Technik_gor_podziemnego_311[15].Z3.03

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Podstawowe wiadomości o pomiarach geodezyjnych; przyrządy
pomiarowe

5.1.1. Ćwiczenia

5.2.

Pomiary sytuacyjne

5.2.1. Ćwiczenia

5.3.

Pomiary wysokościowe

5.3.1. Ćwiczenia

5.4.

Metody obliczania powierzchni

5.4.1. Ćwiczenia

5.5.

Mapy górnicze

5.5.1. Ćwiczenia

5.6.

Pomiary deformacji; filary ochronne i oporowe

5.6.1. Ćwiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

technik górnictwa podziemnego.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić
uczniom  samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
poniewaŜ  nauczyciel  sterując  dyskusją  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono zróŜnicowaną propozycję
ć

wiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając róŜne

moŜliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ć

wiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym

szkoły. Prowadzący moŜe równieŜ zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału,  zadaniem  uczniów  jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego
zakresu materiału. JeŜeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia
przez  ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania.
W tym  miejscu  jest  szczególnie  waŜna  rola  nauczyciela,  gdyŜ  od  postawy  nauczyciela,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

sposobu  prowadzenia  zajęć  zaleŜy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń  nie
zainteresowany  materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni
umiejętności  załoŜonych  w  jednostce  modułowej.  NaleŜy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału moŜe stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać
uwagę  na  predyspozycje  ucznia,  ocenić,  czy  uczeń  ma  większe  uzdolnienia  manualne,
czy moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i naleŜy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela
realizującego  tę  jednostkę  modułową.  KaŜdemu  zadaniu  testu  przypisano  określoną
liczbę  moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzaleŜniona
jest  od  ilości  uzyskanych  punktów.  Nauczyciel  moŜe  zastosować  test  według  własnego
projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  NaleŜy  pamiętać,  Ŝeby  tak
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umoŜliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

wiczenie (pomiarowe lub obliczeniowe),

−

projektów,

−

tekstu przewodniego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

stosować jednostki układu SI,

−

przeliczać jednostki,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu matematyki, geometrii płaskiej,
geologii, górnictwa,

−

rozróŜniać podstawowe jednostki miar liniowych i kątowych,

−

odczytywać treść mapy geograficznej,

−

charakteryzować wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy podczas
pomiarów geodezyjnych na powierzchni i pod ziemią,

−

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

−

posługiwać się kalkulatorem,

−

posługiwać się narzędziami kreślarskimi,

−

obsługiwać komputer,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określać cele i zadania pomiarów geodezyjnych,

−

scharakteryzować przyrządy i instrumenty do pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych,

−

obliczyć kierunki i współrzędne punktów w ciągach poligonowych,

−

obliczyć pomierzoną powierzchnię w terenie i na mapie,

−

wykonać podstawowe pomiary geodezyjne,

−

wykonać pomiary niwelacyjne,

−

objaśnić sposoby pomiarów elementów geologicznych,

−

wyznaczać kierunki poziome i pionowe wyrobisk,

−

wyznaczać łuki w wyrobiskach,

−

scharakteryzować rodzaje prac geodezyjnych podczas drąŜenia wyrobisk na zbicie,

−

scharakteryzować metody pomiaru deformacji powierzchni,

−

obliczać objętość zwałów,

−

zaktualizować oddziałowe mapy górnicze,

−

odczytać mapę górniczą,

−

zinterpretować mapy górnicze i przekroje geologiczne,

−

rozpoznać na mapach górniczych znaki umowne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Technik górnictwa podziemnego 311[15]

Moduł:

Zarządzanie zasobami złóŜ kopalin 311[15].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie pomiarów geodezyjnych 311[15].Z3.03

Temat: Tyczenie punktów pośrednich na prostej i pomiar długości odcinka.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności tyczenia i pomiaru odcinka

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać odpowiednie do pomiaru narzędzia

−

wybrać i zastosować odpowiednie do sytuacji terenowej metody pomiaru

−

posłuŜyć się podstawowymi narzędziami pomiarowymi

−

wytyczyć punkty pośrednie na prostej

−

zmierzyć długość odcinka

−

zapisać wyniki pomiaru w dziennikach pomiarowych

−

obliczyć i skontrolować długość odcinka po zastosowaniu poprawek

−

ocenić dokładność pomiaru

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie pomiarowe,

−

metoda tekstu przewodniego.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego

−

opracowane w formie pisemnej polecenie zadania do wykonania

−

zestawy narzędzi pomiarowych do tyczenia i pomiaru

−

miejsce do przeprowadzenia pomiaru, oddzielne dla kaŜdego zespołu

−

pytania prowadzące

−

dziennik obliczeń, ołówek

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 4–5 osobowych.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie technik górnictwa podziemnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie dla ucznia

Na wskazanym przez nauczyciela w terenie odcinku wyznacz 3 punkty pośrednie,

a następnie zmierz długość całego odcinka i wszystkich odcinków składowych.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I Informacje

Pytania prowadzące:

Jakie znasz metody pomiaru długości?

Od czego zaleŜy rodzaj zastosowanej metody pomiaru długości?

Z jaką dokładnością zmierzysz długość odcinków?

Jakich narzędzi geodezyjnych uŜyjesz aby zmierzyć długość odcinka?

Jakich narzędzi uŜyjesz aby wtyczyć punkty pośrednie?

Ile musisz dokonać powtórzeń pomiaru aby uzyskać wiarygodny wynik?

Jakie elementy mają wpływ na dokładność twojego pomiaru w terenie?

W jaki sposób przeprowadzisz pomiar kontrolny mierzonego odcinka?

Jakich obliczeń naleŜy dokonać aby zminimalizować wielkość błędu mierzonej długości?

Faza II Planowanie

Uczniowie określają:

Jaki sprzęt pomiarowy i w jakich ilościach naleŜy zabrać w teren aby wykonać pomiar?

Zadania i funkcje poszczególnych członków zespołu.

Kolejność czynności na miejscu pomiaru.

Faza III Ustalenie
1.

Uczniowie pracując w zespołach na podstawie wiadomości ustalają jaką metodę pomiaru
będą stosować.

Uczniowie ustalają harmonogram czynności poszczególnych członków zespołu tak aby
kaŜdy wykonał wszystkie czynności.

Faza IV Wykonanie
1.

Uczniowie zajmują stanowiska pomiarowe zgodnie z harmonogramem czynności

Uczniowie wykonują: pomiar długości, wtyczanie na prostą przy uŜyciu węgielnicy tyle
razy ilu członków liczy zespół

Uczniowie konsultują z nauczycielem swoje czynności i wyniki pomiaru

Faza V Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają rachunkowo na miejscu pomiaru jego poprawność.

Po uzyskaniu aprobaty nauczyciela zbierają, konserwują i chowają sprzęt pomiarowy.

Uczniowie sprawdzają poprzez obliczenia kameralne poprawność pomiaru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Technik górnictwa podziemnego 311[15]

Moduł:

Zarządzanie zasobami złóŜ kopalin 311[15].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie pomiarów geodezyjnych 311[15].Z3.03

Temat: Geodezyjne metody pomiaru deformacji. Zasady wyznaczania filarów

ochronnych i oporowych.

Cel ogólny: Geodezyjne wyznaczanie deformacji terenu oraz filarów ochronnych i oporowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

definiować wpływy górnicze na powierzchnię terenu

−

wymienić rodzaje wpływów górniczych

−

charakteryzować

obniŜenie,

przemieszczenie

poziome,

nachylenie,

krzywiznę,

odkształcenie terenu

−

operować wzorami na elementy deformacji ciągłych

−

wykonać wykresy obniŜeń, odkształceń, nachyleń terenu na podstawie pomiarów

−

wymienić warunki pomiarów geodezyjnych przy badaniu deformacji terenu

−

definiować filary ochronne i oporowe

−

charakteryzować prace geodezyjne przy wyznaczaniu filarów ochronnych i oporowych

−

operować wzorami wyznaczania filarów

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla kaŜdego zespołu uczniowskiego

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego

−

papier milimetrowy

−

przybory do kreślenia

−

pytania prowadzące

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2 osobowych

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie technik górnictwa podziemnego

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.

Podział grupy uczniów na zespoły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I

Pytania sprawdzające

Co określa termin wpływy podziemnej eksploatacji górniczej?

Podaj definicję deformacji ciągłych.

Jakie elementy wpływów działalności górniczej zalicza się do deformacji ciągłych
i nieciągłych?

Narysuj nieckę osiadania i wskaŜ jej elementy.

Podaj wzór na promień zasięgu wpływów górniczych, obniŜenie terenu, nachylenie
terenu, krzywiznę i odkształcenie terenu.

Wymień warunki pomiarów geodezyjnych przy badaniu wpływów eksploatacji górniczej.

Wymień sprzęt geodezyjny wykorzystywany przy wyznaczaniu wpływów górniczych.

Co to jest filar ochronny?

W jaki sposób wyznacza się filar ochronny?

10.

Jakie są warunki specjalne przy eksploatacji filarów ochronnych?

Faza II Wykonanie ćwiczenia
1.

Uczniowie pracując w zespołach analizują dane.

Uczniowie określają ilość wzorów do zastosowania w zadaniu.

Uczniowie rozwiązują zadanie stosując odpowiednie jednostki.

Uczniowie wykonują wykresy na papierze milimetrowym wykresy na papierze
milimetrowym.

Uczniowie analizują wyniki.

Uczniowie wyciągają wnioski z ćwiczenia.

Zakończenie zajęć

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel podsumowuje zadanie, wskazując, jakie umiejętności były ćwiczone,
jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Praca domowa

Uczniowie wykonują na pracę domową ćwiczenie z obliczenia powierzchni filara

ochronnego. Dana wysokość eksploatacji węgla kamiennego H = 750,00 m, 2a = 5,0 m,
g = 3,0 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawowe

wiadomości

pomiarach

geodezyjnych;

przyrządy pomiarowe

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wytycz punkty pośrednie na prostej poznanymi metodami.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i techniki wykonania ćwiczenia; przypomnieć zasady BHP podczas pomiarów; wskazać
miejsce wykonywania ćwiczenia; wydać sprzęt i materiały. Nauczyciel koordynuje pracę 4–5
osobowych grup. Przewidywany czas trwania ćwiczenia 60 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych sposób postępowania przy tyczeniu pośrednich
punktów na prostej,

pobrać z magazynu geodezyjnego sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia,

wybrać w terenie odcinek ok. 150–200 m i zamarkować jego końce palikami
lub trzpieniami,

wykonać tyczenie punktów pośrednich,

sporządzić szkice i sprawozdanie z wykonanych czynności.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie pomiarowe,

−

metoda tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

trzpienie lub paliki, młotek do wbijania,

−

komplet tyczek, komplet szpilek, stojaki do tyczek, szkicownik,

−

poradnik dla ucznia,

−

formularze do szkiców, ołówek,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie pomiarowe

−

metoda tekstu przewodniego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Pomierz długości odcinków poznanymi metodami.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych sposób postępowania przy pomiarach długości,

pobrać z magazynu geodezyjnego sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia,

wybrać w terenie odcinki ok. 150–200 m i zamarkować ich końce palikami
lub trzpieniami,

wykonać tyczenie punktów pośrednich,

wykonać pomiar odcinków,

zapisać wyniki pomiaru na szkicach i w dziennikach pomiarowych.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

wiczenie pomiarowe,

−

metoda tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

trzpienie lub paliki, młotek do wbijania,

−

taśma lub ruletka komplet tyczek, komplet szpilek, stojaki do tyczek, dynamometr,

−

formularze do szkiców, dziennik pomiaru długości, ołówek,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Pomiary sytuacyjne

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pomiar pojedynczego kąta ze znanego stanowiska – będącego wierzchołkiem

mierzonego kąta, do dwóch widocznych punktów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem potrzebnej literatury.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych sposób postępowania przy pomiarze kątów
poziomych,

pobrać z magazynu geodezyjnego sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia,

udać się na wskazane przez instruktora zastabilizowane stanowisko,

wykonać czynności przygotowawcze,

wykonać pomiar kąta w dwóch połoŜeniach lunety,

zapisać obserwacje kątowe w dzienniku pomiarowym,

sporządzić szkice i sprawozdanie z wykonanych czynności.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie pomiarowe,

−

metoda tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

trzpień lub palik drewniany,

−

teodolit, statyw, szkicownik, sygnały (2 tyczki, 2 stojaki do tyczek),

−

dziennik pomiaru kątów poziomych, formularz szkiców, ołówek,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj pomiar budynku szkoły metodą biegunową na załoŜoną przez siebie niezaleŜną

osnowę geodezyjną w kształcie trójkąta.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem potrzebnej literatury.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych sposób postępowania przy pomiarze szczegółów
sytuacyjnych metodą biegunową,

zapoznać się z systemem odczytowym instrumentu do pomiaru metodą biegunową,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

pobrać z magazynu geodezyjnego sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia,

wyznaczyć w terenie trójkąt który będzie stanowił osnowę pomiarową,

wykonać czynności przygotowawcze do pomiaru,

wykonać pomiar naroŜy budynku metodą biegunową,

zapisać obserwacje kątowe i liniowe w dzienniku pomiarowym,

sporządzić szkice i sprawozdanie z wykonanych czynności,

opracować kameralnie wyniki pomiaru,

10)

sporządzić fragment mapy w lokalnym układzie współrzędnych z naniesioną osnową
i budynkiem,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie pomiarowe,

−

metoda tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

trzpienie lub palik drewniany,

−

instrument BRT, statyw, szkicownik, sygnały (2 tyczki),

−

dziennik pomiaru szczegółów sytuacyjnych, formularz szkiców, ołówek,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Pomiary wysokościowe

5.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pomiar róŜnicy wysokości pomiędzy blisko połoŜonymi względem siebie

punktami (z jednego stanowiska – ćwiczenie moŜna wykonać w terenie lub na korytarzu
szkolnym).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem potrzebnej literatury.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych sposób postępowania przy pomiarach
niwelacyjnych,

pobrać z magazynu geodezyjnego sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia,

udać się na wskazane przez instruktora miejsce wykonania ćwiczenia,

wykonać czynności przygotowawcze,

wykonać pomiar róŜnicy wysokości (ze wzruszeniem statywu),

zapisać obserwacje w dzienniku pomiarowym,

wykonać obliczenia sporządzić sprawozdanie z wykonanych czynności.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

wiczenie pomiarowe.

rodki dydaktyczne:

−

dwa stałe punkty oddalone od siebie o ok. 30 m lub 2 Ŝabki niwelacyjne,

−

niwelator ze statywem,

−

2 łaty niwelacyjne,

−

dziennik niwelacyjny ołówek,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wyznacz linię jednostajnego spadku o pochyleniu +1% na odcinku 20 m – co 5 m

(ćwiczenie moŜna wykonać w terenie lub na korytarzu szkolnym).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem potrzebnej literatury.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

odszukać w materiałach dydaktycznych sposób postępowania przy pomiarach
niwelacyjnych,

pobrać z magazynu geodezyjnego sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia,

udać się na wskazane przez instruktora miejsce wykonania ćwiczenia,

wykonać czynności przygotowawcze,

wykonać odczyt z łaty ustawionej na punkcie o znanej wysokości,

wykonać obliczenia projektowanych odczytów i zapisać je,

wykonać pomiar róŜnicy wysokości na poszczególnych punktach,

sprawdzić poprawność wykonanych pomiarów,

zapisać obserwacje w dzienniku pomiarowym,

10)

wykonać szkic i sporządzić sprawozdanie z wykonanych czynności.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

wiczenie pomiarowe.

rodki dydaktyczne:

−

niwelator ze statywem,

−

2 łaty niwelacyjne,

−

dziennik niwelacyjny, ołówek,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Metody obliczania powierzchni

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na wyrysie z mapy zasadniczej oblicz powierzchnię zaznaczonych obiektów

powierzchniowych stosując metodę: analityczną, graficzną, mechaniczną i kombinowaną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem potrzebnej literatury.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych sposób postępowania przy obliczeniach
powierzchni,

pobrać z magazynu geodezyjnego sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia,

pobrać od nauczyciela wyrys z mapy zasadniczej,

wykonać pomiar graficzny elementów niezbędnych do obliczeń powierzchni,

wykonać obliczenia,

przeprowadzić kontrolę wykonanych obliczeń,

dokonać wyrównania obliczonych powierzchni.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie obliczeniowe,

−

metoda tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

fragment mapy zasadniczej,

−

podziałka transwersalna,

−

planimetr biegunowy,

−

przybory kreślarskie, kalkulator,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Oblicz metodą analityczną powierzchnie działek w kształcie trapezu i prostokąta

o podanych współrzędnych, na podstawie wszystkich znanych ci wzorów geometrii
elementarnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem potrzebnej literatury.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych sposób postępowania przy obliczeniach
powierzchni metodą analityczną,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

odszukać w tablicach matematycznych wszystkie moŜliwe wzory na obliczenie pól
trapezu i prostokąta,

przygotować kalkulator, papier i przybory do pisania,

wykonać obliczenia podstawowe,

przeprowadzić kontrolę i wyrównanie obliczeń,

wykonać opracowanie dokonanych obliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie obliczeniowe,

−

metoda tekstu przewodniego.

rodki dydaktyczne:

−

wykaz współrzędnych,

−

przybory piśmiennicze, kalkulator,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Mapy górnicze

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj treść dołączonych fragmentów map górniczych:
a)

mapy podstawowej.

mapy pokładowej.

Zinterpretuj dołączone fragmenty map górniczych: mapę podstawową i mapę pokładową.

Zwróć uwagę na:

−

nazwę pokładu,

−

numer arkusza mapy,

−

wskaŜ arkusz na sekcji podziałowej,

−

wskaŜ najniŜsze i najwyŜsze koty wysokości,

−

wymień rodzaje chodników,

−

wskaŜ rodzaj eksploatacji,

−

scharakteryzuj uskoki przy ścianie1 mapy pokładowej,

−

kiedy wskazane na mapach ściany były eksploatowane?

−

na mapie pokładowej spróbuj zaprojektować nad chodnikiem badawczym 3 ścianę
ekspolatacyjną 2.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje związane z odczytywaniem treści
map górniczych,

przygotować instrukcje zawierające znaki umowne na mapach górniczych,

dokonać analizy i interpretacji treści wskazanego fragmentu mapy,

opisać swoje wnioski,

wykonać sprawozdania z przeprowadzonej analizy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów,

–

wiczenia z analiz mapowych.

WyposaŜenia stanowiska pracy:

−

wykaz znaków umownych stosowanych na mapach górniczych,

−

przykładowe wyrysy z mapy pokładowej i mapy podstawowej,

−

papier i przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Geodezyjne metody pomiaru deformacji. Zasady wyznaczania

filarów ochronnych i oporowych

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na powierzchni terenu załoŜono linię pomiarową o stałej długości między punktami.

Mając dane wysokości punktów z pomiaru przeprowadzonego przed i po eksploatacji oblicz:

−

przyrost obniŜeń terenu ∆w [mm]

−

przyrost nachyleń terenu ∆ T

[mm/m]

−

współczynnik eksploatacji a
oraz sporządź wykres obniŜeń ∆w i nachyleń ∆ T

terenu.

H = 130,0 m
g = 2,0 m
l = 20,0 m

wysokości

pkt

Przed
eksploatacją

Po
eksploatacji

∆

[mm]

przed

eksploatacją
[mm/m]

eksploatacji
[mm/m]

∆

[mm/m]

244,941

243,642

244,920

243,623

244,810

243,530

244,965

243,474

244,436

243,366

244,505

243,701

244,700

244,204

244,855

244,625

244,900

244,821

244,990

244,970

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

uzupełnić wg poznanych wzorów tabelę pomiarową : obliczyć ∆w, T

przed i po

eksploatacji, ∆T

zachować proponowane jednostki obliczeniowe: ∆w [mm], T

przed i po eksploatacji

[mm/m], ∆T

[mm/m],

wykonać wykres obniŜeń terenu

−

oś pionowa ∆w, skala 1:10,

−

oś pozioma punkty pomiarowe, odległości skala 1:1000,

wykonać wykres obniŜeń terenu

−

oś pionowa ∆ T

skala 10:1,

−

oś pozioma punkty pomiarowe, odległości skala 1:1000,

opisać pismem technicznym wykresy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zapisać wnioski wynikające z wykresów i obliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

kalkulator,

−

ołówek, długopis,

−

linijka, ekierka, krzywiki,

−

papier milimetrowy,

−

literatura jak w punkcie 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie pomiarów
geodezyjnych”

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 19, są poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 3, 11, 16, 20, 21 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. a, 5. a, 6. a, 7. c, 8. a, 9. a, 10. b, 11. c,
12. c, 13. b, 14. d, 15. d, 16. d, 17. a, 18. c, 19. a, 20. d, 21. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Dobrać właściwy przyrząd

Określić związki geodezji z innymi naukami

Dostosować instrumenty do rodzaju zadania

Określić metody pomiaru osnów geodezyjnych

RozróŜnić wzory na zasięg wpływów górniczych

Zastosować metody pomiarowe w górnictwie

Określić oznaczenia na mapach górniczych

Odczytać treść przykładowej mapy górniczej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić metody tyczenia prostych

10 RozróŜnić jednostki obliczania powierzchni

11 Zidentyfikować wielkości mierzone w terenie

Określić teoretyczne podstawy pomiarów
geodezyjnych

13 Określić oznaczenia na mapie górniczej

14 RozróŜnić wpływy deformacji na powierzchnię

15 Określić do czego słuŜy węgielnica

16 Zanalizować dobór sprzętu do pomiaru

17 Określić przeznaczenie sprzętu geodezyjnego

18 Określić rodzaje taśm górniczych

Określić zasady dokładności w obliczaniu
powierzchni

Zanalizować dokładność metod obliczeń
powierzchni

21 RozróŜnić elementy budowy teodolitu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 21 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Pomiar odległości metodą bezpośrednią moŜna wykonać
a)

dalmierzem optycznym.

dalmierzem elektromagnetycznym.

taśmą.

odpowiednią konstrukcją geometryczną.

Teoria geodezji powiązana jest ściśle z takimi naukami jak matematyką i
a)

chemią, astronomią.

fizyką, astronomią.

geografią, astronomią.

biologią, astronomią.

Dobierz zestaw instrumentów i przyrządów pomiarowych potrzebnych do wykonania
wcięcia kątowego w przód
a)

teodolit, statyw, przymiar wstęgowy, tyczki.

teodolit, statyw, tarcze na statywach.

niwelator, statyw, Ŝabki, łaty.

niwelator, węgielnica, statyw.

Metoda poligonowa jest formą
a)

zakładania osnowy geodezyjnej.

pomiaru szczegółów sytuacyjnych.

obliczania powierzchni.

opracowania wyników pomiarów.

5. Który ze wzorów określa zasięg wpływów górniczych

⋅

ctg

⋅

6. Z pomiarów niwelacyjnych oblicza się

obniŜenie.

przemieszczenie.

odkształcenie.

obniŜenie i odkształcenie.

7. Filar ochronny wyznaczany jest przez

punkt.

punkty.

proste.

krzywe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. W pokładzie eksploatacyjnym wybranym do września 1976 roku stosowano

zawał stropu.

podsadzkę hydrauliczną.

podsadzkę pneumatyczną.

podsadzkę utwardzoną.

9. Na rysunku przedstawiono tyczenie punktów pośrednich na prostej metodą

wstecz.

w przód.

kombinowaną.

ze środka.

10.

Jeden hektar to
a)

100 000 m

10 000 m

1 000 m

100 m

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11.

Geodeta mierzy w terenie kąty oraz
a)

objętości, róŜnice wysokości.

powierzchnie, róŜnice wysokości.

długości, róŜnice wysokości.

gęstości, róŜnice wysokości.

12.

Jaką powierzchnię odniesienia przyjmuje się dla małych obszarów
a)

kuli.

elipsoidy.

płaszczyzny.

geoidy.

13.

Zlikwidowane wyrobisko zaznacza się
a)

jedną linią czerwoną.

dwoma liniami czerwonymi przecinającymi się.

jedną linią czarną.

dwoma liniami czarnymi przecinającymi się.

14. Do badania wpływów podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu nie

zalicza się
a)

deformacji ciągłych.

deformacji nieciągłych.

wstrząsów.

hałasu.

15.

Węgielnica to przyrząd do wyznaczenia
a)

róŜnic wysokości.

kątów pionowych.

azymutów.

kątów prostych.

16.

JeŜeli końce odcinka leŜą na dwóch brzegach rzeki to długość tego odcinka pomierzysz
a)

taśmą.

ruletką.

łatą mierniczą.

dalmierzem elektromagnetycznym.

17.

Do sygnalizacji punktów terenowych wykorzystuje się
a)

tyczki.

statywy.

stojaki.

sznurek.

18.

Do pomiaru odległości w górnictwie podziemnym uŜywa się taśm o długości
a)

100 m.

75 m.

50 m.

20 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19.

Obliczoną powierzchnię podaje się z dokładnością do
a)

metra kwadratowego.

hektara.

ara.

w zaleŜności od celu obliczeń.

20.

Najdokładniejszą metodą obliczeń powierzchni jest metoda
a)

kombinowana.

mechaniczna.

automatyczna.

analityczna.

21.

NajwaŜniejsze części teodolitu to
a)

krąg pionowy, libella alidadowa, luneta.

spodarka, limbus, alidada.

statyw, luneta, limbus.

libella, luneta, śruby zaciskowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko................................................................................................

Wykonywanie pomiarów geodezyjnych

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie pomiarów
geodezyjnych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 2, 4, 6, 7, 8, 9,10, 11,16, 18, 19, 20 są poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 1, 3, 5,12, 13, 14, 15, 17, są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 6 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. d, 4. b, 5. b, 6. b, 7. a, 8. b, 9. b, 10. c, 11. b,
12. c, 13. d, 14. d, 15. a, 16. b, 17. a, 18. b, 19. d, 20. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Dobrać właściwy przyrząd

Określić związki geodezji z innymi naukami

Dostosować instrumenty do rodzaju zadania

Określić metody pomiaru osnów geodezyjnych

RozróŜnić wzory na zasięg wpływów
górniczych

Dobrać metody pomiarowe w górnictwie

Określić oznaczenia na mapach górniczych

Odczytać treść przykładowej mapy górniczej

Określić metody tyczenia prostych

10 RozróŜnić jednostki obliczania powierzchni

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11 Zidentyfikować wielkości mierzone w terenie

Określić teoretyczne podstawy pomiarów
geodezyjnych

13 Określić oznaczenia na mapie górniczej

14 RozróŜnić wpływy deformacji na powierzchnię

15 Określić, do czego słuŜy węgielnica

16 Zanalizować dobór sprzętu do pomiaru

17 Określić przeznaczenie sprzętu geodezyjnego

18 Określić rodzaje taśm górniczych

Określić zasady dokładności w obliczaniu
powierzchni

Zanalizować dokładność metod obliczeń
powierzchni

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Narzędzia niezbędne do wykonania niwelacji geometrycznej to:
a)

teodolit, tyczki, szpilki.

tachimetr, łaty tachimetryczne.

niwelator, łaty niwelacyjne, Ŝabki.

dalmierz, łaty, Ŝabki.

Na szkicu szyb ma wysokość zręby
a)

326,25 m.

35,60 m.

361,85 m.

290,65 m.

PoniŜszy symbol oznacza grubość
a)

grubość wybranej skały płonej.

grubość nie wybranej skały płonej.

grubość wybranej warstwy złoŜa.

grubość nie wybranej warstwy złoŜa.

W podziemnych zakładach górniczych mapy podstawowe aktualizuje się co
a)

miesiąc.

trzy miesiące.

sześć miesięcy.

jeden rok.

redni błąd wyznaczenia punktu osnowy na mapach podstawowych liczony względem

siatki współrzędnych wynosi
a)

±0,1 mm.

±0,2 mm.

± 0,5 mm.

± 0,3 mm.

Jeden grad to
a)

10 centygradów.

100 centygradów.

1000 centygradów.

10000 centygradów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Efekt zgrania trzech tyczek w jednej linii (pokazany na rysunku) to
a)

koincydencja.

bisekcja.

pionowanie.

ujednolicenie.

Do elementów deformacji ciągłych nie naleŜy
a)

obniŜenie.

tąpnięcie.

krzywizna.

nachylenie terenu.

Jeden stopień podziału kątowego to
a)

60”.

360”.

600”.

3600”.

10.

Do elementów deformacji nieciągłych naleŜy
a)

zawodnienie górotworu.

drganie górotworu.

osuwisko.

odkształcenie.

11.

Symbol w

max

oznacza

maksymalne odkształcenie terenu.

maksymalne obniŜenie terenu.

wzniesienie.

wysokość wyrobiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12.

Który z rysunków przedstawia kątowe wcięcie w przód?

13. Wysokościowe połoŜenie punktu A przed poprowadzeniem eksploatacji w pokładzie 408

wynosiło 267,230 m. 6 miesięcy po rozpoczęciu eksploatacji wysokość tego punktu
wyniosła 266,980 m. Ile wynosi obniŜenie terenu w tym punkcie?
a)

0,250 m.

0,250 mm.

250 cm.

250 mm.

14. Długość linii pomiarowej L = 20,00 m, ∆L = 18 cm. Ile wynosi odkształcenie ε?

18 cm.

18 mm.

9 cm.

9 mm.

15. Jeśli średnia grubość pokładu wynosi 2,3 m, a teren obniŜył się o 1824 mm,

współczynnik osiadania wynosi:
a)

0,8.

0,8 m.

1,2.

1,2 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Linia obserwacyjna musi być dowiązana

jednostronnie.

dwustronnie.

trójstronnie.

nie musi być nawiązana.

17. Pomiar zerowy obejmuje

niwelację precyzyjną, pomiary długości, pomiary kątów.

niwelację trygonometryczną, pomiar długości, pomiar kątów.

tylko niwelację precyzyjną.

tylko pomiar kątów.

18. Filar ochronny terenu to część

budynku kopalnianego.

obszaru górniczego, w którym są zabronione wszelkie roboty górnicze.

obszaru górniczego, gdzie nie występują zagroŜenia.

obszaru górniczego, w którym bezpiecznie moŜna wykonywać eksploatację.

19.

Do pomiaru powierzchni na mapie metodą graficzną słuŜy
a)

teodolit.

niwelator.

planimetr.

węgielnica.

20.

Metoda biegunowa pomiaru polega na pomiarze
a)

miar bieŜących i domiarów.

kątów i długości.

przewyŜszeń.

współrzędnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko................................................................................................

Wykonywanie pomiarów geodezyjnych

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Bała M.: Projekt wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię i górotwór –
Politechnika Śl.

Jagielski A.: Przewodnik do ćwiczeń z Geodezji I, Stabil, Kraków 2004

Kozubski F.: Miernictwo górnicze, Wyd. Śląsk, Katowice 1972

Milewski M.: Geodezja Górnicza część I, AGH Kraków 1988

Poczobutt-Odlanicki M., Wędzony J.T.: Geodezja Ogólna i Górnicza, AGH
Kraków,1981

Pricop M., Zając B. „Szkody górnicze w infrastrukturze kolejowej” – referat; konferencja
naukowa, Wisła 2002

Sokoła-Szewioła V.: Przewodnik do ćwiczeń z rysunku geodezyjnego; Wydawnictwo
Politechniki Śl; Gliwice 1994

Instrukcja No_3 „Wyznaczanie filarów ochronnych dla obiektów na powierzchni
szybów”

PN–70/G–09004

10.

ustawa „Prawo geologiczne i górnicze” z dn. 4.02.1994 r.

11.

www.geoforum.pl

Czasopisma:

−

Geodeta

−

Przegląd geodezyjny

−

Nowa Edukacja Zawodowa

−

Edukator Zawodowy – www.koweziu.edu.pl/edukator/index.php

Literatura metodyczna
1.

Drętkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000