background image

      

12 powodów złego działania systemu 

ISO 9001:2008

Wersja: 3.0

-----

(c) 2006-2009  Rafał Tochman

Udziela się zezwolenia na kopiowanie, rozpowszechniania i modyfikację tego dokumentu zgodnie z zasadami Licencji GNU Wolnej 

Dokumentacji w wersji 1.2 lub dowolnej późniejszej wersji opublikowanej przez Free Software Foundation; bez Części Stałych, bez Treści 

Przedniej Okładki oraz bez Treści Tylnej Okładki.

Kopia licencji znajduje się pod adresem:

http://www.gnu.org/licenses/fdl.txt

Nieoficjalne polskie tłumaczenie:

http://gnu.org.pl/text/gfdl12-pl.html

Raport opracowany na podstawie tekstu Sławomira Wawaka (http://mfiles.pl/pl/index.php/Dlaczego_ISO_nie_dzia%C5%82a), 

udostępnionego na licencji GNU FDL.

-----

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

Spis treści:

Wstęp

 

                                                                                                                                  

 

 

.................................................................................................................................

 

 3  

POWÓD 1: Nieznajomość normy wśród kierownictwa

 

                                                     

 

 

....................................................

 

 4  

POWÓD 2: Brak zaangażowania kierownictwa

 

                                                                 

 

 

................................................................

 

 5  

POWÓD 3: Brak znajomości normy ISO 9001:2008 przez pełnomocnika

 

                       

 

 

......................

 

 7  

POWÓD 4: Brak wiedzy z zakresu organizacji i zarządzania

 

                                           

 

 

..........................................

 

 9  

POWÓD 5: Wiara, że wystarczą procedury, by wszystko działało

 

                                 

 

 

................................

 

 10

   

POWÓD 6: Brak skutecznego nadzoru nad dokumentacją

 

                                              

 

 

.............................................

 

 12

   

POWÓD 7: Nieprzestrzeganie wytycznych zawartych w procedurach i instrukcjach

 

     

   

....

   13

   

POWÓD 8: Nadinterpretacja normy, schematyzm i usztywnienie systemu

 

                    

 

 

...................

 

 14

   

POWÓD 9: Niewystarczająca znajomość normy wśród piszących procedury

 

                

 

 

...............

 

 16

   

POWÓD 10: Niechęć do formalnego zgłaszania potrzeb zmian w procedurach

 

             

 

 

............

 

 18

   

POWÓD 11: Niewystarczające uprawnienia pełnomocnika ds. zarządzania jakością

 

    

   

...

   19

   

POWÓD 12: Jednoczesne wdrażanie kilku systemów  

 

                                                   

 

 

..................................................

 

 20

   

Uwagi

 

                                                                                                                                

 

 

...............................................................................................................................

 

 21

   

Strona 2

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

Wstęp

Bardzo mnie cieszy, że chcesz zapoznać się z tym raportem. Mam nadzieję, że pomoże 

on poprawić działanie Systemu Zarządzania Jakością (SZJ) w Twojej firmie lub 

zapobiec błędom w jego tworzeniu.

Normy ISO serii 9000 są coraz bardziej powszechne w polskich przedsiębiorstwach. 

Wdrożenie SZJ zgodnego z normą ISO 9001:2008 jest obecnie niemal standardem.

Mimo, iż wiedza przedsiębiorców, pracowników i konsultantów systematycznie 

wzrasta, wdrożenie i utrzymanie ISO 9001:2008 nadal sprawia wiele problemów.

Prowadzi to do sytuacji, w której ISO 9001 uznawane jest za element prestiżowy 

(wdrażany tylko, by uzyskać certyfikat) i "zło konieczne". Zamiast być motywacją do 

doskonalenia przedsiębiorstw, staje się elementem zbiurokratyzowanym i 

utrudniającym zarządzanie.

Nie wynika to jednak ze złej konstrukcji normy, ale z błędów przy wdrażaniu i 

utrzymywaniu systemu.

Raport ten ma na celu pokazanie Tobie 12 przyczyn, które powodują, iż ISO w 

przedsiębiorstwie działa źle.

Strona 3

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 1: Nieznajomość normy wśród kierownictwa

Kierownictwo firmy, podejmując decyzje o wdrożeniu ISO 9001:2008, ma często 

własne wyobrażenia na temat działania SZJ. Najczęściej jest to wyobrażenie, które nie 

ma pokrycia w rzeczywistości.

Zarządzający przedsiębiorstwem kojarzy sobie SZJ jedynie z kontrolą inspekcyjną 

wyrobu. Wyobraża sobie, że od momentu wprowadzenia ISO 9001 znikną problemy z 

jakością produktów.

Gdy zaczynają zdawać sobie sprawę jak głęboko SZJ może ingerować w strukturę 

organizacyjną firmy i inne aspekty jej działania, przeżywają szok.

Wraz z tym szokiem pojawiają się nowe oczekiwania, najczęściej nadmierne. 

Kierownictwo wyobraża sobie, iż ISO 9001 stanie się panaceum na wszystkie problemy 

przedsiębiorstwa. Spodziewają się radykalnego zmniejszenia kosztów, zwiększenia 

sprzedaży, rozwiązania problemów organizacyjnych i finansowych.

SZJ jest w stanie ułatwić spełnienie powyższych oczekiwań. Konieczne jest 

przeprowadzenie analizy opłacalności zmiany systemu jakości. Kierownictwo powinno 

zdać sobie sprawę z tego, że tworzenie nowego systemu jakości wiąże się z dużymi 

kosztami, natomiast korzyści są oddalone w czasie i często trudno mierzalne. Trzeba 

więc wcześniej rozpoznać sytuacje na rynku, na ile odbiorcy zainteresowani są 

certyfikatem, jakie korzyści marketingowe on przyniesie, co zyska się dzięki wdrożeniu 

systemu ISO 9001 w przedsiębiorstwie? System jakości zgodny z normami serii ISO 

9000 nie spowoduje, że firma zacznie odnosić sukcesy, może jedynie w tym pomóc, 

dlatego nie należy przeceniać jego możliwości.

Kierownictwo, które nie zna normy ISO 9001:2008, może być niezadowolone z 

wyników, które pomaga osiągnąć jej wdrożenie. Brak zrozumienia idei ISO 9001 może 

powodować brak zaangażowania ze strony kierownictw.

Strona 4

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 2: Brak zaangażowania kierownictwa

Ogromne znaczenie dla efektywności Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z normą 

ISO 9001:2008 ma zaangażowanie kierownictwa.

Norma ISO 9001:2008 w punkcie 5.1 mówi:

"Najwyższe kierownictwo powinno dostarczyć dowód swojego zaangażowania w 

tworzenie i wdrożenie systemu zarządzania jakością oraz w ciągłe doskonalenie jego 

skuteczności przez:

a) zakomunikowanie w organizacji znaczenia spełnienia wymagań klienta jak też 

wymagań ustawowych i przepisów,

b) ustanowienie polityki jakości,

c) zapewnienie, że ustanowione są cele dotyczące jakości,

d) przeprowadzanie przeglądów zarządzania,

e) zapewnienie dostępności zasobów."

Jak widać, wymagania normy postawione są tu precyzyjnie i jednoznacznie. 

Tymczasem w wielu przedsiębiorstwach "zaangażowanie" ogranicza się do podpisania 

polityki jakości i zatwierdzania kolejnych procedur. W przypadku konieczności 

dostosowania pewnych mechanizmów czy struktur do wymogów normy, może się 

okazać, że tak naprawdę zarząd nie chce jakichkolwiek zmian, żąda wdrożenia systemu 

przy utrzymaniu dotychczasowego status quo.

Kierownictwo często przykłada wagę jedynie do uzyskania i utrzymania certyfikatu. 

Nie angażuje się w prace z tym związane, a oczekuje jedynie efektu. 

Odpowiedzialnością za efekt najczęściej obarczany jest pełnomocnik ds. SZJ. 

Jednocześnie wiele działań pełnomocnika może być "torpedowanych" przez 

kierownictwo, które uznaje je jako destruktywne dla obecnego porządku w firmie.

 

Zaangażowanie kierownictwa jest fundamentem dobrze działającego SZJ. Wdrożenie 

Strona 5

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

ISO 9001 wiąże się z ingerencją w podstawowe działania przedsiębiorstwa (m.in. wizję, 

misję i strategię). Decyzje z nimi związane muszą być podejmowane na najwyższym 

szczeblu.

Postępowanie najwyższego kierownictwa jest też przykładem dla pracowników 

niższego szczebla. Jeśli zauważą oni brak zaangażowania ze strony kadry kierowniczej, 

sami nie będą się angażować.

Strona 6

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 3: Brak znajomości normy ISO 9001:2008 przez 

pełnomocnika

Norma ISO 9001:2008 wymaga, by organizacja powołała przedstawiciela 

kierownictwa, który będzie zajmował się SZJ. Mówi o tym punkt normy 5.5.2.

W normie napisano, iż ma to być człowiek, który niezależnie od innych funkcji, będzie 

posiadać uprawnienie dotyczące SZJ. Jest to rozwiązanie, które sprawdza się w małych 

i średnich przedsiębiorstwach. W dużych przedsiębiorstwach, gdzie SZJ jest 

rozbudowany, zaleca się, by pełnomocnik zajmował się wyłącznie SZJ. Oczywiście jest 

to sprawa bardzo indywidualna. Zależy od specyfiki danej organizacji. 

W stosunku do poprzedniego wydanie normy, w ISO 9001:2008 wyraźniej zaznaczono, 

że osoba ta musi być wyznaczona spośród kierownictwa danej organizacji.

Często zdarza się, że zamiast zatrudnić specjalistę, zarząd kieruje na stanowisko 

pełnomocnika osobę, która dotychczas nie miała do czynienia z problemami jakości i 

zarządzania.

Nikt nie powierzy wprowadzania systemu komputerowego krawcowi, a szycia ubrań 

informatykowi, bo wiadomo że nie mają oni do tego dostatecznych kwalifikacji.

Zasady tej w wielu przypadkach nie stosuje się przy wdrażaniu ISO 9001. 

Polecenie wdrożenia systemu jakości otrzymują często pracownicy bez podstawy 

teoretycznej i odpowiedniego wykształcenia. Powszechne są co prawda szkolenia z 

zakresu ISO 9001:2008. Zapewniają one jedynie podstawową wiedzę z zakresu normy. 

System jakości jest jednak fragmentem systemu zarządzania i nie może być 

rozpatrywany i modyfikowany w oderwaniu od niego. Pełnomocnik powinien więc 

posiadać niezbędną wiedzę z zakresu organizacji i zarządzania, której zdobycie na 

kilkudniowych kursach jest niemożliwe. 

Strona 7

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

Przy powoływaniu pełnomocnika ds. systemu zarządzania jakością, kierownictwo musi 

zwrócić uwagę na jego kompetencje i wiedzę w tej dziedzinie.

Strona 8

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 4: Brak wiedzy z zakresu organizacji i zarządzania

Budowa i utrzymanie systemu zarządzania jakością musi opierać się na wiedzy z 

zakresu organizacji i zarządzania. Aspekt ten jest jednak często pomijany. Prowadzi to 

do stanu, w którym SZJ jest projektowany w sposób żywiołowy i chaotyczny.

Proces wdrażania i utrzymania SZJ powinien być dokładnie zaplanowany. Pozwala to 

na ujęcie wszystkich ważnych problemów. Nie ma na to jednego doskonałego sposobu. 

W SZJ powinno się wykorzystywać szereg technik organizatorskich, które zapewniają 

prawidłowy przebieg wdrażania, utrzymywania i doskonalenia systemu.

Organizacja nieustannie się zmienia, dostosowuje do otoczenia i nowych wymagań 

rynku. Powstają nowe działy, a pracownicy są przesuwani na nowe stanowiska. 

Wskutek tego następują zmiany kompetencji, uprawnień i obowiązków, a więc także 

zmiany przebiegu procesów, które są optymalizowane. Za tymi zmianami powinny iść 

zmiany organizacyjne w przedsiębiorstwie.

Skutkiem złej organizacji mogą być:

- wydłużony obieg dokumentacji,

- dublowanie się dokumentów,

- dublowanie się kompetencji,

- nierównomierny podział zadań między pracowników (działy), itp.

Wdrożenie i utrzymanie SZJ należy opierać na metodach, technikach i narzędziach 

zarządzania. Użycie technik organizatorskich jest niezbędne do wdrożenia, działania i 

doskonalenia systemu zarządzania jakością.

 

Strona 9

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 5: Wiara, że wystarczą procedury, by wszystko 

działało

Częstym problemem systemów zarządzania opartych na ISO 9001:2008 jest ich 

zbiurokratyzowanie. Wynika to z wcześniej wspomnianego problemu - niekompetencji 

osób odpowiedzialnych za SZJ.

W SZJ powstaje ogromna ilość procedur, instrukcji i formularzy. W wielu wypadkach 

są one zupełnie niepotrzebne, napisane nieprawidłowo i dublują się.

Norma ISO 9001 wymaga stworzenia procedur w 6 obszarach. Reszta zależy od potrzeb 

danej organizacji. Niestety najczęściej pełnomocnicy dochodzą do wniosku, że lepiej 

zrobić zbyt dużo procedur, niż za mało. Chcąc dokładnie opisać każdy proces 

zachodzący w firmie, tworzą obszerną i mało przejrzystą dokumentację. Zamiast 

stosować narzędzia systematyzujące (np. algorytmy, macierze odpowiedzialności), 

używają tylko opisu.  Prowadzi to do przerostu ilości dokumentów i zawartej w nich 

treści. Efektem tego jest niestosowanie procedur. Nikt ich nie rozumie lub nie ma czasu 

ich czytać.

Osoby odpowiedzialne za SZJ uznają procedury za serce systemu. Jest to błąd. 

Procedury powinny przede wszystkim zapewnić realizację polityki jakości 

przedsiębiorstwa. Celem ich tworzenia jest dostarczenie informacji o sposobie 

postępowania.

Należy więc zapewnić, by  były one napisane jasno i klarownie.  Wiele procedur nie 

spełnia tego warunku. Prowadzi to do sytuacji, w której pracownicy ich nie 

przestrzegają. Nie jest to działanie celowe, tylko wynikające z niezrozumienia treści 

dokumentów. Wytyczne do tworzenia dokumentacji można znaleźć w raporcie 

technicznym ISO/TR 10013:2001.

Przy tworzeniu procedur (i całej dokumentacji systemowej) powinno się kierować 

Strona 10

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

rozwagą. Trzeba zapewnić, by istniały one dla obszarów wymaganych przez normę oraz 

tych, w których ich istnienie jest niezbędne do prawidłowego działania SZJ.

Strona 11

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 6: Brak skutecznego nadzoru nad 
dokumentacją

Rozrost ilości procedur w przedsiębiorstwie pociąga za sobą zwiększenie ilości innych 

dokumentów. Do procedur, często niepotrzebnie, tworzony jest szereg formularzy, które 

zwykle po krótkim czasie okazują się być niedopracowane i ulegają zmianom. Ich 

nadmierna ilość utrudnia sprawne działanie systemu. Są one kopiowane w setkach 

egzemplarzy i używane w całym przedsiębiorstwie. Zmiana formularza w takim 

przypadku jest bardzo trudna, gdyż nie ma możliwości wycofania starych egzemplarzy 

(kopie nie są zwykle nadzorowane).

Brak nadzoru nad dokumentacją prowadzi do sytuacji, w której na stanowiskach 

pojawiają się dokumenty nieaktualne lub kilka wersji jednego dokumentu. Skutkiem 

tego jest nieprawidłowy przebieg procesów w przedsiębiorstwie.

Przedsiębiorstwa, w których duża ilość dokumentów jest nie do uniknięcia, powinny 

rozważyć stworzenie wewnętrznej sieci komputerowej i zarządzanie dokumentacją przy 

jej użyciu. Obecnie na rynku istnieje wiele firm oferujących systemy zarządzania 

dokumentacją. Pozwalają one skutecznie aktualizować, wycofywać i wdrażać nowe 

dokumenty.

Strona 12

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 7: Nieprzestrzeganie wytycznych zawartych w 

procedurach i instrukcjach

Problem nieprzestrzegania instrukcji i procedur poruszałem już w części 5 raportu. 

Zwróciłem wtedy uwagę na to, iż problemy z ich przestrzeganiem mogą się pojawić, 

gdy dokumenty te są zbyt obszerne i mało klarowne.

Powyższa sytuacja spowodowana jest najczęściej tym, że tworzący procedury i 

instrukcje, nie posiadają odpowiedniej wiedzy. Stawiają na formę opisową. Procedury 

stają się obszerne, a dane w nich nie są usystematyzowane. Trudno stosować się do 

takich procedur, gdyż informacje w nich zawarte są nieczytelne. Najczęściej nie ma też 

czasu, by te procedury przeczytać.

Tworząc procedury warto skorzystać np. z algorytmów lub macierzy 

odpowiedzialności. Narzędzia te, w sposób obrazowy i czytelny, przedstawiają przebieg 

procesu oraz osoby za niego odpowiedzialne, oszczędzając przy tym długich opisów.

Powodem nieprzestrzegania procedur i instrukcji może stać się także zbyt małe 

angażowanie pracowników w  ich tworzenie. Powołując zespoły do opracowywania 

dokumentów, nie uwzględnia się osób związanych z poszczególnymi obszarami.

Wyobraź sobie np. sytuację działu produkcji. Procedurę napisały dla niego osoby, które 

doskonale znają się na dokumentacji systemowej, ale w ich pracy nie uczestniczył 

kierownik produkcji. Stworzona procedura najprawdopodobniej nie będzie 

odzwierciedlała realiów, ponieważ napiszą ją osoby, które pobieżnie znają proces 

produkcji. 

Taka procedura nie będzie stosowana w praktyce, gdyż skomplikuje to tylko pracę 

działu.

Aby takim sytuacjom zapobiec, należy przy tworzeniu dokumentacji w pełni 

współpracować z kierownikami poszczególnych obszarów firmy. Warto korzystać z ich 

wiedzy i doświadczeń.

Strona 13

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 8: Nadinterpretacja normy, schematyzm i 

usztywnienie systemu

W związku z brakiem doświadczenia i wiedzy na temat ISO 9001:2008, przedsiębiorcy 

decydują się na wynajęcie konsultantów pomagających we wdrożeniu systemu. Jest to 

działanie słuszne i uzasadnione.

Niestety nie istnieje system kwalifikowania konsultantów. W związku z tym usługi 

konsultacyjne oferuje wiele osób, których wiedza na ten temat jest wątpliwa. Powoduje 

to zagrożenie dla SZJ.

Słaba znajomość normy powoduje, iż konsultanci próbują się zabezpieczyć na wszelki 

wypadek i nadinterpretują jej wymagania. Owocuje to rozrostem dokumentacji (ten 

problem omówiliśmy wcześniej) oraz usztywnieniem systemu. SZJ, któremu narzucono 

wymagania nie zawarte w normie, staje się niezdolny do reakcji na sytuacje kryzysowe i 

nieprzewidziane zdarzenia.

Konsultanci wielokrotnie narzucają przedsiębiorstwu schematy SZJ. Firmy 

konsultingowe mają już przygotowane szablony ksiąg jakości, procedur i innych 

dokumentów. Są one wdrażane "na siłę". W efekcie przedsiębiorstwo stosuje 

dokumentację, która nie odpowiada jego specyfice i nie odzwierciedla procesów w nim 

zachodzących.  

Takie sytuacje wynikają z rutyny lub z różnego interpretowania wymagań normy, 

zarówno przez konsultantów, jak i przez jednostki certyfikujące.

Aby uniknąć kłopotów z konsultantami, należy zrobić rozeznanie na rynku. Warto 

dowiedzieć się, jaka firma konsultingowa świadczy swoje usługi rzetelnie i 

profesjonalnie.

Ponadto należy wyznaczyć rolę konsultantów przy wdrażaniu systemu. Ta rola powinna 

być ograniczona do organizacji szkoleń, prowadzenia pierwszych auditów 

Strona 14

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

wewnętrznych, pomocy w interpretacji wymagań normy, czy opiniowania stworzonych 

dokumentów.

Rolą konsultanta jest wskazanie Tobie pewnych opcji – Ty musisz dokonać wyboru.

Strona 15

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 9: Niewystarczająca znajomość normy wśród 
piszących procedury

Pisanie procedur niejednokrotnie jest powierzane osobom, które przeszły jedynie 

podstawowe szkolenie z zakresu ISO 9001. Oczywiście procedury powinny tworzyć 

osoby, które najlepiej znają dany obszar. Często brak im jednak wiedzy na temat 

wymagań systemu jakości i zazwyczaj pobieżnie znają inne dokumenty systemu. 

Tworzenie dokumentacji systemowej byłoby efektywniejsze, gdyby podejmując decyzje 

o stworzeniu procedury, pełnomocnik ds. jakości przyjął następujący model:

- wyznaczenie jednego z pracowników działu jakości do nadzorowania wdrożenia 

procedury, 

- zidentyfikowanie wymagań normy przez pracownika i określenie działów 

przedsiębiorstwa, które procedura docelowo obejmie swoim działaniem, 

- organizacja spotkań kierowników tych działów celem ustalenia aktualnego przebiegu 

procesu i zidentyfikowania niezgodności z wymaganiami normy, 

- stworzenie wersji roboczej procedury wraz z propozycjami usunięcia niezgodności 

celem opiniowania, 

- akceptacja procedury przez pełnomocnika i zatwierdzenie przez dyrektora/prezesa. 

Taki sposób tworzenia procedur zapewnia przede wszystkim: 

- spełnienie wymagań normy,

- unikniecie kolizji z innymi procedurami,

- objęcie całego obszaru i likwidację niezgodności,

- wyjaśnienie wszelkich niejasności przed wdrożeniem,

- obiektywne stworzenie procedury, bez przerzucania kompetencji czy 

odpowiedzialności, jak to może mieć miejsce, gdy tylko jeden z zainteresowanych 

uczestniczy w tworzeniu procedury, 

- jednolitość i spójność formy i treści procedury z innymi dokumentami.

Strona 16

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

Ostatnia z wymienionych korzyści jest często lekceważona. Tymczasem różne osoby 

używają innych zwrotów na wyrażenie tego samego. Jeśli jedna osoba pisze tekst, to 

pracownikom łatwiej się przyzwyczaić do jednego stylu procedur, a to ułatwia ich 

stosowanie i opanowanie. Z kolei jednolitość formy, szczególnie przy obecnych 

możliwościach programów edytorskich, dostępnych dla komputerów PC, zwiększa 

estetykę, co nie pozostaje bez znaczenia w użytkowaniu.

Zastosowanie tego modelu wymaga od pełnomocnika i pracowników działu jakości 

dużej wiedzy z zakresu norm ISO 9001, znajomości przedsiębiorstwa i orientacji w 

występujących w nim procesach, a także ciągłego podnoszenia kwalifikacji. Jeden 

pracownik w praktyce nie może prowadzić jednocześnie więcej, niż jednego lub dwu 

wdrożeń procedur.

Strona 17

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 10: Niechęć do formalnego zgłaszania potrzeb 

zmian w procedurach

Procedury w SZJ nie są dokumentami, które zostają raz napisane, a później po prostu 

trwają. Przedsiębiorstwo cały czas zmienia się, doskonali oraz przystosowuje do 

zmieniającego się otoczenia i rynku. Wraz z tymi zmianami, zmienia się przebieg 

procesów w przedsiębiorstwie. Za tym powinny iść również zmiany w procedurach. 

Kierownicy poszczególnych komórek organizacyjnych często prezentują postawę 

niechętną do formalnego załatwiania spraw. Utrudnia to wdrażanie procedur, jednak 

zwykle udaje się skorygować tę sytuacje poprzez zalecenia z auditów. 

Pojawiają się jednak bardziej niebezpieczne sytuacje. Kierownicy w rozmowie z 

pełnomocnikiem wytykają błędy w procedurze. Wskazują na to, co można by zrobić 

lepiej. Jednakże, gdy proponuje się im sformułowanie zmian procedury, nagle milkną i 

rezygnują, mimo że nierzadko w swoich uwagach mają rację. 

Jedynie osoby używające procedur na co dzień, mogą je udoskonalić i dostosować 

zarówno do wymagań ISO 9001, jak i ogólnego systemu zarządzania. Częściowo 

można temu zapobiec, angażując kierowników w tworzenie procedur tak, jak to 

przedstawiłem w jednej z poprzednich części raportu.

Należy też zastanowić się, jak motywować pracowników (nie tylko kierowników) do 

formalnego zgłaszania zmian w dokumentacji systemowej.

Strona 18

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 11: Niewystarczające uprawnienia 

pełnomocnika ds. zarządzania jakością

Norma ISO 9001:2008 wymaga od organizacji powołania spośród kierownictwa osoby, 

do której obowiązków należy:

" a) zapewnienie, że procesy potrzebne w systemie zarządzania jakością są 

ustanowione, wdrożone i utrzymywane,

b) przedstawianie najwyższemu kierownictwu sprawozdań dotyczących 

funkcjonowania systemu zarządzania jakością i wszelkich potrzeb związanych z 

doskonaleniem,

c) zapewnienie upowszechniania w całej organizacji świadomości dotyczącej wymagań 

klienta." 

Zadania te, choć brzmią w tekście normy ogólnikowo, w rzeczywistości są złożone. 

Wymaga to, by pełnomocnik posiadał szereg uprawnień, pozwalających na prawidłowe 

wykonywanie obowiązków.

Stanowisko pełnomocnika powinno być umieszczone na szczytowych pozycjach 

struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa. Najczęściej spotyka się model, w którym 

podlega on bezpośrednio prezesowi (lub innej osobie stojącej na czele organizacji).

Jeśli osoba, pełniąca rolę pełnomocnika, nie ma znaczącej pozycji w organizacji, to 

pojawiają się trudności z wykonywaniem jej obowiązków. Są one efektem tego, iż 

osoby znajdujące się wyżej w strukturze organizacyjnej ignorują jej zalecenia.

Pełnomocnikowi z niską pozycją w organizacji, trudniej jest również pozyskać środki 

niezbędne do funkcjonowania SZJ.

Strona 19

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

POWÓD 12: Jednoczesne wdrażanie kilku systemów  

Wdrożenie systemu jakości jest dla przedsiębiorstwa obciążeniem i musi powodować, 

jak każda zmiana, pewną destabilizację systemu zarządzania. Dlatego powinno być ono 

przeprowadzone możliwie szybko i sprawnie. Niektóre organizacje decydują się jednak 

na wdrażanie równoczesne systemu zarządzania środowiskiem, bezpieczeństwem pracy 

lub systemu zarządzania elektronicznego klasy ERP. 

W takim przypadku obciążenia i destabilizacja rosną, np. wprowadzana jest procedura 

dotycząca sterowania procesem, a jednocześnie zespół informatyków wdraża zupełnie 

odmienne rozwiązanie w sieci komputerowej. Niektórzy specjaliści wdrażający 

komputerowe systemy zarządzania uważają, że uprzednie poprawne i efektywne 

wdrożenie systemu jakości według normy ISO 9001 ułatwia i przyspiesza 

implementację. Wówczas do opisu większości procesów można wykorzystać procedury 

systemu jakości. Można sobie wyobrazić skutki użycia do tego celu procedur źle 

zaprojektowanego lub wdrożonego systemu jakości.

W przypadku wdrażania jednocześnie systemu zarządzania jakością i systemu 

zarządzania środowiskowego zgodnego z ISO 14001 także pojawiają się problemy. 

Sposób dokumentowania, działania tych systemów, auditowania itp.  jest zbieżny. 

Kłopoty pojawiają się w kwestiach związanych z wizją, misją i celami 

przedsiębiorstwa. Cele  jakościowe i środowiskowe mogą pozostawać ze sobą w 

sprzeczności. W tym wypadku kierownictwo firmy będzie miało duży problem.

Strona 20

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.

background image

12 powodów złego działania systemu ISO 9001:2008

Uwagi

Mam nadzieję, że informacje zawarte w raporcie przydadzą się Tobie. Jeśli uważasz, że 

raport wymaga poprawienia, rozwinięcia lub masz inne uwagi, napisz do mnie na adres: 

iso-raport@jakosc.biz

Nie obiecuję, że odpowiem na każdy email, ale z pewnością każdy przeczytam.

Strona 21

Wlascicielem egzemplarza jest Ryszard Walc Nowodworska 48/1, 85-120 Bydgoszcz, zamowiono dnia 2012-11-30.