9

ga³êŸnik powoduje spadek poziomu sygna³u.

Aby zapewniæ jednakowy poziom sygna³u

na wszystkich wyjœciach odga³êŸnych, nale-

¿y stosowaæ odga³êŸniki o zmniejszaj¹cym siê

t³umieniu. W zwi¹zku z tym odga³êŸnik musi

mieæ zwiêkszone t³umienie odga³êzienia. Ze

wzglêdu na sumowanie siê t³umieñ na wyjœciu

przelotowym, stosuje siê maksymalnie do 5

odga³êŸników, aby nie powodowaæ du¿ego

zmniejszenia poziomu sygna³u. Zalet¹ insta-

lacji realizowanej z odga³êŸnikami jest to, ¿e

dopasowanie na wejœciu i wyjœciu g³ównym

nie zale¿y od impedancji obci¹¿enia, dziêki

czemu odbicia wywo³ane niedopasowaniem

od strony wyjœæ odga³êŸnych nie przenosz¹

siê na resztê sieci.

W instalacji z rozga³êŸnikami (rys.8 b) nale¿y

unikaæ nie obci¹¿onych gniazd abonenckich,

poniewa¿ nie wykorzystywane wyjœcie po-

woduje niedopasowanie w instalacji. Trzeba

wtedy zastosowaæ rezystor obci¹¿aj¹cy 75 

Ω

. 

Oferta firm produkuj¹cych lub sprzedaj¹-

cych rozga³êŸniki i odga³êŸniki jest du¿a. 

Do wyboru s¹ produkty firm Alcad, Badmor,

Delta, Telmor, Terra, Satel, Vector 

i innych. 

n

Jerzy Justat

Artyku³ opracowano na podstawie materia³ów firm 

Badmor, Dipol i Telmor.

Rys. 8. Przyk³ad instalacji zrealizowanej 

z odga³êŸnikami (a) i rozga³êŸnikami (b) firmy Telmor

Przewód 

koncentryczny

podwójnie 

ekranowany

o t³umieniu 

< 20 dB/100 m

Sygna³

ze

wzmacniacza

Sygna³

ze wzmacniacza

Przewód koncentryczny

podwójnie ekranowany

o t³umieniu < 20 dB/100 m

a)

b)

Rezystor

75 

Ω

Odga³êŸniki

OKF-223

OKF-218

OKF-215

OKF-212

OKF-210

OKF-223

OKF-218

OKF-215

OKF-212

OKF-210

Rozga³êŸnik

RM-2F

Rozga³êŸnik

RM-2F

Rozga³êŸnik

RM-4F

2 szt. 

Gniazda abonenckie

podtynkowe   natynkowe

lub

20 szt. GA-16       GA-16

Gniazda abonenckie

podtynkowe   natynkowe

lub

8 szt. GA-15         GA-16

Odga³êŸniki

Rezystor

75 

Ω

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 8/2003

r

TECHNIKA 

RTV

NOWY ETAP ROZWOJU    

PROFESJONALNYCH 

KAMER TV DVCPRO HD

Emisja

Emisja

Professional

Filmy fabularne, reklamy

Filmy dokumentalne 

i telewizyjne, reklamy

ENG              EFP

KINEMATOGRAFIA

JakoϾ

Rys. 1.  Rozwój zastosowañ kamwidów 

formatu DVCPRO HD

Ramki

Firma  Panasonic oferuje

profesjonaln¹ kamerê 

AJ-HDC27FE systemu

DVCPRO HD z regulowa-

n¹ czêstotliwoœci¹ 

ramek. Po raz pierwszy

jest w niej mo¿liwe 

zmienianie w ³atwy 

sposób szybkoœci ruchu

na  filmie oraz tworzenie

efektów  filmowych. 

O profesjonalnych 

kamerach pisaliœmy 

ju¿ kilkakrotnie.

W

numerze 2/2002 ReAV za-

mieœciliœmy  artyku³ poœwiê-

cony wy³¹cznie kamwidom

systemu DVCPRO produko-

wanym przez firmê Panasonic we wspó³pra-

cy z liczn¹ grup¹ firm partnerskich. System

pojawi³ siê w 1996 r., a ju¿ w drugiej po³owie

1997 r. pierwsze kamwidy DVCPRO we-

sz³y do eksploatacji w Polsce (TVP Bia³y-

stok). W cytowanym artykule  wskazano

kierunek rozwoju – od kamwidów dla TV

standardowej do kamwidów DVCPRO HD

przeznaczonych dla TV o wysokiej rozdziel-

czoœci ... i dalej. Tyle ¿e wtedy nie by³o je-

szcze dok³adnie wiadomo, co to jest to ”da-

lej”. Teraz zaczê³y siê pojawiaæ nowe

rozwi¹zania (rys. 1) a jednemu  z nich

poœwiêcono ten artyku³.

Pod koniec ubieg³ego roku firma Panasonic

zaprezentowa³a kamwid DVCPRO HD prze-

znaczony dla œwiata multimediów. Jest to

model AJ-HDC27FE (rys. 2) o zmiennej

czêstotliwoœci odchylania ramki (variable

frame rate camera, logo rys. 3), kolejny krok

naprzód w porównaniu z dotychczas produ-

kowan¹ ”filmow¹” kamer¹ DVCPRO50 

AJ-910WB. Po raz pierwszy sta³o siê tu

mo¿liwe bezproblemowe przyspieszanie

lub zwalnianie szybkoœci ruchu na filmie

oraz tworzenie szerokiego zakresu efek-

tów filmowych. Szerokiego, bo liczbê ra-

mek mo¿na zmieniaæ miêdzy 4 a 60 na se-

kundê w krokach co 1 fps (field per second,

ramka na sekundê) a szybkoœæ migawki

jest zmienna od 0,8% do 97,2% zakresu. Co

mo¿na dziêki temu otrzymaæ, pokazano na

rys. 4. Liczba ramek generowanych przez

czêœæ kamerow¹ jest zmienna, ale czêsto-

tliwoœæ ramek zapisywanych przez czêœæ

magnetowidow¹ pozostaje sta³a i typowa.

Nagrany materia³ zdjêciowy mo¿na wiêc

poddawaæ edycji off-line, po wyjêciu nagra-

nej kasety z kamery i wykorzystuj¹c dowol-

ny inny magnetowid DVCPRO HD u¿ywa-

ny do monta¿u. I nie ma problemów z syn-

chronizacj¹ dŸwiêku, bo czas jego odtwarza-

nia nie ulega zmianie.

Co siê uzyskuje przy zmiennej prêdkoœci?

Na rys. 5 pokazano przyk³ady efektów, uzy-

skiwanych przy zmianie liczby ramek. Usta-

wiaj¹c np. ma³¹ czêstotliwoœæ ramki, np. 12

fps, przy odtwarzaniu nagrania ze standar-

dow¹ szybkoœci¹ kinow¹ 24 fps uzyskuje

siê dwukrotne przyspieszenie ruchu. 

Chmury pêdz¹ po niebie, bohater(ka) stoi

w pêdz¹cym t³umie lub ktoœ biegnie ko³o

niego (niej) z szalon¹ prêdkoœci¹ (rys. 5a) itp.

Odtwarzaj¹c z szybkoœci¹  24 fps film nagra-

ny z prêdkoœci¹ np. 48 fps uzyskujemy zwol-

nienie ruchu do po³owy szybkoœci normalnej,

co umo¿liwia np. pokazanie w zwolnionym

tempie bardzo fotogenicznej kraksy, czy

scenki z wyœcigów (rys. 5b). Na rys. 5 gwia-

zdk¹ oznaczono  ramki wybierane przy po-

mocy konwertera czêstotliwoœci ramki 

AJ-FRC27 (to jest urz¹dzenie zewnêtrzne),

nagrywane na jego wewnêtrzny dysk twardy

i po odtworzeniu u¿ywane do dalszej obrób-

ki nagrania. Taka ramka zostaje oznaczona

bitami u¿ytkownika i wybrana przez system

10

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 8/2003

Rys. 2.

Kamwid AJ-HDC27FE

Rys. 4.  Takie mo¿liwoœci daje kombinacja zmiennej czêstotliwoœci ramki (podana w fps, ramkach 

na sekundê) i sta³ej (60 fps) czêstotliwoœci zapisu ramek przez czêœæ magnetowidow¹

Spowolnienie

Rejestracja

Odtwarzanie

Nornalna

Szybki ruch

6X                      2X                      

1X 

0,67X                   0,5X                    0,4X

4-fps                  12-fps              

24-fps 

36-fps               48-fps                60-fps    

Przyspieszenie

Ruch powolny

SzybkoϾ normalna

Wejœcie

Wideo

TV

Kino

W

yjœcie

Rys. 5  Efekty uzyskiwane przy zmianie liczby ramek w czêœci kamerowej a – zdjêcia powolne (od 4  do 23 fps), b – zdjêcia przyspieszone (od 25 do 60 fps)

a)

b)

Kamera

Rejestrator

Kamera

Rejestrator

Rys. 6.  Charakterystyki wspó³czynnika gamma

dla ró¿nych warunków pracy kamery 

Rys. 3.  Takim logo 

s¹ oznaczane  

kamwidy o zmiennej 

czêstotliwoœci ramek

monta¿u nieliniowego. Dziêki mo¿liwoœci za-

pe³nienia luk ”klonami” wpisanych klatek (klo-

nowane staje siê modne równie¿ w technice

TV, nie tylko w informacjach o ¿ywych klo-

nach...), zdjêcia przyspieszone lub zwolnio-

ne mo¿na odtwarzaæ w czasie rzeczywistym. 

Opisana  tu metoda przyspieszania daje

przyspieszenia ”zaledwie” 6-krotne (4 fps x 6

= 24). Jest jeszcze jeden sposób, wyko-

rzystuj¹cy fakt ¿e kamera robi równie¿ zdjê-

cia pojedyncze _ czyli, dostêpne jest je-

szcze mniej ni¿ 4 fps.

Jest te¿ szeœæ sta³ych szybkoœci i migawki

(1/100, 1/120, 1/250, 1/500. 1/1000 i 1/2000 s);

to w koñcu jest kamera filmowa, która musi

równie¿ obs³u¿yæ normalne zdjêcia filmowe

bez ¿adnych udziwnieñ. Mo¿na robiæ stan-

dardowe zdjêcia filmowe o rozdzielczoœci

720 linii dla TV (25 klatek/s) i dla kina (24 klat-

ki/s). Przy zdjêciach dla potrzeb telewizyjnych

kamera stosuje wybieralne, sta³e czêstotliwo-

œci ramki: 60 Hz dla PAL i 59,94 Hz dla

NTSC. Co warto podkreœliæ: przy zdjêciach

dla filmu kamera przenosi dok³adnie tak¹

sam¹ tonacjê obrazu, jak film na taœmie, do

którego widz kinowy jest przyzwyczajony.

Uzyskano to przez zastosowanie filtru gam-

ma o ³agodnie narastaj¹cej charakterystyce,

opracowanego specjalnie do tych celów.

Charakterystyki gamma dla obrazu wideo

(górna), filmu TV (œrodkowa) i filmu kinowe-

go (dolna) s¹ pokazane na rys. 6.

Wœród wielu rozwi¹zañ zastosowanych

w czêœci kamerowej warto wspomnieæ o no-

wym wynalazku: korekcie odchylania po-

ziomego Scan Reverse, po raz pierwszy

zastosowanym w tej kamerze. Podczas krê-

cenia zdjêæ filmowych odpowiadaj¹cych

standardowemu filmowi 35 mm zachodzi

potrzeba skorzystania z adaptera na obiek-

tyw, zmieniaj¹cego jego charakterystykê na

”filmowy”– ale przy okazji nastêpuje obróce-

nie obrazu ty³em do przodu, co szczególnie

wygodne nie jest. Kamerzysta nie musi

przestawiaæ sobie obrazu w g³owie (nie ka¿-

dy zreszt¹ to potrafi), tutaj wystarczy wpro-

wadziæ odwrócenie obrazu z ekranowego

menu u¿ytkownika.

Kamera jest wyposa¿ona w 3 przetworniki

CCD 2/3” zapewniaj¹ce czu³oœæ 2000 lx

przy przes³onie 12 oraz minimalne oœwie-

tlenie sceny 0,7 lx przy f1,4 i wzmocnieniu

toru kamerowego +36 dB. Te parametry

odpowiadaj¹ zwyk³ej kamerze filmowej,

wykorzystuj¹cej standardowy film fotogra-

ficzny o czu³oœci 600 ASA. Efektywna licz-

ba pikseli w obrazie wynosi 921 600 (1280

x 744), stosunek sygna³u do szumu (S/N)

wynosi standardowo 54 dB. Do zapamiêty-

wania 8 zespo³ów ustawieñ s³u¿y karta pa-

miêciowa SD Memory Card, ale trzeba j¹

dokupiæ oddzielnie. Mo¿na ustawiaæ zrów-

nowa¿enie (”balans”) nie tylko bieli, ale

równie¿ czerni. Czêœæ magnetowidowa re-

jestruje obrazy HDTV o rozdzielczoœci 720

linii na kasecie kompaktowej DVCPRO HD,

mieszcz¹cej do 46 minut nagrania. Cyfro-

wy dŸwiêk jest dwukana³owy, 16 bit/48 kHz.

Producent uwa¿a, ¿e nowe rozwi¹zanie

w pe³ni zast¹pi dotychczasowe ”chemiczne”

systemy Super16 i 16 mm. Cyfrowo i elek-

tronicznie to na pewno, ale czy cenowo?

Leon Kossobudzki

n