background image

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ćwiczenie laboratoryjne nr 6 

 
 
 

OZNACZENIE GĘSTOŚCI OBJĘTOŚCIOWEJ ORAZ 

OZNACZENIE GĘSTOŚCI OBJĘTOŚCIOWEJ ORAZ 

OZNACZENIE GĘSTOŚCI OBJĘTOŚCIOWEJ ORAZ 

OZNACZENIE GĘSTOŚCI OBJĘTOŚCIOWEJ ORAZ 

POROWATOŚCI GRUNTU. STOPIEN ZAGĘSZCZENIA 

POROWATOŚCI GRUNTU. STOPIEN ZAGĘSZCZENIA 

POROWATOŚCI GRUNTU. STOPIEN ZAGĘSZCZENIA 

POROWATOŚCI GRUNTU. STOPIEN ZAGĘSZCZENIA 

GRUNTU NIESPOISTEGO.

GRUNTU NIESPOISTEGO.

GRUNTU NIESPOISTEGO.

GRUNTU NIESPOISTEGO. 

 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

 
 
 

Data wykonania 
 
Data oddania 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

background image

1.1. Wprowadzenie: 

 
Stopień zagęszczenia wyznaczana była dla gruntów niespoistych (sypkich). Jego wielkość 
zaleŜała od składu granulometrycznego gruntu, porowatości, kształtu ziaren. Stopień 
zagęszczenia gruntu luźno usypanego wynosił 0, natomiast gruntu maksymalnie zagęszczonego 
wynosił 1.  
 
W zaleŜności od wartości stopnia zagęszczenia I

D

 grunty niespoiste podzielone zostały na stany. 

 
Podział gruntów drobnoziarnistych niespoistych ze względu na zagęszczenie: 

 

 
 
 
 
 

 

 
 

 

1.2. Definicje: 

 
Stopień zagęszczenia (I

D

) – stosunek zagęszczenia istniejącego w warunkach naturalnych do 

największego moŜliwego zagęszczenia danego gruntu. 
 

               

 

 

      

min

max

max

e

e

e

e

I

D

=

 

 
 
Maksymalny wskaźnik porowatości (e

max

), wyznaczony dla minimalnej gęstości objętościowej 

szkieletu gruntowego przy najluźniejszym ułoŜeniu ziarn - 

min

d

ρ

 
                 

    

 

 

   

V

m

m

t

mt

d

=

min

ρ

   ;            

min

min

max

d

d

s

e

ρ

ρ

ρ

=

 

 
 
 
Minimalny wskaźnik porowatości (e

min

), wyznaczony dla maksymalnej gęstości objętościowej 

szkieletu gruntowego przy najściślejszym ułoŜeniu ziarn - 

max

d

ρ

 
                    

 

V

V

m

m

t

mt

d

=

max

ρ

   ;         

max

max

min

d

d

s

e

ρ

ρ

ρ

=

 

 

gdzie:  

V

  - róŜnica objętości po zagęszczeniu próbki [cm

3

 

Stopień zagęszczenia 

Stan zagęszczenia 

I

D

 

 0,33 

0,33 < I

D

  

 0,67 

0,67 < I

 0,8 

0,8 < I

D

 

 1,0 

Luźny (ln) 

Ś

rednio zagęszczony (szg) 

Zagęszczony (zg) 

Bardzo zagęszczony (bzg) 

background image

Gęstość objętościowa gruntu (

ρ

) - stosunek masy próbki gruntu do objętości próbki. 

 

                      

 

 

    

]

[

3

cm

g

V

m

m

t

t

m

=

ρ

                    

 gdzie:  

                                                                           

mt

masa cylindra z gruntem [g] 

                                                                           

t

masa cylindra pustego [g] 

                                                                            V- objętość gruntu w cylindrze [cm

3

 
Gęstość objętościowa szkieletu gruntowego (

ρ

d

) - stosunek masy szkieletu gruntowego w 

próbce gruntu do objętości próbki. 
 

                           

 

  

w

d

+

=

100

100

ρ

ρ

[

g/cm

3

]

                  

  gdzie: 

                                                                            w- wilgotność gruntu [%] 
 
Porowatość gruntu (n) -
 stosunek objętości porów w próbce do całkowitej objętości próbki 
 

                 

 

 

          

s

d

s

n

ρ

ρ

ρ

=

                       

   gdzie: 

                                                                            

s

ρ

- gęstość właściwa szkieletu 

gruntowego[g/cm

3

 
Wskaźnik porowatości gruntu (e) -
 stosunek objętości porów w próbce gruntu do objętości 
szkieletu 
                                                            gruntowego. 
 

                     

 

 

          

d

d

s

e

ρ

ρ

ρ

=

 

 

2. Wykonanie oznaczenia: 
 

2.1. Oznaczenie gęstości objętościowej oraz porowatości gruntu: 
1.  Analiza makroskopowa próbki. 
2.  ZwaŜenie pustego cylindra m

1

 [g]. 

3.  Równomierne wypełnienie cylindra gruntem o wilgotności naturalnej. 
4.  ZwaŜenie cylindra z gruntem. 
5.  Określenie objętości gruntu w cylindrze. 

 
 

2.2. Stopień zagęszczenia gruntu niespoistego:  
1.  Analiza makroskopowa badanej próbki. 
2.  Pomiar suwmiarką: - wysokość tłoczka h

t

 [cm]. 

3.  ZwaŜenie pustego cylindra m

1

 [g]. 

4.  Wsypanie próbki gruntu do cylindra przez lejek, aŜ do pełnego napełnienia. 
5.  Po wypełnieniu cylindra gruntem wyrównano powierzchnię do krawędzi za pomocą 

noŜa. 

background image

6.  ZwaŜenie cylindra wraz z gruntem m

mt

  [g]. 

7.  Na powierzchni gruntu ułoŜono tłoczek i uderzano widełkami wibracyjnymi w 

ś

cianki naczynia w odstępach 30 sekundowych do momentu, gdy kolejne pomiary 

nie wykazały zmian. 

8.  Zmierzono odległość od górnej krawędzi cylindra do powierzchni tłoczka po 

kaŜdym 30 sekundowym odstępie czasu. 

 

3. Przyrządy wykorzystane w oznaczeniu stopnia zagęszczenia gruntu 
niespoistego: 
 

a.  cylinder metalowy z tłoczkiem (na rysunku - a), 
b.  metalowe widełki wibracyjne (na rysunku - b), 
c.  suwmiarka, 
d.  waga techniczna, 
e.  nóŜ,  
f.  lejek. 

 

 

 
4. Opracowanie wyników oznaczenia gęstości objętościowej oraz 
porowatości gruntów: 

 

A.  Analiza makroskopowa: 

-  grunt niespoisty, 
-  wilgotny, 
-  barwa jasno-brązowa, 
-  piasek średni. 
 

B.  Dane: 

-  waga pustego cylindra m

t

 = 2130 [g] 

-  waga cylindra wraz z gruntem m

mt

 = 2735 [g] 

-  objętość gruntu w cylindrze V

p

 = 355 [cm

2

-  wilgotność (wg wskazań prowadzącego) w = 11% 

background image

C.  Rozwiązanie (odpowiednie wzory wg punktu 1.2.): 
 

Przyjęto 

s

ρ

= 2,65 [g/cm

3

] zgodnie z PN-81/B 03020 

Gęstość objętościowa gruntu: 

 

]

[

70

,

1

355

2130

2735

3

cm

g

=

=

ρ

 

 
Gęstość objętościowa szkieletu gruntowego: 
 

]

/

[

53

,

1

11

100

70

,

1

100

3

cm

g

d

=

+

=

ρ

 

 
Porowatość gruntu: 
 

42

,

0

65

,

2

53

,

,

1

65

,

2

=

=

s

n

 

 
Wskaźnik porowatości: 

 

73

,

0

53

,

1

53

,

1

65

,

2

=

=

e

 

 

4. Opracowanie wyników oznaczenia stopnia zagęszczenia gruntu 
niespoistego:

 

 

A. Analiza makroskopowa: 

-  grunt niespoisty, 
-  suchy, 
-  barwa szaro-brązowa, 
-  piasek drobny. 
 

B.  Dane: 

-  waga pustego cylindra m

t

 = 1275 [g] 

-  waga cylindra wraz z gruntem m

mt

 = 2032 [g] 

- objętość gruntu w cylindrze: 

V

2

)

2

10

,

7

(

51

,

12

Π

= 495,29 [cm

3

]                 

2

)

2

10

,

7

(

61

,

1

Π

=

V

= 63,72 [cm

3

- wyniki pomiarów zagłębienia tłoka: 
 

Czas [s] 

30 

60 

90 

120 

150 

180 

210 

240 

270 

h [cm] 

 
 
 
 

h

ś

r

 [cm]  

1,07 
0,98 
0,79 
0,85 

 

0,92 

0,90 
0,74 
0,66 
0,78 

 

0,77 

0,83 
0,68 
0,59 
0,74 

 

0,71 

0,81 
0,67 
0,56 
0,65 

 

0,67 

0,72 
0,63 
0,52 
0,56 

 

0,61 

0,70 
0,61 
0,49 
0,61 

 

0,60 

0,66 
0,59 
0,47 
0,58 

 

0,58 

0,66 
0,43 
0,51 
0,61 

 

0,55 

0,62 
0,64 
0,43 
0,51 

 

0,55 

Zagłębienie tłoka: 

1,61 – h 

[cm] 

 

0,69 

 

 

0,84 

 

0,90 

 

0,94 

 

1,00 

 

1,01 

 

1,03 

 

1,06 

1,06 

Maksymalne 

zagłębienie 

tłoka 

 

background image

- porowatość gruntu w stanie naturalnym (wg wskazań prowadzacego) e = 0,63. 
 
C. Rozwiązanie (odpowiednie wzory wg punktu 1.2.): 
 
Maksymalny i minimalny wskaźnik porowatości: 
 

   

  

=

=

29

,

495

1275

2032

min

d

ρ

1,52 [g/cm

3

]    

 

                        

74

,

0

52

,

1

52

,

1

65

,

2

max

=

=

e

 

 

   

 

67

,

1

96

,

41

29

,

495

1275

2032

max

=

=

d

ρ

 [g/cm

3

]    

 

         

59

,

0

67

,

1

67

,

1

65

,

2

min

=

=

e

 

 
Stopień zagęszczenia: 
 

73

,

0

59

,

0

74

,

0

63

,

0

74

,

0

=

=

D

I

 

 

5. Wnioski: 

 
Stopień zagęszczenia I

D

 wynosił 0,73 co kwalifikuje badaną próbkę w przedziale 0,67 < I

 0,8 

jako grunt zagęszczony.  
 
Ze względu na ograniczoną ilość próbek klasyfikacja ta moŜe nie spełniać wymaganiom badania 
stawianym przez normę. 
 
 
 

6.  Załączniki: 

- notatki z zajęć laboratoryjnych. 

 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 

XEROX 

malfunction