plik

Piotr Wieczorek
specjalista ds. rachunkowości
i zarządzania ryzykiem,
audytor systemów ISO

Instytucje kultury, szczególnie na poziomie

jednostek samorządu terytorialnego, mają

dylemat związany z tym, że nie ma pew-

ności co do tego, kto powinien zatwierdzać

ich sprawozdanie fi nansowe. Jedni twier-

dzą, że powinien to być organ stanowiący

organizatora (rada lub sejmik), a inni, że

organ wykonawczy organizatora (zarząd,

wójt, burmistrz, prezydent). Spróbujmy to

rozstrzygnąć.

Jedno jest pewne, w art. 3 ust. 1 pkt 7 usta-

wy z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(dalej: ustawa o rachunkowości) ustalono,

że organem zatwierdzającym jest organ,

który zgodnie z obowiązującymi jednostkę

przepisami prawa, statutem, umową lub na

mocy prawa własności jest uprawniony do

zatwierdzania sprawozdania fi nansowego

jednostki. Istotne jest przy tym, że każdej

instytucji kultury zgodnie z art. 13 ustawy

z 25 października 1991 r. o organizowaniu

i prowadzeniu działalności kulturalnej (da-

lej: ustawa o działalności kulturalnej) jest

nadawany przez organizatora statut. Na-

tomiast ani z treści ustawy o działalności

kulturalnej, ani z ustawy z 27 czerwca 1997 r.

o bibliotekach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 642

z późn. zm.) czy też z ustawy z 21 listopada

1996 r. o muzeach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 987)

nie wynika wprost, kto sprawozdanie fi nan-

sowe powinien zatwierdzić. Kłopot jest po-

nadto w tym, że instytucja kultury nie jest

własnością organizatora, zwłaszcza gdy sta-

nowi instytucję kultury realizującą zadania

np. gminy i powiatu. Instytucja kultury ma

osobowość prawną i samodzielnie gospoda-

ruje posiadanym mieniem.

Skupmy się na zatwierdzeniu sprawoz-

dania w samorządowej instytucji kultury

zorganizowanej przez gminę. W pozostałych

samorządach zasada będzie ta sama, tylko

źródło przepisów będzie zawarte w aktach

ustrojowych dotyczących powiatów lub sa-

morządu województwa.

Kto nadzoruje

W statutach najczęściej pomijana jest kwe-

stia zatwierdzenia sprawozdań fi nansowych,

za to w każdym znajdziemy informację

o tym, kto ją nadzoruje.

[wzór 1]

Nie każda jednostka jest jednak nadzoro-

wana jedynie przez organ wykonawczy samo-

rządu, ponieważ nadzór nad muzeami przy-

pisano również ministrowi właściwemu do

spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodo-

wego (art. 8 ustawy o muzeach). Zakłada się,

co prawda, że chodzi o nadzór merytoryczny,

ale wprost to z tej ustawy nie wynika. Jeśli

nadzór sprawuje określony organ podmiotu

tworzącego instytucję kultury, to logicznie on

powinien zatwierdzać sprawozdanie fi nanso-

we składające się m.in. z bilansu i rachunku

zysków i strat. W przypadku bibliotek publicz-

nych wiemy, że w statucie ma być określony

podmiot sprawujący nadzór merytoryczny

(art. 11 ustawy o bibliotekach).

Zgodnie z art. 43 ustawy z 8 marca 1990 r.

o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r.

poz. 594 z późn. zm.; dalej: ustawa o samorzą-

dzie gminnym) mieniem komunalnym jest

własność i inne prawa majątkowe należące do

gminy i mienie innych gminnych osób praw-

nych, w tym przedsiębiorstw. Mienie komu-

nalne stanowi szersze pojęcie od własności.

Jeśli dojdzie do likwidacji instytucji kultury, jej

mienie przejmuje organizator. W instytucji kul-

tury organem zatwierdzającym sprawozdanie

fi nansowe powinien być ten organ, któremu

przypisano w statucie nadzór nad fi nansami

tej jednostki. Zatem w większości przypadków

powinien to być organ wykonawczy.

Dodatkowym argumentem niech będzie

art. 60 ustawy o samorządzie gminnym,

w którym ustalono, że za prawidłową go-

spodarkę fi nansową gminy odpowiada wójt,

który jakby nie było działa w imieniu or-

ganizatora, czyli gminy. Co więcej przecież

to organ wykonawczy (np. wójt) odpowiada

ponadto za wykonanie budżetu, w którym

przewiduje się przyznanie dotacji podmio-

towej i celowych dla instytucji kultury (co

roku instytucja kultury powinna otrzymać

trzy dotacje, jedną podmiotową i dwie ce-

lowe, w tym na zakup środków trwałych).

Obowiązek

Przepisem determinującym obowiązek za-

twierdzania tych sprawozdań jest art. 53

ustawy o rachunkowości, z którego wynika

wprost, że sprawozdanie fi nansowe podlega

zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający,

nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowe-

go. Co nie przeszkadza, aby zostało dokonane

pod koniec marca. Trzeba jeszcze pamiętać,

że te instytucje kultury, które spełniły co

najmniej dwa z następujących warunków:

■

średnioroczne zatrudnienie w przelicze-

niu na pełne etaty wyniosło co najmniej

50 osób,

■

suma aktywów bilansu na koniec roku ob-

rotowego stanowiła równowartość w wa-

lucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro,

■

przychody netto ze sprzedaży towarów

i produktów oraz operacji fi nansowych

za rok obrotowy stanowiły równowartość

w walucie polskiej co najmniej 5 000 000

euro,

będą zobowiązane poddać sprawozdanie

badaniu przez biegłego rewidenta.

Nie można pominąć ustaleń art. 80 ustawy

o rachunkowości, z którego wynika jednak,

że nie każda instytucja kultury będzie zo-

bowiązana do takiego badania sprawozda-

nia, ponieważ jedynie instytucje prowadzące

oprócz działalności kulturalnej działalność

gospodarczą i spełniające co najmniej dwa

powyższe warunki będą objęte obowiązkiem

badania sprawozdania. Działalność kultural-

na polega na tworzeniu, upowszechnianiu

i ochronie kultury (art. 1 ustawy o działalno-

ści kulturalnej), przy czym trzeba pamiętać,

że nie stanowi ona działalności gospodarczej

w rozumieniu odrębnych przepisów.

Rozwiązanie

Na podstawie art. 52 ustawy o rachunkowości

dyrektor instytucji kultury jest zobowiązany

do przedstawienia sprawozdania fi nanso-

wego właściwym organom, zgodnie z obo-

wiązującymi jednostkę przepisami prawa,

postanowieniami statutu lub umowy.

Zatem aby uchronić się od dylematów

związanych z zatwierdzeniem sprawozdań

fi nansowych, warto umieścić w statucie in-

stytucji kultury organ zatwierdzający, ponie-

waż wtedy nie będzie budziło żadnych wąt-

pliwości, kto ma zatwierdzić sprawozdanie

fi nansowe, które zgodnie z art. 27 ustawy

z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym

od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74,

poz. 397 z późn. zm.) ma również trafi ć do

urzędu skarbowego wraz z ewentualną opi-

nią i raportem biegłego rewidenta w termi-

nie 10 dni od daty zatwierdzenia.

Dobrym rozwiązaniem będzie aktualiza-

cja statutu instytucji kultury poprzez wpro-

wadzenie dodatkowego paragrafu.

[wzór 2]

W praktyce okazuje się, że urzędy skar-

bowe czasem przyjmują sprawozdania fi -

nansowe bez ich zatwierdzenia. Generalnie

jednak, jeśli sprawozdanie nie zostanie za-

twierdzone, to nie powinno zostać przyjęte

przez urząd skarbowy. To z kolei wiąże się

z problemami związanymi z brakiem for-

malnej możliwości przeksięgowania wyni-

ku fi nansowego.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowa-

dzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 406).

Kiedy spółka komandytowo-akcyjna podlega obowiązkowemu

badaniu przez biegłego rewidenta

Spółka komandytowo-akcyjna nie zatrud-

niała do tej pory audytora ze względu na

niewielką skalę działalności. Czy to pra-

widłowe postępowanie, czy wszystkie tego

typu podmioty tak jak spółki akcyjne pod-

legają rewizji fi nansowej?

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

Roczne sprawozdanie fi nansowe spółki ko-

mandytowo-akcyjnej podlega badaniu przez

biegłego rewidenta, jeżeli zamierza konty-

nuować działalność i w roku poprzednim

przekroczyła limity zatrudnienia, aktywów

i przychodów określone w art. 64 ust. 1 pkt 4

ustawy o rachunkowości.

Limity za ubiegły rok

Oznacza to, że sprawozdania za 2013 rok

muszą być poddane badaniu SKA przez re-

widenta, jeżeli w 2012 roku spełniły one

dwa z trzech określonych warunków. Ich

średnioroczne zatrudnienie (w przelicze-

niu na pełne etaty) wyniosło co najmniej

50 osób, suma aktywów osiągnęła wartość

co najmniej 10 220 500 zł (tj. równowar-

tość 2,5 mln euro według kursu z 31 grud-

nia 2012 r. wynoszącego 4,0882 zł za euro),

a wartość przychodów netto ze sprzedaży

towarów i produktów oraz operacji finan-

sowych minimum 20 441 000 zł (tj. rów-

nowartość 5 mln euro).

Należy pamiętać, że brak badania mimo

obowiązku pociąga za sobą konsekwencje.

W takiej sytuacji sprawozdanie nie może zo-

stać zatwierdzone. Nie wolno też podzielić

lub pokryć wyniku fi nansowego, czyli np.

wypłacić dywidend czy też nagród z zysku.

Jednak w przypadku gdy decyzja w tym za-

kresie zostanie podjęta, jest ona nieważna

z mocy prawa.

Należy też pamiętać o odpowiedzialności

kierownika jednostki, którym w przypad-

ku SKA jest komplemetariusz prowadzący

sprawy spółki. Za niezbadanie sprawozdania

fi nansowego przez biegłego rewidenta gro-

zi grzywna albo kara pozbawienia wolności.

Wynika to z art. 79 ustawy o rachunkowości.

Podatek odroczony

SKA powinna też sprawdzić, czy spełnia kry-

teria badania sprawozdania za 2014 r. Tak

będzie jeżeli w 2013 roku podmioty te speł-

niły dwa z trzech następujących warunków:

– średnioroczne zatrudnienie (w przeliczeniu

na pełne etaty) wyniosło co najmniej 50 osób,

– suma aktywów osiągnęła co najmniej

równowartość 2,5 mln euro, tj. 10 368 000 zł

(według kursu z 31 grudnia 2013 r. wyno-

szącego 4,1472 zł za euro),

– wartość przychodów netto ze sprzedaży

towarów i produktów oraz operacji finan-

sowych stanowiła minimum równowartość

5 mln euro, tj. 20 736 000 zł.

Jest to szczególnie istotne w tym roku ze

względu na to, że od 1 stycznia SKA stały się

podatnikami CIT. A uzyskanie przez większe

spółki komandytowo-akcyjne takiego statu-

su może oznaczać konieczność ujmowania

w księgach podatku odroczonego. Zgodnie

z art. 37 ustawy o rachunkowości podatnicy

CIT muszą tworzyć aktywa i rezerwy z ty-

tułu podatku odroczonego.

Nie dotyczy to wszystkich spółek, ale tyl-

ko tych, których roczne sprawozdanie fi-

nansowe będzie podlegało obowiązkowe-

mu badaniu.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330).

prenumerata

Poniedziałek

24 marca 2014 nr 57 (3698)

gazetaprawna.pl

RACHUNKOWOŚĆ

i AUDYT

Samorządowe instytucje kultury nie

wiedzą, kto zatwierdza sprawozdanie

Wątpliwości dotyczą tego, czy ma to być

organ stanowiący, czy wykonawczy

. Przepisy tego nie przesądzają,

dlatego odpowiednie uregulowania trzeba zamieścić w statucie

Likwidacja działalności

Jeżeli sprawozdanie fi nansowe SKA sporządzane jest w sytuacji, gdy nie jest przewidziana kon-

tynuacja działalności, to nie ma obowiązku podpisywania umowy z audytorem – nawet jeżeli

zostały przekroczone określone w ustawie limity. Wynika to z art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachun-

kowości. Nakazuje on badanie rocznych raportów tylko wówczas, gdy w kolejnym roku podmio-

tom zamierza nadal funkcjonować. Przy czym warto pamiętać, że zgodnie z art. 29 ust. 3 ustawy

o rachunkowości wszczęcie postępowania naprawczego albo upadłościowego z możliwością

zawarcia układu lub zmiana formy prawnej jednostki nie stanowią przeszkody do uznania,

że działalność będzie kontynuowana.

WZÓR 1

Fragment statutu

§... Bezpośredni nadzór nad działalno-
ścią…................sprawuje Wójt Gminy..................

WZÓR 2

Nowy zapis

§... Sprawozdanie finansowe podlega zatwier-
dzeniu przez organ wykonawczy organizatora.

Piotr Wieczorek
specjalista ds. rachunkowości
i zarządzania ryzykiem,
audytor systemów ISO

Instytucje kultury, szczególnie na poziomie

jednostek samorządu terytorialnego, mają

dylemat związany z tym, że nie ma pew-

ności co do tego, kto powinien zatwierdzać

ich sprawozdanie fi nansowe. Jedni twier-

dzą, że powinien to być organ stanowiący

organizatora (rada lub sejmik), a inni, że

organ wykonawczy organizatora (zarząd,

wójt, burmistrz, prezydent). Spróbujmy to

rozstrzygnąć.

Jedno jest pewne, w art. 3 ust. 1 pkt 7 usta-

wy z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(dalej: ustawa o rachunkowości) ustalono,

że organem zatwierdzającym jest organ,

który zgodnie z obowiązującymi jednostkę

przepisami prawa, statutem, umową lub na

mocy prawa własności jest uprawniony do

zatwierdzania sprawozdania fi nansowego

jednostki. Istotne jest przy tym, że każdej

instytucji kultury zgodnie z art. 13 ustawy

z 25 października 1991 r. o organizowaniu

i prowadzeniu działalności kulturalnej (da-

lej: ustawa o działalności kulturalnej) jest

nadawany przez organizatora statut. Na-

tomiast ani z treści ustawy o działalności

kulturalnej, ani z ustawy z 27 czerwca 1997 r.

o bibliotekach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 642

z późn. zm.) czy też z ustawy z 21 listopada

1996 r. o muzeach (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 987)

nie wynika wprost, kto sprawozdanie fi nan-

sowe powinien zatwierdzić. Kłopot jest po-

nadto w tym, że instytucja kultury nie jest

własnością organizatora, zwłaszcza gdy sta-

nowi instytucję kultury realizującą zadania

np. gminy i powiatu. Instytucja kultury ma

osobowość prawną i samodzielnie gospoda-

ruje posiadanym mieniem.

Skupmy się na zatwierdzeniu sprawoz-

dania w samorządowej instytucji kultury

zorganizowanej przez gminę. W pozostałych

samorządach zasada będzie ta sama, tylko

źródło przepisów będzie zawarte w aktach

ustrojowych dotyczących powiatów lub sa-

morządu województwa.

Kto nadzoruje

W statutach najczęściej pomijana jest kwe-

stia zatwierdzenia sprawozdań fi nansowych,

za to w każdym znajdziemy informację

o tym, kto ją nadzoruje.

[wzór 1]

Nie każda jednostka jest jednak nadzoro-

wana jedynie przez organ wykonawczy samo-

rządu, ponieważ nadzór nad muzeami przy-

pisano również ministrowi właściwemu do

spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodo-

wego (art. 8 ustawy o muzeach). Zakłada się,

co prawda, że chodzi o nadzór merytoryczny,

ale wprost to z tej ustawy nie wynika. Jeśli

nadzór sprawuje określony organ podmiotu

tworzącego instytucję kultury, to logicznie on

powinien zatwierdzać sprawozdanie fi nanso-

we składające się m.in. z bilansu i rachunku

zysków i strat. W przypadku bibliotek publicz-

nych wiemy, że w statucie ma być określony

podmiot sprawujący nadzór merytoryczny

(art. 11 ustawy o bibliotekach).

Zgodnie z art. 43 ustawy z 8 marca 1990 r.

o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r.

poz. 594 z późn. zm.; dalej: ustawa o samorzą-

dzie gminnym) mieniem komunalnym jest

własność i inne prawa majątkowe należące do

gminy i mienie innych gminnych osób praw-

nych, w tym przedsiębiorstw. Mienie komu-

nalne stanowi szersze pojęcie od własności.

Jeśli dojdzie do likwidacji instytucji kultury, jej

mienie przejmuje organizator. W instytucji kul-

tury organem zatwierdzającym sprawozdanie

fi nansowe powinien być ten organ, któremu

przypisano w statucie nadzór nad fi nansami

tej jednostki. Zatem w większości przypadków

powinien to być organ wykonawczy.

Dodatkowym argumentem niech będzie

art. 60 ustawy o samorządzie gminnym,

w którym ustalono, że za prawidłową go-

spodarkę fi nansową gminy odpowiada wójt,

który jakby nie było działa w imieniu or-

ganizatora, czyli gminy. Co więcej przecież

to organ wykonawczy (np. wójt) odpowiada

ponadto za wykonanie budżetu, w którym

przewiduje się przyznanie dotacji podmio-

towej i celowych dla instytucji kultury (co

roku instytucja kultury powinna otrzymać

trzy dotacje, jedną podmiotową i dwie ce-

lowe, w tym na zakup środków trwałych).

Obowiązek

Przepisem determinującym obowiązek za-

twierdzania tych sprawozdań jest art. 53

ustawy o rachunkowości, z którego wynika

wprost, że sprawozdanie fi nansowe podlega

zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający,

nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowe-

go. Co nie przeszkadza, aby zostało dokonane

pod koniec marca. Trzeba jeszcze pamiętać,

że te instytucje kultury, które spełniły co

najmniej dwa z następujących warunków:

■

średnioroczne zatrudnienie w przelicze-

niu na pełne etaty wyniosło co najmniej

50 osób,

■

suma aktywów bilansu na koniec roku ob-

rotowego stanowiła równowartość w wa-

lucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro,

■

przychody netto ze sprzedaży towarów

i produktów oraz operacji fi nansowych

za rok obrotowy stanowiły równowartość

w walucie polskiej co najmniej 5 000 000

euro,

będą zobowiązane poddać sprawozdanie

badaniu przez biegłego rewidenta.

Nie można pominąć ustaleń art. 80 ustawy

o rachunkowości, z którego wynika jednak,

że nie każda instytucja kultury będzie zo-

bowiązana do takiego badania sprawozda-

nia, ponieważ jedynie instytucje prowadzące

oprócz działalności kulturalnej działalność

gospodarczą i spełniające co najmniej dwa

powyższe warunki będą objęte obowiązkiem

badania sprawozdania. Działalność kultural-

na polega na tworzeniu, upowszechnianiu

i ochronie kultury (art. 1 ustawy o działalno-

ści kulturalnej), przy czym trzeba pamiętać,

że nie stanowi ona działalności gospodarczej

w rozumieniu odrębnych przepisów.

Rozwiązanie

Na podstawie art. 52 ustawy o rachunkowości

dyrektor instytucji kultury jest zobowiązany

do przedstawienia sprawozdania fi nanso-

wego właściwym organom, zgodnie z obo-

wiązującymi jednostkę przepisami prawa,

postanowieniami statutu lub umowy.

Zatem aby uchronić się od dylematów

związanych z zatwierdzeniem sprawozdań

fi nansowych, warto umieścić w statucie in-

stytucji kultury organ zatwierdzający, ponie-

waż wtedy nie będzie budziło żadnych wąt-

pliwości, kto ma zatwierdzić sprawozdanie

fi nansowe, które zgodnie z art. 27 ustawy

z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym

od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74,

poz. 397 z późn. zm.) ma również trafi ć do

urzędu skarbowego wraz z ewentualną opi-

nią i raportem biegłego rewidenta w termi-

nie 10 dni od daty zatwierdzenia.

Dobrym rozwiązaniem będzie aktualiza-

cja statutu instytucji kultury poprzez wpro-

wadzenie dodatkowego paragrafu.

[wzór 2]

W praktyce okazuje się, że urzędy skar-

bowe czasem przyjmują sprawozdania fi -

nansowe bez ich zatwierdzenia. Generalnie

jednak, jeśli sprawozdanie nie zostanie za-

twierdzone, to nie powinno zostać przyjęte

przez urząd skarbowy. To z kolei wiąże się

z problemami związanymi z brakiem for-

malnej możliwości przeksięgowania wyni-

ku fi nansowego.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.

z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowa-

dzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 406).

Kiedy spółka komandytowo-akcyjna podlega obowiązkowemu

badaniu przez biegłego rewidenta

Spółka komandytowo-akcyjna nie zatrud-

niała do tej pory audytora ze względu na

niewielką skalę działalności. Czy to pra-

widłowe postępowanie, czy wszystkie tego

typu podmioty tak jak spółki akcyjne pod-

legają rewizji fi nansowej?

Agnieszka Pokojska
agnieszka.pokojska@infor.pl

Roczne sprawozdanie fi nansowe spółki ko-

mandytowo-akcyjnej podlega badaniu przez

biegłego rewidenta, jeżeli zamierza konty-

nuować działalność i w roku poprzednim

przekroczyła limity zatrudnienia, aktywów

i przychodów określone w art. 64 ust. 1 pkt 4

ustawy o rachunkowości.

Limity za ubiegły rok

Oznacza to, że sprawozdania za 2013 rok

muszą być poddane badaniu SKA przez re-

widenta, jeżeli w 2012 roku spełniły one

dwa z trzech określonych warunków. Ich

średnioroczne zatrudnienie (w przelicze-

niu na pełne etaty) wyniosło co najmniej

50 osób, suma aktywów osiągnęła wartość

co najmniej 10 220 500 zł (tj. równowar-

tość 2,5 mln euro według kursu z 31 grud-

nia 2012 r. wynoszącego 4,0882 zł za euro),

a wartość przychodów netto ze sprzedaży

towarów i produktów oraz operacji finan-

sowych minimum 20 441 000 zł (tj. rów-

nowartość 5 mln euro).

Należy pamiętać, że brak badania mimo

obowiązku pociąga za sobą konsekwencje.

W takiej sytuacji sprawozdanie nie może zo-

stać zatwierdzone. Nie wolno też podzielić

lub pokryć wyniku fi nansowego, czyli np.

wypłacić dywidend czy też nagród z zysku.

Jednak w przypadku gdy decyzja w tym za-

kresie zostanie podjęta, jest ona nieważna

z mocy prawa.

Należy też pamiętać o odpowiedzialności

kierownika jednostki, którym w przypad-

ku SKA jest komplemetariusz prowadzący

sprawy spółki. Za niezbadanie sprawozdania

fi nansowego przez biegłego rewidenta gro-

zi grzywna albo kara pozbawienia wolności.

Wynika to z art. 79 ustawy o rachunkowości.

Podatek odroczony

SKA powinna też sprawdzić, czy spełnia kry-

teria badania sprawozdania za 2014 r. Tak

będzie jeżeli w 2013 roku podmioty te speł-

niły dwa z trzech następujących warunków:

– średnioroczne zatrudnienie (w przeliczeniu

na pełne etaty) wyniosło co najmniej 50 osób,

– suma aktywów osiągnęła co najmniej

równowartość 2,5 mln euro, tj. 10 368 000 zł

(według kursu z 31 grudnia 2013 r. wyno-

szącego 4,1472 zł za euro),

– wartość przychodów netto ze sprzedaży

towarów i produktów oraz operacji finan-

sowych stanowiła minimum równowartość

5 mln euro, tj. 20 736 000 zł.

Jest to szczególnie istotne w tym roku ze

względu na to, że od 1 stycznia SKA stały się

podatnikami CIT. A uzyskanie przez większe

spółki komandytowo-akcyjne takiego statu-

su może oznaczać konieczność ujmowania

w księgach podatku odroczonego. Zgodnie

z art. 37 ustawy o rachunkowości podatnicy

CIT muszą tworzyć aktywa i rezerwy z ty-

tułu podatku odroczonego.

Nie dotyczy to wszystkich spółek, ale tyl-

ko tych, których roczne sprawozdanie fi-

nansowe będzie podlegało obowiązkowe-

mu badaniu.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330).

prenumerata

Poniedziałek

24 marca 2014 nr 57 (3698)

gazetaprawna.pl

Samorządowe instytucje kultury nie

wiedzą, kto zatwierdza sprawozdanie

Wątpliwości dotyczą tego, czy ma to być

organ stanowiący, czy wykonawczy

. Przepisy tego nie przesądzają,

dlatego odpowiednie uregulowania trzeba zamieścić w statucie

Likwidacja działalności

Jeżeli sprawozdanie fi nansowe SKA sporządzane jest w sytuacji, gdy nie jest przewidziana kon-

tynuacja działalności, to nie ma obowiązku podpisywania umowy z audytorem – nawet jeżeli

zostały przekroczone określone w ustawie limity. Wynika to z art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachun-

kowości. Nakazuje on badanie rocznych raportów tylko wówczas, gdy w kolejnym roku podmio-

tom zamierza nadal funkcjonować. Przy czym warto pamiętać, że zgodnie z art. 29 ust. 3 ustawy

o rachunkowości wszczęcie postępowania naprawczego albo upadłościowego z możliwością

zawarcia układu lub zmiana formy prawnej jednostki nie stanowią przeszkody do uznania,

że działalność będzie kontynuowana.

WZÓR 1

Fragment statutu

§... Bezpośredni nadzór nad działalno-
ścią…................sprawuje Wójt Gminy..................

WZÓR 2

Nowy zapis

§... Sprawozdanie finansowe podlega zatwier-
dzeniu przez organ wykonawczy organizatora.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

1 / 4

dr Katarzyna Trzpioła
Katedra Finansów i Rachunkowości
Uniwersytetu Warszawskiego

Przy sporządzaniu sprawozdania finanso-

wego trzeba pamiętać o właściwym zapre-

zentowaniu podatku dochodowego. Należy

jednak podkreślić, iż dotyczy to tylko spra-

wozdań sporządzonych przez podatników

podatku dochodowego od osób prawnych

(dalej: CIT).

W przypadku sprawozdań finansowych

sporządzanych przez jednostki niebędące

takimi podatnikami to ich właściciele, wspól-

nicy są obowiązani do rozliczenia podatku.

Wpływ na wysokość obciążeń podatko-

wych ma wtedy np. ich sytuacja osobista,

a nie same wyniki podmiotu gospodarcze-

go. Czyli w sprawozdaniach finansowych

za 2013 rok jednoosobowych działalności

gospodarczych osób fizycznych, spółek

jawnych, spółek komandytowych, spół-

ek komandytowo-akcyjnych zysk brutto

wykazany w rachunku zysków i strat nie

może się różnić kwotowo od zysku netto.

I taka kwota zostanie oczywiście zapre-

zentowana, jako zysk netto w bilansie.

[przykład 1]

Z kolei jednostki będące podatnikami

CIT ujmują w księgach rachunkowych ob-

ciążenie z tytułu podatku dochodowego

i wykazują je w rachunku zysków i strat.

Kwota ta wpływa na wartość zysku (lub

straty) netto.

W przypadku tych największych podmio-

tów zobligowanych na podstawie art. 64

ust 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachun-

kowości (dalej: ustawa o rachunkowości)

lub innych przepisów do poddania spra-

wozdań badaniu przez biegłego rewidenta

oprócz obciążeń wynikających z rozliczenia

bieżącego CIT na różnicę między warto-

ścią wyniku finansowego brutto a netto

wpłynie także odroczony podatek dochodo-

wy. Jest on skutkiem występowania przej-

ściowych różnic między wartością bilan-

sową aktywów i pasywów a ich wartością

podatkową, w związku z którymi należy

ująć należy ująć w księgach także aktywa

i rezerwy z tytułu odroczonego podatku

dochodowego.

Na kontach

Do ewidencji tego podatku służy konto

„Podatek dochodowy i inne obowiązkowe

obciążenia wyniku finansowego”. Kwota

podatku ujęta na tym koncie podlega na

dzień bilansowy przeksięgowaniu na konto

„Wynik finansowy”, doprowadzając wynik

finansowy brutto tych jednostek do wyni-

ku finansowego netto. Podatek dochodowy

podlega wykazaniu w rachunku zysków

i strat w pozycji O (wariant kalkulacyjny)

lub L (wariant porównawczy).

Podkreślić należy, iż dochód jest ustalany

zgodnie z zasadami wynikającymi z usta-

wy z 15 lutego 1992 r. o CIT, a wynik finan-

sowy zgodnie z zasadami rachunkowości

i prawem bilansowym. W praktyce często

te kwoty są bardzo różne co do wartości,

zatem w informacji dodatkowej powinno

znaleźć się objaśnienie różnic między pod-

Sprawozdawczość

Dziennik Gazeta Prawna, 24 marca 2014 nr 57 (3698)

gazetaprawna.pl

Jak właściwie zaprezentować

podatek dochodowy od osób prawnych

Podatnicy CIT ujmują w księgach rachunkowych zobowiązanie z jego tytułu i wykazują je w bilansie.

Kwota ta wpływa na

wartość zysku (lub straty) netto

CYKL: WYeLiminuj błędY przY sporządzaniu spraWozdania finansoWego (cz. 6)

przYKład 3

Gdy jest nadpłata

Spółka ACG sp. z o.o. wpłaciła za miesiące styczeń – listopad 2013 roku zaliczki w kwocie 19 850 zł.
Ustalona zaliczka za grudzień wyniosła 2500 zł. Natomiast w toku prac związanych z ustalaniem
dochodu do zeznania CIT 8 za 2013 rok wyliczono, iż podatek dochodowy wynosi 18 600 zł.
W księgach rachunkowych za 2013 rok powinny znaleźć się następujące zapisy:

podatek dochodowy i inne obowiązkowe

rozrachunki publicznoprawne

obciążenia wyniku finansowego

z urzędem skarbowym

Sp. 19 850

3750 (2

2) 3750

2500 (1

1) 2500

W bilansie zysk netto będzie o 18 600 zł niższy od zysku brutto ze względu na obciążenie podat-

kiem dochodowym;

W bilansie w należnościach krótkoterminowych – należności z tytułu podatków, ceł i ubezpieczeń

społecznych zaprezentowana będzie kwota 1250 zł, czyli różnica między uiszczonymi w 2013 roku
zaliczkami a podatkiem za 2013 rok skorygowana o wartość zaliczki grudniowej płatnej
do 20 stycznia 2014 r. Zaliczka ta powinna zostać skompensowana z nadpłatą z tytułu podatku,
ponieważ wynika z rozliczeń z jednego tytułu prawnego – podatek dochodowy za 2014 r.;

W rachunku zysków i strat w pozycji Obciążenia wyniku finansowego zaprezentowana zostanie

kwota wynikająca z zeznania rocznego 18 600 zł;

W informacji dodatkowej powinno znaleźć się objaśnienie różnic między podstawą opodatkowa-

nia a wynikiem finansowym.

przYKład 4

Wpływ odrocznego

Spółka Domino SA w 2013 roku wpłaciła zaliczki na podatek dochodowy za miesiące styczeń–listopad
w kwocie 75 000 zł. Zaliczka za grudzień 2013 roku wyniosła 3200 zł, a ustalony w zeznaniu rocznym
podatek 79 500 zł.
Na koniec 2013 roku zidentyfikowano ujemne różnice przejściowe w kwocie 92 000 zł i dodatnie
różnice przejściowe – 105 000 zł. Wszystkie różnice przejściowe mają charakter wynikowy. Księgo-
wania na koniec 2013 roku będą następujące:

podatek dochodowy i inne obowiązkowe

rozrachunki publicznoprawne

obciążenia wyniku finansowego

z urzędem skarbowym

Sp. 75 000

17480 (3

3200 (1

1) 3200

1300 (2

2) 1300

4) 19 950

aktywa z tytułu odroczonego

rezerwa z tytułu odroczonego

podatku dochodowego

3) 17 480

19 950 (4

Objaśnienia do schematu:
Saldo początkowe (Dt) konta Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowe-
go to suma zaliczek za styczeń – listopad 2013 roku, czyli 75 000 zł.
1) Ujęcie zobowiązania zobowiązanie z tytułu zaliczki na podatek dochodowy za grudzień (płatnej
do 20 stycznia 2014 r.) pod datą 31 grudnia 2013 r. 3200 zł: strona Wn konta Podatek dochodowy
i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego, strona Ma konta Rozrachunki publicznoprawne
z urzędem skarbowym – CIT;
2) Ujęcie ostatecznej kwoty zobowiązania z tytułu podatku dochodowego 1300 zł (79 500 zł
– 75 000 zł – 3200 zł): strona Wn konta Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku
finansowego, strona Ma konta Rozrachunki publicznoprawne z urzędem skarbowym – CIT;
3) Ujęcie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego 17 480 zł (92 000 zł x 19 proc.):
strona Wn konta Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, strona Ma konta Podatek
dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego;
4) Ujęcie rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego 19 950 zł (105 000 zł x 19 proc.): strona
Wn konta Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego, strona Ma konta
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
W sprawozdaniu za 2013 rok powinny zostać zaprezentowane następujące kwoty:

W bilansie zysk netto będzie o 81 970 zł (79 500 zł + 19 950 zł – 17 480 zł) niższy od zysku

brutto ze względu na obciążenie podatkiem dochodowym;

W bilansie w zobowiązaniach krótkoterminowych – zobowiązania z tytułu podatków, ceł i ubez-

pieczeń społecznych zaprezentowana będzie kwota 4500 zł (1300 zł + 3200 zł), czyli różnica
miedzy uiszczonymi w 2013 rok zaliczkami a podatkiem za 2013 rok;

W bilansie jako aktywa – Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe – Aktywa z tytułu odro-

czonego podatku dochodowego zaprezentowana będzie kwota 17 480 zł;

W bilansie jako pasywa – Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego zaprezentowa-

na będzie kwota 19 950 zł;

W rachunku zysków i strat w pozycji Obciążenia wyniku finansowego zaprezentowana zostanie kwota

wynikająca z zeznania rocznego skorygowana o odroczony podatek dochodowy, czyli 81 970 zł;

W informacji dodatkowej powinno znaleźć się objaśnienie różnic między podstawą opodatkowa-

nia a wynikiem finansowym.

przYKład 1

Jednoosobowa działalność

Jan Jankowski prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w ramach, której prowadzo-
ne są księgi rachunkowe, upoważnił dział księgowy do poboru zaliczek na podatek dochodowy.
W 2013 roku pobrane i wpłacone zaliczki z tytułu dochodów uzyskiwanych przez pana Jankowskie-
go wyniosły 62 000 zł.
Powinny być one na bieżąco księgowane:

strona Wn konta Pozostałe rozrachunki kwota 62 000 zł;

strona Ma konta Rozrachunki z US z tytułu zaliczek PIT właściciela kwota 62 000 zł.

W sprawozdaniu finansowym za 2013 rok będą pokazywane jako trwałe zmniejszenie kapitału
podstawowego jednostki a nie jako zmniejszenie wyniku finansowego.

przYKład 2

Księgowanie

Spółka ABC z o.o. płaciła w 2013 roku zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 1/12 podatku
wykazanego w zeznaniu rocznym złożonym za 2011 rok – co miesiąc 2200 zł.
W zeznaniu rocznym CIT-8 za 2013 rok złożonym 31 marca 2014 r. wykazano kwotę podatku
31 000 zł. Ostatnia zaliczka za 2013 rok została zapłacona 20 stycznia 2014 r.
Saldo początkowe konta Rozrachunki publicznoprawne z urzędem skarbowym – CIT na 31 grudnia
nie występowało, ponieważ wszystkie zaliczki były na bieżąco wpłacane.
W księgach rachunkowych za 2013 roku powinny znaleźć się następujące zapisy:

podatek dochodowy i inne obowiązkowe

rozrachunki publicznoprawne

obciążenia wyniku finansowego

z urzędem skarbowym

Sp. 24 200

2200 (1

1) 2200

4600 (2

2) 4600

Objaśnienia do schematu:
Saldo początkowe (Dt) konta Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finanso-
wego to suma zaliczek za styczeń – listopad 2013 roku, czyli kwota 24 200 zł (11 x 2200 zł)
1) Ujęcie zobowiązania z tytułu zaliczki na podatek dochodowy za grudzień (płatnej do 20 stycznia
2014 r.) pod datą 31 grudnia 2013 r. 2200 zł: strona Wn konta Podatek dochodowy i inne obowiąz-
kowe obciążenia wyniku finansowego, strona Ma konta Rozrachunki publicznoprawne z urzędem
skarbowym – CIT;
2) Ujęcie ostatecznej kwoty zobowiązania z tytułu podatku dochodowego 4600 zł (31 000 zł – 12
x 2200 zł): strona Wn konta Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finanso-
wego, strona Ma konta Rozrachunki publicznoprawne z urzędem skarbowym – CIT;
W sprawozdaniu za 2013 r. powinny zostać zaprezentowane następujące kwoty:

W bilansie zysk netto będzie o 31 000 zł niższy od zysku brutto ze względu na obciążenie podat-

kiem dochodowym;

W bilansie w zobowiązaniach krótkoterminowych – zobowiązania z tytułu podatków, ceł i ubez-

pieczeń społecznych zaprezentowana będzie kwota 6800 zł (2200 zł + 4600 zł), czyli różnica
między uiszczonymi w 2013 roku zaliczkami a podatkiem za 2013 rok;

W rachunku zysków i strat w pozycji Obciążenia wyniku finansowego zaprezentowana zostanie

kwota wynikająca z zeznania rocznego 31 000 zł;

W informacji dodatkowej powinno znaleźć się objaśnienie różnic między podstawą opodatkowa-

nia a wynikiem finansowym.

dr Katarzyna Trzpioła
Katedra Finansów i Rachunkowości
Uniwersytetu Warszawskiego

Przy sporządzaniu sprawozdania finanso-

wego trzeba pamiętać o właściwym zapre-

zentowaniu podatku dochodowego. Należy

jednak podkreślić, iż dotyczy to tylko spra-

wozdań sporządzonych przez podatników

podatku dochodowego od osób prawnych

(dalej: CIT).

W przypadku sprawozdań finansowych

sporządzanych przez jednostki niebędące

takimi podatnikami to ich właściciele, wspól-

nicy są obowiązani do rozliczenia podatku.

Wpływ na wysokość obciążeń podatko-

wych ma wtedy np. ich sytuacja osobista,

a nie same wyniki podmiotu gospodarcze-

go. Czyli w sprawozdaniach finansowych

za 2013 rok jednoosobowych działalności

gospodarczych osób fizycznych, spółek

jawnych, spółek komandytowych, spół-

ek komandytowo-akcyjnych zysk brutto

wykazany w rachunku zysków i strat nie

może się różnić kwotowo od zysku netto.

I taka kwota zostanie oczywiście zapre-

zentowana, jako zysk netto w bilansie.

[przykład 1]

Z kolei jednostki będące podatnikami

CIT ujmują w księgach rachunkowych ob-

ciążenie z tytułu podatku dochodowego

i wykazują je w rachunku zysków i strat.

Kwota ta wpływa na wartość zysku (lub

straty) netto.

W przypadku tych największych podmio-

tów zobligowanych na podstawie art. 64

ust 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachun-

kowości (dalej: ustawa o rachunkowości)

lub innych przepisów do poddania spra-

wozdań badaniu przez biegłego rewidenta

oprócz obciążeń wynikających z rozliczenia

bieżącego CIT na różnicę między warto-

ścią wyniku finansowego brutto a netto

wpłynie także odroczony podatek dochodo-

wy. Jest on skutkiem występowania przej-

ściowych różnic między wartością bilan-

sową aktywów i pasywów a ich wartością

podatkową, w związku z którymi należy

ująć należy ująć w księgach także aktywa

i rezerwy z tytułu odroczonego podatku

dochodowego.

Na kontach

Do ewidencji tego podatku służy konto

„Podatek dochodowy i inne obowiązkowe

obciążenia wyniku finansowego”. Kwota

podatku ujęta na tym koncie podlega na

dzień bilansowy przeksięgowaniu na konto

„Wynik finansowy”, doprowadzając wynik

finansowy brutto tych jednostek do wyni-

ku finansowego netto. Podatek dochodowy

podlega wykazaniu w rachunku zysków

i strat w pozycji O (wariant kalkulacyjny)

lub L (wariant porównawczy).

Podkreślić należy, iż dochód jest ustalany

zgodnie z zasadami wynikającymi z usta-

wy z 15 lutego 1992 r. o CIT, a wynik finan-

sowy zgodnie z zasadami rachunkowości

i prawem bilansowym. W praktyce często

te kwoty są bardzo różne co do wartości,

zatem w informacji dodatkowej powinno

znaleźć się objaśnienie różnic między pod-

Sprawozdawczość

Dziennik Gazeta Prawna, 24 marca 2014 nr 57 (3698)

gazetaprawna.pl

Jak właściwie zaprezentować

podatek dochodowy od osób prawnych

Podatnicy CIT ujmują w księgach rachunkowych zobowiązanie z jego tytułu i wykazują je w bilansie.

Kwota ta wpływa na

wartość zysku (lub straty) netto

CYKL: WY

CYKL: W

CYKL: W eLiminuj błędY prz

Y sporządzaniu spra

Wozdania finansoWego (cz. 6)

przYKład 3

Gdy jest nadpłata

podatek dochodowy i inne obowiązkowe

rozrachunki publicznoprawne

obciążenia wyniku finansowego

z urzędem skarbowym

Sp. 19 850

3750 (2

2) 3750

2500 (1

1) 2500

W bilansie zysk netto będzie o 18 600 zł niższy od zysku brutto ze względu na obciążenie podat-
kiem dochodowym;

W bilansie w należnościach krótkoterminowych – należności z tytułu podatków, ceł i ubezpieczeń
społecznych zaprezentowana będzie kwota 1250 zł, czyli różnica między uiszczonymi w 2013 roku
zaliczkami a podatkiem za 2013 rok skorygowana o wartość zaliczki grudniowej płatnej
do 20 stycznia 2014 r. Zaliczka ta powinna zostać skompensowana z nadpłatą z tytułu podatku,
ponieważ wynika z rozliczeń z jednego tytułu prawnego – podatek dochodowy za 2014 r.;

W rachunku zysków i strat w pozycji Obciążenia wyniku finansowego zaprezentowana zostanie
kwota wynikająca z zeznania rocznego 18 600 zł;

W informacji dodatkowej powinno znaleźć się objaśnienie różnic między podstawą opodatkowa-
nia a wynikiem finansowym.

przYKład 4

Wpływ odrocznego

podatek dochodowy i inne obowiązkowe

rozrachunki publicznoprawne

obciążenia wyniku finansowego

z urzędem skarbowym

Sp. 75 000

17480 (3

3200 (1

1) 3200

1300 (2

2) 1300

4) 19 950

aktywa z tytułu odroczonego

rezerwa z tytułu odroczonego

podatku dochodowego

3) 17 480

19 950 (4

W bilansie zysk netto będzie o 81 970 zł (79 500 zł + 19 950 zł – 17 480 zł) niższy od zysku
brutto ze względu na obciążenie podatkiem dochodowym;

W bilansie w zobowiązaniach krótkoterminowych – zobowiązania z tytułu podatków, ceł i ubez-
pieczeń społecznych zaprezentowana będzie kwota 4500 zł (1300 zł + 3200 zł), czyli różnica
miedzy uiszczonymi w 2013 rok zaliczkami a podatkiem za 2013 rok;

W bilansie jako aktywa – Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe – Aktywa z tytułu odro-
czonego podatku dochodowego zaprezentowana będzie kwota 17 480 zł;

W bilansie jako pasywa – Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego zaprezentowa-
na będzie kwota 19 950 zł;

W rachunku zysków i strat w pozycji Obciążenia wyniku finansowego zaprezentowana zostanie kwota
wynikająca z zeznania rocznego skorygowana o odroczony podatek dochodowy, czyli 81 970 zł;

W informacji dodatkowej powinno znaleźć się objaśnienie różnic między podstawą opodatkowa-
nia a wynikiem finansowym.

przYKład 1

Jednoosobowa działalność

strona Wn konta Pozostałe rozrachunki kwota 62 000 zł;

strona Ma konta Rozrachunki z US z tytułu zaliczek PIT właściciela kwota 62 000 zł.

W sprawozdaniu finansowym za 2013 rok będą pokazywane jako trwałe zmniejszenie kapitału
podstawowego jednostki a nie jako zmniejszenie wyniku finansowego.

przYKład 2

Księgowanie

podatek dochodowy i inne obowiązkowe

rozrachunki publicznoprawne

obciążenia wyniku finansowego

z urzędem skarbowym

Sp. 24 200

2200 (1

1) 2200

4600 (2

2) 4600

W bilansie zysk netto będzie o 31 000 zł niższy od zysku brutto ze względu na obciążenie podat-
kiem dochodowym;

W bilansie w zobowiązaniach krótkoterminowych – zobowiązania z tytułu podatków, ceł i ubez-
pieczeń społecznych zaprezentowana będzie kwota 6800 zł (2200 zł + 4600 zł), czyli różnica
między uiszczonymi w 2013 roku zaliczkami a podatkiem za 2013 rok;

W rachunku zysków i strat w pozycji Obciążenia wyniku finansowego zaprezentowana zostanie
kwota wynikająca z zeznania rocznego 31 000 zł;

W informacji dodatkowej powinno znaleźć się objaśnienie różnic między podstawą opodatkowa-
nia a wynikiem finansowym.

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

2 / 4

EWidEncja

iii

Dziennik Gazeta Prawna, 24 marca 2014 nr 57 (3698)

gazetaprawna.pl

stawą opodatkowania a wynikiem finanso-

wym.

[przykład 2]

W razie gdy w trakcie roku dochód podle-

gający opodatkowaniu (liczony w rachunku

narastającym) obniży się, to kwotę zmniej-

szającą zobowiązanie z tytułu podatku do-

chodowego za dany okres ujmuje się zapi-

sem odwrotnym.

[przykład 3]

Warto przypomnieć, iż na dzień bilanso-

wy konto „Podatek dochodowy i inne obo-

wiązkowe obciążenia wyniku finansowego”

nie może wykazywać salda. Kwotę należ-

nego CIT za 2013 rok (bieżący podatek do-

chodowy) należy przeksięgować na wynik

finansowy:

■

strona Wn konta Wynik finansowy,

■

strona Ma konta Podatek dochodowy

i inne obowiązkowe obciążenia wyniku

finansowego.

Tam, gdzie bada biegły

W jednostkach poddających sprawozdania

finansowe badaniu przez biegłego rewi-

denta oprócz bieżącego podatku dochodo-

wego wynikającego z zeznania rocznego

należy również zaprezentować odroczo-

ny podatek dochodowy będący skutkiem

ujęcia aktywów i rezerw z tytułu odroczo-

nego podatku dochodowego. Ustalają go

jednostki będące podatnikami CIT, których

roczne sprawozdanie finansowe podlega

obowiązkowi badania i ogłaszania w myśl

art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości lub

innych przepisów (np. uczelnie wyższe na

podstawie ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo

o szkolnictwie wyższym t.j. Dz.U. z 2012 r.

poz. 572 z późn.zm.).

Jeżeli taki obowiązek nie występuje, jed-

nostki mogą odstąpić od ustalania odro-

czonego podatku dochodowego. Jednak

skorzystanie z tego uproszczenia będzie

możliwe wówczas, gdy rezygnacja z ujmo-

wania w księgach rachunkowych aktywów

i rezerw z tytułu odroczonego podatku do-

chodowego nie wpłynie w istotny sposób

na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji

majątkowej, finansowej oraz wyniku finan-

sowego jednostki.

Szczegółowe zagadnienia dotyczące usta-

lania odroczonego podatku dochodowego

zostały szczegółowo uregulowane w Kra-

jowym Standardzie Rachunkowości nr 2

„Podatek dochodowy” (Dz.Urz. Min. Fin.

z 2010 r. nr 7, poz. 31).

Przy ustalaniu odroczonego podatku do-

chodowego obowiązuje podejście bilansowe.

Aby ustalić różnice między wartością bi-

lansową i podatkową aktywów i pasywów,

trzeba poddać analizie wszystkie salda kont

bilansowych (w tym aktywów i zobowiązań

objętych ewidencją analityczną).

Wartość podatkowa aktywów jest to kwota

wpływająca na pomniejszenie podstawy ob-

liczenia podatku dochodowego w przypadku

uzyskania z nich, w sposób pośredni lub bez-

pośredni, korzyści ekonomicznych. Wartością

podatkową pasywów jest ich wartość księgo-

wa pomniejszona o kwoty, które w przyszłości

pomniejszą podstawę podatku dochodowego.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku

dochodowego ustala się w wysokości kwo-

ty przewidzianej w przyszłości do odlicze-

nia od podatku dochodowego, w związku

z ujemnymi różnicami przejściowymi, któ-

re spowodują w przyszłości zmniejszenie

podstawy obliczenia podatku dochodo-

wego oraz straty podatkowej możliwej do

odliczenia, ustalonej przy uwzględnieniu

zasady ostrożności. Rezerwę z tytułu od-

roczonego podatku dochodowego tworzy

się w wysokości kwoty podatku dochodo-

wego, wymagającej w przyszłości zapłaty,

w związku z występowaniem dodatnich

różnic przejściowych, tj. różnic, które spo-

wodują zwiększenie podstawy obliczenia

podatku dochodowego w przyszłości.

Aktywa i rezerwy ustala się, uwzględnia-

jąc stawki podatku dochodowego obowią-

zujące w roku powstania obowiązku podat-

kowego.

[przykład 4]

Na koniec warto oczywiście przypomnieć,

iż rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego

podatku, dotyczące operacji rozliczanych

z kapitałem (funduszem) własnym, odnosi

się na kapitał (fundusz) własny.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym

od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397

z późn. zm.).

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

W spółce z o.o. dość często handlowcy spo-

tykają się z kontrahentami w restauracjach

na lunchach. Omawiane są wtedy wyłącznie

sprawy dotyczące kontraktów handlowych.

Jak księgować koszty takich spotkań, jeśli

w ich czasie są też przekazywane gadżety

reklamowe?

Karolina Pawlak
ekspert z zakresu rachunkowości

W ciągu ostatnich dwóch lat można zaobser-

wować dość dużo zmian w interpretowaniu

pojęcia reprezentacja przez organy skarbowe

i sądy. Pojęcie „reprezentacja” nie zostało zde-

finiowane w ustawie z 15 lutego 1992 r. o po-

datku dochodowym od osób prawnych (dalej:

ustawa o CIT) oraz w przepisach innych ustaw.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku sied-

mioosobowego składu z 17 czerwca 2013 r., sygn.

akt II FSK 702/11, odwołał się do etymologiczne-

go znaczenia „reprezentacji”. NSA stwierdził,

że reprezentacja w rozumieniu art. 16 ust. 1

pkt 28 ustawy o CIT stanowi działanie w celu

wykreowania oraz utrwalenia pozytywnego

wizerunku podatnika lub osoby trzeciej w celu

stworzenia oczekiwanego wizerunku podatni-

ka dla potrzeb ułatwienia zawarcia umowy lub

stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia.

W takiej sytuacji wydatki na reprezentację to

koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykre-

owania swojego pozytywnego wizerunku, uwy-

puklenia swojej zasobności, profesjonalizmu.

Następnie na wyroku składu siedmiu sę-

dziów NSA z 17 czerwca 2013 r. oparło swoje

stanowisko Ministerstwo Finansów. W związ-

ku z pojawiającymi się rozbieżnościami, w celu

zapewnienia jednolitego stosowania przepisów

prawa podatkowego, wydało interpretację ogól-

ną z 25 listopada 2013 r. (DD6/033/127/SOH/2013/

RD-120521). Wskazało w niej przykładowe ka-

tegorie kosztów, które ponoszone w związku

z rozmowami np. z kontrahentami, inwesto-

rami, wykonawcami, dotyczącymi zakresu pro-

wadzonej przez podatników działalności, moż-

na uznać za koszty podatkowe. Szczegółowo

pisaliśmy o tym w numerze 52 w tygodniku

Podatki i Księgowość na str. C5.

Przez brak definicji pojawiają się wątpliwo-

ści, jak należy ująć nakłady na posiłek z kon-

trahentem w restauracji czy kawiarni. W prak-

tyce gospodarczej bardzo często dochodzi do

ponoszenia przez podmioty wydatków na tzw.

spotkania na mieście. Ich ponoszenie nie wy-

nika z chęci budowania wizerunku firmy, ale

po prostu z racjonalności postępowania. To

przedstawiciel handlowy firmy powinien do-

stosować się do kontrahenta i przyjechać do

jego miasta, aby zaproponować mu współpracę

lub omówić jej warunki. Według powszechnie

obowiązujących kanonów kultury biznesowej

niestosowne byłoby również wymuszanie na

potencjalnych kontrahentach, aby spotkanie

takie odbyło się koniecznie w jego siedzibie.

Zatem bardzo często tego typu spotkania od-

bywają się w restauracjach czy kawiarniach.

Można zauważyć, iż opłata za posiłek stanowi

niejako wynagrodzenie za wynajęcie miejsca

w lokalu. Poza tym obowiązujące kanony kul-

tury nakazują, aby rozmowom takim towarzy-

szył, chociażby skromny, poczęstunek.

Z powyższego jednak wynika, że wydatki

na usługi gastronomiczne w restauracjach

nabywane podczas spotkań biznesowych

z kontrahentami mają związek z działalno-

ścią gospodarczą prowadzoną przez podatnika

wyłącznym zaś bądź dominującym celem ich

ponoszenia nie jest wykreowanie wizerunku

podatnika. Zostały one bowiem poniesione

w trakcie spotkań, których celem jest tylko

i wyłącznie omówienie spraw handlowych.

A zatem mogą być zakwalifikowane do kosz-

tów działalności operacyjnej jednostki, w tym

do kosztów uzyskania przychodów z punk-

tu widzenia podatku dochodowego.

[przykład]

Podstawa prawna

Art. 88 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów

i usług (Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).

Art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podat-

ku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. nr 74,

poz. 397 z późn. zm.).

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Wydatki na lunch z kontrahentem

stanowią koszt operacyjny

PrzyKład

Usługi gastronomiczne

Przedstawiciel handlowy spółki ABC przedstawił fakturę za usługi gastronomiczne w trakcie
spotkania z kontrahentem, z której wynika łączna kwota 263,28zł (koszt posiłku to 180 zł + 14,40
zł VAT, a koszt napojów bezalkoholowych to 56 zł +12,88 zł VAT). Faktura została opłacona kartą
płatniczą firmową. W takcie spotkania zostały przekazane też gadżety reklamowe o wartości
netto 280 zł – zdjęto je na podstawie PK z ewidencji magazynowej. Spółka prowadzi ewidencję
w zespole 4 i 5. Ewidencjonuje tego typu koszty na koncie Pozostałe koszty rodzajowe – koszty
spotkań z kontrahentami, a wydanie gadżetów na koncie Pozostałe koszty rodzajowe – prezenty
reklamowe. VAT niepodlegający odliczeniu jest księgowany na koncie Podatki i opłaty.

Pozostałe rozrachunki

Pozostałe koszty rodzajowe

rozliczenie zakupu

z pracownikami

– spotkań z kontrahentami

1) 263,28 236,28 (2c

5) 263,28

263,28 (1

2a) 236

Podatki i opłaty – VaT

Pozostałe koszty rodzajowe

niepodlegający odliczeniu

– prezenty reklamowe

Materiały

2b) 27,28

3) 280

280 (3

Koszty sprzedaży

rozliczenie kosztów

rachunek bankowy

4) 543,28

543,28 (4

263,28 (5

Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie faktury za usługi gastronomiczne 263,28 zł: strona Wn konta Rozliczenie zakupu, strona Ma
konta Pozostałe rozrachunki z pracownikami;
2. Ujęcie kosztu spotkania z kontrahentem:
a) strona Wn konta Pozostałe koszty rodzajowe – koszty spotkań z kontrahentami 236 zł;
b) strona Wn konta Podatki i opłaty – VAT niepodlegający odliczeniu 27,28 zł;
c) strona Ma konta Rozliczenie zakupu 263,28 zł;
3. Ujęcie kosztu wydanych prezentów 280 zł: strona Wn konta Pozostałe koszty rodzajowe – prezenty
reklamowe, strona Ma konta Materiały;
4. Zarachowanie powyższych kosztów jako kosztów sprzedaży 543,28 zł: strona Wn konta Koszty sprze-
daży, strona Ma konta Rozliczenie kosztów;
5. WB obciążenie przez bank rachunku firmy za wydatki opłacone kartą płatniczą 263,28 zł: strona Wn
konta Pozostałe rozrachunki z pracownikami, strona Ma konta Rachunek bankowy.
W związku z nabyciem usług gastronomicznych podatnikom nie przysługuje prawo do odliczenia VAT
naliczonego zgodnie z art. 88 ustawy oVAT.

Magdalena Sobczak
magdalena.sobczak@infor.pl

Do 31 marca roku następującego po roku bu-

dżetowym zarząd jednostki samorządu tery-

torialnego (dalej: JST) ma obowiązek przedsta-

wić organowi stanowiącemu sprawozdanie

z wykonania budżetu za ubiegły rok. Za dopeł-

nienie tego obowiązku odpowiada w gminie

wójt (burmistrz, prezydent miasta), w powiecie

– zarząd powiatu, a w samorządowym woje-

wództwie – zarząd województwa.

Sprawozdanie powinno zawierać zesta-

wienie dochodów i wydatków wynikających

z zamknięć rachunków budżetu JST w szcze-

gółowości nie mniejszej niż w uchwale bu-

dżetowej wraz z informacją o stanie mienia

JST (art. 267 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r.

o finansach publicznych; dalej ustawa o finan-

sach publicznych).

W przepisach nie określono formy przed-

stawienia sprawozdania. Najczęściej jest ono

przedkładane w formie papierowej. Musi jed-

nak spełniać wymogi formalne sprawozdania

rocznego określone w art. 267 ust. 1 pkt 1 i ust. 3

oraz art. 269 ustawy o finansach publicznych.

W tym samym terminie sprawozdanie

roczne z wykonania budżetu jednostki za-

rząd JST powinien przedstawić także regio-

nalnej izbie obrachunkowej (dalej: RIO) do

zaopiniowania. W przypadku negatywnej

opinii prezes RIO informuje o tym wojewodę

i ministra finansów. Z kolei zarząd JST ne-

gatywną opinię RIO przedstawia organowi

stanowiącemu wraz z odpowiedzią na za-

warte w niej zarzuty nie później niż przed

rozpatrzeniem absolutorium dla zarządu JST,

czyli do 30 czerwca 2013 r.

Oprócz rocznego sprawozdania z wykonania

budżetu zarząd JST do 31 marca przedstawia

organowi stanowiącemu dodatkowo:

sprawozdania z wykonania planu finanso-

wego jednostek służby zdrowia, kultury i in-

nych osób prawnych podległych jednostce

samorządu terytorialnego,

informacje o stanie mienia JST,

wykaz samorządowych jednostek budże-

towych.

Przepisy nie określają wzoru informacji

o stanie mienia JST. Musi ona jedynie speł-

niać wymogi określone w art. 267 ust. 1 pkt 3

ustawy o finansach publicznych.

Sprawozdanie z wykonania planów finan-

sowych jednostek służby zdrowia, kultury i in-

nych osób prawnych podległych JST powinno

być przedstawione organowi stanowiącemu

w takiej formie, w jakiej zostały wcześniej, czy-

li do 28 lutego, przedstawione przez kierow-

ników jednostek organowi wykonawczemu.

Oznacza to, że organ wykonawczy: wójt (bur-

mistrz, prezydent miasta), w powiecie – zarząd

powiatu, a w samorządowym województwie

– zarząd województwa, nie sporządza samo-

dzielnie tych sprawozdań, a jedynie przesyła te,

które zostały mu wcześniej przekazane przez

kierowników jednostek.

Podstawa prawna

Art. 267 ust. 1 i 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach

publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1240 z późn. zm.).

Został tydzień na złożenie sprawozdania

W przyszły poniedziałek mija termin na przekazanie organowi stanowiącemu i RIO

sprawozdania rocznego z wykonania

budżetu jednostki samorządu terytorialnego

EWidEncja

iii

Dziennik Gazeta Prawna, 24 marca 2014 nr 57 (3698)

gazetaprawna.pl

stawą opodatkowania a wynikiem finanso-

wym.

[przykład 2]

W razie gdy w trakcie roku dochód podle-

gający opodatkowaniu (liczony w rachunku

narastającym) obniży się, to kwotę zmniej-

szającą zobowiązanie z tytułu podatku do-

chodowego za dany okres ujmuje się zapi-

sem odwrotnym.

[przykład 3]

Warto przypomnieć, iż na dzień bilanso-

wy konto „Podatek dochodowy i inne obo-

wiązkowe obciążenia wyniku finansowego”

nie może wykazywać salda. Kwotę należ-

nego CIT za 2013 rok (bieżący podatek do-

chodowy) należy przeksięgować na wynik

finansowy:

■

strona Wn konta Wynik finansowy,

■

strona Ma konta Podatek dochodowy

i inne obowiązkowe obciążenia wyniku

finansowego.

Tam, gdzie bada biegły

W jednostkach poddających sprawozdania

finansowe badaniu przez biegłego rewi-

denta oprócz bieżącego podatku dochodo-

wego wynikającego z zeznania rocznego

należy również zaprezentować odroczo-

ny podatek dochodowy będący skutkiem

ujęcia aktywów i rezerw z tytułu odroczo-

nego podatku dochodowego. Ustalają go

jednostki będące podatnikami CIT, których

roczne sprawozdanie finansowe podlega

obowiązkowi badania i ogłaszania w myśl

art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości lub

innych przepisów (np. uczelnie wyższe na

podstawie ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo

o szkolnictwie wyższym t.j. Dz.U. z 2012 r.

poz. 572 z późn.zm.).

Jeżeli taki obowiązek nie występuje, jed-

nostki mogą odstąpić od ustalania odro-

czonego podatku dochodowego. Jednak

skorzystanie z tego uproszczenia będzie

możliwe wówczas, gdy rezygnacja z ujmo-

wania w księgach rachunkowych aktywów

i rezerw z tytułu odroczonego podatku do-

chodowego nie wpłynie w istotny sposób

na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji

majątkowej, finansowej oraz wyniku finan-

sowego jednostki.

Szczegółowe zagadnienia dotyczące usta-

lania odroczonego podatku dochodowego

zostały szczegółowo uregulowane w Kra-

jowym Standardzie Rachunkowości nr 2

„Podatek dochodowy” (Dz.Urz. Min. Fin.

z 2010 r. nr 7, poz. 31).

Przy ustalaniu odroczonego podatku do-

chodowego obowiązuje podejście bilansowe.

Aby ustalić różnice między wartością bi-

lansową i podatkową aktywów i pasywów,

trzeba poddać analizie wszystkie salda kont

bilansowych (w tym aktywów i zobowiązań

objętych ewidencją analityczną).

Wartość podatkowa aktywów jest to kwota

wpływająca na pomniejszenie podstawy ob-

liczenia podatku dochodowego w przypadku

uzyskania z nich, w sposób pośredni lub bez-

pośredni, korzyści ekonomicznych. Wartością

podatkową pasywów jest ich wartość księgo-

wa pomniejszona o kwoty, które w przyszłości

pomniejszą podstawę podatku dochodowego.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku

dochodowego ustala się w wysokości kwo-

ty przewidzianej w przyszłości do odlicze-

nia od podatku dochodowego, w związku

z ujemnymi różnicami przejściowymi, któ-

re spowodują w przyszłości zmniejszenie

podstawy obliczenia podatku dochodo-

wego oraz straty podatkowej możliwej do

odliczenia, ustalonej przy uwzględnieniu

zasady ostrożności. Rezerwę z tytułu od-

roczonego podatku dochodowego tworzy

się w wysokości kwoty podatku dochodo-

wego, wymagającej w przyszłości zapłaty,

w związku z występowaniem dodatnich

różnic przejściowych, tj. różnic, które spo-

wodują zwiększenie podstawy obliczenia

podatku dochodowego w przyszłości.

Aktywa i rezerwy ustala się, uwzględnia-

jąc stawki podatku dochodowego obowią-

zujące w roku powstania obowiązku podat-

kowego.

[przykład 4]

Na koniec warto oczywiście przypomnieć,

iż rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego

podatku, dotyczące operacji rozliczanych

z kapitałem (funduszem) własnym, odnosi

się na kapitał (fundusz) własny.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym

od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397

z późn. zm.).

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

W spółce z o.o. dość często handlowcy spo-

tykają się z kontrahentami w restauracjach

na lunchach. Omawiane są wtedy wyłącznie

sprawy dotyczące kontraktów handlowych.

Jak księgować koszty takich spotkań, jeśli

w ich czasie są też przekazywane gadżety

reklamowe?

Karolina Pawlak
ekspert z zakresu rachunkowości

W ciągu ostatnich dwóch lat można zaobser-

wować dość dużo zmian w interpretowaniu

pojęcia reprezentacja przez organy skarbowe

i sądy. Pojęcie „reprezentacja” nie zostało zde-

finiowane w ustawie z 15 lutego 1992 r. o po-

datku dochodowym od osób prawnych (dalej:

ustawa o CIT) oraz w przepisach innych ustaw.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku sied-

mioosobowego składu z 17 czerwca 2013 r., sygn.

akt II FSK 702/11, odwołał się do etymologiczne-

go znaczenia „reprezentacji”. NSA stwierdził,

że reprezentacja w rozumieniu art. 16 ust. 1

pkt 28 ustawy o CIT stanowi działanie w celu

wykreowania oraz utrwalenia pozytywnego

wizerunku podatnika lub osoby trzeciej w celu

stworzenia oczekiwanego wizerunku podatni-

ka dla potrzeb ułatwienia zawarcia umowy lub

stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia.

W takiej sytuacji wydatki na reprezentację to

koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykre-

owania swojego pozytywnego wizerunku, uwy-

puklenia swojej zasobności, profesjonalizmu.

Następnie na wyroku składu siedmiu sę-

dziów NSA z 17 czerwca 2013 r. oparło swoje

stanowisko Ministerstwo Finansów. W związ-

ku z pojawiającymi się rozbieżnościami, w celu

zapewnienia jednolitego stosowania przepisów

prawa podatkowego, wydało interpretację ogól-

ną z 25 listopada 2013 r. (DD6/033/127/SOH/2013/

RD-120521). Wskazało w niej przykładowe ka-

tegorie kosztów, które ponoszone w związku

z rozmowami np. z kontrahentami, inwesto-

rami, wykonawcami, dotyczącymi zakresu pro-

wadzonej przez podatników działalności, moż-

na uznać za koszty podatkowe. Szczegółowo

pisaliśmy o tym w numerze 52 w tygodniku

Podatki i Księgowość na str. C5.

Przez brak definicji pojawiają się wątpliwo-

ści, jak należy ująć nakłady na posiłek z kon-

trahentem w restauracji czy kawiarni. W prak-

tyce gospodarczej bardzo często dochodzi do

ponoszenia przez podmioty wydatków na tzw.

spotkania na mieście. Ich ponoszenie nie wy-

nika z chęci budowania wizerunku firmy, ale

po prostu z racjonalności postępowania. To

przedstawiciel handlowy firmy powinien do-

stosować się do kontrahenta i przyjechać do

jego miasta, aby zaproponować mu współpracę

lub omówić jej warunki. Według powszechnie

obowiązujących kanonów kultury biznesowej

niestosowne byłoby również wymuszanie na

potencjalnych kontrahentach, aby spotkanie

takie odbyło się koniecznie w jego siedzibie.

Zatem bardzo często tego typu spotkania od-

bywają się w restauracjach czy kawiarniach.

Można zauważyć, iż opłata za posiłek stanowi

niejako wynagrodzenie za wynajęcie miejsca

w lokalu. Poza tym obowiązujące kanony kul-

tury nakazują, aby rozmowom takim towarzy-

szył, chociażby skromny, poczęstunek.

Z powyższego jednak wynika, że wydatki

na usługi gastronomiczne w restauracjach

nabywane podczas spotkań biznesowych

z kontrahentami mają związek z działalno-

ścią gospodarczą prowadzoną przez podatnika

wyłącznym zaś bądź dominującym celem ich

ponoszenia nie jest wykreowanie wizerunku

podatnika. Zostały one bowiem poniesione

w trakcie spotkań, których celem jest tylko

i wyłącznie omówienie spraw handlowych.

A zatem mogą być zakwalifikowane do kosz-

tów działalności operacyjnej jednostki, w tym

do kosztów uzyskania przychodów z punk-

tu widzenia podatku dochodowego.

[przykład]

Podstawa prawna

Art. 88 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów

i usług (Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).

Art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podat-

ku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. nr 74,

poz. 397 z późn. zm.).

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Wydatki na lunch z kontrahentem

stanowią koszt operacyjny

PrzyKład

Usługi gastronomiczne

Pozostałe rozrachunki

Pozostałe koszty rodzajowe

rozliczenie zakupu

z pracownikami

– spotkań z kontrahentami

1) 263,28

236,28 (2c

5) 263,28

263,28 (1

2a) 236

Podatki i opłaty – Va

Podatki i opłaty – V

Podatki i opłaty – V T

Pozostałe koszty rodzajowe

niepodlegający odliczeniu

– prezenty reklamowe

Materiały

2b) 27,28

3) 280

280 (3

Koszty sprzedaży

rozliczenie kosztów

rachunek bankowy

4) 543,28

543,28 (4

263,28 (5

Magdalena Sobczak
magdalena.sobczak@infor.pl

Do 31 marca roku następującego po roku bu-

dżetowym zarząd jednostki samorządu tery-

torialnego (dalej: JST) ma obowiązek przedsta-

wić organowi stanowiącemu sprawozdanie

z wykonania budżetu za ubiegły rok. Za dopeł-

nienie tego obowiązku odpowiada w gminie

wójt (burmistrz, prezydent miasta), w powiecie

– zarząd powiatu, a w samorządowym woje-

wództwie – zarząd województwa.

Sprawozdanie powinno zawierać zesta-

wienie dochodów i wydatków wynikających

z zamknięć rachunków budżetu JST w szcze-

gółowości nie mniejszej niż w uchwale bu-

dżetowej wraz z informacją o stanie mienia

JST (art. 267 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r.

o finansach publicznych; dalej ustawa o finan-

sach publicznych).

W przepisach nie określono formy przed-

stawienia sprawozdania. Najczęściej jest ono

przedkładane w formie papierowej. Musi jed-

nak spełniać wymogi formalne sprawozdania

rocznego określone w art. 267 ust. 1 pkt 1 i ust. 3

oraz art. 269 ustawy o finansach publicznych.

W tym samym terminie sprawozdanie

roczne z wykonania budżetu jednostki za-

rząd JST powinien przedstawić także regio-

nalnej izbie obrachunkowej (dalej: RIO) do

zaopiniowania. W przypadku negatywnej

opinii prezes RIO informuje o tym wojewodę

i ministra finansów. Z kolei zarząd JST ne-

gatywną opinię RIO przedstawia organowi

stanowiącemu wraz z odpowiedzią na za-

warte w niej zarzuty nie później niż przed

rozpatrzeniem absolutorium dla zarządu JST,

czyli do 30 czerwca 2013 r.

Oprócz rocznego sprawozdania z wykonania

budżetu zarząd JST do 31 marca przedstawia

organowi stanowiącemu dodatkowo:

sprawozdania z wykonania planu finanso-

wego jednostek służby zdrowia, kultury i in-

nych osób prawnych podległych jednostce

samorządu terytorialnego,

informacje o stanie mienia JST,

wykaz samorządowych jednostek budże-

towych.

Przepisy nie określają wzoru informacji

o stanie mienia JST. Musi ona jedynie speł-

niać wymogi określone w art. 267 ust. 1 pkt 3

ustawy o finansach publicznych.

Sprawozdanie z wykonania planów finan-

sowych jednostek służby zdrowia, kultury i in-

nych osób prawnych podległych JST powinno

być przedstawione organowi stanowiącemu

w takiej formie, w jakiej zostały wcześniej, czy-

li do 28 lutego, przedstawione przez kierow-

ników jednostek organowi wykonawczemu.

Oznacza to, że organ wykonawczy: wójt (bur-

mistrz, prezydent miasta), w powiecie – zarząd

powiatu, a w samorządowym województwie

– zarząd województwa, nie sporządza samo-

dzielnie tych sprawozdań, a jedynie przesyła te,

które zostały mu wcześniej przekazane przez

kierowników jednostek.

Podstawa prawna

Art. 267 ust. 1 i 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach

publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1240 z późn. zm.).

Został tydzień na złożenie sprawozdania

W przyszły poniedziałek mija termin na przekazanie organowi stanowiącemu i RIO

sprawozdania rocznego z wykonania

budżetu jednostki samorządu terytorialnego

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

3 / 4

obowiązki

Dziennik Gazeta Prawna, 24 marca 2014 nr 57 (3698)

gazetaprawna.pl

Oprogramowanie może spowodować nieprawidłowości

Tylko dwa dni dzielą nas od obowiązkowego sporządzenia zestawienia obrotów i sald, które do 26 marca

2014 r. powinno być

wydrukowane z programu księgowego

lub przeniesione na nośnik danych

Piotr Wieczorek
specjalista ds. rachunkowości
i zarządzania ryzykiem, audytor systemów ISO

Pomimo że jednostki są z reguły wyposa-

żone w oprogramowanie, które umożliwia

właściwe sporządzenie zestawienia obrotów

i sald, to z reguły jest ono obarczone jaki-

miś nieprawidłowościami. Podstawowym

problemem jest to, że te programy pozwa-

lają w różnej szczegółowości wykonać różne

zestawienia. W tym takie, które pozwala-

ją zestawić (na jednym wydruku) zarówno

konta pomocnicze (analityczne), jak i kon-

ta księgi głównej (syntetyczne). Jednak ofi-

cjalnie taki wydruk nie może być podstawą

sporządzenia sprawozdań finansowych, po-

nieważ stanowi dodatkową funkcjonalność

pozwalającą na szybsze uzgodnienie danych.

W konsekwencji dochodzi do nieprawidło-

wości polegającej na połączeniu dwóch róż-

nych urządzeń księgowych (dwóch różnych

zestawień). Artykuł 13 ustawy z 29 września

1994 r. o rachunkowości (dalej: ustawa o ra-

chunkowości) odnosi się do tego, że księgi

rachunkowe mają obejmować zbiory zapisów

księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald,

które w jednostce kontynuującej działalność

tworzą księgę główną, księgi pomocnicze,

a ponadto zestawienia: obrotów i sald kont

księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocni-

czych. Zatem należy wydrukować (przenieść

na nośnik informatyczny) osobno:

■

zestawienie obrotów i sald kont księgi

głównej,

■

zestawienie sald kont ksiąg pomocniczych.

W protokołach kontroli możemy znaleźć

zarzuty typu „Na zestawieniu obrotów i sald

kont księgi głównej widnieją salda kont ana-

litycznych (ksiąg pomocniczych), co stanowi

naruszenie art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy o ra-

chunkowości”.

Oznaczanie

Wśród nieprawidłowości dotyczących tych

zestawień możemy odnaleźć zarzuty doty-

czące ich oznaczania, czyli np.:

■

na zestawieniu obrotów i sald widnieje

nazwa Zespół Obsługi Oświaty w Ygreko-

wie, podczas gdy powinny być oznaczone

nazwą jednostki obsługiwanej, tj. Szkoła

Podstawowa nr 123 w Iksowie (taka nie-

prawidłowość może skutkować ponadto

zarzutem nieprowadzenia ksiąg rachun-

kowych dla szkoły),

■

kontrolującemu przedłożono zestawie-

nie kont syntetycznych i analitycznych,

co oznacza, że nazwy stosowane w opro-

gramowaniu F-K nie odpowiadają nomen-

klaturze ustalonej w art. 13 ustawy o ra-

chunkowości (nazwa danego rodzaju księgi

rachunkowej),

■

na przedłożonych zestawieniach obrotów

i sald wydrukowanych z arkusza kalkulacyj-

nego brak nazwy programu przetwarzania

danych (nazwy oprogramowania, w skład

którego wchodzi arkusz kalkulacyjny),

■

zestawienie obrotów i sald za okres spra-

wozdawczy obejmuje okres od 1 grudnia

2012 r. do 31 grudnia 2013 r., co doprowa-

dziło do błędnego sporządzenia bilansu

za 2013 rok, ponieważ znalazły się w nim

również dane z 2012 roku.

Wymogi

Trzeba pamiętać, że art. 13 ust. 4 ustawy o ra-

chunkowości wymaga, aby m.in. zestawienie

obrotów i sald księgi głównej, z uwzględnie-

niem techniki ich prowadzenia, było trwale

i wyraźnie oznaczone:

■

nazwą (pełną lub skróconą, która musi być

zgodna z nazwą w statucie jednostki lub

w regulaminie organizacyjnym) jednostki,

której dotyczą (każda księga wiązana, każ-

da luźna karta kontowa, także jeżeli mają

one postać wydruku komputerowego lub

zestawienia wyświetlanego na ekranie

monitora komputera),

■

nazwą danego rodzaju księgi rachunko-

wej (np. księga główna, dziennik częścio-

wy zakładowego funduszu świadczeń so-

cjalnych, zestawienie obrotów i sald kont

księgi głównej), oraz

■

nazwą programu przetwarzania, czyli na-

zwą programu finansowo-księgowego lub

innego, który służy do prowadzenia ksiąg

rachunkowych;

■

co do roku obrotowego, okresu sprawoz-

dawczego i daty sporządzenia (spełnieniem

tego warunku będzie również określenie

daty wydruku).

CD-R, ale nie CD-RW

Pamiętajmy, że ust. 6 art. 13 ustawy o rachun-

kowości za równoważne z wydrukiem uznaje

przeniesienie treści ksiąg rachunkowych na

informatyczny nośnik danych zapewniający

trwałość zapisu informacji, przez czas nie krót-

szy od wymaganego dla przechowywania ksiąg

rachunkowych (tj. pięć lat, przy czym przy reali-

zacji projektów współfinansowanych ten okres

ulega przedłużeniu, zgodnie z zawartą umową).

Takim nośnikiem, który chroni księgi przed

modyfikacją, jest np. CD-R, na której można

dokonać jednokrotnego zapisu, ale nie CD-RW,

ponieważ ten nośnik nie pozwala odpowied-

nio zabezpieczyć danych na nim zawartych.

Pozostałe błędy

Wśród nieprawidłowości w protokołach kon-

trolnych wymienia się ponadto:

■

zestawienie obrotów i sald księgi głównej

jest niekompletne z powodu pominięcia

w nim kont zespołu „0”,

■

zestawienie obrotów i sald obejmuje konta

pozabilansowe, co uniemożliwia uzgod-

nienie obrotów Wn i Ma oraz z obrotami

dziennika,

■

na koniec poszczególnych miesięcy

w 2013 roku nie sporządzano zestawień

obrotów i sald, a zestawienie podsumowu-

jące rok obrotowy sporządzono 87. dnia po

dniu bilansowym, co stanowi naruszenie

art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o rachunkowości,

■

w zestawieniu obrotów i sald stanowią-

cym podstawę sporządzenia sprawozdania

finansowego wykazano salda kont zespołu

„4” i „7”, co oznacza brak przeksięgowania

kosztów i przychodów na konto wyniku

finansowego – podczas przygotowania się

do sporządzenia sprawozdań konieczne są

dwa zestawienia, jedno tzw. wstępne przed

przeksięgowaniem kosztów i przychodów

i drugie po dokonaniu tej operacji,

■

brak zgodności obrotów zestawienia obro-

tów i sald kont księgi głównej z obrotami

dziennika,

■

wykazanie w zestawieniu obrotów i sald

na koncie 221 kwot persaldem, nieprzed-

stawiając faktycznego stanu należności

i zobowiązań, skutkiem czego wystąpiła

niezgodność z prawidłowymi danymi wy-

kazanymi w bilansie,

■

niesporządzenie na koniec 2012 roku ze-

stawień sald kont ksiąg pomocniczych pro-

wadzonych do konta 020 „Wartości nie-

materialne i prawne” oraz 013 „Pozostałe

środki trwałe”,

■

niezgodność sald konta 201 „Rozrachun-

ki z odbiorcami i dostawcami – ewidencja

pozostałych rozrachunków z tytułu dostaw

towarów i usług” oraz salda konta 139 „Inne

rachunki bankowe” wykazanych w zesta-

wieniu obrotów i sald kont księgi głównej

na koniec 2012 roku z zapisami dokona-

nymi na tych kontach w księdze głównej,

■

zestawienie obrotów i sald księgi głównej

za okres od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia

2012 r. wykazuje inną kwotę obrotów na-

rastająco niż zestawienie obrotów dzien-

ników częściowych.

Na co zwrócić uwagę

W art. 18 ustawy o rachunkowości ustalono,

że na podstawie zapisów na kontach księ-

gi głównej sporządza się na koniec każdego

okresu sprawozdawczego, nie rzadziej niż na

koniec miesiąca, zestawienie obrotów i sald,

zawierające:

1) symbole lub nazwy kont,

2) salda kont na dzień otwarcia ksiąg ra-

chunkowych, obroty za okres sprawozdawczy

i narastająco od początku roku obrotowego

oraz salda na koniec okresu sprawozdaw-

czego,

3) sumę sald na dzień otwarcia ksiąg ra-

chunkowych, obrotów za okres sprawoz-

dawczy i narastająco od początku roku

obrotowego oraz sald na koniec okresu spra-

wozdawczego.

Obroty tego zestawienia powinny być

zgodne z obrotami dziennika lub obrotami

zestawienia obrotów dzienników częścio-

wych. Uwzględniając wymogi art. 14 ustawy

o rachunkowości w przypadku, gdy stosuje

się dzienniki częściowe, grupujące zdarzenia

według ich rodzajów, to należy sporządzić

zestawienie obrotów tych dzienników za

dany okres sprawozdawczy. Zatem zesta-

wienie obrotów i sald uzgadniamy z obro-

tami dziennika lub zestawieniem obrotów

dzienników częściowych. Ten przepis po-

nadto wymaga m.in., aby przy prowadzeniu

ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera

było możliwe ustalenie danych pozwalają-

cych na ustalenie osoby odpowiedzialnej

za treść zapisu. Oprócz tego, co najmniej

na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych

konieczne jest sporządzenie zestawienia

sald wszystkich kont ksiąg pomocniczych,

a na dzień inwentaryzacji – zestawienia sald

inwentaryzowanej grupy składników akty-

wów (to zestawienie trzeba sporządzić przed

przystąpieniem do spisu z natury, podję-

ciem czynności związanych z wysłaniem

potwierdzeniem sald czy przed dokonaniem

porównania danych z dokumentami – w in-

nym przypadku nie będzie możliwe usta-

lenie niedoboru lub nadwyżki). To z art. 24

ustawy o rachunkowości wynika, że księgi

rachunkowe powinny być prowadzone rze-

telnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco,

przy czym księgi rachunkowe uznaje się za

prowadzone bieżąco, jeżeli m.in. zestawie-

nia obrotów i sald kont księgi głównej są

sporządzane przynajmniej za poszczególne

okresy sprawozdawcze, nie rzadziej niż na

koniec miesiąca, w terminie umożliwiającym

sporządzenie w terminie obowiązujących

jednostkę sprawozdań finansowych i innych

sprawozdań, w tym deklaracji podatkowych

oraz dokonanie rozliczeń finansowych (np.

związanych z rozrachunkami publiczno-

prawnymi z Zakładem Ubezpieczeń Spo-

łecznych), a za rok obrotowy – nie później

niż do 85. dnia po dniu bilansowym. Warto

zatem zwrócić uwagę na prawidłowe sporzą-

dzenie w tym roku za 2013 rok zestawienia

obrotów i sald księgi głównej, aby uniknąć

ewentualnych nieprawidłowości w sposobie

ich opracowania.

Prawidłowe zestawienie obrotów i sald po

przeksięgowaniach kosztów i przychodów na

konto wyniku finansowego powinno przyjąć

postać zbliżoną do przedstawionego wyżej.

[przykład]

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Przykład

Wydruk w szkole

Szkoła Podstawowa nr 123 w Iksowie

Lotus Symphony 3 Wersja: 3.0.1

Rok obrotowy: 2013

ZESTAWIENIE OBROTÓW I SALD KSIĘGI GŁÓWNEJ

Symbol

konta

Bilans otwarcia

(saldo początkowe)

Obroty za okres

sprawozdawczy:

grudzień 2013 r.

Obroty narastająco

za okres: 1.01.2013

– 31.01.2013

Bilans zamknięcia

(saldo końcowe)

011

1916982,60

0,00

1916982,60

33000,00

1883982,60

0,00

013

425565,85

0,00

1,68

425937,84

13283,41

412654,43

0,00

014

18476,19

0,00

18476,19

0,00

18476,19

0,00

020

30746,39

0,00

30746,39

0,00

30746,39

0,00

071

0,00

1126970,40

0,00

44742,68

0,00

1171713,08

0,00

1171713,08

072

0,00

474788,43

1,68

0,00

13283,41

475160,42

0,00

461877,01

101

0,00

1254,51

1554,51

73021,97

0,00

130

692,65

0,00

48332,05

138186,08

1882220,45

1881880,64

339,81

0,00

135

1926,62

0,00

2217,21

101,00

106224,19

103672,57

2551,62

0,00

141

0,00

1273,22

73040,68

0,00

201

0,00

34827,29

30775,74

244023,39

248642,57

0,00

4619,18

221

31531,54

0,00

263,62

2744,28

91075,62

59994,56

31081,06

0,00

222

0,00

692,65

3201,59

3084,09

63531,33

63871,14

0,00

339,81

223

0,00

168739,53

79003,00

1852521,00

0,00

225

52,00

0,00

11535,00

6332,29

112071,00

0,00

229

270,79

23057,92

29979,30

47001,45

454787,30

471809,45

0,00

17022,15

231

0,00

135225,68

115466,88

180268,68

1406091,91

1470893,71

0,00

64801,80

234

13499,96

0,00

666,67

29753,82

19253,91

10499,91

0,00

240

0,00

37884,82

147856,59

0,00

245

0,00

16,36

0,00

290

0,00

300

0,00

5896,85

0,00

5896,85

0,00

5896,85

310

3765,21

0,00

68,34

14747,73

14188,99

558,74

0,00

340

0,00

2,58

0,00

2,78

0,00

400

0,00

44742,68

0,00

44742,68

0,00

401

0,00

32728,31

199 651,46

199651,46

0,00

402

0,00

3713,62

47 854,92

47854,92

47 854,92

0,00

403

0,00

404

0,00

179454,97

1228192,11

0,00

405

0,00

32124,60

305653,46

0,00

409

0,00

1204,65

10358,30

0,00

720

0,00

97112,61

35038,74

97112,61

0,00

750

0,00

339,81

0,00

751

0,00

760

0,00

700,00

0,00

700,00

0,00

761

0,00

68,34

0,00

770

0,00

771

0,00

800

0,00

2645390,89

3084,09

134984,49

2074221,24

4464156,85

0,00

2389935,61

851

0,00

15426,58

0,00

1449,54

93571,49

106623,02

0,00

13051,53

860

1978042,75

0,00

1836518,69

98 52,42

3814561,44

2076195,17

0,00

SUMA

4421552,55

2686771,65 2686771,65 16873424,05 16873424,05 4227409,44 4227409,44

Data wydruku: 25.03.2014 r.

Strona 1 z 1

Osoba odpowiedzialna: Janina Kowalska

obowiązki

Dziennik Gazeta Prawna, 24 marca 2014 nr 57 (3698)

gazetaprawna.pl

Oprogramowanie może spowodować nieprawidłowości

Tylko dwa dni dzielą nas od obowiązkowego sporządzenia zestawienia obrotów i sald, które do 26 marca

2014 r. powinno być

wydrukowane z programu księgowego

lub przeniesione na nośnik danych

Piotr Wieczorek
specjalista ds. rachunkowości
i zarządzania ryzykiem, audytor systemów ISO

Pomimo że jednostki są z reguły wyposa-

żone w oprogramowanie, które umożliwia

właściwe sporządzenie zestawienia obrotów

i sald, to z reguły jest ono obarczone jaki-

miś nieprawidłowościami. Podstawowym

problemem jest to, że te programy pozwa-

lają w różnej szczegółowości wykonać różne

zestawienia. W tym takie, które pozwala-

ją zestawić (na jednym wydruku) zarówno

konta pomocnicze (analityczne), jak i kon-

ta księgi głównej (syntetyczne). Jednak ofi-

cjalnie taki wydruk nie może być podstawą

sporządzenia sprawozdań finansowych, po-

nieważ stanowi dodatkową funkcjonalność

pozwalającą na szybsze uzgodnienie danych.

W konsekwencji dochodzi do nieprawidło-

wości polegającej na połączeniu dwóch róż-

nych urządzeń księgowych (dwóch różnych

zestawień). Artykuł 13 ustawy z 29 września

1994 r. o rachunkowości (dalej: ustawa o ra-

chunkowości) odnosi się do tego, że księgi

rachunkowe mają obejmować zbiory zapisów

księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald,

które w jednostce kontynuującej działalność

tworzą księgę główną, księgi pomocnicze,

a ponadto zestawienia: obrotów i sald kont

księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocni-

czych. Zatem należy wydrukować (przenieść

na nośnik informatyczny) osobno:

■

zestawienie obrotów i sald kont księgi

głównej,

■

zestawienie sald kont ksiąg pomocniczych.

W protokołach kontroli możemy znaleźć

zarzuty typu „Na zestawieniu obrotów i sald

kont księgi głównej widnieją salda kont ana-

litycznych (ksiąg pomocniczych), co stanowi

naruszenie art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy o ra-

chunkowości”.

Oznaczanie

Wśród nieprawidłowości dotyczących tych

zestawień możemy odnaleźć zarzuty doty-

czące ich oznaczania, czyli np.:

■

na zestawieniu obrotów i sald widnieje

nazwa Zespół Obsługi Oświaty w Ygreko-

wie, podczas gdy powinny być oznaczone

nazwą jednostki obsługiwanej, tj. Szkoła

Podstawowa nr 123 w Iksowie (taka nie-

prawidłowość może skutkować ponadto

zarzutem nieprowadzenia ksiąg rachun-

kowych dla szkoły),

■

kontrolującemu przedłożono zestawie-

nie kont syntetycznych i analitycznych,

co oznacza, że nazwy stosowane w opro-

gramowaniu F-K nie odpowiadają nomen-

klaturze ustalonej w art. 13 ustawy o ra-

chunkowości (nazwa danego rodzaju księgi

rachunkowej),

■

na przedłożonych zestawieniach obrotów

i sald wydrukowanych z arkusza kalkulacyj-

nego brak nazwy programu przetwarzania

danych (nazwy oprogramowania, w skład

którego wchodzi arkusz kalkulacyjny),

■

zestawienie obrotów i sald za okres spra-

wozdawczy obejmuje okres od 1 grudnia

2012 r. do 31 grudnia 2013 r., co doprowa-

dziło do błędnego sporządzenia bilansu

za 2013 rok, ponieważ znalazły się w nim

również dane z 2012 roku.

Wymogi

Trzeba pamiętać, że art. 13 ust. 4 ustawy o ra-

chunkowości wymaga, aby m.in. zestawienie

obrotów i sald księgi głównej, z uwzględnie-

niem techniki ich prowadzenia, było trwale

i wyraźnie oznaczone:

■

nazwą (pełną lub skróconą, która musi być

zgodna z nazwą w statucie jednostki lub

w regulaminie organizacyjnym) jednostki,

której dotyczą (każda księga wiązana, każ-

da luźna karta kontowa, także jeżeli mają

one postać wydruku komputerowego lub

zestawienia wyświetlanego na ekranie

monitora komputera),

■

nazwą danego rodzaju księgi rachunko-

wej (np. księga główna, dziennik częścio-

wy zakładowego funduszu świadczeń so-

cjalnych, zestawienie obrotów i sald kont

księgi głównej), oraz

■

nazwą programu przetwarzania, czyli na-

zwą programu finansowo-księgowego lub

innego, który służy do prowadzenia ksiąg

rachunkowych;

■

co do roku obrotowego, okresu sprawoz-

dawczego i daty sporządzenia (spełnieniem

tego warunku będzie również określenie

daty wydruku).

CD-R, ale nie CD-RW

Pamiętajmy, że ust. 6 art. 13 ustawy o rachun-

kowości za równoważne z wydrukiem uznaje

przeniesienie treści ksiąg rachunkowych na

informatyczny nośnik danych zapewniający

trwałość zapisu informacji, przez czas nie krót-

szy od wymaganego dla przechowywania ksiąg

rachunkowych (tj. pięć lat, przy czym przy reali-

zacji projektów współfinansowanych ten okres

ulega przedłużeniu, zgodnie z zawartą umową).

Takim nośnikiem, który chroni księgi przed

modyfikacją, jest np. CD-R, na której można

dokonać jednokrotnego zapisu, ale nie CD-RW,

ponieważ ten nośnik nie pozwala odpowied-

nio zabezpieczyć danych na nim zawartych.

Pozostałe błędy

Wśród nieprawidłowości w protokołach kon-

trolnych wymienia się ponadto:

■

zestawienie obrotów i sald księgi głównej

jest niekompletne z powodu pominięcia

w nim kont zespołu „0”,

■

zestawienie obrotów i sald obejmuje konta

pozabilansowe, co uniemożliwia uzgod-

nienie obrotów Wn i Ma oraz z obrotami

dziennika,

■

na koniec poszczególnych miesięcy

w 2013 roku nie sporządzano zestawień

obrotów i sald, a zestawienie podsumowu-

jące rok obrotowy sporządzono 87. dnia po

dniu bilansowym, co stanowi naruszenie

art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o rachunkowości,

■

w zestawieniu obrotów i sald stanowią-

cym podstawę sporządzenia sprawozdania

finansowego wykazano salda kont zespołu

„4” i „7”, co oznacza brak przeksięgowania

kosztów i przychodów na konto wyniku

finansowego – podczas przygotowania się

do sporządzenia sprawozdań konieczne są

dwa zestawienia, jedno tzw. wstępne przed

przeksięgowaniem kosztów i przychodów

i drugie po dokonaniu tej operacji,

■

brak zgodności obrotów zestawienia obro-

tów i sald kont księgi głównej z obrotami

dziennika,

■

wykazanie w zestawieniu obrotów i sald

na koncie 221 kwot persaldem, nieprzed-

stawiając faktycznego stanu należności

i zobowiązań, skutkiem czego wystąpiła

niezgodność z prawidłowymi danymi wy-

kazanymi w bilansie,

■

niesporządzenie na koniec 2012 roku ze-

stawień sald kont ksiąg pomocniczych pro-

wadzonych do konta 020 „Wartości nie-

materialne i prawne” oraz 013 „Pozostałe

środki trwałe”,

■

niezgodność sald konta 201 „Rozrachun-

ki z odbiorcami i dostawcami – ewidencja

pozostałych rozrachunków z tytułu dostaw

towarów i usług” oraz salda konta 139 „Inne

rachunki bankowe” wykazanych w zesta-

wieniu obrotów i sald kont księgi głównej

na koniec 2012 roku z zapisami dokona-

nymi na tych kontach w księdze głównej,

■

zestawienie obrotów i sald księgi głównej

za okres od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia

2012 r. wykazuje inną kwotę obrotów na-

rastająco niż zestawienie obrotów dzien-

ników częściowych.

Na co zwrócić uwagę

W art. 18 ustawy o rachunkowości ustalono,

że na podstawie zapisów na kontach księ-

gi głównej sporządza się na koniec każdego

okresu sprawozdawczego, nie rzadziej niż na

koniec miesiąca, zestawienie obrotów i sald,

zawierające:

1) symbole lub nazwy kont,

2) salda kont na dzień otwarcia ksiąg ra-

chunkowych, obroty za okres sprawozdawczy

i narastająco od początku roku obrotowego

oraz salda na koniec okresu sprawozdaw-

czego,

3) sumę sald na dzień otwarcia ksiąg ra-

chunkowych, obrotów za okres sprawoz-

dawczy i narastająco od początku roku

obrotowego oraz sald na koniec okresu spra-

wozdawczego.

Obroty tego zestawienia powinny być

zgodne z obrotami dziennika lub obrotami

zestawienia obrotów dzienników częścio-

wych. Uwzględniając wymogi art. 14 ustawy

o rachunkowości w przypadku, gdy stosuje

się dzienniki częściowe, grupujące zdarzenia

według ich rodzajów, to należy sporządzić

zestawienie obrotów tych dzienników za

dany okres sprawozdawczy. Zatem zesta-

wienie obrotów i sald uzgadniamy z obro-

tami dziennika lub zestawieniem obrotów

dzienników częściowych. Ten przepis po-

nadto wymaga m.in., aby przy prowadzeniu

ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera

było możliwe ustalenie danych pozwalają-

cych na ustalenie osoby odpowiedzialnej

za treść zapisu. Oprócz tego, co najmniej

na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych

konieczne jest sporządzenie zestawienia

sald wszystkich kont ksiąg pomocniczych,

a na dzień inwentaryzacji – zestawienia sald

inwentaryzowanej grupy składników akty-

wów (to zestawienie trzeba sporządzić przed

przystąpieniem do spisu z natury, podję-

ciem czynności związanych z wysłaniem

potwierdzeniem sald czy przed dokonaniem

porównania danych z dokumentami – w in-

nym przypadku nie będzie możliwe usta-

lenie niedoboru lub nadwyżki). To z art. 24

ustawy o rachunkowości wynika, że księgi

rachunkowe powinny być prowadzone rze-

telnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco,

przy czym księgi rachunkowe uznaje się za

prowadzone bieżąco, jeżeli m.in. zestawie-

nia obrotów i sald kont księgi głównej są

sporządzane przynajmniej za poszczególne

okresy sprawozdawcze, nie rzadziej niż na

koniec miesiąca, w terminie umożliwiającym

sporządzenie w terminie obowiązujących

jednostkę sprawozdań finansowych i innych

sprawozdań, w tym deklaracji podatkowych

oraz dokonanie rozliczeń finansowych (np.

związanych z rozrachunkami publiczno-

prawnymi z Zakładem Ubezpieczeń Spo-

łecznych), a za rok obrotowy – nie później

niż do 85. dnia po dniu bilansowym. Warto

zatem zwrócić uwagę na prawidłowe sporzą-

dzenie w tym roku za 2013 rok zestawienia

obrotów i sald księgi głównej, aby uniknąć

ewentualnych nieprawidłowości w sposobie

ich opracowania.

Prawidłowe zestawienie obrotów i sald po

przeksięgowaniach kosztów i przychodów na

konto wyniku finansowego powinno przyjąć

postać zbliżoną do przedstawionego wyżej.

[przykład]

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości

(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.).

Przykład

Wydruk w szkole

Szkoła Podstawowa nr 123 w Iksowie

Lotus Symphony 3 Wersja: 3.0.1

Rok obrotowy: 2013

ZESTAWIENIE OBROTÓW I SALD KSIĘGI GŁÓWNEJ

Symbol

konta

Bilans otwarcia

(saldo początkowe)

Obroty za okres

sprawozdawczy:

grudzień 2013 r.

Obroty narastająco

za okres: 1.01.2013

– 31.01.2013

Bilans zamknięcia

(saldo końcowe)

011

1916982,60

0,00

1916982,60

33000,00

1883982,60

0,00

013

425565,85

0,00

1,68

425937,84

13283,41

412654,43

0,00

014

18476,19

0,00

18476,19

0,00

18476,19

0,00

020

30746,39

0,00

30746,39

0,00

30746,39

0,00

071

0,00

1126970,40

0,00

44742,68

0,00

1171713,08

0,00

1171713,08

072

0,00

474788,43

1,68

0,00

13283,41

475160,42

0,00

461877,01

101

0,00

1254,51

1554,51

73021,97

0,00

130

692,65

0,00

48332,05

138186,08

1882220,45

1881880,64

339,81

0,00

135

1926,62

0,00

2217,21

101,00

106224,19

103672,57

2551,62

0,00

141

0,00

1273,22

73040,68

0,00

201

0,00

34827,29

30775,74

244023,39

248642,57

0,00

4619,18

221

31531,54

0,00

263,62

2744,28

91075,62

59994,56

31081,06

0,00

222

0,00

692,65

3201,59

3084,09

63531,33

63871,14

0,00

339,81

223

0,00

168739,53

79003,00

1852521,00

0,00

225

52,00

0,00

11535,00

6332,29

112071,00

0,00

229

270,79

23057,92

29979,30

47001,45

454787,30

471809,45

0,00

17022,15

231

0,00

135225,68

115466,88

180268,68

1406091,91

1470893,71

0,00

64801,80

234

13499,96

0,00

666,67

29753,82

19253,91

10499,91

0,00

240

0,00

37884,82

147856,59

0,00

245

0,00

16,36

0,00

290

0,00

300

0,00

5896,85

0,00

5896,85

0,00

5896,85

310

3765,21

0,00

68,34

14747,73

14188,99

558,74

0,00

340

0,00

2,58

0,00

2,78

0,00

400

0,00

44742,68

0,00

44742,68

0,00

401

0,00

32728,31

199 651,46

199651,46

0,00

402

0,00

3713,62

47 854,92

47854,92

47 854,92

0,00

403

0,00

404

0,00

179454,97

1228192,11

0,00

405

0,00

32124,60

305653,46

0,00

409

0,00

1204,65

10358,30

0,00

720

0,00

97112,61

35038,74

97112,61

0,00

750

0,00

339,81

0,00

751

0,00

760

0,00

700,00

0,00

700,00

0,00

761

0,00

68,34

0,00

770

0,00

771

0,00

800

0,00

2645390,89

3084,09

134984,49

2074221,24

4464156,85

0,00

2389935,61

851

0,00

15426,58

0,00

1449,54

93571,49

106623,02

0,00

13051,53

860

1978042,75

0,00

1836518,69

98 52,42

3814561,44

2076195,17

0,00

SUMA

4421552,55

2686771,65 2686771,65 16873424,05 16873424,05 4227409,44 4227409,44

Data wydruku: 25.03.2014 r.

Strona 1 z 1

Osoba odpowiedzialna: Janina Kowalska

Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com

4 / 4