MINISTER

EDUKACJI NARODOWEJ

BA/O/69/2006

Pan

Stanisław TROCIUK

Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich

Szanowny Panie Ministrze,

Warszawa 2006-11-09

w odpowiedzi na Pana Pismo RPO-540372-X/2006/PM z dnia 13

października 2006 r. dotyczące problemu przeludnienia klas szkolnych

uprzejmie informuję, że:

Zgodnie z art. 34 a ust.1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie

oświaty ( Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późniejszymi zmianami) nadzór

nad działalnością szkoły lub placówki w zakresie spraw administracyjnych

i finansowych sprawuje organ prowadzący. Nadzorowi temu podlega

w szczególności m.in. przestrzeganie obowiązujących przepisów dotyczących

bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników i uczniów.

Rozporządzanie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września

1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczy

wszystkich, w tym szkół. Wydane jest na podstawie ustawy kodeks pracy, ale

jednocześnie ta sama ustawa w Rozdziale XII „Obowiązki organów

sprawujących nadzór nad przedsiębiorstwami oraz innymi jednostkami

organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi nakłada na organ

prowadzący szkołę obowiązek dokonywania co najmniej raz do roku oceny

stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym pracy ucznia, oraz określania

kierunków poprawy tego stanu".

W zakresie spraw technicznych dotyczących funkcjonowania budynku

zagadnienia reguluje ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane ( tekst

jednolity Dz. U. Nr 156 z 2006 r. poz. 1118 ), która kwalifikuje budynki m. in.

oświaty do kategorii IX. Określone wymogi dla budynków przeznaczonych na

pobyt dzieci oraz budynków użyteczności publicznej zawiera rozporządzenie

Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U.

Nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami).

Opracowanie z 1983 roku, o którym Pan Rzecznik wspomina w piśmie to

wytyczne programowo-funkcjonalne do projektowania przedszkoli, internatów,

szkolnych terenowych urządzeń kultury fizycznej oraz założenia programowe

budynków szkolnych szkół podstawowych. Wytyczne wydane zostały w formie

broszur i wprowadzone zarządzeniem z dnia 25 października 1979 roku

w sprawie wprowadzenia wytycznych programowo-funkcjonalnych

projektowania obiektów oświaty i wychowania na podstawie rozporządzenia

Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 1972 r. w sprawie szczegółowego zakresu

działania MOiW ( Dz. U. Nr 24, poz. 171 ), uchwały Nr 126 Rady Ministrów

z dnia 13 maja 1966 r. w sprawie dalszego rozwoju typizacji w budownictwie

( Mon. Poi. Nr 30, poz. 157 ) oraz zarządzenia Nr 2 Prezesa Rady Ministrów

z dnia 3 stycznia 1977 r. w sprawie usprawnienia organizacji oraz systemu

nadzoru i zarządzania szkołami zawodowymi innymi placówkami oświatowo-

wychowawczymi prowadzonymi poza resortem oświaty i wychowania.

Założenia były uzgodnione z Ministerstwem Zdrowia i Opieki Społecznej oraz

Państwową Inspekcją Pracy.

W 1990 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej przekazało

do Kuratoriów Oświaty oraz Wojewódzkich Dyrekcji Inwestycji opracowanie

na temat wymagań użytkowo - funkcjonalnych budynków szkolnych szkół

podstawowych, które zostało uzgodnione z Głównym Inspektorem Sanitarnym.

Nowelizacja prawa budowlanego w 1996 roku spowodowała, że ww.

opracowania straciły moc prawną. Podkreślić należy jednak, że były

to wytyczne do projektowania obiektów oświaty, a nie wytyczne dla

użytkownika. Obecne zapisy prawa budowlanego nie zawierają delegacji dla

Ministra Edukacji Narodowej do osobnych regulacji w zakresie budynków

będących w użytkowaniu szkół i placówek oświatowych.

Zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki,

wychowania i opieki podlega również nadzorowi pedagogicznemu, który jest

sprawowany przez właściwego terytorialnie Kuratora Oświaty.

Na podstawie art. 95a ww. ustawy Minister Edukacji Narodowej i Sportu

wydał rozporządzenie z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa

i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach

( Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 ). Powyższe rozporządzenie nakłada na

dyrektora szkoły obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych

warunków pobytu w szkole lub placówce.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r.

w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół

(Dz. U. Nr 61, poz. 624 ) mówi, że statut szkoły określa warunki

administracyjnego funkcjonowania szkoły, w tym zapewniające uczniom

bezpieczne i higieniczne warunki nauczania, wychowania i opieki.

Określone zapisy dotyczące podziału klas na grupy w procesie nauczania

zawiera § 6 rozporządzenia MENiS z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie

ramowych planów nauczania w szkołach publicznych ( Dz. U. Nr. 15, poz. 142

z późniejszymi zmianami ).

Szczegółowe zasady bezpieczeństwa, opracowane na podstawie

obowiązujących aktów prawnych, powinny znaleźć odzwierciedlenie

w opracowaniu wewnętrznych instrukcji dotyczących funkcjonowania szkoły,

jak również w zapisach statutu szkoły.

Dbałość o poziom kształcenia dzieci i młodzieży jest jednym

z priorytetowych zadań resortu edukacji. Bezspornie ogromy wpływ na jakość

usług edukacyjnych świadczonych w szkołach ma także stan bezpieczeństwa

i higieny pracy, w tym pracy uczniów i nauczycieli. Ministerstwo również

otrzymywało sygnały mówiące o nadmiernej liczebności klas w szkołach

i placówkach na terenie niektórych gmin i powiatów. Powyższy problem

sygnalizowano już Kuratorom Oświaty. Jednakże podjęcie działań ze strony

Ministra Edukacji Narodowej jest ograniczone obecnie obowiązującymi

regulacjami prawnymi, które umiejscawiają prawa i obowiązki w tym zakresie

przede wszystkim w kompetencjach jednostek samorządu terytorialnego oraz

jednostek administracji rządowej na szczeblu wojewódzkim.

Niemniej Ministerstwo Edukacji Narodowej, dostrzegając wagę

problemu, ponownie podejmie działania mające na celu szczególne zwrócenie

uwagi Kuratorów Oświaty na ten aspekt funkcjonowania szkół na terenie

poszczególnych województw .

Z poważaniem

wz. MINISTRA

p.o. DYREKTORA GENERALNEGO

/-/ Andrzej Maśnica