background image

Edukacja seksualna.  

Podstawowe pojęcia, założenia i 

cele 

mgr Joanna Rogowska 

background image

Erotyzm 

Zainteresowanie i odczuwanie przyjemności,  

wiążące się z atrakcyjnością fizyczną i psychiczną  

osób pozostających w relacjach hetero-, bi- czy 

homoseksualnych. Jest pojęciem nadrzędnym  

i szerszym od seksu i seksualności.  

Erotyzm jest cechą typowo ludzką, nadaje seksowi 

ponadbiologiczne i ponadprokreacyjne wartości, 

wyraża nową fazę rozwoju seksualności.  

Z. Lew-Starowicz [w:] Edukacja seksualna 

background image

Aspekt kondycji człowieka przejawiający się  

w postaci pożądania lub pragnienia, 

towarzyszących im fizjologicznie 

zdeterminowanych odpowiedzi seksualnych  

i zachowań prowadzących do orgazmu lub 

przynajmniej sprawiającego przyjemność 

podniecenia, występujących często między 

dwojgiem ludzi, lecz nierzadko także 

praktykowanych samotnie. 

Seksualność 

Wg J. Bancrofta 

background image

Seksualizm 

W porównaniu do erotyzmu – rozumiany wąsko, 

ograniczając go do zjawisk przede wszystkim 

fizjologicznych. Nie włączamy w zakres tego pojęcia 

ani więzi uczuciowej, ani fascynacji osobowością 

partnera, ani wreszcie osobistego przeżycia 

szczęścia. Partner byłby w tym rozumieniu tylko 

narzędziem do rozładowania napięcia seksualnego. 

Czynnością seksualną jest również masturbacja. 

I. Obuchowska, A. Jaczewski 

background image

Seks 

Zespół cech biologicznych u kobiet i mężczyzn, 

działających pobudzająco na zmysły.  

 

 

 

Obejmuje techniczną stronę stosunków seksualnych 

(procesy fizjologiczne, techniki powodujące rozkosz 

itp.) 

Z. Lew-Starowicz [w:] Edukacja seksualna 

K. Obuchowski 

background image

Uwarunkowania erotyzmu i seksualizmu 

Seks i erotyzm są złożoną strukturą o wielorakich 

uwarunkowaniach bio-psycho-

społeczno-etycznych.  

Można je podzielić następujaco: 

Czynniki biologiczne- anatomia, fizjologia; 

Czynniki psychiczne 

– osobowość; 

Czynniki społeczno-kulturowe – środowisko 
rodzinne, rówieśnicze, system kształcenia, 
obyczajowość, normy i zasady życia społecznego, 
tradycje kulturowe; 

Wymiar etyczny 

– światopogląd, religia.  

Z. Lew-Starowicz [w:] Edukacja seksualna 

background image

Warstwy erotyzmu i seksualizmu 

Libido 

– popęd płciowy; 

Seksualność – reaktywność seksualna, odczuwanie 

potrzeby seksualnej, pożądania i podniecenia; 

Identyfikacja płciowa – akceptowane poczucie 

przynależności do własnej płci; 

Podstawowa orientacja seksualna 

– heteroseksualna, 

homoseksualna, biseksualna; 

Preferencje seksualne 

– skłonności, upodobania 

seksualne; 

Rola płciowa – wzorzec zachowań uznawanych za 

specyficzne dla danej płci; 

Ekspresja erotyczna 

– związki uczuciowe, miłość 

erotyczna, twórczość erotyczna, mistyka i ekstaza 
erotyczna 
 

Z. Lew-Starowicz [w:] Edukacja seksualna 

background image

Socjalizacja seksualna 

Rodzina stanowi najważniejsze środowisko wychowania i 

socjalizacji, zapewniając ciągłość dziedzictwa 

kulturowego, moralnego i religijnego. Także w socjalizacji 

seksualnej rolę pierwszoplanową pełnić powinni rodzice.  

Oddziaływanie środowiska rodzinnego jest istotnym 

czynnikiem w kształtowaniu się doświadczeń związanych 

z seksualnością człowieka.  

Ważną rolę w socjalizacji seksualnej odgrywa również 

grupa rówieśnicza, szkoła, religia (choć w ostatnim 

czasie znacznie mniej istotną), przekaz kulturowy i 

medialny.  

background image

Pedagogika seksualna 

Pedagogika seksualna tworzy bazę teoretyczną dla: 

Zaznajomienia młodzieży ze swoim organizmem, a 
zwłaszcza przemianami związanymi z okresem 
dojrzewania, w tym dojrzewania seksualnego; na tym 
tle pokazuje różnice w dojrzewaniu chłopców i 
dziewcząt; 

Uświadomienia młodzieży, że sfera seksualna 
człowieka jest bardzo istotnym czynnikiem jego 
funkcjonowania, że w dużej mierze determinuje jego 
zachowanie i wpływa na ocenę udanego życia, 
poczucie szczęścia; 

Z. Izdebski 

background image

Pedagogika seksualna c.d. 

Uświadomienia młodzieży, iż zachowania seksualne 

człowieka są uwarunkowane nie tylko biologicznie 

(popęd płciowy), ale również psychologicznie 
(zaspokojenie potrzeb) oraz kulturowo (nie wszystko 
wypada); 

Przekazania młodzieży wiedzy z zakresu: anatomii i 

fizjologii narządów płciowych, prawidłowości okresu 

dojrzewania, potrzeb i emocji człowieka związanych z 

jego seksualnością, a także ze społecznymi, 
kulturowymi, moralnymi i medycznymi 

uwarunkowaniami zachowań seksualnych człowieka; 

Poszerzania wiedzy i umiejętności dotyczących zasad 

partnerstwa i równości kobiet i mężczyzn. 
 

Z. Izdebski 

background image

Wychowanie i uświadomienie 
seksualne/edukacja seksualna 

Procesy w obrębie pedagogiki seksualnej: 

Wychowanie seksualne jest to ogół oddziaływań 

wychowawczych zmierzających do ukształtowania u 

dzieci i młodzieży pożądanych postaw wobec własnej 

płciowości, seksualności i aktywności seksualnej. 

Rozumiane również jako konieczność wpajania norm 

etycznych, kształtowania postaw, uczenia 

umiejętności wartościowania postaw i zachowań 
innych ludzi.  

Uświadomienie seksualne to dostarczenie pewnego 

zasobu wiedzy, która jest niezbędna do prawidłowego 
zachowania seksualnego. Wiedza ta dotyczy biologii 

człowieka, psychologii, psychiatrii, seksuologii, 
socjologii oraz prawa.  

background image

Cel wychowanie i uświadomienia seksualnego 

Celem wychowania i uświadomienia seksualnego jest 

ukształtowanie osoby zdrowej seksualnie, tzn 

jednostki, która akceptuje swoją płeć, przyjmuje role z 

nią związane, bez lęku wyraża swoją seksualność w 

sensie fizycznym i psychicznym, ma poczucie 

odpowiedzialności za skutki tego wyrazu dotyczące 

siebie samego, partnera i społeczeństwa. 

 

background image

Rozwój seksualny / Edukacja seksualna 

Celem rozwoju seksualnego jest osiągniecie 
dojrzałości seksualnej, najogólniej rozumianej jako 
zdolność do nawiązania bliskiej relacji intymnej, w 
której dochodzi do realizacji własnej płciowości z 
uwzględnieniem norm społecznych. 

 

Celem edukacji seksualnej jest wspieranie rozwoju 
jednostki, aby rozwinęła zdolność do nawiązywania 
dojrzałej relacji intymnej. 

background image

Dlaczego potrzebny nam rozwój edukacji 
seksualnej? 

Dostrzeżenie płciowości dziecka jako naturalnej cechy;  

Występowanie w skali masowej ciąż nastoletnich 
dziewcząt; 

Powrót wysokiej liczby przypadków STI;  

Rewolucja seksualna; 

Pojawienie się HIV/AIDS; 

Ujawnienie problemu wykorzystywania seksualnego 
dzieci; 

Społeczna dyskusja o prawach osób nie 
heteroseksualnych; 

Zjawisko prostytucji i pornografii; 

Rozwój internetu. 
 

background image

Zadania edukacji seksualnej 

Właściwie prowadzona edukacja seksualne może spełniać 

następujące zadania: 

Pozwala młodzieży w pozytywny sposób podchodzić do 
własnej seksualności; 

Zwiększa szanse na stworzenie szczęśliwych związków; 

Umożliwia dostarczanie młodzieży rzetelnej wiedzy w 
sposób dostosowany do wieku i potrzeb; 

Stwarza szansę na weryfikację pozyskanej wcześniej 
wiedzy; 

Pomaga uniknąć problemów związanych  z życiem 
seksualnym; 

Przyczynia się do zmiany stereotypów płciowych; 

background image

Ułatwia zrozumienie i komunikację pomiędzy osobami 
różnej płci; 

Zwiększa poczucie odpowiedzialności mężczyzn za 
jakość i skutki związków seksualnych; 

Uświadamia młodym ludziom ich prawa; 

Poprawia jakość współżycia seksualnego; 

Poszerza zakres rozumienia i tolerancji wobec 
różnych przejawów ludzkiej seksualności. 

 

Zadania edukacji seksualnej c.d. 

background image

W

yniki raportu WHO/GPA „Wpływ edukacji 

seksualnej na zachowania młodych ludzi” 

Edukacja seksualna i / lub na temat HIV nie powoduje 
zwi

ększenia aktywności seksualnej 

Dobrej jako

ści programy edukacyjne pomagają opóźnić 

wiek inicjacji seksualnej i ochron

ić młodzież aktywną 

seksualnie przed chorobami przenoszonymi drog

ą 

płciową, w tym zakażeniem wirusem HIV, oraz przed 
zaj

ściem w ciążę 

Odpowiedzialnego i bezpiecznego zachowania mo

żna 

si

ę nauczyć 

Edukacj

ę seksualną najlepiej zacząć przed 

rozpocz

ęciem aktywności płciowej 

 

 

 

   

 

Raport WHO/GPA nt. „Wpływu edukacji seksualnej na zachowania młodych ludzi”  

background image

W

yniki raportu WHO/GPA „Wpływ edukacji 

seksualnej na zachowania młodych ludzi”   

Edukacja musi bra

ć pod uwagę czynnik 

spo

łecznego i kulturowego kontekstu płci, tak w 

przypadku chłopców, jak i dziewcząt 

Na podejmowanie decyzji o aktywno

ści seksualnej i 

zdrowie seksualne młodych ludzi wpływa wiele 
czynników 

Młodzież jest grupą rozwojowo niejednorodną i nie 
do wszystkich mo

żna dotrzeć przy użyciu tych 

samych technik  

 

 

 

   

 

Raport WHO/GPA nt. „Wpływu edukacji seksualnej na zachowania młodych ludzi”

  

background image

Opinie na temat realizacji zajęć z 
wychowania seksualnego w szkole 

56

49

63

32

35

29

3

4

2

3

4

2

6

8

4

tak

raczej tak

raczej nie

nie 

trudno powiedzieć / odmowa

Czy Pana(i) zdaniem, w szkołach powinno się prowadzić zajęcia z zakresu wychowania seksualnego?  

2011: N=2467, wszyscy badani, 15-49, zróżnicowanie wg płci, w % 

badanie Zbigniewa Izdebskiego i Polpharmy :”Seksualność Polaków 2011”, TNS OBOP 

 

88 

84 

ogółem 

92 

background image

Wychowanie do życia w rodzinie - dane SIO za rok szkolny 2008/2009, 2009/2010, 2010/2011 na dzień 30 

września 2010 r. 

Uczestnictwo w zajęciach WDŻ według danych 
Systemu Informacji Oświatowej 

background image

Edukacja seksualna 

– tematy zajęć 

2005 

– 2009 - 2010 

Z. Izdebski, 2005, 2009, 2010r. 

background image

Edukacja seksualna 

– tematy zajęć 

2005 

– 2009 - 2010 

Z. Izdebski, 2005, 2009, 2010r. 

background image

Trudność w podejmowaniu tematyki 
seksualności 

58%

38%

29%

25%

25%

23%

11%

1%

2%

1%

 Brak specjalistów \ wykwalifikowanych 

nauczycieli 

 Kwestie religijne 

 Niechęć rodziców 

 Brak zainteresowania rodziców 

 Przeładowanie programu szkolnego 

 Niechęć szkoły 

 Kwestie polityczne 

 zachowanie dzieci / wstydliwość, 

skrępowanie, zażenowanie 

 Inne 

 trudno powiedzieć 

Co Pana/Pani zdaniem utrudnia podejmowanie problematyki seksualności w szkołach? N=650, Izdebski 

2010  

background image

Dziękuję za uwagę!