KAMPANIA UŚMIECHNIJ SIĘ Z PCK Poradnik metodyczny dla nauczycieli

KAMPANIA

MIECHNIJ SI

Z PCK"

PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI

Motto: "U

miech najkrótsz

, najprostsz

jest drog

do szcz

ęś

cia, do ludzkich serc.

wiat si

kniejszy otworzy przed Tob

, gdy tylko u

miechniesz si

Materiał ten podzielili

my na cztery cz

ęś

ci. Pierwsza, znajduj

ca si

wła

nie przed

stwa oczami, ma charakter organizacyjno - wprowadzaj

cy. Dwie kolejne cz

ęś

ci maj

charakter teoretyczny. Jedna z nich jest podstaw

do przeprowadzenia zaj

ęć

w klasach

1-3 Szkół Podstawowych, druga jest teoretyczn

baz

dla klas gimnazjów i szkół

ponadgimnazjalnych. Obie cz

ęś

ci napisane zostały j

zykiem dosy

nym i swobodnym

(co pozostaje w zgodzie z celem akcji). Obie te cz

ęś

ci s

, swego rodzaju poradnikiem,

skierowanym do Pa

stwa, a nie bezpo

rednio do uczniów. Maj

one stanowi

podstaw

przeprowadzenia teoretycznej cz

ęś

ci zaj

ęć

Proponujemy aby

cie Pa

stwo podczas prowadzenia zaj

ęć

wykorzystali zabawy, które

maj

na celu zintegrowanie klasy i „rozweselenie” uczniów oraz - jak mamy nadziej

równie

stwa. Ich przykłady znajdziecie Pa

stwo w cz

ęś

ci czwartej poradnika.

ĘŚĆ

1 - PROPONOWANY HARMONOGRAM ZAJ

ĘĆ

Czwartek (21.10)

Cele zaj

ęć

•

integracja grupy poprzez przeprowadzenie wybranych zabaw

•

odkrycie sytuacji trudnych, zachowa

i uczu

im towarzysz

cych

Przebieg:

1. Krótki opis akcji (organizator, termin, planowany finał itp.);
2. Wprowadzenie do tematyki akcji;
3. Wywołanie tematu lub krótkiej dyskusji, która ma na celu poznanie opinii uczniów

na temat stresu oraz skutków

yczliwo

ci i pogody ducha (np.: poprzez

przeprowadzenie zabawy z karteczkami - ka

dy wypisuje najtrudniejsza swoj

sytuacj

, po wybraniu 3-4 najcz

stszych, odegranie ich w 3/4 zespołach na jakie

została podzielona klasa);

4. Przeprowadzenie zabawy integracyjnej;
5. W przypadku wyboru, na kolejny dzie

, zabaw w których uczniowie mog

wybrudzi

lub do których powinni si

jako

przygotowa

, poinformowanie o tym

klasy.

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

tek (22.10)

Cele zaj

ęć

•

zapoznanie klasy z materiałem teoretycznym

•

rozlu

nienie atmosfery w klasie, wzmocnienie wi

zów pomi

dzy uczniami

•

wzbudzenie lub zwi

kszenie wzajemnego zaufania

Przebieg:

1. Przedstawienie cz

ęś

ci teoretycznej naszego programu;

2. Przeprowadzeniem zabaw integracyjnych lub „rozweselaj

cych”.. Zabawy te mog

mie

charakter regionalny, ich wybór mo

e te

zale

od stopnia integracji

poszczególnych klas;

3. Zapowiedzenie - wymy

lonej przez Pa

stwa lub uzgodnionej z klas

- zabawy na

kolejny dzie

, która powinna zaj

ąć

cał

lekcj

Poniedziałek (23.10)

Cele zaj

ęć

•

dobra zabawa całej klasy

•

rozbicie ewentualnych grupek - „zgranie” całej klasy

Przebieg:

1. Przeprowadzenie powy

szej „zabawy”, która powinna zaj

ąć

cał

lekcj

. Nie

chcemy narzuca

na ten dzie

adnych własnych pomysłów. Dla przykładu

podamy tylko kilka mo

liwo

ci, jak np.: klasowy pokaz mody, prezentacja

znakomitej polskiej komedii na video, czy konkurs piosenki karaoke. Podobnych
pomysłów, mniej lub bardziej zwariowanych, mog

dziesi

tki. Zdajemy sobie

doskonale spraw

e znacznie lepiej od nas znacie Pa

stwo swoich

podopiecznych i ich zainteresowania, dlatego łatwiej b

dzie Wam dostosowa

tre

ść

tych zaj

ęć

do charakteru klasy;

2. Pod koniec zaj

ęć

, poproszenie uczniów o opracowanie własnych pomysłów, czy

przygotowanie prac plastycznych itp. na temat

yczliwo

ci dla innych, zachowania

pogody ducha lub konkretnych form pomocy potrzebuj

cym.

Wtorek (24.10)

Cele:

•

wzbudzenie u uczniów wi

kszej wra

liwo

ci na potrzeby innych

•

odkrycie przez uczniów własnych form walki ze stresem oraz znaczenia
codziennej

yczliwo

ci i pogody ducha

•

zapoznanie uczniów z przebiegiem finału akcji

Przebieg:

1. Zapoznanie si

z pomysłami uczniów i omówienie najlepszych z nich;

2. Przygotowanie uczniów do wielkiego finału akcji;
3. Przygotowanie finału - ka

da klasa przygotowuje dla siebie kotyliony (wzór

dowolny)
4. W miar

liwo

ci - przeprowadzenie kolejnych zabaw.

roda (25.10)

Cele:

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

•

zapoznanie si

z opiniami uczniów na temat akcji

•

integracja uczniów całej szkoły

Przebieg:

1. Przeprowadzenie wielkiego finału akcji - pomi

dzy godzin

. 12.00, a 12.07

uczniowie i nauczyciele wychodz

na szkolne boisko i u

miechaj

przez 7 minut;

2. Podsumowanie akcji na forum klasy;
3. W razie zgody dyrekcji - przeprowadzenie ogólnoszkolnego happeningu, którego

elementem byłby wielki finał.

ĘŚĆ

MATERIAŁ

TEORETYCZNY

PRZEZNACZONY

DLA

NAUCZYCIELI SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

1. Co to jest stres?

Słowo „zmartwienie” jest pewnie znane Wam wszystkim. Zastanówcie si

, w jaki sposób

odbieracie to słowo - przyjemny czy nieprzyjemny? Przypomnijcie sobie jak si

czuli

cie

na ostatniej wizycie u dentysty. Czy było Wam wtedy przyjemnie? Przypuszczamy,

e nie.

Kiedy jeste

my zmartwieni, my

limy o czym

nieprzyjemnym - czasami te

boimy si

czego

i chcemy np.: poprosi

mam

eby nie brała nas do dentysty. Jak my

licie, jak

czuła by si

Ala, gdyby zgubił si

jej ukochany piesek? Byłaby pewnie bardzo smutna,

chciałoby si

jej płaka

. To jest wła

nie zmartwienie.

Mog

ró

ne zmartwienia, ale wszystkie s

do siebie podobne, bo powoduj

rzadziej si

miechamy lub nawet płaczemy. Czasami denerwujemy si

e nie mo

emy

zrozumie

zadania i sko

czy

odrabia

lekcji, przez co nie mo

emy pój

ść

bawi

innymi dzie

mi na podwórku. Buzia robi si

wtedy chmurna, oczka smutne, a usta wygi

w podkówk

. Innym razem, nie mo

emy odpowiedzie

na pytanie pani nauczycielki pana

nauczyciela na proste nawet pytanie, bo tak si

zdenerwowali

my,

e wszystko

zapomnieli

my. Doro

li swoje zmartwienia nazywaj

wła

nie „stresem”. To on powoduje,

e jeste

my smutni, zdenerwowani, nie chcemy si

miechn

ąć

ani bawi

2. Pogoda ducha lekarstwem na wszystko

Ale my mamy dla Was rad

- u

miech. Czy my

licie,

e zawsze mo

na by

miechni

tym? Oczywi

cie,

e nie! Musimy chodzi

do szkoły, odrabia

lekcje, chodzi

do lekarzy itp. Wa

ne jest jednak jak to robimy, tzn. na ile si

tego boimy. Du

a porcja

miechu ka

dego dnia ułatwi Wam przej

cie przez nieprzyjemne sytuacje i rozpromieni

dy dzie

. Nawet, kiedy sami nie umiecie si

miechn

ąć

, to mo

e kto

inny Was

rozweseli. Mo

e kto

pomo

e Wam zrobi

nieprzyjemnego, np.: odrobi

trudne

zadanie. A mo

e wymy

li po prostu jak

ąś

fajn

zabaw

Czy

miejemy si

, kiedy siedzimy sami w pokoju? Nie, jeste

my roze

miani i rozweseleni

zawsze dzi

ki innym ludziom -

miesznym sytuacjom z ich udziałem, opowiedzianym

przez nich kawałom, zabawnym programom w telewizji. Pami

tajcie wi

e inni ludzie

(rodzice, wujek z cioci

, dziadkowie, starsze rodze

stwo, nauczyciele albo koledzy i

kole

anki) mog

pomóc Wam si

miechn

ąć

, pokona

zmartwienie. B

to dla Was

mili szczególnie wtedy, gdy i Wy b

dziecie tacy dla nich. Ch

tnie Wam pomog

, a

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

szczególnie wtedy, kiedy i Wy im czasem pomo

ecie (np.: wyniesiecie

mieci, nie

dziecie si

i robi

im na zło

ść

Jak si

miecha

Odpowied

jest prosta - Buzi

! Nale

y podci

ąć

ciki ust w kierunku uszu,

rozdziawi

lekko i przyst

do tzw. „wietrzenia z

bów”. Mile widziane jest równie

wydawanie z siebie rechotu. Pami

nale

y, i

proces „wietrzenia” z

bów nie zast

puje

ich mycia.

Uczucie rado

ci mo

e dawa

bardzo du

o rzeczy. Dla wielu osób bardzo miła jest

rozmowa i zabawa z rodzicami. Radowa

emy si

z bardzo wielu innych rzeczy.

Bardzo przyjemne mog

lekcje religii, smaczne

niadanko, zabawa na przerwie, czy

zabawa z kotkiem lub pieskiem oraz wiele innych rzeczy. Korzystajcie z tego i
u

miechajcie si

jak najwi

cej, bo kiedy Wy b

dziecie w dobrym nastroju, to i doro

li te

bardziej zadowoleni.

Zgrana klasa

Nawet nie wiecie, o ile łatwiej jest przej

ść

przez ka

dy dzie

w szkole, tworz

c zgran

klas

. Nie

miejcie si

z nikogo, nie ł

czcie si

w kilkuosobowe grupki, bo zaczniecie

kłóci

i w ko

cu nudzi

, a to z pewno

nikomu nie wyjdzie na dobre. Je

li stworzycie

lubi

klas

, to znacznie cz

ęś

ciej b

dziecie si

mogli fajnie bawi

. Którego

dnia

zobaczycie du

o dzieci, które nawet kiedy akurat Tobie jest smutno, s

wesołe. Podejd

wtedy do nich i zapytaj si

: „W co si

bawicie? Z czego si

miejecie?”, a zobaczysz,

e i

Ciebie roz

miesz

. Mog

roz

mieszy

artem, wci

gni

ciem do zabawy,

mieszn

min

albo jak

ąś

opowie

. Tak samo, inne dzieci, gdy widz

e kto

smuci, martwi

lub czym

denerwuje, mog

podej

ść

do niego i rozbawi

go albo spyta

chocia

, czemu

smuci. Cho

to stara i wytarta prawda, jest bardzo wa

na - „ka

dy, o ile dostanie

szans

, wnosi co

wyj

tkowego do

ycia klasy”. W zgranej klasie łatwiej te

dzie

Wam si

uczyło, je

li pomo

ecie komu

, kto akurat czego

nie rozumie, to ten kto

pomo

e Wam pewnie kiedy to Wy b

dziecie mieli z czym

kłopoty. Warunkiem dobrej

atmosfery w klasie jest jednak bycie miłym i pomocnym dla innych. Zachowanie takie nie
dotyczy oczywi

cie tylko szkoły, ale i domu, bloku i osiedla. Im wi

cej z Was b

dzie si

odnosiło do innych

yczliwie, tym wi

cej innych osób b

dzie

yczliwych dla Was. W ten

sposób b

dzie Wam znacznie łatwiej unikn

ąć

wielu zmartwie

ycia codziennego.

Zobaczycie,

e gdy b

dziecie si

do siebie cz

ęś

ciej u

miecha

, zadbacie o inne dzieci,

dorosłych i zwierz

ta, b

dzie si

Wam lepiej

yło, bo i oni b

dba

o Was.

Poczucie humoru

To nasz wielki sprzymierzeniec w zmaganiach ze zmartwieniami. Kiedy jeste

my weseli

łatwiej jest zrobi

dobrze, łatwiej te

wytrzyma

, gdy nam si

nie uda. Nie bójcie

mia

z innych, nie obra

ajcie si

, gdy to z Was si

miej

- pod warunkiem,

e nie przeradza si

to w drwin

. Wiele rado

ci i u

miechu przysporzy

mog

zabawy

z naszymi zwierz

tami domowymi, jak i kontakt z przyrod

ogóle. Podobnie, jak

kszo

ść

zwierzaków, ludzie te

wol

przebywa

w stadach. Przebywajcie wi

c w

stadach, bo w grupie jest zawsze łatwiej.

wietnym sposobem na u

miechni

cie si

jest

wspólny wypad z rodzicami lub rodze

stwem do kina, sali zabaw, pój

cie z tat

na rower,

piłk

lub na basen, wyjazd na wycieczk

, lekcja w-f czy pój

cie do kolegi lub kole

anki na

jego urodziny. Pami

tajcie jednak,

e je

eli b

dziecie dla innych nieprzyjemni, b

dziecie

gle na nich obra

, zabiera

ich zabawki lub kłóci

z rodzicami, to i oni mog

nie chcie

z Wami bawi

i dba

o Was.

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

„Hobby”

To dosy

ogólne poj

cie. Posiadanie jakiego

hobby równie

ułatwia codzienne zmagania,

pozwala na chwil

zapomnie

o zmartwieniach. Dla wielu dzieci zbieranie ró

nych kart,

samochodzików lub lalek jest bardzo przyjemne. Niektórzy lepiej bawi

graj

c z

kolegami lub rodzin

w planszowe i karciane gry, inni składaj

c modele samochodów lub

ołnierzy - sami musicie wiedzie

co jest dla Was najfajniejsze. Dobr

form

rozweselenia

jest uprawianie sportu - od gry w warcaby do zbijaka i kosza. Du

o u

miechu wynie

ść

na równie

z ogl

dania telewizji. Obejrzenie

miesznych filmów, tj. Przygody Kaczora

Donalda lub Królika Bugsa, jest porcj

miechu wystarczaj

na długo. Nie wszystkie

rzeczy, które lubimy, zawsze musz

nam u

miech - gdy kibicujemy polskim

sportowcom, mo

e by

nam przykro,

e z kim

przegrali; wspaniały film mo

e sko

czy

smutno - daj

nam za to inne prze

ycia, na swój sposób przyjemne (poza tym,

nast

pnym razem to „nasi” wygraj

i wszyscy b

cieszy

, a nast

pny film sko

czy

dobrze).

Mamy nadziej

e podczas zaj

ęć

wymy

licie wiele innych pomysłów na to, jak si

miechn

ąć

i rozweseli

innych - a przede wszystkim,

e sami spróbujecie by

weselsi i

przyjemniejsi dla innych. Mo

ecie zacz

ąć

od pogodzenia si

z rodze

stwem,

przeproszenia rodziców za głupie zachowania, pomocy kolegom w lekcjach, a mo

e od

razu od zrobienia - przy pomocy Waszych rodziców i nauczycieli - balu przebiera

ców dla

całej klasy. Od czego

zawsze trzeba zacz

ąć

, potem idzie ju

o łatwiej. Chcieliby

my,

eby ka

dy Wasz dzie

był jak najlepszy, a buzie pogodne. Nie mo

emy jednak Wam

tego zapewni

, bo wiele zale

y tu równie

od Was.

ĘŚĆ

3 - MATERIAŁ TEORETYCZNY PRZEZNACZONY DLA

NAUCZYCIELI GIMNAZJÓW I SZKÓŁ

REDNICH

1. Co to jest stres?

Słowo „stres” jest pewnie znane Wam wszystkim. Zastanówcie si

, w jaki sposób

odbieracie to słowo - pozytywnie czy negatywnie? Przypomnijcie sobie Wasze odczucia,
np.: na pi

ęć

minut przed wizyt

u dentysty czy przy wywołaniu Waszego nazwiska do

odpowiedzi na najbardziej nielubianej lekcji. Czy czuli

cie wtedy - lub te

w innych

podobnych sytuacjach - dziwne „

cie” w gardle poł

czone z nieodpart

znalezienia si

w innym miejscu i czasie? Je

li tak, to oznacza wła

nie,

e była to dla Was

sytuacja stresuj

ca.

Sytuacji wywołuj

cych stres mo

e by

wiele, zale

nie od cech indywidualnych,

uwarunkowa

materialnych, rodzinnych itp. To prawda,

e nie wszyscy podlegamy

identycznym stresom; jest jednak pewne,

e nikt z nas nie mo

e ich zupełnie unikn

ąć

wiat, w którym

yjemy nie jest doskonały. Wraz z rozwojem cywilizacji ilo

ść

czynników

stresogennych (wywołuj

cych stres) nieustannie ro

nie. Ci

gły rozwój techniczny, wzrost

wymaga

nauczycieli i pracodawców czy te

strach przed bezrobociem to tylko

przykładowe czynniki. Nie bez przyczyny

wiatowa Organizacja Zdrowia okre

liła stres

jako „chorob

stulecia”.

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

Od potocznego znaczenia słowa stres odró

nale

y jego definicj

medyczn

. Zgodnie z

, stres jest nieswoist

reakcj

organizmu na wszelkie stawiane mu „

żą

dania”. Inaczej

mówi

c, chodzi tu o wszystkie sytuacje, do których nasz organizm musi si

przyzwyczai

tzn. zareagowa

w okre

lony sposób. Chodzi

tu mo

e zarówno o sytuacje odbierane

przez nas jako nieprzyjemne, jak i o odbierane pozytywnie (np.: pierwsza pi

tka z matmy).

W tej definicji, na czoło wysuwa si

potrzeba dostosowania si

organizmu do nowej

sytuacji. My jednak nie b

dziemy si

zajmowa

rozwa

aniami teoretycznymi, skupimy si

raczej na tym, co potocznie odbieramy jako stres - tzn. sytuacj

nieprzyjemn

, a nast

pnie

metodami pozwalaj

cymi na jego ograniczenie.

2. Objawy stresu

Wielu lekarzy, filozofów i psychologów prowadziło badania nad objawami stresu, zbieraj

wyniki tych bada

w cało

ść

. Gdyby je wszystkie w tym miejscu przytoczy

, powstałaby

encyklopedia - a nie o to tu chodzi. Ludzie s

od siebie ró

ni, wi

c tak

e w rozmaity

sposób reaguj

na podobne sytuacje. Tak samo ró

norodne objawy wywołuje u nich stres.

Do najbardziej typowych objawów stresu nale

żą

m.in.: dr

enie r

k, nadmierne pocenie si

wyst

powanie tików na twarzy. S

to czynniki „zewn

trzne”, widoczne i łatwo zauwa

alne

dla otoczenia. W sytuacjach szczególnych objawy te mog

inne: blado

ść

twarzy przy

pobieraniu krwi lub kurczowe trzymanie si

fotela dentystycznego znajduj

cego si

samolocie. Niejednemu z Was zdarzyło si

pewnie uprawia

z nerwów, dosy

typowy

przy stresie „sport” - sprint do toalety.

Oprócz „zewn

trznych”, wyró

nale

y równie

objawy „wewn

trzne”. Nie mo

na ich

zauwa

ani policzy

- gdy

to osobiste odczucia. Niektóre z nich trudno byłoby nawet

nazwa

. Ogólnie mo

na je okre

mianem obni

enia lub zakłócenia równowagi

psychicznej. Efektem tego jest pewne nieprzyjemne odczucie, które rzutuje w ogromny
sposób na nasze zachowanie. W wi

kszym lub mniejszym stopniu, stres wywołuje utrat

samokontroli i pewno

ci siebie. Objawia si

to zapominaniem nawet podstawowych

wiadomo

ci, zwolnieniem procesów my

lowych, zmniejszeniem naszej kreatywno

ci,

artykułowaniem „eeeee” i „mmmm”, pragnieniem zapadni

cia si

pod ziemi

- ogólnie

rzecz bior

c - znacznym osłabieniem naszych mo

liwo

ci.

Odczucia towarzysz

ce stresowi, oprócz niekorzystnego wpływu na nasze zachowania i

samopoczucie, mog

dla nas niebezpieczne. Po pierwsze chodzi tu o aspekt

typowo zdrowotny. Stres, oprócz równowagi psychicznej, zakłóca równie

działanie

układów wewn

trznych - w tym krwiono

nego. Du

a cz

stotliwo

ść

stresu lub jego wysokie

nat

ęż

enie mo

e doprowadzi

do ró

nych chorób i zachorowa

tj. owrzodzenie

oł

dka, a

w niesprzyjaj

cych okoliczno

ciach do zawału serca.

Długotrwały stres, niezale

nie od podło

a na jakim wyst

puje, mo

e mie

bardzo

niekorzystne skutki po

rednie. Osoby zestresowane czuj

le, niepewnie. Doznaj

coraz wi

cej pora

ek, nawet na polach, na których odnosiły wcze

niej sukcesy. Poniewa

nie mog

sobie da

z tym rady, chaotycznie szukaj

ratunku. Uciekaj

wtedy w

wiat

alkoholu, narkotyków, nieudanych zwi

zków, prostytucji, anoreksji, bulimii itp. - lub te

dosłownie uciekaj

- z domu. W skrajnej depresji i anoreksji mog

pojawi

samobójcze. Nie skazujcie si

na to!!! Te metody naprawd

nie skutkuj

!!! Zazwyczaj

pogarszaj

tylko sytuacj

. Jest wiele znacznie prostszych i skuteczniejszych sposobów na

walk

ze stresem - tylko,

e cz

sto o nich zapominamy. Celem tej akcji PCK jest wła

nie

„przypomnienie” tych sposobów.

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

3. Pogoda ducha lekarstwem na wszystko

Zastanawiacie si

e, po co był ten powa

ny wst

p dotycz

cy stresu? Z jednej bardzo

prostej przyczyny - jaki

powa

ny wst

p zawsze musi by

i tyle. Po drugie, zawsze lepiej

wiedzie

cej ni

mniej, a nigdy nie zaszkodzi wiedzie

tego i owego o temacie zaj

ęć

Trzeba si

zastanowi

, czy mo

emy zupełnie pozby

stresu. Jak my

licie...?

Oczywi

cie,

e nie! Musimy chodzi

do szkoły, znosi

nastroje rodziców, chodzi

lekarzy itp. Wa

ne jest jednak jak to robimy, tzn. z jakim podej

ciem próbujemy co

zrobi

. Zachowanie pogody ducha, codzienna

yczliwo

ść

i du

a porcja u

miechu ułatwi

Wam przej

cie przez ró

ne sytuacje i rozpromieni

dy dzie

Nie idzie o to, by namówi

Was do przyklejenia sobie u

miechu na usta, ale o wywołanie

prawdziwej jego wersji. Czy

miejemy si

przy odrabianiu lekcji, a mo

e ogl

daniu

dziennika? Nie, jeste

my roze

miani i rozweseleni zawsze dzi

ki innym ludziom -

miesznym sytuacjom z ich udziałem, opowiedzianym przez nich kawałom, zabawnym

programom w telewizji. Pami

tajmy wi

yjemy w

ród ludzi. B

my dla nich mili, aby

i oni byli tacy wobec nas, b

my dla nich

yczliwi je

li chcemy tego samego od innych,

pomagajmy - a sami otrzymamy pomoc, gdy nam b

dzie potrzebna.

Jak si

miecha

Ustami! Nale

y podci

ąć

ciki ust w kierunku uszu, rozdziawi

lekko i przyst

do tzw. „wietrzenia z

bów”. Mile widziane jest równie

wydawanie z siebie rechotu.

Pami

nale

y, i

proces „wietrzenia” z

bów nie zast

puje ich mycia.

Uczucie rado

ci mo

na czerpa

z bardzo wielu

ródeł. Dla wielu osób, cho

nie dla

wszystkich, co nie jest niczym złym,

ródłem szcz

ęś

cia jest ich wiara. To ona napełnia ich

rado

, wiar

w istnienie dobra, a tak

yczliwo

wobec innych. Radowa

emy

jednak z bardzo wielu, bardziej przyziemnych, rzeczy.

Zgrana klasa

Nawet nie wiecie, o ile łatwiej jest przej

ść

przez ka

dy dzie

w szkole, tworz

c zgran

klas

. Nie rezygnujcie z nikogo, nie twórzcie te

kilkuosobowych grupek - zaczniecie si

kłóci

i konkurowa

, a to z pewno

nikomu nie wyjdzie na dobre. Je

li stworzycie jedn

fajn

paczk

, to oczywi

cie nie bez chwilowych trudno

ci, prze

yjecie znacznie wi

cej

miłych chwil. Cho

to stara i wytarta prawda, jest bardzo cenna - „ka

dy, o ile dostanie

szans

, wnosi co

wyj

tkowego do

ycia klasy”. W zgranej klasie łatwiej te

dzie

Wam si

uczyło, je

li pomo

ecie słabszym z polskiego, kto

uratuje Was na klasówce z

biologii, itd. Warunkiem dobrego klimatu w klasie jest jednak codzienna

yczliwo

ść

zrozumienie dla innych. Postawa taka nie dotyczy oczywi

cie tylko szkoły, ale i domu,

bloku i osiedla. Im wi

cej z Was b

dzie si

odnosiło do innych

yczliwie, tym wi

cej

„innych” b

dzie

yczliwych dla Was (to wynika nawet z matematyki). W ten sposób b

dzie

Wam znacznie łatwiej unikn

ąć

wielu stresów

ycia codziennego.

Poczucie humoru

To nasz wielki sprzymierzeniec w zmaganiach z trudno

ciami

ycia codziennego.

Zachowuj

c dystans i poczucie humoru łatwiej jest osi

ąć

sukces i przełkn

ąć

gorycz

pora

ki. Nie bójcie si

mia

z innych, nie obruszajcie si

, gdy to z Was si

miej

- pod warunkiem,

e nie przeradza si

to w drwin

. Wiele rado

ci i u

miechu

przysporzy

mog

zabawy z naszymi zwierz

tami domowymi, jak i kontakt z przyrod

wogóle. Podobnie, jak wi

kszo

ść

zwierzaków, ludzie te

wol

przebywa

w stadach.

Przebywajcie wi

c w stadach, bo w grupie ra

niej.

wietnym sposobem „odstresowania”

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

jest wspólny wypad do kina, teatru, na mecz Waszego ulubionego klubu, na basen, na
działk

czy koncert rockowy - zale

nie od gustów. Tu musicie te

pomóc sobie troszk

sami. Je

li b

dziecie gburowaci, nieprzyjemni, drwi

cy lub nietolerancyjni, to - pr

dzej czy

pó

niej - mo

ecie wypa

ść

„z towarzystwa”, do którego zazwyczaj ci

ęż

ko wróci

. Tylko

codzienn

yczliwo

i pozytywnym nastawieniem do

wiata i ludzi mo

ecie

zdoby

przyjaciół.

„Hobby”

To dosy

ogólne poj

cie. Posiadanie jakiego

hobby równie

ułatwia codzienne zmagania,

pozwala na chwil

odgrodzi

od problemów. Dla wielu osób zbieractwo (monet,

znaczków, banknotów, puszek po piwie) jest bardzo istotnym elementem

ycia. Niektórzy

lepiej odpoczywaj

graj

c ze znajomymi w planszowe i karciane gry Fantasy, inni

składaj

c modele samochodów lub

ołnierzy. W tej kwestii nie ma barier. Dobr

form

wyładowania wszelkich frustracji jest uprawianie sportu - od gry w warcaby do skał
kowania i bunji-jumping. Du

o u

miechu wynie

ść

na równie

z ogl

dania telewizji.

Obejrzenie takich arcydzieł jak, dla jednych Lataj

cy Cyrk Monthy Pythona, a dla innych

Przygody Królika Bugsa, jest porcj

rado

ci wystarczaj

sto na dłu

ej. Nie zawsze

chodzi

tu musi dosłownie o u

miech (podczas transmisji sportowych mo

emy zazna

goryczy pora

ki „naszych”, wspaniały film mo

e sko

czy

smutno, a ulubiona kaseta

e si

wci

ąć

), ale czasami te

o oderwanie si

od codzienno

ci i „odpoczynek” dla

układu nerwowego.

Powy

sze zachowania „antystresowe” maj

charakter przykładowy. Mamy nadziej

podczas zaj

ęć

wymy

licie wiele innych, a przede wszystkim,

e zaczniecie je stosowa

Waszym codziennym

yciu. Mo

ecie zacz

ąć

od pogodzenia si

z rodze

stwem,

przeproszenia rodziców za głupie zachowania, pomocy kolegom w lekcjach, a mo

e od

razu od zrobienia ogólnoszkolnego happeningu czy zorganizowania dyskoteki. Od czego

zawsze trzeba zacz

ąć

, potem idzie ju

o łatwiej. Chcieliby

my, a

eby ka

dy Wasz

dzie

był jak najlepszy, a buzie pogodne. Nie mo

emy jednak Wam tego zapewni

, bo

wiele zale

y tu od Was.

yczliwo

ść

wobec otoczenia oraz spora porcja rado

ci naprawd

pozwol

Wam lepiej znie

ść

wszelkie smutki, pora

ki i strach. Wpłynie to te

korzystnie na

Wasze relacje z rodzicami, nauczycielami, kolegami - z których cz

ęść

e zosta

dzi

temu wspaniałymi przyjaciółmi na całe

ycie.

ĘŚĆ

4 - GRY I ZABAWY NIE TYLKO CZERWONOKRZYSKIE

W tej cz

ęś

ci proponujemy Pa

stwu przykładowe zabawy, zwi

zane tematycznie z mottem

naszej akcji. Zabawy te zostały przez nas podzielone na cztery kategorie, ze wzgl

du na

wiek uczniów, a wi

c: dla klas 1-3 SP, dla klas 4-6 SP, dla uczniów Gimnazjów i dla

uczniów szkół

rednich. Podział ten jest umowny. Reguły zabaw mog

stwo

modyfikowa

. Materiał zawarty w tej cz

ęś

ci naszego programu pochodzi głównie z ksi

ąż

„Gry i zabawy nie tylko czerwonokrzyskie”, które znajduj

we wszystkich Zarz

dach

Polskiego Czerwonego Krzy

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

Zabawy dla uczniów klas 1-3 Szkół Podstawowych

1. ZABIERAMY KRZESŁA

Uczestnicy - min.5 osób
Materiały - krzesła, magnetofon i kaseta

Liczba krzeseł jest o jedno mniejsza od liczby uczestników zabawy. Z chwil

wł

czenia

muzyki uczestnicy zaczynaj

chodzi

dookoła stoj

cych krzeseł. Gdy muzyka ucicha,

wszyscy staraj

szybko zaj

ąć

jedno z miejsc. Osoba, dla której zabraknie krzesła

odpada z gry.

2. WYDAJ ODGŁOS

Uczestnicy - min.10 osób
Materiały - kartki papieru, długopisy lub flamastry

Spo

ród uczestników zabawy wybiera si

prowadz

cego (mo

e by

nim te

nauczyciel).

Uczestnicy siadaj

w kole. Ka

dy rysuje na kartce papieru zwierz

lub przedmiot,

wydaj

ce jaki

charakterystyczny odgłos. Nast

pnie prowadz

cy, który stoi w

rodku

gu uczestników, zbiera kartki i pokazuje jedn

z nich losowo wybranej osobie.

Wskazana osoba ma kilka sekund na zastanowienie si

i rozpocz

cie d

kowego

ladowania umieszczonego na kartce zwierz

cia lub przedmiotu. Je

li zebrani nie

odgadn

co było na kartce, osoba na

laduj

ca zmuszona jest przedstawi

to za pomoc

pantomimy. Je

li i to si

nie powiedzie - odpada z gry.

3. UDANY PODWIECZOREK

Uczestnicy - min.8 osób (4 pary)
Materiały - stół, krzesła, opaski na oczy, ły

eczki, ugotowany kisiel lub budy

Uczestnicy dobieraj

parami, po czym osoby z danej pary siadaj

naprzeciwko siebie

przy stole. Ka

da osoba otrzymuje kubek kisielu lub budyniu i ły

. Prowadz

zawi

zuje zawodnikom opaski na oczy. Na jego znak zawodnicy zaczynaj

wzajemnie

karmi

. Wygrywa ta para, która najszybciej zje „podwieczorek”.

4. RODZINA

Uczestnicy - min.16 osób
Materiały - papier i pisaki (przed zaj

ciami nale

y przygotowa

kartki z rysunkami 4

zwierz

t, ka

dy uczestnik ma swoj

kartk

)

Uczestników

zabawy

nale

podzieli

cztery

grupy.

dej

grupie

przyporz

dkowujemy jakie

zwierz

(poprzez rysunek z jego podobizn

). Prowadz

nie zdradza nazw tych zwierz

t. Nale

y przygotowa

tyle kartek, ilu jest uczestników.

Wszyscy, po kolei, losuj

kartki. Na znak prowadz

cego, ka

dy z uczestników ma

wydawa

odgłosy i wykonywa

ruchy charakterystyczne dla zwierzaka z jego rysunku, a

tak

e odnale

źć

pozostałych członków swojej „rodziny” (tzn. osoby udaj

ce to zwierze).

Wygrywa grupa, która najszybciej uzbiera wszystkich członków swej „rodziny”.

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

5. NIESPODZIEWANA ZMIANA MIEJSC

Uczestnicy - min.10 osób

Wszyscy uczestnicy zabawy siadaj

w kr

gu i przedstawiaj

. Jedna osoba staje w

rodku i stara si

zapami

imiona wszystkich uczestników oraz ich miejsca w kr

gu.

Nast

pnie wychodzi za drzwi. W tym czasie 2-3 osoby zamieniaj

miejscami.

Zapraszamy do sali osob

zza drzwi i prosimy go, by podał imiona osób, które zmieniły

miejsca. Je

li si

pomyli, mo

e spróbowa

jeszcze raz. Gra ta ma ułatwi

zapami

tanie

imion kolegów z klasy i jest szczególnie wskazana do zastosowania w pierwszej klasie.
Podobn

zabaw

- „Przyjaciele” - znajdziecie Pa

stwo w dalszej cz

ęś

ci materiału.

Zabawy dla uczniów klas 4-6 SP

1. BEREK U

MIECH

Uczestnicy - min.10 osób

Osoby dobieraj

parami. Jedna z par jest berkiem - osoby z tej pary musz

goni

inne

pary, nie rozdzielaj

c si

. W chwili zbli

enia si

berka do jakiej

pary, osoby j

tworz

musz

ść

na ziemi

układaj

c z własnych ciał u

miech. Para, która nie zd

ąż

y tego

zrobi

zostaje berkiem i zabawa rozpoczyna si

od nowa.

2. PRZYJACIELE

Cała klasa ustawia si

w kr

gu. Prowadz

cy (najlepiej nauczyciel) obja

nia reguły

zabawy: wybrana przez prowadz

cego osoba wypowiada „Ja mam na imi

<tu podaje

swe imi

>„ , zadaniem nast

pnej jest wypowiedzenie tej

e formułki, a nast

pnie kolejnej

„A to s

moi przyjaciele < i tu podaje imi

poprzednika>„. Ostatnia osoba w kr

gu - tak jak

da - wypowiada „Ja mam na imi

...”, a nast

pnie „A to s

moi przyjaciele <i tu podaje

imiona wszystkich poprzedników>‘’. Osoba, która si

pomyli - odpada z gry - a kolejny w

gu przejmuje jego zadanie.

3. POSZUKIWANA, POSZUKIWANY

Uczestnicy - min.8 osób
Materiały - opaski na oczy

Osoby ł

cza si

w pary i staj

naprzeciwko siebie. Nast

pnie przygl

daj

sobie

uwa

nie, mog

dotyka

swych twarzy w celu lepszego zapami

tania ich kształtu. Po

upływie minuty prowadz

cy zawi

zuje uczestnikom zabawy oczy. Nast

pnie uczestnicy

zabawy rozchodz

po sali. Zadaniem w tej zabawie jest odnalezienie swojego partnera

tylko za pomoc

dotyku.

4. WIELKIE POLOWANIE

Uczestnicy - min.6 osób
Materiały - miski z wod

, owoce, opaski na oczy

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

Do misek napełnionych po brzegi wod

, wkładamy jabłka lub obrane pomara

cze.

Uczestnicy, bez u

ycia r

k musz

je zje

ść

. Wygrywa ten uczestnik, który pierwszy zje

owoc.
UTRUDNIENIE - zawodnikom zawi

zujemy oczy, a miski stawiamy na podłodze.

5. ATOMY

Uczestnicy - min.10 osób

Prowadz

cy (najlepiej nauczyciel) prosi uczestników, by chodzili swobodnie po klasie.

Prowadz

cy wywołuj

pewna liczb

(np.:4), a uczestnicy musz

poł

czy

wtedy w

czteroosobowe grupy. Do dalszej gry przechodz

osoby, które znalazły si

w tych

grupach. Pozostali odpadaj

. Nast

pnie uczestnicy rozchodz

, a prowadz

cy wywołuje

kolejny numer.

Zabawy dla uczniów Gimnazjów

1. ZABIERAMY KRZESŁA j.w.

Modyfikacja - podczas zabawy równie

zabiera si

kolejno nast

pne krzesła, a osoby dla

których ich nie starczyło musz

siada

na kolanach swoich poprzedników. W ko

powstaje piramida wielu osób siedz

cych wzajemnie sobie na kolanach na jednym

krze

le. Piramida nie mo

e si

przewróci

1. DWA KÓŁKA

Uczestnicy - min.12 osób
Materiały - ewentualnie magnetofon i kaseta

Dzielimy uczestników zabawy na dwie grupy: dziewcz

t i chłopców. Jedna grupa tworzy

wewn

trzne, a druga zewn

trzne koło. Wszyscy

piewaj

powszechnie znan

piosenk

lub słuchaj

magnetofonu. Koła przesuwaj

w przeciwnych kierunkach. Kiedy

piew

lub muzyka cichnie - osoby z wewn

trznego koła odwracaj

i daj

buziaka osobom z

zewn

trznego koła stoj

cym naprzeciwko.

3. POMNIK „BIS”
Uczestnicy - min.7 osób (lub wielokrotno

ść

Materiały - opaski na oczy

Uczestników dzielimy na 3 zespoły (np.: X, Y i Z). Liczba osób w zespołach X i Y musi by

wielokrotno

liczby 3, ilo

ść

osób w obu zespołach musi by

równa (np.: X - 3, 6, 9... i Y

- 3, 6, 9...). Liczba osób w zespole Z musi odpowiada

liczbie trójkowych grup w

zespołach X i Y. Osoby Z wychodz

na zewn

trz sali. Osoby z zespołu X buduj

swoich ciał pomniki. Osobom Z zawi

zujemy oczy i wprowadzamy do sali. Ka

da z tych

osób za pomoc

dotyku musi rozpozna

uło

enie ciał 3 osób z zespołu X i zbudowa

identyczny pomnik z ciał 3 osób z zespołu Y. Wygrywa ta osoba z zespołu Z, której
pomnik b

dzie najbardziej podobny do pierwowzoru „zbudowanego” przez X.

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

4. PODAJ DALEJ

Uczestnicy - 2 grupy licz

ce tyle samo osób

Materiały - np.: 2 wałki

Dwie grupy stoj

dami i przekazuj

sobie przedmiot (np.: wałek pomi

dzy nogami,

jabłka lub zapałki z buzi do buzi). Nie wolno pomaga

sobie r

kami, chyba

przekazywana rzecz spadnie na ziemi

. Wtedy grupa zaczyna od pocz

tku. Wygrywa ta

grupa, która szybciej przeka

e przedmiot do ostatniej osoby w rz

dzie. Dla rewan

przeprowadzi

na inn

form

tej zabawy. Zawodnicy obu grup siadaj

, jeden za

drugim g

siego, w równoległych rz

dach, a nast

pnie przekazuj

sobie wymy

lone przez

prowadz

cego hasło (inne dla obu grup, ale o podobnej trudno

ci - przekazane szeptem

na ucho pierwszym zawodnikom w rz

dach), pisz

c je wskazuj

cym palcem na plecach

kolejnej osoby ze swej grupy. Pisa

wolno na bluzce, podkoszulce i gołych plecach. Oba

zespoły rozpoczynaj

zabaw

na znak prowadz

cego. Wygrywa zespół, który wcze

niej

poda wła

ciwe hasło (podaj

c je prowadz

cemu na ucho).

5. RAZ, DWA, TRZY - DMUCHAMY!

Uczestnicy - min.2 osoby
Materiały - banknot, talerz, m

ka, opaski na oczy

Zawodnicy siadaj

naprzeciw siebie przy stole. Pomi

dzy nimi, w równej odległo

ci le

banknot, który maj

przedmucha

w stron

przeciwnika. Dla „utrudnienia” prowadz

zawi

zuje im oczy. Wówczas zamiast banknotu stawia si

talerz z m

. Zabaw

na te

przeprowadzi

w kilkuosobowych grupach.

Podobna zabawa: Ochotnikowi lub osobie wyznaczonej pokazuje si

lizaka lub

lody na patyku, które ma zje

ść

. Nast

pnie zawi

zuje mu si

oczy, a zamiast lizaka lub

lodów podstawia si

nog

najbardziej owłosionego chłopaka w klasie.

Zabawy przeznaczone dla uczniów szkół

rednich

1. POMNIK MIŁO

Uczestnicy - min.10 osób + prowadz

Wszyscy uczestnicy, oprócz dwóch osób i prowadz

cego, wychodz

na zewn

trz.

UWAGA! Je

li klasa liczy ponad 20 osób, z sali wychodzi maksymalnie 10 osób,

pozostałe osoby wcielaj

w rol

publiczno

ci i zostaj

w klasie.

Obecna na sali dwójka zawodników, na polecenie prowadz

cego, buduje ze swych ciał

„pomnik miło

ci”. Po chwili, na znak prowadz

cego, wchodzi kolejna osoba, której

zadaniem jest wcielenie si

w rol

artysty i „ulepszenie” pomnika. Po wykonaniu tej

czynno

ci, osoba „ulepszaj

ca” musi wcieli

w rol

osoby tej samej płci z pomnika

(dziewczyny zast

puj

dziewczyny itp.) i zaj

ąć

wymy

lona przez siebie pozycj

. Nast

pnie

wchodzi kolejny uczestnik, który ma identyczne zadanie. Nale

y zadba

, aby kolejni

„rze

biarze” byli odmiennej płci, tzn. by do sali wchodzili na przemian: chłopak,

dziewczyna, chłopak, dziewczyna itd.

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

2. ZDEJMIJ TO!

Uczestnicy - min.10 osób
Materiały - koc

Pi

ciu ochotników lub osób wyznaczonych wychodzi z klasy, a reszta zostaje. Osoby,

które zostały w klasie poznaj

reguły gry (o których zaraz). Po zapoznaniu klasy z

regułami, pierwsza osoba wraca do klasy i kładzie si

pod kocem, dokładnie si

zakrywaj

c. Osoba ta nie mo

e zna

reguł gry. Nast

pnie cała klasa zwraca si

do osoby

pod kocem, by pomy

lała jaka cz

ęść

obecnej garderoby jest jej najmniej potrzebna i

eby

zdj

ła. Chodzi o to,

eby osoba ta wpadła na to,

e to koc jest jej niepotrzebny.

Zazwyczaj jednak mało osób na to wpada. Gdy osoba pod kocem, zamiast koc,

gnie

pierwsz

ęść

swojej garderoby, cała klasa krzyczy „TO NIE TO!!, ZDEJMIJ TO!!,

ZDEJMIJ TO!!”. Przy kolejnych cz

ęś

ciach garderoby klasa zachowuje si

identycznie. Gdy

osoba znajduj

ca si

pod kocem, pozostanie w samej bieli

nie i albo mocno si

zawstydzi albo przyst

pi i do jej zdejmowania, nale

y t

zabaw

odpowiednio zako

czy

poprzez spytanie tej osoby „czy na pewno to?, na pewno???, zamknij oczy i zastanów si

chwil

”, a potem spytanie „a po co ci koc???”. W 90% przypadków efekt murowany.

3. POD NAPI

CIEM

Uczestnicy - min.16 osób (2 dru

yny po 8)

Materiały - 4 ławki (2x2) i 2 długie kije lub sznurek

Dzielimy klas

na 2 grupy. Powinny liczy

po tyle samo osób i mie

podobne proporcje w

ilo

ci chłopaków i dziewczyn. Na blatach ławek kładziemy długi kij (mo

e by

szczotka)

tak, by utworzył on barier

. Oba zespoły musz

mie

podobne warunki. Kij znajduje si

pod napi

ciem, a jest tylko zwie

czeniem „siatki” - nie mo

na wi

c przej

ść

pod nim.

Zadaniem ka

dej z grup jest przedostanie si

na drug

stron

„zapory”. Wybór metody

nale

y do uczestników (np.: chłopak przeskakuje, a inny przenosi dziewczyny i reszt

chłopców nad barier

w jego r

ce) - nie nale

y im jednak nic sugerowa

. Wygrywa grupa,

która szybciej znajdzie si

po drugiej stronie „bez strat w ludziach” lub w której „prze

yje”

cej osób.

4. GOLIBRODA

Uczestnicy - min.6 osób
Materiały - balony, krem do golenia, maszynki do golenia

Uczestnicy zabawy otrzymuj

jednorazow

maszynk

do golenia, która posłu

y do

ogolenia posmarowanego kremem lub namydlonego balonika. Wygrywa ten, kto
najszybciej ogoli cały balonik.

5. W SZEREGU ZBIÓRKA

Uczestnicy - min.10 osób

Wszyscy uczestnicy musz

ustawi

w szeregu (lub uformowa

koło) od najmłodszego

do najstarszego, wł

cznie z dniem urodzenia. Zabaw

na przeprowadzi

stosuj

c kryterium pierwszej litery imion, nazwisk, ksywek itp. Zabawa odbywa si

bez

ycia słów. Wszystkie inne metody porozumiewania si

dozwolone. Po ustawieniu si

dy podaje swoj

dat

urodzenia, imi

itp.

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

Zabawy niezale

ne od podziału wiekowego

Proponujemy

Przeprowadzenie DRAMY Joanny Sztroman „Rozwi

zywanie trudnych

sytuacji” (zaczerpni

ta z „Drama - poradnik dla nauczycieli i wychowawców 35/2000).

W zało

eniu zaj

cia dwugodzinne.

UWAGA!
Zaj

cia te, jak i tym podobne (w których uczniowie wyra

swe odczucia, problemy itp.)

podlega

powinny „warunkom umowy”, zawartej pomi

dzy prowadz

cym, a uczniami.

Normy te obowi

zuj

na całych zaj

ciach, s

wypisane na tablicy.

Oto one:

•

To, co tu si

dzieje, pozostanie mi

dzy nami

•

Na zaj

ciach nie atakujemy si

nawzajem fizycznie ani psychicznie (nie

obra

amy si

, nie u

ywamy wulgarnych słów)

•

li co

nam nie podoba - chcemy wyj

ść

lub zmieni

zabaw

- mówimy

o tym gło

Cele zaj

ęć

•

integracja zespołu klasowego;

•

stworzenie przyjaznej atmosfery;

•

budowanie w uczniach

wiadomo

ci, i

mog

wsparciem dla innych;

•

nabycie przekonania,

e ka

sytuacj

trudn

na rozwi

;

•

nabycie umiej

tno

ci rozwi

zywania sytuacji problemowych.

•

Pomoce: słownik j

zyka polskiego, pi

ęć

arkuszy papieru, flamastry.

Przebieg zaj

ęć

1. Etap wst

pny

dy uczestnik spotkania siada na wybranym przez siebie krze

le (krzesła ustawiamy w

kształcie koła), co ma ogromne znaczenie na tego rodzaju zaj

ciach. Ka

dy siada tam,

gdzie czuje si

bezpiecznie (przy osobie, która daje wsparcie). Nast

pnie przez 2 minuty

rozmawia z s

siadem na dowolny temat (chodzi o popraw

samopoczucia, rozładowanie

napi

cia). Zamiast dowolnej rozmowy mo

na zrobi

„rundk

”, tzn. prosi

dego ucznia o

doko

czenie zdania, np. „Moim marzeniem jest...”, „Jestem tutaj chocia

...”, „My

e...”

itp.

2. Działania dramowe - oddanie własnego nastroju za pomoc

stopklatki.

Zaczynamy od wyja

nienia poj

cia „empatia” (dla młodszych dzieci mo

na np. „odczucia”)

- praca ze słownikiem. Nast

pnie młodzie

dobiera si

w pary z s

siadem (np. od lewej

strony). Uczniowie odliczaj

do dwóch. Na sygnał prowadz

cego „jedynki” stoj

c tworz

stopklatk

wyra

ich nastrój: smutek, rado

ść

, przygn

bienie, zdenerwowanie,

zadowolenie itp. Wszyscy siadaj

. „Dwójki” wyra

w stosunku do „jedynek” empati

gestem, mimik

, słowem (stosownie do nastroju partnerów - pocieszaj

, dziel

rado

ść

wyra

zrozumienie itp.). Nast

puje zmiana. Powtarzaj

wiczenie - „dwójki” wyra

nastrój, „jedynki” - empati

3. Wprowadzenie do tematu
Nauczyciel mówi: „Jak zauwa

yłem (-am), nastroje w grupie s

ró

ne. Jedni z Was s

weseli, rado

ni, a inni smutni, zatroskani. My

e osoby smutne, zatroskane mog

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

czone, ale mog

mie

jaki

problem. Co to znaczy mie

problem? Proponuj

eby

my si

gneli do słownika i wyja

nili to słowo”. Młodzie

czyta,

e problem to powa

zagadnienie, zadanie wymagaj

ce rozwi

zania, kwestia do rozstrzygni

cia itd. Nast

pnie

nauczyciel mówi,

e w jednym z czasopism młodzie

owych przeczytał wła

nie o problemie

pewnej młodej osoby. Cytuje tre

ść

opisanego zdarzenia oraz tre

ść

porady psychologa na

ten temat. Pyta, czy osoby z grupy zgadzaj

z jego wypowiedzi

i co do tej porady

chciałyby jeszcze doda

od siebie. Porady własne mo

na zapisa

anonimowo na

kartkach, a nast

pnie odczyta

i przedyskutowa

, czy s

trafne. Nienale

y pozostawia

kwestii nie rozstrzygni

tych, w

tpliwych: je

eli pojawi

jakie

trudno

ci, mo

na na

nast

pne spotkanie zaprosi

dorosłego eksperta, np. pedagoga.

4. Zabawa: „skrzynka problemów”
Uczniowie wyobra

sobie,

e w

rodku koła stoj

cztery skrzynki:

•

z problemami rodzinnymi;

•

z problemami szkolnymi;

•

z problemami w grupie rówie

niczej;

•

z problemami osobistymi.

dy uczestnik zaj

ęć

wrzuca swój problem (lub problem innej osoby) do wyobra

onej

skrzynki (lub skrzynek, je

li ma wiele problemów). W

wiczeniu mo

na wykorzysta

prawdziwe skrzynki - ale najlepiej jedn

, aby sytuacja była jak najmniej kr

puj

ca; mo

tak

e napisa

problemy na kartkach - najlepiej drukowanymi literami. W tym przypadku

kartki po zaj

ciach niszczymy lub zostawiamy (zaplombowane) do nast

pnego spotkania,

na którym kontynuujemy zabaw

5. Poznanie uczniowskich problemów

Uczestnicy zaj

ęć

„wyjmuj

” ze skrzynek ró

ne problemy i zapisuj

je na czterech

arkuszach papieru.

S

to problemy:

•

w rodzinie;

•

w szkole;

•

w grupie rówie

niczej;

•

osobiste.

6. Działania dramowe - scenki improwizowane ujawniaj

ce problemy uczniów

Prowadz

cy pyta, kto chce by

w zespole z problemami:

•

w rodzinie;

•

w szkole;

•

w grupie rówie

niczej;

•

osobistymi.

Zadaniem ka

dego zespołu jest pokazanie w scenkach improwizowanych problemu

zapisanego na arkuszu. Uczestnicy poszczególnych grup wybieraj

jedn

sytuacj

(podkre

laj

na arkuszu), która, ich zdaniem, wymaga szybkiego rozwi

zania. Podział ról

w grupie - zgłasza si

na ochotnika jedna osoba, która b

dzie w roli osoby z problemem.

Pozostali uczestnicy wcielaj

w role matki, ojca, nauczyciela, kolegi, brata itp. Zespoły

Por. te

artykuł i scenariusz J.Tatarowicza pt. „O skutecznym rad sposobie”. /w:/ Drama, nr 25/1998

KAMPANIA "U

MIECHNIJ SI

Z PCK" - PORADNIK MEDTODYCZNY DLA NAUCZYCIELI - KRM PCK

kolejno (po wcze

niejszej „naradzie”) prezentuj

sceny z

ycia rodzinnego, szkolnego,

kole

skiego i osobistego, które mog

zakłóci

dobry nastrój kolegi lub kole

anki.

7. Udzielanie porad osobom z problemem

Uczestnicy poszczególnych grup podchodz

do ucznia w roli i udzielaj

mu (gestem,

mimik

, słowem) wsparcia, porady. Nast

pnie zapisuj

na odwrocie posiadanych arkuszy

propozycje rozwi

zywania problemu:

•

w rodzinie;

•

w szkole;

•

w grupie rówie

niczej;

•

osobistego.

8. Rozmowa prowadz

cego zaj

cia na temat udzielania pomocy:

a) z uczniem w roli osoby z problemem:

•

czy oczekiwałe

pomocy od innych?

•

od kogo oczekiwałe

pomocy?

•

jakiej oczekiwałe

pomocy?

•

dlaczego oczekiwałe

takiej pomocy?

•

która z ofert była dla ciebie najbardziej pomocna, najskuteczniejsza?

b) z pozostałymi osobami:

•

co czuli

cie, pomagaj

c innym?

•

czy mieli

cie trudno

ci z udzielaniem skutecznej pomocy?

•

czy zawsze mo

na pomóc innej osobie?

li nie, od czego to zale

y i do kogo mo

na zwróci

o wsparcie w razie zaistniałych

problemów (np. do pedagoga szkolnego, psychologa, kolegi, wychowawcy itp.).
Prowadz

cy stawia pytanie:

„Co mo

emy zrobi

, aby dobrze czu

w klasie ze sob

?”

9. Zabawa „Moja oferta dla klasy”

Uczniowie zapisuj

na arkuszu ofert

dla innych osób w klasie, np. pomoc w nauce,

wspólne spacery, słuchanie muzyki itp. oraz swoje imi

(obok).

10. Zako

czenie zaj

ęć

: wspólna zabawa „fotografia rodzinna”

Chodzi o zasugerowanie,

e rodzina jest najwa

niejsza w trudnych sytuacjach; a w grupie

szkolnej tak

e mo

e by

jak w rodzinie - ciepło i serdecznie. Wszyscy ustawiaj

zdj

cia, wyra

c gestem, mimik

uczucia do „członków rodziny”. Wszyscy si

miechaj

, prowadz

cy „robi zdj

cie”. Dzi

kuj

sobie wzajemnie,

egnaj

Wszystkie niezb

dne informacje, elektroniczna wersja poradnika i logo akcji znajduje si

na stronie internetowej Polskiego Czerwonego Krzy

www.pck.org.pl

. Tam równie

dziemy na bie

żą

co umieszcza

informacje o przebiegu akcji.