plik

Temat kompleksowy: £¹ka ................................................................... 5

1.1

Wycieczka na ³¹kê ................................................................................... 5

1.2

Co ¿yje na ³¹ce ......................................................................................... 5

1.3

Ile lat ma biedronka ................................................................................. 7

1.4

Metamorfoza motyla ............................................................................... 11

1.5

Moja mama ............................................................................................ 13

1.6

Kwiaty dla mamy................................................................................... 16

1.7

Sto lat dla mamy .................................................................................... 18

1.8

Mniszek lekarski .................................................................................... 21

1.9

Konik polny i mrówki ........................................................................... 23

1.10

Œlimak .................................................................................................... 25

1.11

Wiatr ...................................................................................................... 28

1.12

Dziesiêæ os ............................................................................................. 30

1.13

Co i jak rysujê ........................................................................................ 32

1.14

Jak rozmawiamy .................................................................................... 34

1.15

Owady w zagadkach i zabawach ........................................................... 36

Temat kompleksowy: Woda ................................................................ 39

2.1

Kolorowe ka³u¿e .................................................................................... 39

2.2

Rzeka ..................................................................................................... 41

2.3

Wycieczka nad staw .............................................................................. 44

2.4

Rozbitkowie ........................................................................................... 45

2.5

Co p³ywa po morzu ............................................................................... 47

2.6

Oœmiornica ............................................................................................. 50

2.7

Kto mieszka w oceanie .......................................................................... 51

2.8

W akwarium ........................................................................................... 56

Temat kompleksowy: Kosmos ............................................................ 59

3.1

Planeta Ziemia ....................................................................................... 59

3.2

Mieszkañcy Ziemi ................................................................................. 60

3.3

Wyprawa na Ksiê¿yc ............................................................................. 63

3.4

Ufolandia ............................................................................................... 64

3.5

Gwiazdozbiory ....................................................................................... 66

3.6

Co jest wiêksze, a co mniejsze? ............................................................ 67

3.7

Kosmiczne zabawy z literkami .............................................................. 69

Spis treœci

Temat kompleksowy: Bawiê siê .......................................................... 70

4.1

Bawimy siê gazet¹ ................................................................................. 70

4.2

Latanie na dywanie ................................................................................ 76

4.3

Skarb ...................................................................................................... 77

4.4

Papier ..................................................................................................... 78

4.5

Kto mieszka w bloku ............................................................................. 80

4.6

Zabawy ruchowe z muzyk¹ ................................................................... 82

4.7

Lalka ...................................................................................................... 83

4.8

Zabawa w strachy .................................................................................. 85

Temat kompleksowy: Potrafiê ............................................................ 87

5.1

Przekszta³camy i zmieniamy to, co znamy ........................................... 87

5.2

W indiañskiej wiosce ............................................................................. 88

5.3

Cyfry ...................................................................................................... 90

5.4

Podobieñstwa ......................................................................................... 91

5.5

Wycieczka do galerii sztuki ................................................................... 93

5.6

Jesteœmy ró¿ni, ale tacy sami ................................................................. 94

5.7

Bawimy siê i pracujemy w parach ........................................................ 97

5.8

Uczucia .................................................................................................. 98

5.9

Pi³ki ........................................................................................................ 99

5.10

Litery .................................................................................................... 100

5.11

Mój „umiejêtnik” ................................................................................. 102

5.12

Puzzle grupowe .................................................................................... 103

Pomoce dydaktyczne do pracy indywidualnej ............................................ 105

Zdjêcia ilustruj¹ce sytuacje edukacyjne proponowane w scenariuszach ... 109

1. Temat kompleksowy: £¹ka

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.1

Temat: Wycieczka na ³¹kê

Cele:

•

rozwijanie wra¿liwoœci na piêkno przyrody

•

rozwijanie umiejêtnoœci prowadzenia samodzielnych obserwacji oraz ich zapisu.

Œrodki dydaktyczne:

•

szkicowniki i o³ówki.

Dzia³ania z grup¹:

1. Obserwacje krajobrazu

2. Samodzielne szukanie roœlin i owadów, które wzbudzaj¹ zainteresowanie

dziecka

3. Dokonywanie samodzielnych zapisów obserwacji z wykorzystaniem szki-

cownika i o³ówka

4. Szkicowanie wybranej roœliny

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.2

Temat: Co ¿yje na ³¹ce

Cele:

•

utrwalenie wiedzy na temat zaobserwowanych zwierz¹t i roœlin ¿yj¹cych na
³¹ce

•

wzbogacanie s³ownika dziecka

•

rozwijanie spostrzegawczoœci

•

rozwijanie umiejêtnoœci czytania globalnego

•

rozwijanie umiejêtnoœci interpretowania utworów instrumentalnych za pomoc¹
ruchu.

Œrodki dydaktyczne:

•

rysunki lub zdjêcia kwiatów: mak, stokrotka, bratek, b³awatek, dzwonek itp.

•

rysunki lub zdjêcia zwierz¹t: biedronka, mrówka, osa, motyl, ¿aba, konik
polny

•

du¿y arkusz papieru

•

apaszki stylonowe

•

Na leœnej polanie i Ptaki, CD1 DZ´WIÊKI DALEKIE I BLISKIE

•

utwór Edwarda Griega Taniec Anitry z suity Peer Gynt CD1 W KRÊGU MU-
ZYKI WIELKICH MISTRZÓW

•

zeszyt z wycinankami (wyciskanka s. 7)

•

zeszyt 4 s. 3.

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa ruchowa „Bocian i ¿aby”

Dzieci „zamieniaj¹ siê” w ¿aby, maj¹ swój domek pod kamieniem, czyli wy-
znaczonym miejscem w sali. Wybrane dziecko jest bocianem. Na jeden umó-
wiony sygna³ ¿aby wychodz¹ na spacer, a na drugi bocian wylatuje z gniazda na
³owy. Ka¿da z³apana ¿aba zamienia siê w bociana. Zabawa trwa do momentu,
kiedy zostan¹ jedna albo dwie ¿abki.

2. Rozmowa „Co ¿yje na ³¹ce?”

Przypomnienie nazw i wygl¹du roœlin i zwierz¹t poznanych podczas wyciecz-
ki. Zaprezentowanie rysunków i zapisów obserwacji dzieci. Zebranie uzyska-
nych informacji na du¿ym plakacie: naklejanie wyrazów i rysunków. Utrwale-
nie wypowiedzi dzieci przez nauczyciela na plakacie.

3. Zagadki s³uchowe Na polanie i Ptaki CD1, DZ´WIÊKI DALEKIE I BLISKIE

Dzieci s³uchaj¹ nagranych odg³osów, odgaduj¹, do kogo nale¿¹, naœladuj¹ us³y-
szane dŸwiêki i sposób poruszania siê zwierz¹t (np. brzêczenie osy i pszczo³y,
cykanie konika polnego, kumkanie ¿aby, æwierkanie wróbla, œpiew skowronka...).

4. Czytanie globalne

Nauczyciel rozk³ada przygotowane ilustracje roœlin i zwierz¹t, nastêpnie uk³a-
da  odpowiednie  podpisy  do  obrazków  i  g³oœno  je  czyta.  Wszyscy  „czytaj¹”
wyrazy, po czym nauczyciel tasuje i rozdaje ilustracje. Zadaniem ka¿dego dziecka
jest odnalezienie podpisu do danego obrazka. Za drugim razem nauczyciel zo-
stawia rysunki, a tasuje podpisy i daje je innym dzieciom. Teraz zadanie polega
na  odnalezieniu  obrazków  pasuj¹cych  do  napisów.  Jeœli  dziecko  ma  problem
z wykonaniem  zadania,  nauczyciel  mo¿e  mu  podpowiadaæ  w  formie  zagadki,
np.: To jest coœ, co ma skrzyd³a i jest w paski.

5. Improwizacja z chustkami pt. „Taniec kwiatów”, CD1 utwór Edwarda

Griega Taniec Anitry z suity Peer Gynt

Dzieci le¿¹ na plecach na dywanie zwrócone g³owami do œrodka ko³a. Nauczy-
ciel rozdaje apaszki i prosi, aby schowa³y je w d³oni tak, ¿eby nie by³o ich
widaæ. W tle gra muzyka, a nauczyciel opowiada: Jesteœcie kwiatami na ³¹ce,
która budzi siê do ¿ycia (dzieci wyci¹gaj¹ rêce z zaciœniêtymi pi¹stkami do
sufitu), p¹czki rozwijaj¹ siê (powoli rozchylaj¹ palce) i powstaj¹ z nich prze-
piêkne kwiaty (gwa³townie otwieraj¹ d³oñ).
Uzyskany efekt kwitn¹cej ³¹ki mo¿na powtórzyæ, przeprowadzaj¹c zabawê po
raz drugi. Po zabawie wszyscy wstaj¹ i tañcz¹ do dalszej czêœci utworu wed³ug
w³asnego pomys³u, trzymaj¹c apaszki w rêku.

6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 3

Dzieci naklejaj¹ brakuj¹ce fragmenty rysunku, które odszukuj¹ w wyciskance;
czytaj¹ globalnie wyraz „³¹ka”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Odrysowywanie i kolorowanie.

2. Dobieranie podpisu do obrazka – czytanie globalne.

3. Tworzenie wyrazów z sylab.

Pomoce: szablony zwierz¹t i roœlin ¿yj¹cych na ³¹ce, obrazki zwierz¹t i roœlin
podpisane z ty³u i podpisy do tego samego obrazka, te same wyrazy podzielone
na sylaby.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.3

Temat: Ile lat ma biedronka

Cele:

•

utrwalenie obrazów graficznych liczb

•

utrwalenie pojêcia „tyle samo”

•

rozwijanie umiejêtnoœci porównywania liczebnoœci poprzez ³¹czenie w pary.

Œrodki dydaktyczne:

•

biedronki bez kropek

•

kropki do biedronek

•

cyfry od 1 do 10 z maleñkimi biedronkami

•

kwiatki, spinacze z motylkami

•

piosenka Wiosenny bal, s³. Jadwiga Mackiewicz, CD2 ZAŒPIEWAJ PIOSENKÊ

•

wiersz El¿biety Koz³owskiej „Biedronka”

•

zeszyt z wycinankami s. 25 – biedronki

•

zeszyt 4 s. 4.

Dzia³ania z grup¹:

1. Wprowadzenie do tematu

Nauczyciel mówi zagadkê:
W czerwonym p³aszczyku, w kropki czarne,
chêtnie odwiedza ³¹ki barwne.

2. Czytanie wiersza

Biedronka

Nietypowa ta biedronka
dziesiêæ kropek mia³a;
pierwsz¹ od s³oñca dosta³a,
drug¹ nie wiem od kogo,
trzeci¹ od dziecka id¹cego drog¹,
czwart¹ przyniós³ jej ptak,
pi¹t¹ i szóst¹ rozsypa³ na niej mak,
siódm¹ znalaz³a w trawie,
ósm¹ obdarowa³y j¹ pawie,
dziewi¹ta i dziesi¹ta by³a od œwietlika
i ma z nimi problem, bo zawsze któraœ znika.
Wszystkie dziesiêæ nosi w komplecie

i chwali siê nimi w lecie.

3. Rozmowa na temat wiersza

Nauczyciel pyta dzieci, czy wiedz¹, ile kropek maj¹ biedronki i czy pamiêtaj¹,
któr¹ kropkê i od kogo dosta³a biedronka. Nastêpnie czyta wiersz ponownie
i prosi, ¿eby dzieci pokazywa³y tyle paluszków, o ilu kropkach jest mowa w
danym fragmencie utworu, tzn. przy wersie „drug¹ nie wiem od kogo” dzieci
pokazuj¹ dwa palce itd.

4. Zabawa „Ile lat ma biedronka?”

Nauczyciel rozk³ada sylwety biedronek i przy ka¿dej k³adzie cyfrê. Zadaniem
dzieci jest po³o¿enie na ka¿dej biedronce tylu kropek, ile wskazuje cyfra. Nastêp-
nie dzieci dobieraj¹ kropki w pary.

5. Szukanie „Czego mamy dziesiêæ”

Dzieci przeliczaj¹ palce u r¹k i nóg. Zwracaj¹ uwagê, ¿e piêæ i piêæ to dziesiêæ.
Mog¹ jeszcze przeliczaæ paznokcie, zauwa¿yæ, ¿e jest ich tyle samo co palców.

1. Na zielonej polanie

dziœ wieczorny bal.
Do tañca graj¹ grube b¹ki

Ref. Dili, did, dili, dili,

i chrab¹szcze dwa.
Oj, dili, dili, dili dili,
dili, dili, da!

2. Na zielonej polanie

dziœ wiosenny bal.
Do tañca graj¹ chuda œwierszcze
I komary dwa:

Ref. Dili, dili, dili, dili,

I komary dwa.
Oj, dili, dili, dili,dili,
Dili, dili, da!

3. Na zielonej polanie

dziœ wiosenny bal
Weso³o tañczy Pszczó³ka Maja,
A orkiestra gra.

Ref. Dili, dili, dili, dili,

A orkiestra gra.
Oj, dili, dili, dili, dili,
Dili, dili, da!

Po wys³uchaniu piosenki nauczyciel omawia jej treœæ.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Przypinanie odpowiedniej liczby spinaczy do kwiatka.

Pomoce: dziesiêæ kwiatów z cyfr¹ i liczb¹ kropek odpowiadaj¹c¹ danej cyfrze,
np. 2 i dwie kropki, spinacze z naklejonymi na nie sylwetkami motyli.

Uwaga: Sposób wykonania tego zadania zosta³ pokazany na fotografii na s. 109.

Karta pokazuje kontrolê b³êdu.

2. Sprawdzanie, czy liczba jest parzysta czy nieparzysta. Uk³adanie odpowiedniej

liczby kó³ek pod cyfr¹, dobieranie ich w pary. Jeœli wszystkie kó³ka maj¹ swoj¹
parê – odk³adanie cyfry na planszê z napisem „parzysta”, a jeœli jakieœ kó³ko
zostanie bez pary – na planszê z napisem „nieparzysta”.
Pomoce: 55 czerwonych kó³ek, cyfry od 1 do 10 i dwa napisy na dwóch du¿ych
planszach – „parzysta”, „nieparzysta”

Uwaga: Sposób wykonania tego zadania zosta³ pokazany na fotografii na s. 109.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.4

Temat: Metamorfoza motyla

Cele:

•

zapoznanie z ró¿nymi stadiami rozwojowymi motyla

•

wzbogacanie s³ownictwa dzieci

•

rozwijanie myœlenia twórczego

•

rozwijanie ekspresji emocjonalnej i ruchowej.

Œrodki dydaktyczne:

•

ilustracje: jaja motyla, larwa-g¹sienica, poczwarka i motyl

•

obrazki: ³odygi z liœæmi, kwiat

•

podpisy: jaja, g¹sienica, poczwarka, motyl

•

papier toaletowy szary (tyle rolek, ile dzieci)

•

utwór Edwarda Griega Poranek z suity Peer Gynt, op. 46 CD1 W KRÊGU
MUZYKI WIELKICH MISTRZÓW

•

kredki

•

zeszyt z wycinankami s. 25

•

zeszyt 4 s. 5.

Dzia³ania z grup¹:

1. Motyle na ³¹ce

Dzieci-motyle z rozpostartymi skrzyd³ami biegaj¹ swobodnie po sali. Na sygna³
nauczyciela: Kwiatek przykucaj¹ na kwiatku i spijaj¹ nektar, a skrzyd³a maj¹
nadal rozpostarte.

2. Wprowadzenie do tematu

Kolorowe kwiaty szybuj¹ po niebie,
– Czy ja ¿artujê? O, nie, spójrz przed siebie!
Tyle barw nad ³¹k¹, sama nie wiem ile,
Te kwiaty w locie to piêkne... (motyle)

3. Æwiczenie twórcze „Motyl jest...”

Nauczyciel pokazuje ilustracjê motyla. Dzieci podaj¹ j¹ sobie z r¹k do rak
i wypowiadaj¹ siê „w rundce”, koñcz¹c zdanie: Motyl jest... (jaki?).

4. Opowiadanie nauczyciela z wykorzystaniem ilustracji

Nauczyciel opowiada dzieciom o metamorfozie motyla. W czasie opowiadania
k³adzie ilustracje na dywanie.

Motyl w swoim krótkim ¿yciu sk³ada a¿ 50 tysiêcy jaj na roœlinach. G¹sienice,
które wykluwaj¹ siê z jaj owadów, nazywamy larwami. G¹sienice jedz¹ ³apczy-
wie i dlatego szybko rosn¹. PóŸniej g¹sienica zamienia siê w nieruchom¹ po-
czwarkê, czasem otoczon¹ kokonem. W kokonie poczwarka zamienia siê w mo-
tyla. Kiedy motyl wydostaje z kokonu, jego skrzyd³a s¹ jeszcze mokre i schn¹ na
s³oñcu. Motyl, by rosn¹æ, s¹czy s³odki nektar kwiatów.

5. Podpisy do obrazków

Nauczyciel prosi dzieci, ¿eby swoimi s³owami przedstawi³y kolejne etapy prze-
miany motyla. Podczas tego opowiadania pod kolejnymi obrazkami uk³ada pod-
pisy – jaja, g¹sienica, poczwarka, motyl. Nastêpnie prosi o przypomnienie, czym
¿ywi siê g¹sienica, a czym motyl.

6. Zabawa „Przemiana w motyla”, Poranek z suity Peer Gynt, op. 46, CD1

Dzieci dobieraj¹ siê w pary i umawiaj¹ siê, kto jest motylem, a kto poczwark¹.
Dzieci-motyle zawijaj¹ swoje poczwarki (stoj¹ce nieruchomo) w papier toale-
towy. Po w³¹czeniu muzyki motyle tañcz¹, machaj¹c skrzyde³kami, a dzieci-
-poczwarki powoli rozrywaj¹ papier i wydostaj¹ siê na zewn¹trz jako piêkne
motyle – rozpoczynaj¹ „taniec ¿ycia”.
Druga czêœæ zabawy polega na zamianie ról tak, aby ka¿dy móg³ siê przeobraziæ.

7. Wypowiedzi dzieci „Jak siê czu³eœ, kiedy by³eœ poczwark¹ i kiedy by³eœ mo-

tylem?”
Dzieci opowiadaj¹ o swoich odczuciach podczas zawijania w papier i tañca
motyla.

8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 5

Dzieci rysuj¹ obur¹cz skrzyd³a motyla, a nastêpnie go koloruj¹; czytaj¹ global-
nie wyraz „motyl”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Samodzielne uk³adanie kolejnych etapów przeobra¿enia owada.

2. Uk³adanie podpisów do obrazków – czytanie globalne.

Pomoce: obrazki z metamorfoz¹ motyla, cyfry od 1 do 4 podpisy: jaja, g¹sieni-
ca, poczwarka, motyl.

3. Dzieci dobieraj¹ podpisy do obrazków (wed³ug zamieszczonego wzoru), prze-

liczaj¹ liczbê nóg owada.
Pomoce: 8 obrazków du¿ej osy. Na ka¿dym obrazku jest pokolorowany tylko
jeden element, tzn. czu³ki, g³owa, oko, tu³ów, skrzyd³a, aparat gêbowy, odnó¿a.
Na dole obrazka jest podpis tego elementu, który jest pokolorowany, np. tu³ów.
Podpisy do ka¿dej karty takie same jak na obrazkach.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.5

Temat: Moja mama

Cele:

•

rozwijanie myœlenia twórczego w æwiczeniu twórczym

•

wzmacnianie wiêzi uczuciowej z rodzin¹

•

nauka piosenki okolicznoœciowej.

Œrodki dydaktyczne:

•

wiersz Danuty Wawi³ow „Strasznie wa¿na rzecz”

•

piosenka Mi³oœæ matczyna, CD2 ZAŒPIEWAJ PIOSENKÊ

•

kartony, kredki pastelowe, farby.

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa integracyjna „Kto tak jak ja lubi... ”

Nauczyciel podaje nazwy czynnoœci, dziecko, które te¿ lubi dan¹ czynnoœæ,
wchodzi do œrodka.

2. S³uchanie wiersza

Strasznie wa¿na rzecz
Mama, przestañ zmiataæ œmiecie!
Chcê powiedzieæ Ci w sekrecie
strasznie wa¿n¹ rzecz:
by³y sobie dobre wró¿...
jedna mia³a krótkie nó¿...
druga mia³a dwie papu¿...
i wielgachny miecz!

Mama, nie pisz, tylko s³uchaj!
Zaraz powiem Ci do ucha
strasznie wa¿n¹ rzecz:
by³a sobie wielka much...
raz urwa³a siê z ³añcuch...
zjad³a tacie pó³ ko¿uch...
i uciek³a precz!

Mama, ju¿ siê nie z³oœæ na mnie!
S³owo dajê, ja nie k³amiê!
Bêdê bardzo grzecz...

1. Umiesz wyt³umaczyæ sny,

uspokoiæ mnie.
Ty ocierasz moje ³zy
kiedy jest mi Ÿle.

Ref. Na œwiecie jest bardzo wiele mi³oœci

jedna siê koñczy, a inna zaczyna. 2x
Lecz ta, która zawsze w mym serduszku goœci
to ta najwa¿niejsza – matczyna.

2. Umiesz z klocków zrobiæ dom,

namalowaæ las.
Naucz mnie pamiêtaæ go
i zatrzymaæ czas.

Ref. Na œwiecie...

Po omówieniu treœci piosenki rozpoczynamy jej naukê od rytmicznego wypo-
wiadania s³ów z przesadn¹ dok³adnoœci¹: g³oœno, szeptem, bezg³oœnie. W celu
uatrakcyjnienia nauki w przerwach zadajemy zagadki polegaj¹ce na odszyfro-
wywaniu z ruchu warg fragmentów tekstu. Potem dzieci œpiewaj¹ fragmenty
melodii, naœladuj¹c ko³ysanie podczas usypiania ma³ego dziecka, a nastêpnie
³¹cz¹ s³owa z melodi¹.
Piosenkê mo¿emy utrwalaæ przez kolejne dni podczas zabawy: w trakcie pierwszej
zwrotki dzieci stoj¹ w pó³kolu i trzymaj¹c za sob¹ przygotowane czerwone serca,
œpiewaj¹ piosenkê. Podczas refrenu unosz¹ serca nad g³owê i lekko nimi ko³ysz¹.
W takcie 9 przyk³adaj¹ serca do piersi i ko³ysz¹ do chwili, a¿ ponownie pojawi
siê pocz¹tek refrenu. Wtedy unosz¹ serca w górê i obracaj¹ siê dooko³a w³asnej
osi. Pod koniec dochodz¹ (nadal siê obracaj¹c) do ustawienia w rozsypce.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Przygotowanie przez chêtne dzieci serc do interpretacji piosenki Mi³oœæ mat-

czyna – odrysowanie od szablonu serca na kartonie, wyciêcie go i pomalowanie
z obu stron czerwon¹ farb¹. W trakcie malowania s³uchamy piosenki.
Pomoce: szablon serca, kartki z bloku technicznego A4, no¿yczki, czerwona
farba, pêdzelki, naczynie z wod¹, CD2 z nagraniem utworu.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.6

Temat: Kwiaty dla mamy

Cele:

•

rozwijanie myœlenia twórczego

•

uwra¿liwianie na problemy innych

•

wzmacnianie wiêzi z najbli¿szymi.

Œrodki dydaktyczne:

•

wiersz Danuty Wawi³ow „Mama ma zmartwienie”

•

piosenka Mi³oœæ matczyna, CD2 ZAŒPIEWAJ PIOSENKÊ

•

klej, kredki

•

zeszyt z wycinankami (wyciskanka s. 7)

•

zeszyt 4 s. 6

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa ruchowa „Moja mama pracuje”

Nauczyciel opowiada o kolejnych czynnoœciach, które wykonuje mama, a dzie-
ci naœladuj¹ je ruchem:
– wstaje i przygotowuje œniadanie dla rodziny
– zawozi dzieci do przedszkola samochodem
– robi zakupy
– myje naczynia
– tañczy itp.

2. Æwiczenie twórcze („tysi¹c definicji”) „Kto to jest mama?

Nauczyciel mówi: Kosmici przylecieli na Ziemiê i nie znaj¹ s³owa „mama” –
waszym zadaniem jest wyjaœnienie im, kto to jest mama. Dzieci „w rundce”
koñcz¹ zdanie: Mama to jest ktoœ, kto... (np. jest kobiet¹, ma du¿o pracy, ktoœ,
kto kocha, ktoœ, kto przytula itd.).

3. S³uchanie wiersza

Mama ma zmartwienie

Mama usiad³a przy oknie.
Mama ma oczy mokre.
Mama milczy i patrzy w ziemiê.
Pewnie ma jakieœ zmartwienie...

Zrobi³am dla niej teatrzyk –
A ona wcale nie patrzy.
Przynios³am w z³otku orzecha –
A ona siê nie uœmiecha.
Usi¹dê sobie przy mamie,
Obejmê mamê rêkami.
I tak jej powiem na uszko:
„Mamusiu, moje jab³uszko!
Mamusiu, moje s³oneczko!...”
Mama uœmiechnie siê do mnie
I powie: „Moja córeczko.”

5. Rozmowa z dzieæmi

Nauczyciel zadaje dzieciom pytania:
– Jak dziecko pociesza³o mamê?
– Jak myœlicie, czym mo¿e siê martwiæ mama z wiersza?
– Czy zdarzy³o siê Wam pocieszaæ w³asn¹ mamê?
– Jak mo¿na pocieszyæ, np. kolegê, kiedy ma zmartwienie lub jakiœ pro-
blem?

6. Opracowanie II zwrotki piosenki okolicznoœciowej Mi³oœæ matczyna, CD2

Powtarzamy I zwrotkê z uk³adem ruchowym i w podobny sposób uczymy ko-
lejnej zwrotki. Podczas II zwrotki wykonujemy tê sam¹ zabawê inscenizacyjn¹,
ale zwrotkê œpiewamy i tañczymy ustawieni w rozsypce, a pod koniec refrenu
wracamy do ustawienia wyjœciowego (pó³kole).

7. Wypowiedzi „w rundce”

Dzieci koñcz¹ zadanie: Kocham moj¹ mamê, bo...

8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 6

Dzieci naklejaj¹ literki z wyciskanki na kolorowe pola zgodnie z poleceniem.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Szukanie podpisów do obrazków z pomoc¹ nauczyciela. Uk³adanie wyrazów

z podanych liter na podstawie podpisów.
Pomoce: dowolne ilustracje, podpisy do ilustracji, te same podpisy pociête na
pojedyncze litery.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.7

Temat: Sto lat dla mamy

Cele:

•

rozwijanie wra¿liwoœci na potrzeby i uczucia innych.

Œrodki dydaktyczne:

•

fragment bajki Hansa Christiana Andersena „Stokrotka”

•

kredki

•

zeszyt z wycinankami s. 26

•

zeszyt 4 s. 7.

Dzia³ania z grup¹:

1. S³uchanie bajki

Stokrotka

Daleko we wsi, tu¿ ko³o drogi, sta³a altana. (…) Przed altan¹ by³ ma³y ogró-

dek kwiatowy z pomalowanymi sztachetami, tu¿ obok na murawie, wœród naj-
piêkniejszej zielonej trawy, ros³a ma³a stokrotka. (…) Pewnego ranka ca³kiem
rozkwit³a i sta³a tak ze swymi ma³ymi, œnie¿nobia³ymi p³atkami, które otacza³y,
jak promienie, ¿ó³te s³oneczko poœrodku. Nie myœla³a wcale o tym, ¿e ¿aden
cz³owiek nie widzi jej w trawie i ¿e jest biednym, pogardzanym kwiatkiem; nie
– by³a bardzo zadowolona, zwraca³a siê ca³a do s³oñca, patrzy³a w nie i s³ucha³a
skowronka, który œpiewa³ w powietrzu. (…) Myœla³a o tym, jak piêknie wy-
œpiewuje skowronek to, co czuje w ciszy, i patrzy³a z pewnego rodzaju czci¹
i podziwem na szczêœliwego ptaszka, który umie œpiewaæ i fruwaæ; ale nie mar-
twi³a siê tym, ¿e sama tak nie potrafi. „Widzê i s³yszê!” – myœla³a – „S³oñce
mnie grzeje i wiatr mnie ca³uje.” (…)
N.: Dlaczego stokrotka by³a taka szczêœliwa? Jak myœlicie, co s³yszy skow-
ronek w ciszy?

Za sztachetami sta³o tyle sztywnych, wykwintnych kwiatów; im mniej pach-

nia³y, tym dumniej strzela³y w górê. Piwonie nadyma³y siê, aby byæ wiêkszymi
od  ró¿  –  ale  rozmiar  przecie¿  nic  nie  znaczy.  Tulipany  mia³y  najpiêkniejsze
barwy, wiedzia³y o tym dobrze i trzyma³y siê prosto, aby je mo¿na by³o lepiej
widzieæ.  Nie  spostrzega³y  wcale  ma³ej  stokrotki,  ale  ona  patrzy³a  na  nie  tym
uwa¿niej i myœla³a: „Jakie¿ one bogate i piêkne! Do nich na pewno przyleci ten
wspania³y  ptak  w  odwiedziny.  Bogu  dziêki,  ¿e  jestem  tak  blisko  nich,  mogê
przynajmniej przygl¹daæ siê ich wspania³oœci”

N.: Dlaczego kwiaty za sztachetami by³y takie dumne? O czym marzy³a
stokrotka? Jaka jest stokrotka?
I w³aœnie gdy tak myœla³a, pos³ysza³a: „Æwir, æwir!” – to skowronek zlecia³ na
dó³, ale nie do piwonii, ani do tulipanów – nie: sfrun¹³ w trawê do biednej stokrot-
ki; radoœæ po prostu przerazi³a stokrotkê i sama nie wiedzia³a, co ma myœleæ
N.: Co to znaczy, ¿e stokrotkê przerazi³a radoœæ?

Ptaszek tañczy³ dooko³a stokrotki i œpiewa³. (...) Jak¿e szczêœliwa by³a sto-

krotka – to trudno sobie wyobraziæ. Ptaszek poca³owa³ j¹ swym dziobem, za-
œpiewa³ dla niej i pofrun¹³ znowu w b³êkitne powietrze. Chyba kwadrans min¹³,
zanim stokrotka przysz³a do siebie. Trochê zawstydzona, ale jednak serdecznie
uradowana, spojrza³a na kwiaty w ogrodzie, widzia³y przecie¿, jaki j¹ spotka³
honor i jakie szczêœcie; musia³y zrozumieæ, jak to by³a dla niej radoœæ; ale tuli-
pany sta³y tak samo sztywne jak przedtem, twarze ich œci¹gnê³y siê, zaczerwie-
ni³y z gniewu. Piwonie nadê³y siê, „ph!”, ca³e szczêœcie, ¿e nie mog³y mówiæ,
na pewno robi³yby stokrotce wymówki. Biedny kwiatek widzia³, ¿e nie s¹
w dobrym humorze, i to mu sprawi³o prawdziw¹ przykroœæ. (...)
N.: Dlaczego kwiaty by³y takie niezadowolone? Jak myœlicie, co powiedzia-
³yby kwiaty do stokrotki, gdyby umia³y mówiæ? Dlaczego stokrotce by³o
tak przykro?

Nastêpnego ranka, kiedy kwiatek wyci¹gn¹³ radoœnie bia³e p³atki, niby ma³e

ramiona, do powietrza i do s³oñca, pos³ysza³ g³os ptaszka, ale œpiew jego brzmia³
smutnie. Tak, biedny skowronek mia³ powody do smutku, schwytano go i oto
teraz siedzia³ w klatce przy otwartym oknie. Œpiewa³ o szczêœciu swobodnego
fruwania, œpiewa³ o m³odym, zielonym ¿ycie w polu i o piêknej podró¿y, któr¹
móg³by odbyæ na swych skrzyd³ach wysoko w powietrzu. Biedny ptaszek (...)
siedzia³ uwiêziony w klatce. Stokrotka chêtnie by mu pomog³a, ale jak mia³a siê
do tego zabraæ? Zapomnia³a zupe³nie, jak piêknie by³o dooko³a niej, jak grza³o
s³oñce (...), myœla³a tylko o uwiêzionym ptaszku, któremu nie mog³a pomóc.

Wtedy z ogrodu wysz³o dwóch ch³opców, jeden z nich trzyma³ nó¿ (...) Zmie-

rzali wprost do stokrotki. (...)
– Moglibyœmy tu wyci¹æ dla skowronka piêkny kawa³ek murawy! – powiedzia³
jeden z ch³opców (...)
– Wyrwij ten kwiat! – powiedzia³ drugi ch³opiec, a stokrotka zadr¿a³a ze stra-
chu, bo zostaæ wyrwan¹ to to samo co umrzeæ, a teraz chcia³a tak bardzo ¿yæ,
teraz gdy mia³a siê dostaæ z kawa³kiem murawy do klatki skowronka.
– Nie, zostaw j¹! – powiedzia³ drugi ch³opiec. – Tak ³adnie wygl¹da!

Zosta³a wiêc i zabrano j¹ do klatki skowronka.

N.: Dlaczego stokrotka siê tak wystraszy³a? Czy Wam te¿ zdarzy³o siê tak
wystraszyæ?

Biedny ptaszek narzeka³ g³oœno na utratê wolnoœci i uderza³ skrzyd³ami

o ¿elazn¹ kratê, ma³a stokrotka nie mog³a mówiæ, nie mog³a mu powiedzieæ
s³owa pociechy, chocia¿ tak bardzo chcia³a.
– Nie ma tu wody! – powiedzia³ uwiêziony skowronek. – Wszyscy wyszli i nie
zostawili mi ani kropli do picia. Gard³o mi wysch³o i pali. (…) Ach, bêdê musia³
umrzeæ z daleka od œwie¿ej zieleni, od ca³ego piêkna, które stworzy³ Bóg!

I potem wsadzi³ dziobek w ch³odn¹ trawê, aby siê trochê odœwie¿yæ, wtedy

wzrok jego pad³ na stokrotkê: ptak skin¹³ do niej g³ówk¹, poca³owa³ j¹ dziob-
kiem i powiedzia³:
– Ty te¿ musisz tu wiêdn¹æ, biedny ma³y kwiatuszku! Ciebie i kawa³ek zielonej
murawy dano mi w zamian za ca³y œwiat, który mia³em na wolnoœci (…) Ach,
przypomina mi to tylko, ile straci³em!
„Kto móg³by pocieszyæ skowronka?” – pomyœla³a stokrotka. Ale nie mog³a poru-
szyæ ¿adnym p³atkiem, jednak¿e zapach, który wydziela³y jej p³atki, by³ o wiele
silniejszy ni¿ zwyk³y zapach tego kwiatu. Zauwa¿y³ to równie¿ skowronek (…)
N.: Jak myœlicie, dlaczego woñ, jak¹ wydziela³y p³atki stokrotki, by³a sil-
niejsza?

Nadszed³ wieczór i nikt nie przyszed³, i nie przyniós³ ptaszkowi kropli wody;

wtedy skowronek wyci¹gn¹³ swoje piêkne skrzyd³a i potrz¹sn¹³ nimi kurczo-
wo, jego œpiew brzmia³ jak pisk, ma³a g³ówka pochyla³a siê ku stokrotce i serce
ptaka pêk³o ze smutku i têsknoty.

Dopiero nastêpnego ranka przyszli ch³opcy, a kiedy zobaczyli martwego ptasz-

ka, zap³akali rzewnymi ³zami i wykopali œliczny grób, który ozdobili p³atkami
kwiatów. (…) Kiedy ¿y³ i œpiewa³, zapomniano o nim; trzymano w klatce w nie-
dostatku, teraz ofiarowano mu wspania³y pogrzeb i wiele ³ez.

A kawa³ek murawy wraz ze stokrotk¹ wyrzucono na drogê pe³n¹ kurzu, nikt

nie myœla³ o kwiatku, który najwiêcej wspó³czu³ ma³emu ptaszkowi i tak gor¹-
co chcia³ go pocieszyæ.
N.: W jaki sposób stokrotka pomaga³a skowronkowi? Dlaczego skowronek
umar³? Co moglibyœcie poradziæ ch³opcom z bajki? Dlaczego stokrotka by³a
taka wa¿na dla skowronka? Jaka by³a stokrotka?

3. Rozmowa z dzieæmi

Nauczyciel zadaje pytania:
– Kim Wy siê opiekujecie?
– W jaki sposób siê opiekujecie?
– Jak nale¿y dbaæ o tych, których mamy pod opiek¹?
– Czy mo¿ecie opiekowaæ siê swoj¹ mam¹ lub kole¿ank¹?
– W jaki sposób mo¿ecie siê opiekowaæ innymi?

4. Wykonanie karty z zeszyt 4 s. 7

Dzieci odszukuj¹ i otaczaj¹ kó³kiem obraz graficzny sylaby, która powtarza siê
w wyrazach, koñcz¹ rysowaæ stokrotki w szlaczku.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. „Stokrotki dla mamy”– sk³adanie bia³ych kó³ek na pó³, naklejanie ¿ó³tych na

karton. Woko³o ¿ó³tych œrodków przyklejanie po³ówek bia³ych kó³ek. Mo¿na
przyklejaæ okreœlona liczbê kó³ek, np. po 6 lub po 7, a zadaniem dzieci jest
odliczenie w³aœciwej liczby elementów sk³adowych kwiatu. Podczas pracy s³u-
chanie piosenki Mi³oœæ matczyna.
Pomoce: kó³ka ma³e bia³e i ¿ó³te (zeszyt z wycinankami s. 26), kartony, klej,
CD2.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.8

Temat: Mniszek lekarski

Cele:

•

zapoznanie z czêœciami roœliny

•

poznanie leczniczych i smakowych w³aœciwoœci zió³

•

wzbogacanie s³ownika dzieci

•

rozwijanie umiejêtnoœci czytania globalnego wyrazów

•

rozwijanie zmys³u wêchu

•

rozwijanie poczucia tempa.

Œrodki dydaktyczne:

•

mniszek lekarski (naturalny kwiat)

•

opakowanie suszonego mniszka lekarskiego

•

suszone zio³a i kwiaty: tymianek, oregano, miêta, sza³wia, rumianek i podpisy
do nich

•

informacje z internetu albo ksi¹¿ki o roœlinach leczniczych

•

utwór Edwarda Griega Taniec Anitry z suity Peer Gynt, CD1 W KRÊGU
MUZYKI WIELKICH MISTRZÓW lub spokojny akompaniament dowol-
nej piosenki z CD1 lub CD2

•

kredki

•

zeszyt 4 s. 8.

Dzia³ania z grup¹:

1. Rozmowa z dzieæmi na temat ich samopoczucia

Dzieci wypowiadaj¹ siê „w rundce”, jak siê dziœ czuj¹.

2. Rozpoznawanie zió³ po zapachu

Nauczyciel rozk³ada przygotowane zio³a ró¿nego rodzaju i pyta dzieci, czy znaj¹
któreœ z nich. Rozk³ada obrazki zió³ i podpisy. K³adzie podpis pod obrazkiem
i g³oœno czyta. Nastêpnie prosi, aby ka¿de dziecko pow¹cha³o zio³o i odpowie-
dzia³o, jaki jest jego zapach.

3. Zgadnij, jaki to zapach

Nauczyciel prosi, aby dziecko zamknê³o oczy, pow¹cha³o podane zio³o, a nastêpnie
odgad³o jego nazwê i odnalaz³o podpis samodzielnie lub z pomoc¹ nauczyciela.

4. Zabawa ruchowa „Zbieramy zio³a”

wersja I
Dzieci odgrywaj¹ scenkê zgodnie z opowiadaniem nauczyciela: Idziemy na ³¹kê,
jest piêkny poranek, s³oñce ju¿ grzeje. Biegamy po ³¹ce, jesteœmy bardzo weseli.
A teraz zbieramy zio³a do suszenia. Schylamy siê po ka¿d¹ roœlinê, ogl¹damy,
czy jest ³adna, czy nadaje siê do suszenia, a nastêpnie k³adziemy na d³oni. Zada-
nie powtarzamy kilka razy.
wersja II – CD1 utwór Edwarda Griega Taniec Anitry z suity Peer Gynt.
W takt muzyki dzieci maszeruj¹ po ca³ej sali, trzymaj¹c w rêku ma³e obrêcze
symbolizujace koszyki. Kiedy nauczyciel zatrzyma nagranie i wypowie jedn¹
z liczb od 1–10, zbieracze zió³ przykucaj¹, k³ad¹ obrêcz na pod³odze i „wk³adaj¹”
do koszyka okreœlon¹ liczbê roœlin, uderzaj¹c w pod³ogê tyle razy, ile wskazuje
podana liczba. Pocz¹tkowo wszyscy g³oœno licz¹ zio³a, potem robi¹ to w myœli.

6. Rozmowa z dzieæmi o wykorzystywaniu zió³

Nauczyciel pyta dzieci, czy wiedz¹, do czego wykorzystuje siê zio³a.
Dzieci samodzielnie lub z pomoc¹ nauczyciela podaj¹ nazwy zió³ wykorzysty-
wanych jako przyprawy do potraw:
– miêta, oregano, tymianek
lub jako lekarstwo do picia lub ok³adów:
– rumianek, mniszek pospolity.

7. Poszukiwanie informacji w ksi¹¿kach albo w internecie

Dzieci mog¹ ogl¹daæ ksi¹¿ki i szukaæ ró¿nych ilustracji, a nauczyciel czyta im
informacje o roœlinach wykorzystywanych w lecznictwie.

8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 8

Dzieci koñcz¹ kolorowanie obrazka, w szlaczku dorysowuj¹ o jeden element
wiêcej w ka¿dym dmuchawcu.

Æwiczenia wyciszaj¹ce

1. Uk³adanie kompozycji z listków.
2. Dotykanie, g³askanie kwiatów.
3. Porównywanie d³ugoœci ³odyg i wielkoœci listków poprzez przyk³adanie.

Pomoce: kwiaty i liœcie mniszka.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.9

Temat: Konik polny i mrówki

Cele:

•

uœwiadomienie dzieciom skutków lenistwa

•

rozwijanie umiejêtnoœci rozwi¹zywania problemów i podejmowania decyzji

•

rozwijanie umiejêtnoœci wspó³pracy

Œrodki dydaktyczne:

•

bajka Ezopa „Mrówki i konik polny”

•

kartony i kredki

•

piosenka Wiosenny bal, CD2 ZAŒPIEWAJ PIOSENKÊ

•

zeszyt z wycinankami s. 27

•

zeszyt z wycinankami s. 26

•

zeszyt 4 s. 9.

Dzia³ania z grup¹:

1. Wprowadzenie do tematu – przypomnienie piosenki Wiosenny bal, CD2

Nastêpnie dzieci wykonuj¹ polecenie do karty z wycinanek s. 27: Pos³uchaj
piosenki i przyjrzyj siê historyjce obrazkowej. Policz, ile bawi³o siê b¹ków, ile
œwierszczy i z ilu owadów sk³ada siê orkiestra. Œpiewaj¹c piosenkê, wskazuj
odpowiedni rysunek.

2. S³uchanie bajki

Mrówki i konik polny

Dawno dawno temu... pewnego upalnego dnia, konik polny gra³ sobie weso³o

na ga³êzi drzewa, gdy tymczasem na ziemi d³ugi korowód mrówek mozoli³ siê,
dŸwigaj¹c ziarna zbo¿a. W którymœ momencie konik polny zrobi³ sobie przer-
wê w graniu i odezwa³ siê do mrówek:
– Dlaczego tak ciê¿ko pracujecie? ChodŸcie tu trochê do cienia, odpocznijcie
i zaœpiewajcie ze mn¹.

Ale niezmordowane mrówki ani myœla³y przerwaæ pracê.
– Nie mo¿emy. Musimy gromadziæ ¿ywnoœæ na zimê. Kiedy jest mróz i œnieg
le¿y na ziemi, to nie ma co jeœæ. Tylko wtedy prze¿yjemy zimê, gdy nasza spi-
¿arnia bêdzie wype³niona po brzegi.
– Jeszcze tyle lata zosta³o – konik nie dawa³ za wygran¹ – i tyle czasu, ¿eby
nape³niæ spi¿arniê. Jak mo¿na pracowaæ w takim upale i na takim s³oñcu? Ja
tam wolê graæ.

Przez ca³e lato konik polny gra³, a mrówki ciê¿ko pracowa³y. Mija³y dni, tygo-

dnie i miesi¹ce. Przysz³a jesieñ i konik opuœci³ drzewo, z którego spad³y wszyst-
kie liœcie. Trawa przerzedzi³a siê i po¿ó³k³a. Pewnego ranka konik polny obudzi³
siê, dygoc¹c z zimna. Bia³y szron pokry³ pola, a liœcie zupe³nie zbr¹zowia³y.

Nadesz³a zima. Konik polny wêdrowa³, ¿ywi¹c siê resztkami suchych trawek

pozosta³ych na zamarzniêtym gruncie. Potem spad³ œnieg i biedaczek nie móg³
ju¿ znaleŸæ nic do jedzenia. Trzês¹c siê z zimna i g³odu, rozmyœla³ ze smutkiem
o cieple, s³oñcu i swych letnich koncertach. Pewnego wieczoru ujrza³ z daleka
maleñkie œwiate³ko. Ruszy³ w tym kierunku, z trudem przedzieraj¹c siê przez
gêste zaspy œniegu. Po chwili dotar³ do mrowiska.
– Otwórzcie, proszê, otwórzcie mi! Umieram z g³odu i zimna! Dajcie mi coœ do
zjedzenia! – rozpaczliwie ko³ata³ do drzwi.
Przez okno wyjrza³a mrówka.
– Kto tam?– zapyta³a
– To ja, konik polny. Jest mi zimno, jestem g³odny i nie mam dachu nad g³ow¹.
– Konik polny? Ach, tak! Pamiêtam Ciê. A co robi³eœ przez ca³e lato, kiedy my
gromadzi³yœmy zapasy na zimê?
– Ja? Gra³em i wype³nia³em muzyk¹ ca³¹ ziemiê i niebo! (…)

3. Rozmowa z dzieæmi

Nauczyciel rozmawia z dzieæmi o wys³uchanym tekœcie, zadaje dodatkowe pytania:
– Jakie by³y mrówki przez ca³y rok?
– Czy konik polny zas³u¿y³ (i dlaczego) na to, by go mrówki wpuœci³y do mrowiska?
– Jak myœlicie, czy mrówki wpuszcz¹ konika polnego do mrowiska?

4. Wykonanie rysunku w parach

Nauczyciel prosi, by dzieci dobra³y siê w pary i porozmawia³y ze sob¹ o tym,
czy wpuœciæ konika do mrowiska, czy nie. Jeœli podejm¹ decyzjê, ¿e tak – to
mówi¹ dlaczego, a jeœli nie – to te¿ j¹ uzasadniaj¹. Wykonuj¹ rysunek obrazuj¹-
cy to, o czym rozmawia³y.

5. Prezentowanie swojej propozycji

Ka¿da para prezentuje wynik swojej pracy. Opowiada, czy wpuœci konika, czy
te¿ nie i dlaczego.

6. Konsekwencje dla konika polnego

Nauczyciel prowadzi dalej rozmowê: Wymyœlcie, jakie konsekwencje móg³by
ponieœæ konik polny, gdyby mrówki wpuœci³y go do mrowiska.

7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 9

Dzieci rysuj¹ drogi mrówek zgodnie z poleceniem, doklejaj¹ jajka, uzupe³niaj¹c do
pe³nej dziesi¹tki, naklejaj¹ w szlaczku mrówki, które id¹ raz w lewo, raz w prawo.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Na kartce s¹ narysowane dwa jab³ka i jest cyfra 2. Dziecko dok³ada literê „i”

i karteczkê z 5 gruszkami. Nauczyciel pyta: Ile to jest razem?

2. Dziecko ma liczbê 10 i dziesiêæ figurek s³oników. Nauczyciel k³adzie trzy

miseczki i prosi: Roz³ó¿ dziesiêæ s³oników tak, ¿eby w ka¿dej miseczce by³
s³onik.

Pomoce: ró¿norodne liczmany typu ma³e jab³uszka, gruszki, ró¿nego rodzaju
figurki, ozdoby itp, rysunki tych liczmanów z cyframi oraz litera „i”, misecz-
ki, mo¿na wykorzystaæ liczmany z wycinanek s. 26.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.10

Temat: Œlimak

Cele:

•

poszerzanie doœwiadczeñ plastyczno-konstrukcyjnych

•

utrwalenie wiedzy na temat pór roku

•

rozwijanie umiejêtnoœci czytania globalnego wyrazów.

Œrodki dydaktyczne:

•

kolorowy papier

•

no¿yczki

•

szablon liœcia

•

wiersz Wandy Grodzieñskiej „O œlimaku, co szuka³ wiosny”

•

rysunki-symbole pór roku, np. p³atek œniegu, kolorowy liœæ, przebiœnieg itp.

•

podpisy do symboli

•

mazaki

•

zeszyt 4 s. 10.

W³aœnie wiosnê napotyka:
Kubek w kubek tak jak œlimak
Parasolkê w r¹czce trzyma.
¯abka kumka: – Kumie mi³y,
Có¿ to w wodzie zobaczy³eœ?
Przecie¿ to, co tu widzicie,
Tylko waszym jest odbiciem!
Wiosna to jest jasna pani!
Œlimak to nie para dla niej.
IdŸcie, kumie, w las zielony
Œlimakowej szukaæ ¿ony!

4. Rozmowa z dzieæmi

Nauczyciel zadaje dzieciom pytania podczas rozmowy dotycz¹cej wiersza:
– Jakiej ¿ony szuka³ œlimak?
– Kto oszuka³ œlimaka i w jaki sposób?
– Dlaczego gdy œlimak zobaczy³ swoje odbicie w wodzie, pomyœla³, ¿e to wiosna?
– A jak myœlicie – jak wygl¹da wiosna?
– Czy wiosnê mo¿na zobaczyæ w lustrze?

5. Sk¹d wiemy, ¿e przysz³a wiosna

Nauczyciel rozk³ada ró¿ne symbole pór roku, miêdzy innymi: pierwiosnek, tu-
lipan, przebiœnieg, bocian, gniazdo ptasie z jajkami itp. oraz podpisy: jesieñ,
wiosna, lato, zima. Zadaniem dzieci jest przyporz¹dkowanie okreœlonego sym-
bolu do pory roku.

6. Zabawa „Ptaszki w gniazdku”

Dzieci dobieraj¹ siê w pary. Jedno dziecko jest piskl¹tkiem, a drugie mam¹.
Nauczyciel opowiada historiê, a dzieci j¹ pokazuj¹: W³aœnie wykluwa siê ma-
lutkie pisklê z jajeczka. Mama czyœci piórka, wyciera ca³ego ptaszka tak, aby
by³ suchy, g³aszcze go po g³owie, przytula. Teraz wylatuje z gniazda szukaæ dla
niego po¿ywienia. Pisklê œpi, ale mama d³ugo nie wraca. Pisklê budzi siê i ze
strachu wo³a mamê. Poza tym jest bardzo g³odne. Mama wraca do gniazdka,
karmi je i uspokaja. Przytula je mocno do siebie i ko³ysze na boki.
Tê sam¹ sekwencjê zabawy powtarzamy, zmieniaj¹c role w parach.

7. Zabawa „Œlimak”

Dzieci zgodnie z poleceniem nauczyciela:
– zwijaj¹ siê w muszlê œlimaka
– pokazuj¹ rogi

– tocz¹ siê jak œlimak – turlaj¹ siê
– czo³gaj¹ siê.

8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 10

Dzieci szukaj¹ na rysunku brakuj¹cych fragmentów, ³¹cz¹ je w ca³oœæ lini¹
i rysuj¹ œlimaki po œladzie bez odrywania rêki; czytaj¹ globalnie wyraz „œli-
mak”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Dzieci otrzymuj¹ jeden d³ugi pasek ¿ó³tego papieru oraz liœæ do odrysowania

i wyciêcia. Nacinaj¹ na jednym koñcu pasek dwa razy, a œrodkow¹ czêœæ naciê-
cia zaginaj¹ – to jest g³owa œlimaka. Drugi koniec zwijaj¹ w ko³o i doklejaj¹
koñcówkê bli¿ej g³owy. Œlimaka naklejaj¹ na liœæ.

2. Sk³adaj¹ jedno ko³o du¿e na po³owê – to jest muszla, mniejsze trzy albo dwa

kó³ka sk³adaj¹ na po³owê, tworz¹c stopê œlimaka, i naklejaj¹ pod muszl¹. Rogi
œlimaka mog¹ byæ z jeszcze mniejszych kó³ek z³o¿onych na pó³ albo mo¿na je
dorysowaæ.

Pomoce: pasek ¿ó³tego papieru, szablon liœcia, papier kolorowy zielony, kó³ka
du¿e i ma³e ¿ó³te i zielone.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.11

Temat: Wiatr

Cele:

•

rozwijanie twórczego myœlenia w æwiczeniu twórczym

•

rozwijanie twórczej ekspresji plastycznej i ruchowej.

Œrodki dydaktyczne:

•

wiersz Joanny Kulmowej „Wiosenny wietrzyk”

•

pociête kawa³ki przezroczystej folii

•

improwizacja instrumentalna Tañcz¹cy wiatr, CD2 BAW SIÊ RAZEM Z TUSI¥

•

karton i kredki pastelowe

•

kolorowe w³óczki, folia przezroczysta, kolorowe bibu³y, papier kolorowy

•

no¿yczki.

Dzia³ania z grup¹:

1. S³uchanie wiersza

Wiosenny wietrzyk

Ma³y wietrzyk wiosenny
ledwie w drzewach zaszumi,
ledwie w krzakach zamruczy,
jeszcze gwizdaæ nie umie,
jeszcze siê uczy.

Znalaz³ szczerbê w p³ocie – zaœwista³.
Znalaz³ listki – zapia³ na listkach.
Czasem w suchych ga³êziach zatrzeszczy.
Czasem nuci, gdy zagra mu deszczyk.

Albo szemrze w zesz³orocznej trawie.
Albo szepcze tak, ¿e milczy prawie.
Ludzie mówi¹ wtedy: nie ma wietrzyka.
A on jest.
Tylko s³ucha s³owika.

2. Rozmowa nauczyciela z dzieæmi

Na pewno s³uchaj¹c tego wiersza, przychodzi³y Wam do g³owy ró¿ne rzeczy, wy-
obra¿aliœcie sobie ró¿ne obrazy, opowiedzcie o tym. (Wa¿ne jest zaakceptowanie
ró¿nych skojarzeñ dzieci). Czym ró¿ni siê wiatr wiosenny od wiatru zimowego?

3. Æwiczenie twórcze „podobieñstwa”

Dzieci koñcz¹ „w rundce” zdanie: Wiatr wiosenny jest ciep³y (jak?) albo deli-
katny (jak?).

4. Taniec wiosennego wiatru, CD2 Tañcz¹cy wiatr

Nauczyciel w³¹cza muzykê i rozdaje dzieciom paski przezroczystej folii.
Wspomaga taniec dzieci s³owami: Jesteœcie malutkim wietrzykiem, który g³asz-
cze g³owy ludzi i korony drzew... wiatr jest rozweselony promieniami s³oñca
i uœmiechniêtymi twarzami ludzi, którzy czekali na wiosnê... a teraz zrywa siê
wiêkszy wiatr, nie jest jeszcze tak silny..., ale za chwilê coraz silniej g³aszcze
ga³êzie drzew, zaczyna je targaæ, ga³êzie zaczynaj¹ mocno uginaæ siê pod jego
si³¹. Robi siê g³oœno i ciemno. Wszystko, co by³o ma³e i delikatne, wiatr zmiót³
z powierzchni ziemi...

5. Zrób wiatr, którym by³eœ

Dzieci otrzymuj¹ ró¿norodny materia³ i wykonuj¹ wiatr wiosenny albo zimowy
(mog¹ to byæ kolorowe w³óczki, folia przezroczysta, kolorowe bibu³y, papier
kolorowy).

6. Prezentacja prac

Dzieci prezentuj¹ swoje prace, nadaj¹ im tytu³y i opowiadaj¹, co przedstawiaj¹.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.12

Temat: Dziesiêæ os

Cele:

•

utrwalenie liczebników porz¹dkowych

•

utrwalenie obrazu graficznego liczby.

Œrodki dydaktyczne:

•

wiersz Doroty Krawczyñskiej „Piknik os”

•

cyfry od 1 do 10

•

opaski z symbolem os dla wszystkich dzieci do ilustrowania wiersza, w tym 10
opasek ponumerowanych od 1 do 10 (dzieci mog¹ je same przygotowaæ rano)

•

ró¿nego rodzaju zabawki i trzy skrzynki

•

zeszyt 4 s. 11.

Dzia³ania z grup¹:

1. S³uchanie wiersza

Piknik os

Na pe³nym s³odkoœci pikniku
Zasiad³y osy brzêcz¹ce,
A jest ich tu dziœ bez liku,
Bo kwiaty zakwit³y na ³¹ce.

Spijaj¹ nektar s³odziutki,
A¿ brzuszki pasiaste im rosn¹,
O tym, ¿e uczta bogata,
W dal nios¹ wieœæ radosn¹.

Dziesiêæ os sok spija³o
Wœród zió³ i wœród kwiecia,
Lecz wkrótce siê okaza³o,
¯e ¿adna nie mo¿e odlecieæ.

Skrzyde³ka lepkie od py³ku,
Brzuszki od jad³a pêkate,
Oj, chyba nie wczeœniej odlec¹
Ni¿ bardzo póŸnym latem.

Pierwsza osa leniwie
Siad³a na Ÿdziebe³ku trawy,
Druga próbuje trzeci¹
Namówiæ do zabawy.

Czwarta nakry³a siê skrzyd³em
I chrapaæ zaczyna w³aœnie,
Pi¹ta liczy barany
I chyba zaraz zaœnie.

Szósta coœ brzêczy do siódmej
O tym, ¿e znów siê przejad³a,
Siódma jej odpowiada,
¯e przecie¿ nigdy doœæ sad³a.

Ósma s³uchaj¹c z boku,
Co siódma szóstej powiada,
G³oœno ostrzega tamt¹,
¯e tylko g³upstwa gada.

Dziewi¹ta z³a, ¿e ktoœ drzemkê
I sny s³odkie przerywa,
Strasznie siê wœciek³a na siostry
I brzêczy, i l¿y, i wyzywa!

Dziesi¹ta zaœ w strumyku
Skrzyde³ka obmywa³a
I zamiast siê leniæ lub k³óciæ,
Pierwsza odlecia³a.

2. Rozmowa z dzieæmi

– Kto urz¹dzi³ piknik na ³¹ce?
– Ile by³o os?
– Co im siê przytrafi³o?
– Co robi³y lub chcia³y zrobiæ osy?

3. Ponowne czytanie wiersza

Nauczyciel czyta wiersz i za ka¿dy razem kiedy ma siê pojawiæ liczebnik, po-
kazuje obraz graficzny liczby. W tym momencie dzieci g³oœno za ni¹ powta-
rzaj¹, np. „pierwsza”, „szósta” itp.

4. Zabawa w ilustrowanie ruchem treœci wiersza

Wszystkie dzieci zak³adaj¹ opaski symbolizuj¹ce osy i je naœladuj¹ (biegaj¹ po
klasie, wydaj¹ dŸwiêki bzzz). Na has³o nauczyciela: Piknik dzieci-osy siadaj¹

na dywanie. Nauczyciel czyta kolejny raz wiersz, pokazuje odpowiednie cyfry,
a dzieci, które maj¹ na swoich opaskach pokazywan¹ cyfrê, naœladuj¹ zachowa-
nie tej osy.

5. Zabawa ruchowa

Dzieci biegaj¹ swobodnie po sali. Na sygna³ nauczyciela (pokazanie cyfry) dzieci:
– 1 – skacz¹ na jednej nodze
– 2 – robi¹ rowerek
– 3 – chodz¹ jak piesek
– 4 – biegaj¹ jak koñ
– 5 – jad¹ jak samochód z ko³em zapasowym.

6. Zabawa „W³ó¿ zabawkê”

Nauczyciel rozk³ada trzy skrzynie i 10 zabawek. Na dywanie le¿¹ te¿ cyfry od
1 do 10. Nauczyciel prosi:
– W³ó¿ 3 zabawki do skrzyni pierwszej, potem w³ó¿ 5 i 2.
– Rozdziel resztê zabawek w dwóch skrzyniach.
– Po³ó¿ cyfrê przy ka¿dej skrzyni.
– Ile jest wszystkich zabawek razem?
To samo æwiczenie wykonuje z ró¿nym roz³o¿eniem zabawek w dwóch skrzyniach

7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 11

Dzieci porównuj¹ liczbê os, zaznaczaj¹c w odpowiednim okienku kreski, i licz¹,
ile ich jest razem, koñcz¹ rysowaæ szlaczek; czytaj¹ globalnie wyraz „osa”.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.13

Temat: Co i jak rysujê

Cele:

•

rozwijanie spostrzegawczoœci

•

kszta³cenie umiejêtnoœci odwzorowywania kszta³tów, w tym kszta³tów liter

•

rozwijanie sprawnoœci w zakresie ma³ej motoryki.

Œrodki dydaktyczne:

•

tacki z piaskiem

•

sznurki kolorowe

•

litery wielkie i ma³e: L, F, S, B – du¿y format

•

kredki

•

zeszyt 4 s. 12.

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa „Ola do Joli”

Nauczyciel rzuca pi³kê do dziecka i mówi: Smutna Ela do Joli, nastêpnie dziec-
ko wymienia swoje imiê i nastrój i rzucaj¹c do kolejnej osoby, wymienia jej
imiê. I tak witaj¹ siê wszystkie dzieci.

2. Zagadki literowe Doroty Krawczyñskiej

Nauczyciel czyta zagadkê, pokazuje literê, a nastêpnie prosi o pokazanie tej
litery z wykorzystaniem palców u r¹k:

Lody, lody dla och³ody!
Wo³a Lucek, lodziarz m³ody.
Lilka lalkê tuli,
Luli, lalko, luli.
Czy ju¿ wiesz ludziku,
O jakiej literce mówiê w tym wierszyku?

Gdyby nie ta literka,
To kotek by nie mia³ futerka.
Dziwnie wygl¹da³by w .utrze
I jutro, i pojutrze.
Smutne by³yby .arby bez kolorów,
.antazja posz³aby do klasztoru.
Szybko! Odgadnij – jaka to litera?
I wstaw j¹ gdzie trzeba – tu i teraz!

Stuk, stuk, syk, syk!
Czy to smok, czy to smyk?
Syczy, ¿e a¿ dech zapiera,
Czy wiesz, co to za litera?

By³ sobie raz b¹k Barnaba,
Pulchny jak œwi¹teczna baba.
Z powodu obfitego sad³a
Przypomina³ literê z abecad³a.
Co dwa kr¹g³e brzuszki ma
I jest zaraz tu¿ po A.

3. Odwzorowywanie kszta³tu liter w parach

Dzieci ³¹cza siê w pary. Nauczyciel podnosi literê do góry i prosi, aby dzieci
wspólnie (w parze) odwzorowa³y jej kszta³t, k³ad¹c siê na dywanie.

4. Odwzorowywanie ma³ych liter kolorowymi sznurkami

Dzieci siedz¹ w krêgu, ka¿dy dostaje jedn¹ literê, k³adzie j¹ na dywanie i pró-
buje odwzorowaæ j¹ kawa³kiem sznurka. Kiedy mu siê uda, literê oddaje dziec-
ku obok, a bierze nastêpn¹ i wykonuje t¹ sam¹ czynnoœæ z inn¹ liter¹.

5. Rysowanie palcem po dywanie

Dzieci próbuj¹ pisaæ ró¿ne kszta³ty na dywanie. Nastêpnie ka¿de kolejno wcho-
dzi do œrodka krêgu i rysuje, a dzieci odgaduj¹, jak¹ literê narysowa³o.

6. Rysowanie ró¿nych figur na plecach

Dzieci siedz¹ w parach. Jedno dziecko rysuje drugiemu jakiœ kszta³t na plecach,
drugie odgaduje i nastêpuje zmiana.

7. Wykonanie karty pracy z zeszytu 4 s. 12

Dzieci rysuj¹ kwiatek bez odrywania rêki, rozpoczynaj¹c od jego œrodka, kolo-
ruj¹ go wed³ug w³asnego pomys³u, szukaj¹ w szlaczku elementów, które nie
pasuj¹ do ³¹ki; czytaj¹ globalnie wyraz „bratek”.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.14

Temat: Jak rozmawiamy

Cele:

•

uœwiadomienie dzieciom, ¿e porozumiewamy siê nie tylko s³owami

•

kszta³towanie zdolnoœci rozumienia, ¿e ka¿dy w inny sposób okazuje ró¿ne
emocje.

Œrodki dydaktyczne:

•

wiersz Danuty Wawi³ow „Smutny wiersz”

•

flamastry

•

zeszyt 4 s. 13.

Dzia³ania z grup¹:

1. Powitanie w krêgu „Jestem dzisiaj..., bo....”

Dzieci koñcz¹ zdanie „w rundce”: Jestem dzisiaj..., bo...

2. S³uchanie wiersza

Smutny wiersz

Dzisiaj jestem smutna
jak ptak.

Dzisiaj jestem smutna
jak deszcz.
Le¿ê sobie w trawie
na wznak,
sama nie wiem,
czemu tak jest.

Promyk s³oñca zalœni³
i zgas³.
Trzmiel nade mn¹ kr¹¿y
i gra.
Czy to moje w³osy,
czy las?
Czy to œpiewa wilga,
czy ja?

Mo¿esz sobie myœleæ,
co chcesz,
ale nie zrozumiesz
i tak,
Czemu jestem smutna
jak deszcz,
Czemu jestem smutna
jak ptak.

3. Rozmowa na temat smutku

Wykorzystuj¹c tematykê wiersza, nauczyciel prowadzi rozmowê, zadaj¹c po-
mocnicze pytania:
– Kiedy zdarza siê Wam taki smutek? Co siê wtedy dzieje z Wami?
– Jak wygl¹da cz³owiek smutny? Po czym poznajecie, ¿e ktoœ jest smutny?
– Jak smutek wyra¿a siê w rysunku? Jak moglibyœcie go narysowaæ? Jakimi

symbolami?

4. Rozmowa na temat „Jak poznajemy, co czuj¹ inni?”

Nauczyciel zadaje dzieciom pytania:
– Po czym mo¿na poznaæ, ¿e ktoœ jest weso³y?
– Po czym mo¿na poznaæ, ¿e ktoœ jest z³y?
– Po czym mo¿na poznaæ, ¿e ktoœ siê boi?
Podczas rozmowy nale¿y zwróciæ uwagê na mimikê, postawê cia³a, ale te¿ na
zachowania, które towarzysz¹ ró¿nym uczuciom.

5. Zabawa „Powiedz s³owo...”

Nauczyciel mówi do dzieci: Powiedz s³owo „³¹ka” i poka¿ ca³ym cia³em:
– tak jakbyœ by³ z³y
– jak zaskoczone dziecko
– jak zdenerwowana mama
– jak zakochany cz³owiek
– jak wystraszone dziecko
– weso³o
– smutno itp.

6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 13

Dzieci rysuj¹ po œladzie „sygna³y” owadów i samodzielnie rysuj¹ sygna³y
w szlaczku.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 1.15

Temat: Owady w zagadkach i zabawach

Cele:

•

utrwalenie wiadomoœci o owadach

•

rozwijanie ekspresji ruchowej

•

rozwijanie umiejêtnoœci wyszukiwania w utworach instrumentalnych treœci
pozamuzycznych

•

rozwijanie umiejêtnoœci przedstawiania muzyki ruchem.

Œrodki dydaktyczne:

•

zagadki Doroty Krawczyñskiej i Jolanty Kowalczyk

•

utwór Niko³aja Rimskiego-Korsakowa Lot trzmiela, Roberta Schumanna Ma-
rzenie, CD1 W KRÊGU MUZYKI WIELKICH MISTRZÓW

•

utwór Franciszka Schuberta Pszczó³ka, CD2 POZNAJ DZIE£A WIELKICH
KOMPOZYTORÓW lub akompaniament do piosenki Wiosenny bal, CD2
AKOMPANIAMENTY

•

apaszki

•

kredki

•

zeszyt 4 s. 14.

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa integracyjna „Zum”

Dzieci, siedz¹c w krêgu, po kolei okreœlaj¹ samopoczucie poprzez podniesienie
palca do góry, na dó³ i w poprzek i okrzyk „Zum”. Palec do góry oznacza dobre
samopoczucie, na dó³ – z³e, w poprzek – „takie sobie” lub „nie wiem, jak siê
czujê”.

2. Zgadnij i baw siê

Nauczyciel czyta zagadki, a po ich odgadniêciu proponuje zabawy:

Nad stawem, nad ³¹k¹
sporo ich siê zbiera,
ka¿da jest podobna do helikoptera. (wa¿ki)

CD1 Lot trzmiela
W takt muzyki dzieci biegaj¹ swobodnie po sali, naœladuj¹c wa¿kê. W rêkach
trzymaj¹ ma³e kartki, którymi trzepoc¹ jak skrzyd³ami. Na przerwê w muzyce
(zatrzymanie nagrania) kucaj¹, nadal poruszaj¹c skrzyd³ami.

Od kwiatka do kwiatka
fruwa owadów gromadka.
S³odki py³ek, nektar lepki,
Nios¹ prosto do pasieki. (pszczo³y)

CD2 Pszczó³ka
W trakcie muzyki dzieci-pszczo³y fruwaj¹ miêdzy roz³o¿onymi na œrodku sali
kolorowymi szarfami. Podczas zatrzymania nagrania (nauczyciel dodatkowo
wypowiada jeden lub wiêcej kolorów szarf) pszczo³y frun¹ do okreœlonych szarf,
wykonuj¹ przy nich siad klêczny i naœladuj¹ spijanie nektaru z kwiatów. Po-
wrót muzyki zachêca do poszukiwania nowych kwiatów i zabawa zaczyna siê
od pocz¹tku. Zachêcamy dzieci do naœladowania g³osem bzycz¹cych pszczó³.

Ten nieznoœny owad gdy mrok zapada,
z wielkim apetytem na twym ciele siada. (komar)

W pasiastej sukience do s³odyczy leci,
uciekaj¹ przed ni¹ doroœli i dzieci. (osa)

CD2 Pszczó³ka
Dzieci biegaj¹ po ca³ej sali w takt muzyki. Nauczyciel w trakcie utworu zmie-
nia jego g³oœnoœæ. Zadaniem dzieci jest naœladowanie osy w ruchu i bzyczenie,
ale zgodnie z natê¿eniem utworu – im g³oœniej brzmi muzyka, tym radoœniej
i g³oœniej (groŸnie) osy bzycz¹, im ciszej gra muzyka, tym osy bzycz¹ ciszej
i smutniej.

Znacie takiego konika,
który zawsze w trawie cyka? (konik polny)

CD2 – akompaniament do piosenki Wiosenny bal
Dzieci-koniki polne maszeruj¹ podczas I zwrotki po ca³ej sali, a w trakcie refre-
nu œpiewaj¹c, naœladuj¹ konika polnego graj¹cego na skrzypcach. Podczas II
zwrotki maszeruj¹ po obwodzie ko³a i œpiewaj¹ (refren bez zmian), a podczas
ostatniej maszeruj¹ po ca³ej sali parami (refren bez zmian).

Wysy³aj¹ j¹ do nieba,
po kawa³ek chleba. (biedronka)

Gdy nastaje ciemna noc
latareczek b³yska moc.
£¹ka œwiat³em siê mieni
od wiosny do jesieni. (œwietlik)

Od ga³¹zki do ga³¹zki
cienkich nitek ca³e wi¹zki.
Gdy zapl¹cze siê w nie mucha,
czeka, a¿ wyzionie ducha. (paj¹k)

Zabawa „Paj¹k i muchy” – dzieci s¹ muchami, a dziecko, które jest paj¹kiem,
stoi tylem do pozosta³ych w drugim koñcu sali. Dzieci biegn¹ w kierunku paj¹-
ka. Nagle paj¹k siê odwraca, wszystkie dzieci staj¹ w bezruchu. Mucha, która
siê rusza, zostaje z³apana w sieæ i siada z boku. Dziecko, które pierwsze dotknie
paj¹ka, kiedy stoi on odwrócony ty³em do grupy, wygrywa.

Lataj¹ce, bzykaj¹ce,
spotyka siê je na ³¹ce.
A inne, na jednej nodze,
te wiruj¹ na pod³odze,
cichutk¹ melodiê brzêcz¹.
Maj¹ coœ wspólnego z têcz¹. (b¹k)

Tu cytrynek, tam paŸ królowej,
wszêdzie piêkne, kolorowe.
Lekko unosz¹ siê nad ³¹k¹,
gdy tylko zaœwieci s³onko. (motyle)

Swobodna improwizacja ruchowa „Taniec motyli”, CD1 Marzenie
Wykorzystanie zwiewnych kolorowych chustek lub szerokich wst¹¿ek. Zachê-
camy dzieci do poruszania siê w takt muzyki w kilkuosobowych zespo³ach.

Wêdruj¹ czarn¹ stru¿k¹
jedna za drug¹, nó¿ka za nó¿k¹,
A ka¿da z nich, czy wiecie,
do domku coœ taszczy na grzbiecie. (mrówki)

Dzieci zgodnie z poleceniem kreuj¹ ruchem s³owa:
– zmêczone mrówki id¹ do mrowiska
– pracowite mrówki nosz¹ po¿ywienie
– mrówki opiekuj¹ siê ma³ymi (w parach)
– mrówki przenosz¹ jaja z jednego miejsca w drugie.

3. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 14

Dzieci dorysowuj¹ wymyœlone kszta³ty œlimaków-dziwaków.

2. Temat kompleksowy: Woda

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.1

Temat: Kolorowe ka³u¿e

Cele:

•

klasyfikowanie przedmiotów wed³ug kszta³tu i koloru – tworzenie zbiorów

•

rozwijanie myœlenia twórczego

•

rozwijanie aparatu g³osowego, poczucia rytmu i inwencji twórczej.

Œrodki dydaktyczne:

•

wiersz Danuty Wawi³ow „Ka³u¿yœci”

•

zagadka Doroty Krawczyñskiej

•

szarfy w ró¿nych kolorach

•

kartony – ró¿ne kszta³ty i kolory figur geometrycznych

•

piosenka Pada deszcz na dworze, CD1 PIOSENKI

•

kredki

•

zeszyt 4 s. 15.

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa integracyjna „Witam wszystkich tych, którzy...”

Dzieci stoj¹ w kole. Ka¿dy, kto poczuje siê powitany przez nauczyciela, robi
krok do œrodka ko³a: Witam tych, którzy:

– wstali z ³ó¿ek z radoœci¹
– przyszli do przedszkola pieszo
– czuj¹ siê senni.

2. Przypomnienie piosenki Pada deszcz na dworze, CD1 (patrz nuty przewod-

nik cz. 1 s. 67)
Dzieci œpiewaj¹ piosenkê, a zespó³ z³o¿ony z chêtnych dzieci swobodnie im-
prowizuje na trójk¹tach do rytmu piosenki.

3. Wprowadzenie do tematu – zagadka o ka³u¿y

Powsta³a po deszczu na œrodku dró¿ki,
Gdy w ni¹ wpadniesz – zmoczysz nó¿ki! (ka³u¿a)

4. S³uchanie wiersza

Ka³u¿yœci

Ju¿ od rana na podwórzu,
wœród patyków i wœród liœci,
przycupnêli nad ka³u¿¹
pracowici ka³u¿yœci.
Wygrzebuj¹ brud z ka³u¿y,
niech ka³u¿a bêdzie czysta!
Pe³ne rêce ma roboty
ka¿dy dobry ka³u¿ysta!
Rêkawiczk¹ i chusteczk¹
dwóch b³ocistów chodnik czyœci.
Obrzucaj¹ siê szyszkami
bardzo dzielni szyszkowiœci.
Dwie kocistki pod ³aweczk¹
cukierkami karmi¹ kota...
Œwi¹tek, pi¹tek czy niedziela
na podwórku wre robota!

5. Rozmowa inspirowana treœci¹ wiersza

Dzieci odpowiadaj¹ na pytania:
– Kto to s¹ ka³u¿yœci?
– Czym siê zajmuj¹?
– Kto z Was bywa ka³u¿yst¹?
– Dlaczego dzieci, w przeciwieñstwie do doros³ych, lubi¹ ka³u¿e?

6. Zabawa ruchowa „Omiñ ka³u¿ê – wskocz w ka³u¿ê!”

Na pod³odze le¿¹ szarfy. Na has³o: Omiñ ka³u¿ê! dzieci biegaj¹ tak, ¿eby nie
nadepn¹æ na szarfê. Na has³o: Wskocz w ka³u¿ê! skacz¹ obunó¿ w sam œrodek
szarfy.

7. Æwiczenie – klasyfikowanie przedmiotów wed³ug dwóch cech: kszta³t i kolor.

Na pod³odze le¿¹ wyciête z kartonu ró¿ne figury geometryczne w ró¿nych ko-
lorach. Na polecenie nauczyciela dzieci tworz¹ zbiór, np. ka³u¿e okr¹g³e i br¹-
zowe, ka³u¿e kwadratowe i zielone itp.

8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 15

Dzieci maj¹ za zadanie przekszta³ciæ wed³ug w³asnego pomys³u ka³u¿ê w „pot-
worka”; czytaj¹ globalnie wyraz „potwór”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Zabawa w orkiestrê do piosenki Pada deszcz na dworze, CD1

Zapraszamy do zabawy chêtne dzieci. Przed przyst¹pieniem do wspólnego two-
rzenia i wykonania akompaniamentu do piosenki nale¿y przypomnieæ dzieciom
wiadomoœci o orkiestrze i wspomnieæ o roli dyrygenta. Z pomoc¹ nauczyciela
orkiestr¹ mo¿e dyrygowaæ wybrane dziecko.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.2

Temat: Rzeka

Cele:

•

rozbudzanie ciekawoœci poznawczej poprzez doœwiadczenia z wod¹ – wyró¿-
nianie cech wody

•

rozwijanie wra¿liwoœci zmys³owej poprzez dostrzeganie, s³uchanie, dotykanie

•

kszta³cenie postawy twórczej.

Œrodki dydaktyczne:

•

opowiadanie Jolanty Kowalczyk „Jesteœ wod¹”

•

miski z wod¹

•

kartony

•

farby, pêdzle

•

papier kolorowy

•

bibu³a

•

w³óczka

•

klej

•

utwór Klaudiusza Debussy’ego Preludium do Popo³udnia Fauna, CD2 POZNAJ
DZIE£A WIELKICH KOMPOZYTORÓW

•

zeszyt 4 s. 16.

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa na powitanie „Tumci, tutumci”

Dzieci recytuj¹ tekst i wykonuj¹ odpowiednie ruchy:
– Tumci, tutumci, tumci – skandowanie s³ów, dotykanie na przemian d³oni
– Ta, ta – podskok dwa razy
– Epa, epa, aaa ³aa – na „³aa” wyskok z wyrzutem r¹k w górê.
Ca³oœæ powtarzamy coraz g³oœniej.

2. Wprowadzenie do tematu – zabawa „G³uchy telefon”

Dzieci siedz¹ce w kole przekazuj¹ sobie na ucho has³o podane przez nauczycie-
la: rzeka.

3. Pierwsze skojarzenie z wyrazem „rzeka”

Swobodne wypowiedzi dzieci dotycz¹ce bezpoœrednich skojarzeñ z us³ysza-
nym s³owem: Kiedy s³yszysz s³owo „rzeka”, to myœlisz...

4. Zabawa ruchowa „W rzece”

Dzieci wykonuj¹ polecenia nauczyciela: P³yniesz lekko zgodnie z nurtem rzeki;
p³yniesz z trudem pod pr¹d; dmuchasz materac; p³ywasz na materacu dmucha-
nym; wpad³eœ do g³êbokiej wody; chlapiesz kolegów wod¹ ...

5. Æwiczenie badawcze „Woda”

Dzieci badaj¹ cechy wody wszystkimi zmys³ami:
– dotykanie: wk³adanie r¹k do miski z wod¹
– obserwacja: przygl¹danie siê, jak woda kapie z paluszków
– s³uchanie: jedna osoba wlewa wodê z dzbanka do miski, druga opowiada, co

s³yszy

– smakowanie: picie wody z kubeczków bardzo ma³ymi ³yczkami, picie wody

przez s³omkê bardzo powoli.

6. Æwiczenie „Woda i uczucia” – ekspresja emocjonalna

Ka¿de dziecko podchodzi do miski z wod¹ i ruchem r¹k w wodzie pokazuje
wszystkim, co teraz czuje. Pozosta³e dzieci próbuj¹ odgadn¹æ uczucie – z³oœæ,
radoœæ, smutek.

7. Ekspresja w ruchu „Taniec rzeki” – CD2 Preludium do Popo³udnia Fauna

Dzieci dobieraj¹ siê w pary. Ka¿da para otrzymuje d³ugi pasek bibu³y lub folii
i w takt muzyki porusza siê w taki sposób, ¿eby bibu³a (folia) ca³y czas falowa³a.

8. Æwiczenia twórcze

Dzieci koñcz¹ zdanie:
Rzeka jest... („lista atrybutów”) jak... (co?) („podobieñstwa”).

9. Æwiczenie twórcze „Jesteœ wod¹” – „analogia personalna”

Dzieci s³uchaj¹ opowiadania nauczyciela pt. „Jesteœ wod¹”. Ka¿de dziecko le¿y
na dywanie w dowolnej pozycji, tak jak mu jest wygodnie, mo¿e mieæ zamkniê-
te oczy.

Jesteœ wod¹

Jesteœ gdzieœ daleko, sam nie wiesz gdzie, doko³a s³ychaæ szemrania, pluski,

œmiechy... jest ciemno, ale nie boisz siê. Jest ci dobrze. Nagle czujesz, ¿e uno-
sisz siê, coraz szybciej, robi ci siê ciasno – nie wiesz, co siê dzieje, trochê siê
niepokoisz...

I nagle robi siê jasno, widzisz s³oñce, które dotyka ciê ciep³ym promieniem.

Ju¿ wiesz, co siê dzieje – jesteœ wod¹ ze Ÿróde³ka, która w³aœnie wydosta³a siê
ze ska³y i weso³o podskakujesz do góry – raz i dwa, coraz wy¿ej i wy¿ej.

Teraz czujesz, ¿e siê przechylasz i zaczynasz spadaæ, próbujesz siê zatrzy-

maæ, ale nie masz tyle si³y. To, co siê dzieje jest silniejsze od Ciebie.
Rozumiesz, co siê sta³o – jesteœ teraz wod¹ w górskim strumieniu – jesteœ rw¹-
cym potokiem, który jest niespokojny, przeskakuje po kamieniach, wdziera siê
w ka¿d¹ szczelinê. Zaczyna Ci siê to podobaæ, bawisz siê w chowanego, wp³y-
wasz do jaskini, by za chwilkê wyp³yn¹æ z drugiej strony, ocierasz siê o drzewa
i ska³y.

Teraz jesteœ siln¹ wod¹. Mo¿esz zabraæ ze sob¹ du¿e kamienie i przenieœæ je

w inne miejsca.

Jesteœ ju¿ zmêczony. Chcesz odpocz¹æ. Cieszysz siê wiêc, ¿e p³yniesz teraz

spokojnie, czasami prawie siê zatrzymujesz, nie jest Ci ju¿ tak ciasno, bo jesteœ
wod¹, która p³ynie w korycie rzeki. Rozgl¹dasz siê doko³a, widzisz pola i lasy,
czujesz ciszê i spokój – odpoczywasz. Od czasu do czasu, zaczynasz krêciæ siê
wko³o jakbyœ tañczy³ – jesteœ wod¹, która wpad³a w wir rzeki – to bardzo fajna
zabawa! Innym razem skrêcasz w prawo, potem w lewo, przep³ywasz pod mo-
stem – jesteœ wod¹, która przep³ywa przez miasto. Widzisz du¿e domy, fabryki,
kominy – nie czujesz œwie¿ego powietrza. P³yniesz dalej i dalej. Czasami jesteœ
niespokojn¹ wod¹, burzysz siê, innym razem jesteœ cich¹, spokojn¹, p³yniesz
wœród ³¹k i pól...

10. Malowanie farbami na temat „Jak¹ by³eœ wod¹?”

11. Prezentowanie prac na forum grupy

12. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 16

Dzieci okreœlaj¹ na podstawie rysunku, który odcinek rzeki jest szeroki, a który
w¹ski, naklejaj¹ kajaki, ¿aglówki i ³odzie zgodnie z poleceniem i licz¹ je; czy-
taj¹ globalnie wyraz „rzeka”.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.3

Temat: Wycieczka nad staw

Cele:

•

ukazywanie ró¿norodnoœci œrodowisk przyrodniczych – poznanie ekosyste-
mu: staw

•

rozbudzanie œwiadomoœci ekologicznej.

Œrodki dydaktyczne:

•

kredki lub mazaki

•

zeszyt z wycinankami s. 26

•

zeszyt 4 s. 17.

Dzia³ania z grup¹:

1. Powitanie – zabawa w skojarzenia „Gdy mówiê „wycieczka”, to myœlê o...”

2. Przypomnienie zasad dotycz¹cych wyjœæ poza teren przedszkola

Uœwiadomienie dzieciom potrzeby zachowania zasad bezpieczeñstwa oraz ci-
szy i czystoœci wokó³ zbiorników wodnych.

3. Obserwacja œrodowiska wodnego i terenu wokó³ wody:

– odg³osy
– ukszta³towanie terenu
– ruch i bezruch wody
– roœlinnoœæ przybrze¿na i wodna
– ptactwo wodne
– gromadzenie materia³u przyrodniczego: kamyków, patyków o ciekawym

kszta³cie, muszelek œlimaków wodnych, piór ptaków wodnych itp.

4. Omówienie wycieczki

Zachêcanie dzieci do d³u¿szych wypowiedzi na temat wra¿eñ z wycieczki oraz
wykazywania siê zdobyt¹ wiedz¹.

5. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 17

Dzieci na podstawie obrazka nazywaj¹ zwierzêta wodne ¿yj¹ce w stawie, ry-
suj¹ kamyki w tabelce zgodnie z poleceniem; czytaj¹ globalnie wyraz „staw”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. W misce z wod¹ p³ywaj¹ wyciête ryby z wycinanki. Wci¹gaj¹c powietrze przez

s³omkê, dziecko „³owi” kolejne ryby.
Zabawê mo¿na wykorzystaæ jako grê przeznaczon¹ dla kilku uczestników.
Pomoce: miska z wod¹, wyciête sylwety ryb, s³omka do napojów.

2. Segregowanie przedmiotów, dobieranie podpisów z pomoc¹ nauczyciela, np.:

MUSZELKI, PATYKI, PIÓRA.

3. Uk³adanie podpisów z rozsypanki literowej, sylabowej wed³ug wzoru.

4. Liczenie przedmiotów w zbiorach, oznaczanie liczebnoœci zbiorów.

Pomoce: „skarby” przyniesione z wycieczki, podpisy, rozsypanka literowa i sy-
labowa, kartoniki z cyframi.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.4

Temat: Rozbitkowie

Cele:

•

doskonalenie umiejêtnoœci porównywania i mierzenia odleg³oœci dowoln¹ miar¹

•

rozwijanie myœlenia twórczego

•

ukazywanie dzieciom korzyœci p³yn¹cych ze wspó³pracy w grupie.

Œrodki dydaktyczne:

•

pude³ka

•

tacki styropianowe

•

kartony

•

tasiemki

•

taœma do metkownicy

•

kredki, mazaki

•

klej

•

zeszyt z wycinankami (wyciskanka s. 7) – miarka

•

zeszyt 4 s. 18.

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa na powitanie – „Iskierka przygody”

Dzieci stoj¹ w kole, trzymaj¹c siê za rêce. Nauczyciel lub wybrana osoba zaczyna
zabawê: „Podajê Wam iskierkê przygody” i œciska delikatnie dziecko stoj¹ce obok,

to œciska kolejne, a¿ iskierka wróci do osoby rozpoczynaj¹cej zabawê.

2. Æwiczenie twórcze „Co to jest przygoda?”

Dzieci kolejno koñcz¹ zdanie: Przygoda to...

3. Zabawa „Czarowanie sytuacji”

Nauczyciel wypowiada s³owa zaklêcia, a dzieci powtarzaj¹: Czary mary, body,
nody, wêdrujemy w œwiat przygody!

4. Zabawa „Na statku”

Dzieci staj¹ w rzêdzie na wprost nauczyciela, który informuje je, ¿e s¹ na statku
i maj¹ wykonywaæ polecenia:
– szuru buru, szuru, buru, szorujemy pok³ad (wszyscy naœladuj¹ szorowanie

szczotk¹)

– lewa burta! (dzieci biegn¹ na lewo)
– prawa burta! (dzieci biegn¹ na prawo)
– na dziób! (biegn¹ na przód)
– na rufê! (biegn¹ do ty³u).
Zabawê powtarzamy kilkakrotnie. Na koñcu wszyscy wydaj¹ okrzyk:
– Statek tonie! (dzieci rozbiegaj¹ siê po sali).

5. Æwiczenie „Bezludne wyspy”

Dzieci siadaj¹ na dywanie w dowolnych miejscach i otrzymuj¹ karton, z które-
go wydzieraj¹ kszta³t swojej wyspy. Ozdabiaj¹ wyspê kredkami i mazakami.

6. Æwiczenie twórcze „Wady i zalety bycia samemu na wyspie”

Dzieci podaj¹ po jednej wadzie i zalecie bycia samotnym na wyspie.

7. Æwiczenie z mierzeniem – „£¹czenie wysp”

Dzieci dobieraj¹ siê w grupy. Korzystaj¹c ze sznurków, tasiemek i innych do-
wolnych „miarek” mierz¹ odleg³oœci miêdzy wyspami u³o¿onymi na dywanie.
Za pomoc¹ dostêpnych w sali materia³ów wykonuj¹ mosty, tratwy, ³ódki. Wszyst-
ko po to, by stworzyæ wspólny archipelag, którego wielkoœæ mierz¹ stopami,
krokami. Wspólnie wymyœlaj¹ nazwê dla powsta³ego dzie³a.

8. Æwiczenie twórcze „Co by by³o, gdyby ludzie nie potrafili ze sob¹ wspó³-

pracowaæ?”
Podsumowanie wspólnych dzia³añ. Odniesienie siê do w³asnych prze¿yæ i do-
œwiadczeñ w dzia³aniu indywidualnym i zespo³owym.

9. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 18

Dzieci „³¹cz¹” mostami wyspy na obrazku, naklejaj¹ ¿aglówki i mierz¹ wska-
zane odleg³oœci miark¹, czytaj¹ globalnie wyraz „jezioro”.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.5

Temat: Co p³ywa po morzu

Cele:

•

rozbudzanie ciekawoœci poznawczej dotycz¹cej ¿ycia w morzu

•

wzbogacanie s³ownika dzieci

•

rozwijanie umiejêtnoœci wyodrêbniania i wybrzmiewania sylab w wyrazach.

Œrodki dydaktyczne:

•

wiersz Zbigniewa Przyrowskiego „Na statku”

•

obrazki: statek pasa¿erski, okrêt, ¿aglowiec, katamaran, kajak, tratwa, konte-
nerowiec, prom, jacht

•

karton w kszta³cie ko³a

•

zeszyt z wycinankami s. 28

•

zeszyt 4 s. 19.

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa integracyjna „£ódki, ¿aglowce, statki”

Dzieci spaceruj¹ swobodnie po sali. Nauczyciel pokazuje obrazki:
– kajak – ka¿dy staje sam,
– ¿aglowiec – dzieci staj¹ w parach,
– statek – dzieci ustawiaj¹ siê w trójki.

2. S³uchanie wiersza

Na statku

Do swych kabin,
mogê przysi¹c,
pasa¿erów
zabra³ tysi¹c.
Nie lêka siê
morskiej burzy
PASA¯ERSKI
STATEK du¿y.
Zamiast kabin
ma ³adownie.
A w ³adownie

te dos³ownie
wszystko zabraæ
jest gotowy
taki STATEK
TOWAROWY.

Jedzcie ryby –
b¹dŸcie zdrowi!
Ale ryby
trzeba z³owiæ.
Wiêc na po³ów
po g³êbinie
Ten RYBACKI
STATEK p³ynie.

Na banderze –
Bia³y Orze³.
OKRET wyszed³
w szare morze.
OKRÊT z Or³em
na banderze
polskiego nam
morza strze¿e.

3. Rozmowa na temat ró¿nych jednostek p³ywaj¹cych

Odnajdywanie wœród prezentowanych ilustracji tych statków, które wyst¹pi³y
w wierszu:
– Czym siê ró¿ni¹ od siebie?
– W czym s¹ podobne?
– Czy wszystkie mog³yby p³ywaæ po rzece lub stawie?

4. Æwiczenie w tworzeniu wyrazów z sylab

Na dywanie s¹ obrazki ilustruj¹ce: statek, katamaran, kontenerowiec, ¿aglo-
wiec (wyciête z wycinanki). Pod ka¿dym obrazkiem jest podpis. Z sylab dzieci
uk³adaj¹ podpisy, sprawdzaj¹, czy wygl¹daj¹ tak samo jak te we wzorze. Na-
stêpnie wyklaskuj¹, wytupuj¹ sylaby w u³o¿onych wyrazach.

5. Æwiczenie z liczeniem sylab „S³oneczko”

Na œrodku dywanu le¿y ¿ó³ty karton w kszta³cie ko³a i paski symbolizuj¹ce
promyki s³oñca – tyle, ile jest obrazków przygotowanych do zabawy. Na ka¿-

dym zaznaczamy tyle kropek, ile sylab maj¹ kolejne nazwy jednostek p³ywa-
j¹cych. Dzieci uk³adaj¹ je przy odpowiednich promieniach s³oñca, tzn. tam
gdzie jest jedna kropka – obrazki przedmiotów o nazwach jednosylabowych,
np. jacht, prom, tam gdzie s¹ dwie kropki – obrazki przedmiotów o nazwach
dwusylabowych, np. statek, kajak, tam gdzie trzy kropki np. obrazek ¿aglow-
ca, itd.

6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 19

Dzieci na podstawie obrazka wymieniaj¹ nazwy stworzeñ zamieszkuj¹cych rafê
koralow¹, przyklejaj¹ muszelki parami i okreœlaj¹, czy jest ich parzysta, czy
nieparzysta liczba; czytaj¹ globalnie wyraz „morze”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Sk³adanie obrazka z pociêtych czêœci i naklejenie go na karton.

Pomoce: pocztówki, obrazki, np. z kalendarzy, no¿yczki, klej, kartony.

2. Uk³adanie na papierze ksero i naklejanie statków i ³ódek z kolorowych figur

geometrycznych. Jeœli pracê wykona wiêcej dzieci, mo¿na je po³¹czyæ i stwo-
rzyæ wspóln¹ morsk¹ dekoracjê.
Pomoce: papier kolorowy pociêty na kwadraty, trójk¹ty i prostok¹ty, klej, pa-
pier ksero niebieski i b³êkitny.

3. Chêtne dzieci poznaj¹ I zwrotkê piosenki Hej, ¿egluj¿e ¿eglarzu, CD2 Wi¹zanka

dzieciêcych piosenek lokomocyjnych BAW SIÊ RAZEM Z TUSI¥ (nuty s. 75).

4. Zabawa do utworu Wi¹zanka dzieciêcych piosenek lokomocyjnych, CD2.

Przed przyst¹pieniem do zabawy dzieci ró¿nicuj¹ poszczególne czêœci melodii
wi¹zanki,  aby  odnaleŸæ  melodiê  piosenki  Hej,  ¿egluj¿e,  ¿eglarzu.  Nastêpnie
wykonuj¹ siad klêczny na materiale symbolizuj¹cym statek i w trakcie wi¹zan-
ki  poruszaj¹  siê  po  pod³odze  (p³yn¹)  w  wyznaczonym  przez  nauczyciela  kie-
runku,  np.  do  przystani  „E”  jak  Europa  (przyczepiamy  litery  w  ró¿nych  czê-
œciach  sali).  Gdy  z  p³yty  s³ychaæ  bêdzie  piosenkê  „Hej,  ¿egluj¿e,  ¿eglarzu”,
oznacza to, ¿e na statku odbywa siê bal – statek zatrzymuje siê, a za³oga œpiewa
piosenkê.
Pomoce:  CD2,  du¿y  kawa³ek  materia³u,  wielkie  litery  symbolizuj¹ce  nazwy
kontynentów, pañstw lub miast.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.6

Temat: Oœmiornica

Cele:

•

doskonalenie umiejêtnoœci przeliczania

•

rozwijanie myœlenia twórczego.

Œrodki dydaktyczne:

•

chusta animacyjna

•

kartoniki w ró¿nych kolorach

•

klocki

•

kredki

•

piórka

•

kartoniki z symbolami od 1 do 9

•

zagadka Doroty Krawczyñskiej

•

zeszyt 4 s. 20.

Dzia³ania z grup¹:

1. Powitanie: „Zum”

Dzieci stoj¹ w krêgu. Na umówiony sygna³ wyci¹gaj¹ przed siebie prawy kciuk:
kciuk do góry – bardzo dobry nastrój; kciuk w bok – nastrój „taki sobie”; kciuk
w dó³ – smutek lub z³oœæ. Powitaniu towarzyszy okrzyk Zum.

2. Wprowadzenie do tematu – zagadka

Wielka g³owa, macek tysi¹c
Istny potwór – mogê przysi¹c!
Ni to rêce ma, ni nogi
Jest ich osiem, ch³opcze drogi! (oœmiornica)

3. Zabawy z chust¹ animacyjn¹:

– falowanie chust¹
– „oœmiornica i ryby” – dzieci siedz¹ na dywanie, trzymaj¹c brzegi chusty na

wysokoœci pasa, a nogi maj¹ wyci¹gniête przed siebie pod chust¹. Wybrane
dziecko jest oœmiornic¹, która siedzi pod chust¹ i wci¹ga „ryby” pod chustê.
Zabawa koñczy siê, gdy wszystkie ryby zostan¹ „zjedzone” przez oœmiornicê.

4. Æwiczenie w przeliczaniu

Na dywanie le¿y chusta. Dzieci maj¹ za zadanie zgromadziæ na ka¿dym jej
pasie po osiem przedmiotów w odpowiadaj¹cym mu kolorze, np. klocki, piór-
ka, karteczki, kredki itd. Wspólne przeliczanie elementów na pasach:
– Ile przedmiotów jest na pasach chusty?
– Jak¹ cyfrê mo¿emy po³o¿yæ na ka¿dym pasie? (wybieranie odpowiednich cyfr)

– Ile jest teraz przedmiotów na pasach? (nauczyciel dok³ada przedmiot do jed-

nego ze zbiorów, dzieci przeliczaj¹ – jest 9)

– Ile przedmiotów trzeba wszêdzie do³o¿yæ, ¿eby by³o tyle samo? (dzieci mani-

puluj¹ przedmiotami, przeliczaj¹)

– Jakie cyfry powinny siê znaleŸæ na pasach chusty? (oznaczanie liczebnoœci

zbiorów cyframi 9).

5. Æwiczenie twórcze („burza mózgów”) „Co by by³o, gdyby oœmiornice wy-

sz³y na l¹d?”
Dzieci kolejno podaj¹ swoje propozycje odpowiedzi na zadane pytanie.

6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 20

Dzieci koloruj¹ elementy na obrazku zgodnie z poleceniem, odpowiadaj¹ na
pytanie, sk¹d siê bior¹ œmieci w oceanie; czytaj¹ globalnie wyraz „oœmiornica”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Zabawy w parach „Jaka cyfra tu pasuje?”

Jedno dziecko tworzy zbiór przedmiotów, np. w koszyczku czy na tacy, drugie
ma za zadanie dobraæ cyfrê okreœlaj¹c¹ liczebnoœæ danego zbioru.

2. Jedno dziecko pokazuje wybran¹ cyfrê, a drugie próbuje „narysowaæ” j¹ na

tacce z piaskiem lub z kasz¹ mann¹.

3. Uk³adanie cyferki z puzzli wykonanych przez dzieci (ciêcie na kilka czêœci kar-

tonika z narysowana cyfr¹).
Pomoce: cyferki ró¿nego rodzaju, np. magnetyczne, piankowe, plastikowe,
szorstkie, ró¿nego rodzaju liczmany, koszyczki, tacki, szarfy, kó³ka od sersa,
kartony, puzzle cyfrowe – dostêpne dzieciom w ka¿dej dogodnej sytuacji.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.7

Temat: Kto mieszka w oceanie

Cele:

•

rozwijanie umiejêtnoœci rozró¿niania liter ma³ych i wielkich

•

stymulowanie zdolnoœci myœlenia twórczego

•

zwrócenie uwagi na pozamuzyczn¹ treœæ utworu instrumentalnego.

Œrodki dydaktyczne:

•

wiersz Juliana Tuwima „Pan Maluœkiewicz i wieloryb”

•

obrazki zwierz¹t morskich ma³ych i du¿ych: wieloryb, delfin, oœmiornica, rekin

•

po dwa podpisy do obrazków: pierwsza litera nazwy wielka i ma³a

•

chusta animacyjna

•

utwór Klaudiusza Debussy’ego Preludium do Popo³udnia Fauna, CD2 POZNAJ
DZIE£A WIELKICH KOMPOZYTORÓW

•

kredki lub mazaki

•

zeszyt z wycinankami s. 28

•

zeszyt 4 s. 21.

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa na powitanie „Lot nad oceanem”

Dzieci s¹ ptakami, które szykuj¹ siê do lotu przez ocean, czyszcz¹ pióra, rozci¹-
gaj¹ miêœnie, ustawiaj¹ siê do startu, rozpoœcieraj¹ skrzyd³a i lec¹. Na sygna³:
Wyspa, l¹duj¹ w wyznaczonym miejscu, siadaj¹ jedno przy drugim, ale tak ¿eby
nie uszkodziæ sobie nawzajem skrzyde³. Podczas postoju s³uchaj¹ muzyki
z zamkniêtymi oczami, CD2 Preludium do Po³udnia Fauna.
Po zakoñczeniu zabawy mo¿na zapytaæ dzieci, co naœladowa³a orkiestra (Instrumenty).

2. S³uchanie wiersza

Pan Maluœkiewicz i wieloryb

By³ sobie pan Maluœkiewicz
Najmniejszy na œwiecie chyba.
Wszystko ju¿ pozna³ i widzia³
Z wyj¹tkiem wieloryba.

Pan Maluœkiewicz by³ – tyci,
Tyciuœki jak ziarnko kawy,
A oprócz tego podró¿nik,
A oprócz tego ciekawy.

Wiêc nie mo¿na siê dziwiæ,
¯e ujrzeæ chcia³ wieloryba,
Bo wieloryb jest przeogromny,
Najwiêkszy w œwiecie chyba.

Pan Maluœkiewicz weso³y,
¯e mu siê podró¿ uœmiecha,
Zrobi³ sobie z pocz¹tku
£ódkê z ³upinki orzecha.

Kichnê³a i tak ryknê³a:
– A to znów sprawka czyja?
Jaki to œmia³ek gwoŸdzie
W nos wieloryba wbija?!

– Wieloryb?! – (Pan Maluœkiewicz
Tak siê na ca³y g³os drze).
– Nie wieloryb, g³uptasie,
Lecz jego lewe nozdrze.

Pod wod¹ jestem, rozumiesz?
Ciesz siê, ¿eœ ca³o uszed³!
– A wyspa? – Jaka znów wyspa?
To mego nosa koniuszek! –

Zatrz¹s³ siê pan Maluœkiewicz!
– Kto mnie tu znowu ³echce?
– Nie ³echcê, tylko siê trzêsê
I ju¿ ciê widzieæ nie chcê! –

Wzi¹³ ³upinkê pod pachê,
Zaraz do morza siê rzuci³,
Szybko pop³yn¹³ do Gdyni
I do Warszawy powróci³.

Teraz, gdy kto go zapyta,
Czy widzia³ ju¿ wieloryba,
Nosa do góry zadziera
I odpowiada: – No chyba...

3. Zabawa ruchowa „Wieloryb i wielorybki”

Dzieci stoj¹ w dwuszeregu. Jeden szereg to wieloryby, drugi – ma³e wielorybki.
Wieloryb le¿y na falach (dzieci uk³adaj¹ siê na brzuchach, jedno œciœle przylega
do drugiego), a wielorybki przetaczaj¹ siê kolejno po wielorybie. Nastêpnie
zmiana.

4. Æwiczenie twórcze („podobieñstwa”) „Wieloryb jest wielki jak wyspa, bo...”

Na podstawie wys³uchanego tekstu, dzieci opowiadaj¹, co robi³ na wyspie-wie-
lorybie bohater wiersza.

5. Æwiczenie umiejêtnoœci rozró¿niania litery ma³ej i du¿ej

Zabawa „Mamy i dzieci”. Dzieci losuj¹ emblematy z du¿ymi i ma³ymi zwierzê-
tami morskimi: orka, delfin, wieloryb, oœmiornica, rekin i dobieraj¹ siê w pary
– ma³y z du¿ym. W parach p³ywaj¹ obok siebie, m³ode p³ywaj¹ za matkami.
Nauczyciel rozdaje dzieciom odpowiednie podpisy zaczynaj¹ce siê ma³¹ i wielk¹
liter¹. Dzieci w parach zastanawiaj¹ siê, czym ró¿ni¹ siê takie same na pozór
wyrazy.

6. Rysowanie liter du¿ych i ma³ych palcem na dywanie, na plecach kolegi

7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 21

Dzieci doklejaj¹ ma³e zwierzêta morskie ko³o du¿ych, ³¹cz¹ liniami wielkie i ma³e
litery, od których zaczynaj¹ siê ich nazwy; czytaj¹ globalnie wyraz „ocean”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Ogl¹danie ilustracji, porównywanie wygl¹du ró¿nych zwierz¹t morskich.

Pomoce: ksi¹¿ki, np. z serii „Ciekawe dlaczego”, albumy, atlasy przyrodnicze.

2. Dobieranie liter do obrazków z podpisami, ma³ych do wielkich i wielkich do

ma³ych.
Pomoce: zestaw liter drukowanych – ma³ych i wielkich, obrazki z podpisami.

3. Interpretacja utworu Klaudiusza Debussy’ego Preludium z Popo³udnia Fauna, CD2.

Dzieci wykonuj¹ z papieru statki, rybki, roœlinki wodne, kamyki i rzucaj¹ je na
du¿¹ foliê malarsk¹. Staj¹ naoko³o folii i chwytaj¹ j¹ obur¹cz za brzegi. W takt
muzyki uwzglêdniaj¹c zmiany tempa i dynamiki, poruszaj¹ foli¹. Po zakoñcze-
niu zadania dziel¹ siê swoimi spostrze¿eniami.
Pomoce: du¿a folia malarska najlepiej niebieska, kolorowy papier, bibu³a, no-
¿yczki, CD2.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 2.8

Temat: W akwarium

Cele:

•

doskonalenie umiejêtnoœci liczenia i tworzenia zbiorów

•

rozwijanie umiejêtnoœci wspó³pracy w zespo³ach kilkuosobowych

•

rozwijanie umiejêtnoœci interpretowania utworów muzycznych.

Œrodki dydaktyczne:

•

wiersz Ludmi³y Mariañskiej „W akwarium”

•

przepaski z emblematami – po trzy takie same: ryby morskie, œlimaki morskie,
raki, je¿owce, delfiny, oœmiornice, meduzy, ¿ó³wie morskie, kraby, koniki
morskie

•

muszle

•

kamyki

•

du¿y karton z napisan¹ liczb¹ „10” i dziesiêcioma rybkami

•

utwór Klaudiusza Debussy’ego Preludium do Popo³udnia Fauna, CD2 POZNAJ
DZIE£A WIELKICH KOMPOZYTORÓW

•

zeszyt z wycinankami (wyciskanka s. 7)

•

zeszyt 4 s. 22.

Dzia³ania z grup¹:

1. Powitanie ró¿nymi czêœciami cia³a

Dzieci witaj¹ siê rêkoma, ³okciami, plecami, stopami, czo³ami, kolanami zgod-
nie z poleceniem nauczyciela.

2. S³uchanie wiersza

W akwarium

Tañcz¹ w przejrzystej wodzie,
przygl¹dam siê im co dzieñ.

Jedna rybka w¹sata –
to na pewno jest tata.

Ta gruba, przezroczysta,
to mama – oczywista.
Jest tak¿e ma³y synek,
schowa³ siê za roœlinê.

Przed po³udniowym s³onkiem
wachluje siê ogonkiem.

3. Zabawa ruchowa „Morskie rodzinki”

Dzieci tworz¹ morskie rodziny: mama, tata i dziecko, losuj¹c przepaski.

4. Zabawa „Œlepiec”

Jedno dziecko zamyka oczy, drugie prowadzi je tak, ¿eby nic mu siê nie sta³o.

5. Zabawa „Tunel”

„Tatusiowie” tworz¹ tunel, robi¹c „koci grzbiet”, „mamusie” przechodz¹ pod nim.

6. „Masa¿yk” – na przemian w parach dzieci robi¹ sobie masa¿ ze s³owami:

„S³oñce grzeje, krocz¹ s³onie, biegn¹ konie po betonie, id¹ panie na szpileczkach,
p³ynie sobie krêta rzeczka, pada bardzo drobny deszczyk, czujesz dreszczyk?”

7. Æwiczenia w liczeniu:

– Ile rybek jest w rodzinie?
– Ile jest mam?
– Ilu jest tatusiów?
– Ile jest rodzin?
– Ile rodzin potrzeba, ¿eby wszystkich rybek by³o 10?

8. Zabawa „Budujemy rybie domki”

Dzieci w parach bior¹ sobie po dziesiêæ kamyków lub muszelek i buduj¹ do-
mek.

9. Przeliczanie rybek na kartonie, omówienie liczby 10.

Nauczyciel prezentuje du¿y karton z narysowanymi rybkami i odpowiadaj¹c¹
im liczbê dziesiêæ. Dzieci w parach sprawdzaj¹, czy do budowy domku rzeczy-
wiœcie wykorzysta³y odpowiedni¹ liczbê budulca.

10. Tworzenie w parach liczby 10

Dzieci uk³adaj¹ liczbê ze swoich cia³ – jedno uk³ada siê w jedynkê, drugie w
zero.

11. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 22

Dzieci naklejaj¹ z wyciskanki w akwarium w³aœciw¹ liczbê elementów; czytaj¹
globalnie wyraz „akwarium”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Urz¹dzanie „akwarium”.

Pomoce: szklany s³ój, kamyki, muszelki, woda, plastikowe ma³e rybki.

2. Rysowanie na piasku cyferek.

Pomoce: taca z piaskiem lub kasz¹ mann¹.

3. Uk³adanie cyferek z guzików, koralików.

Pomoce: taca z piaskiem lub kasz¹ mann¹, guziki, koraliki.

4. Uk³adanie na tackach ró¿nych przedmiotów, wybieranie w³aœciwej cyfry ilu-

struj¹cej liczebnoœæ zbioru.
Pomoce: tacki, woreczki, liczmany, zestaw cyfr.

Uwaga:

Sposób wykonania tego zadania zosta³ pokazany na fotografii na s. 110.

5. Dziecko losuje wœród przygotowanych kartoników z cyframi jedn¹ z nich i szki-

cuje tyle wybranych przedmiotów, ile wskazuje liczba.
Pomoce: przedmioty znajduj¹ce siê w najbli¿szym otoczeniu, szkicowniki, o³ówki.

6. Interpretacja utworu Klaudiusza Debussy´ego Preludium do Popo³udnia Fau-

na, CD2
Wspólnie z dzieæmi przygotowujemy akwarium: wycinamy 10 rybek z b³ysz-
cz¹cego papieru, przyklejamy je do folii malarskiej za pomoc¹ nitek i taœmy
(rybki zwisaj¹ na nitkach o ró¿nej d³ugoœci). Podobnie przyczepiamy wyciêt¹
z kolorowej bibu³ki roœlinnoœæ akwarium. Foliê odwracamy rybkami w dó³. Dzie-
limy dzieci na dwie dru¿yny. Jedna w takt muzyki bêdzie porusza³a foli¹, druga
œwiat³em latarki oœwietli akwarium.
Pomoce: kolorowy papier b³yszcz¹cy, no¿yczki, folia przezroczysta, kolorowa
bibu³a, latarki, CD2.

3. Temat kompleksowy: Kosmos

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.1

Temat: Planeta Ziemia

Cele:

•

uœwiadomienie dzieciom, ¿e ¿yjemy na planecie Ziemi

•

rozbudzanie zainteresowañ kosmosem

•

rozwijanie spostrzegawczoœci.

Œrodki dydaktyczne:

•

zdjêcia satelitarne Ziemi

•

globus

•

Na jaki kontynent dotar³a Tusia? CD2 DZ´WIÊKOWE ZAGADKI

•

flamastry

•

zeszyt 4 s. 23.

Dzia³ania z grup¹:

1. Wprowadzenie do tematu

Dzieci siedz¹ w krêgu, na œrodku stoi globus przykryty chust¹. Dzieci dochodz¹
kolejno i dotykiem próbuj¹ odgadn¹æ, co jest pod chust¹.

2. Pokaz globusa

Omówienie jego wygl¹du, zwrócenie uwagi na kontynenty, zw³aszcza na Europê.

3. DŸwiêkowe zagadki

Dzieci odgaduj¹ na podstawie us³yszanych dŸwiêków, na jaki kontynent dotar-
³a Tusia, CD2.

4. Æwiczenie twórcze „lista atrybutów”

Dzieci „w rundce” koñcz¹ zdanie: Ziemia jest…

5. Pokaz zdjêæ satelitarnych naszej planety

Uœwiadomienie dzieciom, jak wygl¹da Ziemia z kosmosu.

6. Zabawa ruchowa „Lot rakiet¹”

Dzieci wsiadaj¹ do rakiety, odpalaj¹ silnik, wyruszaj¹ w kosmos – biegaj¹ po-
miêdzy zdjêciami satelitarnymi Ziemi – obserwuj¹ j¹ z kosmosu.

7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 23

Dzieci odkrywaj¹ nazwê planety, pos³uguj¹c siê kodem znaków; czytaj¹ glo-
balnie wyraz „planeta”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Ogl¹danie globusa, nazywanie kontynentów, oceanów.

2. Odwzorowywanie kszta³tu kontynentów na mapie – dzieci dopasowuj¹ kszta³ty

do odpowiednich kontynentów i dobieraj¹ napisy – ich nazwy.
Pomoce: wyciête sylwety kontynentów i podpisane kartoniki z kszta³tem kon-
tynentów, napisy: Europa, Azja, Afryka, Ameryka Po³udniowa, Ameryka Pó³-
nocna, Australia.

Uwaga:

Sposób wykonania tego zadania zosta³ pokazany na fotografii na s. 110.

3. Zagadki s³uchowe Na jaki kontynent dotar³a Tusia? CD2 DZ´WIÊKOWE ZA-

GADKI
Naklejamy w ró¿nych czêœciach sali ww. sylwety kontynentów i ich podpisy.
W trakcie odtwarzania nagrania dzieci wyruszaj¹ w podró¿ z Tusi¹ z Europy na
kontynent, którego odg³osy zostan¹ odtworzone z p³yty. Wczeœniej ustalamy,
jakim œrodkiem lokomocji mo¿na dotrzeæ z Europy na ka¿dy z kontynentów
(mo¿na przyczepiæ przy kontynencie obrazek przedstawiaj¹cy taki pojazd). Je-
¿eli us³yszymy muzykê z Azji – poci¹giem (poruszamy siê, trzymaj¹c siê liny),
je¿eli z Afryki – statkiem (przesuwamy siê, siedz¹c na materiale), je¿eli z Ame-
ryki – samolotem (bieg z szeroko rozpostartymi ramionami).
Pomoce: wyciête sylwety kontynentów i ich podpisy, materia³ symbolizuj¹cy
statek, lina symbolizuj¹ca poci¹g.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.2

Temat: Mieszkañcy Ziemi

Cele:

•

wzbogacanie wiedzy i poszerzanie s³ownictwa dzieci

•

dostrzeganie ró¿nic miêdzy rasami ludzkimi.

Œrodki dydaktyczne:

•

zdjêcia postaci przedstawiaj¹ce mieszkañców Ziemi

•

zagadki Doroty Krawczyñskiej i El¿biety Koz³owskiej

•

rekwizyty: pa³eczki do jedzenia ry¿u, bêbenki afrykañskie, ³uki i pióropusze,
ozdoby indiañskie, pizza, chiñskie ideogramy

•

Na jaki kontynent dotar³a Tusia? CD2 DZ´WIÊKOWE ZAGADKI

•

zeszyt 4 s. 24.

Uwaga:

Zmiana scenariusza w stosunku do opisanego w rozk³adzie materia³u.

Dzia³ania z grup¹:

1. Powitanie na Ziemi

Dzieci witaj¹ siê ró¿nymi czêœciami cia³a, tak aby przywitaæ siê z jak najwiêksz¹
liczb¹ Ziemian. Na zakoñczenie wydaj¹ okrzyk „Jesteœmy Ziemianami”.

2. Wypowiedzi dzieci na temat

Dzieci wypowiadaj¹ siê, jak siê czuj¹ jako mieszkañcy Ziemi.

3. Rozmowa z grup¹

– Czym siê ró¿ni wygl¹d ludzi w ró¿nych krajach na œwiecie?
– Jakie znacie zwyczaje i zabawy ludzi ¿yj¹cych w innych krajach?

4. Rytua³y powitalne

– witamy siê po japoñsku – g³êboki sk³on ze z³o¿onymi d³oñmi na piersi
– jak Inuici – pocieranie siê noskami
– po indiañsku – okrzyk „hawk!” i wyciagniêcie rêki przed siebie z otwart¹

d³oni¹

– po europejsku – podawanie d³oni i mówienie „dzieñ dobry” w ró¿nych jêzykach

„Guten Tag”, „Dzieñ dobry”, „Zdrastwujtie”, „Good Morning”, „Buon giorno”.

5. Nauczyciel czyta zagadki, a dzieci odgaduj¹, o kim jest mowa, i odszukuj¹

charakterystyczne przedmioty

Mieszka nad Nilem obok piramidy,
oprowadza turystów po œwi¹tyni Izydy. (Egipcjanin)

Pa³eczkami ry¿ zajada,
legendy o smokach opowiada.
Ma skoœne oczy i ¿ó³t¹ skórê,
jego kraj otoczony jest Wielkim Murem. (Chiñczyk)

Gdy czas na ³owy, to igloo buduje,
uczy swego synka, jak siê poluje. (Inuita, Eskimos)

Na sawannie urz¹dza polowanie,
ju¿ z daleka s³ychaæ tam-tamów granie. (Afrykañczyk)

Gdy œwiêtuje, chodzi w pióropuszu,
fajkê pokoju pali, by dodaæ sobie animuszu. (Indianin)

Indianie mówi¹ o nas „Bia³a Twarz”,
zajrzyj do lusterka i ju¿ go masz! (Europejczyk)

6. Zabawa w formie opowieœci ruchowej „Podró¿ dooko³a œwiata”

Dzieci biegaj¹ po sali, naœladuj¹c lot samolotu. Startuj¹ – unosz¹ siê z przysia-
du i podnosz¹ rêce do góry, lec¹ – biegaj¹ po sali, wydaj¹c dŸwiêk Szszsz...,
l¹duj¹ – powoli przysiadaj¹ i opuszczaj¹ ramiona. Po ka¿dym l¹dowaniu dzieci
znajduj¹ siê w innym kraju:
– w Afryce – naœladuj¹ granie na tam-tamach i tañcz¹ przy muzyce
– wœród Indian – wymyœlaj¹ imiona indiañskie, przedstawiaj¹ siê, zapalaj¹ faj-

kê wykonan¹ z rulonu papieru i podaj¹ j¹ kolejno w krêgu

– w Chinach – naœladuj¹ ruchy podczas walk kung-fu – równoczesne wyma-

chy ramion i nóg na przemian z okrzykami hu-ha, podskoki obunó¿ na zgiê-
tych nogach, obrót wokó³ osi na jednej nodze itp.

– w Europie – we W³oszech – pieczenie pizzy – zagniatanie ciasta, wa³kowa-

nie, krêcenie placków, komponowanie dodatków, krojenie, czêstowanie s¹-
siadów z zachwalenie „Moja pizza jest z…”.

Do zabawy mo¿na wykorzystaæ nagrania Na jaki kontynent dotar³a Tusia?, CD2.

7. Zamówienie pizzy przez telefon

Wspólne ucztowanie grupy.

8. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 24

Dzieci naklejaj¹ przedmioty charakterystyczne dla przedstawicieli ró¿nych ras;
czytaj¹ globalnie wyraz „ludzie”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Poszukiwanie informacji w internecie i ksi¹¿kach na temat kontynentów i ich

mieszkañców.

2. Ozdabianie serwetek wzorami charakterystycznymi dla danego kraju.

3. Wykorzystanie zgromadzonych rekwizytów z danego kraju w zabawach do-

wolnych dzieci.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.3

Temat: Wyprawa na Ksiê¿yc

Cele:

•

rozwijanie zainteresowania kosmosem

•

dostarczanie wiedzy na temat osi¹gniêæ cz³owieka w poznawaniu wszechœwiata

•

rozwijanie twórczej ekspresji s³ownej

•

rozwijanie ekspresji plastycznej

•

rozwijanie inwencji twórczej i umiejêtnoœci przedstawiania ruchem pozamu-
zycznej treœci utworu instrumentalnego.

Œrodki dydaktyczne:

•

krzes³a

•

koce

•

poduchy

•

chusta animacyjna

•

du¿e arkusze papieru pakowego

•

farby, pêdzle

•

farby w kolorze srebra i z³ota

•

utwór Juliusza £uciuka Ksiê¿ycowa rakieta, CD2 POZNAJ DZIE£A WIELKICH
KOMPOZYTORÓW

•

kredki

•

ilustracje Ksiê¿yca, kosmonautów

•

zeszyt 4 s. 25.

Dzia³ania z grup¹:

1. Kosmiczne powitanie w krêgu

Dzieci przedstawiaj¹ siê, wymyœlaj¹c swoje imiê w inny sposób, np. dodaj¹c
jak¹œ sylabê, dziel¹c na sylaby i dodaj¹c inn¹ sylabê albo wspak. Nauczyciel
podaje propozycje tak, aby nie by³a zbyt trudna, ale zabawna.

2. Æwiczenie twórcze („burza mózgów”) „Co by by³o, gdyby Ksiê¿yc w ogóle

nie œwieci³ w nocy?”
Dzieci siedz¹ w krêgu i kolejno „w rundce” przedstawiaj¹ swoje pomys³y.

3. Wyprawa na Ksiê¿yc

Budowanie statku z krzese³, kocyków, poduch, chusty animacyjnej – przygoto-
wujemy siê do lotu wed³ug instrukcji: zak³adamy kombinezony, he³mofony, bu-
tle z tlenem do oddychania, wsiadamy do rakiety, zapinamy pasy i ka¿dy zajmu-
je miejsce. Z okrzykiem: Start! – Ruszamy!

4. Opowiadanie „Na Ksiê¿ycu”

Nauczyciel opowiada o pierwszej wyprawie ludzi na Ksiê¿yc.
Trzech  astronautów  polecia³o  na  Ksiê¿yc  na  pok³adzie  statku  Apollo  11.  Ko-
smonauci po wyl¹dowaniu poruszali siê po Ksiê¿ycu w ma³ym pojeŸdzie zasila-
nym bateriami. Ubrani byli w grube, wielowarstwowe skafandry, aby chroniæ
siê przed nisk¹ temperatur¹. Wyposa¿eni byli w aparaty z tlenem do oddycha-
nia,  bo  na  Ksiê¿ycu  nie  ma  powietrza.  Mieli  he³my,  w  których  by³y  specjalne
szyby w kolorze z³ota chroni¹ce oczy przed S³oñcem. Mieli te¿ nadajniki radio-
we,  a  w  pojeŸdzie  kosmicznym  kamery,  które  filmowa³y  krajobraz  Ksiê¿yca.
Przypomina³ on pustyniê. Astronauci zostawili na Ksiê¿ycu œlady swoich butów,
a poniewa¿ nie ma tam wiatru, prawdopodobnie nigdy nie zostan¹ zatarte.

5. Zabawa ruchowa „Wyprawa na Ksiê¿yc”, utwór Juliusza £uciuka Ksiê¿y-

cowa rakieta, CD2
Ka¿de dziecko-kosmonauta wchodzi do rakiety – nakrywa siê chustk¹ (siad kucz-
ny). W trakcie nagrania dzieci naœladuj¹ startuj¹c¹ rakietê, a po zakoñczeniu utworu
– zachowania kosmonautów na Ksiê¿ycu. Chodz¹, nie mog¹c zachowaæ równo-
wagi; podskakuj¹, nie mog¹c utrzymaæ siê na powierzchni; oddychaj¹ przez apa-
rat tlenowy – æwiczenia oddechowe; odciskaj¹ œlady swoich stóp.

5. Dokoñcz zdanie „Na Ksiê¿ycu jest…”

Dzieci kolejno opowiadaj¹, jak wyobra¿aj¹ sobie krajobraz ksiê¿ycowy.

6. Ekspresja plastyczna

Dzieci maluj¹ farbami na du¿ym arkuszu papieru pakowego na temat „Na Ksiê-
¿ycu”. Podczas malowania s³uchaj¹ utworu Ksiê¿ycowa rakieta, CD2.

7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 24

Dzieci rysuj¹ drogê rakiety z Ziemi na Ksiê¿yc (labirynt); czytaj¹ globalnie
wyraz „kosmos”.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.4

Temat: Ufolandia

Cele:

•

rozwijanie twórczej ekspresji s³ownej, ruchowej i plastycznej

•

rozwijanie umiejêtnoœci liczenia – tworzenie zbiorów

•

czerpanie radoœci ze wspólnej zabawy integracyjnej przy muzyce

•

rozwijanie aparatu g³osowego i umiejêtnoœci poruszania siê w ma³ych kó³ecz-
kach.

Œrodki dydaktyczne:

•

maski ufoludków przygotowane przez dzieci

•

akompaniament do piosenki Ma³o nas, CD2 BAW SIÊ RAZEM Z TUSI¥

•

utwór Juliusza £uciuka Ksiê¿ycowa rakieta, CD2 POZNAJ DZIE£A WIELKICH
KOMPOZYTORÓW

•

brystole w ró¿nych kolorach

•

szablony masek ufoludków

•

papier kolorowy

•

bibu³a

•

folia aluminiowa

•

klej, ró¿ne taœmy klej¹ce

•

kredki

•

zeszyt z wycinankami (wyciskanka s. 8) – maska

•

zeszyt z wycinankami s. 30

•

zeszyt 4 s. 26.

Dzia³ania z grup¹:

1. Rozmowa z grup¹

– Co to jest UFO?
– Jak s¹dzicie, czy istniej¹ inne cywilizacje?
– Co byœ zrobi³, gdybyœ spotka³ ludzika z innej planety?

2. Praca plastyczna – wykonanie maski ufoludka

Odrysowuj¹ kszta³t maski od szablonu (mo¿na wykorzystaæ metodê kirigami),
nastêpnie wycinaj¹ maskê i ozdabiaj¹, wykorzystuj¹c swoj¹ wyobraŸniê i przy-
gotowane materia³y.

3. Prezentacja swojej maski

Dzieci siedz¹ w krêgu, kolejno przedstawiaj¹, z jakiej planety przyby³y.

4. Zabawa – akompaniament do piosenki Ma³o nas, CD2

Dzieci stoj¹ na obwodzie ko³a, w œrodku znajduje siê osoba, która ma do dyspo-
zycji maski. Podczas akompaniamentu dzieci maszeruj¹ po obwodzie ko³a, œpie-
waj¹c: Smutno nam, smutno nam na naszej planecie, niech przybêdzie ufoludek i
radoœæ przyniesie.
W tym czasie dziecko ze œrodka ko³a wybiera jedn¹ osobê z krêgu, zak³ada jej
maskê i razem tañcz¹ w ma³ym kó³eczku. Po zakoñczeniu piosenki zabawa za-
czyna siê od pocz¹tku, z tym, ¿e teraz dwoje dzieci zak³ada innym maski i szuka
osoby do pary, a¿ wszystkie dzieci zostan¹ ufoludkami. (Zabawa przebiega tak,
jak I czêœæ popularnej zabawy Dwóm tañczyæ siê zachcia³o).

5. Dzieci-ufoludki

Dzieci-ufoludki dziel¹ siê na dwa zespo³y: ten, który chce zostaæ na planecie
Ziemi, i ten, który chce mieszkaæ w Ufolandii. Nastêpnie przeliczaj¹, których
ufoludków jest wiêcej, zastanawiaj¹ siê, jak to sprawdziæ.

6. Ekspresja ruchowa do utworu Juliusza £uciuka Ksiê¿ycowa rakieta, CD2

Dzieci zak³adaj¹ maski, dobieraj¹ inne rekwizyty, np. papierowe maczugi, ta-
siemki, kolorowe chusty (w zale¿noœci od wyposa¿enia sali) i tañcz¹ naœladuj¹c
ruchy przybyszów z innej planety.

7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 26

Dzieci wycinaj¹ figury, uk³adaj¹ ufoludka wed³ug w³asnego pomys³u, przykle-
jaj¹ w zeszycie i dorysowuj¹ dodatkowe szczegó³y; czytaj¹ globalnie wyraz
„ufoludek”.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.5

Temat: Gwiazdozbiory

Cele:

•

poszerzanie wiedzy i wzbogacanie s³ownictwa o wszechœwiecie

•

rozwijanie percepcji wzrokowej

•

doskonalenie precyzji ruchów r¹k w æwiczeniach graficznych.

Œrodki dydaktyczne:

•

szablony znaków zodiaku

•

daty urodzin dzieci na kartonikach

•

wizytówki wydrukowane na komputerze

•

przebranie dla wró¿ki – peleryna, kapelusz, ró¿d¿ka

•

akompaniament do piosenki Czerwone jab³uszko, CD1 WESO£E PL¥SY

•

kredki

•

zeszyt 4 s. 27.

Dzia³ania z grup¹:

1. Powitanie piosenk¹ œpiewan¹ przez nauczyciela w stroju wró¿ki, akompa-

niament do piosenki Czerwone jab³uszko, CD1
W trakcie zwrotek nauczycielka chodzi miêdzy dzieæmi siedz¹cymi w kole na
pod³odze i œpiewa:
Jestem dobr¹ wró¿k¹, znam zaklêcia, czary.
Kogo dotknê ró¿d¿k¹, ten zaczarowany.

Podczas refrenu chodzi nadal, dotykaj¹c ró¿d¿k¹ dzieci. Ten, kogo wró¿ka do-
tknie, wstaje i zajmuje wskazane miejsce na dywanie (lub inne wyznaczone
przez nauczyciela do siedzenia podczas czytania horoskopów).

2. Czytanie dzieciom horoskopów na nadchodz¹cy tydzieñ

Nauczyciel ubrany w pelerynê i kapelusz dla wró¿ki czyta dzieciom horoskopy
(przygotowujemy dla ka¿dego dziecka krótki horoskop – mo¿na wydrukowaæ
z internetu), wrêcza kartê z napisanym horoskopem, na której dziecko odrysuje
swój znak z szablonu.

3. Zabawa ruchowa „Znaki zodiaku”

Naœladowanie niektórych znaków zodiaku ruchem, np. Waga – dzieci dobieraj¹
siê parami, staj¹ naprzeciwko siebie, trzymaj¹c siê za rêce, jedno wspina siê na
palce, drugie kuca; BliŸniêta – jedno dziecko pokazuje dowolne ruchy, drugie
pokazuje to samo; Rak – dzieci chodz¹ po sali na czworakach do ty³u.

4. Wykonanie w³asnego znaku zodiaku

Odrysowanie znaku z szablonu – kolorowanie i ozdabianie wed³ug w³asnego
pomys³u, naklejanie karteczki z dat¹ urodzin i imieniem dziecka przygotowanej
przez nauczyciela.

5. Rozmowa o innych gwiazdozbiorach

Ogl¹danie w ksi¹¿ce b¹dŸ atlasie dla dzieci innych konstelacji, z których ka¿da ma
nazwê, np.: Pegaz, Herkules, Orion, Ma³a NiedŸwiedzica, Wielka NiedŸwiedzica.

6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 27

Dzieci ³¹cz¹ gwiazdki w gwiazdozbiory; czytaj¹ globalnie wyraz „gwiazdo-
zbiory”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Rysowanie horoskopów dla kolegi.

Pomoce: kolorowe kartoniki biurowe, stempelki ze znakami zodiaku, kredki.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.6

Temat: Co jest wiêksze, a co mniejsze?

Cele:

•

rozwijanie umiejêtnoœci prowadzenia obserwacji za pomoc¹ lupy i mikroskopu

•

rozwijanie percepcji wzrokowej

•

uwra¿liwienie na muzykê o zmieniaj¹cym siê natê¿eniu dŸwiêku (dynamice)

•

rozwijanie umiejêtnoœci graficznego przedstawienia muzyki.

Œrodki dydaktyczne:

•

mikroskop

•

lupa

•

szk³o powiêkszaj¹ce

•

lusterko powiêkszaj¹ce i pomniejszaj¹ce

•

ró¿ne drobne rzeczy do æwiczeñ badawczych: w³os, ziarna, kropla wody, ka-
wa³ek kory, p³atki kwiatka, liœæ, monety itp.

•

paski z kartonu – na nich narysowane ma³e ko³a

•

improwizacja Tañcz¹cy wiatr, CD2 BAW SIÊ RAZEM Z TUSI¥

•

latarki lub wst¹¿ki

•

kredki

•

zeszyt 4 s. 28.

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa z grup¹ „Balonik”

Dzieci stoj¹ w krêgu, tworz¹c balonik. Najpierw balonik siê zmniejsza – dzieci
id¹ do œrodka, zmniejszaj¹c kr¹g – wykonuj¹ æwiczenie oddechowe – wypusz-
czaj¹ powietrze. Nastêpnie przy krótkiej rymowance „baloniku, nasz malutki,
roœnij du¿y, okr¹glutki, balon roœnie, ¿e a¿ strach, przebra³ miarê, no i trach!” –
kr¹g powiêksza siê i na koniec rozrywa, a dzieci upadaj¹ na pod³ogê.

2. Zabawa – polecenia w ruchu

Nauczyciel wydajê polecenia dzieciom:
– dotknij czegoœ, co jest wiêksze od Ciebie
– dotknij czegoœ, co jest wiêksze od krzes³a
– dotknij przedmiotu, który jest mniejszy od pi³ki (pokaz przedmiotu)
– dotknij przedmiotu, który jest mniejszy od klocka (pokaz przedmiotu).

3. Zabawy badawcze w grupach

I zespó³ – ogl¹danie pod mikroskopem kropli wody, w³osa
II zespó³ – ogl¹danie pod lup¹ drobnych przedmiotów: ziarna, p³atki kwiatka,
kawa³ek kory
III zespó³ – ogl¹danie przedmiotów przez szk³o powiêkszaj¹ce – monety
IV zespó³ – obserwacja w³asnej twarzy, czêœci cia³a w lusterku powiêkszaj¹-
cym i pomniejszaj¹cym
Dzieci prowadz¹ obserwacje, wymieniaj¹ uwagi i spostrze¿enia, nastêpnie zamie-
niaj¹ siê miejscami – obserwacje trwaj¹ tak d³ugo, a¿ wygaœnie zainteresowanie.

4. Zabawa ruchowa „Kwiaty rosn¹”

Dzieci naœladuj¹ ruchem etapy rozwoju kwiatka: najpierw s¹ p¹czkami, potem
wypuszczaj¹ kolejne p³atki i rozwijaj¹ siê, rosn¹ coraz wiêksze i wiêksze.

5. Zabawa przy muzyce „Wiruj¹ca muzyka”, improwizacja Tañcz¹cy wiatr, CD2

Rysowanie coraz wiêkszych elementów – kó³: dzieci na paskach papieru bawi¹
siê w rysowanie muzyki.
Przed przyst¹pieniem do rysowania dzieci mog¹ dokonaæ interpretacji tego utwo-
ru za pomoc¹ œwiat³a latarki lub wst¹¿ek. W ten sposób przedstawi¹ wstêpny
obraz tego, co za chwilê narysuj¹. Nauczyciel mo¿e w³¹czaæ nagranie raz ci-
szej, raz g³oœniej, wtedy obraz (szczególnie podczas pierwszych prób tego ro-
dzaju) bêdzie wyraŸniejszy.

6. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 28

Dzieci rysuj¹ pomniejszone i powiêkszone przedmioty; czytaj¹ globalnie wy-
raz „luneta”.

Propozycje do pracy indywidualnej i w zespo³ach

1. Dzieci prowadz¹ obserwacje przez lupê i w dowolny sposób zapisuj¹ swoje

spostrze¿enia.
Pomoce: ró¿ne drobne przedmioty, materia³ przyrodniczy zgromadzony
w k¹ciku przyrodniczym, lupa.

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 3.7

Temat: Kosmiczne zabawy z literkami

Cele:

•

rozwijanie spostrzegawczoœci

•

utrwalenie wiadomoœci o kosmosie

•

czytanie globalne wyrazów

•

rozwijanie inwencji twórczej

•

rozwijanie umiejêtnoœci pos³ugiwania siê instrumentami perkusyjnymi i alter-
natywnymi.

Œrodki dydaktyczne:

•

obrazki przedstawiaj¹ce planety z podpisami (zeszyt z wycinankami s. 29)

•

du¿e arkusze kartonów, klej

•

ró¿norodne materia³y plastyczne do techniki „collage” (papier kolorowy, pa-
pier samoprzylepny, bibu³ka, œcinki tkanin, folie aluminiowe itp.)

•

kredki

•

utwór Juliusza £uciuka Ksiê¿ycowa rakieta, CD2 POZNAJ DZIE£A WIEL-
KICH KOMPOZYTORÓW

•

zeszyt 4 s. 29.

Dzia³ania z grup¹:

1. Powitanie – „Kosmiczna rakieta”

Dzieci stoj¹ w krêgu, równoczeœnie, rytmicznie klaszcz¹, najpierw wolno, po-
tem coraz szybciej, unosz¹c rêce w górê – startuj¹ rakiet¹ z odliczaniem: 10, 9,
8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, zero – start!

2. Rozmowa z dzieæmi na temat kosmosu

Nauczyciel prowadzi z dzieæmi rozmowê, która utrwala i porz¹dkuje zdobyt¹
wiedzê:
– Jak siê nazywa planeta, na której ¿yjemy?
– Czy ludzie wyl¹dowali na Ksiê¿ycu?
– Czy istnieje ¿ycie na innych planetach?
– Jakie znacie planety, co o nich wiecie?

3. Uk³adanie planet w krêgu – dobieranie do nich podpisów

Dzieci „wsiadaj¹” do pojazdu kosmicznego i kr¹¿¹ wokó³ planet po orbitach –
ka¿dy wybiera w³asn¹ planetê.

4. Zabawa „Nasza Ziemia”

Ziemia jest jedyn¹ planet¹, na której istnieje ¿ycie, dzieci „w rundce” koñcz¹
zdanie: Gdybym spotka³ przybysza z innej planety, to...

5. Praca plastyczna technik¹ „collage” na temat „Kosmos”

Dzieci wykonuj¹ pracê na du¿ych formatach kartonu tak, aby mog³y rozwin¹æ
w³asn¹ inwencjê twórcz¹, samodzielnie dobieraj¹ materia³y i projektuj¹ w³asn¹
pracê. Po zakoñczeniu nadaj¹ tytu³ swojemu kosmicznemu dzie³u.

6. Æwiczenie twórcze, CD2 Ksiê¿ycowa rakieta

W trakcie nagrania dzieci za pomoc¹ instrumentów alternatywnych (torebki
foliowe, gazety, bibu³ka i grzebieñ, plastikowe ³y¿ki i kubeczki, pêk kluczy),
instrumentów perkusyjnych oraz g³osu, tupania, klaskania, cmokania itp. przed-
stawiaj¹ treœæ pozamuzyczn¹ utworu.

7. Wykonanie karty z zeszytu 4 s. 29

Dzieci zamalowuj¹ w kwadracikach litery, które tworz¹ wyrazy – podpisy do
obrazków.

4. Temat kompleksowy: Bawiê siê

Scenariusz sytuacji edukacyjnych nr 4.1

Temat: Bawimy siê gazet¹

Cele:

•

rozwijanie twórczego myœlenia

•

rozwijanie twórczej ekspresji plastycznej

•

kszta³cenie umiejêtnoœci dostrzegania w³asnych talentów

•

doskonalenie umiejêtnoœci stwarzania przyjaznej atmosfery w grupie

•

rozwijanie wyobraŸni

•

zagadka Doroty Krawczyñskiej

•

doskonalenie techniki ruchu.

Œrodki dydaktyczne:

•

gazeta dla ka¿dego dziecka

•

baloniki dla ka¿dej pary dzieci

•

klajster (z m¹ki i wody)

•

akompaniament do Wi¹zanki dzieciêcych piosenek lokomocyjnych, CD2
AKOMPANIAMENTY

•

kredki

•

zeszyt 4 s. 30.

Dzia³ania z grup¹:

1. Zabawa na powitanie „Szalone rêce i nogi”

Dzieci stoj¹ w krêgu. Chêtne dziecko wykonuje jakiœ ruch rêkami albo nogami,
np. podskakuje, pozosta³e dzieci naœladuj¹ dopóty, dopóki ktoœ inny nie wymy-
œli nastêpnego ruchu czy gestu.

2. Zagadka – wprowadzenie do tematu

W drukarni siê rodzi,
Co dzieñ wychodzi,
Literek ma bez liku
I setki czytelników. (gazeta)

3. Zabawy ruchowe z gazet¹, CD2 – akompaniament do Wi¹zanki dzieciêcych

piosenek lokomocyjnych