www.pl.airliquide.com
Kontakt
Air Liquide PoLskA sp. z o.o.
ul. Josepha Conrada 63
31-357 Kraków
tel. +48 (12) 627 93 00
fax +48 (12) 627 93 33
e-mail: airliquide.polska@airliquide.com
Grupa Air Liquide, założona w 1902 roku, jest światowym liderem w dziedzinie gazów dla przemysłu, ochrony zdrowia i środowiska. Air Liquide, obecna w 80 krajach
i zatrudniająca 43 600 pracowników, oferuje innowacyjne rozwiązania zwiększające wydajność życia, a także pozwalające produkować wiele niezbędnych w codziennym
życiu produktów.
Bezpieczny transport, u¿ytkowanie
i przechowywanie butli z acetylenem
M
ate
ria
³ Ÿ
ró
d
³o
w
y: „
Th
e s
af
e t
ra
ns
p
or
t, u
se a
nd s
to
ra
ge o
f A
ce
ty
le
ne c
yl
in
d
er
s” S
L 0
4/
10 © E
IG
A 2
01
0
Cofniêcie siê p³omienia w uk³adzie butla-oprzyrz¹dowanie
Niezw³ocznie zamknij zawory palnika/dyszy. Zamknij zawory butli na butlach z acetylenem i tlenem.
Jeœli na zewn¹trz nie widaæ p³omienia sprawdŸ dotykiem czy butla z acetylenem siê nagrzewa, co wskazuje na
wewnêtrzny rozk³ad acetylenu. Jeœli zauwa¿ysz punktowe nagrzewanie siê butli lub na wiêkszych obszarach
powierzchni natychmiast zastosuj siê do zaleceñ podanych w czêœci „P³on¹ce butle”. sprawdŸ, czy na wylocie
zaworu nie pojawi³a siê sadza. Jeœli na wylocie zaworu znajduje siê sadza, oznacza to, ¿e nale¿y wycofaæ butlê z
u¿ytku, odpowiednio j¹ oznaczyæ i zwróciæ dostawcy. Jeœli butla jest ch³odna i na wylocie zaworu nie ma sadzy,
mo¿na dalej j¹ u¿ytkowaæ, ale przed jej ponownym u¿yciem nale¿y skontrolowaæ oprzyrz¹dowanie, aby sprawdziæ
co spowodowa³o cofniêcie siê p³omienia.
P³on¹ce butle
Jeœli mo¿na to zrobiæ bezpiecznie, zgaœ p³omieñ tak szybko, jak to tylko mo¿liwe. ZACHoWAJ BeZPieCZN¥
odLeG£oŒÆ, Nie zbli¿aj siê ani nie próbuj przenosiæ butli czy otwieraæ zawór.
uruchom alarm. ewakuuj obszar. Powiadom stra¿ po¿arn¹ i dostawcê butli.
Zap³on na skutek nieszczelnoœci wê¿a/instalacji rurowej
Jeœli mo¿na to zrobiæ bezpiecznie, zamknij zawór butli, aby jak najszybciej zagasiæ p³omieñ.
Butle po mocnym uderzeniu (np. w wyniku wypadku drogowego)
Nawet jeœli nie dosz³o do rozszczelnienia siê butli i nie widaæ oznak wewnêtrznego rozgrzewania
(np. gor¹ce strefy), jako œrodek ostro¿noœci, nie u¿ywaj butli dopóki nie zostanie ona sprawdzona
przez dostawcê butli. Jeœli butla nie jest szczelna:
• og³oœ alarm,
• usuñ wszelkie Ÿród³a zap³onu,
• zatrzymaj ruch i nie pozwól osobom nieupowa¿nionym wchodziæ na teren zagro¿enia,
• ewakuuj osoby z zagro¿onego obszaru,
• natychmiast poinformuj s³u¿by awaryjne, ¿e problem zwi¹zany jest z butl¹ z acetylenem.
Dalsze informacje
W celu uzyskania dalszych informacji proszê skorzystaæ z nastêpuj¹cych dokumentów:
• karta charakterystyki substancji niebezpiecznej dla acetylenu,
• dokument eiGA: iGC 123/04 „Wytyczne postêpowania z acetylenem”,
• informacja dot. bezpieczeñstwa 02/02 eiGA: „Postêpowanie z butlami z gazem w chwili i po wystawieniu na
dzia³anie ognia/wysokiej temperatury”,
• informacja dot. bezpieczeñstwa 05/08 eiGA: „Cofniêcie siê p³omienia i przerywacze p³omieni”.
Wprowadzenie
Acetylen jest bezbarwnym gazem o charakterystycznym zapachu. Jest nieznacznie l¿ejszy od powietrza,
wysoce palny i mo¿e tworzyæ atmosferê wybuchow¹ przy stê¿eniach przekraczaj¹cych 2,3% w powietrzu.
do zap³onu mieszanki powietrze/tlen z acetylenem, mogącej spowodowaæ wybuch, wystarczy bardzo
niewielka iloœæ energii. Wœród Ÿróde³ zap³onu wymieniæ mo¿na:
• zapa³ki lub zapalniczki,
• iskry z wy³adowañ elektrostatycznych,
• silniki spalinowe wewnêtrznego spalania,
• iskry spowodowane uderzeniem mechanicznym,
• telefony komórkowe, urz¹dzenia nadawczo-odbiorcze, pagery,
• wyposa¿enie elektrycznie nie-ognioszczelne (nie przeciwwybuchowe),
• tarcie,
• wszelkie urz¹dzenia zawieraj¹ce baterie, w³¹czaj¹c sterowane bateriami uk³ady zamykaj¹ce pojazdy,
oprócz zegarków kwarcowych.
W okreœlonych warunkach mo¿e dojœæ do rozpadu acetylenu na wêgiel i wodór, czemu towarzyszy wybuch.
Aby temu zapobiec acetylen jest stabilizowany poprzez przechowywanie w specjalnie zaprojektowanych
butlach, wype³nionych materia³em porowatym i zawieraj¹cych rozpuszczalnik (najczêœciej aceton), w którym
rozpuszczony jest acetylen. Wszystkie butle na gaz, niezale¿nie od jego rodzaju, mog¹ stwarzaæ potencjalne
niebezpieczeñstwo kiedy nara¿one s¹ na dzia³anie ognia. Butle acetylenowe bêd¹ wymaga³y dodatkowego
ch³odzenia po ugaszeniu ognia w celu ca³kowitego ostudzenia masy porowatej, rozpuszczalnika i acetylenu.
Bezpieczny transport pojedynczych butli z acetylenem
Zale¿nie od iloœci, transport butli acetylenowych mo¿e podlegaæ uregulowaniom dotycz¹cym przewozu
³adunków niebezpiecznych (Adr), o czym mo¿e poinformowaæ dostawca.
Butle z acetylenem powinny byæ transportowane pojazdem dostawcy. Jeœli do tego celu
wykorzystywane s¹ prywatne œrodki transportu, zaleca siê wykorzystywanie pojazdów otwartych lub
dobrze wentylowanych.
NIE transportuj butli z acetylenem w nie wentylowanych
samochodach ani przedzia³ach samochodów, poniewa¿ ju¿ niewielki
wyciek mo¿e spowodowaæ powstanie atmosfery wybuchowej.
Zawsze zamknij zawory butli na czas transportu - butle
acetylenowe nigdy nie s¹ ca³kowicie puste, poniewa¿ acetylen jest
rozpuszczony w rozpuszczalniku i pozostaj¹ jego resztkowe iloœci,
nawet jeœli przy otwartym zaworze nie ma ju¿ przep³ywu/ciœnienia.
Upewnij siê, ¿e wszelkie os³ony zaworu s¹ za³o¿one, a regulator
i inne elementy wyposa¿enia zosta³y od³¹czone
od butli przed transportem.
Zawsze dopilnuj, ¿eby butle gazowe zosta³y unieruchomione i zabezpieczone do transportu, najlepiej w pozycji
pionowej, oddzielone od przedzia³u kierowcy. Zawsze przestrzegaj zakazu palenia. Po dotarciu do celu wy³aduj
wszystkie butle z pojazdu. Nie przechowuj butli wewn¹trz pojazdów.
Bezpieczne stosowanie acetylenu
Przed u¿yciem butli przeczytaj kartê charakterystyki substancji niebezpiecznej. Musisz byæ równie¿ odpowiednio
przeszkolony w zakresie stosowania wymaganego wyposa¿enia.
Przenosz¹c butle z miejsca ich przechowywania na miejsce pracy upewnij siê, ¿e zawory s¹ zamkniête
i zabezpieczone ko³pakami (jeœli s¹ w nie wyposa¿one). u¿ywaj wózka do butli.
Przed rozpoczêciem pracy upewnij siê, ¿e obszar roboczy jest dobrze przewietrzany, czysty,
i ¿e przeprowadzono odpowiedni¹ ocenê ryzyka.
Wszelkie u¿ytkowane elementy wyposa¿enia (palnik, wê¿e, regulator, przerywacze p³omienia itp.) powinny byæ
zaprojektowane i skonstruowane zgodnie z uznanymi normami stosowania z acetylenem. Wyposa¿enie nale¿y
przechowywaæ w dobrym stanie, niezabrudzone olejami ani smarem.
Nieodzowne jest zainstalowanie przerywaczy p³omienia oraz kontrola zaworów (jednokierunkowych).
Ustaw odpowiednie dla zastosowania acetylenu natê¿enie przep³ywu. Do cofniêcia siê p³omienia dochodzi wtedy,
gdy natê¿enie przep³ywu acetylenu jest ni¿sze, ni¿ wymaga palnik. Zbyt du¿y przep³yw powoduje przenoszenie
rozpuszczalnika i zak³ócenie p³omienia oraz zmniejsza skutecznoœć urz¹dzeñ zapobiegaj¹cych cofaniu siê p³omienia.
Wszyscy u¿ytkownicy powinni zostaæ odpowiednio przeszkoleni i posiadaæ umiejêtnoœci u¿ywania butli i acetylenu,
powinni nosiæ stosowne œrodki ochrony osobistej.
Zagwarantuj dostêpnoœæ odpowiednich gaœnic. Zaleca siê, aby w pobli¿u obszaru prowadzenia prac dostêpne by³y
gaœnice proszkowe.
Butle acetylenowe zaprojektowane zosta³y do pracy w pionie. Pomaga to unikn¹æ rozprysków rozpuszczalnika,
które maj¹ miejsce w przypadku niektórych rodzajów materia³ów porowatych. Podczas u¿ytkowania butle powinny
byæ zabezpieczone za pomoc¹ taœm lub ³añcucha. Nie uderzaj w zawór butli, ¿eby wydmuchaæ kurz z jego wylotu,
poniewa¿ powoduje to ryzyko zap³onu. Jeœli to konieczne, przed pod³¹czeniem regulatora oczyœæ wylot zaworu nie
strzêpi¹c¹ siê szmatk¹. Po pod³¹czeniu upewnij siê, ¿e ciœnienie zosta³o
zrzucone z regulatora, skieruj zawór w przeciwn¹ stronê zanim powoli
otworzysz zawór butli.
Przed u¿yciem upewnij siê, ¿e sprawdzono szczelnoœæ wyposa¿enia
i usuniêto z uk³adu powietrze.
opcjonalnie, sprzêt mo¿e byæ wyposa¿ony w samouszczelniaj¹ce
siê zawory/z³¹czki. Niepoprawnie zaprojektowane ³¹czniki zwiêkszaj¹
ryzyko przecieku powietrza co mo¿e prowadziæ do wybuchu wewn¹trz
wê¿y i wyposa¿enia, spowodowanego ciep³em sprê¿ania (sprężanie
adiabatyczne). stosuj tylko takie ³¹czniki, które zosta³y zaprojektowane
specjalnie do pracy z acetylenem.
Przestrzegaj instrukcji producenta dotycz¹cych monta¿u i obs³ugi, a w szczególnoœci:
• dobierz dyszê gazu w³aœciw¹ dla danego natê¿enia przep³ywu,
• ustaw ciœnienia gazu w³aœciwe dla stosowanej wielkoœci dyszy,
• przed zapaleniem palnika przez kilka sekund przedmuchuj oddzielnie ka¿dy w¹¿ podaj¹cy gaz,
• nigdy nie zbli¿aj zapalonego palnika do butli z gazem.
Po u¿yciu zawsze:
• zamknij zawory palnika i butli w kolejnoœci zalecanej przez dostawcê,
• spuœæ ciœnienie z regulatora,
• roz³aduj ciœnienie z ka¿dego wê¿a, otwieraj¹c oddzielnie ka¿dy zawór palnika,
• nieu¿ywane butle odstaw w miejsce ich sk³adowania.
Bezpieczne przechowywanie butli z acetylenem
Nie u¿ywane butle z gazem przechowuj w dobrze wentylowanym, bezpiecznym i zamykanym miejscu.
Nigdy nie przechowuj butli acetylenowych w budynkach zajmowanych przez ludzi, podziemnych
pomieszczeniach nie wentylowanych, (piwnice) ani w miejscach ogólnodostêpnych. Przechowuj je
z dala od Ÿróde³ ciep³a i zap³onu, materia³ów ³atwopalnych lub powoduj¹cych korozjê. Butle mo¿na
przechowywaæ wy³¹cznie w pomieszczeniach, w których nie gromadzi siê woda, poniewa¿ mog³oby to
spowodowaæ korozjê podstawy butli. dopilnuj, aby butle by³y zamocowane w pozycji pionowej.
Dopilnuj, aby w miejscu sk³adowania znalaz³o siê ostrze¿enie „ZAKAZ PALENIA” i aby w tym obszarze
nie by³o innych Ÿróde³ zap³onu, takich jak wymienione we Wprowadzeniu do tej ulotki. Jako element
dobrej praktyki, pobieraj butle z magazynu zgodnie z zasad¹ FiFo (pierwsza przysz³a, pierwsza wysz³a).
Nieszczelna butla i zawór
Nie zapalaj œwiat³a ani innego wyposa¿enia elektrycznego poniewa¿ mog¹ one byæ Ÿród³em zap³onu.
Zamknij zawór butli. Jeœli wyciek siê zatrzyma³, wycofaj butlê z u¿ytkowania, oznacz j¹, poinformuj
dostawcê i zorganizuj jej odbiór. Jeœli butla wci¹¿ jest nieszczelna, przewietrz pomieszczenie otwieraj¹c
okna i drzwi. unikaj Ÿróde³ zap³onu, takich jak elektrycznie
sterowane wentylatory. Jeœli jest to mo¿liwe i bezpieczne,
odstaw butlê w bezpieczne miejsce na zewn¹trz, z dala od
Ÿróde³ zap³onu i ciep³a i niedostêpne dla osób postronnych.
PrzeprowadŸ ewakuacjê z obszaru w pobli¿u butli. Powiadom
stra¿ po¿arn¹ i dostawcê butli.
„Rozprysk” acetonu
Zredukuj przep³yw acetonu do maksymalnej okreœlonej granicy.
Jeœli „rozprysk” nie zosta³ zatrzymany, wycofaj butlê z u¿ycia,
oznacz problem i odeœlij dostawcy.
Butle z acetylenem powinny byæ transportowane,
u¿ytkowane i przechowywane zgodnie z lokalnymi
przepisami i wymogami krajowymi.
Rozwi¹zywanie problemów
W razie problemu z butl¹ skontaktuj siê z dostawc¹,
który udzieli Ci profesjonalnego wsparcia. Nie próbuj
samodzielnie naprawiaæ butli z acetylenem ani
zaworów! Nie podgrzewaj butli z acetylenem!