 | Pobierz cały dokument Badanie układu chłodzenia silnika .pdf Rozmiar 2,2 MB |
ZESPÓŁ SZKÓŁ SAMOCHODOWYCH
im. inŜ. Tadeusza Tańskiego
w Poznaniu
PRACOWNIA TECHNICZNA
Instrukcja do
ć
wiczenia nr ....
TEMAT: Badanie układu chłodzenia silnika.
Zatwierdził:
..........................................
…..................................................
data
piecz
ą
tka i podpis dyrektora
1. Cel
ć
wiczenia
Celem wykonywanego
ć
wiczenia jest sprawdzanie prawidłowo
ś
ci działania ukła-
du chłodzenia (jego szczelno
ś
ci) badanego silnika w tym jego wybranych istotnych
elementów takich jak:
-
termostat
-
płyn chłodz
ą
cy
-
czujnik temperatury
Dodatkowo (szczególnie na okres jesienno-zimowy) wskazany jest pomiar tempera-
tury zamarzania płynu do spryskiwaczy.
2. Wiadomo
ś
ci wst
ę
pne.
Ogólna znajomo
ść
budowy i zasady działania ró
Ŝ
nego rodzaju układów chłodzenia,
winna by znana z przedmiotu „Budowa pojazdów samochodowych”.
3. Pomoce
•
urz
ą
dzenie do kontroli szczelno
ś
ci układu chłodzenia i sprawdzania korków,
•
refraktometr lub glikometr
•
stanowisko do sprawdzania termostatów, termistorowych czujników temperatury
i wył
ą
cznika termowentylatora,
•
badany silnik
4. Przebieg
ć
wiczenia
4.1. Sprawdzanie szczelno
ś
ci układu
W produkowanych obecnie samochodach układ chłodzenia silnika pracuje pod ci-
ś
nieniem. Korek wlewowy zbiornika wyrównawczego jest zaopatrzony w spr
ęŜ
yn
ę
, która
jest lak dobrana, by zapewniała szczelno
ść
korka i otwierała go wtedy, kiedy ci
ś
nienie
przekroczy okre
ś
lon
ą
warto
ść
, na przykład 0,12...0,15 [MPa]. Nadci
ś
nienia panuj
ą
ce w
układzie pozwala na osi
ą
gni
ę
cie wy
Ŝ
szej temperatury wrzenia płynu.
Je
Ŝ
eli trzeba cz
ę
sto dolewa
ć
płynu chłodz
ą
cego, a nie mo
Ŝ
na zlokalizowa
ć
nieszczelno
ś
ci
(czasami jest trudno okre
ś
li
ć
wzrokowo miejsce wycieku płynu), nale
Ŝ
y sprawdzi
ć
s/czelno
ść
całego układu chłodzenia, przeprowadzaj
ą
c prób
ę
ci
ś
nieniow
ą
za pomoc
ą
pom-
py do badania chłodnic, któr
ą
mo
Ŝ
na równie
Ŝ
sprawdzi
ć
zawór nadci
ś
nieniowy w korku.
Potrzebne przyrz
ą
dy i narz
ę
dzia.
- przyrz
ą
d do sprawdzania chłodnic.
Wykonanie pomiaru
- Przymocowa
ć
pomp
ę
do korka i wytworzy
ć
ci
ś
nienie, które spowoduje otwarcie zaworu
w korku (rys. 1a). Je
Ŝ
eli nie odbywa si
ę
to przy wymaganym ci
ś
nieniu (np. 0,1 MPa), to
korek trzeba wymieni
ć
. Otworzy
ć
zawór nadci
ś
nieniowy palcami. Sprawdzi
ć
, czy po
zwolnieniu zawór zamyka si
ę
całkowicie.
Rys. 1 Sprawdzanie szczelno
ś
ci zaworu nadci
ś
nieniowego w korku wlewu (a) oraz w całym ukła-
dzie chłodzenia (b), 1- pompa do badaniu układu chłodzenia. 2 - korek wlewu
T
ą
sam
ą
pompk
ą
, mocowan
ą
do chłodnicy, mo
Ŝ
na sprawdzi
ć
szczelno
ść
układu (rys. 1b).
Nale
Ŝ
y wytworzy
ć
ci
ś
nienie 0,1.-0.15 MPa i sprawdzi
ć
manometrem, czy utrzymuje si
ę
przez co
najmniej 2 minuty. Je
Ŝ
eli nie, oznacza to istnienia nieszczelno
ś
ci w układzie. Miejsce przecieku
mo
Ŝ
na łatwo okre
ś
li
ć
dzi
ę
ki wytworzonemu w układzie nadci
ś
nieniu. Je
Ŝ
eli ci
ś
nienie opada bez
widocznego wypływania cieczy lub wr
ę
cz podnosi si
ę
, nale
Ŝ
y wnioskowa
ć
o wewn
ę
trznym
przecieku do silnika, na przykład wskutek uszkodzenia uszczelki pod głowic
ą
lub p
ę
kni
ę
cia
kadłuba.
Uwaga. Nie wytwarza
ć
wy
Ŝ
szego ci
ś
nienia, poniewa
Ŝ
mo
Ŝ
e uszkodzi
ć
chłodnic
ę
!!!
Innym sposobem zlokalizowania nieszczelno
ś
ci jest wtłoczenie w układ chłodzenia płynu
fluorescencyjnego. Płyn ten pozostaje w układzie przez pewien c/as pracy silnika, a
Ŝ
ujawni si
ę
w miejscu nieszczelnym. Nast
ę
pnym krokiem jest o
ś
wietlanie lamp
ą
ultrafioletow
ą
wszystkich
przewodów i poł
ą
cze
ń
. Miejsce wycieku objawi si
ę
w
ś
wietle lampy jako jaskrawo kolorowa
plama.
4.2 Sprawdzanie przydatno
ś
ci płynu chłodz
ą
cego
Podatno
ść
płynu chłodz
ą
cego na zamarzanie zale
Ŝ
y od st
ęŜ
enia zawartego w nim glikolu
(etylenowego lub propylenowego). Z kolei st
ęŜ
enie glikolu w płynie wpływa bezpo
ś
rednio na
jego g
ę
sto
ść
. Zale
Ŝ
no
ść
ta jest wykorzystywana w najpopularniejszych przyrz
ą
dach do badania
płynów (np. hydro-temp), które działaj
ą
na zasadzie areometru. Po zassaniu płynu ze zbiornika
wyrównawczego lub chłodnicy pływak przyrz
ą
du pokazuje na skali temperatur
ę
krzepni
ę
cia
płynu. Przy g
ę
sto
ś
ci płynu 1,0554 temperatura krzepni
ę
cia wynosi -24°C, natomiast przy
g
ę
sto
ś
ci 1,0684 wynosi -36°C (dotyczy mieszaniny gli kolu etylenowego). Przyrz
ą
d
pomiarowy mo
Ŝ
e by
ć
wyskalowany wg g
ę
sto
ś
ci badanej cieczy chłodz
ą
cej (nale
Ŝ
y wtedy
posługiwa
ć
si
ę
dodatkow
ą
tabel
ą
zale
Ŝ
no
ś
ci temperatury krzepni
ę
cia badanej cieczy od jej
g
ę
sto
ś
ci), lub bezpo
ś
rednio w wg temperatury zamarzania (jak prezentowane urz
ą
dzenie
„hydro-temp”
Uwaga. Aby zapewni
ć
wi
ę
ksz
ą
dokładno
ść
pomiaru przyrz
ą
d powinien by
ć
przeznaczony do
badania danego rodzaju glikolu, poniewa
Ŝ
glikol etylenowy i propylenowy ró
Ŝ
ni
ą
si
ę
własno-
ś
ciami fizykochemicznymi.
Rys.2 Pomiar temperatury krzepni
ę
cia płynu
chłodz
ą
cego za pomoc
ą
gliokomatu „hydro-
temp”.
Bardziej dokładnym przyrz
ą
dem pomiarowym jest refraktometr (rys.3a), w któ-
rym jest wykorzystywany zwi
ą
zek mi
ę
dzy st
ęŜ
eniem glikolu a współczynnikiem załama-
nia
ś
wiatła. Po umieszczeniu niewielkiej ilo
ś
ci płynu na powierzchni pryzmatu ukazuj
ą
si
ę
w okularze przyrz
ą
du dwa obszary o barwie niebieskiej i białej (rys. 3b). W miejscu
ich zetkni
ę
cia odczytuje si
ę
wynik na skali (A rys.3b) opisanej w °C (istniej
ą
dwie po-
działki – dla glikoli etylenowych i propylenowych; glikole polipropylenowe stosowane s
ą
przewa
Ŝ
nie poza Europ
ą
– w Europie stosujemy do produkcji cieczy chłodz
ą
cych
silniki glikoli etylenowych).
Analogicznie badamy płyn do spryskiwaczy szyb i elektrolit z akumulatora (ocena
stopnia naładowania celi akumulatorowej).
Badanie elektrolitu
• elektrolit skala C
Przy sprawdzeniu elektrolitu mierzona jest g
ę
sto
ść
w kg/l (g/cm
3
). Na podziałce zazna-
czono nast
ę
puj
ą
ce zakresy: RECHARGE = naładowa
ć
, FAIR= dostateczny, GOOD=
dobry
Uwaga ! - Nale
Ŝ
y zachowa
ć
du
Ŝą
ostro
Ŝ
no
ść
przy sprawdzaniu elektrolitu.
Elektrolit nie mo
Ŝ
e wchodzi
ć
w kontakt z oczami i skór
ą
- szkodliwy dla zdrowia.
Badanie płynu do zmywania szyb (pomiar temperatury krzepni
ę
cia-zamarzania
płynu)
Wynik pomiaru płynów do zmywania szyb opiera si
ę
na warto
ś
ci u
ś
rednionej poniewa
Ŝ
płyny te produkowane s
ą
na bazie ró
Ŝ
nych alkoholi oraz zawieraj
ą
ró
Ŝ
ne dodatkowe
składniki.
Wynik pomiaru opiera si
ę
na zale
Ŝ
no
ś
ci miedzy k
ą
tem załamania
ś
wiatła przechodz
ą
-
cego przez badany płyn, a jego odporno
ś
ci
ą
na zamarzanie (ciecz chłodzaca lub płyn
do spryskiwaczy szyb) lub g
ę
sto
ś
ci
ą
(elektrolit akumulatorowy), Przyrz
ą
d eliminuje
wpływ aktualnej temperatury badanego płynu chłodz
ą
cego na wynik pomiaru. Tester
jest wyskalowany dla temperatury 20
o
C.
Rys.3 Refraktometr: (rys.a) 1 – miejsce na kropl
ę
badanego płynu, 2 – klapka; (rys. b) obraz widziany
w okularze – skala C (odczyt g
ę
sto
ś
ci elektrolitu akumulatorowego), skala A: odczyt temperatury
krzepni
ę
cia cieczy chłodz
ą
cej (lewa strona glikole propylenowe, prawa strona glikole etylenowe),
skala B – odczyt temperatury krzepni
ę
cia płynu do spryskiwaczy szyb.
Rys.4 Naniesienie za pomoc
ą
pipety próbki płynu na pryzmat refraktometru, zamkni
ę
cie klapki.
Rys.5 Sposób obserwacji podczas pomiaru refraktometrem (regulacja ostro
ś
ci obrazu), oczysz-
czenie pryzmatu bawełnian
ą
szmatk
ą
po pomiarze.
Przebieg sprawdzania:
Na wst
ę
pie urz
ą
dzenie mo
Ŝ
na sprawdzi
ć
na " dokładno
ść
wskaza
ń
" przy pomo-
cy wody destylowanej. Przebieg sprawdzenia jest taki sam jak przebieg pomiaru, wynik
(linia podziału) powinna pokrywa
ć
si
ę
z lini
ą
wody (WATERLINE).
• Sprawdzi
ć
, czy pryzma (2) i klapka (1) wg rys.3a urz
ą
dzenia s
ą
czyste.
• Przy pomocy zał
ą
czonej pipetki nało
Ŝ
y
ć
kropl
ę
badanej cieczy na pryzmat.
• Opu
ś
ci
ć
klapk
ę
rozprowadzaj
ą
c ciecz na pryzmie.
• Przez pokr
ę
canie okularem ustawi
ć
ostro
ść
.
• Odczyta
ć
wskazanie na odpowiedniej skali - b
ę
dzie widoczna wyra
ź
na linia
podziału mi
ę
dzy polami jasnym i ciemnym (2) wg rys. 3b.
• Po zako
ń
czeniu pomiaru konieczne jest staranne oczyszczenie pryzmy such
ą
szmatk
ą
.
4.3 Sprawdzanie pracy zaworu termostatu oraz termistorowego czujnika tempe-
ratury.
5. Wyniki pomiaru.
Wyniki pomiaru winny zawiera
ć
informacj
ę
z kontroli szczelno
ś
ci układu podczas
testu (układ szczelny, nieszczelny); wskazane ewentualnie miejsca wycieku płynu chło-
dz
ą
cego podczas badania oraz ich przyczyna.
Nale
Ŝ
y zanotowa
ć
, odczytan
ą
za pomoc
ą
refraktometru, temperatur
ę
zamarzania
cieczy chłodz
ą
cej oraz ewentualnie płynu do spryskiwaczy.
6. Wnioski.
Wnioski winny zawiera
ć
uwagi dotycz
ą
ce przeprowadzonych bada
ń
diagno-
stycznych układu chłodzenia, w wypadku stwierdzonych nieprawidłowo
ś
ci, nale
Ŝ
y
wskaza
ć
sposób ich usuni
ę
cia. Temperatura zamarzania cieczy chłodz
ą
cej winna
wynosi
ć
dla
naszej
strefy
klimatycznej
nie
wi
ę
cej
ni
Ŝ
mi-
nus 30
°
C.
| Pobierz cały dokument Badanie układu chłodzenia silnika .pdf Rozmiar 2,2 MB |