„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
              NARODOWEJ

 

 

 

 
 
 
 
 
Marzena Rozborska 
 
 
 
 
 
 
 

Wykonywanie 

robót 

ziemnych 

i 

pogłębiarskich 

712[03].Z1.04 
 

 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci:  
mgr inŜ. Krzysztof Piela 
mgr inŜ. Kacper Stępień 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne:   
mgr inŜ. Marzena Rozborska 
 
 
 
Konsultacja:  
mgr inŜ. Krzysztof Wojewoda 
 
 
 


 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  712[03].Z1.04 
,,Wykonywanie  robót  ziemnych  i  pogłębiarskich’’  zawartej  w  modułowym  programie 
nauczania dla zawodu monter budownictwa wodnego. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI

 

 
1.  Wprowadzenie 

3

 

2.  Wymagania wstępne 

5

 

3.  Cele kształcenia 

6

 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

7

 

5. Ćwiczenia  

10

 

5.1. Zasady wykonywania lądowych robót ziemnych 

10

 

 5.1.1. Ćwiczenia 

10

 

5.2. Zasady wykonywania robót pogłębiarskich 

12

 

 5.2.1. Ćwiczenia 

12

 

5.3 Wykonywanie przekopów 

14

 

 5.3.1. Ćwiczenia 

14

 

5.4. Czyszczenie koryt i usuwanie z nich przeszkód 

16

 

 5.4.1. Ćwiczenia 

16

 

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 

19

 

7. Literatura 

33

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

1.

 

WPROWADZENIE  

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela  ,,Wykonywanie  robót  ziemnych 

i pogłębiarskich”,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu  zajęć  dydaktycznych  w  zawodzie 
monter  budownictwa  wodnego  712[04].  PoniewaŜ  roboty  ziemne  i  pogłębiarskie  wymagają 
udziału  maszyn  specjalistycznych,  wskazane  jest  organizowanie  zajęć  w  przedsiębiorstwach 
dysponujących takim sprzętem, oczywiście w miarę moŜliwości. 

W poradniku zamieszczono: 

−

 

wymagania wstępne, 

−

 

cele kształcenia, 

−

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

−

 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  wykształcenie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych i intelektualnych, 

−

 

przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, 

−

 

wykaz literatury. 
 Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

−

 

pokazu z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczeń praktycznych. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej  pracy  uczniów  do  pracy  zespołowej.  Czas  wykonania  ćwiczeń  naleŜy  ustalać 
w zaleŜności od potrzeb i rozwoju grupy. 

W  celu  przeprowadzenia  sprawdzianu  wiadomości  i  umiejętności  ucznia,  nauczyciel 

moŜe posłuŜyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych. 

W tym rozdziale podano równieŜ: 

−

 

plan testu w formie tabelarycznej, 

−

 

punktację zadań, 

−

 

propozycje norm wymagań, 

−

 

instrukcję dla nauczyciela, 

−

 

instrukcję dla ucznia, 

−

 

kartę odpowiedzi, 

−

 

zestaw zadań testowych. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

712[03].Z1 

Technologia robót hydrotechnicznych 

712[03].Z1.01 

Organizowanie stanowiska pracy 

712[03].Z1.02 

Wykonywanie pomiarów związanych z robotami hydrotechnicznymi 

712[03].Z1.03 

Wykonywanie robót melioracyjnych 

712[03].Z1.04 

Wykonywanie robót ziemnych i pogłębiarskich  

712[03].Z1.05 

Wykonywanie budowli regulacyjnych 

712[03].Z1.06 

Zabudowa potoków górskich 

712[03].Z1.07 

Wykonywanie budowli piętrzących 

712[03].Z1.08 

Wykonywanie zabezpieczeń przeciwpowodziowych 

712[03].Z1.09 

Wykonywanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych 

712[03].Z1.10 

Obsługa urządzeń i obiektów 

hydrotechnicznych 

712[03].Z1.11 

Wykonywanie konserwacji i naprawy 

budowli wodnych 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

2.

 

WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−

 

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa wodnego, 

−

 

stosować przepisy bhp, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska, 

−

 

rozpoznawać podstawowe materiały budowlane, 

−

 

dobierać  i  stosować  odzieŜ  ochronną  oraz  sprzęt  ochrony  indywidualnej  do  rodzaju 
wykonywanych robót hydrotechnicznych, 

−

 

stosować  procedury  udzielania  pierwszej  pomocy  poszkodowanym  w  wypadkach  przy 
pracy, 

−

 

określać zasady wykonywania robót ziemnych i odwodnieniowych, 

−

 

odczytywać oznaczenia graficzne stosowane w dokumentacji, 

−

 

odczytywać profile podłuŜne i poprzeczne cieków wodnych, 

−

 

wykonywać pomiary w terenie na podstawie dokumentacji technicznej, 

−

 

przeprowadzać pomiary oraz sporządzać rysunki inwentaryzacyjne, 

−

 

dobierać sprzęt i przyrządy pomiarowe, 

−

 

posługiwać się podstawowym sprzętem mierniczym,  

−

 

tyczyć linie proste i prostopadłe w terenie, 

−

 

przygotowywać i stosować materiały pomocnicze. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3.

 

CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostek modułowych uczeń powinien umieć: 

−−−−

 

zabezpieczyć  i  oznakować  miejsca  wykonywania  robót  ziemnych  i  pogłębiarskich  oraz 
robót związanych z oczyszczaniem koryt rzecznych i zbiorników wodnych, 

−−−−

 

posłuŜyć się dokumentacją techniczną do wykonania robót pogłębiarskich i przekopów, 

−−−−

 

określić cel i zakres robót ziemnych, 

−−−−

 

sklasyfikować maszyny, narzędzia i sprzęt do robót ziemnych, 

−−−−

 

scharakteryzować maszyny i sprzęt do robót ziemnych, 

−−−−

 

dobrać  maszyny  i  narzędzia  do  wykonywania  robót  ziemnych  w  zaleŜności  od  rodzaju 
gruntów oraz rodzaju i zakresu robót,  

−−−−

 

rozróŜnić rodzaje pogłębiarek oraz scharakteryzować zasady ich działania, 

−−−−

 

określić zakres stosowania pogłębiarek i warunki ich pracy, 

−−−−

 

określić zasady wykonywania przekopów, 

−−−−

 

dobrać  pogłębiarki  do  podwodnych  robót  ziemnych  w  zaleŜności  od  rodzaju 
i właściwości gruntu oraz kształtu formowanego przekopu,  

−−−−

 

skontrolować głębokość wykopów i przekopów oraz ukształtowanie skarp, 

−−−−

 

zastosować zasady eksploatacji maszyn, urządzeń i sprzętu podczas wykonywania robót 
ziemnych oraz pogłębiarskich, 

−−−−

 

dobrać  sprzęt  do  czyszczenia  i  usuwania  przeszkód  z  koryt  rzecznych  oraz  zbiorników 
wodnych, 

−−−−

 

oczyścić koryto rzeczne oraz zbiorniki wodne z roślinności, 

−−−−

 

usunąć przeszkody z koryt rzecznych oraz zbiorników wodnych, 

−−−−

 

dokonać konserwacji narzędzi i sprzętu do robót ziemnych i pogłębiarskich, 

−−−−

 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpoŜarowej  oraz 
ochrony środowiska.  

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4.

 

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 
 

Osoba prowadząca: ……………………………………………………………. 
Modułowy program nauczania: Monter budownictwa wodnego 712[03] 
Moduł:                                       Technologia robót hydrotechnicznych 712[03].Z1 
Jednostka modułowa:                Wykonywanie robót ziemnych i pogłębiarskich 712[03].Z1.04 

 
Temat:       Rodzaje koparek stosowanych do wykonywania robót ziemnych. 

Cel ogólny: 

Ukształtowanie  umiejętności  rozpoznawania  i  klasyfikowania  koparek, 
stosowanych do robót ziemnych. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−

 

rozpoznać rodzaje koparek, 

−

 

określić zastosowanie poszczególnych rodzajów koparek, 

−

 

rozróŜnić osprzęt koparek, 

 

Metody nauczania–uczenia się:  

−

 

pokaz z objaśnieniem. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

zbiorowa. 

 
Czas: 90 min. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

plansze, 

−

 

modele, 

 
Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna: 
1.

 

Sprawy organizacyjne. 

2.

 

Omówienie tematu i celów zajęć. 

 
Faza właściwa: 
3.

 

Realizacja tematu:  

−

 

przedstawienie schematycznego podziału koparek, 

−

 

charakterystyka koparek jednoczerpakowych, 

−

 

charakterystyka koparek wieloczerpakowych, 

−

 

określenie zastosowania poszczególnych rodzajów koparek. 

 

4.

 

W czasie pokazu uczniowie porównują osprzęt poszczególnych rodzajów koparek. 

 
Faza kończąca 
5.

 

Uporządkowanie pracowni. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

Praca domowa 
Sporządź charakterystykę wybranej przez siebie koparki jednoczerpakowej. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca: ……………………………………………………………. 
Modułowy program nauczania: Monter budownictwa wodnego 712[03] 
Moduł:                                       Technologia robót hydrotechnicznych 712[03].Z1 
Jednostka modułowa:                Wykonywanie robót ziemnych i pogłębiarskich 712[03].Z1.04 

 
Temat:  Rodzaje przeszkód występujących w korytach rzecznych i zbiornikach wodnych 

i sposoby ich usuwania. 

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności rozpoznawania przeszkód i sposobów ich usuwania 

z koryt rzecznych oraz zbiorników wodnych. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

−

 

określić rodzaje przeszkód w ciekach i zbiornikach wodnych, 

−

 

dobrać sprzęt do usuwanie przeszkód w ciekach i zbiornikach wodnych, 

−

 

określić sposób usuwania przeszkód. 

 

Metody nauczania–uczenia się:  

−

 

wykład. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−

 

zbiorowa. 

 
Czas: 45 minut. 
 
Środki dydaktyczne: 

−

 

plansze, 

−

 

schematy. 

 
Przebieg zajęć: 
 
Faza wstępna: 
1.

 

Sprawy organizacyjne. 

2.

 

Omówienie tematu i celów zajęć. 

 
Faza właściwa: 
3.

 

Realizacja tematu:  

−

 

charakterystyka rodzajów przeszkód w ciekach i zbiornikach wodnych, 

−

 

charakterystyka rodzajów sprzętu do usuwania pni i kamieni, 

−

 

podanie kolejności wykonania prac podczas usuwania przeszkód, 

−

 

omówienie przepisów bhp podczas wykonania robót. 

 
Faza kończąca 
4.

 

Podsumowanie wiadomości. 

 
Praca domowa 
Odszukaj  w  dostępnych  źródłach  informacji  wiadomości  na  temat  kosiarek  do  konserwacji 
skarp i sporządź notatkę. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

5.

 

ĆWICZENIA 

 
5.1. Zasady wykonywania lądowych robót ziemnych 
 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ  cel  i  zakres  robót  ziemnych  w  budownictwie  wodnym.  Uwzględnij  przepisy 

bezpieczeństwa i higieny pracy podczas ich wykonywania.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

przeanalizować materiał nauczania, 

2)

 

wypisać jakie roboty ziemne dotyczą budownictwa wodnego, 

3)

 

wypisać przepisy bhp przy wykonaniu lądowych robót ziemnych, 

4)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

papier kancelaryjny, 

–

 

ołówek, długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ przydatność, wybranych przez prowadzącego, narzędzi do robót ziemnych. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

rozpoznać narzędzia wybrane przez prowadzącego, 

2)

 

wypisać do jakich robót ziemnych stosowane są odpowiednie narzędzia, 

3)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

4)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

papier kancelaryjny, 

–

 

ołówek, długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Oceń zastosowanie, wybranego przez prowadzącego, sprzętu do robót ziemnych. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

przeanalizować rodzaje sprzętu do robót ziemnych, 

2)

 

wypisać do jakich robót ziemnych stosuje się dany sprzęt, 

3)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

4)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

papier kancelaryjny, 

–

 

ołówek, długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Na  podstawie  dokumentacji  budowlanej  dobierz  sprzęt  potrzebny  do  wykonania  robót 

ziemnych. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

przeanalizować dokumentację techniczną, 

2)

 

wybrać odpowiedni sprzęt wykonania robót ziemnych, 

3)

 

zaprezentować efekty swojej pracy, 

4)

 

dokonać oceny wykonania ćwiczenia. 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

zastaw dokumentacji budowlanej, 

−

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

5.2. Zasady wykonywania robót pogłębiarskich 
 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ cel i zakres robót pogłębiarskich.  
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

przeanalizować materiał nauczania, 

2)

 

wypisać zakres i cel robót, 

3)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

4)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

papier kancelaryjny, ołówek, długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Znając warunki gruntowe zaproponuj urządzenie do robót pogłębiarskich. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien:  

1)

 

ocenić warunki gruntowe, 

2)

 

scharakteryzować maszyny do robót pogłębiarskich, 

3)

 

wypisać do jakich gruntów stosowane są odpowiednie urządzenia, 

4)

 

porównać wiadomości o gruntach i maszynach, 

5)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

papier kancelaryjny, 

–

 

ołówek, długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

Ćwiczenie 3 

Opisz  zasadę  działania  oraz  zaproponuj  metodę  wykonywania  prac  i  sposób  usuwania 

urobku w wybranym przez prowadzącego urządzeniu pogłębiarskim. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

przeanalizować rodzaje urządzeń pogłębiarskich, 

2)

 

wypisać zasady działania wyznaczonego urządzenia pogłębiarskiego, 

3)

 

zaproponować metodę wykonania prac pogłębiarskich,  

4)

 

zaproponować sposób usuwania urobku, 

5)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier kancelaryjny, 

−

 

ołówek, długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

5.3. Wykonywanie przekopów 
 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ jaki cel ma wykonywanie przekopów i jakie skutki moŜe wywołać w środowisku. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

przeanalizować materiał nauczania, 

2)

 

wypisać cele wykonywania przekopów, 

3)

 

określić wpływ  przekopów na środowisko, 

4)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

papier kancelaryjny, 

–

 

ołówek, długopis, 

–

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ sposoby połączeń przekopów z brzegami rzek. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

przeanalizować materiał nauczania, 

2)

 

wypisać sposoby usytuowania przekopów, 

3)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

papier kancelaryjny,  

–

 

ołówek, długopis, 

–

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

Ćwiczenie 3 

UłóŜ we właściwej kolejności prace podczas wykonania przekopów. 

Wykonanie przetasowań. 

Wytyczenie trasy przekopu. 
Wykonanie przekopu z jednoczesnym umocnieniem skarp. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

przeanalizować materiał nauczania, 

2)

 

określić kolejność robót przy wykonaniu przekopu, 

3)

 

wypisać prace we właściwej kolejności, 

4)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

–

 

papier kancelaryjny,  

–

 

ołówek, długopis, 

–

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

5.4. Czyszczenie koryt i usuwanie z nich przeszkód 
 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

W tabeli wymienione są maszyny. Wybierz te, które moŜna wykorzystać do czyszczenia 

małych cieków wodnych. 

pogłębiarki ssące 

koparki z osprzętem zbierakowym 
pogłębiarki wieloczerpakowe 
pogłębiarki z frezem ślimakowym 
spycharki 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

przeanalizować materiał nauczania, 

2)

 

wybrać odpowiednie maszyny, 

3)

 

wypisać wybrane maszyny, 

4)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier kancelaryjny, ołówek, długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Dobierz sprzęt do czyszczenia koryt rzecznych i zbiorników wodnych z roślinności. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

przeanalizować materiał nauczania, 

2)

 

wybrać odpowiedni sprzęt do czyszczenia koryt rzecznych, 

3)

 

zaprezentować efekty swojej pracy, 

4)

 

dokonać oceny wykonania ćwiczenia. 

 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem, 

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier kancelaryjny, ołówek, długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Dobierz sprzęt do usuwania przeszkód z koryt rzecznych oraz zbiorników wodnych. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

przeanalizować materiał nauczania, 

2)

 

wybrać sprzęt do usuwania przeszkód z koryt rzecznych, 

3)

 

zaprezentować efekty swojej pracy, 

4)

 

dokonać oceny wykonania ćwiczenia 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

papier kancelaryjny, ołówek, długopis, 

−

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Usuń przeszkodę w postaci pnia ze zbiornika wodnego. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Ć

wiczenie  powinno  być  przeprowadzone  w  zespołach  2-3  osobowych  na  stanowiskach 

symulacyjnych. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien:  

1)

 

zorganizować stanowisko pracy, 

2)

 

dobrać sprzęt, 

3)

 

sprawdzić stan techniczny wyciągu, 

4)

 

zamocować pień do lin, 

5)

 

sprawdzić zamocowanie, 

6)

 

podwiesić liny do haka wyciągu, 

7)

 

podnieść pień za pomocą wyciągu, 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

8)

 

przetransportować pień w wyznaczone miejsce, 

9)

 

zaprezentować wykonane ćwiczenie, 

10)

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

−

 

pokaz z objaśnieniem,  

−

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−

 

stanowisko symulacyjne, 

−

 

wyciąg, 

−

 

liny, 

−

 

apteczka, 

−

 

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  ,,Wykonywanie  robót 
ziemnych i pogłębiarskich” 

 

Test składa się z 20 zadań, z których:  

−−−−

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, są z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

zadania 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

−−−−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,  

−−−−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

dobry –  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

−−−−

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1.  d, 2.  c, 3.  a, 4.  a, 5.  d, 6.d, 7. b,  8. d, 9.  b, 10.  c,  11.  a, 
12. d, 13. c, 14. b, 15. d, 16. d, 17. a, 18. c, 19. b, 20. c. 

 

Plan testu 

Nr 

zad

 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

Określić cel robót pogłębiarskich 

B 

P 

d 

2 

Określić osoby upowaŜnione do obsługi 
sprzętu zmechanizowanego 

B 

P 

c 

3 

RozróŜnić narzędzia do robót ziemnych 

A 

P 

a 

4 

Określić koparki jednoczerpakowe 
z osprzętem wymiennym 

B 

P 

a 

5 

RozróŜnić rodzaj osprzętu koparki 

A 

P 

d 

6 

Określić sposób pracy koparki 
przedsiębiernej 

B 

P 

d 

7 

Określić zastosowanie koparek 
z osprzętem chwytakowym 

B 

P 

b 

8 

Określić zastosowanie koparek 
wielonaczyniowych 

B 

P 

d 

9 

Określić strefę bezpieczeństwa przy 
pracującej koparce 

B 

P 

b 

10 

Określić maksymalną wysokość z jakiej 
powinno się wykonywać załadunek 

B 

P 

c 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

11 

Określić podstawowe elementy spycharek 

A 

P 

a 

12 

Określić moŜliwości przesuwania urobku 
przez spycharki 

B 

P 

d 

13 

Wyjaśnić pojęcie szalandy 

B 

P 

c 

14 

RozróŜnić głowicę spulchniacza 

A 

P 

b 

15 

Określić urządzenie do bezpośredniego 
odprowadzania wydobytego z koryta 
urobku na brzeg 

B 

P 

d 

16 

Ustalić kolejność robót przy wykonaniu 
przekopów 

C 

PP 

d 

17 

Scharakteryzować metody wykonywania 
wykopu przy zastosowaniu koparki z 
osprzętem przedsiębiernym 

C 

PP 

a 

18 

Scharakteryzować sposób pracy  koparki 
z osprzętem zbierakowym 

C 

PP 

c 

19 

Scharakteryzować sposoby urabiania 
wykopu i pogłębiania dna 

C 

PP 

b 

20 

Scharakteryzować maksymalną długość 
koszonej skarpy  

C 

PP 

c 

 
Przebieg testowania 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustalić 

z 

uczniami 

termin 

przeprowadzenia 

sprawdzianu, 

z 

co 

najmniej 

jednotygodniowym wyprzedzeniem. 

2.

 

Omówić z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznać uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadzić  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 
jakie będą w teście. 

5.

 

Omówić z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnić uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdać uczniom zestawy zadań testowych i karty  odpowiedzi, podać  czas przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru  dydaktycznego 
(rozładować niepokój, zachęcić do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnieć  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zebrać karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdzić wyniki i wpisać do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadzić  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybrać  te  zadania,  które 
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustalić przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracować wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 
dydaktycznych –ewentualne niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  wykonywania  robót  ziemnych  i  pogłębiarskich. 
Zarówno  w części  podstawowej  jak  i  ponadpodstawowej  znajdują  się  zadania 
wielokrotnego wyboru (jedna odpowiedź jest prawidłowa). 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  prawidłową  odpowiedź 
w zadaniach  wielokrotnego  wyboru  zaznacz  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy 
błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a  następnie  ponownie  zakreślić  odpowiedź 
prawidłową). 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  rozwiązanie  na 
później i wróć do zadania gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 30 min. 

 

Powodzenia 

Materiały dla ucznia:

 

−−−−

 

instrukcja, 

−−−−

 

zestaw zadań testowych, 

−−−−

 

karta odpowiedzi. 

 
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.

 

Zwiększanie i utrzymanie zdolności przepustowej koryta zaliczamy do robót 
a)

 

kopalnianych. 

b)

 

ziemnych. 

c)

 

wykończeniowych. 

d)

 

pogłębiarskich. 

 

2.

 

Nowoczesne,  wysoko  zautomatyzowane,  maszyny  do  robót  ziemnych  mogą  być 
obsługiwane przez 
a)

 

monterów budownictwa wodnego.  

b)

 

techników budownictwa wodnego.  

c)

 

maszynistów o odpowiednich kwalifikacjach 

d)

 

kierowców kategorii A. 

 

3.

 

Rysunek obok przedstawia 
a)

 

oskard. 

b)

 

łopatę. 

c)

 

szpadel. 

d)

 

młot. 

 
 
4.

 

Koparki jednoczerpakowe z osprzętem wymiennym to inaczej koparki 
a)

 

uniwersalne. 

b)

 

jednozadaniowe. 

c)

 

wieloczerpakowe. 

d)

 

pogłębiarki. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

5.

 

Na rysunku przedstawiona jest koparka z osprzętem  
a)

 

zbierakowym. 

b)

 

chwytakowym. 

c)

 

przedsiębiernym. 

d)

 

podsiębiernym. 

 
 
 
6.

 

Koparki z osprzętem przedsiębiernym podczas pracy znajdują się  
a)

 

na urabianej skarpie.  

b)

 

na nasypie. 

c)

 

powyŜej urabianego gruntu. 

d)

 

w wykopie.  

 

7.

 

Koparki  z  osprzętem  chwytakowym  stosuje  się  przy  oczyszczaniu  i  pogłębianiu  koryt 
rzecznych oraz jako maszyny 
a)

 

przewoŜenia urobku. 

b)

 

załadunkowe. 

c)

 

zgarniające. 

d)

 

spychające. 

 
8.

 

Koparki wielonaczyniowe, kopania poprzecznego stosowane są w budownictwie wodnym 
do budowy kanałów oraz 
a)

 

umacniania skarp kanałów. 

b)

 

wyrównywania dna cieków wodnych. 

c)

 

wyrównywania dna kanałów. 

d)

 

wyrównywania skarp kanałów. 

 

9.

 

Strefa bezpieczeństwa przy pracującej koparce nie moŜe być mniejsza niŜ 
a)

 

150 m. 

b)

 

15 m. 

c)

 

20 m. 

d)

 

50 m. 

 

10.

 

Przy  gruntach  sypkich,  ładowanie  urobku  na  środki  transportu  powinno  się  odbywać 
z wysokości nie większej nad dnem pojazdu niŜ 

a)

 

1 m.  

b)

 

2 m. 

c)

 

0,5 m. 

d)

 

1,5 m. 

 

11.

 

Podstawowymi elementami spycharek są ciągnik i 
a)

 

lemiesz. 

b)

 

łyŜka. 

c)

 

chwytak. 

d)

 

zgarniak. 

 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

12.

 

Spycharki mogą przesuwać grunt na odległość 
a)

 

5–10 m.  

b)

 

15–1000 m. 

c)

 

150–500 m. 

d)

 

15–100 m. 

 

13.

 

Szalanda to 
a)

 

koparka do robót pogłębiarskich. 

b)

 

rodzaj pogłębiarki ssącej. 

c)

 

statek, na który odkłada się urobek.  

d)

 

rurociąg do odprowadzania urobku. 

 

14.

 

Rysunek obok przedstawia  
a)

 

urządzenie ssące. 

b)

 

głowicę spulchniacza. 

c)

 

łyŜkę koparki. 

d)

 

chwytak. 

 
 
 
 
15.

 

Do bezpośredniego odprowadzania wydobytego z koryta urobku na brzeg stosuje się 
a)

 

zbiorniki. 

b)

 

wywrotki. 

c)

 

szalandy. 

d)

 

rurociągi refulujące. 

 

16.

 

Po wykonaniu przekopu z równoczesnym umocnieniem skarp naleŜy wykonać 
a)

 

dodatkowe wzmocnienie skarp. 

b)

 

drenaŜ podłuŜny. 

c)

 

drenaŜ poprzeczny.  

d)

 

zamknięcie starego koryta. 

 
17.

 

Wykopy  przy  zastosowaniu  koparki  z  osprzętem  przedsiębiernym  wykonuje  się  metodą 
warstwową, czołową lub 
a)

 

boczno-czołową. 

b)

 

podłuŜno-czołową. 

c)

 

podłuŜno-boczną. 

d)

 

poprzeczno- kątową. 

 

18.

 

Koparki z osprzętem zbierakowym mogą wykonać wykopy na dwa sposoby  
a)

 

kątowy i podłuŜny. 

b)

 

boczny i poprzeczny. 

c)

 

czołowy i boczny. 

d)

 

stoŜkowy i czołowy. 

 

19.

 

Urabianie wykopu i pogłębianie dna moŜna wykonywać na dwa sposoby 
a)

 

boczny i poprzeczny. 

b)

 

motylkowy i bruzdowy. 

c)

 

chwytakowy i boczny. 

d)

 

bruzdowy i pasmowy. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

20.

 

Koszenie  skarp  rzek  i  wałów  moŜe  być  wykonane  za  pomocą  kosiarek  na  podwoziu 
samochodowym  z  mechanizmem  koszącym  na  wysięgniku,  przy  czym  maksymalna 
długość skarpy wynosi wtedy  
a)

 

1 m. 

b)

 

5 m. 

c)

 

3,2 m. 

d)

 

6 m. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko:…………………………………………………….. 

 
Wykonywanie robót ziemnych i pogłębiarskich 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

a 

b 

c  

d 

 

2. 

a 

b 

c  

d 

 

3. 

a 

b 

c  

d 

 

4. 

a 

b 

c  

d 

 

5. 

a 

b 

c  

d 

 

6. 

a 

b 

c  

d 

 

7. 

a 

b 

c  

d 

 

8. 

a 

b 

c  

d 

 

9. 

a 

b 

c  

d 

 

10. 

a 

b 

c  

d 

 

11. 

a 

b 

c  

d 

 

12. 

a 

b 

c  

d 

 

13. 

a 

b 

c  

d 

 

14. 

a 

b 

c  

d 

 

15. 

a 

b 

c  

d 

 

16. 

a 

b 

c  

d 

 

17. 

a 

b 

c  

d 

 

18. 

a 

b 

c  

d 

 

19. 

a 

b 

c  

d 

 

20. 

a 

b 

c  

d 

 

Razem: 

 

 

 
 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

TEST 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  ,,Wykonywanie  robót 
ziemnych i pogłębiarskich” 

 

Test składa się z 20 zadań, z których:  

−−−−

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 są z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

zadania 8, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

−−−−

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,  

−−−−

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−

 

dobry –  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

−−−−

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. d, 3. a, 4. a, 5. d, 6. a, 7. b, 8. d, 9. b, 10. c, 11. a, 
12. d, 13. a, 14. b, 15. d, 16. d, 17. a, 18. c, 19. b, 20. c. 
 
Plan testu 

Nr 

zad

 

Cel operacyjny 

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1 

Określić cel robót pogłębiarskich 

B 

P 

d 

2 

Wyjaśnić przyczyny odstąpienia od 
zmechanizowania robót i wykonywania 
ich ręcznie 

B 

P 

d 

3 

RozróŜnić narzędzia do robót ziemnych 

A 

P 

a 

4 

Określić koparki uniwersalne 

B 

P 

a 

5 

RozróŜnić rodzaj osprzętu koparki 

A 

P 

d 

6 

Określić sposób pracy koparki 
przedsiębiernej 

B 

P 

a 

7 

Określić zastosowanie koparek 
z osprzętem chwytakowym 

B 

P 

b 

8 

Dobrać sprzęt do budowy kanałów oraz 
wyrównywania skarp kanałów 

C 

PP 

d 

9 

Określić miejsce składowania odkładu 

B 

P 

b 

10 

Określić maksymalną wysokość z jakiej 
powinno się wykonywać załadunek 

B 

P 

c 

11 

Określić odległość na jaką zgarniarki 
mogą przemieszczać grunt 

B 

P 

a 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

12 

Określić moŜliwości pracy spycharek na 
wzniesieniach 

B 

P 

d 

13 

Wyjaśnić pojęcie szalandy 

B 

P 

a 

14 

Określić sprzęt do usuwania przeszkód z 
dna cieku 

B 

P 

b 

15 

Określić współczynnik napełnienia łyŜek 
w gruntach spoistych 

B 

P 

d 

16 

Określić kolejność robót przy wykonaniu 
przekopów 

B 

P 

d 

17 

Scharakteryzować metody wykonywania 
wykopu przy zastosowaniu koparki z 
osprzętem przedsiębiernym 

C 

PP 

a 

18 

Ustalić sposób pracy  koparki z osprzętem 
zbierakowym 

C 

PP 

c 

19 

Ustalić sposoby urabiania wykopu 
i pogłębiania dna 

C 

PP 

b 

20 

Dobrać sprzęt do usuwania zamuleń 

C 

PP 

c 

 
Przebieg testowania 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustalić 

z 

uczniami 

termin 

przeprowadzenia 

sprawdzianu 

z 

co 

najmniej 

jednotygodniowym wyprzedzeniem. 

2.

 

Omówić z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznać uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadzić  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych, 
jakie będą w teście. 

5.

 

Omówić z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnić uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdać uczniom zestawy zadań testowych i karty  odpowiedzi, podać  czas przeznaczony 
na udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru  dydaktycznego 
(rozładować niepokój, zachęcić do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnieć  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zebrać karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdzić wyniki i wpisać do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadzić  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybrać  te  zadania,  które 
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustalić przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracować wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 
dydaktycznych –ewentualne niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

4.

 

Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  wykonywania  robót  ziemnych  i  pogłębiarskich. 
Zarówno  w części  podstawowej  jak  i  ponadpodstawowej  znajdują  się  zadania 
wielokrotnego wyboru (jedna odpowiedź jest prawidłowa). 

5.

 

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  prawidłową  odpowiedź 
w zadaniach  wielokrotnego  wyboru  zaznacz  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy 
błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a  następnie  ponownie  zakreślić  odpowiedź 
prawidłową). 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  rozwiązanie  na 
później i wróć do zadania, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 30 min. 

Powodzenia 

 
Materiały dla ucznia:

 

−−−−

 

instrukcja, 

−−−−

 

zestaw zadań testowych, 

−−−−

 

karta odpowiedzi. 

 
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 
 

1.

 

Usuwanie zamuleń i zapiaszczeń przy ujęciach zaliczamy do robót 
a)

 

kopalnianych. 

b)

 

ziemnych. 

c)

 

wykończeniowych. 

d)

 

pogłębiarskich. 

 

2.

 

Odstąpienie  od  zmechanizowania  robót  i  wykonywanie  ich  ręcznie  moŜe  być 
spowodowane 
a)

 

skróceniem czasu robót.  

b)

 

duŜym zakresem robót.  

c)

 

awarią sprzętu pogłębiarskiego. 

d)

 

wymogami ochrony środowiska. 

 

3.

 

 Rysunek obok przedstawia 
a)

 

łopatę. 

b)

 

oskard. 

c)

 

szpadel. 

d)

 

młot. 

 
 
 
4.

 

Koparki uniwersalne to koparki z osprzętem 
a)

 

wymiennym. 

b)

 

dwuczerpakowym. 

c)

 

chwytakowo-zbierakowym. 

d)

 

wieloczerpakowym. 

 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

5.

 

Na rysunku przedstawiona jest koparka z osprzętem  
a)

 

podsiębiernym. 

b)

 

chwytakowym. 

c)

 

przedsiębiernym. 

d)

 

zbierakowym. 

 
 
 
 
 

6.

 

Koparka pracująca w wykopie metodą warstwową to koparka z osprzętem 
a)

 

przedsiębiernym .  

b)

 

podsiębiernym. 

c)

 

chwytakowym. 

d)

 

wieloczerpakowym. 

 

7.

 

Koparki z osprzętem chwytakowym stosuje się jako maszyny załadunkowe oraz do  
a)

 

zgarniania urobku. 

b)

 

czyszczenia i pogłębiania koryt. 

c)

 

spychania urobku. 

d)

 

przewoŜenia urobku. 

 

8.

 

Do budowy kanałów oraz wyrównywania skarp kanałów Ŝeglownych stosowane są 
a)

 

koparki wielonaczyniowe, kopania pochylnego. 

b)

 

równiarki. 

c)

 

koparki jednoczerpakowe. 

d)

 

koparki wielonaczyniowe, kopania poprzecznego. 

 

9.

 

Przy  gruntach  nieprzepuszczalnych,  odkłady  gruntu  naleŜy  magazynować  od  górnej 
krawędzi wykopu w odległości nie mniejszej niŜ 
a)

 

10 m. 

b)

 

5 m. 

c)

 

20 m. 

d)

 

3 m. 

 

10.

 

Przy gruntach kamienistych, ładowanie urobku na środki transportu powinno się odbywać 
z wysokości nie większej nad dnem pojazdu niŜ 
a)

 

1 m.  

b)

 

0,5 m. 

c)

 

0,25 m. 

d)

 

1,5 m. 

 

11.

 

Zgarniarki  pracują  najbardziej  wydajnie,  gdy  odległości  przemieszczania  gruntu  nie 
przekraczają 
a)

 

1 km. 

b)

 

0,5 km. 

c)

 

2 km. 

d)

 

2,5 km. 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

12.

 

Pochylenie  poprzeczne  wzniesienia,  na  którym  pracują  spycharki  nie  moŜe  być  większe 
niŜ 
a)

 

40°.  

b)

 

30°. 

c)

 

10°. 

d)

 

18°. 

 

13.

 

Statki z otwartymi ładowniami, przystosowane do przewoŜenia urobku to 
a)

 

szalandy. 

b)

 

pontony. 

c)

 

refulery.  

d)

 

ładowarki. 

 

14.

 

Do usuwania  przeszkód w postaci kamieni z dna zamiast lin i łańcuchów moŜna uŜywać  
a)

 

zgarniarek. 

b)

 

chwytaków w kształcie kleszczy samozaciskających. 

c)

 

czerpaków koparek. 

d)

 

łopat i szpadli. 

 

15.

 

Współczynnik napełnienia czerpaka w gruntach spoistych wynosi 
a)

 

0,5–0,9. 

b)

 

0,1–0,4. 

c)

 

0,7–1,0. 

d)

 

0,3–0,6. 

 

16.

 

Przetamowania wykonuje się 
a)

 

przed wykonaniem przekopu. 

b)

 

jeŜeli przekop jest wykonany w 50 %. 

c)

 

jeŜeli przekop jest wykonany w 70 %. 

d)

 

po wykonaniu przekopu. 

 

17.

 

Wykopy, przy zastosowaniu koparki z osprzętem przedsiębiernym wykonuje się metodą, 
boczno-czołową, czołową lub 
a)

 

warstwową. 

b)

 

podłuŜno-czołową. 

c)

 

podłuŜno-boczną. 

d)

 

poprzeczno- kątową. 

 

18.

 

Koparki z osprzętem zbierakowym mogą wykonać wykopy w sposób czołowy  
a)

 

kątowy. 

b)

 

warstwowy. 

c)

 

boczny. 

d)

 

stoŜkowy. 

 

19.

 

Urabianie wykopu i pogłębianie dna moŜna wykonywać na dwa sposoby bruzdowy i 
a)

 

boczny. 

b)

 

motylkowy. 

c)

 

chwytakowy. 

d)

 

pasmowy. 

 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

20.

 

Na większych rzekach do usuwania namułów stosuje się pogłębiarki ssące lub  
a)

 

jednoczerpakowe. 

b)

 

chwytakowe. 

c)

 

wieloczerpakowe. 

d)

 

spycharki. 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko:…………………………………………………….. 

 

Wykonywanie robót ziemnych i pogłębiarskich 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

a 

b 

c  

d 

 

2. 

a 

b 

c  

d 

 

3. 

a 

b 

c  

d 

 

4. 

a 

b 

c  

d 

 

5. 

a 

b 

c  

d 

 

6. 

a 

b 

c  

d 

 

7. 

a 

b 

c  

d 

 

8. 

a 

b 

c  

d 

 

9. 

a 

b 

c  

d 

 

10. 

a 

b 

c  

d 

 

11. 

a 

b 

c  

d 

 

12. 

a 

b 

c  

d 

 

13. 

a 

b 

c  

d 

 

14. 

a 

b 

c  

d 

 

15. 

a 

b 

c  

d 

 

16. 

a 

b 

c  

d 

 

17. 

a 

b 

c  

d 

 

18. 

a 

b 

c  

d 

 

19. 

a 

b 

c  

d 

 

20. 

a 

b 

c  

d 

 

Razem:  

 

 
 
 
 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

7. LITERATURA  

 

1.

 

Ciepielowski A., Kiciński T.: Budownictwo wodne. Cz.1. WSiP Warszawa 1990 

2.

 

DyŜewski  A.:  Technologia  i  organizacja  robót  budowlanych.  Tom1.  Arkady,  Warszawa 
1989 

3.

 

Kruczyński A., Lenkiewicz W.: Zarys budownictwa ogólnego. WSiP, Warszawa 1989 

4.

 

Nowy poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2004 

5.

 

Pałys F., Smoręda Z.: Poradnik technika melioranta. PWRiL, Warszawa 1982 

6.

 

Katalogi firm