1

Wczesne wykrywanie chorób

Wczesne wykrywanie chorób

w badaniach przesiewowych.

w badaniach przesiewowych.

Koncepcja badania

Koncepcja badania

przesiewowego

przesiewowego --trafność

trafność

testów diagnostycznych

testów diagnostycznych

stadium choroby:

wyleczenie

brak choroby

stadium

stadium

inwalidztwo

stadium

(podatność)

przedkliniczne

kliniczne

zgon

przewlekłe

Naturalna historia choroby

działania zapobiegawcze:

Profilaktyka

pierwotna:

Profilaktyka

wtórna:

Medycyna

lecznicza:

Profilaktyka
III fazy:

wyznaczniki:

czynniki ryzyka

objawy

objawy i oznaki

oświata zdrowotna,
ochrona środow,
uodparnianie,
polityka społeczna

wczesne
wykrywanie

i leczenie

diagnoza

i leczenie

rehabilitacja,
integracja
społeczna

Warunki uzasadniające podejmowanie badań

przesiewowych:

1. Choroba stanowi ważny problem społeczny.
2. Istnieją skuteczne metody leczenia choroby.
3. Naturalna historia choroby jest dobrze poznana.
4. Występują dostatecznie wyraźne objawy wczesne.
5. Istnieją metody diagnostyczne wykrycia wczesnych stadiów choroby.
6. Dostępne są odpowiednie możliwości weryfikacji diagnostycznej,

rozpoznań i oceny postępowania terapeutycznego.

7. Metody badań przesiewowych są pozbawione ryzyka powikłań i będą

akceptowane przez badanych.

8. Ustalone są zasady, kogo należy zaliczyć do grupy chorych

wymagających leczenia.

9. Wykrywanie wczesnych stadiów chorobowych będzie procesem

ciągłym.

10. Koszty wykrywania i leczenia są ekonomicznie uzasadnione i

możliwe do pokrycia z budżetu służby zdrowia.

Powtarzalność (rzetelność) testu – wyraża

stopień zgodności pomiarów (wyników)

w sytuacji, gdy test jest powtarzany w takich

samych warunkach

Powtarzalność testu zależy od:
• dokładności pomiaru
• stałości zjawiska będącego przedmiotem

pomiaru

• zdolności obserwatora do interpretacji

wyników

Trafność diagnostyczna testu

BADANIE WZORCOWE

TEST

DIAGNOSTYCZNY

(+)

(-)

OGÓŁEM

(+)

a

b

a+b

(-)

c

d

c+d

OGÓŁEM

a+c

b+d

a+b+c+d

Dokładność rozpoznania =

Rzeczywista częstość choroby =

a+d

a+b+c+d

a+c

a+b+c+d

Czułość testu diagnostycznego – prawdopodobieństwo wykrycia
choroby pod warunkiem, że osoba jest rzeczywiście chora

Swoistość testu diagnostycznego – prawdopodobieństwo, że test
diagnostyczny da wynik negatywny, pod warunkiem, że osoba jest
zdrowa

Wartość predyktywna dodatnia – prawdopodobieństwo rzeczywistej
choroby pod warunkiem, że wynik testu był pozytywny

Wartość predyktywna ujemna – prawdopodobieństwo braku
choroby pod warunkiem, że wynik testu był ujemny

2

CUKRZYCA

Poziom cukru w

krwi

(+)

(-)

OGÓŁEM

(+)

66

98

164

(-)

84

9752

9836

OGÓŁEM

150

9850

10 000

Rzeczywista częstość choroby = 150 /10 000 =1,5%

Dokładność rozpoznania = (66 + 9752) /10 000 = 98%

Czułość = 66 /150 = 44%

Swoistość = 9752 /9850 = 99%

Wartość predyktywna dodatnia = 66 /164 = 40%

Wartość predyktywna ujemna = 9752 / 9836 = 99%

TEST

>130 mg%

<=130 mg%

Trafność diagnostyczna testu

Zależność między czułością i swoistością testu
diagnostycznego a wartościami predyktywnymi:

WPD =

WPU =

CZ x CH

CZ x CH + (1- SW)(1- CH)

SW x (1- CH)

SW x (1- CH) + (1- CZ) CH

CZ – czułość
SW – swoistość
CH - chorobowość

Zależność między czułością i swoistością

testów diagnostycznych

POPULACJA

POPULACJA

ZDROWYCH

CHORYCH

Granica

najwyższej

czułości

Granica

najwyższej

swoistości

FN

FP