B³êkitna planeta -arkusz

8. Rozwi

zania zada

od 21. do 26. zapisz czytelnie

i starannie w wyznaczonych miejscach.
Pomyłki przekre

laj.

9. Ostatnia strona arkusza jest przeznaczona na brudnopis.

Zapisy w brudnopisie nie b

sprawdzane.

Powodzenia!

SPRAWDZIAN

W SZÓSTEJ KLASIE

SZKOŁY PODSTAWOWEJ

”Bł

kitna planeta”

Instrukcja dla ucznia

1. Sprawd

, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 8 stron.

Ewentualny brak stron lub inne usterki zgło

nauczycielowi.

2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i dat

urodzenia.

3. Czytaj uwa

nie wszystkie teksty i zadania.

4. Rozwi

zania zapisuj długopisem albo piórem z czarnym

tuszem lub atramentem.
Nie u

ywaj korektora.

5. W zadaniach od 1. do 20. s

podane cztery odpowiedzi:

A, B, C, D. Odpowiada im nast

puj

cy układ kratek

na karcie odpowiedzi:

7. Staraj si

nie popełnia

bł

dów przy zaznaczaniu odpowiedzi,

ale je

li si

pomylisz,

bł

dne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inn

odpowied

6. Wybierz

tylko

jedn

odpowied

zamaluj

kratk

z odpowiadaj

jej liter

– np. gdy wybrałe

odpowied

„A”:

Czas pracy:

60 minut

Liczba punktów

do uzyskania: 40

S – A1

UZUPEŁNIA ZESPÓŁ

NADZORUJ

WPISUJE UCZE

KOD UCZNIA

DATA URODZENIA

dzie

miesi

rok

dysleksja

miejsce

na naklejk

z kodem

Stycze

2007

Tekst do zada

od 1. do 5.

Ponad 3/4 powierzchni Ziemi zajmuje woda, z tego wzgl

du nazwa Woda równie

dobrze pasowałaby do naszej planety. Najwi

kszym oceanem na Ziemi jest Ocean

Spokojny, który zajmuje prawie 50% powierzchni wszystkich oceanów. Tylko nieco

ponad

wody deszczowej spływa do rzek i wraca do mórz. Pozostałe

wsi

w gleb

i le

Ŝą

ce pod ni

skały. Mo

e pozostawa

tam przez lata, a nawet dziesi

tki

tysi

cy lat, jako woda podziemna. To wła

nie ona zasila

ródła oraz studnie

i pozwala rzekom płyn

ąć

w okresie suszy. Cała woda bierze udział w nieustannej

drówce od oceanu, przez atmosfer

, skały i rzeki, by wreszcie powróci

do oceanu. W

drówk

nazywamy obiegiem wody w przyrodzie. Nauk

zajmuj

ąŜ

eniem wody w przyrodzie nazywamy hydrologi

, natomiast naukowców,

którzy zajmuj

badaniem wód podziemnych – hydrogeologami.

Na podst. Susenne van Rose: Ziemia. Arkady,Warszawa 1999, s.14

i Nowa encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1998.

1. Zdaniem autorki tekstu nasz

planet

na by nazwa

Wod

, bo na Ziemi

A. pada du

o deszczu.

B. woda jest od dziesi

tków tysi

cy lat.

C. mieszka wielu badaczy wód.
D. woda zajmuje najwi

ksz

ęść

powierzchni.

2. Jak

ęść

powierzchni oceanów zajmuje Ocean Spokojny?

A. Około

B. Około

C. Około

D. Około

3. Wykorzystuj

c informacje z powy

szego tekstu, wska

zdanie fałszywe.

A. Woda nieustannie kr

ąŜ

y w przyrodzie.

B. Woda w

druje z atmosfery przez rzeki i oceany do atmosfery.

C. Woda podziemna nie zasila rzek w okresie suszy.
D. W

drówka wód w przyrodzie to obieg wód.

4. Badaniem wód podziemnych zajmuje si

A.  hydroenergetyk.
B.  hydrogeolog.
C.  hydromechanik.
D.  hydrotechnik.

5.  Wybierz zdanie prawdziwe.
A.  Wi

cej wody deszczowej spływa do rzek, ni

wsi

ka w gleb

i skały.

B. Tyle samo wody deszczowej spływa do rzek, co wsi

ka w gleb

i skały.

C. Mniej wody deszczowej spływa do rzek, ni

wsi

ka w gleb

i skały.

D. Nie wiadomo, co dzieje si

w przyrodzie z wod

deszczow

6.  Znaczenie wyrazu oceanologia znajdziesz w
A.  Słowniku ortograficznym.
B.  Encyklopedii literatury.
C.  Słowniku wyrazów bliskoznacznych.
D.  Encyklopedii  popularnej

A - Z.

Morza
i oceany

7. W 100 gramach wody morskiej o zasoleniu równym 3,5% znajduje si

około

A. 0,035 g soli.

B. 0,35 g soli.

C. 3,5 g soli.

D. 35 g soli.

8. Sól z wody morskiej mo

na uzyska

przez

A. zamro

enie.

B.  odparowanie.
C.  filtrowanie.
D.  rozpuszczenie.

9. Powierzchnia Ziemi wynosi 510,22 mln km

, z tego

dy zajmuj

149,16 mln km

Morza i oceany zajmuj

A. 3,6106 mln km

B. 361,06 mln km

C. 361,14 mln km

D. 659,38 mln km

10. Najwy

szy szczyt Ziemi to Mount Everest (8 848 m n.p.m.). Najni

ej poło

one

miejsce znajduje si

na dnie Rowu Maria

skiego na Oceanie Spokojnym (11 034 m

gł

boko

ci). Ró

nica poziomów od najni

ej do najwy

ej poło

onego punktu na Ziemi

wynosi

A. 19 882 m

B. 2 186 m

C. – 2 186 m D. – 19 882 m

11. Wska

czynnik utrudniaj

cy człowiekowi poznanie gł

bin morskich.

A. Wysoka temperatura.
B.

wiatło słoneczne.

C. Du

e ci

nienie.

D. Brak oporu wody.

12. 30 lipca 1958 roku o godzinie 19

łód

podwodna „Nautilus” wyruszyła

do Bieguna Północnego. Marynarze, zanim dopłyn

li do celu, sp

dzili 100 godzin

pod wod

. Do Bieguna Północnego dotarli

A. 4 sierpnia o godz. 23

B. 3 sierpnia o godz. 23

C. 4 sierpnia o godz. 15

D. 3 sierpnia o godz. 15

13. W szkolnej bibliotece znajduje si

nowoczesna encyklopedia tematyczna

dla młodzie

y. Składa si

z 9 tomów. W którym tomie b

dziesz szuka

informacji

o kompasie?

A.  W trzecim.
B.  W czwartym.
C.  W szóstym.
D.  W siódmym.

W
S

W
IA

I A

W
Y

I Z

W
IE

I II III IV V VI VII VIII IX

Tekst do zada

od 14. do 18.

14. Osob

mówi

w wierszu jest

A.  mama.
B.  dziecko.
C.  mróz.
D.  statek.

15. W zdaniu To mróz,... szyby zmienił w morze! wyst

puje

A.  porównanie.
B.  epitet.
C.  uosobienie (personifikacja).
D.  wyraz d

kona

ladowczy.

16. Twórc

opisanego w tek

cie obrazu jest

A.  statek.
B.  las.
C.  mróz.
D.  sło

ce.

17. W wierszu powtarzaj

epitety

srebrne i srebrny, poniewa

A. autor nie zna innych przymiotnikowych okre

B. ta barwa jest charakterystyczna dla zimowego obrazu.
C. statek musi by

koniecznie wykonany ze srebra.

D. ten kolor pasuje do ulubionych naczy

mamy.

18. Wska

pary wyrazów rymuj

cych si

A.  Szyby – ryby, mamo – szyby.
B.  Skrzy – trzy, ogony – płetwy.
C.  Skrzy – trzy, dworze – morze.
D.  Strony – ogony, dodatek – mróz.

Mamo! Mamo!
Spójrz na szyby!
L

na szybach

srebrne ryby!

Błyszcz

w sło

z ka

dej strony

srebrne płetwy
i ogony!

Wodorostów las si

skrzy,

kryształowe muszle trzy...
A tam w k

cie,

na dodatek,
zatopiony srebrny statek.

To mróz,
kiedy był na dworze,
nasze szyby
zmienił w morze!

D. Gellner, Srebrne ryby. [w:] Koszyk pełen wierszy. Warszawa 2000, s. 28.

Tekst do zada

19., 20. i 21.

w biblijnym Starym Testamencie opisano lewiatana. Nazwa oznacza

wielkiego potwora morskiego, pó

niej u

ywano jej te

do opisywania wszelkich

odmian wielorybów. Płetwal bł

kitny to najwi

ksze znane ziemskie zwierz

. (...)

W morzach i oceanach

yje wiele du

ych zwierz

t, np: płetwal bł

kitny (30 m),

marlin (5 m), kaszalot (20 m), rekin (16 m), miecznik (6 m).

Na podst. P. Stele:

ycie rekinów. BGW, Warszawa 1992, s.19, 36, 39, 43, 54, 55

19. Długo

ść

ciała płetwala bł

kitnego jest wi

ksza od długo

ci ciała kaszalota

A. 3,5 raza.

B. 2,5 raza.

C. 2 razy.

D. 1,5 raza.

20. Najwi

cej informacji na temat budowy i koloru skóry płetwala znajdziesz

na stronie internetowej
A. www. ssaki morskie. edu. pl

B. www. nurkowie. onet. pl

C. www. morskie opowie

ci. pl

D. www. ryby słodkowodne.com

21. Bior

c pod uwag

długo

ść

ciała, uporz

dkuj malej

co mieszka

ców mórz

i oceanów. Uzupełnij tabel

i narysuj diagram słupkowy.

22. Skorzystaj z rysunku i doko

cz zdanie, wybieraj

c okre

lenie z ramki. Chc

dopłyn

ąć

do portu, statek musi uda

w kierunku .....................................................

Liczba

porz

dkowa

Zwierz

Długo

ść

ciała

Liczba porz

dkowa

łu

ła

północno-wschodni
południowo-wschodni
południowo-zachodni

Port

Statek

Morze

23. We wraku statku znaleziono skrzyni

z monetami. W

ród 300 monet

znajduj

cych si

w skrzyni

ęść

stanowiły monety złote, 30% stanowiły monety

srebrne, a pozostałe monety były miedziane. Ile monet złotych, a ile srebrnych
znajdowało si

w skrzyni? Zapisz obliczenia.

Odpowied

: W skrzyni było ...................monet złotych i ....................monet srebrnych.

24. Masz wolne popołudnie. Kolega proponuje obejrzenie filmu w telewizji.
Wyja

nij mu, którego filmu/filmów nie powinni

cie ogl

i dlaczego?

****

Szcz

ki III

horror

***

Uwolni

ork

przygodowy

Mała syrenka

animowany

***

Rybki z ferajny

komedia

........................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

25. Kasia wróciła ze szkoły o godzinie 13

. Do godziny 14

ogl

dała w telewizji

program o morskich rybach, a nast

pnie przez pół godziny odrabiała prac

domow

z matematyki. Po zjedzeniu obiadu i ubraniu si

w strój harcerski, wyszła na zbiórk

(razem z doj

ciem do harcówki zaj

ło to 25 minut). Ile czasu zaj

ły Kasi wszystkie

czynno

ci od momentu przyj

cia ze szkoły do czasu doj

cia do harcówki? Czy Kasia

ąŜ

yła na zbiórk

na godzin

? Zapisz obliczenia.

Odpowied

: Wszystkie czynno

ci zaj

ły Kasi ..........................................................

i ....................................................... na zbiórk

26. Wyobra

sobie,

e jeste

marynarzem pływaj

cym w łodzi podwodnej „Nautilus”.

Opisz swoje prze

ycia podczas rejsu lub opowiedz o przygodzie, która wydarzyła si

po dotarciu do Bieguna Północnego.

Pami

taj, by tekst zaj

ł wi

cej ni

połow

wyznaczonego miejsca.

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

Brudnopis