Mechanik_maszyn_ i_urzadzen_drogowych_833[01].Z1.03

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy przeciwpożarowe

oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas diagnozowania
i

naprawy

układów

hydraulicznych,

pneumatycznych

i elektrycznych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Układy hydrauliczne, pneumatyczne i elektryczne

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Demontaż i montaż siłowników hydraulicznych, pneumatycznych

oraz systemów sterowania hydraulicznego i pneumatycznego

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Demontaż i montaż pomp płynu hydraulicznego

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Demontaż i montaż sprężarek

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Demontaż i montaż układu zaworów rozdzielczych systemów

hydraulicznych i pneumatycznych oraz przewodów ciśnieniowych

5.6.1. Ćwiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń
drogowych.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, czyli wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed
rozpoczęciem tej jednostki modułowej, tak by bez problemów mógł przyswoić sobie
wiedzę zawartą w poradniku,

–

cele kształcenia tj. wykaz umiejętności jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

ćwiczenia, które pomogą zweryfikować wiedzę teoretyczną ucznia oraz wykształcić
umiejętności praktyczne,

–

sprawdzian osiągnięć, czyli zestaw zadań testowych,

–

literaturę dodatkową.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań i uczenia się,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi

−

zestaw zadań testowych.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni, należy zwrócić uwagę na przestrzeganie regulaminów

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych wynikających
z rodzaju wykonywanych prac. Z tymi przepisami należy zapoznać uczniów podczas trwania
nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

833[01].Z1.01

Stosowanie maszyn i urządzeń drogowych

833[01].Z1.04

Wykonywanie przeglądów

okresowych maszyn i urządzeń

drogowych

833[01].Z1

Eksploatacja maszyn i urządzeń

drogowych

833[01].Z1.02

Diagnozowanie i naprawa układów

napędowych i jezdnych

833[01].Z1.03

Diagnozowanie i naprawa układów

hydraulicznych, pneumatycznych

i elektrycznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć.

–

klasyfikować maszyny i urządzenia drogowe oraz określić ich zadania,

–

klasyfikować silniki stosowane w maszynach i urządzeniach drogowych,

–

objaśniać działanie silników stosowanych w maszynach i urządzeniach drogowych,

–

charakteryzować maszyny i urządzenia drogowe według rodzajów napędu,

–

objaśniać działanie napędów w maszynach i urządzeniach drogowych,

–

wyjaśniać funkcjonowanie elektronicznych układów sterujących pracą układu
napędowego i jezdnego,

–

zanalizować działanie układów napędowych i jezdnych maszyn i urządzeń drogowych,

–

posługiwać się instrukcjami obsługi i dokumentacją techniczną w diagnostyce
i naprawach zespołów,

–

zlokalizować uszkodzenia w elementach i podzespołach układów napędowych i jezdnych
maszyn i urządzeń drogowych,

–

wykonywać diagnostykę oraz opracować algorytm naprawy układów napędowych
i jezdnych maszyn i urządzeń drogowych,

–

identyfikować elementy układów napędowych i jezdnych maszyn i urządzeń drogowych,

–

wykonywać naprawę elementów układów napędowych i jezdnych maszyn i urządzeń
drogowych,

–

stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy przeciwpożarowe i ochrony
środowiska na stanowisku pracy,

–

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

–

dobierać narzędzia i przyrządy do wykonywanych prac.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć.

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy przeciwpożarowe
i ochrony środowiska obowiązujące na stanowisku pracy,

–

wyjaśnić funkcjonowanie układów hydraulicznych, pneumatycznych i elektrycznych
maszyn i urządzeń drogowych,

–

zanalizować działanie układów hydraulicznych, pneumatycznych i elektrycznych maszyn
i urządzeń drogowych,

–

odczytać schematy instalacji elektrycznych,

–

rozróżniać rodzaje obwodów występujących w instalacjach elektrycznych maszyn
i urządzeń drogowych,

–

określić właściwości oleju hydraulicznego na podstawie oznaczenia symbolowego
posługując się katalogami,

–

wyjaśnić funkcjonowanie układów elektronicznych sterujących pracą układów
hydraulicznych i pneumatycznych,

–

zastosować instrukcje obsługi i dokumentacje techniczne w diagnostyce i naprawach
zespołów hydraulicznych, pneumatycznych i elektrycznych,

–

posłużyć się narzędziami, przyrządami i urządzeniami stosowanymi w montażu
i demontażu osprzętu maszyn i urządzeń,

–

zlokalizować uszkodzenia w elementach i podzespołach układów hydraulicznych,
pneumatycznych i elektrycznych maszyn i urządzeń drogowych,

–

wykonać diagnostykę oraz opracować algorytm naprawy układów hydraulicznych,
pneumatycznych i elektrycznych maszyn i urządzeń drogowych,

–

przeprowadzić

naprawę elementów układów hydraulicznych, pneumatycznych

i elektrycznych maszyn i urządzeń drogowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

............................................................................................

Modułowy program nauczania:

Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]

Moduł:

Eksploatacja maszyn i urządzeń drogowych 833[01].Z1

Jednostka modułowa:

Diagnozowanie i naprawa układów hydraulicznych,
pneumatycznych i elektrycznych 833[01].Z1.03

Temat: Demontaż i montaż sprężarki tłokowej.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności demontażu i montażu sprężarki tłokowej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
-

zaplanować kolejność operacji,

zgromadzić niezbędne narzędzia,

przygotować stanowisko pracy,

zdemontować sprężarkę,

przeprowadzić weryfikację części sprężarki,

zmontować sprężarkę,

zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
-

praca w grupach 2–3 osobowych.

Czas: 5 godzin dydaktycznych.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie mechanik maszyn i pojazdów drogowych.

Środki dydaktyczne:
-

tablice poglądowe i ostrzegawcze,

instrukcje stanowiskowe dla urządzeń,

sprężarka tłokowa,

zestaw kluczy płasko-oczkowych,

zestaw kluczy nasadowych,

zestaw wkrętaków,

klucz dynamometryczny,

czyściwo,

młotek,

imadło,

szczypce do zdejmowania i zakładania pierścieni tłokowych,

zeszyt ćwiczeń,

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia

Wykonaj demontaż i montaż sprężarki tłokowej. Zwróć uwagę na obowiązujące zasady

w trakcie wykonywania demontażu i montażu sprężarki.

FAZA WSTĘPNA

Czynności organizacyjno-porządkowe, wyjaśnienie tematu zajęć, zaznajomienie uczniów

z pracą metodą przewodniego tekstu.

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
1.  Jakie zagrożenia występują podczas demontażu i montażu sprężarki?
2.  Czy potrafisz zgromadzić odpowiednie narzędzia?
3.  Czy potrafisz zdemontować sprężarkę?
4.  Czy potrafisz przeprowadzić weryfikacje sprężarki?
5.  Czy potrafisz zmontować sprężarkę?

PLANOWANIE
1.  Określ miejsce wykonania ćwiczenia.
2.  Zaplanuj materiały do wykonania ćwiczenia.
3.  Zaplanuj kolejność czynności, które wykonasz w celu demontażu i montażu sprężarki.
4.  Zaplanuj narzędzia do wykonania ćwiczenia.

UZGODNIENIE
1.  Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2.  Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1.  Sprężarkę przygotuj do demontażu (umyj i osusz).
2.  Zdemontuj sprężarkę zachowując odpowiednią kolejność operacji.
3.  Przeprowadź weryfikację elementów składowych sprężarki,
4.  Zmontuj sprężarkę stosując się do odpowiednich wytycznych,
5.  Sprawdź poprawność wykonania zadania.
6.  Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.

SPRAWDZANIE
1.  Czy sprężarka została przygotowana do demontażu?
2.  Czy prawidłowo wykonano demontaż sprężarki?
3.  Czy przeprowadzono weryfikację sprężarki?
4.  Czy sprężarka została zmontowana prawidłowo?

ANALIZA

Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel

podsumowuje całe ćwiczenie, określa jakie nowe umiejętności zostały ukształtowane, jakie
wystąpiły nieprawidłowości i sposoby ich unikania w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

:...........................................................................................

Modułowy program nauczania:

Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]

Moduł:

Eksploatacja maszyn i urządzeń drogowych 833[01].Z1

Jednostka modułowa:

Diagnozowanie i naprawa układów hydraulicznych,
pneumatycznych i elektrycznych 833[01].Z1.03

Temat: Zasada pracy zębatej pompy hydraulicznej.

Cel ogólny: Poznanie działania i budowy hydraulicznej pompy zębatej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

wyjaśnić zasadę działania pompy zębatej,

–

wymienić elementy składowe pompy hydraulicznej zębatej,

–

wskazać elementy składowe na przekrojach i rysunkach,

–

zorganizować stanowisko pracy,

–

zaprezentować wykonaną pracę.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pogadanka,

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas: 4 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
-

tablice poglądowe i ostrzegawcze,

modele i przekroje pomp hydraulicznych,

przybory do pisania,

zeszyt ćwiczeń.

Przebieg zajęć:
1.  Sprawy organizacyjne.
1.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów i przebiegu zajęć.
2.  Omówienie zasad przeprowadzania pomiaru.
3.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4.  Realizacja zajęć:

–

omówienie działania pompy przez nauczyciela,

–

wskazanie elementów składowych na modelu,

–

uczeń otrzymuje modele pomp, tablice i rysunki,

–

sporządzenie notatki przez ucznia,

–

zapoznanie się z budową pompy,

–

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów w razie trudności pomaga w poprawnym
wykonaniu ćwiczenia.

5.  Po wykonaniu pracy uczeń analizuje wykonane ćwiczenie.
6.  Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
7.  Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza, czy została poprawnie wykonana.
8.  Uczniowie prezentują pracę w kolejności wykonywania.
9.  Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Ćwiczenia

5.1. Przepisy

bezpieczeństwa

higieny

pracy,

przepisy

przeciwpożarowe oraz ochrony środowiska obowiązujące
podczas diagnozowania i naprawy układów hydraulicznych,
pneumatycznych i elektrycznych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Obejrzyj film instruktażowy i wypisz, jakich zasad bezpieczeństwa i higieny pracy należy

przestrzegać w trakcie wykonywania diagnostyki i naprawy układów pneumatycznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej,

2) wypisać zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w trakcie wykonywania pomiarów

i badań,

3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcje przeciwpożarowe oraz bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

tablice poglądowe dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

film instruktażowy na temat zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy naprawie
i diagnostyce układów pneumatycznych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej.

Ćwiczenie 2

W zestawie dostępnym w pracowni szkolnej rozpoznaj różnego rodzaju gaśnice i określ,

jakiego rodzaju pożary można gasić przy ich użyciu. W notatniku zapisz swoje spostrzeżenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać

materiałach

dydaktycznych

informacje

dotyczące

przepisów

przeciwpożarowych,

2) przeanalizować instrukcje, znaki bezpieczeństwa, tablice: ostrzegawcze, bezpieczeństwa

i higieny pracy, przeciwpożarowe,

3)  wypisać rodzaje gaśnic,
4)  dobrać gaśnicę do odpowiedniego typu pożaru,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

tablice poglądowe i ostrzegawcze dotyczące przepisów przeciwpożarowych,

−

instrukcje przeciwpożarowe oraz bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

film instruktażowy przedstawiający rodzaje gaśnic oraz sposób korzystania
z poszczególnych typów gaśnic,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Układy hydrauliczne, pneumatyczne i elektryczne

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Spośród przedstawionych elementów układu elektrycznego wskaż urządzenia

zabezpieczające pracę silników elektrycznych i nazwij je.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać

materiałach

dydaktycznych

informacje

dotyczące

urządzeń

zabezpieczających pracę silnika,

2)  odszukać urządzenia zabezpieczające pracę silników elektrycznych,
3)  podać ich nazwy,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

książka naprawy pojazdu,

−

poradniki serwisowe,

−

katalogi części zamiennych,

−

serwisowe programy komputerowe.

Ćwiczenie 2

Wylosuj jeden ze schematów elektrycznych maszyny lub urządzenia drogowego. Omów

elementy układu i wskaż je w pojeździe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące czytania schematów

elektrycznych,

2)  wylosować jeden ze schematów elektrycznych,
3)  przeanalizować wylosowany schemat,
4)  scharakteryzować poszczególne elementy układu, ich zastosowanie,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

schematy elektryczne maszyn i urządzeń drogowych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca pomiarów diagnostycznych instalacji i urządzeń
elektrycznych.

Ćwiczenie 3

Wyjaśnij zasadę pracy sprężarki tłokowej. Nazwij poszczególne elementy składowe

sprężarki. Wskaż je na modelu i na rysunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i działania

sprężarki tłokowej,

2)  scharakteryzować zasadę pracy sprężarki tłokowej,
3)  nazwać poszczególne elementy składowe sprężarki,
4)  wskazać elementy sprężarki na modelu i na rysunku,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

modele, przekroje sprężarek tłokowych,

−

rysunki sprężarek tłokowych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy i działania sprężarek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3.

Demontaż

montaż

siłowników

hydraulicznych,

pneumatycznych oraz systemów sterowania hydraulicznego
i pneumatycznego

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Mając do dyspozycji siłownik hydrauliczny dokonaj jego demontażu. Następnie

przeprowadź weryfikację części siłownika i określ rodzaj zużycia poszczególnych elementów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące demontażu i weryfikacji

siłowników hydraulicznych,

2)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
3)  zdemontować siłownik,
4)  przeprowadzić weryfikację elementów siłownika,
5)  określić rodzaj zużycia jego elementów,
6)  uporządkować stanowisko pracy,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

siłownik hydrauliczny,

−

zestaw kluczy płasko-oczkowych,

−

zestaw kluczy nasadowych,

−

imadło,

−

młotek,

−

zestaw wkrętaków,

−

książka serwisowa,

−

katalog części zamiennych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy i demontażu siłowników hydraulicznych.

Ćwiczenie 2

Mając do dyspozycji siłownik pneumatyczny dokonaj jego demontażu. Następnie

przeprowadź weryfikację części siłownika, i określ rodzaj zużycia poszczególnych
elementów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące demontażu i weryfikacji

siłowników pneumatycznych,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

siłownik pneumatyczny,

−

zestaw kluczy płasko-oczkowych,

−

zestaw kluczy nasadowych,

−

imadło,

−

młotek,

−

zestaw wkrętaków,

−

książka serwisowa,

−

katalog części zamiennych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy i demontażu siłowników hydraulicznych.

Ćwiczenie 3

Na podstawie dostępnych źródeł informacji i własnego doświadczenia, wymień i wypisz

niedomagania instalacji pneumatycznej i sposoby ich usuwania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące naprawy instalacji

pneumatycznych,

2)  przeczytać instrukcję serwisową pojazdu,
3)  wypisać niedomagania instalacji pneumatycznych i sposoby ich usuwania,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4.

Demontaż i montaż pomp płynu hydraulicznego

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj urządzenia diagnostyczne do wykonywania badań diagnostycznych i określ

ich przeznaczenie. Sporządź notatkę na temat zastosowania i funkcji poszczególnych
urządzeń diagnostycznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące urządzeń diagnostycznych

ich funkcji i zastosowania,

2)  rozpoznać urządzenia diagnostyczne,
3)  określić przeznaczenie rozpoznanych urządzeń,
4)  napisać  w  notatniku  notatkę  na  temat:  Urządzenia  diagnostyczne  –  funkcje

i zastosowanie,

5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

różnego rodzaju urządzenia diagnostyczne,

–

notatnik,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca urządzeń diagnostycznych.

Ćwiczenie 2

Wyjaśnij zasadę pracy zębatej pompy hydraulicznej. Nazwij poszczególne elementy

składowe pompy. Wskaż je na modelu i na rysunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i działania pomp

hydraulicznych,

2)  scharakteryzować zasadę pracy zębatej pompy hydraulicznej,
3)  nazwać poszczególne elementy składowe pompy
4)  wskazać elementy pompy na modelu i rysunku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

modele, przekroje zębatych pomp hydraulicznych,

−

rysunki, plansze pomp hydraulicznych,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy i działania pomp hydraulicznych.

Ćwiczenie 3

Mając do dyspozycji rysunki pomp, schematy i modele dokonaj porównania rozwiązań

konstrukcyjnych pomp hydraulicznych. Zauważone różnice wypisz w formie tabeli
w notatniku. Przy wykonywaniu ćwiczenia skorzystaj z Internetu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące budowy i działania pomp

hydraulicznych,

2)  dokonać porównania rozwiązań konstrukcyjnych pomp hydraulicznych,
3)  wskazać zauważone różnice na modelach, rysunkach,
4)  sporządzić notatkę,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

modele, przekroje pomp hydraulicznych,

−

rysunki, plansze pomp hydraulicznych,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy pomp hydraulicznych,

−

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 4

Posługując się katalogami olejów hydraulicznych dobierz olej do układu hydraulicznego

walca drogowego. Określ i zapisz jego właściwości na podstawie oznaczenia symbolowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące klasyfikacji olejów

hydraulicznych,

2) odszukać w katalogu odpowiedni rodzaj oleju,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3)  określić jego właściwości na podstawie oznaczenia symbolowego,
4)  sporządzić notatkę,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

katalogi olejów hydraulicznych

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy pomp hydraulicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Demontaż i montaż sprężarek

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj demontaż i montaż sprężarki tłokowej. Zwróć uwagę na obowiązujące zasady

w trakcie wykonywania demontażu i montażu sprężarki. Zapisz w notatniku wnioski
z przeprowadzonego ćwiczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące montażu i demontażu

sprężarek tłokowych,

2)  przygotować stanowisko pracy,
3)  zdemontować sprężarkę tłokową,
4)  zmontować sprężarkę tłokową,
5)  uprzątnąć stanowisko pracy,
6)  zapisać wnioski i spostrzeżenia z wykonanego ćwiczenia,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

sprężarka tłokowa,

–

zestaw kluczy nasadowych,

–

zestaw kluczy płasko-oczkowych,

–

klucz dynamometryczny,

–

imadło,

–

młotek,

–

szczypce do zdejmowania i zakładania pierścieni tłokowych,

–

szczypce uniwersalne,

–

czyściwo,

–

notatnik,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad prawidłowego montażu i demontażu sprężarek
tłokowych.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź diagnostykę bezprzyrządową tłokowej sprężarki powietrza.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące diagnostyki sprężarek

tłokowych,

2)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
3)  przygotować pojazd do wykonania badania,
4)  wykonać diagnostykę sprężarki,
5)  uprzątnąć stanowisko pracy,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcje stanowiskowe i bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

książka naprawy pojazdu,

–

poradniki serwisowe,

–

katalogi części zamiennych,

–

pojazd z instalacją pneumatyczną,

–

kliny pod koła pojazdu,

–

pokrowce na siedzenia,

–

notatnik,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad diagnostyki sprężarek tłokowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Demontaż i montaż układu zaworów rozdzielczych

systemów

hydraulicznych

pneumatycznych

oraz

przewodów ciśnieniowych

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie1

Korzystając z dokumentacji technicznej, określ i zapisz zakres czynności obsługowych

systemu hydraulicznego koparki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące zakresu czynności

obsługowych systemów hydraulicznych,

2) wypisać zakres czynności obsługowych systemu hydraulicznego,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

książka serwisowa koparki,

−

instrukcja obsługi,

−

specjalistyczne programy komputerowe,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca naprawy i obsługi systemów hydraulicznych.

Ćwiczenie 2

Mając do dyspozycji kilka zaworów różnej konstrukcji i przeznaczenia, wskaż wśród

nich hydrauliczny zawór zwrotny. Odszukaj go na schemacie hydraulicznym koparki.
Scharakteryzuj jego działanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące rodzajów i budowy

zaworów hydraulicznych,

2) odszukać zawór zwrotny wśród wyłożonych eksponatów,
3) odszukać zawór na schemacie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) scharakteryzować jego działanie,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

zawory różnej konstrukcji i przeznaczenia,

−

schemat hydrauliczny koparki,

−

ksiązka serwisowa,

−

katalog części zamiennych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy i rodzajów zaworów hydraulicznych.

Ćwiczenie3

Obejrzyj film „Naprawianie układów sterowania organów roboczych maszyn

drogowych”, a następnie wykonaj naprawę suwakowego rozdzielacza hydraulicznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) oszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące naprawy układów

sterowania,

2)  obejrzeć film,
3)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
4)  zdemontować rozdzielacz hydrauliczny,
5)  przeprowadzić weryfikację rozdzielacza,
6)  wymienić uszkodzone elementy,
7)  zmontować rozdzielacz,
8)  uporządkować stanowisko pracy,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

książka serwisowa koparki,

−

instrukcja obsługi układów roboczych maszyn drogowych,

−

specjalistyczne programy komputerowe,

−

zestaw kluczy płasko oczkowych,

−

zestaw kluczy nasadowych,

−

zestaw wkrętaków,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca naprawy i obsługi systemów hydraulicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Diagnozowanie i naprawa
układów hydraulicznych, pneumatycznych i elektrycznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru z których:

−

zadania 1–17 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 18–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. a, 4. c, 5. a, 6. d, 7. b, 8. c, 9. a, 10. a,
11. a,12. d, 13. c, 14. b, 15. c, 16. a, 17. b, 18. c, 19. a, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozróżnić przepisy BHP

Określić budowę napędu hydraulicznego

Odczytać schematy hydrauliczne

Sklasyfikować sprężarki

Rozróżniać przepisy BHP

Sklasyfikować sprężarki

Odczytać schematy elektryczne

Wykonać

sprawdzenia

elementów

układu

pneumatycznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyjaśnić funkcjonowanie układów
hydraulicznych

11 Rozpoznać rodzaj zastosowanego elementu

12 Określić właściwości oleju

13 Sklasyfikować urządzenia pneumatyczne

14 Rozróżnić przepisy BHP

15 Określić zadanie elementu układu hydraulicznego

16 Określić zastosowanie elementu

17 Zlokalizować uszkodzenie

18 Zastosować przyrządy diagnostyczne

19 Wykonać diagnostykę układu hydraulicznego

20 Zastosować elementy układu hydraulicznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych,

jakie będą w teście.

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i karty odpowiedzi,  podaj czas  przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4.  Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5.  Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za
poprawną.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

11. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Przeniesienie napędu w układzie hydraulicznym odbywa się za pomocą

a)  sprężonego powietrza.
b)  oleju silnikowego.
c)  wału napędowego.
d)  oleju hydraulicznego.

2. Gaśnica typu B służy do gaszenia

a)  ciał stałych.
b)  cieczy palnych.
c)  metali.
d)  gazów.

3. Układ Load Sensing pozwala na

a)  regulację pomp według zasady stałego ciśnienia.
b)  regulacje pomp według zasady stałego przyrostu mocy.
c)  regulację pomp według zasady stałego przyrostu temperatury.
d)  regulacje ciśnienia według zasady stałego przyrostu wydatku.

4. Przedstawiony symbol układu hydraulicznego przedstawia

rezystor nastawny.

b) kondensator.
c)

elektromagnes.

d) połączenie korpusu z masą.

5. Jak nazywa się magistrala umożliwiająca przekazywanie wszystkich sygnałów

sterowniczych
a)  CAT.
b)  CAD.
c)  BUS.
d)  CAN.

6. Jednym ze sposobów zabezpieczenia silnika elektrycznego przed skutkami zwarć jest

zastosowanie
a)  bezpieczników topikpwych.
b)  wyłączników.
c)  kondensatorów.
d)  zaworów bezpieczeństwa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Przedstawiona na rysunku sprężarka to

sprężarka

tłokowa

chłodzona

powietrzem.

sprężarka

tłokowa

chłodzona

cieczą.

wentylator.

dmuchawa.

8. Działanie siłownika pneumatycznego sprawdzamy

a)  włączając wyłączając go kilkakrotnie przez naciśnięcie odpowiedniego przycisku.
b)  włączając go przez naciśnięcie odpowiedniego przycisku.
c)  wyłączając go przez naciśnięcie odpowiedniego przycisku.
d)  dokonując obserwacji wyglądu zewnętrznego.

9. Ciśnienie robocze wytwarzane przez pompę zębatą wynosi około

a) 200kG/cm

b) 150kG/cm

c) 100kG/cm

d) 650kG/cm

10. Olej hydrauliczny klasy HL, według normy ISO znajduje zastosowanie do

a) umiarkowanie obciążonych systemów hydraulicznych pracujących w zmiennych

temperaturach.

b)  umiarkowanie obciążonych systemów hydraulicznych.
c)  słabo obciążonych systemów hydraulicznych.
d)  systemach pracujących przy wysokich ciśnieniach.

11. Sprężarka chłodzona powietrzem, ma na kadłubie oznaczenie

a)  L.
b)  W.
c)  TD.
d)  UD.

12. Cyfrą dwa na rysunku niżej zaznaczone jest

a)  wirnik silnika pierścieniowego.
b)  wirnik silnika zwartego
c)  uzwojenie silnika .
d)  jarzmo stojana

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Rozdzielacze stosowane w maszynach budowlanych są rozdzielaczami

a)  ręcznymi.
b)  hydraulicznymi.
c)  elektrycznymi.
d)  Elektro-pneumatycznymi.

14. Zadaniem zaworu zwrotnego stosowanego w instalacjach pneumatycznych jest

a) sterownie kierunkiem przepływu tj. kierowanie strumieniami cieczy do

odpowiednich przewodów.

b)  zabezpieczenie swobodnego ruchu cieczy tylko w jednym kierunku.
c)  łączenie lub odcinanie szczegółowych odcinków instalacji hydraulicznej.
d)  zabezpieczenie przepływu cieczy w określonym kierunku.

15. W instalacjach hydraulicznych wysokociśnieniowych jako przewody ciśnieniowe stosuje

się
a)  stalowe rury bez szwu.
b)  przewody z tworzywa sztucznego.
c)  stalowe rury zgrzewane.
d)  stalowe rury spawane.

16. Długość cylindrów teleskopowych układów hydraulicznych może osiągnąć skok

dochodzący do
a)  9 m.
b)  5 m.
c)  7 m.
d)  10 m.

17. W przypadku kiedy skok cylindra hydraulicznego musi być duży, wówczas zastosujemy

cylinder
a)  teleskopowy.
b)  nurnikowy.
c)  tłokowy jednostronnego działania.
d)  tłokowy dwustronnego działania.

18. Która z niżej wymienionych czynności nie należy do czynności obsługowych systemu

hydraulicznego koparki
a)  sprawdzenie poziomu oleju w zbiorniku zasilającym urządzenia hydrauliczne.
b)  okresowa wymiana oleju hydraulicznego.
c)  pomiar wydatku sprężarki powietrza.
d)  sprawdzenie szczelności połączeń hydraulicznych.

19. Przed zamontowaniem każdy przewód hydrauliczny należy

a)  zabezpieczyć przed korozją.
b)  oczyścić zewnątrz oraz przedmuchać.
c)  sprawdzić stan pierścieni zacinających.
d)  sprawdzić osadzenie pierścieni zacinających

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Diagnozowanie i naprawa układów hydraulicznych, pneumatycznych
i elektrycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Diagnozowanie i naprawa
układów hydraulicznych, pneumatycznych i elektrycznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru z których:

−

zadania 1–17 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 18–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3.a, 4. d, 5. d, 6. a, 7. a, 8. a, 9. c, 10. b, 11.
a,12. d, 13. a, 14. b, 15. a, 16. c, 17. a, 18 c, 19. c, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić działanie układu powietrznego

Wskazać zestawienie gaśnicy typu C

Zanalizować działanie układu hydraulicznego

Rozróżniać oznaczenia układów elektrycznych

Sklasyfikować sprężarki

Określić zestawienie gaśnic

Klasyfikować urządzenia pneumatyczne

Odczytać schematy elektryczne

Sprawdzić szczelność siłownika

10 Określić ciśnienie robocze

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11 Sklasyfikować urządzenia pneumatyczne

12 Określić zestawienie oleju hydraulicznego

13 Rozpoznać oznaczenie sprężarki

Określić obowiązki pracownika w zakresie
ochrony przeciwpożarowej

15 Określić zadania zaworu odcinającego

16 Wyjaśnić zastosowanie przewodów z miedzi

17 Zweryfikować korbowód sprężarki

18 Wykonać pomiar ciśnienia oleju

19 Wykonać diagnostykę układów hydraulicznych

20 Zastosować elementy układów hydraulicznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

jakie będą w teście.

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za
poprawną.

8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

11. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Przed przystąpieniem do demontażu przewodów i zespołów układu pneumatycznego

należy
a)

opróżnić układ ze sprężonego powietrza.

zablokować sprężynę siłownika.

zlikwidować napięcie na połączeniu sworzniowym widełek siłownika.

zluzować złącza zespołów i przewodów.

2. Gaśnica typu C służy do gaszenia

a)  ciał stałych pochodzenia organicznego.
b)  metali lekkich.
c)  gazów.
d)  paliw ciekłych.

3. Podstawowym elementem napędu hydraulicznego jest

a)  pompa.
b)  przewód.
c)  zbiornik.
d)  sprężarka.

4. Przedstawiony symbol układu hydraulicznego maszyny drogowej to

a)  zawór zwrotny.
b)  regulator przepływu.
c)  pompa.
d)  filtr.

5. Sprężarka tłokowa należy do sprężarek z grupy

a)  wyporowych, o posuwisto zwrotnym ruchu tłoka.
b)  wyporowych, o obrotowym ruch organu roboczego.
c)  przepływowych, strumieniowych.
d)  przepływowych, osiowych.

6. Gaśnice do gaszenia urządzeń elektrycznych są oznaczone literą

a)  B.
b)  A.
c)  C.
d)  E.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Przedstawiona na rysunku sprężarka to

sprężarka tłokowa chłodzona
powietrzem.

sprężarka tłokowa chłodzona
cieczą.

wentylator.

dmuchawa.

8. Przedstawiony symbol układu elektrycznego maszyny drogowej to

a)  alternator.
b)  przerywacz kierunkowskazów.
c)  lampka kontrolna.
d)  akumulator.

9. Sprawdzenie szczelności siłownika pneumatycznegoodbywa się wówczas gdy siłownik

jest
a)  włączony i popychacz jest całkowicie wysunięty.
b)  wyłączony i popychacz jest całkowicie wysunięty.
c)  włączony i popychacz jest całkowicie wsunięty.
d)  wyłączony i popychacz jest całkowicie wsunięty.

10. Ciśnienie robocze wytwarzane przez pompy tłokowe wynosi

a) do 630 kG/cm

b) do 100 kG/cm

c) do 200 kG/cm

d) do 150 kG/cm

11. Przedstawiony na rysunku cylinder to

cylinder tłokowy teleskopowy.

cylinder tłokowy jednostronnego
działania

cylinder nurnikowy

cylinder tłokowy dwustronnego
działania

12. Olej hydrauliczny klasy HLP według normy DIN znajduje zastosowanie do

a)  umiarkowanie obciążonych systemów hydraulicznych.
b)  słabo obciążonych systemów hydraulicznych.
c)  umiarkowanie  obciążonych  systemów  hydraulicznych  pracujących  w  zmiennych

temperaturach.

d) systemów o wysokim ciśnieniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Sprężarka smarowana rozbryzgowo z ręcznym wlewaniem oleju do skrzyni korbowej ma

następujące oznaczenie na kadłubie

a)  W.
b)  UD.
c)  TD.
d)  UH.

14. Obowiązkiem pracownika w zakresie ochrony przeciwpożarowej jest

a) używanie odzieży roboczej.
b) znajomość

rozmieszczenia

sposobu

użytkowania

zakładowego

sprzętu

ratowniczego
i środków gaśniczych.

c) zapewnienie środków potrzebnych do gaszenia pożaru.
d) wyposażenie pomieszczeń w sprzęt ratowniczy i środki gaśnicze.

15. Zadaniem zaworu odcinającego stosowanego w instalacjach hydraulicznych jest

a) sterownie kierunkiem przepływu tj. kierowanie strumieniami cieczy do

odpowiednich przewodów.

16. Stosowanie przewodów z miedzi i jej stopów w układach hydraulicznych napełnionych

olejem mineralnym jest nieuzasadnione ze względu na
a)  utlenianie się oleju.
b)  małą wytrzymałość przewodów.
c)  brak zewnętrznej powłoki ochronnej przewodu.
d)  małe średnice wewnętrzne przewodów.

17. Weryfikując korbowód sprężarki należy sprawdzić między innymi

a)  stożkowatość czopa.
b)  wichrowatość korbowodu.
c)  współosiowość czopów.
d)  odpryski powierzchni czopów.

18. Pomiaru ciśnienia oleju w instalacji hydraulicznej dokonuje się przy użyciu

a)  obrotomierza.
b)  ciśnieniomierza.
c)  manometru.
d)  wakuometru.

19. Po wymontowaniu przewodu hydraulicznego na połączeniach którego występowały

przecieki w pierwszej kolejności należy
a)  sprawdzić powierzchnię kulistych końcówek.
b)  wymienić przewód na nowy.
c)  oczyścić przewód z zewnątrz i przedmuchać.
d)  przewód odkręcić, a jego końce zwilżyć olejem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Diagnozowanie i naprawa układów hydraulicznych, pneumatycznych
i elektrycznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Hebda M. Niziński S.: Podstawy diagnostyki pojazdów mechanicznych. WKiŁ,

Warszawa 1994

2. Hebda M. Mazur T.: Podstawy eksploatacji pojazdów mechanicznych. WKiŁ, Warszawa

1994

3.  Jodłowski M.: Operator maszyn do robót drogowych. WiHK „Kabe” s.c., Krosno 2003
4.  Jodłowski M.: Operator maszyn do robót ziemnych. WIHK „Kabe” s.c., Krosno 2007
5.  Lipski J.: Urządzenia robocze i sterownicze. WKiŁ Warszawa 1974
6.  Pancewicz J.: Naprawa samochodów samowyładowczych. WKiŁ Warszawa 1976
7.  Praca zbiorowa.: Naprawa samochodów star 266. WKiŁ, Warszawa 1976
8.  Sawicki E.: Technologia robót w budownictwie drogowym. WSiP, Warszawa 1996
9.  Trzeciak K.: Diagnostyka samochodów osobowych. WKiŁ, Warszawa 1983
10.  Auto – Expert nr 12/1998
11.  www.fusch-oil.pl
12.  www.automotoserwis.com.pl