Badania dla kobiet – kalendarz 

 

Nawet gdy czujesz się znakomicie, warto, byś miała swój organizm pod kontrolą. 
Podpowiadamy więc, jak często i na jakie badania się zgłaszać, by – jeśli ich wyniki nie 
będą w normie – od razu wybrać się do lekarza. To sprawdzona recepta na zdrowie! 

Skończyłaś 20 lat 

Jesteś w znakomitej formie i wprost tryskasz energią. Mimo to zacznij już regularnie się 
badać. To dobry moment, byś poznała swoje ciało i nauczyła się wsłuchiwać w sygnały, które 
wysyła. Właśnie wkroczyłaś w dorosłe życie i powoli odkrywasz swoją kobiecość. Zadbaj 
więc o to, by kłopoty ze zdrowiem nie zakłóciły w przyszłości radości, jaką dają seks i 
macierzyństwo. Dlatego co 2 lata odwiedzaj ginekologa, a jeśli rozpoczęłaś już życie 
seksualne – raz do roku. Oprócz zwykłego badania ginekologicznego niezbędna jest 
cytologia. Przy pierwszym prawidłowym wyniku powinnaś zgłaszać się na nią co 2 lata, 
podobnie jak na USG przezpochwowe. Po 20. roku życia raz w miesiącu, kilka dni po okresie, 
badaj piersi. W jaki sposób to robić, zapytaj lekarza albo sprawdź na stronie: 
www.avonkontrarakpiersi. pl (pod hasłem „materiały edukacyjne”). Nawet jeśli nie 
wyczujesz w piersiach żadnych zgrubień (zupełnie niegroźne są niewielkie torbielki czy 
gruczolaki), co 2 lata wykonuj również ich USG. Pamiętaj także o podstawowych analizach 
krwi. Warto zrobić  morfologię raz na 3 lata lub częściej – przynajmniej raz w roku – jeśli 
obficie miesiączkujesz, co zdarza się właśnie młodym kobietom (wtedy tracisz zbyt dużo 
żelaza, a to z kolei może prowadzić do anemii). Jeżeli jesteś szczupła, raz na 5 lat powinnaś 
też ocenić poziom cholesterolu i cukru we krwi na czczo oraz wykonać badanie ogólne 
moczu. Gdy jednak masz nadwagę, takie analizy są niezbędne co 12 miesięcy. Już u młodych 
kobiet nadmiar tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicach talii, sprzyja cukrzycy oraz 
nadciśnieniu. Pamiętaj też, by przynajmniej raz w roku mierzyć ciśnienie krwi.  

PLANUJESZ ZOSTAĆ MAMĄ  
Pomyśl o testach krwi na przeciwciała cytomegalii i toksoplazmozy (zarażenie bywa groźne 
dla nienarodzonego dziecka). Ich wyniki pokaż lekarzowi, by – jeśli uzna za konieczne  – 
rozpoczął leczenie. Zrób też testna obecność przeciwciał różyczki, jeśli nie wiesz, czy na nią 

chorowałaś. Dodatni wynik oznacza odporność (a to chroni płód), ujemny zaś, że powinnaś 
się zaszczepić.  

STOSUJESZ PIGUŁKĘ ANTYKONCEPCYJNĄ 
Co 6 miesięcy odwiedzaj ginekologa – w trakcie każdej z wizyt powinien ci zmierzyć 
ciśnienie krwi oraz zlecić wykonanie przezpochwowego USG. Raz do roku skieruje cię też na 
próby wątrobowe oraz badanie we krwi poziomu cholesterolu i glukozy. Gdy wyniki są 
nieprawidłowe, zmienia się metodę zapobiegania ciąży.  

Po 30 urodzinach 

Troszczysz się o zdrowie najbliższych, bo starasz się być idealną matką i żoną. Nie zaniedbuj 
własnego! Czasami zdarza się to kobietom, które właśnie w tym wieku mają sporo domowych 
i zawodowych obowiązków.  

Regularnie, przynajmniej co 12 miesięcy, powinnaś odwiedzać ginekologa. Najlepiej, byś 
miała swojego stałego lekarza, który dobrze zna twój organizm, wie np., jak znosiłaś kolejne 
ciąże, czy zdarzają ci się jakieś kobiece infekcje. Dzięki temu łatwiej dobrać metodę 
antykoncepcji oraz ustalić, jak często i jakie badania powinnaś wykonywać. Chodzi tu 
zarówno o cytologię, jak i USG piersi, które z reguły zaleca się wykonywać raz w roku. 
Niekiedy jednak tuż przed czterdziestymi urodzinami konieczna staje się pierwsza 
mammografia. Ginekolog może cię na nią skierować, gdy uzna, że w twoich piersiach 
przeważa już tkanka tłuszczowa. Pamiętaj też o ich samobadaniu – kilka dni po każdej 
miesiączce. Raz do roku mierz ciśnienie, a co 3 lata zgłaszaj się na analizy (morfologia, 
poziom cukru i cholesterolu we krwi oraz badanie ogólne moczu). Zrób również EKG i USG 
brzucha. Jeśli trudno ci utrzymać smukłą sylwetkę lub przeciwnie – tracisz na wadze, choć 
nie jesteś na diecie, sprawdź poziom hormonu tyreotropowego TSH (zarządza pracą 
tarczycy). Podwyższone TSH bywa oznaką jej niedoczynności (właśnie wtedy tyjesz), 
obniżone zaś nadczynności (wówczas chudniesz).  

MASZ NA CIELE WIELE PIEPRZYKÓW  
Raz do roku zgłoś się do dermatologa, by z pomocą dermoskopu obejrzał znamiona na 
skórze. Odwiedzaj go regularnie, zwłaszcza gdy latem dużo się opalasz albo korzystasz z 
solarium (także w sytuacji, jeśli teraz do niego nie chodzisz, ale kiedyś często się w nim 
opalałaś).  

PUCHNĄ CI NOGI LUB POJAWIŁY SIĘ „PAJĄCZKI” 
Mogą to być sygnały kłopotów z krążeniem czy żylaków (nie zawsze są widoczne jako 
wybrzuszenia na łydkach i udach). W tej sytuacji warto wykonać USG dopplerowskie. 
Pokazuje ono zmiany w żyłach, co pozwala rozpocząć leczenie we właściwym momencie.  

Przekroczyłaś 40 rok życia 

Choć jeszcze nie przeszłaś na „hormonalną emeryturę”, zaczynasz już nowy etap życia. To 
oznacza, że powinnaś bardziej o siebie dbać.  

Jeśli nawet jesteś okazem zdrowia, profilaktycznie raz na 2 lata wybierz się do lekarza 
pierwszego kontaktu. Po 40. urodzinach niezbędne bywają bowiem systematyczne 
„przeglądy” całego organizmu. Wskazane są nie tylko analizy moczu i krwi (morfologia, 
poziom cukru, cholesterolu, hormonu TSH, który odpowiada za pracę tarczycy), ale też EKG, 

USG jamy brzusznej, RTG klatki piersiowej (konieczne, gdy nałogowo palisz). Przynajmniej 
co 6 miesięcy mierz ciśnienie krwi (sama albo nieodpłatnie w każdej przychodni). Ponadto 
powinnaś być w stałym kontakcie z ginekologiem. Aby ocenić, czy masz zwiastuny 
przekwitania, zleci ci tzw. profil hormonalny. Jest to badanie krwi pod kątem poziomu 
hormonów: kobiecych (estrogenów i progesteronu) oraz sterujących pracą jajników (LH, 
FSH) i prolaktyny. Wyniki w normie oznaczają, że do menopauzy jeszcze daleko, przy 
nieprawidłowych lekarz może zalecić terapię hormonalną. Pamiętaj też o comiesięcznym 
badaniu piersi i mammografii – jest niezbędna co 2 lata.  

POGORSZYŁ CI SIĘ WZROK  
To naturalne, że do czytania zakładasz okulary. Ale nawet jeśli soczewki będą idealnie 
dobrane, raz do roku zgłoś się do okulisty. Konieczne bowiem są: badanie dna oka i pomiar 
ciśnienia w gałce ocznej. Pozwalają one wykryć wiele chorób oczu we wczesnym stadium 
(np. jaskrę, zaćmę).  

ZDARZA SIĘ, ŻE POPUSZCZASZ  
Nie traktuj moczenia bielizny jedynie jako uciążliwej przypadłości. Nawet jeśli przytrafia się 
to sporadycznie, np. podczas kichnięcia lub dźwigania, przebadaj się. Wybierz się do 
ginekologa lub urologa, który oprócz ogólnego badania moczu zleci USG pęcherza i posiew z 
antybiogramem (to wykluczy lub potwierdzi infekcję – jedną z przyczyn popuszczania). Od 
ich wyników zależy terapia oraz rodzaj i częstotliwość wykonywania badań.  

Jesteś już po 50 

Zaczynasz zauważać oznaki spadku poziomu estrogenów. To nieuchronne! Postaraj się 
jednak, by nie wpłynął on niekorzystnie na zdrowie.  

To prawda, że przekwitanie jest zgodne z naturą. Kiedy jednak zaczyna brakować ci żeńskich 
hormonów, jesteś narażona na osteoporozę, nadciśnienie czy chorobę wieńcową (dopóki 
estrogeny są w dostatecznych ilościach, działają ochronnie na kości, naczynia i serce). 
Dlatego profilaktycznie raz do roku umów się na konsultację z lekarzem pierwszego kontaktu. 
Miej ze sobą wyniki badań krwi (poziom cukru i cholesterolu), oraz EKG. Co dwa lata 
wykonaj ogólne badanie moczu i podstawowe analizy krwi (morfologia). Systematycznie 
sprawdzaj ciśnienie krwi. Dopóki każdy z wyników jest w normie, wystarczy mierzyć je co 3 
miesiące. Gdy jego wartości zaczną zbliżać się do 140/90 mm Hg, nie zwlekaj z wizytą u 
lekarza. To sygnał łagodnego nadciśnienia, które należy leczyć. Co 5 lat wykonuj także USG 
brzucha (wykrywa ono m.in. kłopoty z wątrobą, drogami żółciowymi, jelitami, nerkami czy 
trzustką). Raz do roku odwiedzaj ginekologa. Nawet gdy już nie miesiączkujesz, powinnaś 
zrobić cytologię i przezpochwowe USG. Na mammografię (koniecznie co 12 miesięcy) nie 
musisz mieć skierowania.  

BĄDŹ SPRYTNIEJSZA OD RAKA JELITA  
Nowotwór ten długo nie daje wyraźnych objawów, ale jest wyleczalny, jeśli zostanie 
wcześnie rozpoznany. Do tego służy kolonoskopia – badanie, podczas którego lekarz ogląda 
jelito grube od wewnątrz. W ten sposób wykrywa się zarówno raka, jak i polipy (z nich może 
rozwinąć się nowotwór). Po 50. urodzinach na kolonoskopię zgłaszaj się co 10 lat.  

KONTROLUJ STAN KOŚCI  
Mowa tu o densytometrii: badaniu, które sprawdza, w jakim stopniu kość pochłania 
promienie rentgenowskie (to pokazuje jej gęstość). Aby wynik był wiarygodny, powinno się 

prześwietlać szyjkę kości udowej lub kręgosłup lędźwiowy. Po raz pierwszy na badanie 
wybierz się po 3–4 latach od menopauzy. O kolejnym zdecyduje lekarz.  

KLIKAJAC TUTAJ MOŻESZ POBRAĆ KALENDARZ BADAŃ DLA KOBIET - WARTO GO 
WYDRUKOWAĆ!!!

 

NASZ EKSPERT RADZI 

Anna Senderska - lek. med., specjalista medycyny rodzinnej z Centrum Medycznego Enel-
med w Warszawie  

Nie ulega wątpliwości, że jeśli coś nas niepokoi, od razu trzeba iść do lekarza. Ale nawet gdy 
nic nam nie dolega, warto przyglądać się organizmowi – im jesteśmy starsi, tym częściej. 
Czasami choroba się rozwija, nie dając objawów, można ją jednak wykryć, wykonując 
odpowiednie badania (niektóre, np. u kobiet mammografia i cytologia, u mężczyzn test na 
PSA, ratują życie). Pamiętajmy też o badaniach, które wydają się mniej ważne. Każdy (bez 
względu na wiek) co pół roku powinien pójść do stomatologa.