background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 

Joanna Baran 

 

 
 
 
 
 
 
 
 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 827[01].O1.02 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inż. Tomasz Kacperski 
dr inż. Kazimierz Witosław 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne:  
mgr Joanna Baran 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr Radosław Kacperczyk 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  827[01].O1.02 
„Posługiwanie  się  dokumentacją  techniczną”,  zawartego w  programie  nauczania  dla  zawodu 
operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 
1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

12 

5.1.  Normalizacja  w  rysunku  technicznym.  Informacje  techniczne,  sposoby 

prezentowania 

12 

5.1.1.  Ćwiczenia 

12 

5.2.  Formaty arkusza, tabliczka rysunkowa. Podziałki 

14 

5.2.1.  Ćwiczenia 

14 

5.3.  Konstrukcja,  wzory  i  wielkość  pisma.  Rodzaje  i  grubości  linii  oraz  ich 

zastosowanie 

15 

5.3.1.  Ćwiczenia 

15 

5.4.  Zasady szkicowania. Cechy i wymagania dobrego szkicowania 

16 

5.4.1.  Ćwiczenia 

16 

5.5.  Rzutowanie prostokątne i aksonometryczne 

18 

5.5.1.  Ćwiczenia 

18 

5.6.  Widoki, przekroje i kłady 

20 

5.6.1.  Ćwiczenia 

20 

5.7.  Zasady wymiarowania przedmiotów na rysunkach 

22 

5.7.1.  Ćwiczenia 

22 

5.8.  Oznaczenia w rysunku technicznym 

24 

5.8.1.  Ćwiczenia 

24 

5.9.  Rysunki wykonawcze, montażowe i schematyczne 

25 

5.9.1.  Ćwiczenia 

25 

5.10. Dokumentacja Techniczno-Ruchowa 

26 

5.10.1. Ćwiczenia 

26 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

27 

7.  Literatura 

41 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela,  który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

 

operator maszyn i urządzeń przemysłu 

spożywczego. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania- 
-uczenia się oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego, 

 

literaturę uzupełniającą. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

Jako  pomoc  w  realizacji  jednostki  modułowej  dla  uczniów  przeznaczony  jest  Poradnik 

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika 
do nich adresowanego. 

Materiał  nauczania  (w  Poradniku  dla  ucznia)  podzielony  jest  na  rozdziały,  które 

zawierają  podrozdziały.  Podczas  realizacji  poszczególnych  rozdziałów  wskazanym  jest 
zwrócenie uwagi na następujące elementy: 

 

materiał nauczania w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować samodzielnie. 
Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  ważnej  umiejętności,  jaką 
uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  czytanie  tekstu  technicznego  ze 
zrozumieniem, 

 

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy 
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zależności  od  tematu  można  zalecić 
uczniom  samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów, 
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi  na pytania. Druga  forma  jest korzystniejsza, 
ponieważ  nauczyciel  sterując  dyskusją  może  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz 
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości, 

 

dominującą  rolę  w  kształtowaniu  umiejętności  oraz  opanowaniu  materiału  spełniają 
ćwiczenia.  W  trakcie  wykonywania  ćwiczeń  uczeń  powinien  zweryfikować  wiedzę 
teoretyczną  oraz  opanować  nowe  umiejętności.  Przedstawiono  dosyć  obszerną 
propozycję  ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia, 
uwzględniając  różne  możliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które 
z zaproponowanych  ćwiczeń  jest  w  stanie  zrealizować  przy  określonym  zapleczu 
technodydaktycznym  szkoły.  Prowadzący  może  również  zrealizować  ćwiczenia,  które 
sam opracował, 

 

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału,  zadaniem  uczniów  jest 
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając 
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego 
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień 
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia  
przez  ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

W tym  miejscu  jest  szczególnie  ważna  rola  nauczyciela,  gdyż  od  postawy  nauczyciela, 
sposobu  prowadzenia  zajęć  zależy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń 
niezainteresowany  materiałem  nauczania, wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni 
umiejętności  założonych  w  jednostce  modułowej.  Należy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak 
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania 
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności 
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać 
uwagę  na  predyspozycje  ucznia,  ocenić,  czy  uczeń  ma  większe  uzdolnienia  manualne, 
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych, 

 

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu 
całej  jednostki  modułowej  i  należy  je  wykorzystać  do  oceny  uczniów,  a  wyniki 
osiągnięte  przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej 
nauczyciela  realizującego  tę  jednostkę  modułową.  Każdemu  zadaniu  testu  przypisano 
określoną  liczbę  możliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa 
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według 
własnego  projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  Należy  pamiętać,  żeby  tak 
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umożliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie 
swoich umiejętności.  
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to: 

 

pokaz, 

 

ćwiczenie (laboratoryjne lub inne), 

 

projektów, 

 

przewodniego tekstu. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych  

 

827[01].O1.01 

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony 

przeciwpożarowej i ochrony środowiska 

827[01].O1.03 

Stosowanie materiałów konstrukcyjnych w przemyśle 

spożywczym 

827[01].O1.06 

Stosowanie podstawowych technik wytwarzania części 

maszyn 

827[01].O1.02 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 

827[01].O1.05 

Analizowanie układów elektrycznych 

i sterowania w maszynach i urządzeniach 

827[01].O1.04 

Rozpoznawanie elementów maszyn, urządzeń 

i mechanizmów 

827[01].O1 

Techniczne podstawy zawodu 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−  rozpoznawać podstawowe przybory kreślarskie, 

−  posługiwać się przyborami kreślarskimi, 

−  obsługiwać komputer na poziomie podstawowym, 

−  korzystać z różnych źródeł informacji, 

−  interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów, 

−  tabel,

 

−  przeliczać różne jednostki miar kątowych, 

−  przeliczać różne jednostki miar liniowych, 

−  współpracować w grupie. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−  wyjaśnić znaczenie techniki w przetwórstwie spożywczym, 

−  rozróżnić rodzaje i przeznaczenie informacji technicznej, 

−  wyszukać informacje techniczne zawarte w graficznych materiałach informacyjnych, 

−  przeanalizować informacje zawarte w tabelach i na wykresach, 

−  posłużyć się instrukcjami obsługi i dokumentacją techniczno-ruchową maszyn i urządzeń 

stosowanych w przetwórstwie spożywczym, 

−  określić cel normalizacji w rysunku technicznym, 

−  przygotować przybory kreślarskie i materiały rysunkowe do wykonywania szkiców, 

−  wykonać szkice brył geometrycznych w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych, 

−  wykonać szkice typowych części maszyn, 

−  zwymiarować szkice części maszyn, 

−  wykonać rysunki typowych części maszyn, 

−  odczytać informacje z norm dotyczących rysunku technicznego, 

−  odczytać  na  rysunkach  technicznych  oznaczenia  chropowatości  powierzchni,  sposób 

obróbki, powłoki ochronne oraz tolerancję kształtu i położenia, pasowanie, 

−  odczytać rysunki konstrukcyjne i technologiczne, 

−  rozróżnić  rysunki  techniczne:  wykonawcze,  złożeniowe,  zestawieniowe,  montażowe, 

zabiegowe, operacyjne. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 
 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca    

 

 …………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania: 

Operator  maszyn  i  urządzeń  przemysłu  spożywczego 
827[01] 

Moduł: 

 

Techniczne podstawy zawodu 827[01].O1 

Jednostka modułowa: 

Posługiwanie 

się 

dokumentacją 

techniczną 

827[01].O1.02 

Temat: Rzutowanie prostokątne i aksonometryczne 

Cel  ogólny:  Ukształtowanie  umiejętności  rzutowania  prostokątnego  i aksonometrycznego 

wskazanych brył. 

 
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć: 

 

wyznaczyć rzuty prostokątne figur płaskich, 

 

odwzorować bryłę przy pomocy rzutowania prostokątnego, 

 

zdefiniować pojęcie aksonometrii, 

 

scharakteryzować rodzaje aksonometrii, 

 

odwzorować przedmiot w rzucie aksonometrycznym. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

 

organizowanie i planowanie zajęć, 

 

pracy w zespole, 

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

wykład, 

 

ćwiczenia 

 

pokaz. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

modele przedmiotów płaskich, 

 

modele brył, 

 

przybory kreślarskie, 

 

arkusze papieru formatu A4 (brystol, blok techniczny), 

 

Polskie Normy dotyczące rysunku maszynowego. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

grupowa, 

 

indywidualna. 

 
Czas trwania zajęć

 

135 minut. 

 
Uczestnicy

 

uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Przebieg zajęć: 
1.  Wprowadzenie. 
2.  Przedstawienie celów zajęć. 
3.  Realizacja tematu: 

– 

nauczyciel wyjaśnia zasady rysunkowego odwzorowania przedmiotu na płaszczyźnie 
rzutów,  wyjaśnia  odwzorowanie  punktu,  odcinka,  figury  płaskiej  i  bryły 
w przestrzeni,  wyjaśnia  zasady  rzutowania  według  metody  europejskiej,  prezentuje 
rzutowanie różnych obiektów korzystając z modeli, 

– 

nauczyciel  dzieli  grupę  na  trzyosobowe  zespoły.  Każdemu  zespołowi  rozdaje  jeden 
model  figury  płaskiej.  Uczniowie  mają  za  zadanie:  odwzorować  przedmiot  na 
arkuszu papieru A4 w rzucie prostokątnym i aksonometrycznym, 

– 

nauczyciel sprawdza, poprawność wykonanego zadania, omawia popełnione błędy, 

– 

nauczyciel rozdaje uczniom modele brył, 

– 

uczniowie  wykonują  rzut  prostokątny  i  aksonometryczny  bryły  na  arkuszu  papieru 
formatu A4, 

– 

w  trakcie  zadań  nauczyciel,  udziela  wskazówek  i  koryguje  błędy  popełniane  przez 
uczniów w wykonywanych ćwiczeń. 

4.  Po wykonanym zadaniu, uczniowie porządkują swoje stanowisko pracy. 
5.  Przeprowadzenie dyskusji na temat wykonywanych ćwiczeń. 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 

Zadaniem jest wykonanie tabliczki rysunkowej do wykonanych w czasie zajęć rysunków. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
– 

ewaluacja  poprzez  uzyskanie  informacji  zwrotnej  podczas  prezentacji  i  dyskusji 
podsumowującej. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca    

 

 …………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania: 

Operator  maszyn  i  urządzeń  przemysłu  spożywczego 
827[01] 

Moduł: 

Techniczne podstawy zawodu 827[01].O1 

Jednostka modułowa: 

Posługiwanie 

się 

dokumentacją 

techniczną 

827[01].O1.02 

Temat: Zasady wymiarowania przedmiotów na rysunkach. 

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności wymiarowania rysunków technicznych. 
 
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć: 

 

zastosować  linie  wymiarowe,  pomocnicze  linie  wymiarowe,  liczby  wymiarowe,  znaki 
wymiarowe, 

 

zastosować zasady wymiarowania podczas wymiarowania rysunków technicznych. 

 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:  

 

organizowanie i planowanie pracy. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

wykład, 

 

ćwiczenia. 

 
Środki dydaktyczne 

 

modele przedmiotów płaskich, 

 

przybory kreślarskie, 

 

arkusze papieru formatu A4 (brystol, blok techniczny), 

 

Polskie Normy dotyczące rysunku technicznego. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca samodzielna uczniów. 

 
Czas trwania zajęć

 

90 minut. 

 
Uczestnicy

 

uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej. 

 
Przebieg zajęć: 
1.   Wprowadzenie do tematu zajęć. 
2.   Przedstawienie celów zajęć. 
3.   Realizacja tematu: 

– 

nauczyciel  wyjaśnia  zasady  stosowane  podczas  wymiarowania  przedmiotów. 
Wyjaśnia  podstawowe  pojęcia  stosowane  podczas  wymiarowania.  Nauczyciel 
wyświetla  na  projektorze  zwymiarowane  rysunki  i  jeszcze  raz  wyjaśnia  zasady 
wymiarowania, 

– 

nauczyciel  rozdaje  uczniom  bryły.  Uczniowie  za  pomocą  linijki  muszą  zmierzyć 
przedmiot, następnie narysować go i zwymiarować, 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

– 

w  trakcie  zadania  nauczyciel,  udziela  wskazówek  i  koryguje  błędy  uczniów 
w wykonywanym ćwiczeniu. 

6.  Po wykonanym zadaniu, uczniowie porządkują swoje stanowisko pracy. 
7.  Przeprowadzenie dyskusji dotyczącej wykonywanych ćwiczeń. 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 

Zadaniem  jest  wykonanie  tabliczki  rysunkowej  do  wykonanych  w  czasie  zajęć  ćwiczeń 

oraz: 
– 

narysowanie na papierze A4 w podziałce zmniejszającej jednej z szafek znajdujących się 
w domu, 

– 

zwymiarowanie narysowanej figury. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

Ewaluacja  poprzez  uzyskanie  informacji  zwrotnej  od  uczniów  dotyczącej  prezentacji 
i dyskusji podsumowującej. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

 

5.  ĆWICZENIA

 

 

5.1.  Normalizacja 

rysunku 

technicznym. 

Informacje 

techniczne, sposoby prezentowania

 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Objaśnij, co określają podane oznaczenia norm: 

 

PN – EN 453:2002, 

 

PN – EN 454:2002, 

 

PN – EN 1678:1999, 

 

PN – EN 1974:2000,

 

 

PN – EN ISO 5455:1998, 

 

PN – EN ISO 5456-3. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania zamieszczony w Poradniku dla ucznia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia. 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić znaczenie symboli literowych,

 

2)  określić branżę, której dotyczy norma,

 

3)  określić rok wydania i numer normy.

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie 

 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

wyżej wymienione normy. 

 
Ćwiczenie 2 

Dobierz materiały i przybory rysunkowe do szkicowania. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  fragment 

rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  odpowiednie  dobranie  materiałów 
i przyborów kreślarskich. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

 

2)  zidentyfikować materiały i przybory rysunkowe, 
3)  dobrać przybory rysunkowe do szkicowania, 
4)  uzasadnić przyjęte rozwiązanie.

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komplet materiałów rysunkowych, 

 

komplet przyborów kreślarskich. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

5.2.  Formaty arkusza, tabliczka rysunkowa. Podziałki

 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Na arkuszu A4 narysuj tabliczkę rysunkową. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować arkusz papieru A4,

 

2)  zaprojektować tabliczkę rysunkową,

 

3)  narysować tabliczkę rysunkową.

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier rysunkowy, 

 

przybory kreślarskie, 

 

ołówki, 

 

gumka. 

 
Ćwiczenie 2 

Na arkuszu A4 narysuj prostokąt o wymiarach 50 x 85 mm w podziałce 1:2. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

 

2)  dobrać przybory rysunkowe do szkicowania, 
3)  narysować prostokąt w podziałce 1:2 na arkuszu A4. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

komplet materiałów rysunkowych, 

 

komplet przyborów kreślarskich. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

5.3.  Konstrukcja, wzory i wielkość pisma. Rodzaje i grubości linii 

oraz ich zastosowanie 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Wykorzystaj  tabliczkę  rysunkową  z  ćwiczenia  1  rozdziału  5.2.  i  uzupełnij  ją  pismem 

technicznym. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować arkusz papieru A4 z ćwiczenia 1 z rozdziału 5.2,

 

2)  opisać pismem technicznym tabelkę rysunkową.

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier rysunkowy, 

 

przybory kreślarskie, 

 

ołówki, 

 

gumka. 

 

Ćwiczenie 2 

Narysuj  na  arkuszu  papieru  format  arkusza  A4,  dorysuj  do  niego  ramkę.  Linią  ciągłą 

cienką narysuj prostokąt o wymiarach 60 x 100. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować arkusz papieru,

 

2)  wymierzyć format arkusza A4, 
3)  wyznaczyć i narysować ramkę, 
4)  narysować prostokąt. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier rysunkowy, 

 

przybory kreślarskie, 

 

ołówki, 

 

gumka. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

5.4.  Zasady 

szkicowania. 

Cechy 

wymagania 

dobrego 

szkicowania 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Naszkicuj przedmiot otrzymany od prowadzącego zajęcia. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

 

2)  dokonać analizy szkicowanego przedmiotu,

 

3)  zaplanować etapy szkicowania,

 

4)  wykonać szkic,

 

5)  opisać wykonany szkic,

 

6)  dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz, 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

eksponaty i modele, 

 

przybory kreślarskie, 

 

ołówki, 

 

gumka. 

 
Ćwiczenie 2 

Stosując  konstrukcje  geometryczne  narysuj  na  formacie  A4  połączenie  dwóch  prostych 

przecinających się pod katem 60

o

 łukiem o promieniu r = 30 mm. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować arkusz papieru,

 

2)  narysować ramkę, 
3)  narysować i opisać tabliczkę rysunkową, 
4)  narysować położenie linii prostych, 
5)  narysować, stosując zasady konstrukcji geometrycznych łuk o zadanym promieniu. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz, 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier rysunkowy, 

 

linijka, 

 

kątomierz, 

 

cyrkiel, 

 

ołówek, 

 

gumka. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

5.5.  Rzutowanie prostokątne i aksonometryczne 

 

5.5.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Od  nauczyciela  otrzymasz  przedmiot.  Narysuj  go  na  arkuszu  papieru  A4  w  rzucie 

prostokątnym. Pamiętaj o odpowiednim doborze grubości i rodzaju linii. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy,  przygotować 
przedmioty do rzutowania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zmierzyć wymiary przedmiotu, 
2)  narysować osie symetrii, 
3)  narysować kształt przedmiotu stosując linię ciągłą cienką, 
4)  narysować kontur przedmiotu stosując linię ciągłą grubą, 
5)  usunąć zbędne linie z rysunku, 
6)  narysować i opisać tabliczkę rysunkową. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

modele brył, 

 

arkusz papieru, 

 

przybory kreślarskie, 

 

ołówki, 

 

gumka. 

 
Ćwiczenie 2 

Od  nauczyciela  otrzymasz  przedmiot.  Dobierz  format  arkusza  oraz  wybierz  jeden 

z układów osi i narysuj przedmiot w rzucie aksonometrycznym. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania  oraz  zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy,  przygotować 
przedmioty do rzutowania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zmierzyć wymiary przedmiotu, 
2)  dobrać format arkusza papieru, 
3)  wybrać układ osi, 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

4)  narysować  przedmiot  w  rzucie  aksonometrycznym  z  wykorzystaniem  przyborów 

kreślarskich, 

5)  narysować tabliczkę rysunkową i opisać ją. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

modele brył, 

– 

arkusz papieru, 

– 

przybory kreślarskie, 

– 

ołówki, 

 

gumka. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

5.6.  Widoki, przekroje i kłady 

 

5.6.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Na rysunku został przedstawiony przedmiot w rzucie głównym  i przekroju, ukazującym 

jego wewnętrzną strukturę. Korzystając z zaznaczonej płaszczyzny przekroju narysuj przekrój 
A –A. 

 

Rys. 1. Rysunek do ćwiczenia 1 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać treść zadania i przeanalizować rysunek, 
2)  przygotować odpowiedni format arkusza rysunkowego, 
3)  sporządzić przekrój A-A przedmiotu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

papier rysunkowy, 

 

przybory kreślarskie, 

 

ołówki, 

 

gumka. 

 
Ćwiczenie 2 

Na  rysunku  został  przedstawiony  przedmiot  w  rzucie  głównym.  Korzystając 

z zaznaczonej płaszczyzny przekroju narysuj przekrój A –A. 

 

Rys. 1. Rysunek do ćwiczenia 2 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować rysunek, 
2)  przygotować format arkusza rysunkowego, 
3)  sporządzić przekrój A-A przedmiotu. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

papier rysunkowy, 

– 

przybory kreślarskie, 

– 

ołówki, 

– 

gumka. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

5.7.  Zasady wymiarowania przedmiotów na rysunkach 

 

5.7.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Na rysunku został przedstawiony wałek. Twoim zadaniem jest jego zwymiarowanie. 

 

Rys. 1. Rysunek do ćwiczenia 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować rysunek, 
2)  przygotować format rysunku, 
3)  narysować przedmiot na formatce rysunkowej posługując się przyborami kreślarskimi, 
4)  ustalić bazy wymiarowe, od których będą wyprowadzane wymiary, 
5)  wpisać liczby i symbole wymiarowe, 
6)  sprawdzić, czy wszystkie elementy przedmiotu zostały zwymiarowane. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz papieru, 

 

przybory kreślarskie, 

 

ołówki, 

 

gumka. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

Ćwiczenie 2 

Na  przedstawionym  rysunku  zostały  złamane  zasady  wymiarowania.  Znajdź  te  błędy 

i narysuj poprawiony i zwymiarowany rysunek. 

 

Rys. 1. Rysunek do ćwiczenia 2 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować rysunek, 
2)  przygotować formatkę rysunkową, 
3)  narysować  przedmiot  na  formatce  rysunkowej  posługując  się  przyborami  kreślarskimi, 

z uwzględnieniem błędu, 

4)  wpisać liczby i symbole wymiarowe, 
5)  sprawdzić, czy wszystkie elementy przedmiotu zostały zwymiarowane. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

papier rysunkowy, 

– 

przybory kreślarskie, 

– 

ołówki, 

– 

gumka. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

5.8.  Zasady wymiarowania przedmiotów na rysunkach 

 

5.8.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Na  podstawie  oznaczeń  parametrów  R

a

  zawartych  na  poniższym  rysunku  określ  rodzaj 

obróbki, jaki został narzucony przez rysującego. 

 

 

Rys. 1. Rysunek do ćwiczenia 1 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wyszukać informacji o chropowatości powierzchni, 
2)  wyszukać w normie informacji o znakach graficznych dotyczących chropowatości, 
3)  określić rodzaj obróbki powierzchni. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

normy dotyczące chropowatości. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

5.9.  Rysunki wykonawcze, montażowe i schematyczne 

 

5.9.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Sklasyfikuj  niżej  umieszczony  rysunek  do  odpowiedniej  grupy.  Uzasadnij  swoją 

odpowiedź. 

 

Rys. 1. Rysunek do ćwiczenia 1 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać treść zadania, 
2)  przeanalizować rysunek, 
3)  przyporządkować rysunek do odpowiedniej grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

tablica z Polskimi Normami, 

 

literatura z punktu 7 Poradnika, dotycząca rysunków schematycznych. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

5.10.  Dokumentacja Techniczno-Ruchowa  

 

5.10.1.Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Opracuj przykładową dokumentacje techniczno-ruchową urządzenia. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  opracować charakterystykę techniczną i dane ewidencyjne urządzenia, 
2)  opracować instrukcję użytkowania urządzenia, 
3)  opracować instrukcję konserwacji urządzenia, 
4)  opracować instrukcje bhp, 
5)  opracować instrukcję obsługi. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

praca samodzielna. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

model urządzenia do sporządzenia DTR, 

 

normy niezbędne do opracowania DTR, 

 

rysunki schematyczne urządzenia, 

 

literatura z punktu 7 Poradnika, dotycząca DTR. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test 

dwustopniowy 

do 

jednostki 

modułowej 

„Posługiwanie 

się 

dokumentacją techniczną”

 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 5, 9, 10, 17, 18, są z poziomu ponadpodstawowego. 
 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt  

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:  

−  dopuszczający – co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

−  dostateczny – co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

−  dobry – co najmniej 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

−  bardzo  dobry  –  co  najmniej  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 

ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. b, 4. d, 5. d, 6. a, 7. c, 8. d, 9. a, 10. a, 11. b,  
12. b, 13. b, 14. c, 15. d, 16. b, 17. a, 18. b, 19. a, 20. c. 

 

Plan testu 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Rozróżnić 

rodzaje 

oznaczeń 

twardości 
ołówków 

Rozróżnić 

rodzaje 

przyborów 

kreślarskich 

Rozpoznać 

rodzaje 

rysunków 

technicznych 

Rozróżnić formaty rysunkowe 

Ustalić  prawidłowy  rzut  prostokątny 
figury płaskiej 

PP 

Rozróżnić rodzaje linii rysunkowych 

Dobrać 

kąt 

pochylenia 

pisma 

rysunkowego 

Rozróżnić 

podziałki 

stosowane 

w rysunku technicznym 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

Ustalić  bryłę  narysowaną  w  dimetrii 
ukośnej 

PP 

10 

Ustalić  układ  osi  współrzędnych 
stosowanych w rzucie izometrycznym 

PP 

11 

Rozróżnić  linie  stosowane  podczas 
przedstawienia przedmiotu w widoku 

12 

Zdefiniować pojęcie przekroju 

13 

Rozpoznać przekrój łamany 

14 

Zastosować  właściwy  rodzaj  linii 
podczas wymiarowania części 

15 

Rozróżnić znaki wymiarowe 

16 

Rozpoznać oznaczenia twardości 

17 

Zastosować 

oznaczenie 

powłok 

ochronnych na rysunku 

PP 

18 

Dobrać odpowiedni rodzaj rysunku 

PP 

19 

Rozróżnić rodzaje oznaczeń 

20 

Opisać rodzaj pasowania 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Jeśli udzielenie odpowiedzi  będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż  jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 35 minut. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Wykonując rysunki techniczne posługujemy się ołówkami. Symbol ołówka miękkiego to 

a)  H. 
b)  HB. 
c)  B. 
d)  F. 
 

2.  Zerownik służy do 

a)  rysowania linii prostych i krzywych. 
b)  odmierzania długości odcinka. 
c)  rysowania okręgów o małych średnicach. 
d)  do zerowania skali. 
 

3.  Szkic jest to rysunek 

a)  przedstawiający rozmieszczenia mechanizmu. 
b)  wykonany na ogół odręcznie, niekoniecznie w podziałce. 
c)  wykonany w podziałce i zwymiarowany na papierze brystolu. 
d)  wykonany za pomocą programu typu CAD. 
 

4.  Zasadniczy format arkusza to 

a)  A1. 
b)  A2. 
c)  A3. 
d)  A4. 
 

5.  Rzut  właściwy  jest  przedstawiony  na 

rysunku 
a)  A. 
b)  B. 
c)  C. 
d)  D. 

 
 
 
6.  Do zaznaczenia urwania przedmiotu należy użyć linii 

a)  ciągłej zygzakowej. 
b)  punktowej. 
c)  kreskowej. 
d)  ciągłej. 

 

7.  Pismo  rysunkowe  może  być  proste  lub  pochyłe.  Pismo  pochyłe  jest  nachylone  do 

podstawy rysunku pod katem α równym 
a)  65°. 
b)  70°. 
c)  75°. 
d)  80°. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

8.  Podziałkę powiększającą oznacza się np. 

a)  1:20. 
b)  1:1. 
c)  1:2. 
d)  20:1 

 

9.  W dimetrii ukośnej jest narysowana bryła 

a)  A. 
b)  B. 
c)  C. 
d)  D. 

 
 
 
 
 

 

10.  Układ osi współrzędnych stosowanych w rzucie izometrycznym przedstawia rysunek 

a)  a). 
b)  b). 
c)  c). 
d)  żaden z wymienionych. 

 
 

11.  Zarys przedmiotu przedstawiony na widoku rysujemy linią 

a)  cienką. 
b)  grubą. 
c)  kreskową. 
d)  punktową. 

 

12.  Przekrój pokazuje na rysunku 

a)  zewnętrzne kształty. 
b)  wewnętrzna budowę. 
c)  zewnętrzne i wewnętrzne kształty. 
d)  element w rzucie. 

 

13.  Na rysunku pokazany jest przekrój 

a)  prosty. 
b)  łamany. 
c)  zmienny. 
d)  poprzeczny. 

 

14.  Linie wymiarowe rysujemy linią 

a)  kreskową. 
b)  gruba ciągłą. 
c)  cienką ciągłą. 
d)  punktową. 

 

a) 

b) 

c) 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

15.  Znak wymiarowy SØ przedstawia 

a)  długość łuku. 
b)  promień. 
c)  średnicę. 
d)  średnicę kuli. 

 

16.  Twardość na rysunku oznacza się symbolem 

a)  h 40±2. 
b)  HRC 40±2. 
c)  H 40±2. 
d)  C 40±2. 

 

17.  Powłoki ochronne na rysunku oznacza się 

a)  dużą literą alfabetu nad linią odniesienia. 
b)  dużą literą alfabetu pod linią odniesienia. 
c)  małą literą alfabetu nad linią odniesienia. 
d)  małą literą alfabetu pod linią odniesienia. 

 

18.  W warsztacie części wykonuje się na podstawie rysunku 

a)  montażowego. 
b)  wykonawczego. 
c)  złożeniowego. 
d)  składanego. 

 

19.  Na rysunku pokazane jest oznaczenie kierunkowości struktury 

a)  jednokierunkowe prostopadłe do krawędzi powierzchni.  
b)  jednokierunkowe współśrodkowe. 
c)  wielokierunkowe promieniowe. 
d)  wielokierunkowe skrzyżowane. 

 

20.  Pasowanie ciasne to pasowanie zapewniające 

a)  zawsze luz. 
b)  luz, który może być równy 0. 
c)  zawsze wcisk. 
d)  zawsze wcisk jak i luz. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ............................................................................... 
 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną  

 
Zakreśl poprawną odpowiedź.

 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

TEST 2 

 

Test 

dwustopniowy 

do 

jednostki 

modułowej 

„Posługiwanie 

się 

dokumentacją techniczną” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 13, 15, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 5, 9, 10, 11, 12, 14, 19 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:  

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  6  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. d, 4. b, 5. d, 6. a, 7. c, 8. a, 9. a, 10. c, 11. b,  
12. b, 13. c, 14. b, 15. b, 16. a, 17. c, 18. a, 19. b, 20. d. 

 

Plan testu 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Rozróżnić rodzaje oznaczeń twardości 
ołówków 

Przeliczyć  wymiary  w  odpowiedniej 
podziałce 

Rozpoznać 

rodzaje 

rysunków 

technicznych 

Określić rodzaj arkusza rysunkowego 
na podstawie wymiarów 

Ustalić  prawidłowy  rzut  prostokątny 
figury płaskiej 

PP 

Rozróżnić rodzaje linii rysunkowych 

Dobrać 

kąt 

pochylenia 

pisma 

rysunkowego 

Rozpoznać 

istotę 

rzutowania 

prostokątnego 

Ustalić  bryłę  narysowaną  w  dimetrii 
ukośnej 

PP 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

10 

Ustalić 

prawidłowy 

przekrój 

przedmiotu 

PP 

11 

Zastosować 

odpowiedni 

sposób 

umieszczania liczb wymiarowych 

PP 

12 

Ocenić  poprawność  wymiarowanego 
przedmiotu 

PP 

13  Rozróżnić znaki wymiarowe 

14 

Ocenić 

poprawność 

wymiarów 

nominalnych 

PP 

15  Zinterpretować zapis tolerancji 

16 

Zastosować 

oznaczenie 

powłok 

ochronnych na rysunku 

17  Zanalizować sposób tworzenia kładu 

18  Sklasyfikować różne rodzaje rysunków 

19  Ustalić rodzaj rysunku 

PP 

20  Podać znaczenie zastosowanego skrótu 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

Przebieg testowania  

 

Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
4.  Zapoznaj uczniów z instrukcją przed rozpoczęciem testu. 
5.  Jeśli są jakieś wątpliwości co do zrozumienia instrukcji wyjaśnij wątpliwości. 
6.  Pamiętaj o czasie przeznaczonym na rozwiązanie testu i nie przekraczaj go. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
3.  Test składa się z 20 pytań, do każdego masz 4 możliwości wyboru. Na karcie odpowiedzi 

przy  odpowiednim  zadaniu  postaw  X,  w  razie  pomyłki  zaznacz  kółeczkiem  błędną 
odpowiedź, następnie zaznacz X odpowiedź prawidłową. 

4.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 
5.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
6.  Pracuj samodzielnie, będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Na rozwiązanie masz 35 minut. 

Powodzenia! 

 

 

Materiały dla ucznia:

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 
1.  Wykonując  rysunki  techniczne  posługujemy  się  ołówkami.  Ołówek  twardy  jest 

oznaczony 
a)  H. 
b)  HB. 
c)  B. 
d)  F. 
 

2.  Jeżeli  mamy  prostokąt  o  wymiarach  a=40  mm  i  b=50  mm  to  jego  wymiary  gdy 

narysujesz w podziałce 3:1 będą wynosić 
a)  a= 80 mm i b= 100 mm. 
b)  a= 120 mm i b= 150 mm. 
c)  a= 160 mm i b= 200 mm. 
d)  a= 200 mm i b= 250 mm. 

 

3.  Schemat jest to rysunek 

a)  przedstawiający rozmieszczenia mechanizmu. 
b)  wykonany na ogół odręcznie, niekoniecznie w podziałce. 
c)  wykonany w podziałce i zwymiarowany na papierze brystolu. 
d)  którym  zastosowano  symbole  graficzne  aby  pokazać  zasadę  działania  oraz  budowę 

maszyny lub mechanizmu. 

 

4.  Arkusz A4 posiada format 

a)  297 x 420. 
b)  210 x 297. 
c)  594 x 841. 
d)  420 x 594. 

 

5.  Rzutem właściwym z prezentowanych rzutów prostokątnych figury płaskiej jest 

a)  A. 
b)  B. 
c)  C. 
d)  D. 

 
 
 
 
 
 
 
 
6.  Do zaznaczenia urwania przedmiotu należy użyć linii 

a)  ciągłej zygzakowej. 
b)  punktowej. 
c)  kreskowej. 
d)  ciągłej. 

 
 
 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38 

7.  Pismo  rysunkowe  może  być  proste  lub  pochyłe.  Pismo  pochyłe  jest  nachylone  do 

podstawy rysunku pod katem α równym 
a)  65

0

b)  70

0

c)  75

0

d)  80

0

 

8.  Rzutowanie prostokątne polega na 

a)  wyznaczeniu rzutów prostokątnych przedmiotu na wzajemnie prostopadłe rzutnie. 
b)  wyznaczeniu krawędzi obiektu względem siebie. 
c)  wyznaczeniu rzutów prostokątnych przedmiotu. 
d)  odzwierciedleniem przedmiotu na rysunku technicznym. 

 

9.  W dimetrii ukośnej narysowana jest bryła 

a)  A. 
b)  B. 
c)  C. 
d)  D. 

 
 
 
 
 
 
10.  Prawidłowy przekrój przedmiotu jest na rysunku 

a)  a). 
b)  b). 
c)  c). 
d)  d). 

 
 
 
11.  Linie wymiarowe powinny być umieszczane 

a)  pod linią wymiarową. 
b)  nad linią wymiarową. 
c)  na linii pomocniczej. 
d)  na linii wymiarowej. 

 

12.  Rysunek zamieszczony obok zawiera 

a)  jeden błąd.   
b)  dwa błędy. 
c)  trzy błędy. 
d)  cztery błędy. 

 
 

 
 

13.  Zamieszczony obok znak wymiarowy przedstawia 

a)  długość łuku. 
b)  prostokąt. 
c)  kwadrat. 
d)  średnicę. 

a) 

b

c) 

d

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39 

14.  Określenie wymiarów nominalnych dotyczy 

a)  wymiaru tolerowanego. 
b)  granicznej odchyłki. 
c)  wymiaru granicznego. 
d)  wymiaru końcowego. 

 

15.  Zapis 

08

,

0

12

 oznacza 

a)  górną odchyłkę. 
b)  dolną odchyłkę. 
c)  wymiar. 
d)  chropowatość. 

 

16.  Powłoki ochronne na rysunku oznaczamy 

a)  dużą literą alfabetu nad linią odniesienia. 
b)  dużą literą alfabetu pod linią odniesienia. 
c)  małą literą alfabetu nad linią odniesienia. 
d)  małą literą alfabetu pod linią odniesienia. 

 

17.  Kład przekroju przedstawia 

a)  płaszczyznę przekroju. 
b)  zewnętrzny wygląd przedmiotu. 
c)  figury płaskie w płaszczyźnie przekroju poprzecznego. 
d)  wewnętrzny wygląd przedmiotu. 

 

18.  Rysunek który nie zawiera szczegółów konstrukcyjnych nazywamy 

a)  schematem. 
b)  rysunkiem wykonawczy. 
c)  rysunkiem montażowym. 
d)  rysunkiem składanym. 

 

19.  Na podstawie rysunku złożeniowego wykonuje się rysunek 

a)  schematyczny. 
b)  wykonawczego. 
c)  montażowego. 
d)  składanego. 

 

20.  Rozwinięcie skrótu DTR oznacza 

a)  instrukcje obsługi. 
b)  dokumentację użytkowania. 
c)  dokumentację technologiczną. 
d)  dokumentację techniczno ruchową. 

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

40 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko.......................................................................................... 
 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź

.

 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

.

background image

 

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

41 

7.  LITERATURA 

 
1.  Boruch M. i Król B.: Procesy technologii żywności. Politechnika Łódzka, Łódź 1993 
2.  Buksiński T., Szpecht A.: Rysunek technicznyWSiP, Warszawa 1993 
3.  Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa 1998 
4.  Dobrzański T.: Rysunek techniczny. WNT, Warszawa 1990 
5.  Gąsiorowska D., Horsztyńska B.: Posługiwanie się dokumentacją techniczną. KOWEZ, 
6.  Hoszek W.: Urządzanie  zakładów gastronomicznych  i gospodarstw domowych. Format-

AB, Warszawa 2005 

7.  Kozłowska D.: Podstawy mechanizacji. Hortpress, Warszawa 1995 
8.  Kozłowska D.: Podstawy techniki. Hortpress, Warszawa 2001 

9. 

Warszawa 2002

 

10.  Waszkiewicz E. i S.: Rysunek zawodowy dla ZSZ. WSiP, Warszawa 1994 

PN-76/N-01601 
PN-86/N-01603 
PN-91/N-01604 
PN-80/N-01606 
PN-78/N-01608 
PN-80/N-01610 
PN-80/N-01612 
PN-81/N-01613 
PN-82/N-01614 
PN-82/N-01616 
PN-82/N-01619 
PN-91/N-01636 
PN-82/M-01088 
PN-82/M-01089 
PN-85/M-01119 
PN-92/M-01144 
PN-87/M-01145 
PN-83/M-01152 
PN-89/M-01154 

11.  http://www.all-pumps.pl/katalogi_tuthill/DTR_GlobalGear_Polska.pdf 
12.  http://pl.wikipedia.org/wiki/Dokumentacja_techniczno-ruchowa 
 
Literatura metodyczna 
1.  Figurski J., Smela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym. 

Wydawnictwo ITeE, Radom 2001 

2.  Niemirko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999 
3.  Okoń  W.:  Wprowadzenie  do  dydaktyki  ogólnej.  Wydawnictwo  Akademickie  „Żak”. 

Warszawa 2003 

4.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000