background image

SERIA OECD DOTYCZĄCA ZASAD DOBREJ PRAKTYKI LABORATORYJNEJ 

I MONITOROWANIA ZGODNŚCI 

Numer 4 

 

Zasady Dobrej Praktyki Laboratoryjnej OECD 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Originally published by the OECD in English and French under the title: 

No. 4, Quality Assurance and GLP (1992) 

All rights reserved.

  

The quality of the Polish  translation and its coherence with the original text is the responsibility of 
Bureau for Chemical Substances and Preparations.  
The original versions of the guidelines can be found at: 

http://www.oecd.org

 

 

 
 
 
Dokument ten był oryginalnie opublikowany przez Organizację Współpracy Gospodarczej i 
Rozwoju (OECD). Tytuł oryginału:  
 

No. 4, Quality Assurance and GLP (1992) 

Wszystkie prawa zastrzeżone. 
 
Za jakość polskiego tłumaczenia i jego zgodność z oryginałem odpowiada Biuro do Spraw 
Substancji i Preparatów Chemicznych. 
 
Oryginalne wersje wytycznych można znaleźć na 

http://www.oecd.org

  

 

 

 

background image

ENV/JM/MONO(99)20 

Dokument jawny 

 

 

 

 

 

ENV/JM/MONO(99)20

 

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju  

 

 

OLIS :   22-październik-1999 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dist. :   26- październik-1999 

__________________________________________________________________________________________ 
 
DYREKTORIAT DS. ŚRODOWISKA 
WSPÓLNE SPOTKANIE KOMITETU DS. CHEMIKALIÓW I GRUPY ROBOCZEJ DS. 
CHEMIKALIÓW 
 
 
 
  

Unieważnia i zastępuje dokument o tym samym tytule: 

udostępniony 13 września 1999

 

 
 
 
 
 
 
 
Seria OECD dotycząca zasad DPL oraz Monitorowania Zgodności 
Numer 4 (Skorygowany) 
 
 
Dokument uzgodniony 
ZAPEWNIENIE JAKOŚCI I DPL 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

83306 

 

Pełna wersja dokumentu w oryginalnym formacie dostępna na OLIS  

 

1

background image

ENV/JM/MONO(99)20 

 

 
 
 

ZREWIDOWANY DOKUMENT UZGODNIONY 

 

Seria OECD 

Dotycząca 

ZASAD DOBREJ PRAKTYKI LABORATORYJNEJ I MONITOROWANIA ZGODNOŚCI  

 

Numer 4 (skorygowany) 

 
 
 
 
 
 

DOBRA PRAKTYKA LABORATORYJNA 

 Dokument Uzgodniony 

 

ZAPEWNIENIE JAKOŚCI I DPL 

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Dyrektoriat ds. Środowiska 

 

ORGANIZACJA WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ I ROZWOJU 

 

Paryż 1999 

 

2

background image

ENV/JM/MONO(99)20 

 
 
 

PRZEDMOWA 

 
 

Podczas Sympozjum Uzgodnieniowego OECD w dotyczącego Dobrej Praktyki Laboratoryjnej, 

które odbyło się w dniach 16-18 listopada 1990 r. w Bad Dürkheim, w Niemczech, doszło do spotkania 
Grupy Roboczej, która za cel postawiła sobie debatę oraz osiągnięcie porozumienia w kwestii roli 
zapewniania jakości (ZJ) w Dobrej Praktyce Laboratoryjnej. Grupa Robocza pracowała pod 
kierownictwem doktora Hansa Könemanna (Dyrektor Urzędu ds. Monitorowania Zgodności z zasadami 
DPL, Holandia). Uczestnicy sympozjum w większości byli przedstawicielami krajowych jednostek 
monitorowania zgodności z zasadami DPL, lub doświadczonymi kierownikami programów zapewniania 
jakości z jednostek badawczych. W warsztatach wzięli udział reprezentanci następujących krajów: 
Austrii, Belgii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Niemiec, Norwegii, Szwajcarii, Szwecji oraz 
Wielkiej Brytanii. 

 
Grupa Robocza osiągnęła porozumienie co do znaczącej roli zapewniania jakości (ZJ), jako 

niezwykle ważnego komponentu DPL. Zidentyfikowano główne kwestie związane z ZJ w DPL, nie 
usiłowano jednak dokonywać wyczerpującej analizy zagadnienia. Jeden z takich obszarów, których nie 
poddano bardziej wnikliwej analizie to zastosowanie ZJ w badaniach terenowych. Zarówno ten, jak i 
kilka innych aspektów ZJ, zostaną omówione oddzielnie. 

 
Robocza wersja uzgodnionego dokumentu, opracowana przez Grupę Roboczą, została 

udostępniona państwom członkowskim i ponownie skorygowana na podstawie odebranych od nich 
komentarzy. Powyższa wersja została później zatwierdzona przez Zespół OECD ds. DPL oraz Komitet 
ds. Chemikaliów a także Komitet Zarządzający Specjalnego Programu Kontroli Chemikaliów. Komitet 
ds. Środowiska następnie zalecił, aby dokument ujawnić decyzją Sekretarza Generalnego. 

 
W świetle przyjęcia Poprawionej Wersji Zasad DPL OECD w roku 1997, powyższy Uzgodniony 

Dokument został ponownie przeanalizowany przez Grupę Roboczą ds. DPL i poprawiony, w celu 
dostosowania jego zawartości do modyfikacji poczynionych w Zasadach DPL. Ta wersja została 
zatwierdzona przez Grupę Roboczą w kwietniu 1999, a później przez Wspólne Zgromadzenie Komitetu 
ds. Chemikaliów i Grupę Roboczą ds. Chemikaliów, Pestycydów i Biotechnologii w sierpniu 1999. 
Dokument posiada także klauzulę jawności, nadaną mu przez Sekretarza Generalnego. 

 

3

background image

ENV/JM/MONO(99)20 

 

DOKUMENT UZGODNIONY 

 

ZAPWNIENIE JAKOŚCI I DPL 

 
 

Podstawy 
 

Zasady Dobrej Praktyki Laboratoryjnej OECD obowiązywały przez ponad piętnaście lat (zobacz 

Nr 1 w serii OECD dotyczącej Dobrej Praktyki Laboratoryjnej i Monitorowania Zgodności, w wersji 
poprawionej z 1997 r.) Stosowanie owych zasad, pozwoliło jednostkom badawczym zdobyć wiele 
cennych doświadczeń, z doświadczeń owych korzystały także organizacje rządowe, zajmujące się 
monitorowaniem zgodności. W świetle powyższych doświadczeń, można wysnuć wiele dodatkowych 
wskazówek dotyczących, roli i działania programów Zapewnienia Jakości w jednostkach badawczych.  
 
Odniesienia do Zapewniania Jakości w Zasadach DPL opracowanych przez OECD  
 
 

Program Zapewniania Jakości w Poprawionych Zasadach Dobrej Praktyki Laboratoryjnej 

OECD, został określony jako „określony system, łącznie z personelem, który jest

 

niezależny od 

prowadzonych badań mający na celu zapewnienie zarządzającemu jednostką badawczą,  że badania 
przeprowadzane są zgodnie  z Zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej” [Rozdział I.2.2(8)]. 
Odpowiedzialność zarządzającego jednostką badawczą, obejmuje zagwarantowanie, że w jednostce 
„istnieje Program Zapewniania Jakości z wyznaczonym do niego personelem, a także zapewnienie, iż 
odpowiedzialność za zapewnianie jakości jest przydzielona zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki 
Laboratoryjnej” [Rozdział II.1.1 (2f)].  Dodatkowo zarządzający jednostką badawczą powinien 
zagwarantować,  że „Kierownik badania udostępnił zatwierdzony plan badania personelowi 
odpowiedzialnemu za Zapewnianie Jakości” [Rozdział II.1.1 (2j)]. Odpowiedzialność kierownika 
badania powinna obejmować też zapewnienie w odpowiednim czasie „personelowi Zapewniania Jakości 
kopii planu badań i wszystkich jego poprawek, oraz w razie potrzeby efektywnej komunikacji z 
personelem Zapewniania Jakości podczas wykonywania badań” [Rozdział II.1.2(2b)]. Zarządzający 
jednostką badawczą powinien także zapewnić, aby w przypadku badań odbywających się w różnych 
miejscach istniały bezpośrednie  łącza komunikacji pomiędzy kierownikiem badania, głównym 
wykonawcą, personelem Programu Zapewniania Jakości oraz personelem badawczym [Rozdział 
II.1.1(2o)]. 
 

W rozdziale II.2 („ Program Zapewniania Jakości”) zawarto następujące wymagania 

 

2.1  Wskazówki ogólne 

 

1.  Jednostka badawcza powinna posiadać udokumentowany Program Zapewniania 

Jakości, w celu zagwarantowania, iż badania są przeprowadzane zgodnie z zasadami 
Dobrej Praktyki Laboratoryjnej. 

 

2. 

Program Zapewniania Jakości powinien być prowadzony przez osobę lub osoby 
wyznaczone do tego celu, które będą odpowiedzialne bezpośrednio przed 
zarządzającym jednostką badawczą i zostały zaznajomione z procedurami badań. 

 
3. 

Osoby te nie powinny jednak uczestniczyć w przeprowadzaniu badań, których jakość 
ma być zapewniona. 

 
 
 
 
 

 

4

background image

ENV/JM/MONO(99)20 

 

2.2  Obowiązki personelu Programu Zapewniania Jakości 

 

1. 

Zakres obowiązków personelu Zapewniania Jakości zawiera, ale nie ogranicza się do, 
następujących funkcji; osoby takie powinny: 

 

a) 

zachowywać kopie wszystkich zatwierdzonych planów badań oraz 
Standardowych Procedur Roboczych stosowanych w jednostce badawczej, 
a także posiadać kopię aktualnego planu działania jednostki. 

b) 

stale weryfikować zgodność zawartości planu badania z wymaganymi 
Zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej. Weryfikacja ta powinna być 
udokumentowana; 

c) 

przeprowadzać inspekcje, w celu ustalania czy wszystkie badania są 
przeprowadzane zgodnie z Zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej. 
Inspekcje powinny także ustalić czy plany badań i Standardowe Procedury 
Robocze zostały udostępnione personelowi przeprowadzającemu badania i czy 
są one przestrzegane. 

 

Można wyróżnić trzy rodzaje inspekcji, wyspecyfikowane w Standardowych 
Procedurach Operacyjnych Programu Zapewniania Jakości: 

 

-  inspekcja badania 
-  inspekcja jednostki badawczej 
-  inspekcja procesów 

 

Protokoły z takich inspekcji powinny być zachowywane. 

 

d) 

sprawdzać sprawozdania końcowe, w celu potwierdzenia, iż metody, 
procedury i obserwacje są ściśle i drobiazgowo opisane, a raportowane wyniki 
ściśle odzwierciedlają dane źródłowe z badań; 

 
e) 

niezwłocznie przedkładać zarządzającemu i kierownikowi badania, a jeśli to 
konieczne także głównemu wykonawcy oraz odpowiedniej kadrze 
kierowniczej, pisemne raporty dotyczące wszystkich rezultatów inspekcji; 

 
f) 

przygotowywać i podpisywać  oświadczenie, załączane do sprawozdań 
końcowych, określające rodzaje i daty inspekcji, a także etapy badań, podczas 
których były przeprowadzane inspekcje, oraz terminy przedłożenia wyników 
inspekcji zarządzającemu jednostką badawczą, kierownikowi badania, i 
głównemu wykonawcy, jeżeli to właściwe. Powyższe oświadczenie powinno 
także służyć potwierdzaniu, iż sprawozdanie końcowe dokładnie 
odzwierciedla dane źródłowe. 

 

Zgodnie z rozdziałem II.7.4.5 „działania personelu Zapewniania Jakości związane z 

planowaniem, tworzeniem harmonogramów, prowadzeniem dokumentacji oraz sprawozdawaniem 
wyników inspekcji”, stanowią jedną z kategorii działań prowadzonych w laboratorium, dla której 
powinny zostać opracowane Standardowe Procedury Robocze (SPR). 

 
Zgodnie z rozdziałem II.9.2.4. sprawozdanie końcowe powinno zawierać „oświadczenie 

personelu Programu Zapewniania Jakości wymieniające rodzaje i daty przeprowadzonych inspekcji, 
etapy badania poddane inspekcji, oraz daty przedłożenia wyników tych inspekcji zarządzającemu 
jednostką badawczą, kierownikowi badania, i głównemu wykonawcy, jeżeli to właściwe. Powyższe 
oświadczenie powinno także służyć potwierdzaniu, iż sprawozdanie końcowe dokładnie odzwierciedla 
dane źródłowe”. 

 

 

5

background image

ENV/JM/MONO(99)20 

Zgodnie z rozdziałem II.10.1(b) „zapisy ze wszystkich inspekcji przeprowadzonych przez 

personel Programu Zapewniania Jakości, jak również plany działania jednostki” powinny być 
przechowywane w archiwach przez okres określony przez właściwe władze. 

 

Powiązania pomiędzy Programem Zapewnienia Jakości a zarządzającym jednostką badawczą  

 

 

 Zarządzający jednostką badawczą  ponosi ostateczną odpowiedzialność za zapewnienie, że 

jednostka badawcza jako całość funkcjonuje w zgodności z zasadami DPL. Zarządzający może 
przekazać określone kompetencje w zakresie kontroli zgodnie ze strukturą organizacyjną zarządzania, 
jednak zawsze ponosi całkowitą odpowiedzialność. Podstawowym zadaniem zarządzającego jest 
wyznaczenie i skuteczna organizacja odpowiedniej liczby wykształconego i posiadającego 
doświadczenie personelu w całej jednostce, w tym osób niezbędnych do pełnienia szczególnych funkcji 
ZJ. 

 
Osoba kierująca ostatecznie odpowiedzialna za DPL powinna zostać jasno zidentyfikowana. Do 

jej obowiązków należeć  będzie wyznaczenie odpowiednio wykwalifikowanego personelu 
uczestniczącego zarówno w programie doświadczalnym jak i w celu prowadzenia niezależnych działań 
w zakresie ZJ. Przekazanie związanych z zasadami DPL zadań przypisanych zarządzającemu jednostką 
badawczą osobom odpowiedzialnym za ZJ nie może wpłynąć na niezależność działań w ramach ZJ, ani 
też pociągać za sobą jakiegokolwiek zaangażowania personelu odpowiedzialnego za ZJ w prowadzone 
badanie, innego niż dotyczącego monitorowania. Osoba wyznaczona jako odpowiedzialna za ZJ musi 
mieć bezpośredni dostęp do kadry kierowniczej na różnych szczeblach, szczególnie do głównego 
kierownictwa jednostki badawczej. 

 

Kwalifikacje personelu Zapewniania Jakości 

 
 

Personel ZJ powinien przejść szkolenie, powinien posiadać kompetencje i doświadczenie 

niezbędne do wypełniania swoich obowiązków. Musi on znać procedury, standardy i systemy 
wprowadzane przez, lub w imieniu jednostki badawczej. 

 
 

Osoby mianowane na funkcje w Programie ZJ powinny posiadać zdolność rozumienia 

podstawowych założeń leżących u podstaw monitorowanych działań. Powinny także posiadać gruntowną 
znajomość zagadnień związanych z Zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej. 

 
W przypadku braku specjalistycznej wiedzy, lub potrzeby zasięgnięcia innej opinii, zaleca się 

personelowi ZJ korzystanie z pomocy specjalistycznej. Zarządzający jednostką badawczą powinien także 
zagwarantować istnienie udokumentowanego programu szkoleniowego obejmującego wszystkie aspekty 
pracy w jednostce ZJ. Program szkoleniowy powinien, jeśli to możliwe, pozwolić na zdobywanie 
doświadczenia w trakcie pracy, pod nadzorem kompetentnych i przeszkolonych kadr. Również 
właściwym może być udział personelu w wewnętrznych i zewnętrznych seminariach i kursach. Zalecane 
jest np. uczestnictwo w szkoleniach dotyczących technik komunikacyjnych i technik rozwiązywania 
konfliktów. Szkolenie powinno być ustawiczne, i podlegać okresowym przeglądom. 

 
Cykl szkoleniowy personelu ZJ musi być udokumentowany, a jego kompetencje ocenione. 

Powyższe zapisy powinny być stale uaktualnianie i zachowane. 

 

Udział personelu Zapewniania Jakości w opracowaniu Standardowych Procedur Roboczych (SPR) 
i planów badań 

 
Zarządzający jednostką badawczą jest odpowiedzialny za zagwarantowanie opracowania, 

wydania, upowszechnienia i zachowania Standardowych Procedur Roboczych. Personel ZJ zazwyczaj 
nie jest angażowany w proces przygotowywania SPR; jakkolwiek pożądane jest, aby dokonał on 
przeglądu SPR zanim zostaną wprowadzone w życie, w celu oceny ich przejrzystość i zgodność 
z Zasadami DPL. 

 

 

6

background image

ENV/JM/MONO(99)20 

Zarządzający jednostką badawczą powinien przed datą rozpoczęcia części doświadczalnej 

badania zapewnić osobom odpowiedzialnym za ZJ dostęp do planu badań,Pozwoli to na: 

 
-  monitorowanie zgodności planu badania z zasadami DPL 
-  oszacowanie przejrzystości i zawartości planu badania 
-  zidentyfikowanie krytycznych etapów badania i  
-  zaplanowanie programu monitorowania w odniesieniu do badania. 
 
Jeśli dokonane zostały poprawki w planie badania, ich kopie powinny być przekazane 

personelowi ZJ w celu zapewnienia skutecznego monitorowania badania. 

 

Inspekcje prowadzone przez personel Zapewniania Jakości 

 
Program Zapewniania Jakości realizowany jest często poprzez prowadzenie następujących 
rodzajów inspekcji: 
 
-  inspekcje badania: ten rodzaj inspekcji jest zaplanowany zgodnie z harmonogramem danego 

badania, po uprzednim określeniu krytycznych etapów badania; 

-  inspekcje jednostki badawczej: nie dotyczą one konkretnych badań, ale odnoszą się ogólnie 

do wyposażenia i działań prowadzonych w laboratorium (urządzeń, służb wspierających, 
systemów komputerowych, szkoleń, monitorowania środowiska, konserwacji i kalibracji 
sprzętu itp.) 

-  inspekcje procesów: przeprowadzane niezależnie od określonych badań. Inspekcje te są 

przeprowadzane wyrywkowo, zaś ich celem jest monitorowanie powtarzalnych procedur lub 
procesów. Inspekcje te są przeprowadzane wtedy, gdy dany proces odbywa się w 
laboratorium bardzo często i dlatego uważa się, iż w takich przypadkach jego monitorowanie 
w trakcie inspekcji badania jest nieskuteczne lub niepraktyczne. Uznaje się,  że dokonanie 
inspekcji procesów w trakcie etapów badań, które występują z bardzo dużą częstotliwością, 
może w przypadku niektórych badań sprawiać, iż nie konieczne jest przeprowadzenie 
indywidualnej inspekcji badania w trakcie jego części eksperymentalnej. 

 

Planowanie i uzasadnienie działań i metod Zapewniania Jakości 
 
Program ZJ powinien posiadać dobrze zaplanowany zakres prac, a procedury planowania jak 
również działania personelu ZJ dotyczące prowadzenia, dokumentowania i sprawozdawania 
wyników kontroli powinny być określone w Standardowych Procedurach Roboczych. Należy 
także prowadzić wykaz wszystkich badań zaplanowanych i będących w toku. Personel ZJ 
powinien mieć dostęp do kopii aktualnego planu działania jednostki. Stworzenie takiego wykazu 
jest niezbędne przy planowaniu wszystkich działań personelu ZJ, a także przy oszacowaniu 
obciążenia go pracą w laboratorium. 
 
Tak jak ma to miejsce w przypadku innych obowiązujących procedur zawartych w Zasadach 
DPL, program kontroli i audytów w ramach ZJ powinien być weryfikowany przez kierownictwo. 

 

Zarówno personel, jak i kadra kierownicza ZJ powinni być w stanie uzasadnić wybór metod 
stosowanych w trakcie realizacji przydzielonych im zadań. 

 

Sprawozdania z inspekcji w ramach Programu ZJ 

 
Krajowe jednostki ds. monitorowania zgodności z zasadami DPL mogą zażądać informacji 

dotyczących rodzajów i dat odbytych inspekcji, a także etapów badania w trakcie, których dana kontrola 
została przeprowadzona. Jednakże, zawartość raportu z inspekcji w ramach ZJ nie powinna być 
zazwyczaj przedmiotem kontroli dokonywanej przez krajowe jednostki monitorujące, ponieważ mogłoby 
to utrudniać personelowi ZJ przygotowywanie sprawozdań z inspekcji. Niemniej jednak krajowe 
jednostki monitorujące mogą zażądać wyrywkowo dostępu do zawartości sprawozdań z inspekcji, w celu 

 

7

background image

ENV/JM/MONO(99)20 

zweryfikowania właściwego działania Jednostki ZJ. Nie powinny one kontrolować tych sprawozdań 
jedynie po to, aby w łatwy sposób wykazywać nieprawidłowości w prowadzaniu badań. 

 

Rewizja danych i sprawozdań końcowych 

 
Przegląd danych źródłowych

1

 przez personel ZJ może być przeprowadzany na różne sposoby. 

Dla przykładu personel ZJ może dokonywać kontroli zapisów podczas eksperymentalnej części badania, 
w trakcie inspekcji procesów, lub podczas dokonywania rewizji sprawozdań końcowych. Kadra 
kierownicza powinna zagwarantować, aby sprawozdania końcowe, co do których wymagana jest ich 
zgodność z DPL, były poddane rewizji przez personel ZJ. Ten rodzaj audytu powinien być 
przeprowadzony na etapie przygotowywania końcowego projektu sprawozdania, gdy wszystkie dane 
źródłowe zostały już zebrane i wprowadzenie żadnych istotnych zmian nie jest zamierzone. 

 
Celami rewizji sprawozdania końcowego jest ustalenie czy: 

-  badanie zostało przeprowadzone zgodnie z planem badania i SPR; 

-  sprawozdanie z badania zwiera jego dokładny i kompletny opis; 

-  sprawozdanie zawiera wszystkie wymagane przez DPL elementy; 

-  sprawozdanie jest wewnętrznie spójne; oraz 

-  dane źródłowe są kompletne i zgodne wymaganiami DPL. 

 
Personel ZJ może uznać za wskazane dokonanie zapisu rewizji sprawozdania końcowego w 

postaci wystarczająco szczegółowej aby umożliwić odtworzenie przebiegu kontroli. Muszą zostać 
ustalone procedury zapewniające, aby w trakcie audytu personel ZJ był świadomy wszystkich uzupełnień 
i zmian poczynionych względem uzyskanych w badaniu danych i sprawozdania. 

 
Przed podpisaniem oświadczenia personel ZJ powinien zagwarantować, iż wszystkie kwestie 

ujawnione podczas rewizji prowadzonej w ramach ZJ zostały właściwie ujęte w sprawozdaniu 
końcowym, wszystkie uzgodnione działania zostały zakończone, oraz że nie dokonano żadnych zmian 
sprawozdaniu, które wymagałyby przeprowadzenia ponownego audytu. 

 
Wszystkie zmiany i uzupełnienia kompletnego sprawozdania końcowego muszą być 

skontrolowane przez personel ZJ. Należy zatem załączyć zrewidowane lub uzupełniające oświadczenie 
personelu ZJ.  

 

Oświadczenia personelu ZJ 

 
Zasady DPL wymagają, aby do sprawozdania końcowego zostało załączone podpisane 

oświadczenie dotyczące zapewnienia jakości, które zawiera informacje o rodzajach inspekcji i ich daty, 
etap lub etapy badania poddane kontroli, daty przekazania wyników kontroli zarządzającemu jednostką 
badawczą, kierownikowi badania i jeśli to właściwe, głównemu wykonawcy [Rozdziały II.2.2(1f) i 
II.9.2(4)]. Do odpowiedzialności zarządzającego jednostką należy zapewnienie procedur 
gwarantujących,  że oświadczenie to oznacza akceptację przez personel ZJ oświadczenia kierownika 
badania dotyczącego zgodności z zasadami DPL, oraz że jest ono stosowne do sprawozdania końcowego 
z badań. 

 

                                                 

1

 

W zasadach DPL dane źródłowe są definiowane jako ” wszystkie oryginalne zapisy w jednostce badawczej i dokumentacja, 

albo ich zweryfikowane kopie, będące wynikiem obserwacji i czynności wykonywanych w trakcie badania. Dla przykładu dane 
źródłowe mogą zawierać, fotografie, mikrofilmy lub kopie mikrofiszek, nośniki informacji komputerowych, obserwacje 
rejestrowane za pomocą dyktafonu, dane rejestrowane przez urządzenia zautomatyzowane, bądź jakiekolwiek inne nośniki 
przeznaczone do przechowywania danych, które zostały uznane jako gwarantujące bezpieczne przechowywanie informacji przez 
okres określony w podrozdziale 10, poniżej”.
 [Rozdział I.2.3(7)].

 

 

8

background image

ENV/JM/MONO(99)20 

Forma oświadczenia personelu ZJ będzie zależeć od specyfiki danego sprawozdania. Wymagane 

jest, aby oświadczenie zawierało pełną identyfikację badania, oraz daty i etapy właściwych działań 
podejmowanych w ramach monitorowania przez Jednostkę ZJ. Jeśli poszczególne inspekcje badania nie 
były ujęte harmonogramem programu ZJ, należy dołączyć szczegółowe oświadczenie dotyczące 
odbytych kontroli, np. w przypadku badań krótkoterminowych, dla których powtarzanie kontroli 
każdego badania jest nieskuteczne lub niepraktyczne. 

 

Zaleca się, aby oświadczenie programu ZJ było wydane jedynie, gdy zapewnienia kierownika 

badania dotyczące zgodności z zasadami DLP mogą być potwierdzone. Oświadczenie programu ZJ może 
także służyć potwierdzeniu, iż sprawozdanie końcowe odzwierciedla dane źródłowe. Obowiązkiem 
kierownika badania jest zagwarantowanie, że wszelkie niezgodności z Zasadami DLP zostały 
zidentyfikowane w sprawozdaniu końcowym. 

 

ZJ a badania nie wymagające spełniania zasad DPL 
 
 Zgodność z zasadami DPL jest prawnym wymogiem w przypadku niektórych badań, 
niezbędnym w celu akceptacji ich wyników. Jednakże niektóre jednostki badawcze prowadzą na tym 
samym obszarze zarówno badania, których wyniki mają lub nie mają zostać przedłożone właściwym 
władzom. Jeśli badania, które nie muszą spełniać wymogów prawnych związanych z DPL nie są 
prowadzone zgodnie ze standardami porównywalnymi do zasad DLP, to zazwyczaj będzie mieć to 
negatywny wpływ na spełnianie zasad DPL w badaniach które tego wymagają. 
 
 Wykaz 

badań prowadzony przez personel ZJ powinien ujmować zarówno badania objęte i nie 

objęte wymogiem spełniania zasad DPL, w celu umożliwienia właściwego oszacowania obciążenia 
pracą, dostępności sprzętu oraz możliwości wystąpienia zakłóceń. Personel ZJ powinien mieć dostęp do 
aktualnej wersji planu działania jednostki po to, aby wspomagać realizację wszystkich działań. 
Niedopuszczalnym jest żądanie potwierdzenia spełniania zasad DPL w stosunku do badań, które zostały 
rozpoczęte, a nie były jako takie przewidziane. Jeśli badanie, które miało być przeprowadzone zgodnie z 
zasadami DPL kontynuowane jest jako nie objęte DPL, to musi być to jasno udokumentowane. 
 
Program Zapewniania Jakości w małych jednostkach badawczych 
 
 W 

małych jednostkach badawczych, z punktu widzenia zarządzającego jednostką, może okazać 

się niepraktycznym utrzymywanie personelu wyłącznie do Programu ZJ. Jednakże zarządzający musi 
wyznaczyć choćby jedną osobę, nawet w niepełnym wymiarze czasu, która będzie odpowiedzialna za 
koordynację Programu ZJ. Ze względu na potrzebę stałego zwiększania kompetencji oraz zapewnianie 
jednolitej interpretacji pożądanym jest, aby Programem ZJ zajmowali się ci sami pracownicy. 
Dopuszczalnym jest, aby osoby zaangażowane w badania spełniające zasady DPL, pełniły funkcje 
związane z ZJ w ramach badań DPL prowadzonych w innych działach jednostki badawczej. 
Dopuszczalnym jest także umożliwienie personelowi spoza danej jednostki badawczej podjęcie funkcji 
związanych z ZJ, o ile zapewnieni to wymagany poziom efektywności niezbędny do spełniania 
wymogów DPL. 
 
 

Zasada ta może być stosowana dodatkowo w przypadku badań prowadzonych w wielu 

miejscach, np. badań terenowych pod warunkiem, że całkowita odpowiedzialność za koordynację została 
jasno określona. 

 

9


Document Outline