Pieczęć  
 

KONKURS CHEMICZNY 
dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 

 

      

 5 lutego 2010 r. – zawody II stopnia (rejonowe) 

 

Witamy Cię na drugim etapie Konkursu Chemicznego.  
Przed przystąpieniem do rozwiązywania zadań przeczytaj uwaŜnie polecenia.  
Podczas konkursu  moŜesz korzystać  z układu  okresowego pierwiastków, tabeli 
rozpuszczalności, wykresów rozpuszczalności oraz prostego kalkulatora.  
Wyniki  zadań  rachunkowych  podawaj  z  dokładnością  do  dwóch  miejsc  po 
przecinku  i  pamiętaj  o  umieszczaniu  przy  nich  jednostek.  Odpowiedzi  udzielaj 
w miejscach do tego przeznaczonych. Brudnopis nie podlega sprawdzeniu. 

ś

yczymy Ci powodzenia! 

 

Maksymalna liczba punktów: 40.                             Czas rozwiązywania zadań: 90 minut. 
 
W zadaniach 1-4 wybierz jedną odpowiedź i zaznacz ją krzyŜykiem na teście. W przypadku 
pomyłki  błędną  odpowiedź  obwiedź  kółkiem,  a  znak  X  postaw  tam,  gdzie  Twoim  zdaniem 
powinien być.  
 
Zadanie  1.  Tlenkiem,  w  którym  pierwiastek  łączący  się  z  tlenem  nie  przyjął  swojej 
maksymalnej wartościowości, jest tlenek o wzorze:  

A.  Al

2

O

3

    

B.  CaO     

C.  Na

2

O 

D.  SO

2

 

 
Zadanie 2. WskaŜ wzór kwasu, który moŜna otrzymać z tlenku o wzorze Cl

2

O

3

. 

A.  HClO    

B.  HClO

2

 

    

C.

 

HClO

3

 

D. HClO

4

 

 
Zadanie 3. W reakcji syntezy nie moŜe powstać: 

A.  tlenek węgla (IV)    

B.  wodorotlenek sodu     

C.

 

siarka 

D. węglan potasu 

 
Zadanie  4.  Którą  z  wymienionych  substancji  naleŜy  podziałać  na  blaszkę  cynkową,  aby 
otrzymać roztwór zawierający jony cynku? 

A.

 

wodą 

B.

 

kwasem solnym 

C.

 

roztworem wodorotlenku wapnia 

D.

 

gorącym powietrzem 

 
 
 
 
Zadanie 5. Pierwiastek oznaczony umownie symbolem E występuje w przyrodzie w postaci 
dwóch  trwałych  i  kilku  nietrwałych  izotopów.  Atomy  obu  trwałych  izotopów  mają  
w  jądrach  więcej  neutronów  niŜ  protonów  –  pierwszy  o  jeden,  a  drugi  o  trzy.  Liczba 
neutronów w atomach lŜejszego izotopu wynosi 18. Podaj nazwę tego pierwiastka. 

 

 

 
 

Zadanie 6. Ołów występuje w przyrodzie głównie w postaci izotopu 

Pb

208

82

. Odmianie  

Pb

208

82

 

towarzyszą  inne izotopy ołowiu. Atomy jednego z nich mają w jądrze cztery neutrony więcej 
niŜ atomy 

Pb

208

82

. Podaj liczbę atomową i liczbę masową opisanej odmiany izotopowej.  

 

 

liczba atomowa 

 

liczba masowa 

 

 
Zadanie 7. Rozpuszczalność siarczanu (VI) magnezu w temperaturze 25

o

C wynosi 33,3 g. Do 

150  g  nasyconego  roztworu  siarczanu  (VI)  magnezu  (w  temp.  25

o

C)  wprowadzono  pewną 

ilość  nienasyconego  roztworu  tej  soli  o  tej  samej  temperaturze.  W  wyniku  tego  działania 
otrzymano 200 g 20%-owego roztworu. Oblicz stęŜenie procentowe dodanego roztworu. 

 

 

Obliczenia: 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Odpowiedź:  

 
Zadanie  8.  Do  trzech  probówek  zawierających  roztwór  siarczanu  (VI)  Ŝelaza  (II) 
wprowadzono wodne roztwory trzech róŜnych substancji. 

I.

 

W  probówce  pierwszej  zaszła  reakcja  opisana  skróconym  równaniem  jonowym:  
Fe

2+

 + 2OH

-

 

 Fe(OH)

2

 

II.

 

W  probówce  drugiej  zaszła  reakcja  opisana  skróconym  równaniem  jonowym: 
 Ba

2+

 + SO

4

2-

 

 BaSO

4

 

III.

 

W probówce trzeciej nie zaszła reakcja chemiczna. 

Dla kaŜdego przypadku (I., II., III.) napisz:  

•

 

wzór jednej przykładowej substancji, której roztwór mógł zostać uŜyty w doświadczeniu,  

•

 

obserwacje, jakie towarzyszyły wykonaniu kaŜdego doświadczenia. 

 

Probówka 

Wzór dodanej substancji 

Obserwacje 

pierwsza 

 
 

 

druga 

 
 

 

trzecia 

 
 

 

Zadanie  9.  Znane  są  trzy  izotopy  wodoru:  prot,  deuter  i  tryt,    którym    przypisuje  się 
(odpowiednio) symbole H, D i T.  

1

H 

 

D = 

2

H  

T= 

3

H 

                                               prot               deuter     

 tryt 

Tak zwana woda cięŜka to tlenek deuteru (D

2

O).  

Do naczynia z wodą cięŜką wrzucono 2,3 g sodu.  Sód przereagował całkowicie.  

•

 

Zapisz równanie reakcji sodu z wodą cięŜką  (D

2

O).  

•

 

Oblicz masę gazowego produktu tej reakcji.  

 

Równanie reakcji: 
 
 
 
Obliczenia: 

 
 
 
 
 
 
 
 

Odpowiedź:  

 
Zadanie 10. Oblicz łączną liczbę atomów zawartych w podanych ilościach związków. 

 

 

Dwa mole wody

 

 

Obliczenia: 

 
 
 
 
 
 
 

Odpowiedź: 

 

8,8 g tlenku węgla (IV)

 

 

 

Obliczenia: 

 
 
 
 
 
 
 

Odpowiedź: 

 

 
Zadanie 11. Ustal wzór związku Ŝelaza z siarką, w którym stosunek masowy Ŝelaza do siarki 
wynosi 7:6.                  

 
 

 
Zadanie 12. Oblicz gęstość siarkowodoru w warunkach normalnych.  

 

Obliczenia: 

 
 
 
 
 

Odpowiedź:  

 
Zadanie 13. Konfiguracja elektronowa to umowny zapis przedstawiający ilość elektronów na 
poszczególnych  powłokach  (licząc  kolejno  od  jądra:  K,  L,  M,  N,  O,  P,  Q)  chmury 
elektronowej. 
Atom  pierwiastka  E  ma  konfigurację    K

2

  L

8

  M

3

,  a  atom  pierwiastka  X  konfigurację   

K

2

 L

8

 M

7

.   Uzupełnij poniŜsze zdania.

 

 

Atom  pierwiastka  …..  wykazuje  tendencję  do  oddawania  elektronów  i  moŜe  ich  oddać 

maksymalnie  ……,  natomiast  atom  pierwiastka  …..  wykazuje  tendencję  do  przyłączania 

elektronów  i  moŜe  ich  przyjąć  maksymalnie  ……  Wzór  sumaryczny  związku  pierwiastka  

E z pierwiastkiem X na postać ……….                         

 
Zadanie  14.  Oblicz,  ile  cm

3

  2-molowego  roztworu  kwasu  azotowego  (V)  naleŜy  zuŜyć  do 

zobojętnienia 2,12g wodorotlenku wapnia.  

 

 

Równanie reakcji: 
 
 
Obliczenia: 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Odpowiedź:  

 
Zadanie  15.  W  dwóch  nieopisanych  probówkach  znajdują  się  odpowiednio:  roztwór  
azotanu  (V)  potasu  i  roztwór  azotanu  (V)  glinu.  Zaproponuj  metodę  odróŜnienia 
(identyfikacji)  tych  substancji.  Opisz  tok  postępowania  (podając  obserwacje  i  wnioski), 
ilustrując go odpowiednimi równaniami reakcji chemicznych.  

 

Wykonywana 

czynność 

Obserwacje 

Wnioski 

Równanie reakcji chemicznej 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

Zadanie  16.  Oblicz,  ile  dm

3

  tlenu  (warunki  normalne)  wydzieli  się  podczas  rozkładu  450  g 

nadtlenku wodoru (H

2

O

2

) zawartego w 3% roztworze (tzw. wodzie utlenionej), jeŜeli drugim 

produktem reakcji jest woda.  

Równanie reakcji: 
 
 
Obliczenia: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Odpowiedź:  
 

Zadanie  17.  Oblicz  stęŜenie  molowe  roztworu  otrzymanego  przez  zmieszanie  200  cm

3

  

2-molowego roztworu kwasu solnego i 400 cm

3

 wody. 

 

 

Obliczenia: 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Odpowiedź:  
 

Zadanie  18.  Stosując  wzory  strukturalne  związków  organicznych,  zapisz  równania  reakcji 
syntezy następujących związków: 

A.

 

1,1,2,2-tetrabromoetanu, 

 

 

B.

 

chloroetanu, 

 

 

C.

 

 1,2-difluoroetenu. 

 

Zadanie  19.  Oblicz  zawartość  procentową  pierwiastków  w  jednym  z  tlenków  chromu, 
wiedząc, Ŝe stosunek masowy chromu do tlenu wynosi 13:6.  

Obliczenia: 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Odpowiedź: 
  

Zadanie  20.  Uzupełnij  równania  reakcji  chemicznych  (dopisz  brakujące  reagenty  
i  współczynniki  stechiometryczne),  wiedząc,  Ŝe  jednym  z  produktów  reakcji  jest  substancja 
gazowa.  

Zn +                 

 

H

2

O +               

    

Na

2

CO

3

 +               

       

Zadanie  21.  W  jądrze  atomu  pewnego  pierwiastka  znajduje  się  37  protonów.  Podaj,  ile 
elektronów zawiera jego jon. 

 

  

Zadanie 22. Podaj dwie cechy tlenku węgla (IV), z powodu których jest on wykorzystywany 
do napełniania gaśnic śniegowych. Pomiń fakt, Ŝe moŜna go spręŜać.   

 

•

 

 

•

 

 

BRUDNOPIS (nie podlega sprawdzeniu!)