TECHNOLOGIA BETONU

7. PROJEKTOWANIE BETONU

DEFINICJE

†

BETON PROJEKTOWANY – beton, którego 

wymagane właściwości

i dodatkowe cechy 

są podane producentowi, odpowiedzialnemu 

za dostarczenie betonu zgodnego z 

wymaganiami i dodatkowymi cechami

†

BETON RECEPTUROWY – beton, którego 

skład i składniki

, jakie powinny być użyte, 

są podane producentowi odpowiedzialnemu 

za dostarczenie betonu o tak określonym 

składzie

†

NORMOWY BETON RECEPTUROWY –

beton recepturowy, którego skład jest podany 

w normie przyjętej w 

kraju stosowania

DEFINICJE

†

SPECYFIKACJA – końcowe 

zestawienie udokumentowanych 

wymagań technicznych dotyczących 

wykonania lub składu betonu, podane 

producentowi

†

SPECYFIKUJĄCY – osoba lub 

jednostka ustalająca specyfikację

mieszanki betonowej i stwardniałego 

betonu

SKŁAD BETONU

†

Należy tak dobrać skład, aby zostały 

spełnione określone wymagania dla 

mieszanki betonowej i betonu, łącznie z 

konsystencją, gęstością, wytrzymałością, 

trwałością, ochroną przed korozją stali w 

betonie, przez uwzględnienie procesu 

produkcyjnego i planowanej metody 

realizacji prac betonowych

†

W pewnych przypadkach 

nie wymagania konstrukcyjne

, lecz 

trwałość

będzie determinować skład 

betonu

ETAPY PROJEKTOWANIA

†

Zdefiniowanie przeznaczenia 

danego betonu

†

Jakościowy dobór składników

†

Ilościowy dobór składników

†

Doświadczalne sprawdzenie. 

Ewentualne korekty

WYTYCZNE DOBORU CEMENTU

WG. „STAREJ NORMY”

Najmniejsza ilość

cementu w mieszance 

betonowej, [kg/m

3

]

Beton  zwykły

niezbrojony

zbrojony

Osłonięty przed 

bezpośrednim działaniem 

czynników atmosferycznych

190

220

0,75

Narażony bezpośrednio na 

działanie czynników 

atmosferycznych

250

270

0,60

Narażony na stały dostęp 

wody przed zamarznięciem

270

290

0,55

Największa 

wartość

W/C

WYTYCZNE DOBORU CEMENTU

WG. „STAREJ NORMY”

Największa ilość cementu nie powinna

przekraczać:

†

450 kg/m

3

– w betonach klas poniżej 

B35

†

550 kg/m

3

– w betonach pozostałych 

klas

WYTYCZNE DOBORU ILOŚCI 

CEMENTU WG. „NOWEJ NORMY”

KLASA EKSPOZYCJI

X0

XC1

XC2

XC3

XC4

MAKSYMALNE 

W/C

-

0,65

0,60

0,55

0,50

MINIMALNA 

KLASA 

WYTRZYMAŁOŚCI

C12/15

C20/25

C20/25

C30/37

C30/37

MINIMALNA 

ZAWARTOŚĆ

CEMENTU (kg/m

3

)

-

260

280

280

300

W zależności od klasy ekspozycji 

(przykład - klasa 1 i 2)

ZMIANY

Krajowe uzupełnienie PN-B-06265:2004
dopuszcza dla klasy ekspozycji: 

†

X0 minimalną klasę wytrzymałości 

C8/10

†

XC1 i XC2 minimalną klasę C16/20

†

XC3 minimalną klasę C20/25

†

XC4 minimalną klasę C25/30

NORMOWY BETON 

RECEPTUROWY

†

NBR 10

klasa wytrzymałości C8/10

min. zawartość cementu 210kg/m

3

†

NBR 15

klasa wytrzymałości C12/15
min. zawartość cementu 270kg/m

3

†

NBR 20

klasa wytrzymałości C16/20

min. zawartość cementu 290kg/m

3

WYTYCZNE DOBORU 

KRUSZYWA

Maksymalny wymiar ziaren kruszywa nie
powinien przekraczać:

†

¼ najmniejszego wymiaru elementu 

konstrukcyjnego,

†

odległości między prętami zbrojenia 

zmniejszonej o 5 mm , z wyjątkiem 

specjalnych zastosowań wymagających np. 

grupowania prętów,

†

1,3 grubości otulenia (zastrzeżenie to nie 

dotyczy 1 klasy ekspozycji).

ZALECANA ILOŚĆ ZAPRAWY

Rodzaje wyrobów,

elementów lub konstrukcji

Zalecana ilość zaprawy w 

dm

3

na 1 m

3

mieszanki 

betonowej

Żelbetowe i betonowe konstrukcje masywne o 
najmniejszym wymiarze przekroju większym niż
500 mm i kruszywie do 63 mm

400 – 450

Sprężone, żelbetowe i betonowe wyroby, elementy 
i konstrukcje o najmniejszym wymiarze przekroju 
większym niż 60 mm i kruszywie do 31,5 mm

450 -550

Sprężone, żelbetowe i betonowe wyroby, elementy 
i konstrukcje o najmniejszym wymiarze przekroju 
nie większym niż 60 mm i kruszywie do 16 mm

500 - 550

RÓWNANIA 

DO PROJEKTOWANIA

Podstawę do zaprojektowania składu mieszanki

betonowej stanowią równania wyrażające trzy

warunki technologiczne, które ma spełniać

zaprojektowany beton:

† Warunek wytrzymałości
† Warunek szczelności
† Warunek wodożądności

RÓWNANIE WYTRZYMAŁOŚCI

dla   1,2 ≤ C/W < 2,5

f

cm

= A

1

(C/W – 0,5),  [MPa] (wagowe ilości składników)

lub
f

cm

= A

1

( c/w ⋅ ρ

c

– 0,5) (objętości absolutne składników)

dla      2,5 ≤ C/W ≤ 3,2

f

cm

= A

2

(C/W + 0,5), [MPa]   (wagowe ilości składników)

lub
f

cm

= A

2

( c/w ⋅ ρ

C

+ 0,5) (objętości absolutne składników)

RÓWNANIE SZCZELNOŚCI

C/ρ

c

+ P/ρ

p

+ Ż/ρ

ż

+ W/ρ

w

= 1000

gdzie: 
C, P, Ż, W – wagowe ilości składników, [kg],
ρ

c

, ρ

p

, ρ

ż

, ρ

w

– gęstości składników, [kg/dm

3

]

lub

c + p + ż + w = 1

gdzie:
c, p, ż, w – objętości absolutne składników

RÓWNANIE WODOŻĄDNOŚCI

W = C ⋅w

c

+ P⋅w

p

+ Ż ⋅ w

ż

gdzie :

w

c

, w

p

, w

Ż

-

wodożądność składników, [dm

3

/kg]

lub                         

w =  c ⋅ k

c

+ p ⋅ k

p

+ ż ⋅ k

ż

gdzie:

k

C

= w

C

⋅ρ

C

k

P

= w

P

⋅ρ

P

k

Ż

= w

Ż

⋅ρ

Ż

METODY PROJEKTOWANIA

†

Metody obliczeniowe charakteryzują się głównie 

tym, że oblicza się poszukiwane niewiadome 

wartości C, K, W (ilość cementu, kruszywa i wody w 

kg/m

3

betonu) przez rozwiązanie układu trzech lub 

czterech równań określających właściwości 

technologiczne betonu.

†

Metody doświadczalne polegają na 

laboratoryjnych próbach poszukiwania składu 

mieszanki betonowej o założonej konsystencji przy 

możliwie najmniejszym zużyciu cementu i przy 

zachowaniu warunku żądanej wytrzymałości. 

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA

†

Klasa ekspozycji betonu

†

Klasa wytrzymałości betonu

†

Klasa konsystencji

METODA TRZECH RÓWNAŃ

K

C

C

K

1

1

m

m

w

1

w

1000

K

ρ

ρ

+

⎟⎟

⎠

⎞

⎜⎜

⎝

⎛

+

⋅

−

=

m

w

1

K

w

W

C

K

⋅

−

⋅

=

W

m

C

⋅

=

Stosuje się tylko w przypadku, gdy kruszywo traktuje 

się jako całość, nie rozdzielając na kruszywo drobne i 

grube.

Współczynnik m oblicza się z wzoru Bolomey’a

METODA ITERACJI

W tej metodzie usystematyzowanej przez W. 

Kuczyńskiego dobór składu mieszanki betonowej 

polega na dwu kolejnych czynnościach:

†

Skomponowaniu mieszanki kruszywowej

(stosu okruchowego) o najmniejszej jamistości 

i niskiej wodożądności,

†

Dodaniu do tego kruszywa zaczynu o 

wymaganym wytrzymałością stosunku W/C w 

takiej ilości, aby uzyskać żądaną konsystencję.

Za optymalne rozwiązanie przyjmuje się takie, w

którym 

gęstość pozorna mieszanki jest 

największa

.

TOK POSTĘPOWANIA CD.

†

Skomponowanie mieszanki kruszywa wg 

kryterium obszaru dobrego uziarnienia oraz 

minimalnej jamistości i wodożądności. 

Obliczenie ilości piasku i żwiru potrzebnych 

do uzyskania np. 10 kg danego kruszywa.

K

1

= 10 kg

P : Ż = 1 : X

X = (PP

p

– PP

k

) / (PP

k

– PP

Ż

)

P

1

= K

1

/ (1 + X)

Ż

1

= K

1

– P

1

METODA ITERACJI CD.

†

Przygotowanie zaczynu cementowego o 

obliczonym z wzoru Bolomey’a wskaźniku C/W 

w ilości równej około 1/3 masy kruszywa

Z

0

= 1/3 K

1

W

0

= Z

0

/(1+C/W)

C

0

= Z

0

– W

0  

†

Stopniowe dolewanie zaczynu do kruszywa, 

mieszając zarób i kontrolując konsystencję aż

do uzyskania założonego jej stopnia. Zważenie 

pozostałego zaczynu i określenie masy zaczynu 

Z

1

dolanego do kruszywa.

TOK POSTĘPOWANIA CD.

†

Obliczenie masy składników użytych 

w próbnym zarobie:

W

1

= Z

1

/ (1 + C/W)        [dm

3

]

C

1

= Z

1

– W

1

[kg]

†

Pomierzenie rzeczywistej objętości 

zagęszczonego próbnego zarobu V

p

[dm

3

]

TOK POSTĘPOWANIA CD.

†

Sprawdzenie szczelności mieszanki wg 

równania szczelności:

C

1

/ρ

C

+ K

1

/ρ

K

+ W

1

= V

0

gdzie:
ρ

C

, ρ

K

– gęstości cementu i kruszywa, [kg/dm

3

],

†

Sprawdzenie porowatości mieszanki:

p = (V

P

– V

0

) / V

P

< 2%

RECEPTA

†

Recepta laboratoryjna na 1m

3

betonu 

ustalona na podstawie wzorów:

C

C

V

kg m

W

W

V

kg m

K

K

V

kg m

p

p

p

=

⋅

=

⋅

=

⋅

1

3

1

3

1

3

1000

1000

1000

/

/

/

METODA PUNKTU PIASKOWEGO

1. Równanie wytrzymałości:

2. Równanie szczelności:

c + p + ż + w =1

3. Równanie konsystencji:

w = k

C

⋅ c + k

P

⋅ p + k

Ż

⋅ ż

4.   Równanie charakterystyczne metody:

1

1

1

0,5

0,5

cm

cm

c

c

f

A

c

c

f

A

w

w

A

ρ

ρ

+ ⋅

⎛

⎞

=

⋅

−

→

=

⎜

⎟

⋅

⎝

⎠

1

p

ż

X

X

const

const k

p ż

p

X

−

=

=

→

=

=

=

+

TOK POSTĘPOWANIA

†

Obliczenie  wodożądności cementu, 

piasku i żwiru. (Przyjęcie wskaźników 

wodnych wg tablic Sterna):

k

C

= w

C

⋅ ρ

C

k

P

= w

P

⋅ ρ

P

k

Ż

= w

Ż

⋅ ρ

Ż

†

Przyjęcie wartości punktu piaskowego:

(Wymagane wartości punktów piaskowych w 

kruszywie zależą od C/W, przewidywanej ilości 

zaprawy Z  i od konsystencji mieszanki 

betonowej – przyjmujemy na podstawie 

tabeli).

TOK POSTĘPOWANIA CD.

†

Obliczenie ilości składników w 

jednostkach objętości absolutnych:

ż

p

k k

k

c m

N

⋅ +

= ⋅

ż

p

k k

k

w

N

⋅ +

=

p

k m

N

c

=

− ⋅

1

1

c

k m

ż k

N

− ⋅

= ⋅

1,2

1,2

0,5

cm

c

f

A

c

m

w

A

ρ

±

⋅

=

=

⋅

ż

k

p

=

(

)

(

) (

) (

)

N

k k

k

m

k

k m

z

p

c

=

⋅

+

⋅

+ +

+ ⋅ −

⋅

1

1 1

gdzie:

TOK POSTĘPOWANIA CD.

†

Obliczenie ilości wagowych 

składników, [kg/m

3

]:

C  = c ⋅ ρ

c

P  =  p ⋅ ρ

p

Ż = ż ⋅ ρ

ż

W = w ⋅ 1000

OBLICZENIA SPRAWDZAJĄCE, 

EWENTUALNE KOREKTY

†

Sprawdzenie warunku szczelności,

†

Sprawdzenie warunku wytrzymałości

†

Sprawdzenie rzeczywistej ilości zaprawy

Z

rzecz.

= (c + p + w) ⋅ 1000

[dm

3

/m

3

]

†

Sprawdzenie zawartości cementu:

C

min

≤ C

rzecz

≤ C

max

†

Sprawdzenie składu granulometrycznego 

kruszywa i porównanie z zalecanymi 

granicznymi krzywymi uziarnienia kruszywa 

do betonu.

METODA OTULENIA -

PASZKOWSKIEGO

†

Metoda jednostopniowego otulenia 

ziarn żwiru zaprawą

Prof. Paszkowski zakładał, że beton aby 

był szczelny i spełniał warunki urabialności 

musi mieć taki skład, który zapewniłby 

dostateczne otulenie ziarn kruszywa 

grubego przez zaprawę. Ziarna piasku w 

zaprawie powinny być mniejsze niż 2mm. 

W wyniku otulenia ziarn żwiru zaprawą o 

grubości  r

ż

/2, ziarna są rozpychane na 

pewną odległość r

ż

.

STOPIEŃ SPULCHNIENIA

†

Jeżeli określimy przez V pierwotną objętość

żwiru, zaś przez V

m

objętość żwiru 

„spęczniałego” wskutek pokrycia ziarn żwiru 

zaprawą o grubości  r

ż

/2 to wartość m

nazywana jest wskaźnikiem spęcznienia 

(lub spulchnienia) żwiru:

(

określa ile razy wzrosła objętość początkowa 

kruszywa grubego w wyniku otulenia jego ziarn

zaprawą).

V

V

m

m

d r

d

d r

d

m

=

=

+

⎛
⎝⎜

⎞
⎠⎟

⎛
⎝⎜

⎞
⎠⎟

=

+

⎛
⎝⎜

⎞
⎠⎟

4
3

2

4
3

2

3

3

3

Π

Π

ISTOTA METODY

V

objętość kruszywa 

przed otuleniem

V

m

objętość kruszywa 

po otuleniu zaprawą

r

z/

2

V

V

m

m

=

PROMIEŃ OTULENIA

Konsystencja

PROMIEŃ OTULENIA r

ż

/2 [mm]

Wilgotna

0,15-0.30

Gęstoplastyczna

0,25 – 0,45

Plastyczna

0,40 – 0,80

Półciekła

0,70 – 1,15

Ciekła

1 – 1,50

Wartości grubości otulenia r należy przyjmować

nie mniejsze niż wymiar średniego ziarna piasku

stosowanego do danego betonu.

RÓWNANIA METODY

1. Równanie wytrzymałości
2. Równanie szczelności
3. Równanie konsystencji
4. Równanie charakterystyczne metody:

1

1

2

ż

ż

ż

j

ż

r

f

−

=

+

⋅

gdzie:

f

Ż

= F

Ż

⋅ ρ

Z

nż

[dm

2

/dm

3

],

j

ż

= 1 – (ρ

z

nż

/ ρ

oż

),

j

ż

– jamistość żwiru,  

F

ż

– powierzchnia zewnętrzna

żwiru, [dm

2

/kg],

r

ż

/2 – promień otulenia żwiru 

zaprawą,  [dm],

ILOŚCI SKŁADNIKÓW

(

)

p

p

ż

o

k

ż k

k

c m

N

−

−

= ⋅

(

)

p

p

ż

o

k

ż k

k

w

N

−

−

=

Z czterech równań wyznacza się 4 niewiadome 

ilości cementu, wody, piasku i żwiru w jednostkach 

objętości absolutnych

ILOŚCI SKŁADNIKÓW

z

j

f

r

z

z

z

=

−

+

⋅

1

1

2

(

)

(

)

[

]

p

z

k

m k

z k

k

N

z

c

z

c

o

=

−

+

−

+ ⋅

−

1

1

(

)

m

c

w

N

m k

k

k

o

c

p

p

=

= −

−

+

1

gdzie:

ILOŚCI SKŁADNIKÓW

Obliczenie ilości wagowych składników, 
w kg na 1 m

3 

betonu:

†

C  = c ⋅ ρ

c

†

P  =  p ⋅ ρ

p

†

Ż = ż ⋅ ρ

ż

†

W = w ⋅ 1000

METODA DWUSTOPNIOWEGO 

OTULENIA

†

Przyjmuje się założenie, że ziarna 

kruszywa o wielkości powyżej 2mm są

otulone warstewką zaprawy określonej 

grubości (r

Ż

/2), ziarna piasku zaś

warstewką zaczynu cementowego o 

grubości (r

P

/2)

†

Po spęcznieniu w jednostce objętości betonu 

pozostanie kruszywo w ilości: 

Ż = Ż′/m

ż

[kg/m

3

betonu]

P = P′ /m

p

[kg/m

3

zaprawy]

gdzie:

Ż′ - masa żwiru przed otuleniem zaprawą

P′ - masa piasku przed otuleniem zaczynem

m

Ż

– wskaźnik spęcznienia żwiru w betonie w wyniku 

otulenia ziarn żwiru zaprawą

m

P

– wskaźnik spęcznienia piasku w zaprawie w 

wyniku otulenia ziarn piasku zaczynem.

WSKAŹNIKI SPĘCZNIENIA

m

F

r

p

p

np

p

= +

⋅

⋅

1

2

ρ

m

F

r

z

z

nz

z

= +

⋅

⋅

1

2

ρ

gdzie:

F

p

, F

ż

– powierzchnie właściwe (zewnętrzne) piasku

i kruszywa grubego , [dm

2

/kg], 

(przyjąć z tablicy w zależności od frakcji),

ρ

np

, ρ

nż

– gęstości nasypowe piasku i kruszywa grubego,

[kg/dm

3

].

WSKAŹNIKI SPĘCZNIENIA

Ponieważ kruszywo jest mieszaniną ziarn o różnych

średnicach, wartość m

ż

i m

p

w przypadku

konkretnego kruszywa oblicza się z wzorów: 

gdzie:
p

i

– procentowa zawartość danej frakcji w kruszywie,

m

pi

, m

żi

– wskaźniki spęcznienia odpowiednio dla piasku i 

kruszywa grubego danej frakcji (z tablic).

m

p m

p

i

pi

=

⋅

∑

1

100

m

p m

z

i

zi

=

⋅

∑

1

100

ILOŚCI SKŁADNIKÓW

Znając m

ż

i m

p

przyjmujemy z wzoru

wytrzymałościowego stosunek C/W i wyliczamy

ilości składników w 1dm

3

betonu:

†

Ilość kruszywa grubego                 

Ż = ρ

nż

/ m

ż

†

Ilość piasku                                   

P = ρ

np

/m

p

†

Ilość zaprawy                                

z = 1dm

3

– Ż/ρ

ż

ILOŚCI SKŁADNIKÓW

†

Ilość zaczynu

Z

0

= 1dm

3

– P/ρ

p

– Ż/ρ

ż

†

Ilość cementu

C

Z

Z w

P w

w

z

p

c

c

=

− ⋅

− ⋅

+

0

1

ρ

ILOŚCI SKŁADNIKÓW

†

Ilość wody

†

Ilości składników w 1m

3

betonu obliczamy 

mnożąc ilości wyliczone powyżej przez 1000

†

Następnie sprawdzamy warunek absolutnych 

objętości:

C/ρ

c

+ Ż/ρ

ż

+ P/ρ

p

+ W = 1000

W = C w

c

+ P w

p

+ Ż w

ż

Przekształcając równanie zapisane w tej postaci

z

j

f

r

z

z

z

=

−

+

⋅

1

1

2

m

F

r

z

z

nz

z

= +

⋅

⋅

1

2

ρ

fż = Fż ⋅ ρznż ,          

jż = 1 – (ρznż / ρoż),

z

F

r

m

z

nz

oz

z

z

nz

z

z

nz

z

=

− −

⎛
⎝

⎜

⎞
⎠

⎟

⎡

⎣

⎢

⎤

⎦

⎥

+

⋅

⋅

=

1

1

1

2

ρ

ρ

ρ

ρ

METODA PRZEPEŁNIENIA JAM

Metoda jednostopniowego 

przepełnienia  jam żwiru zaprawą

(metoda B. Kopycińskiego)

†

Metoda opiera się na analizie faktu, że 

ziarna kruszywa grubego ułożone są w 

betonie luźniej, niż w stanie naturalnym. 

Objętość jam między ziarnami kruszywa 

grubego zwiększa się w wyniku 

wymieszania kruszywa grubego z zaprawą. 

RÓWNANIA METODY

1. Równanie wytrzymałości
2. Równanie szczelności
3. Równanie konsystencji
4. Równanie charakterystyczne 

metody:

gdzie:
μ

Ż

– współczynnik przepełnienia 

jam żwiru zaprawą (tabela)
j

ż

– jamistość żwiru,  

z

j

j

z

z

z

=

+

⋅

−

1

1

1

μ

ILOŚCI SKŁADNIKÓW

z

j

j

z

z

z

=

+

⋅

−

1

1

1

μ

(

)

c m

k

z k

k

N

p

p

z

j

= ⋅

− ⋅

−

(

)

w

k

z k

k

N

p

p

z

j

=

− ⋅

−

(

)

(

)

[

]

p

z

k

m k

z k

k

N

z

c

z

c

j

=

−

+

−

+

−

1

1

(

)

m

c

w

N

m k

k

k

j

c

p

p

=

= − ⋅

−

+

1

gdzie:

METODA DWUSTOPNIOWEGO 

PRZEPEŁNIENIA JAM

†

Oblicz się jednocześnie ilość kruszywa grubego 

z warunku przepełnienia jego jam zaprawą i 

ilość piasku w zaprawie z warunku przepełnienia 

jam piasku zaczynem. 

†

Im bardziej ciekła ma być mieszanka tym więcej 

potrzeba zaprawy do wypełnienia pustek między 

ziarnami kruszywa grubego i więcej zaczynu 

cementowego do wypełnienia pustek między 

ziarnami piasku. 

†

Wprowadza się w tej metodzie współczynniki 

przepełnienia jam:

μ

ż

– kruszywa grubego o ziarnach > 2mm,

μ

p

- kruszywa drobnego o ziarnach < 2mm.

RÓWNANIA METODY

1. Równanie wytrzymałości
2. Równanie szczelności
3 i 4. Równanie charakterystyczne 

metody:

z

j

j

z

z

z

=

+

⋅

−

1

1

1

μ

p

j

j

z

p

p

p

=

+

⋅

−

1

1

1

μ

OZNACZENIA

gdzie:

μ

ż

– współczynnik przepełnienia jam żwiru 

zaprawą (tabela)

j

ż

– jamistość żwiru,  

j

ż

= 1 – (ρ

z

nż

/ ρ

oż

),

p

ż

- objętość piasku w jednostce objętości 

zaprawy,

μ

p

– współczynnik przepełnienia jam piasku 

zaczynem (tabela)

j

p

– jamistość piasku,  

j

p

= 1 – (ρ

z

np

/ ρ

op

),

ILOŚCI SKŁADNIKÓW

1

1

1

ż

ż

ż

ż

j

j

μ

=

+

⋅

−

(

)

(

)

1

1

1

1

1

z

p

p

p

p

p

ż

ż

j

j

μ

=

−

=

⋅ −

+

⋅

−

(

)

w

p

m

z

z

=

−

+

⋅ −

1

1

1

c m w

= ⋅

Sprawdzenie:        c + w + p + ż = 1

USTALENIE RECEPTY ROBOCZEJ

Roboczy skład  mieszanki betonowej – w 

odróżnieniu od recepty laboratoryjnej – określa

ilości poszczególnych składników na 1 zarób i

powinien uwzględniać następujące czynniki:

†

roboczą pojemność betoniarki,

†

sposób dozowania składników 

(objętościowo czy wagowo)

†

wilgotność kruszywa.

SKŁAD MIESZANKI

†

wagowo [kg/m

3

]

P

w

= P (1 + W

p

)       W

p

– wilgotność piasku

Ż

w

= Ż (1 + W

ż

)       W

ż

- wilgotność żwiru

W

w

= W – P ⋅ W

p

– Ż ⋅ W

ż

C

w

= C

†

objętościowo [dm

3

/m

3

]

p

o

= P

w

/ρ

l

np

ż

o

= Ż

w

/ρ

l

nż

w

o

= W

w

c

o

= C /ρ

l

nż

POJEMNOŚĆ BETONIARKI

V

u

= V

z

⋅α

[dm

3

]

gdzie:
V

z

– objętość zasypowa betoniarki, [dm

3

]

α - współczynnik spulchnienia masy 

betonowej obliczony z wzoru:

1000

o

o

o

c

p

ż

α

=

+

+

RECEPTA NA 1 ZARÓB

†

wagowo [kg]

C

rob

= V

u

/1000 ⋅ C

w

P

rob

= V

u

/1000 ⋅ P

w

Ż

rob

= V

u

/1000 ⋅ Ż

w

W

rob

= V

u

/1000 ⋅ W

w

†

objętościowo [dm

3

]

c

rob

= V

u

/1000 ⋅ C

o

p

rob

= V

u

/1000 ⋅ P

o

ż

rob

= V

u

/1000 ⋅ Ż

o

w

rob

= V

u

/1000 ⋅ W

o