Projekt Z analizy i oceny ryzyka

POLITECHNIKA ŚLĄSKA

W GLIWICACH

WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII

STUDIA PODYPLOMOWE

SPECJALNOŚĆ: BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

INśYNIERIA I ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM ORAZ OCENA I

REDUKCJA RYZYKA ZAWODOWEGO

PROJEKT Z PRZEDMIOTU:

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

1.Wstęp.

Definicja ryzyka zawodowego mówi o prawdopodobieństwie (moŜliwości) wystąpienia

niepoŜądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności

wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagroŜeń

zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

2. Cel i zakres projektu.

Celem projektu jest ocena ryzyka zawodowego która jest, zgodnie z Rozporządzeniem MPiPS z

dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U.

Nr 129, poz. 844) jednym z obowiązków pracodawcy.

Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego jest:

•

sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagroŜenia zostały zidentyfikowane

i czy jest znane związane z nimi ryzyko zawodowe,

•

wykazanie, Ŝe przeprowadzono analizę zagroŜeń i zastosowano właściwe środki

ochronne,

•

dokonanie odpowiedniego wyboru wyposaŜenia stanowisk pracy, materiałów oraz

organizacji pracy,

•

ustalenie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczenia

•

ryzyka zawodowego,

•

zapewnienie ciągłej poprawy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

PrzewaŜnie pracodawca (lub pracownik słuŜby bhp) ma za zadanie dokonanie oceny stanu

bezpieczeństwa w zakładzie w celu wykrycia zagroŜeń i określenia środków ograniczających ich

poziom. Wynika to z faktu, iŜ dla robotnika (pracownika) wykonującego pracę na swoim

stanowisku nie potrzebna jest wiedza o poziomie występujących zagroŜeń, podobnie jak

kierowcy nie jest potrzebna znajomość statystyki wypadków drogowych. Robotnikowi

(pracownikowi) potrzebna jest wiedza o występujących źródłach zagroŜeń i sposobie unikania

sytuacji niebezpiecznych dla jego Ŝycia i zdrowia. Tym samym istotą oceny ryzyka zawodowego

jest analiza procesu pracy, dokumentowanie jego przebiegu, wykrywanie zagroŜeń i określanie

rodków (w tym procedur) ograniczających występujące zagroŜenia.

NaleŜy zaznaczyć, Ŝe najwaŜniejszym w ocenie ryzyka zawodowego jest stworzenie dobrego i

solidnego fundamentu w postaci aktualnych pomiarów środowiska pracy i ich interpretacji,

przeglądów stanu bhp, ocen i analiz wypadków, chorób zawodowych i parazawodowych.

Dopiero na ich podstawie naleŜy dokonywać kompleksowej oceny dowolnymi metodami

(bardziej lub mniej obiektywnymi) w celu opracowywania programów poprawy warunków pracy

i ograniczenia zagroŜeń. NaleŜy przy tym pamiętać, Ŝe proces oceny ryzyka zawodowego na

stanowisku

pracy

nie

jest

procesem

zamkniętym

musi

trwać

ciągle.

Reasumując - trudno jest mówić o jednej metodzie oceny ryzyka zawodowego. Składa się ono

bowiem z wielu drobnych czynności, które w efekcie umoŜliwiają dokonanie kompleksowej

oceny ryzyka zawodowego. Zawsze wyjściowym składnikiem oceny ryzyka zawodowego na

stanowisku pracy jest identyfikacja zagroŜeń środowiska pracy, przeprowadzenie przeglądów

bezpieczeństwa i higieny racy oraz dokonanie rzetelnej rejestracji uzyskanych wyników. Dopiero

na podstawie tak zebranych informacji pracodawca powinien dokonać kompleksowe oceny i

podjąć działania zmierzające do poprawy warunków pracy.

Nie istnieje jedna metoda oceny ryzyka zawodowego. Przy doborze metody oceny ryzyka

zawodowego naleŜy kierować się w szczególności zasadą, Ŝe metoda musi być dostosowana do

zakładu i występujących w nim zagroŜeń. Ponadto winna ona być:

•

łatwa, nie wymagająca wiedzy specjalistycznej

•

prosta w uŜyciu

•

zgodna z obowiązującymi przepisami

•

dająca wyniki w pełni wystarczające oraz obiektywne

•

pozwalająca na podjęcie działań korygujących i zapobiegawczych.

2.1 Ocena ryzyka wg pn-n-18002: : „Ogólne wytyczne do oceny ryzyka

zawodowego”

Oszacowanie

ryzyka

zawodowego

związanego

poszczególnymi

zagroŜeniami

zidentyfikowanymi na stanowiskach pracy polega na ustaleniu:

•

prawdopodobieństwa wystąpienia zagroŜeń,

•

cięŜkości szkodliwych następstw tych zagroŜeń.

Podstawa do oszacowania ryzyka zawodowego mogą być m. in. dane o wypadkach, chorobach

zawodowych, a takŜe opinie ekspertów.

Oszacowanie ryzyka zawodowego moŜna przeprowadzać w róŜny sposób, w zaleŜności od

potrzeb organizacji. Zaleca się przede wszystkim takie sposoby oszacowania ryzyka

zawodowego, których stosowanie nie wymaga wiedzy specjalistycznej i które mogą być w prosty

sposób wykorzystywane przez osoby przeprowadzające oceny.

Równocześnie istotne jest, aby otrzymane wyniki oszacowania były w pełni wystarczające do

wyznaczenia jego dopuszczalności i właściwego planowania działań korygujących

i zapobiegawczych.

W celu przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego dyrektor zakładu powołał zespół, w skład

którego weszli kierownik ruchu zakładu górniczego, pełnomocnik dyrektora ds. zarządzania

bezpieczeństwem oraz kierownicy działów. Zespół opracował tabelę, będącą podstawą do

szacowania ryzyka w skali trójstopniowej

Prawdopodobieństwo

CięŜkość (skutek) następstw

mała

średnia

duŜa

Mało prawdopodobne

małe

„M”

małe

„M”

rednie

„S”

Prawdopodobne

małe

„M”

rednie

„S”

duŜe

„D”

Wysoce prawdopodobne

rednie

„S”

duŜe

„D”

duŜe

„D”

Do określenia ryzyka zawodowego przyjęto wzór :

Wielkość Prawdopodobieństwo

Ryzyko zawodowe = skutków x wystąpienia

zagroŜenia skutków zagroŜenia

Z tabeli wynika, Ŝe szacowane ryzyko moŜe być na poziomie małym, średnim i duŜym. Przyjęto

zasadę, Ŝe ryzyko na poziomie bardzo małym, małym i średnim jest ryzykiem akceptowalnym

(dopuszczalnym), natomiast na poziomie duŜym – nieakceptowalnym (niedopuszczalnym).

Przyjęto równieŜ załoŜenie, Ŝe:

•

dla ryzyka na poziomie bardzo małym nie jest konieczne prowadzenie Ŝadnych działań

redukujących to ryzyko,

•

dla ryzyka na poziomie małym zaleca się rozwaŜenie moŜliwości dalszego zmniejszenia

poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, Ŝe ryzyko pozostanie najwyŜej na tym

samym poziomie,

•

dla ryzyka na poziomie średnim zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem

jest zmniejszenie ryzyka zawodowego,

•

dla ryzyka na poziomie duŜym, jeŜeli ryzyko zawodowe związane jest z pracą juŜ

wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia naleŜy podjąć natychmiast. Planowana

praca natomiast nie moŜe być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do

poziomu akceptowalnego,

•

dla ryzyka na poziomie bardzo duŜym praca nie moŜe być rozpoczęta ani kontynuowana do

czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu akceptowalnego,

Następnie powołane zostały grupy do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego. Osoby

oceniające ryzyko zawodowe powinny znać i rozumieć zasady oceny ryzyka zawodowego, mieć

niezbędną wiedzę do identyfikacji zagroŜeń na ocenianych stanowiskach oraz umieć ocenić

szkodliwe następstwa występujących zagroŜeń.

Przy wstępnym szacowaniu ryzyka opierano się przede wszystkim na opiniach sztygarów

oddziałowych, przodowych brygad i grup pracowniczych oraz oddziałowych społecznych

inspektorów pracy. Były to osoby bezpośrednio związane z wykonywaniem robót na

analizowanych stanowiskach pracy. Ich wiedza i doświadczenie były niezbędne dla dalszego

etapu oceny ryzyka jakim była przyjęta redukcja zagroŜenia i zastosowana odpowiednia

profilaktyka. Błędne oszacowanie ryzyka na tym etapie mogło spowodować albo poniesienie

dodatkowych kosztów na zbędną profilaktykę albo zlekcewaŜenie zagroŜenia, które nie

redukowane mogło doprowadzić do powstania zdarzeń wypadkowych lub innych strat.

Zaproponowane sposoby redukcji ryzyka zawodowego polegały na:

•

wyeliminowaniu bądź ograniczeniu zagroŜeń i naraŜeń na stanowisku pracy poprzez

zastosowanie właściwych środków technicznych. W większości były to środki juŜ

w zakładzie stosowane,

•

odsunięciu lub ograniczeniu czasu przebywania pracownika,

•

odizolowaniu pracownika od zagroŜeń i naraŜeń,

•

zastosowaniu środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,

•

zastosowaniu rozwiązań organizacyjnych.

KARTA ANALIZY

RYZYKA ZAWODOWEGO

wg PN-N-18002

pracowników zatrudnionych w ścianie wydobywczej

na przykładzie Kompani Węglowej S.A. tj. w KWK „Piast”.

A. CZYNNIKI SZKODLIWE DLA ZDROWIA

L.p.

Rodzaj zagroŜenia

Liczba osób

objętych
zagroŜe-

niem

Prawdopodobi

eństwo

CięŜkość

następstw

Ryzyko

następstw

Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny

ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego

- ryzyka akceptowalnego

Hałas

Kombajnista

duŜe

duŜa

duŜe

Pomierzony poziom dźwięku na stanowisku obsługi kombajnu wynosił
89,9  dBA, współczynnik naraŜenia wynosi 3,1 .
Pomierzony poziom dźwięku urządzeń odstawy ( przesypów ) wynosi
od 87,6 do  90,0  dBA, współczynnik naraŜenia wynosi1,8.
Pomierzony poziom dźwięku przenośnika ścianowego wynosi 86,6
dBA, współczynnik naraŜenia wynosi 1,4 .
Pomierzony poziom dźwięku górnika sekcyjnego w ścianie  wynosi
884,5 dBA, współczynnik naraŜenia wynosi 0,9.
Pomierzony poziom dźwięku kotwiarki wynosi 90,0 dBA, współczynnik
naraŜenia wynosi 3,2.

Obsługa
przenośników
obsługa
kotwiarki
PKU-1.

duŜe

duŜa

duŜe

Obowiązkowo stosować indywidualne ochrony słuchu (ochrony typu
zewnętrznego lub wkładki douszne) posiadające certyfikat
bezpieczeństwa CE ( zgodnie z Zarządzeniem nr 20/2004 KRZG z nia
22.04.2004 r.),
Zwiększyć częstotliwości kontroli ww. przez osoby dozoru wyŜszego i
ś

redniego,

Stosować rotację załogi,
Systematycznie przeprowadzać właściwą konserwację podzespołów
urządzeń mechanicznych będących źródłem hałasu.

Obsługa
przenośnika
ś

cianowego,

podścianowego

oraz wnęk.

małe

duŜa

średnie

Sekcyjni,
przodowy

małe

duŜa

średnie

Wibracje

obsługa
kotwiarki
PKU-1.

duŜe

duŜa

duŜe

Stosować indywidualne rękawice ochronne, rotacje załogi oraz skrócony
czas pracy

Zapy-

lenie

Od wlotu ściany

małe

duŜa

średnie

Maksymalne stęŜenie pyłu całkowitego na wlocie do ściany wynosi 9,3
mg/m

a pyłu respirabilnego 3,9 mg/m

przy zawartości krzemionki 4,4

% . Natomiast na wylocie stęŜenia pyłów wynosiły odpowiednio: 19,1
mg/ m

oraz 6,60 mg/ m

dla frakcji respirabilnej – co odpowiada

wskaźnikowi 4,78 oraz 3,30 przekroczenia normy.

W celu obniŜenia wysokiego ryzyka zawodowego na średnie
zastosowano następujące środki profilaktyczne:

Praca tylko w maskach przeciwpyłowych,

UmoŜliwić uruchomienie kombajnu jedynie przy sprawnie
działającym syst. zraszania - Kombajn wyposaŜony w
wewnętrzny i zewnętrzny system zraszania z wodą podawaną
pod ciśnieniem 15 MPa.

Kontrolować ciśnienie wody na rurociągu, zastosować
filtrowanie i zmiękczanie wody przed podaniem do układu
zraszającego,

Urządzenia zraszające na przesypach na odstawie,

ZwilŜanie i usuwanie nagromadzonego pyłu,

Bezwzględnie egzekwować stosowanie przez pracowników
indywidualnych ochron osobistych (półmasek p. pył. klasy P2 i
P3),

W  przypadku  przekroczenia  wartości  dopuszczalnych
dla  III  stopnia  zagroŜenia  pyłami  szkodliwymi  dla
zdrowia  zabronić  przebywania  załodze

w tym

wyrobisku.

Przeprowadzać systematyczne kontrole stanowiska

pracy oraz pomiary zapylenia z częstotliwością wynikającą z
obowiązujących przepisów.

Wylot ze ściany

duŜe

duŜa

duŜe

Substancje chemiczne

/ zatrudnieni przy

kotwieniu i klejeniu /

małe

mała

małe

Podczas klejenia warstw stropowych przy uŜyciu dwuskładnikowego
kleju poliuretanowego oraz kotwieniu obowiązuje:

UŜywanie okularów, rękawic i fartuchów ochronnych,
Przygotowanie pojemnika z czystą wodą do przemycia
oczu i skóry,

Stosowanie

się

instrukcji

stanowiskowej

uwzględniającej stosowanie środków bezpieczeństwa
oraz postępowanie w sytuacjach awaryjnych.

WyposaŜyć pracowników zatrudnionych przy kotwieniu
i klejeniu w aparaty regeneracyjne ucieczkowe.

Czynniki rakotwórcze

(produkty rozpadu radonu w

powietrzu kopalnianym)

małe

duŜa

średnie

Pomierzona wartość energii potencjalnej alfa krótkoŜyciowych produktów
rozpadu radonu nie przekracza wielkości inspekcyjnej. RównowaŜnik dawki jest
poniŜej 5 mSv. W przypadku wystąpienia zagroŜenia, będą zastosowane
odpowiednie środki:

przypadku

wzrostu

zagroŜenia

naleŜy

zwiększyć

intensywność przewietrzania, ograniczyć wypływ gazów ze
zrobów, izolować zbędne wyrobiska,

Ograniczenie wypływu gazów ze zrobów, poprzez ich izolację
na chodnikach trzyścianowych,

Prowadzić systematyczne kontrole stanowiska pracy oraz
pomiary środowiskowe z częstotliwością wynikającą z
obowiązujących przepisów,

Informować na bieŜąco pracowników zatrudnionych w
rejonach występowania zagroŜeń o wynikach pomiarów.

Czynniki prawdopodobnie

rakotwórcze

(krzemionka krystaliczna )

małe

duŜa

średnie

Przestrzegać obowiązku stosowania przez pracowników  indywidualnych
ochron osobistych ( półmasek  p. pył. jednokrotnego  lub wielokrotnego
uŜytku klasy P2 lub P3),

Prowadzić systematyczne kontrole stanowiska pracy oraz pomiary
zapylenia z częstotliwością wynikającą z obowiązujących przepisów,

Informować pracowników naraŜonych na działanie pyłów zawierających
wolną krzemionkę o jej prawdopodobnie rakotwórczym działaniu.

Na podstawie pomiarów stwierdzono zawartość wolnej krzemionki w
pyle w granicach 2-10%

B. CZYNNIKI UCI

Ąś

LIWE

L.p.

Rodzaj

zagroŜenia

Liczba osób

objętych
zagroŜe-

niem

Prawdopodobi

eństwo

CięŜkość

następstw

Ryzyko

następstw

Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny

ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego

- ryzyka akceptowalnego

Wymuszona

pozycja ciała

średnie

średnia

średnie

Przestrzegać obowiązku stosowania indywidualnych ochron kończyn
dolnych

(nakolanniki,

nagolenniki)

posiadające

certyfikat

bezpieczeństwa,
Stosować rotację załogi.

ObciąŜenie fizyczne

( wydatek

energetyczny

związany z ręcznym

transportem i

zabudową)

średnie

mała

małe

Praca w wyrobiskach górniczych zaliczona jest do pracy cięŜkiej
(wydatek energetyczny w granicach 2000kcal / zm), jednak nie
powoduje dodatkowych skutków ubocznych na organizm ludzki.
Przestrzegać przepisy w sprawie   bezpieczeństwa i higieny pracy
pracowników zatrudnionych przy ręcznym dźwiganiu i przenoszeniu
cięŜarów.
Masa przenoszonych przedmiotów przenoszonych przez jednego
pracownika nie moŜe przekraczać :
- 30kg przy pracy stałej;
- 50kg przy pracy dorywczej.
Przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4m i masę
30kg, powinno się odbywać zespołowo, pod warunkiem   aby na
jednego pracownika przypadała masa nie przekraczająca :
-25kg przy pracy stałej;
- 42kg przy pracy dorywczej.
Niedopuszczalne jest zespołowe przemieszczanie przedmiotów o masie
przekraczającej 500kg.
Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów o masie
przekraczającej 30kg. na wysokość powyŜej 4m lub na odległość
przekraczającą 25m.
Zwrócić szczególną uwagę na  sposób rozładunku cięŜkich elementów.
Utrzymywać porządek na trasie transportu, maksymalnie wyrównywać
spąg.

Mokry i śliski spąg

średnie

średnia

średnie

Zmieniać obuwie robocze przy utracie warunków uŜytkowych (starty
kord na podeszwach),
W miejscach zawilgoconych (wykraplanie się wody z górotworu,
spływająca woda) zabudować kładki umoŜliwiające bezpieczne
przejście,
Ś

liskość na trasach przejścia minimalizować poprzez wysypywanie ich

tłuczniem, ŜuŜlem lub tp.

ObciąŜenie

psychiczne

średnie

średnia

średnie

Organizacja pracy przez dozór i przodowych w sposób bezpieczny i
bezkonfliktowy.
Weryfikacja pracowników

C. ZAGRO

ENIA WYPADKOWE

L.p.

Rodzaj

zagroŜenia

Liczba osób

objętych
zagroŜe-

niem

Prawdopodobi

eństwo

CięŜkość

następstw

Ryzyko

następstw

Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny

ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego

- ryzyka akceptowalnego

Wejście osób w

obszar urabiania

kombajnem –

pochwycenie przez

organ urabiający

kombajnu

średnie

duŜa

duŜe

W czasie pracy kombajnu obowiązuje bezwzględny zakaz przebywania
w polu roboczym - urabiania w 20 metrowej strefie bezpieczeństwa, w
strefie tej obowiązuje równieŜ zakaz wykonywania wszelkich prac za
wyjątkiem prac związanych z zabudową sekcji – stropu.

W razie konieczności przejścia osób postronnych obok kombajnu (osoby
dozoru,  elektrycy,  ślusarze  itp.)  kombajnista  powinien  w  odległości  20
m  od  tych  osób  zatrzymać  kombajn,  wyłączyć  organy,  umoŜliwić
przejście i po upewnieniu się, Ŝe osoby te znajdują się za strefą 20 m za
kombajnem uruchomić kombajn.
W  razie  konieczności  wykonania  jakichkolwiek  robót  w  polu urabiania
bezpośrednio przed kaŜdorazowym uruchomieniem kombajnu,

kombajnista powinien sprawdzić czy uruchomienie maszyny nie zagraŜa
bezpieczeństwu ludzi, powiadomić znajdującą się w najbliŜszym
otoczeniu

załogę

głośnym

umownym

sygnałem

zamiarze

uruchomienia maszyny.
Do obsługi kombajnu wyznaczać osoby posiadające wymagane
uprawnienia.
Wykonywać wszelkie czynności konserwacyjne oraz wymianę noŜy na
bębnach urabiających przy rozłączonym ciągu kinematycznym
(rozsprzęgleniu mechanicznym) oraz po uprzednim odłączeniu zasilania
kombajnu na wyłączniku zasilającym,
Zakaz zabudowy sekcji nad kombajnem w czasie urabiania.
W strefach zaburzeń geologicznych, w przypadku opadu skał
stropowych zastosować sterowanie radiowe.

Zetknięcie się z

ruchomymi
elementami

przenośnika

ścianowego i

podścianowego

średnie

duŜa

duŜe

Bezwzględnie zakazać przechodzenia osób nad przenośnikiem
ś

cianowym lub podścianowym w ruchu,

Do obsługi przenośnika ścianowego i podścianowego  wyznaczać osoby
posiadające wymagane uprawnienia,
Zapewnić przejście odpowiednie  nad przenośnikiem podścianowym na
wysokości wyjścia ze ściany,
Prace wymagające wejścia na przenośnik ścianowy lub podścianowy
prowadzić po uprzednim jego wyłączeniu z ruchu i zabezpieczenia stanu
wyłączenia,
Zapewnić moŜliwość wyłączenia przenośników z kaŜdego miejsca,
Kruszarkę kruk uruchamiać przy odpowiednim systemie zabezpieczeń (
osłon bocznych, blokad połączonych linką awaryjnego wyłączenia).

Przemieszczenie się

napędów lub stacji

zwrotnej (tylnego

napędu) przenośnika

ścianowego

/rozparcie/

średnie

duŜa

duŜe

Uruchamiać przenośnik ( po przekładce przenośnika ) po rozparciu przedniego i
tylnego napędu,
Do obsługi przenośnika ścianowego i podścianowego wyznaczać osoby
posiadające wymagane uprawnienia,
Na bieŜąco prowadzić obserwacje pracy łańcucha, a w szczególności jego zwisu
pod gwiazdą napędową.

Wejście osób w

obszar zagroŜony

podczas przekładki

napędów lub stacji

zwrotnych

przenośnika

ścianowego

średnie

duŜa

duŜe

Bezwzględnie zakazać przebywania osób w strefie zagroŜenia,
Bezpośredni nadzór osoby dozoru ruchu,
Stosować tylko sprawne urządzenia techniczne.
Eliminować urządzenia przekładkowe łańcuchowe
W razie konieczności stosowania łańcuchów, zabezpieczyć je stalową
linką chroniącą przed raŜeniem w przypadku ich zerwania

Prace konserwacyjne

w ścianie wydłuŜanie

lub skracania

przenośnika,

prostowanie

pochylonych sekcji

itp.

małe

duŜa

średnie

Bezwzględnie zakazać przebywania osób w strefie zagroŜenia i pod
niezabudowanym stropem lub ociosem ścianowym
Roboty prowadzić po zatrzymaniu ruchu urządzeń, wyłączyć  zasilanie
(elektryczne lub  hydrauliczne ) urządzeń i zabezpieczyć stan
wyłączenia.
Zabezpieczyć urządzenia przed samoczynnym przemieszczeniem,
Prace szczególnie niebezpieczne prowadzić w obecności dozoru,
Wszelkie prace wykonywać zgodnie z  kopalnianymi instrukcjami.

Uszkodzenie

przewodu

zasilającego

kombajn (poraŜenie

prądem

elektrycznym)

małe

duŜa

duŜe

Dopilnować właściwego prowadzenia kabla zasilającego,
Utrzymywać zastawki przenośnika w odpowiedniej czystości.
Utrzymywanie w sprawności urządzeń zabezpieczających (urządzeń
kontroli stanu izolacji)
Wykonywanie prac przy urządzeniach elektrycznych przez
uprawnionych elektromonterów

Powstające odpryski

skał i węgla podczas

urabiania

kombajnem

(zastosowane środki

ochrony)

małe

średnia

małe

Stosować ochrony indywidualne (okulary lub siatki p. odpryskowe dla

kombajnistów) - zgodnie z Zarządzeniem nr 27/2004 z dnia 20.04.2004

r. i 44/2004 z dnia 30.09.2004r. KRZG w sprawie wykazu stanowisk

na których wymagane jest stosowanie okularów ochronnych.Stosować

sterowanie radiowe Przestrzegać zakazu przebywania osób postronnych

ZagroŜenie od

urządzeń hydrauliki

siłowej.

małe

duŜa

średnie

WyposaŜyć pracowników wykonujących prace konserwacyjno-
naprawcze przy urządzeniach hydrauliki siłowej w okulary ochronne
(środki ochrony indywidualnej) zgodnie z Zarządzeniem nr 27/2004 i
44/2004 KRZG,
Na bieŜąco kontrolować stanu urządzeń hydraulicznych i węŜy
ciśnieniowych,
Zapewnić właściwe ciśnienie w układzie zasilającym „pistolet” do
sterowania stojaków SHC oraz do urz. przekładkowego,
Prawidłowo eksploatować i kontrolować urządzenia hydrauliczne.

Stan obudowy
indywidualnej
wykonanej na wlocie do
ściany, zabezpieczenie
stojaków obudowy
indywidualnej przed
przewróceniem.

małe

duŜa

średnie

Zapewnić zabudowę wlotów do ściany parami stropnic korytkowych na
długości max. do 3 m, podpartych  min. 3  stojakami SHC.
Zapewnić  maksymalne  odległości  stropnic  korytkowych  od  stropnicy
drewnianej  „policyjnej’  do  0,6m  i  od  sekcji      obudowy
zmechanizowanej  do  0,4m  oraz  wzajemnej  odległości  miedzy  parami
stropnic do 0,8 m.

Wszystkie stojaki SHC zabezpieczyć przed przewróceniem się
(spełnione wymagania DTR).

10.

Prowadzenie robót

strzałowych,

strzelanie

wstrząsowe.

małe

duŜa

średnie

Prowadzić roboty zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami,
Stanowisko strzałowe i miejsca obstawy wyznacza osoba dozoru
nadzorująca roboty strzałowe,
Strzałowy wycofuje załogę z ściany, osobiście rozprowadza i zdejmuje
posterunki obstawy,
Stosować lonty detonujące tylko w przodkach wyznaczonych przez
KRZG, a osoby wykonujące i nadzorujące muszą być dodatkowo
przeszkolone,
Zapewnić wymagane przepisami kontrole robót strzałowych.
Zabezpieczyć urządzenia przed skutkami raŜenia od robót strzałowych

11.

Niesprawności

techniczne w ścianach

np. uszkodzenie

blokady przenośnika

ścianowego, kruszarki

lub kombajnu.

małe

duŜa

średnie

Dbać o naleŜyty stan techniczny urządzeń,
Bezwzględnie zakazać uruchamiania urządzeń w przypadku
niesprawnych blokad i zabezpieczeń,
Bezwzględnie przestrzegać zakazu dokonywania jakichkolwiek
przeróbek w układach blokad ( ich mostkowania itp.,)

12.

Poślizgnięcia się i

upadki podczas
pracy i w czasie

dojścia i powrotu z

miejsca pracy

średnie

średnia

średnie

Utrzymywać porządek na trasach przejścia załogi
Zmieniać obuwie robocze przy utracie warunków uŜytkowych (starty
kord na podeszwach)
W miejscach zawilgoconych (wykraplanie się wody z górotworu,
spływająca woda) zabudować kładki umoŜliwiające bezpieczne
przejście, śliskość na trasach przejścia minimalizować poprzez
wysypywanie ich tłuczniem, ŜuŜlem itp.

13.

Dojazd kombajnem

do wyrobisk

przyścianowych –

urabianie we

wnękach

średnie

duŜa

duŜe

Bezwzględnie zakazać wejścia osób do strefy niebezpiecznej w czasie
pracy kombajnu, przestrzegać zasad określonych w instrukcjach
kopalnianych,
Kontrolować miejsce urabiania pod kątem zalegania w spągu
pozostawionych materiałów np. elementów starej obudowy w
szczególności na skrzyŜowaniu ściany z chodnikami przyścianowymi,
Do obsługi kombajnu wyznaczać osoby posiadające wymagane
uprawnienia,
W strefach zaburzeń geologicznych, w  przypadku opadu skał
stropowych zastosować sterowanie radiowe.
Obowiązek stosowania okularów lub siatek ochronnych przez
kombajnistów.
Przed wjazdem kombajnu do wnęki  i dojeŜdŜania do chodników
skontrolować sposób zabudowy korytek stalowych i stropnic

drewnianych wnęki :
- czy nie są zbyt daleko dosunięte do ociosu;
- czy istnieje moŜliwość pochwycenia ich przez urabiający organ;
- czy nie są wykrzywione co moŜe przyczynić się do zahaczenia przez

urabiający kombajn.

Kombajniści podczas dojeŜdŜania do chodnika wykonują tą operację :
- bardzo wolno;
- z włączonym zraszaniem dla lepszej widoczności;
- znajdują się w bezpiecznym miejscu za kombajnem niezaleŜnie od

rodzaju sterowania kombajnem.

Bezwzględny zakaz przebywania osób w czasie wjeŜdŜania kombajnem

do chodnika :

- we wnękach z obudowa indywidualną;
- na chodniku w bezpośrednim sąsiedztwie urabiającego organu ( tuŜ za
i przed napędem przenośnika ścianowego ).
Przy stosowaniu sterowania radiowego, kombajnista sam nie moŜe

znajdować się w strefie raŜenia.

14.

DemontaŜ wnęki

kombajnowej

małe

duŜa

średnie

Przestrzegać postanowień zawartych w instrukcji wykonywania wnęk i
zabierek z wyrobisk górniczych.

Usunąć wszelkie materiały i narzędzia znajdujące się we
wnęce oraz skontrolować spąg wnęki na okoliczność zalegania
jakichkolwiek materiałów.

Uruchomić kombajn i przy wyłączonych organach odjechać
kombajnem poza strefę wnęki, zwracając uwagę aby organem
nie pochwycić elementów budowy wnęki.

Uruchomić organy kombajnu i przenośnik zgrzebłowy
ś

cianowy.

Odjechać kombajnem na odległość min. 10 sekcji, wyłączyć i
zabezpieczyć kombajn.

PrzełoŜyć przenośnik w strefie wnęki do kombajnu.

Zabudować sekcje w tej strefie krok w przód.

Wyłączyć i zabezpieczyć stan wyłączenia przenośnika i
przystąpić do demontaŜu elementów obudowy wnęki zgodnie
z podaną kolejnością:

skontrolować stan wnęki;

wyrabować stojaki ociosowe spod stropnic;

zdemontować stropnice i połowice z jednej sekcji a następnie
z drugiej sekcji stale znajdując się pod zabezpieczonym
stropem;

zdemontowane elementy przygotować do wytransportowania
ze ściany układając w sekcjach a następnie wytransportować
do chodnika przyścianowego zgodnie z instrukcją
wykonywania transportu przenośnikami ścianowymi.

15.

Upadek z wysokości

małe

duŜa

średnie

Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach, instrukcjach,
zarządzeniach oraz ustaleniach.
NaleŜy stosować środki ochrony pracowników przed upadkiem z
wysokości, odpowiednie od rodzaju i warunków wykonywanej pracy.
Przy pracach na : drabinach, rusztowaniach, pomostach i innych
podwyŜszeniach przeznaczonych na pobyt ludzi na wysokości do 2,0m –
urządzenia te powinny być stabilne i zabezpieczone przed nie
przewidywaną zmianą połoŜenia oraz posiadać odpowiednią
wytrzymałość na przewidywane obciąŜenie.
Pomosty robocze powinny spełniać następujące wymagania :
- powierzchnia pomostu powinna być pozioma i równa, trwale

umocowana do elementów konstrukcyjnych pomostu;

- stosować tylko drabiny atestowane;
Przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powyŜej
2,0m oraz na podestach ruchomych wiszących naleŜy w szczególności :
- zapewnić bezpieczeństwo przy komunikacji i do stanowiska pracy;
- zapewnić stabilność rusztowań i odpowiednią ich wytrzymałość na

przewidywane obciąŜenia;

- przed rozpoczęciem uŜytkowania rusztowania naleŜy dokonać odbioru
technicznego ( przez osobę uprawnioną ).

16.

Spadnięcie

transportowanego

materiału do

przenośnika w czasie

transportu ręcznego

małe

duŜa

średnie

Przechodzić przez przenośnik tylko w wyznaczonych miejscach przez

przejścia do tego przeznaczone.

W przypadku braku gabarytów na skrzyŜowaniu przenośnika

cianowego i podścianowego, przejście dozwolone jest tylko po

zatrzymaniu przenośnika ścianowego i podścianowego oraz
powiadomienia załogi o przyczynie zatrzymania.

Wywiesić odpowiednie tablice o sposobie przechodzenia.
WzdłuŜ trasy przenośnika za wysypem zakładać przystawki boczne

przenośnika.

Zakaz gromadzenia jakichkolwiek materiałów wzdłuŜ trasy przenośnika

podścianowego.

Pojedyncze materiały umieszczać tak aby nie było moŜliwości

przypadkowego pochwycenia przez przenośnik.

CięŜkie materiały naleŜy transportować wzdłuŜ trasy przenośnika

podścianowego po zatrzymaniu tego przenośnika.

Zakaz wykonywania transportu ręcznego nad przenośnikiem

podścianowym. Transport nad przenośnikiem podścianowym
wykonywać tylko przy zatrzymanym . .

D. ZAGRO

ENIA NATURALNE

L.p.

Rodzaj

zagroŜenia

Liczba osób

objętych
zagroŜe-

niem

Prawdopodobi

eństwo

CięŜkość

następstw

Ryzyko

następstw

Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny

ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego

- ryzyka akceptowalnego

Oberwanie się skał

ze stropu.

małe

duŜa

średnie

Zabudować skrzyŜowania chodników ze ścianą zgodnie z KO,
Obserwować strop w miejscach wykonywania pracy,
Wykonywać obrywkę luźnych brył i wykonywać dokładną opinkę skał
stropowych,
Dokładnie zabudować sekcje w ścianie oraz wloty do ściany,
Wypinać dopuszczalną ilość łuków ociosowych ( 3 szt. a  w czasie
przekładki  4 szt.),
Prowadzić ochronę chodników przyścianowych zgodnie z ustaleniami.

Oberwanie się skał z

ociosu, stoczenie się
brył i mas skalnych

(nachylenie).

Operacje sekcjami w ścianie wykonywać zgodnie z instrukcją,
Nie wchodzić do pola przenośnika bez uprzedniego zabezpieczenia
stropu i ociosów,
Na czas remontu gdy zachodzi konieczność wejścia na przenośnik lub
do ścieŜki kombajnowej naleŜy zgodnie z obowiązującą instrukcją
zabezpieczyć ocios ściany.

Stosowanie

nieodpowiednich

materiałów, odzieŜy i

opakowań pod kątem

gromadzenia

ładunków elektrost.

małe

duŜa

średnie

Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach i instrukcjach,
Stosować odzieŜ ochronną i roboczą dopuszczoną w górnictwie

Pozostałe zagroŜenia

naturalne :

- wodne

- poŜarowe

małe

duŜa

średnie

Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach i instrukcjach,
Analizować na bieŜąco stan zagroŜenia przez Zespół ds. ZagroŜeń
Wodnych.
Przestrzegać przepisy o ochronie p. poŜarowej,
Przestrzeganie zakazu zwoŜenia do podziemi kopalni środków do
wzniecania ognia i papierosów.

Zapalenie lub

wybuch metanu

małe

duŜa

średnie

Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach, instrukcjach
zarządzeniach oraz ustaleniach.
Analizować na bieŜąco stan zagroŜenia przez Zespół ds. ZagroŜeń
Metanowych.
Przestrzegać przepisy o ochronie p. poŜarowej.
Przestrzeganie zakazu zwoŜenia do podziemnych wyrobisk środków do
wzniecania ognia i papierosów.
Zakaz uŜywania otwartego ognia. Stosowanie sprzętu, narzędzi i
urządzeń iskrobezpiecznych.
Monitoring środowiska – pomiary stęŜeń metanu.

2.2 Metoda risk score.

Jest to metoda punktowej oceny ryzyka zawodowego.

Metoda Risk Score rozwija definicję ryzyka zawodowego określanego jako:

„prawdopodobieństwo wystąpienia niepoŜądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą,

powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków

zdrowotnych w wyniku zagroŜeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu

wykonywania pracy” na trzy parametry podlegające odrębnemu szacowaniu:

potencjalne skutki (cięŜkość następstw) zagroŜenia

ekspozycja na zagroŜenie

prawdopodobieństwo wystąpienia niepoŜądanych skutków.

Zasady oszacowania ryzyka zawodowego metodą Risk Score:

Wzór oceny ryzyka:

R = S x E x P

gdzie:

R- ryzyko,

S- potencjalne skutki zagroŜenia (strata)

E- ekspozycja na zagroŜenie,

P- prawdopodobieństwo wystąpienia zagroŜenia.

Ocena ryzyka polega na podstawieniu do wzoru trzech parametrów (S, E, P), które w wyniku

przemnoŜenia ich przez siebie dają wartość ryzyka.

Pierwszy z parametrów S – potencjalne skutki zagroŜenia charakteryzuje straty, jakie moŜemy

ponieść wyniku zadziałania zagroŜenia, oceniamy zarówno straty ludzkie jak i straty materialne

np. poniesione w sprzęcie, maszynach, urządzeniach, gdyŜ i takie mogą się pojawić.

Odczytujemy ( z tabeli nr 1 ) wartości S odpowiadające stracie zarówno ludzkiej jak i

materialnej, a do dalszych obliczeń przyjmujemy wartość większą.

Przy ustalaniu punktowej wartości strat naleŜy uwzględnić osiągnięty dotychczas poziom

doświadczenia zawodowego i intensywność stosowanej profilaktyki, co powoduje odniesienie do

podobnych sytuacji w kopalni w okresie do 3 lat wstecz.

Ocena potencjalnych skutków zagroŜenia [S].

Wartość

[S]

Strata

Opis

Straty ludzkie

Straty materialne

100

PowaŜna Katastrofa

Wiele ofiar śmiertelnych

PowyŜej 10mln USD

~ponad 40mln zł

Katastrofa

Kilka ofiar śmiertelnych

1-10mln USD

~4-40mln zł

Bardzo DuŜa

Ofiara śmiertelna

100tyś-1mln USD

~400tyś-4mln zł

DuŜa

CięŜkie uszkodzenie

ciała

10-100tyś USD

~40-400tyś zł

rednia

Absencja

1-10tyś USD

~4-40tyś zł

Mała

Udzielenie pierwszej

pomocy

100-1tyś.USD

~poniŜej 4tyś

Drugim parametrem jest ekspozycja na zagroŜenie.

Ocena ekspozycji na zagroŜenie [E].

Wartość

[E]

Opis

Stała

Częsta(codziennie)

Sporadyczna(raz na tydzień)

Okazjonalna(raz na miesiąc)

Minimalna(kilka razy rocznie)

0,5

Znikoma (raz do roku)

Trzecim parametrem jest prawdopodobieństwo wystąpienia zagroŜenia.

Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia zagroŜenia [P].

Wartość

[P]

Opis

Szansa w [%]

Bardzo prawdopodobne

50 (1na2)

Całkiem moŜliwe

10 (1na10)

Mało prawdopodobne, ale moŜliwe

1 (1na100)

Tylko sporadycznie moŜliwe

-3

(1na1000)

0,5

MoŜliwe do pomyślenia

-4

(1na10000)

0,2

Praktycznie moŜliwe

-5

(1na100000)

0,1

Tylko teoretycznie moŜliwe

-6

(1na1000000)

Po wyliczeniu wartości ryzyka zawodowego, wymnaŜając wartości dla trzech ww.

czynników, otrzymany wynik liczbowy przyporządkowuje się do odpowiedniej kategorii według

następującej klasyfikacji:

Ocena jakościowa ryzyka [R].

Kategoria ryzyka

Wartość [ R]

Akcja

[1]

Pomijalne

R< 20

adne działania nie są potrzebne

[2]

Małe ryzyko

20<=R <70

NaleŜy zwrócić uwagę

[3]

rednie ryzyko

70<=R<200

Potrzebna poprawa

[4]

Wysokie ryzyko

200<=R<400

Potrzebna natychmiastowa poprawa

[5]

Bardzo wysokie ryzyko

R>400

RozwaŜ wstrzymanie prac

Kategorie poziomu ryzyka „pomijalne” i „małe” moŜna uznać za dopuszczalne i nie wymagające

podejmowania dalszych działań profilaktycznych i zapobiegawczych. Kategoria poziomu ryzyka

„średnie” wymaga zastosowania dalszej profilaktyki dla zmniejszenia ryzyka zawodowego.

Do sposobów ochrony przed zagroŜeniami ( redukcja ryzyka ) zalicza się:

•

określenie specjalnej metody wykonywania określonych czynności w sposób nie

powodujący podwyŜszonego ryzyka,

•

zastosowanie urządzeń sygnalizujących wysoki poziom zagroŜeń,

•

wyposaŜenie pracownika w sprzęt pomiarowy pozwalający ocenić zagroŜenia w danym

momencie,

•

zmniejszenie czasu ekspozycji pracownika na działanie określonego czynnika,

•

wyposaŜenie pracownika w skuteczne środki ochrony indywidualnej.

Sposoby działań zaradczych ustala się dla wszystkich przypadków zagroŜeń, dla których poziom

ryzyka nie jest akceptowalny.

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Wg metody „RISK SCORE”

Dla pracowników zatrudnionych na stanowisku górnika w ścianie wydobywczej.

Opis zagroŜenia: hałasem

Źródło zagroŜenia: maszyny i urządzenia.

Skutki zagroŜenia: zawodowe uszkodzenie słuchu

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka: eliminacja źródła hałasu lub zmniejszenie natęŜenia
przez utrzymanie maszyn i urządzeń wymaganym stanie technicznym, zmniejszenie czasu ekspozycji na hałas,
stosowanie osłon osobistych słuchu, znajomość zagroŜenia i szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

moŜliwe cięŜkie

uszkodzenia ciała

Strata [S]

moŜliwe cięŜkie

uszkodzenia ciała

Ekspozycja [E;

sporadyczna ( kilka

razy w tygodniu)

Ekspozycja [E]

sporadyczna ( kilka

razy w tygodniu)

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem moŜliwe

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

moŜliwe

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – naleŜy

zwrócić uwagę

2. ZagroŜenie działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia

Źródło zagroŜenia: pyły zwłókniające

Skutki zagroŜenia: choroba zawodowa -pylica

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka: stosowanie prawidłowego zraszania na organie
urabiającym i przesypach przenośników, utrzymywanie odpowiedniego systemu przewietrzania, stosowanie środków
zwilŜających, stosowanie środków ochrony indywidualnej, zmywanie, usuwanie nagromadzeń pyłu węglowego

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie ciała
lub strata od 30 tyś. do
300 tyś. zł.

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie ciała
lub strata od 30 tyś. do 300
tyś. zł.

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem moŜliwe (1 na
10)

Prawdopodobieństwo

[P]

sporadycznie moŜliwe (1

na 1 000)

Kat. ryzyka

R = S x E x P

wysokie ryzyko-

potrzebna poprawa

252

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- naleŜy

zwrócić uwagę

3. Wejście osób w obszar urabiania kombajnem – pochwycenie przez organ urabiający

Źródło zagroŜenia: urządzenia w ruchu

Skutki zagroŜenia: pochwycenie przez organ urabiający
kombajnu

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka:
W razie konieczności przejścia osób postronnych obok kombajnu (osoby dozoru, elektrycy, ślusarze itp.) kombajnista
powinien w odległości 20 m od tych osób zatrzymać kombajn, wyłączyć organy, umoŜliwić przejście i po upewnieniu
się,  Ŝe  osoby  te  znajdują  się  za  strefą  20  m  za  kombajnem  uruchomić  kombajn.  Do  obsługi  kombajnu  wyznaczać
osoby  posiadające  wymagane  uprawnienia.  Wykonywać  wszelkie  czynności  konserwacyjne  oraz  wymianę  noŜy  na
bębnach  urabiających  przy  rozłączonym  ciągu  kinematycznym  (rozsprzęgleniu  mechanicznym)  oraz  po  uprzednim
odłączeniu zasilania kombajnu na wyłączniku

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

mierć jednej osoby

lub strata 350 tyś – 3,5

mln PLN

Strata [S]

mierć jednej osoby

lub strata 350 tyś – 3,5

mln PLN

Ekspozycja [E;

Częsta ( codziennie )

Ekspozycja [E]

Częsta ( codziennie )

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem moŜliwe (1 na

10)

Prawdopodobieństwo

[P]

sporadycznie moŜliwe (1

na 1 000)

Kat. ryzyka

R = S x E x P

bardzo wysokie

ryzyko-rozwaŜ

wstrzymanie prac

540

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Średnie nadal

potrzebna poprawa

4. Opis zagroŜenia:

Zetknięcie się z ruchomymi elementami przenośnika ścianowego i

podścianowego

, spinanie i rozpinanie łańcucha

Źródło zagroŜenia: przenośniki zgrzebłowe.

Skutki zagroŜenia: pochwycenie, uderzenie, wciągnięcie
moŜliwa ofiara śmiertelna

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka: przestrzeganie przepisów bhp, instrukcji
stanowiskowych oraz zaleceń DTR, wycofanie postronnych osób w bezpieczne miejsce, rozpinane i spinanie przez
obsługa tylko przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje i upowaŜnienie, stosowanie sprawnych narzędzi,
stosowanie środków ochrony indywidualnej (okulary ochronne), dbałość o prawidłowy stan techniczny
(wyrzutników, łańcucha, wykładek), znajomość zagroŜenia i szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duŜa-ofiara śmiert.

Strata [S]

b. duŜa-ofiara śmiert.

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P] bardzo prawdopodobne 10

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

moŜliwe

Kat. ryzyka

R = S x E x P

nieakceptowalne –

wstrzymanie prac

900

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

5 . Opis zagroŜenia:niebezpieczny kontakt z maszynami i urządzeniami ( kombajn, przenośnik )

Źródło zagroŜenia: maszyny, urządzenia oraz ich
elementy.

Skutki zagroŜenia: pochwycenie uderzenie, kontakt z
urządzeniem

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka: przestrzeganie przepisów bhp, instrukcji
stanowiskowych oraz zaleceń DTR, obsługa tylko przez osoby posiadające aktualne upowaŜnienia, stan techniczny
maszyn i urządzeń zgodny z DTR, zakaz eksploatacji uszkodzonych maszyn i urządzeń, znajomość zagroŜenia i
szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duŜa-ofiara śmiert.

Strata [S]

b. duŜa- ofiara śmiert.

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem moŜliwe

Prawdopodobieństwo

[P]

praktycznie nie

moŜliwe

0,2

Kat. ryzyka

R = S x E x P

nieakceptowalne –

wstrzymanie prac

540

Kat. ryzyka

R = S x E x P

pomijalne – Ŝadne

działania nie są

potrzebne

6. Opis zagroŜenia: Prace konserwacyjne wydłuŜanie lub skracania przenośnika.

Źródło zagroŜenia: maszyny i urządzenie elektryczne

Skutki zagroŜenia: uderzenie pochwycenie, zranienie
moŜliwe cięŜkie uszkodzenia ciała

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie

ciała

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie

ciała

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem moŜliwe

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

moŜliwe

Kat. ryzyka

R = S x E x P

powaŜne – potrzebna

poprawa

252

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – naleŜy

zwrócić uwagę

7. Przekładka przenośnika ścianowego i

napędów przenośnika, rozparcie napędu

Źródło zagroŜenia: przenośnik ścianowy

Skutki zagroŜenia: pochwycenie, uderzenie przez czynnik
materialny ( elementy przenośnika )

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka: bezwzględnie zakazać przebywania osób w strefie
zagroŜenia, bezpośredni nadzór osoby dozoru ruchu, Stosować tylko sprawne urządzenia techniczne. Eliminować
urządzenia przekładkowe łańcuchowe, w razie konieczności stosowania łańcuchów, zabezpieczyć je stalową linką
chroniącą przed raŜeniem w przypadku ich zerwania

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do

300 tyś. zł.

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do 300

tyś. zł.

Ekspozycja [E;

Częsta ( codziennie )

Ekspozycja [E]

Częsta ( codziennie )

Prawdopodobieństwo [P]

mało prawdopodobne, ale

moŜliwe (1 na 100)

Prawdopodobieństwo

[P]

Sporadyczne

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Wysokie, potrzebna

poprawa

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Małe , naleŜy zwracać

uwagę.

8 . Opis zagroŜenia:niebezpieczny kontakt z maszynami i urządzeniami ( kombajn, przenośnik )

Źródło zagroŜenia: maszyny, urządzenia oraz ich
elementy.

Skutki zagroŜenia: pochwycenie uderzenie, kontakt z
urządzeniem

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duŜa-ofiara śmiert.

Strata [S]

b. duŜa- ofiara śmiert.

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem moŜliwe

Prawdopodobieństwo

[P]

praktycznie nie

moŜliwe

0,2

Kat. ryzyka

R = S x E x P

nieakceptowalne –

wstrzymanie prac

540

Kat. ryzyka

R = S x E x P

pomijalne – Ŝadne

działania nie są

potrzebne

9. Opis zagroŜenia:

Uszkodzenie przewodu zasilającego kombajn poraŜenie prądem elektrycznym

Źródło zagroŜenia: urządzenie elektryczne.

Skutki zagroŜenia: poraŜenie prądem, śmierć

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka: bezwzględny zakaz wykonywania prac przy
urządzeniach będących pod napięciem, przestrzeganie pisemnych poleceń dotyczących prac związanych z wysokim
ś

rednim i niskim napięciem, uŜywanie sprawnych przyrządów pomiarowych, przestrzeganie przepisów bhp,

instrukcji stanowiskowych oraz zaleceń DTR, obsługa tylko przez osoby posiadające aktualne upowaŜnienia, stan
techniczny urządzeń zgodny z DTR, zakaz eksploatacji uszkodzonych urządzeń, znajomość zagroŜenia i szkolenie
załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duŜa-ofiara śmiert.

Strata [S]

b. duŜa-ofiara śmiert.

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem moŜliwe

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

moŜliwe

Kat. ryzyka

R = S x E x P

nieakceptowalne –

wstrzymanie prac

540

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

10. Opis zagroŜenia: opad drobnych brył skał z pomiędzy opinki obudowy chodnikowej

Źródło zagroŜenia: strop i ociosy.

Skutki zagroŜenia: uderzenie, przygniecenie

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka: stosowanie zgodnej z normami obudowy i opinki
stropu, okresowa kontrola stanu obudowy w miejscu pracy, znajomość zagroŜenia i szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie

ciała

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie

ciała

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

mało prawdopodobne,

ale moŜliwe

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

moŜliwe

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – naleŜy

zwrócić uwagę

11. Opis zagroŜenia:

zagroŜenie od instalacji i urządzeń hydrauliki siłowej

Źródło zagroŜenia: urządzenia hydrauliki siłowej

Skutki zagroŜenia: urazy mechaniczne, urazy oka

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka: utrzymywanie przewodów hydraulicznych, połączeń,
bloków zaworowych w naleŜytym stanie technicznym zgodnie z DTR, prowadzenie przewodów hydraulicznych w
sposób wykluczający ich uszkodzenie, zakaz napraw, konserwacji i obsługi instalacji i urządzeń hydraulicznych bez
odpowiednich upowaŜnień, stosowanie okularów ochronnych przy pracach przy instalacji i urządzeniach pod
ciśnieniem, obsługa urządzeń (np. do przebudowy pociągu aparaturowego) hydraulicznych zgodnie z instrukcją
stanowiskową

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

duŜa- cięŜkie

uszkodzenie ciała

Strata [S]

duŜa- cięŜkie

uszkodzenie ciała

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

mało prawdopodobne, ale
moŜliwe (1 na 100)

Prawdopodobieństwo [P]

Sporadyczne

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie ryzyko-
zalecana dalsza

profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- naleŜy

zwrócić uwagę

12. Sterowanie sekcjami - opad drobnych brył skalnych z pomiędzy sekcjami obudowy

Źródło zagroŜenia: opad brył skalnych

Skutki zagroŜenia: uderzenie, przygniecenie opadającymi
bryłami

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka:

właściwe rozparcie fartuchów bocznych sekcji, prawidłowy

stan tech. i prawidłowa zabudowa sekcji obudowy zmechanizowanej, prowadzenie systematycznej kontroli opinki i obudowy
stropu, stosowanie technik wiąŜących słabe stropy, stosowanie obudowy tymczasowej niezwłocznie po odsłonięciu stropu,
wymiana uszkodzonej, połamanej lub skorodowanej opinki i obudowy stropu, zakaz prowadzenia wszelkich prac pod
niezabezpieczonym stropem lub ociosem

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do

300 tyś. zł.

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do 300

tyś. zł.

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem moŜliwe (1 na

10)

Prawdopodobieństwo

[P]

sporadycznie moŜliwe (1

na 1 000)

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Wysokie – potrzebna

natychmiastowa

poprawa

252

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Małe- naleŜy zwrócić

uwagę

13. Opis zagroŜenia: Stan

obudowy zmechanizowanej, oberwanie się skał ze stropu

Źródło zagroŜenia warstwy stropu bezpośredniego,
ocios ścianowy

Skutki zagroŜenia: uderzenie, przygniecenie opadającymi
bryłami

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka:

zakaz przebywania pod niezabezpieczonym ociosem/stropem,

stosowanie technik mających na celu powiązanie ociosu/stropu z calizną węglową (kotwienie, klejenie, prętowanie), wejście pod
ocios/strop dozwolone po uprzednim jego odpowiednim zabezpieczeniu zgodnie z instrukcją lub technologią, prawidłowy budynek
sekcji obudowy zmech., wzmacnianie słabych i spękanych stropów dodatkową obudową indywidualną, sprawne i otwarte osłony
ociosowe obudowy zmech.

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duŜa-ofiara śmiert

Strata [S]

b. duŜa-ofiara śmiert

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

mało prawdopodobne,

ale moŜliwe

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

moŜliwe

Kat. ryzyka

R = S x E x P

powaŜne – potrzebna

poprawa

270

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

14. Opis zagroŜenia: potknięcie, poślizgnięcie się na dojściu do miejsca pracy

Źródło zagroŜenia: stan dróg i spągu.

Skutki zagroŜenia: upadek na płaszczyźnie

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka: obowiązek poruszania się w wyrobiskach po
wyznaczonych przejściach dla załogi, prawidłowy stan przejść dla załogi: zakryty kanał ściekowy, wyrównany spąg,
usunięte z przejść materiały, złom oraz błoto i zawodnienie, przepisowe gabaryty przejść, usytuowanie pomostów nad
torowiskiem i urządzeniami, stosowanie znaków informujących o usytuowaniu przejść dla załogi w wyrobisku,
skuteczne odwodnienie wyrobisk, wyrównanie poziomu spągu do poziomu główki szyny na peronach dworców
osobowych i przejściach przez torowisko, stosowanie schodów górniczych, poręczy w miejscach o duŜym
nachyleniu, kładek nad trwałymi rozlewiskami wody, znajomość zagroŜenia i szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie

ciała

Strata [S]

moŜliwe cięŜkie

uszkodzenia ciała

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem moŜliwe

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie

moŜliwe

Kat. ryzyka

R = S x E x P

powaŜne – potrzebna

poprawa

270

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – naleŜy

zwrócić uwagę

15. Opis zagroŜenia:

potknięcie, poślizgnięcie się, upadek na stanowisku pracy.

Źródło zagroŜenia: Rejon oddziału wydobywczego -
ś

ciana zmechanizowana

Skutki zagroŜenia: upadek na płaszczyźnie

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka:

prawidłowy stan przejścia: wyrównany spąg, usunięte z

przejść materiały, złom oraz błoto i zawodnienie, przepisowe gabaryty przejścia, stosowanie pomostów nad przenośnikami i
urządzeniami, odwodnienie rozlewisk, usunięcie zbędnych materiałów i części z przejścia w ścianie, stosowanie schodów,
poręczy w miejscach o duŜym nachyleniu, kładek nad trwałymi rozlewiskami wody, czystość spągownic sekcji obudowy zmech.
7) prawidłowe gabaryty przejścia przez ścianę

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

duŜa- cięŜkie

uszkodzenie ciała

Strata [S]

duŜa- cięŜkie

uszkodzenie ciała

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

całkiem moŜliwe ( 1 na
10 )

Prawdopodobieństwo

[P]

sporadycznie moŜliwe (1
na 1 000)

Kat. ryzyka

R = S x E x P

wysokie ryzyko-

potrzebna poprawa

252

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- naleŜy

zwrócić uwagę

16. ZagroŜenie od kabla kombajnowego

Źródło zagroŜenia: kabel zasilający kombajn

Skutki zagroŜenia: poraŜenie prądem

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka:

kontrola działania zabezpieczeń zwarciowych,

przeciąŜeniowych i ziemnozwarciowych wyłącznika zasilającego kombajn bieŜąca kontrola układaka kabla i jego pracy
konserwacja układaka kombajnowego kontrola prawidłowości połączenia układaka kombajnowego z kombajnem wymiana
uszkodzonych ogniw układaka kontrola ułoŜenia kabla kombajnowego w układaku i w zastawkach przenośnika.

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do

300 tyś. zł.

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie ciała

lub strata od 30 tyś. do 300

tyś. zł.

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

mało prawdopodobne, ale

moŜliwe (1 na 100)

Prawdopodobieństwo

[P]

sporadycznie moŜliwe (1

na 1 000)

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie ryzyko-
zalecana dalsza

profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- naleŜy

zwrócić uwagę

17. Opis zagroŜenia: oberwanie się skał ( węgla ) z ociosu ściany

Źródło zagroŜenia: ocios ściany.

Skutki zagroŜenia: uderzenie, przygniecenie opadającymi
bryłami

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka: przechodzenie ścieŜką w zestawach obudowy, zakaz
wchodzenia pod niezabezpieczony strop, znajomość zagroŜenia i szkolenie załogi

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

b. duŜa-ofiara śmiert 15

Strata [S]

b. duŜa-ofiara śmiert

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo

[P]

mało

prawdopodobne, ale

moŜliwe

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie moŜliwe

Kat. ryzyka

R = S x E x P

powaŜne –

potrzebna poprawa

270

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana dalsza

profilaktyka

18. Opis zagroŜenia: opad drobnych brył skał z pomiędzy opinki obudowy chodnikowej

Źródło zagroŜenia: strop i ociosy.

Skutki zagroŜenia: uderzenie, przygniecenie

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie

ciała

Strata [S]

cięŜkie uszkodzenie ciała

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo

[P]

mało

prawdopodobne, ale

moŜliwe

Prawdopodobieństwo

[P]

tylko sporadycznie moŜliwe

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – naleŜy

zwrócić uwagę

Kat. ryzyka

R = S x E x P

średnie – zalecana

dalsza profilaktyka

126

Kat. ryzyka

R = S x E x P

akceptowalne – naleŜy

zwrócić uwagę

. ZagroŜenie poŜarowe

Źródło zagroŜenia:  otwarty płomień, urządzenia
elektryczne  i mechaniczne , poŜary egzogeniczne i
endogeniczne.

Skutki zagroŜenia: poŜar

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka:

stosowanie aparatów izolujących, stosowanie metod

wczesnego wykrywania poŜarów, właściwe wyposaŜenie wyrobisk w środki p.poŜ., stosowanie obudowy, opinki i rozpór z
materiałów niepalnych, prawidłowy stan techniczny przeciwpoŜarowych tam bezpieczeństwa, stały pomiar i kontrola atmosfery
kopalnianej za pomocą czujników ACO, wykonywanie pomiarów stęŜeń CO za pomocą wykrywaczy harmonijkowych, 8)
szczelna izolacja zrobów ścianowych.

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych

lub straty materialne od 3

do 30 mln zł.

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych

lub straty materialne od 3

do 30 mln zł.

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

sporadycznie moŜliwe (1

na 1 000)

Prawdopodobieństwo

[P]

moŜliwego pomyślenia (1

na 100 000)

0,2

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Wysokie potrzebna

natychmiastowa

poprawa

240

Kat. ryzyka

R = S x E x P

Akceptowalne –

naleŜy zwrócić uwagę

20. Wybuch pyłu weglowego.

Źródło zagroŜenia: niebezpieczny pył węglowy

Skutki zagroŜenia: wybuch pyłu węglowego

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka:

prawidłowe zraszanie na organie kombajnu i przesypach

przenośników, zmywanie pyłu węglowego, opylanie wyrobisk pyłem kamiennym, usuwanie pyłu węglowego w miejscach jego
zalegania, utrzymywanie zapór przeciwwybuchowych w odpowiednim stanie technicznym, prowadzenie robót strzałowych
zgodnie przepisami

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych

lub straty materialne od 3

do 30 mln zł.

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych

lub straty materialne od 3

do 30 mln zł.

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo [P]

tylko sporadycznie
moŜliwe (1 na 1 000)

Prawdopodobieństwo

[P]

praktycznie niemoŜliwe (1
na 100 000)

0,2

Kat. ryzyka

R = S x E x P

wysokie ryzyko-

potrzebna poprawa

240

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- naleŜy

zwrócić uwagę

. ZagroŜenie metanowe

Źródło zagroŜenia: pokłady metanonośne

Skutki zagroŜenia: wybuch i zapalenie się metanu

Stosowane środki profilaktyczne w celu obniŜenia ryzyka:

stosowanie pomocniczych urządzeń wentylacyjnych - w przypadku lokalnych nagromadzeń metanu, 2) stosowanie

prawidłowego zraszania na organie kombajnu, 3) skrócenie czasu zadziałania zabezpieczeń metanometrycznych przy
metanometrii automatycznej, 4) prawidłowy sposób zabudowy i rozmieszczenia czujników metanometrii, 5)
wykonywanie pomiarów metanu metanomierzami przenośnymi

zgodnie z przepisami, 6) dobór odpowiedniego systemu

przewietrzania, 7) prowadzenie odmetanowania górotworu.

Ryzyko bez zastosowania środków profilakt.

Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych
lub straty materialne od
3 do 30 mln zł.

Strata [S]

kilka ofiar śmiertelnych lub straty
materialne od 3 do 30 mln zł.

Ekspozycja [E;

częsta (codziennie)

Ekspozycja [E]

częsta (codziennie)

Prawdopodobieństwo

[P]

mało prawdopodobne,
ale moŜliwe (1 na 100)

Prawdopodobieństwo

[P]

praktycznie niemoŜliwe (1 na

100 000)

0,2

Kat. ryzyka

R = S x E x P

bardzo wysokie

ryzyko-rozwaŜ

wstrzymanie prac

720

Kat. ryzyka

R = S x E x P

małe ryzyko- naleŜy zwrócić

uwagę

2.3 Ocena ryzyka zawodowego wg metody Politechniki Śląskiej

PROCEDURY OCENY RYZYKA NA POZIOMIE CZYNNOŚCI ROBOCZYCH

IX.

Aktualizacja oceny ryzyka.

W skład zespołu oceniającego powinny wchodzić osoby związane funkcjonalnie z

wykonywaniem poszczególnych rodzajów prac w oddziale. Kryterium te spełniają przede

wszystkim:

•

przedstawiciele pracowników;

•

dozór oddziałowy,

•

pracownicy słuŜby bhp,

•

inspektorzy nadzoru zewnętrznego,

•

reprezentanci związków zawodowych, SIP,

•

lekarz zakładowy,

•

audytor systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy.

Osoby wchodzące w skład zespołu oceniającego powinny rozumieć zasady oceny ryzyka

zawodowego, oraz umieć zastosować je w odniesieniu do analizowanego rodzaju pracy i

ocenianych czynności roboczych. Kwalifikacje takie moŜna zdobyć na specjalistycznych

szkoleniach obejmujących problematykę ryzyka zawodowego.

•

P – Prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń

Prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń (P)

Ranga prawdopodobieństwa

DuŜe (zdarza się kilka razy w miesiącu)

Znaczące (zdarza się kilka razy w roku)

Niewielkie (zdarza się raz na kilka lat)

Minimalne (teoretycznie moŜliwe)

S – Wielkość potencjalnych skutków

Krytyczne – wypadek śmiertelny (wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w miejscu

wypadku lub w okresie sześciu miesięcy od dniówki wypadku) lub nastąpił wypadek zbiorowy

(wypadek, w którym w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej 2 osoby) – ranga

skutków: (4)

PowaŜne – wypadek cięŜki (wypadek, w wyniku którego nastąpiło cięŜkie uszkodzenie ciała, np.

utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, lub inne uszkodzenia ciała, lub rozstrój

zdrowia naruszające podstawowe funkcje organizmu, a takŜe choroba nieuleczalna lub

zagraŜająca Ŝyciu, trwała choroba psychiczna, trwała, całkowita lub znaczna niezdolność do

pracy w zawodzie, albo trwałe zeszpecenie lub zniekształcenie ciała – ranga skutków: (3)

Nieznaczne – wypadek lekki (wypadek, który w ostateczności nie powoduje cięŜkiego i trwałego

uszkodzenia ciała, lub innych skutków wymienianych w definicji wypadku cięŜkiego) – ranga

skutków: (2)

Zaniedbywalne – mikrourazy zawodowe (drobne okaleczenia urazowe, nie powodujące zwolnień

z pracy, a wymagające tylko opatrunku) – ranga skutków: (1)

Wielkość potencjalnych skutków (S)

Ranga skutków

e – wypadek śmiertelny

e – wypadek cięŜki

– wypadek lekki

e – mikrourazy zawodowe

Czas trwania czynności roboczej przypisany (T

) – jest to średni czas wykonywania określonej

czynności roboczej w ciągu zmiany, podany w minutach. Dla 7,5 godzinnego czasu pracy moŜna

przyjąć efektywny czas pracy średnio 6 godzin, czyli suma czasu trawania czynności roboczych

na stanowisku pracy w ciągu zmiany równa się 360 minut.

Częstość wykonywania czynności roboczej (N

- jest to średnia ilość wykonywania określonej

czynności roboczej w ciągu tygodnia, którą wyznacza się z prostej zaleŜności:

•

1 raz w tygodniu – 1

•

2 razy w tygodniu – 2

•

3 razy w tygodniu – 3

•

4 razy w tygodniu – 4

•

5 razy w tygodniu – 5

Wielkość ryzyka zagroŜenia bezpieczeństwa przy wykonywaniu poszczególnych czynności

roboczych określa się poprzez wyznaczenie wskaźnika ryzyka czynności WR

i wskaźnika czasu

trwania czynności WT

, które oblicza się kolejno jako iloczyn wskaźników ocen cząstkowych

ryzyka:

(

)

⋅

∑

oraz iloczyn wskaźników ocen cząstkowych czasu trwania czynności:

(

)

∑

⋅

gdzie:

– wskaźnik ryzyka zawodowego związanego z wykonywaniem określonej czynności

roboczej;

– wskaźnik czasu trwania określonej czynności roboczej;

– prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń przypisane przez i-tego

oceniającego;

– wielkość prawdopodobnych skutów przypisana przez i-tego oceniającego,

– czas trwania czynności roboczej przypisany przez i-tego oceniającego(w minutach),

– częstość wykonywania czynności roboczej nadana przez i-tego oceniającego

(od 1 do 5),

n – liczba oceniających.

Obliczenie uogólnionego wskaźnika natęŜenia ryzyka czynności roboczych

Uogólniony wskaźnik natęŜenia ryzyka czynności roboczych jest to iloczyn średniej waŜonej

wskaźnika ryzyka poszczególnych czynności i czasu trwania tych czynności w stosunku do

całkowitego czasu trwania czynności.

∑

∗

WNR

gdzie:

WNRcz – wskaźnik natezenia ryzyka związanego z wykonywaniem czynności roboczych;

– wskaźnik ryzyka zawodowego związanego z wykonywaniem określonej czynności

roboczej

WTcz – wskaźnik czasu trwania czynności roboczej

Obliczenie procentowego wskaźnika udziału czynności niebezpiecznych

Procentowy wskaźnik udziału czynności niebezpiecznych – [%] udziału czasów trwania

czynności roboczych zaliczonych do kategorii czynności niebezpiecznych (ryzyko istotne)

w odniesieniu do całkowitego czasu trwania wszystkich czynności.

gdzie:

– procentowy wskaźnik udziału czynności niebezpiecznych;

– czas trwania czynności niebezpiecznych;

– czas trwania czynności roboczych;

Obliczenie procentowego wskaźnika udziału czynności szczególnie niebezpiecznych

Procentowy wskaźnik udziału czynności szczególnie niebezpiecznych – [%] udziału czasów

trwania czynności roboczych zaliczonych do kategorii czynności szczególnie niebezpiecznych

(ryzyko niepoŜądane) w odniesieniu do całkowitego czasu trwania wszystkich czynności.

gdzie:

CSN

– procentowy wskaźnik udziału czynności szczególnie niebezpiecznych;

CSN

– czas trwania czynności szczególnie niebezpiecznych;

– czas trwania czynności roboczych;

100

∗

∑

100

∗

∑

CSN

Na podstawie wskaźnika ryzyka WRcz moŜna zaliczyć oceniane czynności robocze do jednej z

pięciu kategorii ryzyka:

•

czynności bezpieczne – ryzyko minimalne,

•

czynności prawie bezpieczne – ryzyko akceptowalne,

•

czynności niebezpieczne – ryzyko istotne,

•

czynności szczególnie niebezpieczne – ryzyko niepoŜądane,

•

czynności krytyczne – ryzyko nieakceptowalne.

gdzie:

Czynności bezpieczne

obejmują

czynności

robocze,

które

uzyskały

wskaźnik

ryzyka

zakresie

(1,00 – 2,00). Czynności te charakteryzują się ryzykiem minimalnym. Nie trzeba podejmować

adnych dodatkowych działań korekcyjnych poza okresową kontrolą. Aktualizacja oceny co

6 miesięcy.

Czynności prawie bezpieczne

obejmują

czynności

robocze,

które

uzyskały

wskaźnik

ryzyka

zakresie

(2,01 – 3,00). Czynności te charakteryzują się ryzykiem akceptowalnym. NaleŜy podejmować

okresowe działania profilaktyczno – zabezpieczające oraz przeprowadzać systematyczną

kontrolę. Aktualizacja oceny co 3 miesiące.

Czynności niebezpieczne

obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaźnik ryzyka w zakresie (3,01 – 6,00).

Czynności te charakteryzują się ryzykiem istotnym. NaleŜy podjąć działania profilaktyczne

i dąŜyć do zredukowania ryzyka do poziomu akceptowalnego. Kontrola powinna być wzmoŜona

i wnikliwa. Aktualizacja oceny co 2 miesiące.

Czynności szczególnie niebezpieczne

obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaźnik ryzyka w zakresie (6,01 – 9,00).

Czynności te charakteryzują się ryzykiem niepoŜądanym. Praca nie powinna zostać rozpoczęta, a

w przypadku konieczności wykonywania pracy, naleŜy dąŜyć niezwłocznie do zredukowania

ryzyka. Konieczny jest ścisły nadzór wykonywania pracy. W uzasadnionych przypadkach

konieczny jest nadzór ratowniczy. Aktualizacja oceny co 1 miesiąc.

Czynności krytyczne

obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaźnik ryzyka w zakresie (9,01 – 16,00).

Czynności te charakteryzują się ryzykiem nieakceptowalnym. Praca nie moŜe być wykonana lub

kontynuowana w trybie akcji ratowniczej, dopóki ryzyko nie zostanie odpowiednio zredukowane.

Aktualizacja oceny kaŜdorazowo przed podjęciem pracy.

Po zaliczeniu czynności roboczych do określonej kategorii ryzyka naleŜy sformułować wnioski i

opracować odpowiednie procedury organizacyjne i technologiczne słuŜące gromadzeniu

potencjału ryzyka. NaleŜy takŜe opracować harmonogram kontroli (nadzoru) czynności

niebezpiecznych i szczególnie niebezpiecznych.

Wyniki oceny ryzyka powinny być przekazywane zainteresowanym w odpowiedniej formie

i zakresie. Na poziomie jednostki organizacyjnej będą to komunikaty oddziałowe

i szkolenia oddziałowe. Na szczeblu stanowiska pracy (operacyjnym) będą to instruktaŜe

stanowiskowe i pouczenia w miejscu pracy.

IX.

Aktualizacja oceny ryzyka

Aktualizacja procedur oceny ryzyka zawodowego powinna być uzaleŜniona od wielkości

obliczonego wskaźnika WR

i analizy zmian jego wskaźników ocen cząstkowych (P i S).

Proponuje się aktualizację oceny ryzyka według następującego algorytmu:

−

czynności bezpieczne (ryzyko minimalne), co 6 miesięcy,

−

czynności prawie bezpieczne ( ryzyko akceptowalne), co 3 miesiące,

−

czynności niebezpieczne (ryzyko istotne), co 3 miesiące,

−

czynności szczególnie niebezpieczne (ryzyko niepoŜądane), co 1 miesiąc,

−

czynności krytyczne (ryzyko nieakceptowalne), kaŜdorazowo przed podjęciem pracy

OCENA RYZYKA NA STANOWISKU GÓRNIKA W ŚCIANIE WYDOBYWCZEJ

METODĄ POLITECHNIKI SLĄSKIEJ.

KARTA OCENY CZYNNOŚCI ROBOCZYCH

górnik w ścianie wydobywczej

Oddział

TG/GG

Lp.

Nazwa czynności roboczej i jej zakres

Ocena prawdopodobieństwa

P (od 1 do 4)

Ocena skutków

S (od 1 do4)

Wskaźnik ryzyka

= P · S

Roboty przygotowawcze

Przygotowanie stanowiska pracy ( dojście ,
przygotowanie narzędzi )

Kontrola urządzeń w ścianie ( kombajnu, sekcji
obudowy i przenośnika ścianowego )

Roboty związane materiałów wydobyciem

Urabianie kombajnem , przekładka trasy przenośnika
ś

cianowego oraz zabudowa sekcji obudowy

zmechanizowanej

Zabudowa wnęki dolnej i górnej ( wlotów do ściany)

Czyszczenie ściany i napędów przenośnika

Przekładka napędów przenośnika ścianowego

Roboty awaryjno remontowe

Usuwanie zatorów ( rozbijanie kęsów ) na
przenośniku oraz usuwanie awarii urządzeń E-M

Wyłączenie i załączanie urządzeń elektrycznych

PRZEDZIAŁY CZASOWE DLA KONTROLI RYZYKA CZYNNOŚCI PRACY.

Lp.

Rodzaj czynności roboczej

Rozpoczęcie

czynności

roboczej

Zakończenie

czynności

roboczej

Czas trwania

czynności

[min]

Częstość

wykonywania

czynności

roboczej N

Rodzaj ryzyka

Kategoria

ryzyka

Kontrola

I zalecenia

Przygotowanie stanowiska
pracy (przygotowanie
narzędzi )

7:30

7:55

Ryzyko

minimalne

Czynność

bezpieczna

Co 6 mies.

Kontrola urządzeń w
ś

cianie ( kombajnu, sekcji

obudowy i przenośnika
ś

cianowego )

7:55

8:05

200

Ryzyko

minimalne

Czynność

bezpieczna

Co 6 mies.

Urabianie kombajnem,
przekładka trasy
przenośnika ścianowego
oraz zabudowa sekcji
obudowy zmechanizowanej

8:05

11:05

180

540

Ryzyko istotne

Czynności

niebezpieczne

Co 2 mies.

Zabudowa wnęki dolnej i
górnej ( wlotów do ściany )

11:05

11:45

120

Ryzyko istotne

Czynności

niebezpieczne

Co 2 mies.

Czyszczenie ściany i
napędów przenośnika

11:45

12:00

Ryzyko istotne

Czynności

niebezpieczne

Co 2 mies.

Przekładka napędów
przenośnika ścianowego

12:00

12:50

300

Ryzyko istotne

Czynności

niebezpieczne

Co 2 mies.

Usuwanie  zatorów  na
przenośniku  oraz usuwanie
awarii  urządzeń E-M

12:50

13:20

300

Ryzyko istotne

Czynności

niebezpieczne

Co 2 mies.

Wyłączenie i załączanie
urządzeń elektrycznych,

13:20

13:30

100

Ryzyko

minimalne

Czynność

bezpieczna

Co 6 mies.

SUMA 360

WYNIKI OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO GÓRNIKA W ŚCIANIE

200

300

540

300

100

200

300

400

500

600

Czyszczenie

ciany i nap

dów przeno

nika

Kontrola urz

dze

cianie ( kombajnu, sekcji obudowy i przeno

nika

cianowego

przekładka nap

dów pzreno

nika

Przygotowanie stanowiska pracy (przygotowanie narz

dzi )

Urabianie kombajnem , przekładka trasy przeno

nika

cianowego oraz zabudowa sekcji obudowy

zmechanizowanej

Usuwanie zatorów na przeno

niku oraz usuwanie awarii urz

dze

E-M

Wył

czenie i zał

czanie urz

dze

elektrycznych,

Zabudowa wn

ki dolnej i górnej ( wlotów do

ciany

czas trwania czynno

WTcz

WRcz

Obliczenie uogólnionego wskaźnika natęŜenia ryzyka czynności roboczych

Obliczenie procentowego wskaźnika udziału czynności niebezpiecznych

∑

∗

WNR

1660

7710

200

300

540

300

100

200

300

540

300

100

WNR

100

∗

∑

100

1660

540

300

∗

Udział liczby czynności zaliczonych do odpowiedniej kategorii ryzyka w ogólnej sumie czynności roboczych.

Kategoria ryzyka czynności roboczych

Praca przy odstawie urobku

Ilość

Udział

I Bezpieczne

8,44,58 %

II Prawie bezpieczne

0 %

III Niebezpieczne

55,42 %

IV Szczególnie niebezpieczne

0 %

V Krytyczne

0 %

Suma czynności

100%