Kinga Marianowska
Polityka społeczna, I rok, gr. 3
WPROWADZENIE DO POLITYKI SPOŁECZNEJ
POWSZECHNA DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zaliczana jest do fundamentalnych dokumentów
stworzonych przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Dzięki niemu zapoczątkowany został
globalny system ochrony praw człowieka.
PDPCz została uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 10 grudnia 1948 r. w Paryżu. Jest
to najczęściej tłumaczony tekst świata. Wyznacza współczesne standardy ochrony praw człowieka i
praw podstawowych.
Do powstania deklaracji przyczyniły się m.in. wydarzenia II WŚ – po ujawnieniu zbrodni
nazistowskich uznano, iż Karta Narodów Zjednoczonych w niewystarczający sposób formułuje prawa
człowieka, robi to jedynie w sposób ogólny, dlatego w 1947 r. rozpoczęto prace nad tworzeniem
PDPCz.
Ideę uchwalenia deklaracji zgłosiły trzy państwa członkowskie ONZ – Kuba, Urugwaj i
Panama. Następnie Sekretarz Generalny ONZ zlecił Radzie Gospodarczo – Społecznej powołanie
Komisji Praw Człowieka ( na jej czele stał Kanadyjczyk John Peters Humphrey ), która miała zająć
się opracowaniem tekstu deklaracji. Z 58 ówczesnych państw członkowskich ONZ żadne nie
sprzeciwiło się przyjęciu PDPCz. 8 państw wstrzymało się od głosu. Były to:
- RPA – ze względu na panującą w kraju rasistowską politykę apartheidu, sprzeciwiała się idei
równości bez względu na rasę
- Arabia Saudyjska – nie zgadzała się na równość kobiet i mężczyzn
- kraje bloku komunistycznego – Związek Radziecki, Jugosławia, Czechosłowacja, Polska – nie
wyraziły zgody na pojęcie powszechności praw człowieka w rozumieniu PDPCz
- Jemen i Honduras w ogóle nie wzięły udziału w głosowaniu.
TREŚĆ POWSZECHNEJ DEKLARACJI PRAW CZŁOWIEKA
Tekst deklaracji jest nienaruszalny – nie może podlegać zmianom i poprawkom. Składa się z
preambuły i 30 artykułów, wymienia podstawowe prawa jednostki i wyznacza zasadę ich
poszanowania przez prawo.
Podstawowe prawa człowieka i ich zasady to:
- równość wszystkich ludzi pod względem godności i praw, zakaz różnicowania ludzi pod
względem „rasy, koloru, płci, języka, wyznania, poglądów politycznych i innych, narodowości,
pochodzenia społecznego, majątku, urodzenia luba jakiegokolwiek innego stanu”, prawo do życia,
prawo do osobowości prawnej, prawo do sądu, prawo do życia osobistego i rodzinnego, prawo do
wyboru miejsca zamieszkania, prawo do obywatelstwa, zasada równości kobiet i mężczyzn, prawo
do własności, wolność myśli, sumienia, wyznania, zgromadzania i stowarzyszania się, uczestnictwa
w życiu politycznym i społecznym, prawo do pracy, wypoczynku, dostępu do nauki, zdrowia, kultury;
- deklaracja określa także zakazy – zakaz stosowania tortur, niewolnictwa, zakaz dyskryminacji;
- mówi także o obowiązkach jednostki – „ Każdy człowiek ma obowiązki wobec społeczeństwa, bez
którego niemożliwy jest swobodny i pełny rozwój jego osobowości.” ( art. 29, ust. 1 )
WAŻNE ARTYKUŁY:
- art. 22 – „Każdy człowiek ma jako członek społeczeństwa prawo do ubezpieczeń społecznych;
