Budowa i funkcje białek w organiazmach żywych
BIAŁKA - największa grupa związków organicznych, podstawowe jednostki budulcowe.
Monomerami białek są aminokwasy zbudowane z C, H, O, N, S.
W białkach występuje 20 aminokwasów. Wspólną ich cechą jest obecność gruby
karboksylowej – COOH i grupy aminowej – NH2. Resztę aminokwasową – R stanowi
łańcuch boczny charakterystyczny dla poszczególnych aminokwasów.
W cząsteczce białka sąsiadujące ze sobą aminokwasy połączone są wiązaniami
peptydowymi.
STRUKTURA I RZĘDOWA – rodzaj i kolejność aminokwasów w łańcuchu białkowym jest
warunkowana
Genetycznie i decyduje o własnościach chemicznych i fizycznych.
STRUKTURA II RZĘDOWA – powstaje w wyniku oddzielenia między O a H w obrębie
wiązania.
Wyróżnia się stronę L – helisy (alfa helisy) dla pojedynczych łańcuchów, B -
harmonijki (beta – harmonijki) dla białek zbudowanych co najmniej z 2
łańcuchów peptydowych.
STRUKTURA III RZĘDOWA – powstaje w wyniku skręcenia L – helisy lub B- harmonijki
co uwarunkowane
jest oddziaływaniem między grupami bocznymi aminokwasów w łańcuchu.
- decyduje o jego właściwościach biologicznych. Jego zniszczenie powoduje
inaktywację białka.
STRUKTURA IV RZĘDOWA – utworzona przez kilka łańcuchów peptydowych struktury
III rzędowej
połączonych ze sobą i stanowiących funkcjonalną całość.
np. hemoglobina.
BIAŁKA PROSTE:
PROTEINY – NIE ROZPUSZCZALNE W WODZIE
SFEROPROTEINY SKLEROPROTEINY
1
