Górnik_Eksploatacji_podziemnej_711[02].Z4.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Młotki mechaniczne i urządzenia wiertnicze

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Ładowarki urobku

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Maszyny do urabiania

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Obsługa i konserwacja maszyn do urabiania i ładowania

5.4.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Użytkowanie maszyn do urabiania

i ładowania urobku”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole
kształcącej w zawodzie górnik eksploatacji podziemnej 711[02].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć ucznia,

−

wykaz literatury, z jakiej można korzystać podczas zajęć.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze maszyn urabiających i ładujących),

−

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów,

−

ćwiczeń praktycznych,

−

symulacji na stanowiskach w warsztatach, w rzeczywistych warunkach pracy (w kopalni),
na stanowiskach demonstracyjnych np. w ośrodkach mechanizacji górnictwa.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

Sprawdzanie i ocenianie postępów ucznia powinno być realizowane za pomocą badań

kształtujących i sumatywnych. W tym celu nauczyciel może posłużyć się zamieszczonym
w rozdziale 6 zestawem zadań testowych.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia powinno być realizowane z uwzględnieniem

ustalonych wymagań i zgodnie z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

711[02].Z4.01

Wykonywanie prac na

powierzchni kopalni

711[02].Z4.02

żytkowanie urządzeń

transportowych

711[02].Z4.03

żytkowanie urządzeń pneumatycznych

i hydraulicznych stosowanych w górnictwie

podziemnym

711[02].Z4

Urz

ądzenia górnicze

711[02].Z4.04

żytkowanie maszyn do urabiania

ładowania urobku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

stosować jednostki układu SI,

−

przeliczać jednostki,

−

rozróżniać podstawowe wielkości mechaniczne i elektryczne oraz ich jednostki,

−

analizować proste schematy kinematyczne części maszyn,

−

posługiwać się typowo górniczymi określeniami stosowanymi w nomenklaturze górniczej,

−

wykonywać rysunki części maszyn,

−

analizować układy hydrauliczne i pneumatyczne,

−

charakteryzować wymagania dotyczące bezpieczeństwa pracy przy obsłudze maszyn
i urządzeń mechanicznych,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

obsługiwać komputer,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

scharakteryzować maszyny do urabiania i ładowania,

–

scharakteryzować zasady i sposób obrywki skał,

–

objaśnić budowę i zasadę działania młotków mechanicznych,

–

objaśnić budowę i zasadę działania wiertarek górniczych,

–

określić główne zasady bezpiecznej pracy z urządzeniami wiertniczymi,

–

scharakteryzować kombajny ścianowe,

–

scharakteryzować budowę i przeznaczenie kombajnu chodnikowego,

–

rozróżnić typy kombajnów chodnikowych,

–

obsłużyć kombajn chodnikowy,

–

dobrać sposób współpracy kombajnu z urządzeniami odstawy,

–

scharakteryzować budowę i przeznaczenie kombajnu ścianowego,

–

obsłużyć kombajn ścianowy,

–

przeprowadzić konserwację kombajnów,

–

sklasyfikować ładowarki urobku i wskazać ich zastosowanie,

–

określić sposoby ładowania urobku,

–

obsłużyć ładowarkę,

–

sterować maszynami do urabiania i ładowania,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej podczas
użytkowania maszyn do urabiania i ładowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Górnik eksploatacji podziemnej 711[02]

Moduł:

Urządzenia górnicze 711[02].Z4

Jednostka modułowa:

Użytkowanie maszyn do urabiania i ładowania urobku

711[02].Z4.04

Temat: Budowa kombajnu chodnikowego.

Cel ogólny: Poznanie szczegółowej budowy i zasady działania podzespołów kombajnu.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyróżnić rodzaje kombajnów chodnikowych,

−

określić ogólną budowę kombajnu chodnikowego,

−

opisać budowę organu urabiającego ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów
manewrowania głowicą,

−

opisać sposób mocowania głowicy urabiającej,

−

narysować schematy kinematyczne napędu głowicy,

−

opisać budowę podwozia gąsienicowego, mechanizmu napinania gąsienicy oraz
zabezpieczenia mechanicznego gąsienicy przed samostaczaniem,

−

narysować schematy kinematyczne napędu gąsienicy,

−

opisać budowę głowicy urabiającej oraz podawarki zgrzebłowej,

−

narysować schemat kinematyczny napędu ładowarki i podawarki zgrzebłowej,

−

określić rozmieszczenie elementów hydrauliki siłowej,

−

scharakteryzować układ wodny.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze maszyn urabiających i ładujących),

−

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw pytań prowadzących,

−

materiały dydaktyczne,

−

plansze i modele,

−

poradnik górnika.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w zespołach 2-3 osobowych.

Czas trwania zajęć:

−

90 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczestnicy:

−

uczniowie szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie górnik eksploatacji podziemnej.

Przebieg zajęć:
1.  Wprowadzenie.
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3.  Wykonywanie ćwiczenia.

Zadanie dla ucznia:
Na podstawie materiałów otrzymanych od nauczyciela dokonaj szczegółowej analizy

budowy kombajnu chodnikowego. Opisz budowę i zasadę działania poszczególnych zespołów
kombajnu chodnikowego. Narysuj schematy kinematyczne napędów kombajnu. Podczas
rysowania schematów zwróć uwagę na dokładność i staranność wykonania.

Instrukcja do wykonania ćwiczenia:

−

zapoznaj się dokładnie z treścią zadania,

−

przeanalizuj rysunki, schematy i modele które otrzymałeś od nauczyciela,

−

przygotuj przybory do rysowania,

−

opisz budowę i zasadę działania poszczególnych zespołów kombajnu chodnikowego,

−

narysuj schematy kinematyczne napędów kombajnu,

−

przeanalizuj zasadę działania napędów i sprawdź czy nie są one przesztywnione,

−

przeanalizuj jakość wykonanej pracy.

4. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności:

−

uczniowie prezentują swoje prace,

−

nauczyciel analizuje pracę ucznia i omawia mocne i słabe strony,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

Praca domowa:

Odszukaj w literaturze inne rozwiązania napędów kombajnu chodnikowego. Przeanalizuj

zasadę pracy oraz wykonaj schematy kinematyczne odszukanych napędów.

Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Górnik eksploatacji podziemnej 711[02]

Moduł:

Urządzenia górnicze 711[02].Z4

Jednostka modułowa:

Użytkowanie maszyn do urabiania i ładowania urobku

711[02].Z4.04

Temat: Obsługa kombajnu chodnikowego.

Cel ogólny: Sterowanie kombajnem chodnikowym.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać rodzaj kombajnu chodnikowego,

−

scharakteryzować ogólną budowę kombajnu chodnikowego,

−

opisać budowę organu urabiającego ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów
manewrowania głowicą,

−

określić przeznaczenie przycisków na pulpicie sterowania elektrycznego kombajnu,

−

określić przeznaczenie dźwigni do sterowania układem hydraulicznym,

−

podać kolejność czynności przy uruchamianiu kombajnu,

−

uruchomić instalację zraszającą,

−

dokonać wcięcia głowicą urabiającą (czyli umieć sterować jazdą kombajnu),

−

ustabilizować kombajn chodnikowy (czyli umieć sterować ładowarką i stopą stabilizującą),

−

manewrować głowicą urabiającą,

−

określić podstawowe zasady urabiania głowicą urabiającą,

−

odszukać węzły smarownicze w kombajnie,

−

zatrzymać kombajn (także awaryjnie),

−

określić zagrożenia związane z obsługą kombajnów chodnikowych i znać przepisy bhp
dotyczące obsługi kombajnów chodnikowych.

Metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze maszyn urabiających i ładujących),

−

projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów,

−

ćwiczenia praktyczne na stanowisku symulacyjnym.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw pytań prowadzących,

−

instrukcja obsługi maszyny,

−

materiały dydaktyczne,

−

plansze i modele.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują pojedynczo na stanowisku symulacyjnym pod nadzorem prowadzącego

i osoby odpowiedzialnej za stanowisko.

Czas trwania zajęć:

−

180 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczestnicy:

−

uczniowie szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie górnik eksploatacji podziemnej.

Przebieg zajęć:
1.  Wprowadzenie.
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3.  Wykonywanie ćwiczenia.

Zadanie dla ucznia:
Na podstawie materiałów dydaktycznych, instrukcji obsługi oraz zajęć wprowadzających

dokonaj uruchomienia kombajnu chodnikowego, przeprowadź symulację sterowania
kombajnem chodnikowym, a następnie zatrzymaj kombajn. Odszukaj i omów węzły
smarownicze w kombajnie chodnikowym.

Instrukcja do wykonania ćwiczenia:

−

zapoznaj się dokładnie z treścią zadania,

−

przeanalizuj materiały dydaktyczne dotyczące sterowania kombajnem,

−

przejrzyj instrukcję obsługi kombajnu,

−

opisz kolejność wykonywanych przez ciebie czynności podczas uruchamiania i sterowania
kombajnem,

−

zweryfikuj kolejność z prowadzącym ćwiczenia,

−

przeprowadź symulację sterowania kombajnem chodnikowym,

−

omów przeglądy i konserwację kombajny chodnikowego,

−

przeanalizuj jakość wykonanej pracy.

4. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

−

uczniowie sterują kombajnem,

−

nauczyciel analizuje pracę ucznia i omawia mocne i słabe strony,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny pracy.

Praca domowa:

Przygotuj materiały dotyczące obsługi i sterowania kombajnem ścianowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Młotki mechaniczne i urządzenia wiertnicze

5.1.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sklasyfikuj, wskazane przez nauczyciela młotki mechaniczne i wiertarki górnicze na

podstawie opisu ich działania oraz narysuj ich schematy kinematyczne.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikowanie młotków
mechanicznych i wiertarek górniczych na podstawie opisu ich działania. Sprawdź poprawność
narysowanych schematów kinematycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria klasyfikacji młotków i wiertarek,
2)  dokonać analizy działania na podstawie opisów,
3)  rozpoznać rodzaje młotków i wiertarek,
4)  zapisać przy rozpoznanych urządzeniach krótką ich charakterystykę.
5)  narysować schematy kinematyczne wskazanych urządzeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze),

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, przybory do pisania,

−

Poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Zdemontuj i zmontuj, wskazane przez nauczyciela, młotki mechaniczne i wiertarki

obrotowo-udarowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na prawidłową kolejność
wykonywanych czynności podczas demontowania i montowania urządzeń. Należy zwrócić
uwagę na bezwzględne przestrzeganie przepisów bhp zawartych w instrukcji obsługi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych budowę poszczególnych urządzeń,
2)  dokonać na podstawie modelu analizy budowy poszczególnych elementów składowych,
3)  zdemontować wskazane przez nauczyciela urządzenie,
4)  zmontować urządzenie,
5)  zapisać krótką charakterystykę urządzenia urabiającego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze).

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, przybory do pisania,

−

wybrane typy młotków mechanicznych i wiertarek,

−

instrukcje obsługi urządzeń,

−

Poradnik dla ucznia,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Ładowarki urobku

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj, na podstawie opisu budowy wskazaną przez nauczyciela ładowarkę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na trafność rozpoznawanych
ładowarek oraz na wskazane przez uczniów zalety i wady poszczególnych maszyn.
Zweryfikować także należy zakres stosowania rozpoznanych ładowarek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w materiałach dydaktycznych poznane ładowarki,
2)  rozpoznać wskazaną ładowarkę,
3)  opisać zasadę działania rozpoznanych ładowarek,
4)  odszukać  w  Poradniku  bądź  literaturze  zalety  i  wady  ładowarek  oraz  ich  zakres

stosowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze),

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, przybory do pisania,

−

Poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Odszukaj w literaturze możliwe rozwiązania napędów mechanizmów jazdy ładowarek.

Narysuj  schematy  kinematyczne  tych  napędów.  Dodatkowo  odszukaj  i  narysuj  schematy
kinematyczne  napędu  przenośnika  zgrzebłowego  i  napędu  łap  zastosowanych  w  najbardziej
wydajnej  ładowarce  łapowej  i  porównaj  je  ze  schematami  kinematycznymi  napędów
zastosowanych w kombajnie chodnikowym AM-50.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poprawność rysowania
schematów kinematycznych oraz na prawidłowy wybór schematów napędów wybranych do
porównania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w literaturze oraz Poradniku odpowiednie schematy kinematyczne,
2)  przeanalizować zasadę działania napędów,
3)  narysować z pamięci schemat kinematyczny wskazany przez nauczyciela,
4)  opisać budowę danego napędu,
5)  porównać odpowiednie schematy kinematyczne napędów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze).

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania i kreślenia,

−

Poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Maszyny do urabiania

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj, znane Ci, schematy kinematyczne napędów zastosowanych w kombajnie AM-

50. Odszukaj w literaturze inne możliwe rozwiązania tych napędów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poprawność rysowania
schematów kinematycznych, tak aby nie były one przesztywnione.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1)  odszukać w Poradniku odpowiednie schematy kinematyczne,
2)  przeanalizować zasadę działania napędów,
3)  narysować z pamięci schemat kinematyczny wskazany przez nauczyciela,
4)  opisać budowę danego napędu,
5)  przerysować  z  literatury  inne  rozwiązania  konstrukcyjne  napędów  stosowanych

w kombajnach chodnikowych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

pokazu z objaśnieniem (modele i plansze),

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania i kreślenia,

−

Poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj, pokazane przez nauczyciela podczas projekcji filmów, przeźroczy

i foliogramów, mechanizmy posuwu kombajnów ścianowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na trafność rozpoznawania
mechanizmów posuwu kombajnów na podstawie projekcji filmów, przeźroczy i foliogramów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych mechanizmy posuwu stosowane w kombajnach

ścianowych,

2)  dokonać analizy działania posuwu na podstawie opisów,
3)  rozpoznać rodzaj posuwu i sklasyfikować go,
4)  zapisać przy rozpoznanych rodzajach posuwu krótką ich charakterystykę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

projekcja filmów, przeźroczy i foliogramów.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, przybory do pisania,

−

Poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Obsługa i konserwacja maszyn do urabiania i ładowania

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zapoznaj się ze sposobem sterowania kombajnem chodnikowym. Ćwiczenia na

stanowisku symulacyjnym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Podczas ćwiczeń na stanowisku symulacyjnym należy
bezwzględnie zwrócić uwagę na przestrzeganie zasad zawartych w instrukcji obsługi maszyny
oraz przepisów bhp. Czas na wykonanie ćwiczenia ustala nauczyciel.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w Poradniku i zapoznać się z instrukcją dotyczącą sterowania kombajnem,
2)  nauczyć się kolejności wykonywanych czynności podczas sterowania,
3)  wymienić i zapisać z pamięci poszczególne fazy sterowania,
4)  przećwiczyć na stanowisku symulacyjnym sterowanie kombajnem chodnikowym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

projekcja filmów, przeźroczy i foliogramów,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania i kreślenia,

−

instrukcja obsługi maszyny,

−

Poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Zapoznaj się ze sposobem sterowania kombajnem ścianowym. Ćwiczenia na stanowisku

symulacyjnym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odszukać w poradniku i zapoznać się z instrukcją dotyczącą sterowania kombajnem,
2)  nauczyć się kolejności wykonywanych czynności podczas sterowania,
3)  wymienić i zapisać z pamięci poszczególne fazy sterowania,
4)  przećwiczyć na stanowisku symulacyjnym sterowanie kombajnem ścianowym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

projekcja filmów, przeźroczy i foliogramów,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

papier formatu A4,

−

przybory do pisania i kreślenia,

−

instrukcja obsługi maszyny,

−

Poradnik dla ucznia,

−

materiały dydaktyczne,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Zapoznaj się ze sposobem sterowania ładowarką bocznie sypiącą. Zmiana strony

wysypywania urobku. Ćwiczenia na stanowisku symulacyjnym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w Poradniku i zapoznać się z instrukcją dotyczącą sterowania ładowarką

i zmianą strony wysypywania urobku,

2)  nauczyć się kolejności wykonywanych czynności podczas sterowania,
3)  wymienić i zapisać z pamięci poszczególne fazy sterowania,
4)  opisać zmianę strony wysypywania urobku,
5)  przećwiczyć  na  stanowisku  symulacyjnym  sterowanie  ładowarką  oraz  zmianę  strony

wysypywania urobku.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

projekcja filmów, przeźroczy i foliogramów,

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Użytkowanie maszyn do
urabiania i ładowania urobku”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań,

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. c, 5. d, 6. d, 7. b, 8. d, 9. a, 10. a, 11. b,
12. d, 13. c, 14. d, 15. b, 16. b, 17. b, 18. c, 19. b, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Opisać zasadę pracy młotków
mechanicznych i młotów mechanicznych

Opisać budowę młotków mechanicznych

Scharakteryzować elementy składowe
młotków mechanicznych i wiertarek
górniczych

Rozpoznać urządzenia pomocnicze
stosowane przy wierceniu

Rozróżnić typy kombajnów
chodnikowych

Opisać budowę kombajnu chodnikowego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozróżnić podzespoły maszyn
urabiających

Opisać zasadę pracy kombajnów
ścianowych

Opisać budowę kombajnu ścianowego

Określić zakres stosowania maszyn
urabiających

Objaśnić sposób ładowania urobku

Sklasyfikować ładowarki

Opisać sterowanie maszyn urabiających

Scharakteryzować budowę urządzeń
wiertniczych

Określić zasadę działania podzespołów
kombajnu

Rozpoznać maszyny do urabiania

Scharakteryzować budowę podzespołów
kombajnu

Rozpoznać budowę podzespołów
ładowarek

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na typy zadań testowych, jakie będą

w teście.

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  określ  czas  przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  20  zadań  wielokrotnego  wyboru  o  różnym  stopniu  trudności.  Tylko  jedna

odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.

Prawidłową odpowiedź zaznacz X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część – poziom

podstawowy, II część – poziom ponadpodstawowy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 16 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. Przeznacz na ich
rozwiązanie więcej czasu.

9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Młotek mechaniczny to urządzenie urabiające

a) naciskiem statycznym.
b) skrawaniem.
c) udarowo.
d) hydraulicznie.

2. Najczęściej stosowaną w górnictwie energią zasilającą młotki mechaniczne jest energia

a)  elektryczna.
b)  pneumatyczna.
c)  hydrauliczna.
d)  spalinowa.

3. Na rysunku przedstawiono

a)  raczek.
b)  koronkę.
c)  nóż podłużny.
d)  nóż poprzeczny.

4. Urządzenie SMOK to urządzenie

a)  wiercące.
b)  podtrzymujące.
c)  odsysające zwierciny.
d)  urabiające udarowo.

5. Kombajny chodnikowe urabiające cały przekrój wyrobiska równocześnie, to kombajny

frezujące
a)  tarczowe.
b)  łańcuchowe.
c)  głowicowe.
d)  wiercące.

6. W kombajnie chodnikowym AM-50 pracuje

a)  5 silników elektrycznych.
b)  7 silników elektrycznych.
c)  4  silniki elektryczne
d)  6  silników elektrycznych.

7. Obrotnicę i cylindry wychylania pionowego organu urabiającego zastosowano w

a)  kombajnie ścianowym.
b)  kombajnie chodnikowym.
c)  kompleksie CLM.
d)  agregacie urabiającym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Najbardziej rozpowszechnionym posuwem kombajnu jest system

a)  z zastosowaniem zamkniętej pętli łańcucha.
b)  cierny.
c)  cierno-kroczący.
d)  bezcięgnowy.

9. Elementem składowym kombajnu ścianowego nie jest

a)  ładowarka łapowa.
b)  płoza kombajnowa.
c)  ciągnik kombajnu.
d)  organ urabiająco-ładujący.

10. Zakres stosowania kombajnów ścianowych wynosi od

a)  1.1 m do 6,5 m.
b)  1.5 m do 5,5 m.
c)  1.1 m do 5.5 m.
d)  1.5 m do 6,5 m.

11. Zakres stosowania strugów statycznych wynosi od 0,55 m do

a)  1,5 m.
b)  2,0 m.
c)  2,5 m.
d)  1,0 m.

12. Do urabiania pokładów wysokich, stromo zalegających (do 60˚) służy

a)  taran węglowy.
b)  strugołupacz.
c)  kombajn ścianowy.
d)  agregat urabiający.

13. Ciągłym sposobem ładowania charakteryzują się ładowarki

a)  chwytakowe.
b)  czerpakowe.
c)  łapowe.
d)  zgarniakowe.

14. Ładowarką łyżkową nie jest ładowarka

a)  zasięrzutna.
b)  bocznie sypiąca.
c)  do pobierki spągu.
d)  chwytakowa.

15. Jako pierwszy napęd w kombajnie należy uruchomić

a)  silniki napędu gąsienic.
b)  silnik agregatu hydraulicznego.
c)  silnik napędu organu urabiającego.
d)  silniki napędu ładowarki i podawarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Na zamieszczonym rysunku numerem 11 oznaczony jest

a)  centralizator stały,
b)  centralizator ruchomy.
c)  prowadnica.
d)  śruba posuwu.

17. Na schemacie kinematycznym napędu gąsienicy kombajnu chodnikowego numerem

4 oznaczono

a)  przekładnię ślimakową.
b)  przekładnię planetarną.
c)  koło napędowe.
d)  koło zwrotne z mechanizmem

napinania.

18. Na rysunku przedstawiono

a)  kompleks CLM.
b)  budowę zmechanizowaną.
c)  agregat urabiający.
d)  strug statyczny.

19. Poziome koło napędowe dostosowane do współpracy ze specjalną pionową zębatką

drabinkową  mocowaną  przegubowo  do  zastawek  przenośnika  ścianowego  zastosowano
w mechanizmie posuwu kombajnu typu
a)  BP EICOTRACK.
b)  BP POLTRAK.
c)  ROLL-RACK.
d)  DYNATRACK.

20. Na rysunku przedstawiono mechanizm

a) podnoszenia czerpaka
b) zabezpieczający przed poślizgiem

kołyski.

c) centrujący.
d) jazdy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ………………………………………………………………………………..

Użytkowanie maszyn do urabiania i ładowania urobku

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Użytkowanie maszyn do
urabiania i ładowania urobku”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań,

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. d, 4. d, 5. c, 6. b, 7. b, 8. a, 9. b, 10. c, 11. a,
12. c, 13. b, 14. b, 15. b, 16. d, 17. d, 18. c, 19. a, 20. a.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Scharakteryzować elementy składowe
młotków mechanicznych i wiertarek
górniczych

Opisać budowę młotków mechanicznych

Scharakteryzować elementy składowe
młotków i młotów mechanicznych

Rozróżnić sterowanie maszyn ładujących

Rozróżnić urządzenia do wiercenia

Wyjaśnić sterowanie maszyn urabiających

Opisać sterowanie maszyn urabiających

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scharakteryzować środki odstawy
chodnikowej

Scharakteryzować elementy składowe
kombajnów ścianowych

Objaśnić zasadę pracy maszyn urabiających

Opisać zasadę pracy strugowych systemów
mechanizacyjnych

Scharakteryzować elementy składowe
strugowych systemów mechanizacyjnych

Opisać budowę ładowarek

Opisać zasadę pracy ładowarek

Scharakteryzować budowę ładowarek

Scharakteryzować elementy składowe
młotków i młotów mechanicznych

Określić budowę urządzeń wiertniczych

Rozpoznać maszyny do urabiania

Scharakteryzować budowę podzespołów
kombajnu

Scharakteryzować elementy składowe
kombajnów ścianowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

będą w teście.

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  20  zadań  o  różnym  stopniu  trudności.  Wszystkie  zadania  są  zadaniami

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi –zaznacz prawidłową

odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część – poziom

podstawowy, II część – poziom ponadpodstawowy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 16–20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. Przeznacz na ich
rozwiązanie więcej czasu.

9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Na rysunku przedstawiono narzędzie urabiające

a) wiertarki obrotowej.

b)  młotka mechanicznego.
c)   wiertarki udarowej.
d)  struga statycznego.

2. W czerpaku ładowarki do pobierki spągu zastosowano młotki napędzane energią

a)  elektryczną.
b)  hydrauliczną.
c)  spalinową.
d)  pneumatyczną.

3. Najmniejszą bezwładność ma rozrząd zaworowy

a)  kulkowy.
b)  kołnierzowy.
c)  płytkowy.
d)  z płytką wahliwą.

4. Sterowanie nożne i ręczne zastosowano w ładowarce

a)  zasięrzutnej.
b)  bocznie sypiącej.
c)  łapowej.
d)  do pobierki spągu.

5. Urządzenie wiertnicze do głębienia szybów przedstawione na rysunku to

a) urządzenie SKAŁA.
b) wiertnica wielkośrednicowa

SALZGITTER.

c) zespół wiertniczy ZWS-3.
d) urządzenie KS-2u.

6. Uruchomienie ładowarki i podawarki kombajnu musi być poprzedzone uruchomieniem

a)  organu urabiającego.
b)  podawarki dołącznej.
c)  instalacji zraszającej.
d)  instalacji odpylającej.

7. Sygnał dźwiękowy w kombajnie chodnikowym (buczek), działa samoczynnie, przed

każdorazowym uruchomieniem

a)  ładowarki i podawarki.
b)  organu urabiającego.
c)  agregatu hydraulicznego.
d)  stopy stabilizującej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Przenośnik mostowy jest to

a)  ogniwo pośrednie między kombajnem a dalszymi środkami odstawy.
b)  krótki przenośnik zgrzebłowy wewnątrz kombajnu chodnikowego.
c)  przenośnik stanowiący trasę jazdy kombajnu ścianowego.
d)  przenośnik służący do dostawy materiałów przy drążeniu chodnika.

9. Przedstawione na rysunku narzędzia urabiające to noże

a)  styczne.
b)  promieniowe.
c)  przyspągowe.
d)  przystropowe.

10. Maszyną nie urabiającą na zasadzie strugania jest

a)  agregat urabiający.
b)  taran węglowy.
c)  kombajn ścianowy.
d)  kompleks CLM.

11. Kompleks ciągłego urabiania jest to urządzenie

a)  urabiająco-ładująco-transportujące.
b)  urabiająco-ładujące.
c)  urabiające i zabezpieczające strop wyrobiska.
d)  wiercące.

12. Do samoczynnego przestawienia głowicy strugowej służy nóż

a)  przystropowy.
b)  czołowy.
c)  wyprzedzający.
d)  przyspągowy.

13. Centralnie umieszczoną podawarkę w postaci krótkiego przenośnika zgrzebłowego

zastosowano w ładowarkach
a)  czerpakowych.
b)  łapowych.
c)  zgarniakowych.
d)  chwytakowych.

14. Ładowarką urabiającą spąg wyrobiska jest ładowarka

a)  ŁZK – 6p.
b)  NIWKA.
c)  ŁBS 1200.
d)  KS-2u.

15. Mechanizm centrujący zastosowano w ładowarkach

a)  bocznie sypiących,
b)  zasięrzutnych.
c)  łapowych.
d)  chwytakowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Rozrząd zaworowy kołnierzowy przedstawiony jest na rysunku

a)  a.
b)  c.
c)  b.
d)  d.

17. Na rysunku element oznaczony numerem 6 to

a)  silnik napędu żerdzi.
b)  centralizator stały.
c)  chwyt żerdzi.
d)  klucz pneumatyczny.

18. Na rysunku przedstawiono

a)  kompleks CLM.
b)  budowę zmechanizowaną.
c)  agregat urabiający.
d)  strug statyczny.

19. Pionowe koło napędowe dostosowane do współpracy ze specjalną poziomą zębatką

drabinkową mocowaną do zastawek przenośnika ścianowego zastosowano w mechanizmie
posuwu kombajnu typu
a)  BP EICOTRACK.
b)  BP POLTRAK.
c)  ROLL-RACK.
d)  DYNATRACK.

20. Na rysunku przedstawiono schemat kinematyczny

a) głowicy ramionowej kombajnu

ścianowego.

b) napędu podawarki zgrzebłowej.
c) mechanizmu jazdy ładowarki

kołowej.

d) wiertarki górniczej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………………………………..

Użytkowanie maszyn do urabiania i ładowania urobku

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Antoniak J.: Maszyny górnicze. Cz.II. Wydawnictwo „Śląsk”. K-ce 1980

Broen A.: Górnicze ładowarki chodnikowe. Wydawnictwo „Śląsk”. K-ce 1976

Broen A.: Kombajny chodnikowe. Śląskie Wydawnictwo Techniczne. K-ce 1993

Jaszczuk M., Chodura J., Siwiec J.: Obliczanie parametrów pracy ścianowych maszyn
urabiających. Skrypty uczelniane nr 1785. G-ce 1993

Jaszczuk M.: Ścianowe systemy mechanizacyjne. Wydawnictwo naukowe „Śląska”.
K-ce 2007

Katalogi firmowe maszyn do urabiania

Opolski T, Antoniak J., Rynik J.: Maszyny do urabiania i ładowania w kopalniach
podziemnych T.1,2,3. Wydawnictwa uczelniane. Lublin 1980

Warachim W., Maciejczyk J.: Ścianowe kombajny węglowe. Śląskie Wydawnictwo
Techniczne. K-ce 1993

Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy,
prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego
w podziemnych zakładach górniczych + Załączniki. SITG. Katowice 2006

10. Czasopisma: Wiadomości Górnicze, Przegląd Górniczy, Bezpieczeństwo Pracy

i Ochrony Środowiska w Górnictwie, Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

11. http://images.google.pl/imghp

Literatura Metodyczna
1. Krogulec-Sobowiec M., Rudziński M.: Poradnik dla autorów pakietów edukacyjnych.

KOWEZiU, Warszawa 2003

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia

Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

3. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Instytut Technologii

Eksploatacji, Radom 1998