Normalizacja struktury bazy 

danych 

Dr inż. Andrzej Czerepicki 

Problem optymalizacji struktury BD 

• Ten sam model ER (związków encji) może być 

przekształcony na różne modele relacyjne 

• Jak sprawdzić czy wybrana struktura bazy jest 

optymalna? 

 

Normalizacja struktury BD 

• Normalizacja  - proces iteracyjny 

przekształcenia struktury bazy danych w celu 
uzyskania struktury optymalnej 

– Iteracyjność procesu polega na stopniowej 

dekompozycji struktury BD w celu optymalizacji 
związków 

– Cel normalizacji: redukcji nadmiarowości struktury 

bazy danych 

Warunki normalizacji 

• Normalizacja nie może powodować utraty 

informacji przechowywanej w bazie danych 

– Nie może dojść do eliminacji atrybutów lub 

związków obecnych w modelu ER 

• Normalizacja nie może stosować związków 

pomiędzy tabelami typu „wielu-do-wielu” 
(dozwolone 1:N oraz 1:1) 

Postacie normalne bazy danych 

1PN (pierwsza postać normalna) 

2PN (druga postać normalna) 

3PN (trzecia postać normalna) 

4PN (czwarta postać normalna) 

5PN (piąta postać normalna) 

Struktura bazy nie normalizowanej 

Pierwsza postać normalna (1PN) 

• Każda kolumna w tabeli musi zawierać dane 

które są niepodzielne 

Druga postać normalna (2PN) 

• Każda kolumna w tabeli jest w pełni zależna od 

klucza głównego tabeli (wszystkich jego 
kolumn) 

– Kluczem głównym jest para kolumn { Kod, Indeks }. 

Kolumna Przedmiot zależy tylko od kolumny Kod, 
czyli nie od całego indeksu lecz od pewnej jego 
części. Tak samo jak kolumna Student zależy tylko 
od Indeks. Dlatego należy podzielić tabelę na trzy. 
 

Druga postać normalna (2PN) c.d. 

Trzecia postać normalna (3PN) 

• Każda kolumna tabeli zależy tylko od klucza 

głównego i nie zależy od pozostałych kolumn 

– W tabeli Zajęcia kolumny Indeks i Grupa są 

powiązane.  Powoduje to nadmiarowość wierszy w 
tabeli Zajęcia.  Rozwiązać problem można dodając 
kolumnę Grupa do tabeli Studenci. 
 

Trzecia postać normalna (3PN) c.d. 

4. oraz 5. postacie normalne 

• 4PN i 5PN – optymalizacja złożonych relacji 

(jeśli A zależy od B, zaś B zależy od C -> wynika 
że A zależy od C itp.) 

• W praktyce stosują się rzadko ze względu na 

nadmierną komplikację struktury bazy danych. 
 

Podsumowanie 

• Normalizacja pozwala uzyskać optymalną 

strukturę bazy danych z punktu widzenia teorii 

• W praktyce nadmiarowość struktury bazy jest 

stosowana w celu: 

– Zapewnienia większego bezpieczeństwa danych 
– Uproszczenia algorytmów przetwarzania danych 
– Przyspieszenia przetwarzania danych 

• Większość BD powinna spełniać warunki 3PN