background image

2. Geneza zimnej wojny: 
Zimna wojna jako utrwalacz podziału Europy. 
W okresie II wś: między ZSRR a Anglosasami były tarcia i spory (historyk W. Mastny) 
ZIMNA WOJNA: „gorący popiół” (stan ni to wojny, nie to pokoju). Raymond Aron twierdzi: 
Sytuacja, w której ugoda jest nierealna, a stan pokoju jest nieprawdopodobny-> sytuacja 
pomiędzy wielkimi państwami. Świat 2biegunowy (USA, ZSRR).  
Czynniki:  
-zdominowanie świata przez 2 mocarstwa (Wlk. Bryt. Przestała być mocarstwem)  
-Była to rywalizacja gospodarcza, militarna, kulturowa, dyplomatyczna, ale bez posunięcia 
się do najgorszego (wojny). Wynikało to z odmienności ustrojowej (socjalizm, totalitaryzm 
kontra kapitalizm, demokracja). 
-mieli odmienną wizję świata: (demokratyczna i socjalistyczna) 
-powstała próżnia polityczna: Niemcy, Japonia, Włochy poniosły klęskę, a Wlk. Bryt. I 
Francja nie odzyskały przedwojennej potęgi. 
-wzajemna nieufność: w USA twierdzono, że komunizm to jadowity pasożyt, żywi się 
skażoną tkanką, a „tkankę trzeba uleczyć” 
 
PLAN MARSHALLA(od nazwiska ówczesnego sekretarza stanu USA George Marshalla): 
5.06. 1947r: chęć odbudowy Europy Zach., realizowany 1947- 1952. plan pomocy 
gospodarczej dla europy. był adresowany zarówno do krajów Europy Zachodniej, jak i do 
państw środkowo- i wschodnio-europejskich, w których władzę przejęli już wówczas (lub 
wkrótce mieli przejąć) komuniści. początkowa wersja Planu Marshalla, przedstawiona w 
formie 4-punktowej ustawy podpisanej 3 IV 1948 r. przez Harry’ego Trumana : udzielenie 
krajom europejskim, w tym Związkowi Radzieckiemu i Turcji, a także Chinom kredytu : 5 
miliardów dolarów. Rzeczywista pomoc, jaką Stany Zjednoczone udzieliły Europie była 
znacznie wyższa. W okresie działania Planu Marshalla (od roku 1948 do końca 1951) kraje te 
otrzymały od Amerykanów 17 miliardów dolarów bezzwrotnych oraz niskooprocentowanych 
długoterminowych pożyczek.  
 
KWESTIA NIEMIECKA: 
Spór o to co z Niemcami zrobić, Stalin chciał Niemcy ni8ezależne, zdemilitaryzowane, ale 
powstały: 21.09.1947: RFN, 7.10.1947: NRD