TEMAT NUMERU
WETERYNARIA W PRAKTYCE
6
www.weterynaria.elamed.pl
PAŹDZIERNIK • 10/2009
lek. wet. Robert Marczak, lek. wet. Donata Szwast
Weterynaryjny Bank Krwi im. Milusia w Warszawie
u psów, które miały wykonaną transfuzję
krwi wcześniej niż przed tygodniem, któ-
rych historii choroby nie znamy oraz u suk
mających w przyszłości służyć do celów
hodowlanych.
O
ZNACZANIE
GRUP
KRWI
U
PSÓW
W praktyce weterynaryjnej badamy psy
pod względem grupy DEA 1.1. Wśród
wielu dostępnych metod do tej pory naj-
popularniejszą były testy RapidVet-H (Ca-
nine 1.1), pozwalające określić status psa
pod względem antygenu DEA 1.1. W te-
ście wykorzystuje się reakcję aglutynacji
zachodzącej między przeciwciałami mono-
klonalnymi specyfi cznymi dla DEA 1.1 lio-
fi lizowanymi, znajdującymi się na płytce
testowej a erytrocytami DEA 1.1 pozytyw-
nymi. Antysurowica nie reaguje z erytrocy-
tami DEA 1.1 negatywnymi (1).
Oznaczenie grupy krwi tą metodą jest
możliwe w każdym gabinecie weteryna-
ryjnym. Wynik uzyskuje się w ciągu kil-
ku minut.
Do próby tej używamy krwi pełnej.
Z tego powodu przy zaawansowanej ane-
mii można uzyskać wynik fałszywie nega-
tywny, spowodowany zmniejszoną liczbą
antygenów erytrocytarnych i brakiem re-
akcji krzyżowej. Odwirowanie erytrocy-
tów i ponowne wykonanie badania może
zwiększyć prawdopodobieństwo otrzyma-
nia prawidłowego wyniku.
Test jest prosty do wykonania, do od-
czytania wyniku wystarczy niewielkie po-
większenie, ale do jego oceny potrzebna
jest wprawa osoby badającej.
N
OWE
METODY
OZNACZANIA
W ostatnim czasie na rynku pojawiły
się dwa nowe testy. Są one równie łatwe
w użyciu, natomiast interpretacja wyniku
jest dużo prostsza i nie pozostawia zwy-
kle wątpliwości. W testach wykorzysta-
no zjawisko rozdziału zaglutynizowanych
nów pies może być albo pozytywny albo
negatywny.
Przeciwko antygenom erytrocytarnym
mogą być skierowane dwa rodzaje prze-
ciwciał: alloprzeciwciała naturalne oraz
powstające w odpowiedzi immunologicz-
nej na kontakt z niezgodną pod względem
grupy krwią (1).
U psów rzadko występują alloprze-
ciwciała naturalne (15% psów posiada
przeciwciała przeciwko grupom DEA
3, 4, 5 i 7). Zwykle mają one niskie mia-
no, a temperatura, w której mogą wywo-
ływać reakcje immunologiczne, różni się
od temperatury organizmu zwierzęcia (4).
W praktyce klinicznej oznacza to niskie ry-
zyko wystąpienia reakcji poprzetoczenio-
wej w przypadku pierwszej transfuzji krwi,
nawet jeśli krew biorcy nie jest zgodna pod
względem grupy z krwią dawcy.
Największe znaczenie kliniczne ma gru-
pa DEA 1.1 ze względu na jej największy
potencjał antygenowy. Chociaż u psów nie
stwierdza się naturalnie występujących al-
loprzeciwciał przeciwko antygenom DEA
1.1, już po pierwszym podaniu krwi nie-
zgodnej pod względem grupy dochodzi
do produkcji tych przeciwciał u biorcy.
Po 4 dniach od transfuzji ich poziom jest
na tyle wysoki, że może powodować reak-
cje poprzetoczeniowe, mające charakter
nadwrażliwości II typu (tzw. późne reak-
cje przetoczeniowe tła immunologiczne-
go) Niezgodność grupowa potrafi rów-
nież przyjąć postać anemii hemolitycznej
noworodków, dość rzadkiej u psów, będą-
cej wynikiem wcześniejszego podania nie-
zgodnej pod względem grupy krwi matce
DEA 1.1 negatywnej, a pokrytej samcem
DEA 1.1 pozytywnym.
W celu minimalizowania ryzyka zwią-
zanego z przetoczeniem krwi i towarzy-
szących transfuzji reakcji immunologicz-
nych idealnym rozwiązaniem wydaje się
oznaczanie grup krwi u wszystkich daw-
ców i biorców. Nie wolno pominąć badania
W ostatnich latach krwiolecznictwo
w Polsce cieszy się coraz większym
zainteresowaniem lekarzy wetery-
narii oraz właścicieli psów. Szacu-
jemy, że rocznie przeprowadza się
około 3000 przetoczeń krwi i pre-
paratów krwiopochodnych. Krew
pochodzi z komercyjnych weteryna-
ryjnych banków krwi lub w nagłych
wypadkach jest pobierana od do-
stępnych potencjalnych dawców.
MODERN BLOOD GROUP SEROLOGY
Uważa się, że jedynym przeciwwskaza-
niem do podania krwi jest brak wska-
zań. Jednakże do pełnego wykorzystania
możliwości krwiolecznictwa oraz do wła-
ściwego przeprowadzenia transfuzji nie-
zbędna jest znajomość zagadnień z zakre-
su genetyki, fi zjologii oraz immunologii
zwierząt. Lekarz weterynarii, podejmując
decyzję o wyborze tego rodzaju terapii,
powinien mieć świadomość występowa-
nia u psów różnych grup krwi, możliwo-
ści ich oznaczania oraz ryzyka związane-
go z podaniem krwi niezgodnej pod wzglę-
dem grupy z krwią biorcy.
Celem tej publikacji jest przedstawienie
nowych metod oznaczania grup krwi i wy-
konywania prób krzyżowych u psów.
G
RUPY
KRWI
U
PSÓW
U psów opisano ponad 12 grup krwi.
Jednak dotychczas nie wszystkie zosta-
ły szczegółowo zbadane i nieliczne z nich
mają znaczenie kliniczne.
Występowanie grup krwi wiąże się
z obecnością na powierzchni erytrocy-
tów specyfi cznych antygenów, oznacza-
nych jako DEA (Dog Erythrocyte Antigen),
np. DEA 1.1, 1.2, 3, 4. Antygeny krwinko-
we każdego układu grupowego warunko-
wane są odrębnymi genami i dziedziczą się
niezależnie, zgodnie z prawami Mendla (4).
Stąd też pod względem każdego z antyge-
Nowoczesna
serologia
grup krwi
