Kierunek i poziom studiów:

Uniwersytet Śląski w Katowicach

str. 1

Wydział Biologii i Ochrony Środowiska

Kierunek i poziom studiów: Biotechnologia, poziom pierwszy
Sylabus modułu: Techniki analizy tkanek roślinnych i zwierzęcych

kod modułu: 1BT_42

1. Informacje ogólne

koordynator modułu

dr hab. Magdalena Rost-Roszkowska

rok akademicki

2013/2014

Semestr

III (zimowy)

forma studiów

stacjonarne

sposób ustalania oceny
końcowej modułu

Ocena końcowa modułu ustalana jest na postawie ocen z laboratorium (0,5) oraz
z zaliczenia pisemnego z wykładów (0,5).
Na ocenę z laboratorium składać się będą: ocena ze sprawozdania pisemnego z pracy
laboratoryjnej (0,5) oraz ocena ciągła umiejętności praktycznych studenta (0,5).

informacje dodatkowe

Problemy pojawiające się w trakcie pracy własnej studenta, bądź w trakcie wykładów
i laboratoriów mogą być wyjaśniane i omawiane podczas konsultacji z osobami
prowadzącymi przedmiot.

Liczba punktów ECTS

2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta

nazwa

Kod

Wykład

1BT_42_fs_1

prowadzący

dr hab. Magdalena Rost-Roszkowska; dr hab. prof. UŚ Ewa Kurczyńska,

grupa(-y)

Studenci II roku studiów I stopnia

treści zajęć

1. Podstawy technik histologicznych wykorzystywanych w analizie tkanek.
2. Podstawy mikroskopii elektronowej.
3. Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej.
4. Cechy tkanek roślinnych.
5. Techniki analizy tkanek roślinnych

metody
prowadzenia
zajęć

jak w opisie modułu

liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)

liczba godzin
pracy własnej
studenta

opis pracy
własnej studenta

Praca z podręcznikiem (literatura obowiązkowa oraz uzupełniająca) w celu uzupełnienia
wiedzy przekazanej przez prowadzącego na wykładach, a także przygotowanie merytoryczne
do pisemnego zaliczenia końcowego

organizacja zajęć 5 wykładów po 2h, Aula WBiOŚ, ul. Bankowa 9
literatura
obowiązkowa

1. Zabel M. Immunocytochemia. PWN, Warszawa, 1990.
2. Kurczyńska E., Borowska-Wykręt D. Mikroskopia świetlna w badaniach komórki roślinnej.

Ćwiczenia. PWN Warszawa, 2007.

literatura
uzupełniająca

1. Zhu L., Chun J. Apoptosis detection and assai methods. Biotechniques Books, Eaton

Publishing, 1998.

2. Naish S.J., Boenisch T., Farmilo A.J., Stead R.H. Immunochemical staining methods. Dako

Corporation, Carpinteria, California, USA, 1989.

3. Starz H. Immunohistochemistry on paraffin sections. Git Verlag GmbH, Darmstadt, 1991.
4. Dykstra M.J. Biological electron microscopy. Theory, techniques and troubleshooting.

Uniwersytet Śląski w Katowicach

str. 2

Wydział Biologii i Ochrony Środowiska

Plenum Press, New York & London, 1992.

5. Wróbel B., Zienkiewicz K., Smoliński D.J., Niedojadło J., Świdziński M. Podstawy mikroskopii

elektronowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, 2005.

6. Litwin J.A., Gajda M. Podstawy technik mikroskopowych. Wyd. UJ, Kraków, 2011.
7. Bagiński S. Technika mikroskopowa. PWN. 1965.

adres strony
www zajęć

informacje
dodatkowe

Na każdym wykładzie studenci otrzymają od osoby prowadzącej dodatkową literaturę pod
postacią artykułów popularno-naukowych oraz schematów prezentowanych w trakcie
wykładów o konkretnej tematyce.

nazwa

Kod

Laboratorium

1BT_42_fs_2

Prowadzący

dr hab. Magdalena Rost-Roszkowska, dr Izabela Poprawa, dr Elwira Swadźba, dr Izabela
Potocka, dr Izabela Dobrowolska, dr Ewa Mazur, dr Justyna Wróbel-Marek, mgr Katarzyna
Kulińska-Łukaszek

grupa(-y)

Studenci II roku studiów I stopnia

treści zajęć

1. Utrwalanie tkanek zwierzęcych dla potrzeb mikroskopii świetlnej (skrawki parafinowe).
2. Podstawowe barwienia histologiczne na skrawkach parafinowych.
3. Utrwalanie i przeprowadzanie tkanek zwierzęcych i roślinnych dla potrzeb transmisyjnej

mikroskopii elektronowej.

4. Wykorzystanie kriostatu w technikach histologicznych. Podstawowe barwienia

immunohistochemiczne/fluorescencyjne.

5. Wykorzystanie skrawków eponowych oraz histokrylowych w analizie tkanek zwierzęcych z

wykorzystaniem mikroskopii świetlnej.

6. Rodzaje preparatów z tkanek roślinnych i preparatyka przyżyciowa.
7. Metody analizy drewna.
8. Mikroskopia konfokalna w analizie tkanek roślinnych.
9. Sporządzanie skrawków woskowych i żywic akrylowych z różnych tkanek roślinnych.
10. Detekcja tkanek roślinnych (na skrawkach) z wykorzystaniem barwień podstawowych

metody
prowadzenia
zajęć

jak w opisie modułu

liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)

liczba godzin
pracy własnej
studenta

opis pracy
własnej studenta

Przyswojenie wiedzy przekazanej przez prowadzącego – uzupełnienie wiadomości z lektury
obowiązkowej, a także do sprawnego dyskutowania problematyki związanej z laboratorium;
przygotowanie pisemnego sprawozdania z ćwiczeń laboratoryjnych z notatek wykonywanych
podczas zajęć oraz w oparciu o dostępną literaturę.

organizacja zajęć 10 laboratoriów x 5h = 50h/grupa; 5 x laboratorium prowadzone przez KHiEZ, ul. Bankowa 9,

sala 5 (parter) oraz 5 x laboratorium prowadzone przez ZBK, ul. Jagiellońska 28, sala A-22
(parter) oraz sala B-107 (I piętro)

literatura
obowiązkowa

1. Zabel M. Immunocytochemia. PWN, Warszawa, 1990.
2. Kurczyńska E., Borowska-Wykręt D. Mikroskopia świetlna w badaniach komórki roślinnej.

Ćwiczenia. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 2007.

literatura
uzupełniająca

1. Zhu L., Chun J. Apoptosis detection and assai methods. Biotechniques Books, Eaton

Publishing, 1998.

2. Naish S.J., Boenisch T., Farmilo A.J., Stead R.H. Immunochemical staining methods. Dako

Corporation, Carpinteria, California, USA, 1989.

Uniwersytet Śląski w Katowicach

str. 3

Wydział Biologii i Ochrony Środowiska

3. Starz H. Immunohistochemistry on paraffin sections. Git Verlag GmbH, Darmstadt, 1991.
4. Dykstra M.J. Biological electron microscopy. Theory, techniques and troubleshooting.

Plenum Press, New York & London, 1992.

5. Wróbel B., Zienkiewicz K., Smoliński D.J., Niedojadło J., Świdziński M. Podstawy mikroskopii

elektronowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, 2005.

6. Litwin J.A., Gajda M. Podstawy technik mikroskopowych. Wydawnictwo Uniwersytetu

Jagiellońskiego, Kraków, 2011.

7. Bagiński S. Technika mikroskopowa. PWN. 1965.

adres strony
www zajęć

informacje
dodatkowe

Na każdych zajęciach laboratoryjnych studenci otrzymają od osoby prowadzącej protokoły
jako instrukcje do przeprowadzanych reakcji oraz/lub karty pracy, a także artykuły popularno-
naukowe dotyczące tematyki zajęć.

nazwa

Kod

Konsultacje

1BT_42_fs_3

Prowadzący

dr hab. prof. UŚ Ewa Kurczyńska, dr hab. Magdalena Rost-Roszkowska, dr Izabela Poprawa, dr
Elwira Swadźba, dr Izabela Potocka, dr Izabela Dobrowolska, dr Ewa Mazur, dr Justyna
Wróbel-Marek, mgr Katarzyna Kulińska-Łukaszek

grupa(-y)

Studenci II roku studiów I stopnia

treści zajęć

Rozwiązywanie problemów postawionych przez studenta

metody
prowadzenia
zajęć

jak w opisie modułu

liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)

liczba godzin
pracy własnej
studenta

opis pracy
własnej studenta

organizacja zajęć Konsultacje odbywają się w wyznaczonych przez prowadzącego godzinach.
literatura
obowiązkowa

1. Zabel M. Immunocytochemia. PWN, Warszawa, 1990.
2. Kurczyńska E., Borowska-Wykręt D. Mikroskopia świetlna w badaniach komórki roślinnej.

Ćwiczenia. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 2007.

literatura
uzupełniająca

1. Zhu L., Chun J. Apoptosis detection and assai methods. Biotechniques Books, Eaton

Publishing, 1998.

2. Naish S.J., Boenisch T., Farmilo A.J., Stead R.H. Immunochemical staining methods. Dako

Corporation, Carpinteria, California, USA, 1989.

3. Starz H. Immunohistochemistry on paraffin sections. Git Verlag GmbH, Darmstadt, 1991.
4. Dykstra M.J. Biological electron microscopy. Theory, techniques and troubleshooting.

Plenum Press, New York & London, 1992.

5. Wróbel B., Zienkiewicz K., Smoliński D.J., Niedojadło J., Świdziński M. Podstawy mikroskopii

elektronowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, 2005.

6. Litwin J.A., Gajda M. Podstawy technik mikroskopowych. Wyd. UJ, Kraków, 2011.
7. Bagiński S. Technika mikroskopowa. PWN. 1965.

adres strony
www zajęć

informacje
dodatkowe

Uniwersytet Śląski w Katowicach

str. 4

Wydział Biologii i Ochrony Środowiska

3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu

Nazwa

Kod

Sprawozdanie pisemne z pracy laboratoryjnej

1BT_42_w_1

kod(-y) zajęć

1BT_42_fs02

osoba(-y)
przeprowadzająca(-e)
weryfikację

dr hab. Magdalena Rost-Roszkowska, dr Izabela Poprawa, dr Elwira Swadźba, dr Izabela
Potocka, dr Izabela Dobrowolska, dr Ewa Mazur, dr Justyna Wróbel-Marek, mgr
Katarzyna Kulińska-Łukaszek

grupa(-y)

Studenci II roku studiów I stopnia

wymagania
merytoryczne

Podstawowe wiadomości związane z tematyką każdych zajęć (podawane każdorazowo
na zajęciach przez osobę prowadzącą zajęcia), które umożliwią sprawną umiejętność
identyfikowania obserwowanych struktur, przeprowadzania przewidzianych
reakcji/barwień oraz dyskutowania problematyki poruszanej przez prowadzącego.

kryteria oceny

bdb – student definiuje oraz wykorzystuje pojęcia związane z technikami
histologicznymi, charakteryzuje różnorodne metody analizy tkanek przy wykorzystaniu
mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego oraz elektronowego, przeprowadza
obserwacje mikroskopowe przygotowanych preparatów, formułuje opinie oraz wnioski
wynikające z pracy w laboratorium histologicznym;
db - student definiuje oraz wykorzystuje wybrane pojęcia związane z technikami
histologicznymi, charakteryzuje podstawowe wybrane metody analizy tkanek przy
wykorzystaniu mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego oraz elektronowego,
przeprowadza obserwacje mikroskopowe przygotowanych preparatów, jednak przy
pomocy prowadzącego, formułuje jedynie pojedyncze wnioski wynikające z pracy w
laboratorium histologicznym;
dst - student jedynie definiuje wybrane pojęcia związane z technikami histologicznymi,
wykazuje problemy z charakterystyką podstawowych metod analizy tkanek przy
wykorzystaniu mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego oraz elektronowego,
wykazuje problemy z przeprowadzania obserwacji mikroskopowych przygotowanych
preparatów, nawet przy pomocy prowadzącego, formułuje jedynie pojedyncze wnioski
wynikające z pracy w laboratorium histologicznym;
ndst – student nie definiuje pojęć związanych z technikami histologicznymi, wykazuje
problemy z charakterystyką podstawowych metod analizy tkanek przy wykorzystaniu
mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego oraz elektronowego, nie potrafi
przeprowadzać obserwacji mikroskopowych przygotowanych preparatów, nawet przy
pomocy prowadzącego, nie potrafi wyciągać wniosków wynikających z pracy w
laboratorium histologicznym.

przebieg procesu
weryfikacji

Na każdych zajęciach laboratoryjnych studenci będą wypełniali odpowiednie karty
pracy lub przygotowywali sprawozdanie pisemne (na podstawie obserwacji i notatek z
przeprowadzonych obserwacji).

informacje dodatkowe

Nazwa

Kod

Ocena ciągła umiejętności praktycznych

1BT_42_w_2

kod(-y) zajęć

1BT_42_fs_2,

osoba(-y)
przeprowadzająca(-e)
weryfikację

dr hab. Magdalena Rost-Roszkowska, dr Izabela Poprawa, dr Elwira Swadźba, dr Izabela
Potocka, dr Izabela Dobrowolska, dr Ewa Mazur, dr Justyna Wróbel-Marek, mgr
Katarzyna Kulińska-Łukaszek

grupa(-y)

Studenci II roku studiów I stopnia

wymagania
merytoryczne

Podstawowe wiadomości związane z tematyką każdych zajęć (podawane każdorazowo
na zajęciach poprzednich przez osobę prowadzącą zajęcia), które umożliwią sprawną
umiejętność identyfikowania obserwowanych struktur, przeprowadzania konkretnych
reakcji/barwień oraz dyskutowania problematyki poruszanej przez prowadzącego.

Uniwersytet Śląski w Katowicach

str. 5

Wydział Biologii i Ochrony Środowiska

kryteria oceny

bdb – student identyfikuje podstawowe techniki analizy tkanek roślinnych i
zwierzęcych, charakteryzuje różnorodne metody analizy tkanek przy wykorzystaniu
mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego oraz elektronowego, stosuje podstawowe
techniki analizy tkanek roślinnych i zwierzęcych po opieką prowadzącego,
przeprowadza obserwacje mikroskopowe przygotowanych preparatów, dyskutuje
możliwości wykorzystania poznanych technik histologicznych w biotechnologii i
dziedzinach pokrewnych;
db - student identyfikuje podstawowe techniki analizy tkanek roślinnych i zwierzęcych,
charakteryzuje różnorodne metody analizy tkanek przy wykorzystaniu mikroskopu
świetlnego, fluorescencyjnego oraz elektronowego, stosuje jedynie nieliczne z
podstawowych technik analizy tkanek roślinnych i zwierzęcych po opieką
prowadzącego, przeprowadza obserwacje mikroskopowe przygotowanych preparatów,
jednak nie dyskutuje możliwości wykorzystania poznanych technik histologicznych w
biotechnologii i dziedzinach pokrewnych;
dst – student wykazuje problemy z identyfikowaniem podstawowych technik analizy
tkanek roślinnych i zwierzęcych, charakteryzuje nieliczne metody analizy tkanek przy
wykorzystaniu mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego oraz elektronowego,
wykazuje problemy w stosowaniu podstawowych techniki analizy tkanek roślinnych i
zwierzęcych po opieką prowadzącego, przeprowadza obserwacje mikroskopowe
przygotowanych preparatów pod opieką prowadzącego, nie dyskutuje możliwości
wykorzystania poznanych technik histologicznych w biotechnologii i dziedzinach
pokrewnych;
ndst - student nie identyfikuje podstawowych technik analizy tkanek roślinnych i
zwierzęcych, nie potrafi scharakteryzować i opisać podstawowych metod analizy
tkanek przy wykorzystaniu mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego oraz
elektronowego, nie potrafi lub wykazuje duże problemy z zastosowaniem
podstawowych technik analizy tkanek roślinnych i zwierzęcych nawet po opieką
prowadzącego, wykazuje problemy z przeprowadzaniem obserwacji mikroskopowych,
nie dyskutuje możliwości wykorzystania poznanych technik histologicznych w
biotechnologii i dziedzinach pokrewnych.

przebieg procesu
weryfikacji

Na każdych zajęciach osoba prowadząca będzie oceniała umiejętności praktyczne
studenta: umiejętność posługiwania się mikroskopem, ocena jakości reakcji oraz
preparatów wykonanych przez studenta, ocena umiejętności identyfikowania
obserwowanych na preparatach struktur.

informacje dodatkowe

Nazwa

Kod

Zaliczenie pisemne

1BT_42_w_3

kod(-y) zajęć

1BT_42_fs_1, 1BT_42_fs_3

osoba(-y)
przeprowadzająca(-e)
weryfikację

dr hab. Magdalena Rost-Roszkowska; dr hab. prof. UŚ Ewa Kurczyńska

grupa(-y)

Studenci II roku studiów I stopnia

wymagania
merytoryczne

Wiedza z zakresu zarówno laboratorium, jak i wykładów wzbogacona informacjami z
literatury: specjalistyczna wiedza dotycząca klasyfikacji metod analizy tkanek roślinnych
i zwierzęcych, podstawowe terminy i definicje związane z technikami analizy
histologicznej, a także z budową i podstawowymi zasadami działania sprzętu
wykorzystywanego w laboratorium histologicznym, znajomość różnic w przygotowaniu
tkanek roślinnych i zwierzęcych do analizy histologicznej, a także umiejętność
identyfikacji badanych struktur w analizowanym materiale biologicznym przy
wykorzystaniu odpowiedniego mikroskopu (świetlny, fluorescencyjny, elektronowy),
znajomość pracy mikroskopu fluorescencyjnego oraz transmisyjnego mikroskopu
elektronowego.

Uniwersytet Śląski w Katowicach

str. 6

Wydział Biologii i Ochrony Środowiska

kryteria oceny

bdb – student definiuje oraz wykorzystuje pojęcia związane z technikami
histologicznymi, identyfikuje podstawowe techniki analizy tkanek roślinnych i
zwierzęcych, charakteryzuje różnorodne metody analizy tkanek przy wykorzystaniu
mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego oraz elektronowego, dyskutuje możliwości
wykorzystania poznanych technik histologicznych w biotechnologii i dziedzinach
pokrewnych;
db - student definiuje i wykorzystuje wybrane pojęcia związane z technikami
histologicznymi, identyfikuje wybrane z podstawowych technik analizy tkanek
roślinnych i zwierzęcych, charakteryzuje wybrane metody analizy tkanek przy
wykorzystaniu mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego oraz elektronowego,
wykazuje problemy w dyskutowaniu możliwości wykorzystania poznanych technik
histologicznych w biotechnologii i dziedzinach pokrewnych;
dst - student jedynie definiuje, jednak nie wykorzystuje wybranych pojęć związanych z
technikami histologicznymi, identyfikuje wybrane z podstawowych technik analizy
tkanek roślinnych i zwierzęcych, nie potrafi scharakteryzować wybranych metod analizy
tkanek przy wykorzystaniu mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego oraz
elektronowego, wykazuje problemy w dyskutowaniu możliwości wykorzystania
poznanych technik histologicznych w biotechnologii i dziedzinach pokrewnych;
ndst - student nie definiuje i nie wykorzystuje pojęć związanych z technikami
histologicznymi, nie potrafi identyfikować podstawowych technik analizy tkanek
roślinnych i zwierzęcych, ani charakteryzować wybranych metod analizy tkanek przy
wykorzystaniu mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego oraz elektronowego, nie
dyskutuje możliwości wykorzystania poznanych technik histologicznych w
biotechnologii i dziedzinach pokrewnych.

Przewidywane są również oceny + db (4,5) i +dst (3,5)
Skala procentowa klasyfikacji:
poniżej 55% - ndst
55 -65% - dst
66-70% - +dst
71-80% - dobry
81-90% - +dobry

90 – bardzo dobry

przebieg procesu
weryfikacji

Końcowe zaliczenie będzie miało charakter opisowy: sprawdzona będzie zarówno
wiedza, jak i umiejętności zdobyte w trakcie zajęć laboratoryjnych z przedmiotu. Zakres
materiału: wiedza przekazana podczas zajęć przez osobę prowadzącą laboratorium
oraz wykład z danej tematyki, praca z podręcznikiem i literaturą uzupełniającą,
korzystanie z konsultacji. Czas trwania egzaminu 1,5h.

informacje dodatkowe