1

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

1

P

P

A

K

I

N

H

C

E

T

I

L

O

P

P

O

Z

N

A

Ń

S

K

A

dr inŜ. Andrzej Wołyński       tel. 061 66 52 236

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

POJAZDY

DROGOWE

2

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Program wykładu:

1. Rodzaje pojazdów drogowych

2. Wymagania prawne dot. pojazdów

3. Podstawowe układy w pojazdach

4. Cechy charakterystyczne pojazdów

5. Opory ruchu pojazdów

6. Bezpiecze

ń

stwo w pojazdach

7. Niekonwencjonalne 

ź

ródła nap

ę

du

3

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Wg Kodeksu drogowego: 

Pojazd samochodowy - pojazd silnikowy, 
którego konstrukcja umo

Ŝ

liwia jazd

ę

z 

pr

ę

dko

ś

ci

ą

przekraczaj

ą

c

ą

25 km/godz

(okre

ś

lenie to nie obejmuje ci

ą

gników 

rolniczych)

4

2

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• przewóz ludzi,
• przewóz towarów,
• przewóz sprz

ę

tu i wyposa

Ŝ

enia 

słu

Ŝą

cego ró

Ŝ

nym formom ludzkiej 

działalno

ś

ci

5

Funkcje u

Ŝ

ytkowe

pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• samochody osobowe

• autobusy

• samochody ci

ęŜ

arowe

• motocykle

6

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

1. Samochód osobowy - pojazd samochodowy 

przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu 

nie wi

ę

cej ni

Ŝ

9 osób ł

ą

cznie z kierowc

ą

7

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

2. Autobus - to pojazd samochodowy 

przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu 

wi

ę

cej ni

Ŝ

9 osób ł

ą

cznie z kierowc

ą

(w tym 

autobus przegubowy - czyli autobus 

poł

ą

czony za pomoc

ą

przegubu z przyczep

ą

w sposób umo

Ŝ

liwiaj

ą

cy bezpo

ś

rednie 

przechodzenie z autobusu do przyczepy)

8

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

3

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

3. Samochód ci

ęŜ

arowy - to pojazd samocho-

dowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu 

ładunków (okre

ś

lenie to obejmuje równie

Ŝ

sa-

mochody ci

ęŜ

arowo-osobowe, czyli pojazdy, 

których masa całkowita nie przekracza 3500 kg 

i s

ą

przystosowane do przewo

Ŝ

enia ładunku

i 4÷9 osób ł

ą

cznie z kierowc

ą

) 

9

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

4. Motocykl - pojazd samochodowy 

jedno

ś

ladowy lub wielo

ś

ladowy - z bocznym 

wózkiem (równie

Ŝ

trzykołowe pojazdy 

samochodowe o masie własnej do 400 kg) 

10

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Pojazd pojedy

ń

czy

dwuosiowy

Pojazd członowy 
wieloosiowy

11

Podział pojazdów drogowych

Podział pojazdów samochodowych:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

1. mini (segment A) - samochodziki miejskie, zazwyczaj 

dwu lub czteroosobowe do poruszania si

ę

po mie

ś

cie 

lub na niewielkich dystansach. Ich zalety to niskie 

zu

Ŝ

ycie paliwa oraz wymiary ułatwiaj

ą

ce parkowanie.

Przykłady: Citroen C1, Fiat Seicento, Smart Fortwo

12

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

4

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

2. małe (segment B) - samochody miejskie cztero i pi

ę

-

cioosobowe do poruszania si

ę

po mie

ś

cie i na nie-

długich trasach. Zalety jak segment A plus mo

Ŝ

liwo

ść

przewozu baga

Ŝ

u (zwłaszcza wersje kombi).

Przykłady:  Chewrolet Aveo,  Fiat  Punto,  Ford  Fiesta, 

Opel  Corsa,  Peugeot  207,  Toyota  Yaris,  Volkswagen 

Polo, Skoda Fabia, Citroen C3

13

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

3. kompaktowe (klasa ni

Ŝ

sza-

ś

rednia lub segment C)

- uniwersalne samochody i do miasta i w tras

ę

. Mog

ą

słu

Ŝ

y

ć

jako pierwszy lub drugi samochód w rodzinie. 

Szeroka gama silników o pojemno

ś

ciach od 1,2l do 

3,2l pozwala na optymalne dopasowanie do potrzeb

Przykłady: Chewrolet Lacetti, Fiat Stilo, Ford Focus, 

Opel Astra, Peugeot 307, Toyota Corolla, Volkswagen 

Golf, Skoda Octavia Tour

14

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

4. klasa 

ś

rednia (segment D) - samochody rodzinne 

zapewniaj

ą

ce odpowiedni komfort i przestrze

ń

wszystkim pasa

Ŝ

erom przede wszystkim na dłu

Ŝ

szych 

dystansach

Przykłady: Alfa Romeo 159, Audi A4, BMW 3, Citroen 

C5, Honda Accord, Mercedes C, Skoda Octavia, Opel 

Vectra, Peugeot 407, Renault Laguna, Toyota 

Avensis, Volkswagen Passat

15

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

5. klasa wy

Ŝ

sza-

ś

rednia (segment E) - samochody 

zapewniaj

ą

ce bardzo wysoki komfort i spor

ą

przestrze

ń

na baga

Ŝ

Przykłady: Alfa Romeo 166, Audi A6, BMW 5, Ford 

Mondeo, Jaguar S, Lexus GS, Mercedes E, Skoda 

Superb, Peugeot 607, Renault VelSatis, Toyota 

Camry, Nissan Maxima

16

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

5

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

6. klasa wy

Ŝ

sza (segment F lub S) - w Europie s

ą

to 

tylko auta luksusowe zapewniaj

ą

ce jeszcze wi

ę

cej 

przestrzeni, wygody, bezpiecze

ń

stwa i luksusu ni

Ŝ

klasa wy

Ŝ

sza-

ś

rednia

Przykłady: Audi A8, BMW 7, Jaguar XJ, Lexus LS, 

Mercedes S, Maybach 62, Rolls-Royce Phantom, 

Bentley, Volkswagen Phaeton

17

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

7. klasa sportowa (segment G) - samochody sportowe 

luksusowe i ta

ń

sze, budowane zarówno od podstaw 

jak i na bazie modeli z segmentów C do E

Przykłady: Audi TT, Porsche 911 Carrera, BMW M2, 

Ford Puma, Opel Tigra, Lamborgini, Ferrari

18

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

8. kabriolety (segment H) - samochody z dachem 

składanym lub typu hardtop, budowane zarówno od 

podstaw jak i na bazie modeli z segmentów C do E

19

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

9. Klasa samochodów terenowych (segment I) -

samochody przystosowane do poruszania si

ę

w 

trudnym terenie, wyposa

Ŝ

one zazwyczaj w nap

ę

d na 

wiele osi, cechuj

ą

ce si

ę

du

Ŝ

ym prze

ś

witem i wysokim 

nadwoziem. Budowane od podstaw i jako wersje 

uterenowione na bazie modeli z segmentów C do E

20

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

6

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

10. Vany (segment K) - samochody cechuj

ą

ce si

ę

du

Ŝą

przestrzeni

ą

we wn

ę

trzu, 5 do 7 miejscami dla pasa-

Ŝ

erów, mo

Ŝ

liwo

ś

ci

ą

ró

Ŝ

nej aran

Ŝ

acji wn

ę

trza. Jedno-

bryłowe nadwozie, du

Ŝ

y baga

Ŝ

nik. Znaczna wysoko

ść

umo

Ŝ

liwia przewóz pasa

Ŝ

erów w tzw. pozycji wagono-

wej. Budowane od podstaw jako vany oraz na bazie 

modeli z segmentów C do E

21

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów osobowych:

(wg umownej wielko

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• autobusy miejskie,
• autobusy dalekobie

Ŝ

ne:

– do komunikacji mi

ę

dzymiastowej

– turystyczne

22

Podział pojazdów drogowych

Podział autobusów:

(wg przeznaczenia)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• mikrobusy - 10÷20 miejsc,
• autobusy 

ś

rednie - 21÷40 miejsc,

• autobusy du

Ŝ

e - 41÷60 miejsc,

• autokary - powy

Ŝ

ej 60 miejsc

23

Podział pojazdów drogowych

Podział autobusów dalekobie

Ŝ

nych:

(wg ilo

ś

ci miejsc siedz

ą

cych)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

24

Podział pojazdów drogowych

KLASYFIKACJA AUTOBUSÓW MIEJSKICH

KOMPOZYCJA 

DŁUGO

ŚĆ

  SZEROKO

ŚĆ

 

MASA 

CAŁK. 

POJEMNO

ŚĆ

SILNIKA 

POJEMNO

ŚĆ

 

NOMINALNA 

LP KATEGORIA 

POKŁADY CZŁONY OSIE 

[m] 

[m] 

[t] 

[dm

3

] 

[PAS.]  [

%

] 

1 

  MICRO 

1 

1 

2 

5

0 6

+

.

 

1.8 ÷ 2.0 

≤ 

3.5

 

≤ 

2.5

 

10/20 

15 

2 

  MINI 

1 

1 

2/3 

6

0 2

0 6

−

+

.

.

 

2.0 ÷ 2.4 

4 ÷ 5.8 

∼

 2.5 

 

∼ 

30 

33 

3 

  MINI MAX. 

1 

1 

2 

7 5

0 7

0 5

,

.

.

−

+

 

2.2 ÷ 2.4 

7 ÷ 8.6 

2.5 ÷ 4 

 

∼ 

45 

50 

4 

  MIDI 

1 

1 

2 

9

0 6

0 5

−

+

.

.

 

2.2 ÷ 2.5 

12

1 5

1

−

+

.

 

4.8 ÷ 6.9 

 

∼ 

65 

66 

5 

  MIDI MAX 

1 

1 

2 

10 5

0 3

,

.

−

 

2.5 

14

1 5

−

.

 

4.8 ÷ 6.9 

 

∼ 

75 

75 

6 

  MAXI 

1 

1 

2 

12

0 3

−

.

 

2.5 

18

0 4

1

+

−

.

 

6.9 ÷ 12 

 

∼ 

100 

100 

7 

  MEGA 

1 

1 

3 

15 

2.5 

24

 

10 

 

∼ 

140 

140 

8 

  MEGA MAX. 

1 

2 

3 

18

0 2

−

.

 

2.5 

28

2

1 5

−

+

.

 

6.9 ÷ 12 

 

∼ 

160 

160 

9 

  SUPER MEGA 

1 

3 

4 

24

0 6

+

.

 

2.5 

34 

10 

 

≤ 

200 

200 

10 

  MAXI DD 

2 

1 

2 

12

0 3

−

.

 

2.5 

18

1

1

−

+

 

6.9 

∼ 

100 

100 

11 

  MEGA DD 

2 

1 

3 

12

 

2.5 

26 

10 

∼ 

140 

140 

12 

  GIGA 

2 

1 

4 

15

 

2.5 

32 

10 

∼ 

180 

180 

 

7

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• dostawcze            - do 0,75 tony
• półdostawcze

- 0,75÷1,5 tony

• małe                      - 1,5÷2,5 tony
•

ś

rednie                 - 2,5÷5 ton

• du

Ŝ

e                      - 5÷12 ton

• poci

ą

gi drogowe - powy

Ŝ

ej 12 ton

25

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów ci

ęŜ

arowych:

(wg ładowno

ś

ci)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• ci

ą

gnik siodłowy - przystosowany do 

ci

ą

gni

ę

cia naczepy, naczepy i przyczepy lub 

wielu naczep poł

ą

czonych ze sob

ą

• ci

ęŜ

arowy skrzyniowy / wywrotka

• ci

ęŜ

arowy z nadwoziem typu furgon

• ci

ęŜ

arowy do zabudowy 

(chłodnie, cysterny)

• ci

ęŜ

arowy specjalny 

(do nadwozi wymiennych 

i urz

ą

dze

ń

przewo

ź

nych)

26

Podział pojazdów drogowych

Podział samochodów ci

ęŜ

arowych:

(wg typu nadwozia)

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• nie zagra

Ŝ

ało bezpiecze

ń

stwu osób nim jad

ą

-

cych oraz innych uczestników ruchu drogowego, 
nie naruszało porz

ą

dku ruchu na drodze oraz 

nie nara

Ŝ

ało kogokolwiek na szkody

27

Wymagania prawne

Podstawowe wymagania prawne dotycz

ą

ce 

pojazdów samochodowych

Pojazd uczestnicz

ą

cy w ruchu musi by

ć

tak zbudo-

wany, urz

ą

dzony i utrzymywany, aby korzystanie

z niego:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• nie zakłócało spokoju publicznego przez nad-

mierny hałas, przekraczaj

ą

cy poziom okre

ś

lony 

w przepisach szczegółowych;

28

Wymagania prawne

Podstawowe wymagania prawne dotycz

ą

ce 

pojazdów samochodowych

Pojazd uczestnicz

ą

cy w ruchu musi by

ć

tak zbudo-

wany, urz

ą

dzony i utrzymywany, aby korzystanie

z niego:

8

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• nie powodowało nadmiernego wydzielania 

szkodliwych substancji w stopniu przekra-
czaj

ą

cym warto

ś

ci okre

ś

lone w przepisach 

szczegółowych;

• nie powodowało niszczenia drogi;

29

Wymagania prawne

Podstawowe wymagania prawne dotycz

ą

ce 

pojazdów samochodowych

Pojazd uczestnicz

ą

cy w ruchu musi by

ć

tak zbudo-

wany, urz

ą

dzony i utrzymywany, aby korzystanie

z niego:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy 

oraz łatwe, wygodne i pewne posługiwanie si

ę

urz

ą

dzeniami do kierowania, hamowania, syg-

nalizacji i o

ś

wietlenia drogi przy równoczesnym 

jej obserwowaniu;

30

Wymagania prawne

Podstawowe wymagania prawne dotycz

ą

ce 

pojazdów samochodowych

Pojazd uczestnicz

ą

cy w ruchu musi by

ć

tak zbudo-

wany, urz

ą

dzony i utrzymywany, aby korzystanie

z niego:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• nie powodowało nadmiernych zakłóce

ń

radioelektrycznych.

31

Wymagania prawne

Podstawowe wymagania prawne dotycz

ą

ce 

pojazdów samochodowych

Pojazd uczestnicz

ą

cy w ruchu musi by

ć

tak zbudo-

wany, urz

ą

dzony i utrzymywany, aby korzystanie

z niego:

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Pojazd pojedy

ń

czy (z wyj

ą

tkiem autobusu)

oraz przyczepa

32

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych 

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

Ŝ

enia

12 m

9

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Autobus dwuosiowy – L = 13,5 m

Autobus o liczbie osi > 2 – L = 15 m

33

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych 

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

Ŝ

enia

L

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Zespół pojazd silnikowy – przyczepa

34

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych 

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

Ŝ

enia

18,35 m

18,75 m

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Autobus przegubowy

35

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych 

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

Ŝ

enia

18,0 m

18,75 m

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Pojazd członowy

36

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych 

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

Ŝ

enia

16,5 m

12 m

10

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Dopuszczalna wysoko

ść

i szeroko

ść

pojazdu

37

Wymagania prawne

Dopuszczalne wymiary pojazdów samochodowych

Rozporz

ą

dzenie Ministra Infrastruktury z 2004 roku w sprawie warunków technicznych 

pojazdów oraz zakresu ich niezb

ę

dnego wyposa

Ŝ

enia

2,5 m   (2,6 m chłodnie i izotermy)

4,0 m

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Pojazd pojedy

ń

czy dwuosiowy

38

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

16 t

M = 18 t

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Pojazd pojedy

ń

czy trójosiowy

39

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

24 t

M = 25 t

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

M = 32 t

Pojazd pojedy

ń

czy czteroosiowy z dwoma osiami 

kierowanymi

40

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

11

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Autobus przegubowy

41

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

28 t

M = 28 t

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

Dwuosiowy ci

ą

gnik siodłowy z dwuosiow

ą

naczep

ą

42

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

32 t

M = 36 t

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

2 osiowy ci

ą

gnik z 3 osiow

ą

naczep

ą

:  

M = 40 t

3 osiowy ci

ą

gnik z 2 osiow

ą

naczep

ą

:  

M = 40 t

3 osiowy ci

ą

gnik z 3 osiow

ą

naczep

ą

:  

M = 44 t

43

Wymagania prawne

Dopuszczalne masy całkowite pojazdów

42 t

M =

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

• dla osi pojedy

ń

czej nienap

ę

dzanej – 10 ton

• dla osi pojedy

ń

czej nap

ę

dzanej – 11,5 tony

(o

ś

pojedy

ń

cza - oddalona od osi s

ą

siedniej o wi

ę

cej 

ni

Ŝ

1,8 m) 

44

Wymagania prawne

Dopuszczalne naciski na osie pojazdów

12

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

nacisk w zespole 2 osi przy odległo

ś

ci 

od s

ą

siedniej osi:

• do 1 metra            – 11,5 tony

• 1,0 ÷ 1,3 metra

– 16 ton

• 1,3 ÷ 1,8 metra     – 18 ton

45

Wymagania prawne

Dopuszczalne naciski na osie pojazdów

Ś

RODKI TRANSPORTU DALEKIEGO

Pojazdy drogowe

 

46

I to by było 

na tyle…