background image

24. Budowa i skład skorupy ziemskiej. 
Skorupa  ziemska jest najbardziej  zewnętrzną  powłoką  kuli ziemskiej 
otoczona  na  powierzchni  przez  atmosferę  i  hydrosferę,  natomiast  w 
głębi granicząca z płaszczem Ziemi. Stanowi sztywny, niejednorodny 
twór,  którego  struktura  jest  zależna  od  obecności  i  sposobu 
wykształcenia  trzech  głównych  warstw  występujących  w  profilu 
pionowym:  warstwy  osadowej,  warstwy  granitowej  i  warstwy 
bazaltowej.    Wyróżnia  się  trzy  typy  skorupy  ziemskiej:  skorupę 
kontynentalną, skorupę oceaniczną i skorupę suboceaniczną. Grubość 
skorupy ziemskiej wynosi ok. 5-12 km pod dnem oceanów, ok. 35-40 
km  pod  platformami  kontynentalnymi,  dochodząc  do  80  km  pod 
niedawno wypiętrzonymi górami. Na obszarze Polski grubość skorupy 
ziemskiej oceniana jest na 27-47 km.  
Najwięcej, bo aż 45 % skorupy ziemskiej, stanowi tlen. Występuje on 
w  stanie  związanym  w  resztach  kwasowych  wszystkich  soli 
tlenowych, w tlenkach metali i wodorotlenkach tworzących minerały. 
Drugie  miejsce  pod względem  zawartości skorupy ziemskiej zajmuje 
krzem  –  jest  go  około  27  %.  Występuje  w  kwarcu  oraz  w  solach: 
krzemianach 

glinokrzemianach, 

będących 

podstawowymi 

składnikami  gleby  oraz  skał  granitowych  i  piaskowców.  Dalej  glin 
8,1%  -glinokrzemiany,  żelazo  5%,  wapń  3,6%  sód,  potas,  magnez,  i 
inne.. 
Użytkowa część skorupy ziemskiej nazywana jest glebą powstaje ona 
w wyniku wietrzenia skał. 
W  skorupie  ziemskiej  występuje  szereg  skał  :  magmowych, 
osadowych,  metamorficznych. Skały te ulegaja procesom wietrzenia 
szczególnie  chemicznego  pod  wpływem  wody,  powietrza  ,  gazów, 
temperatury,  co  doprowadza  do  rozpadu  skał  dzięki  czemu  może 
tworzyć  się  życie  organiczne  które  powoduje  że  w  skład  skał  często 
wchodzi materia organiczna.