Pracownia Elektryczna i Elektroniczna I 

Ćw.8 Obsługa generatora i

 

… 

  1 

ĆWICZENIE 8 

 

Obsługa generatora i oscyloskopu elektronicznego 

Pomiary parametrów przebiegów sinusoidalnych 

 

1.1. Do czego służy generator i oscyloskop 
 

Generator funkcyjny i oscyloskop elektroniczny to dwa podstawowe narzędzia stosowane 

do  badania  własności  obwodów  elektrycznych  i  układów  elektronicznych  dla  przebiegów 
elektrycznych zmiennych w czasie. 

Generator  jest  urządzeniem  wytwarzającym  zmienne  w  czasie  przebiegi  elektryczne, 

najczęściej  okresowe,  o  określonym  kształcie,  napięciu  i  częstotliwości.  Oscyloskop 
elektroniczny służy natomiast do wizualizacji tych przebiegów, a także umożliwia pomiar ich 
podstawowych parametrów, takich jak: amplituda napięcia, okres, częstotliwość i inne. 

Zastosowanie tych przyrządów ilustruje poniższy schemat. 

 

 

 

Rys.1 Schemat typowego układu pomiarowego 

z użyciem oscyloskopu 

 

G 

- Generator 

OSC 

- Oscyloskop 

BD 

- Badany układ. 

 

Sygnał  z  generatora  G  podawany  jest  na  wejście  badanego  układu  BD  i  jednocześnie  na 

jedno  z  wejść  pomiarowych  -  WE  A  (CH1)  oscyloskopu  OSC.  Na  drugie  wejście  -  WE  B 
(CH2)  podawany  jest  sygnał  z  wyjścia  badanego  układu.  Przez  porównanie  tych  dwóch 
przebiegów otrzymujemy wiele informacji o parametrach i właściwościach badanego układu. 

 
W ćwiczeniach będziemy używali: 

1.  Generator funkcyjny DF1641A, 
2.  Oscyloskop analogowy Goldstar serii OS-9020. 

 
Przed ćwiczeniem zapoznaj się z: 

1.  Kartą katalogową generatora (zał.1 - plik df1641a.pdf) 
2.  Opisem płyty czołowej generatora (zał. 2 – df1641a-1.pdf) 
3.  Opisem płyty czołowej typowego oscyloskopu analogowego (zał.3. – plik osc.pdf) 

BD 

G 

OSC 

we B 

we A 

Pracownia Elektryczna i Elektroniczna I 

Ćw.8 Obsługa generatora i

 

… 

  2 

 

1.2. Jak mierzymy napięcie, natężenie prądu, okres i częstotliwość 

 
Oscyloskopem mierzymy najczęściej napięcie międzyszczytowe U

ss

 (ang. U

pp

). 

 

 

Rys.2. Pomiar amplitudy i okresu przebiegu sinusoidalnego. 

 

Jeżeli  wysokość  obrazu  wynosi  L

y

  to  wartość  tego  napięcia  otrzymujemy  przez 

pomnożenie  wysokość  obrazu  L

y

  (w  działkach)  przez  współczynnik  odchylania  (czułość 

oscyloskopu) C

y

 toru Y. Napięcie miedzyszczytowe U

ss

, amplituda U

m

 i wartość skuteczna U 

wynoszą wtedy odpowiednio: 

 

y

y

ss

L

C

U



 

2

ss

m

U

U 

 

m

m

U

U

U







707

,

0

2

 

(1) 

 

Pomiar  prądu  przeprowadzamy  w  podobny  sposób,  mierząc  na  oscyloskopie  spadek 

napięcia na znanej rezystancji i wyliczając natężenie prądu z prawa Ohma. Pomiar prądu jest 
więc pomiarem pośrednim. 

Okres  T  –  obliczamy  mnożąc  okres  L

X

  (w  działkach)  przez  współczynnik  odchylania 

(czułość) C

X

  toru X . Okres T i częstotliwość f obliczymy ze wzoru: 

 

 

x

x

L

C

T 

     

T

f

1



 

(2) 

 
 

Pracownia Elektryczna i Elektroniczna I 

Ćw.8 Obsługa generatora i

 

… 

  3 

2. Wykonanie ćwiczenia 

 

WYKAZ PRZYRZĄDÓW: 

 

1.  Generator funkcyjny DF1641A   

 

nr. ser. ………………. 

2.  Oscyloskop analogowy Goldstar serii OS-9020  nr. ser. ………………. 
3.  Multimetr cyfrowy Sanwa PC510  

 

nr. ser. .………….…… 

 

 

 

Rys.3. Schemat układu pomiarowego 

 

2.1. Kalibracja oscyloskopu, pomiar napięcia 
2.1.1. Pomiar napięcia  

  Do wejścia CH1 podłącz przebieg sinusoidalny z generatora akustycznego. 
  Pokrętłami synchronizacji doprowadź do powstania stabilnego obrazu. 
  Przerysuj oscylogram. Opisz, w jakich warunkach został zaobserwowany. 

  Obserwując  obraz  na  ekranie  oscyloskopu,  odczytaj  wysokość  obrazu  L

y

  oraz 

współczynnik odchylania (czułość oscyloskopu) C

y

. 

  Oblicz  wartość  międzyszczytową  U

SS

  amplitudę  U

m

  i  wartość  skuteczną  U 

obserwowanego przebiegu. 

  Zmierz wartość tego napięcia miernikiem U

V

 i porównaj ze zmierzoną oscyloskopem.. 

 

2.1.2. Kalibracja 

  Do  wejścia  CH1  podłącz  przebiegł  z  wewnętrznego  generatora  oscyloskopu.  Jest  to 

przebiegł prostokątny o dobrze zdefiniowanej wartości  międzyszczytowej U

SS

 podanej 

na końcówce 

PROBE ADJUST 

.5Vp-p 

 

  Sprawdź czy podana wartość zgadza się z wielkością pokazaną na oscyloskopie. 

 

2.2. Pomiar okresu i częstotliwości 

  Postępując podobnie jak w punkcie 1.1. zmierz okres T badanego przebiegu, 
  Oblicz częstotliwość f obserwowanego przebiegu. 

 

2.3. Sprawdzenie poziomu wyzwalania LEVEL 

  Narysuj na jednym rysunku zaobserwowane przebiegi dla 3 różnych położeń pokrętła 

LEVEL, 

  Porównaj działanie tego pokrętła z pokrętłem poziomego przesuwu. 

 

PYTANIA KONTROLNE I ZAGADNIENIA DO OPRACOWANIA 

 

1.  Opisz, z jakich bloków składa się oscyloskop. 
2.  Opisz metodę pomiaru napięcia oscyloskopem. 
3.  Opisz metodę pomiaru natężenia prądu oscyloskopem 
4.  Opisz metodę pomiaru częstotliwości oscyloskopem. 

 

G 

0 

Pracownia Elektryczna i Elektroniczna I 

Ćw.8 Obsługa generatora i

 

… 

  4 

Protokół pomiarowy 

 

Ocena 

Nazwisko Imię............................................................................. 

 

Klasa……………Data wykonania ……………………………. 

Wyk. 

 

Kl. 

 

Spr. 

 

..................................................................................... 

 

..................................................................................... 

Nr i temat ćwiczenia 

OK 

 

 

1.1. Pomiar napięcia  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Opis 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

C

x

 = ………. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

CH1 

CH2 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

C

y

 = ………. 

C

y

 = ………. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rodzaj sprzężenia: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

………… 

………… 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rodzaj wyzwalania – ……….. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Źródło synchronizacji – …….. 

 

 

L

y

 = 

………………… 

 

U

ss

 = 

…........... 

 

U

m

 = 

……………… 

 

U =

 ………….. 

U

V

 = ………………… 

 

 

1.2. Kalibracja 

 

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 
 

 

2. Pomiar okresu i częstotliwości 

 

L

x 

=

……………….…… 

T = 

……………… 

f = 

…………..…………. 

Pracownia Elektryczna i Elektroniczna I 

Ćw.8 Obsługa generatora i

 

… 

  5 

3. Sprawdzenie poziomu wyzwalania LEVEL 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Opis 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

C

x

 = ………. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

CH1 

CH2 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

C

y

 = ………. 

C

y

 = ………. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rodzaj sprzężenia: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

………… 

………… 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rodzaj wyzwalania – ……….. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Źródło synchronizacji – …….. 

 

 
Spostrzeżenia i wnioski z przeprowadzonych pomiarów: 

 

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………