultetu

z krótką charakterystyką treści programowych

W. S. Ćw.

1. Język komunikacji w relacji lekarz –pacjent

Zalecane podręczniki:

podstawowy:
1. Zajęcia są prowadzone w większości na podstawie materiałów autorskich przygotowywanych

przez poszczególnych lektorów

uzupełniające:

J. Ciecierska, B. Jenike, K. Tudruj, English in Medicine, Wyd. Lek. PZWL Warszawa 1998

Document Outline